T.C. KAMUDENETÇİLİĞİKURUMU (OMBUDSMANLIK) ŞİKAYET NO : 2015/4240 KARAR TARİHİ : 09/03/2016 tarih ŞİKAYETÇİ : RET KARARI ŞİKAYETÇİ VEKİLİ : ŞİKAYET EDİLEN İDARE ŞİKAYETİN KONUSU ŞİKAYET BAŞVURU TARİHİ : 11/08/2015 I.USÛL A.Şikâyet Başvuru Süreci : İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı (İBB) : Şikayetçinin, iptal edilen simit satma izninin aynı adreste yeniden verilmesi talebi hakkındadır. 1.Şikâyet başvurusu; Kurumumuza e-başvuru yolu ile gönderilen, 11/08/2015 tarihli ve 9122 sayı ile kayıt altına alınan şikâyet başvuru formuyla yapılmıştır. Şikayet başvurusunun karara bağlanması için 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 41 inci maddesinin 1 inci fıkrasının (a) bendi ve İmza Yetkileri Yönergesinin 7 inci maddesinin 1 inci fıkrasının (e) bendi uyarınca, şikayetin incelenmesine ve araştırmasına geçilmiş, 24/02/2016 tarihli Ret Kararı önerisiyle Kamu Başdenetçisine sunulmuştur. B. Ön İnceleme Süreci 2.Şikâyet başvurusunun ön incelemesi neticesinde; şikâyet konusunun Kurumumuzun görev alanına girdiği, şikâyetçinin menfaat ihlali koşulunu taşıdığı, idari başvuru yolunun tüketildiği, şikâyetin süresinde yapıldığı ve diğer ön inceleme konularında da bir eksiklik olmadığı, bu nedenle şikâyetin incelenmesine ve araştırılmasına engel bir hususun bulunmadığı tespit edilmiştir. II.OLAY VE OLGULAR A.Şikâyetçinin Konu Hakkındaki Açıklamaları ve İddiaları 3.Şikâyetçi başvurusunda özetle; İBB Zabıta Daire Başkanlığı ndan simit satmak amacıyla Caddesi İETT otobüs durağı yanında mevzuata uygun olarak geçici işgaliye izni aldığını, bahse konu adreste izni verme yetkisinin İBB de olmasına rağmen. Belediyesi nin yazısına istinaden anılan iznin; yayaların geliş geçişlerini engelleyeceği ve söz konusu iznin ilçede örnek teşkil ederek seyyar yoğunluğunu arttıracağı gibi gerçeğe uygun olmayan gerekçelere dayandırılarak iptal edildiğini,. Belediyesi nin seyyar simit satışını engellediğini, oysa İstanbul un diğer ilçelerinde simit satmak amacıyla geçici işgaliye izni verildiğini, İBB Zabıta Daire Başkanlığı tarafından. İlçesi sınırları 1 / 7
dışında başka bir ilçede Başkanlıklarının yetki ve sorumluğundaki ana arterlerde geçici işgaliye izni talebinin olması durumunda gerekli değerlendirmenin yapılacağına ilişkin açıklamada bulunulsa da koroner arter hastalığı nedeniyle % 45 engelli olduğuna ve efor gerektiren işlerde çalıştırılamayacağına dair raporunun olduğunu, bu sebeple belirtilen adreste satış yapmasının sağlığı açısından ve evine yakın olmasından dolayı önem teşkil ettiğini, anılan iznin iptali ile çalışma hürriyetinin kısıtlandığını iddia ve ifade ederek, simit satışı yapabilmek için gereken iznin aynı adreste yeniden verilmesini talep etmektedir. B. İdarenin Şikâyete İlişkin Açıklamaları 4.Şikâyet başvurusunun çözümü için İBB Genel Sekreterliği nden 2015 tarihli ve. sayılı yazımızla;. Belediye Başkanlığı ndan 2015 tarihli ve... sayılı yazımızla bilgi ve belgeler talep edilmiştir. 5.. Belediye Başkanlığı Zabıta Müdürlüğü nün.2016 tarih ve sayı ile Kurumumuz kayıtlarına alınan.2016 tarihli ve.. sayılı cevabi yazısında özetle;. İlçesi dahilinde herhangi bir vatandaşa işgaliye izni verilmediği, yapılan prestij caddelerin yayaların geliş geçişine uygun olması ve esnaf işgallerine de müdahale edilerek müsaade edilmediği, bu tür işgallerin esnaf tarafından sürekli olarak şikâyet edildiğinden izin verilmediği, ayrıca; vergi veren, elektrik-su faturaları ödeyen, personel istihdamı yapan esnafa haksızlık olacağından dolayı işgaliye iznine müsaade edilmediği açıklamalarına yer verilmiştir. 6.İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Hukuk Müşavirliğinin.2016 tarihli ve. sayı ile Kurumumuz kayıtlarına alınan.2016 tarihli ve.. sayılı cevabı yazısında ise özetle; 6.1.Şikâyetçinin 2014 tarihli dilekçesine istinaden, 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 52 nci maddesi gereğince, İBB Zabıta Daire Başkanlığı. Zabıta Müdürlüğü nün.2014 tarihli ve.. sayılı yazı ile. İlçesi,. Caddesi,. İETT otobüs durağı yanı adresinde geliş-geçişi engellememek, belediye nizamlarına riayet etmek, başka maksatla kullanmamak, başkasına devretmemek, çevre ve gürültü kirliliğine sebep olmamak, istenildiğinde kaldırmak şartı ile 2014 yılına ilişkin (10/02/2014 31/12/2014 tarihleri arası) simit satışı yapılabilmesi için geçici işgaliye izni verildiği, 6.2.Ancak,. Belediye Başkanlığı Zabıta Müdürlüğünün 2014 tarihli ve. sayılı yazısı ile Başkanlıklarınca şikayetçiye verilen geçici işgaliye izninin,. ilçesi sınırları dahilinde başkaları için emsal teşkil edeceğinden, aşırı seyyar yoğunluğu yaşanacağından ve yayaların geliş geçişlerini engelleyeceğinden izninin iptal edilmesinin istenilmesi üzerine söz konusu yazıya istinaden verilen geçici işgaliye izninin.2014 tarihli ve sayılı yazı ile iptal edildiği, 6.3.Şikâyetçinin 2015 tarihli dilekçesinin değerlendirilmesi sonrası.2015 tarihli ve sayılı yazıyla (22/07/2015 31/12/2015 tarihleri arası için) adı geçene yeniden geçici işgaliye izni verildiği, anılan geçici işgaliye izninin verilmesi hitamında,. Belediye Başkanlığı yetkililerince. İlçesi sınırları dahilinde geçici işgaliye adı altında satış yapan herhangi bir vatandaşın bulunmadığı, şikayetçiye izin verilmesinin. İlçesi sınırları içerisinde diğer vatandaşlar için emsal teşkil edeceği, aşırı seyyar yoğunluğu yaşanacağının tekrar belirtilmesi üzerine, Başkanlıklarınca yapılan değerlendirme neticesinde,. İlçesi sınırları dahilinde başka bir vatandaşa herhangi bir geçici işgaliye izni verilmediği görüldüğünden verilen geçici işgaliye izninin.2015 tarihi itibariyle tekrar iptal edildiğinin 2015 tarihli ve. sayılı yazı ile şikâyetçiye bildirildiği, 6. 4.Şikâyetçiye verilen geçici işgaliye izninin iptal edilmesi sonucu mağduriyet yaşamaması için,. ilçesi sınırları dışında başka bir ilçede, Başkanlıklarının yetkili ve sorumlu olduğu ana arterlerde, geçici işgaliye izni talebinde bulunması halinde gerekli değerlendirmenin yapılacağı hususunda.2015 tarihli ve sayılı yazıyla şikayetçiye bilgi verilmiş olduğu halde bu güne kadar iptal edilen yer haricinde başka bir adres için herhangi bir 2 / 7
başvuru yapmadığı gibi bahse konu şahsın.2015 tarihli dilekçesinde ve.2015 tarihinde twitter hesabından Kurumlarına yönelik hakaret edici ifadeler sarf ettiği, belirtilmiştir. C.Olaylar 7.Şikayetçi,. 2015 tarihli dilekçesi ile İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığından. ilçesi Caddesi. İETT otobüs durağı yanı adresinde 1 m 2 lik alana simit arabası konularak simit satışı yapabilmek için gerekli izinlerin verilmesini talep etmiştir. 7. 1.Söz konusu dilekçe üzerine İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Zabıta Daire Başkanlığı. Zabıta Müdürlüğü tarafından 22/07/2015 tarihinde taahhütnamede belirtilen şartlara uymak ve tahakkuk edecek olan işgaliye harcının faaliyetin yapılacağı ilk günden önce İstanbul Büyükşehir Belediyesi Gelirler Müdürlüğüne ödenmesi şartı ile simit arabası konularak simit satışı yapılmasında yetki ve sorumlulukları dahilinde herhangi bir sakınca bulunmadığı belirtilmiştir. 7.2.Şikâyetçinin.2015 tarihinde imzaladığı taahhütnamede; İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanlığınca işgaliye harcı karşılığı tarafıma tahsis edilen 1(bir) m 2 lik alana simit arabası konularak simit satmak için verilen geçici işgaliye izninin; izni veren kurum tarafından kaldırılmasının istenilmesi halinde; verilen geçici işgaliye iznimin iptal edileceğini ve hakkımda yapılacak tüm yasal işlemleri kabul edeceğimi taahhüt ederim. ifadelerine yer verilmiştir. 7.3.Akabinde İstanbul Büyükşehir Belediyesi,.2015 tarihli ve.. sayılı yazısıyla; yapılan değerlendirme neticesinde. İlçesi sınırları dahilinde başka bir vatandaşa herhangi bir geçici işgaliye izni verilmediği görüldüğünden ve. Belediye Başkanlığının yazılarında ilçe sınırları dahilinde verilen geçici işgaliye izinlerinin emsal teşkil edeceği, aşırı seyyar yoğunluğu yaşanacağı ve yayaların geliş-geçişlerini engelleyeceği belirtildiğinden, şikâyetçiye verilen geçici işgaliye izninin.2015 tarihi itibariyle iptal edildiğini bildirmiştir. 7.4.Şikâyetçi,.2015 tarihli dilekçesi ile geçici işgaliye izninin iptali işleminin yeniden değerlendirilerek gereğinin yapılmasını İstanbul Büyükşehir Belediyesi. Zabıta Müdürlüğünden talep etmiş olup, anılan idarece.2015 tarihinde adı geçenin talebi reddedilmiştir. Şikâyetçi, iptal edilen simit satma izninin aynı adreste yeniden verilmesi talebiyle.2015 tarihinde Kurumumuza şikâyet başvurusunda bulunmuştur. D.Kamu Denetçisi Zekeriya ASLAN'ın İnceleme ve Araştırma Bulguları 8.Şikâyet konusunun çözümü amacıyla ilgili idareden istenilen bilgi ve belgeler Kamu Denetçiliği Kurumu na İstanbul Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreterliği ve Belediyesi tarafından gönderilmiş, söz konusu bilgi ve belgelere raporun İdarenin Şikayete İlişkin Açıklamaları başlığı altındaki paragraflarda yer verilmiştir. III. HUKUKİ DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE A.İlgili Mevzuat 9.2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Çalışma ve sözleşme hürriyeti başlıklı 48 inci maddesinde, Herkes, dilediği alanda çalışma ve sözleşme hürriyetlerine sahiptir., 9.1. Çalışma hakkı ve ödevi başlıklı 49 uncu maddesinin birinci fıkrasında, Çalışma, herkesin hakkı ve ödevidir., ikinci fıkrasında, Devlet, çalışanların hayat seviyesini yükseltmek, çalışma hayatını geliştirmek için çalışanları ve işsizleri korumak, çalışmayı desteklemek, işsizliği önlemeye elverişli ekonomik bir ortam yaratmak ve çalışma barışını sağlamak için gerekli tedbirleri alır. şeklindedir. 3 / 7
10.4721 sayılı Türk Medeni Kanununun Sahipsiz yerler ve yararı kamuya ait mallar başlıklı 715 inci maddesinin birinci fıkrasında, Sahipsiz yerler ile yararı kamuya ait mallar, Devletin hüküm ve tasarrufu altındadır., üçüncü fıkrasında, Sahipsiz yerler ile yararı kamuya ait malların kazanılması, bakımı, korunması, işletilmesi ve kullanılması özel kanun hükümlerine tabidir. hükmü yer almaktadır. 11.5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun Büyükşehir ve ilçe belediyelerinin görev ve sorumlulukları başlıklı 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinde, Büyükşehir belediyesinin yetki alanındaki mahalleleri ilçe merkezine bağlayan yollar, meydan, bulvar, cadde ve ana yolları yapmak, yaptırmak, bakım ve onarımı ile bu yolların temizliği ve karla mücadele çalışmalarını yürütmek düzenlemesine yer verilmiştir. 12.2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun İşgal Harcı başlıklı ikinci bölümünde yer alan Konu başlıklı 52 nci maddesinde, Belediye sınırları içinde bulunan aşağıdaki yerlerden herhangi birinin satış yapmak veya sair maksatlarla ve yetkili mercilerden usulüne uygun izin alınarak geçici olarak işgal edilmesi, İşgal Harcına tabidir: (2) Yol, meydan, pazar, iskele, köprü gibi umuma ait yerlerden bir kısmının herhangi bir maksat için işgali hükmü bulunmaktadır. B. Şikâyet Konusuna İlişkin Uygulamalar 13.Danıştay 8 inci Dairesi nin 14/12/1992 tarihli ve E.1992/3452, K.1992/3497 sayılı Kararında; Davacı vakfa bulunduğu sokağın bir bölümünün otopark olarak kullanılması amacıyla... Belediyesince verilen işgal izninin, yeni trafik düzeni nedeniyle kaldırılması gerektiğine ilişkin davalı idare işlemini, hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle iptal eden İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulması istemine ilişkin olarak; 2464 sayılı Belediye Gelirleri Yasası nın 52/2 nci maddesinde de yol, meydan, pazar, iskele, köprü gibi kamuya ait yerlerden bir kısmının herhangi bir amaçla işgalinin harca bağlanacağı kuralı getirilmiştir. Dava dosyasının incelenmesinden, uyuşmazlığa konu sokağın bir bölümünün... Belediyesinden, 1984 yılında yapılacak olan... etkinliklerinde vakfın trafik ve otopark sorununu çözmek amacı ve istenildiği anda eski durumuna getirmek koşulu ile Belediyece harca bağlanarak izin verildiği, geçici ve koşullu olarak izni alan davacı vakfın uzun süre bu yeri eski durumuyla geri vermediği 2886 sayılı Devlet İhale Yasası kuralları uyarınca yapılmış olan herhangi bir kira sözleşmesi bulunmadığı gibi, kamuya ayrılmış bir sokağın, bir yolun kiraya verilmesine hiç olanak bulunmamasına, yerin geçici olarak istendiği anda eski durumuna getirilmesi koşuluyla ve 1984 yılında yapılan kültür etkinlikleri nedeniyle kısa bir süre için verilmesine karşın, davalı idare işlemini iptal eden mahkeme kararında yasal isabet bulunmamaktadır. şeklinde belirtilmiştir. 14.Danıştay 8 inci Dairesi nin 19/12/2008 tarihli ve E.2007/4864, K.2008/8413 sayılı Kararında; Davacının, Üniversite Caddesi adresinde işlettiği büfe ile ilgili olarak Bornova Belediyesi ile yapmış olduğu geçici işgal sözleşmesinin iptal edilmesine ilişkin Bornova Belediye Başkanlığı Emlak Kamulaştırma Müdürlüğünün 19.04.2005 gün ve 242 sayılı işleminin iptali istemiyle açılan davada; taraflar arasında imzalanan geçici işgal sözleşmesinin 8 inci maddesinde; söz konusu büfenin bulunduğu yerde kullanım süresi içerisinde belediye tarafından düzenleme yapılması veya kamu ihtiyacı için gerek görülmesi ve yıkılması halinde işgalcinin belediyece alınan kararlara aynen uyacağı ve hiçbir hak talebinde bulunmayacağının belirtildiği; buna göre, belediyenin hüküm ve tasarrufu altında kamuya terkli alanda kalan uyuşmazlık konusu yerde, Ege Üniversitesi Rektörlüğünün ilgili yazısı uyarınca çevre düzenlemesi yapacak olan davalı idarenin, kamu yararı gereklerini gözeterek tesis ettiği dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davayı reddeden İzmir 4 üncü İdare Mahkemesince verilen kararın dayandığı gerekçenin usul ve yasaya uygun olduğundan bahisle kararın onanması şeklinde karar verilmiştir. 4 / 7
C.Kamu Denetçisi Zekeriya ASLAN ın Kamu Başdenetçisine Önerisi 15.Şikayetin reddi gerektiği yönünde öneride bulunulmuştur. D.Hukuka ve Hakkaniyete Uygunluk Yönünden Değerlendirme 16.Şikâyet başvurucusu, 3 numaralı paragrafta açıklandığı üzere,. Caddesi. İETT otobüs durağı adresinde simit satışı yapabilmesi için 22/07/2015 tarihine İBB tarafından kendisine verilen geçici işgaliye izninin iptali işlemini şikâyet ederek, aynı adreste yeniden izin verilmesini talep etmektedir. 17.Şikâyetçinin,. Caddesi. İETT otobüs durağı adresinde geçici işgal izni verme yetkisinin İBB de olmasına rağmen. Belediyesinin yazısına istinaden iznin iptal edilmesi işleminin yetki yönünden hukuka aykırı olduğu iddia etmiş ise de; 12 numaralı paragrafta yer verilen Belediye Gelirleri Kanuna göre, belediye sınırları içerisinde bulunan yol, meydan, pazar, iskele, köprü gibi umuma ait yerlerden bir kısmının herhangi bir maksat için geçici olarak işgali yetkili makamlardan izin alınmasıyla mümkündür. Yine 11 numaralı paragrafta yer verilen 5216 sayılı Kanun uyarınca; mahalleleri ilçe merkezine bağlayan yollar, meydan, bulvar, cadde ve ana yollarda büyükşehir belediyesi yetkili kılınmıştır. 18.Bu çerçevede,. Caddesi nin ana yol niteliğinde ve Büyükşehir Belediyesi nin yetki alanında olmadığına ilişkin herhangi bir itiraz olmadığı gibi yetki alanında olduğu idare tarafından da teyit edilmiştir. Şikâyet başvurusu ve idareden gelen cevabi yazı incelendiğinde,.2015 tarihinde İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından işgal izni verildiği, akabinde 2015 tarihli yazı ile yine şikâyet edilen idare tarafından izin işleminin 2015 tarihi itibariyle iptal edildiğinin bildirildiği görüldüğünden şikâyete konu işlemin yetkili idarece tesis edildiği anlaşılmıştır. Ayrıca; şikâyetçinin,. Belediyesinin yazısına istinaden işgal izninin iptal edildiği, bu nedenle söz konusu işlemin yetki unsuru yönünden sakat olduğu iddiası da gerçeği yansıtmamaktadır. Zira. Belediyesinin, seyyar satışına müsaade etmeyen ilçe politikası hakkında bilgi vermek için Büyükşehir Belediyesine hitaben bir yazı ile göndermesi emir niteliğinde olmayıp yalnızca anılan İlçe Belediyesinin uygulamasının ve hukuki görüşünün bildirimi niteliğinde olduğundan şikâyete konu işlemde yetki unsurunu sakatlayacak bir durum saptanamamıştır. 19.Diğer taraftan; kamu malları; kamu yararına tahsis edilmiş mallar anlamına gelmekte olup, kamu tarafından ya doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak kullanılır. Bir kamu malının bireysel olarak tahsis edilebilen bir veya birkaç kişi tarafından, başkalarının o kamu malını kullanmasını engelleyecek şekilde kullanılmasına, kamu malının özel kullanımı denmektedir. Bu kullanımlar genellikle kamu malının bir kısmının geçici olarak özel kişi tarafından işgal edilmesi şeklinde ortaya çıkar. İdare, kamu mallarının özel kullanımına sadece bu kullanımların kamu malının tahsis gayesiyle bağdaştığı ölçüde izin verebilir. Bu tür özel kullanımlar; malın tahsis cihetiyle uyuşan kullanımlar ve malın tahsis cihetiyle bağdaşabilir kullanımlar olmak üzere ikiye ayrılır. Malın tahsis cihetiyle uyuşan kullanımlarda talepte bulunan kişinin izin alma hakkı vardır. İdare koşulları yerine getiren kişinin izin talebini kabul etmek zorundadır. Malın tahsis cihetiyle bağdaşabilir kullanımlar bakımından ise idare başvuran kişilere izin verme konusunda takdir yetkisine sahiptir. İdare bu kişiler gerekli koşulları yerine getirse bile bunlara izin vermeyebilir, verdiği izni süresi dolunca yenilemeyebilir, keza kamu yararının gerektirdiği durumlarda verdiği izni süresi dolmadan geri alabilir. Bu anlamda, idarenin verdiği izni geri alma veya kaldırma yetkisi mutlak bir yetkidir (GÖZLER, Kemal (2009). İdare Hukuku Cilt II, Ekin Kitapevi, II. Baskı, Bursa, syf 904, 905, 910). Bu kapsamda; devletçe herkesin yararlanmasına tahsis edilen ve müşterek kullanıma açık olan kaldırımların kamu ortak malı niteliğinde olduğu, kaldırımda simit satılması durumunun ise kamu malının (kaldırımın) tahsis amacına aykırı olduğu görüldüğünden bu tür özel kullanımların malın (kaldırımın) tahsis cihetiyle bağdaşabilir nitelikte olduğu 5 / 7
değerlendirilmiş olup, idarenin simit satmak amacıyla geçici işgaliye izni verme veya kaldırma/geri alma yetkisinin takdiri nitelikte olduğu açıktır. 20.Somut olay açısından değerlendirildiğinde; İBB nin 22/07/2015 tarihinde 7.2 numaralı paragrafta belirtilen taahhütnamede belirtilen şartlara uymak koşuluyla ve kurum tarafından kaldırılmasının istenilmesi halinde verilen geçici işgaliye izninin iptal edileceği koşuluyla şikâyetçiye geçici işgaliye izni verdiği, akabinde 03/08/2015 tarihinde. ilçesi sınırları dâhilinde geçici işgaliye adı altında satış yapan herhangi bir vatandaşın bulunmadığı, şikâyetçiye izin verilmesinin. ilçesi sınırları içerisinde diğer vatandaşlar için emsal teşkil edeceği, aşırı seyyar yoğunluğu yaşanacağı gerekçelerine dayanarak verilen iznin süresi dolmadan kaldırıldığı anlaşılmıştır. Yukarıda da değinildiği üzere idarenin şikâyete konu işgal iznini kaldırma konusundaki yetkisi takdiri niteliktedir. Ancak idarenin takdir yetkisine sahip olması bu işlemin denetime tabi olmadığı anlamına gelmemekte; takdiri yetkiye dayanan işlemin, geçerli nedenlere dayalı, kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun olarak tesis edilip edilmediğinin araştırılması gerekmektedir. 21.Bu kapsamda, şikâyet edilen idare tarafından tesis edilen işgal iznini kaldırma işleminin asıl nedeninin. Belediyesinin ilçe sınırlarında seyyar satışına izin vermeyen politikası olduğu anlaşılmıştır. Her ne kadar şikâyetçinin geçici işgaliye izni almak istediği. Caddesi, İBB yetki alanı içerisinde olsa da İBB tarafından ilçesi sınırında meydana gelebilecek ikili uygulamayı önlemek adına ilçe belediyesinin söz konusu politikasının göz önünde bulundurulduğu ve bu doğrultuda işgal iznini kaldırma işleminin tesis edildiği, yine şikâyet edilen idarece. ilçesi sınırında hiçbir vatandaşa işgal izni verilmediğinin tespiti sonucu kaldırma işlemi ile ayrıca eşitlik ilkesinin gözetildiği, anılan takdir yetkisinin geçerli nedenlere dayalı olduğu anlaşılmış olup, idarenin kamu yararı ve hizmetin gereklerine aykırı davrandığı da tespit edilememiştir. 22.Yukarıdan bu yana tüm açıklananlar, şikayetçinin iddiaları, idarenin konu ile ilgili açıklamaları, mevzuat, yargı kararı ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; şikâyetçinin geçici işgaliye izninin iptali işleminin yetkili idare tarafından tesis edildiği, söz konusu iznin geçerli nedenlere dayanılarak kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı olarak kullanıldığının tespit edilemediği, bu anlamda şikâyete konu iptal işleminin hukuka ve hakkaniyete uygun olduğu anlaşılmış olup, şikâyet başvurusunun reddi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır. E.İnsan Hakları Yönünden Değerlendirme 23.T.C. Anayasasının 48 ve 49 uncu maddesinde yer alan çalışma hakkının ve 10 uncu maddesinde belirtilen kanun önünde eşitlik ilkesinin, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 13 üncü maddesindeki etkili başvuru hakkının, 17 inci maddesindeki hakları kötüye kullanma yasağının ihlal edildiğine dair herhangi bir bulgu ve bilgiye rastlanmadığı gibi şikâyete konu olayda, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ile İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesinde yazılı ve güvence altına alınmış olan haklara da aykırı bir durum tespit edilememiştir. F. İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme 24.Günümüzde demokratik, modern ve katılımcı yönetim anlayışında idarelerden sadece hukuka uygun hareket etmeleri değil aynı zamanda iyi yönetim ilkelerine de uygun işlem tesis etmeleri beklenmektedir. 25.28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "İyi Yönetim İlkeleri" başlıklı 6 ncı maddesinde, Kurumun, inceleme ve araştırma yaparken insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde; kanunlara uygunluk, ayrımcılığın önlenmesi, ölçülülük, yetkinin kötüye kullanılmaması; eşitlik, tarafsızlık, dürüstlük, nezaket, şeffaflık, hesap verilebilirlik, haklı beklentiye uygunluk, kazanılmış hakların korunması, dinlenilme hakkı, savunma hakkı, bilgi edinme hakkı, 6 / 7
makul sürede karar verme, kararların gerekçeli olması, karara karşı başvuru yollarının gösterilmesi, kararın geciktirilmeksizin bildirilmesi, kişisel verilerin korunması gibi iyi yönetim ilkelerine uygun işlem ve eylem ile tutum veya davranışta bulunup bulunmadığını gözeteceği düzenlenmiştir. Söz konusu Yönetmelik hükmünde yer alan ilkelerin kaynağını teşkil eden Avrupa Birliği Temel Haklar Şartının 41 inci maddesinde de iyi yönetim hakkından bahsedilmekte olup benzer ilkelere Avrupa parlamentosu tarafından kabul edilen Avrupa Doğru İdari Davranış Yasası nda da yer verilmiştir. 26.Söz konusu ilkeler yönünden yapılan değerlendirme neticesinde; idare tarafından şikâyet konusuyla ilgili evrakların süresinde gönderildiği, verilen cevapların gerekçeli ve yeterli olduğu anlaşılmış olup, böylece idarenin kararların gerekçeli olması, kanunilik ve makul sürede karar verme ilkelerine ayrıca şikâyetçinin konuyla ilgili yaptığı başvurulara istinaden idare tarafından,. ilçesi sınırları dışında başka bir ilçede, Başkanlıklarının yetkili ve sorumlu olduğu ana arterlerde, geçici işgaliye izni talebinde bulunması halinde gerekli değerlendirmenin yapılacağı hususunda 03/08/2015 tarihli ve 144318 sayılı yazıyla şikayetçiye bilgi verildiği anlaşılmış olup, böylece idarenin haklı beklentiye uygunluk ilkesine de uygun hareket ederek iyi yönetişim ilkelerine uygun davrandığı, buna karşılık idarenin cevabi yazılarında, hangi sürede hangi mercilere başvurabileceğinin gösterilmemiş olması sebebiyle karara karşı başvuru yollarının gösterilmesi ilkesine uyulmadığı anlaşılmış olup idarenin bu hususlarda bundan böyle iyi yönetişim ilkelerine uyması beklenmektedir. IV.HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN YASAL MEVZUAT A.Dava Açma Süresinin Yeniden Başlaması 27.14/06/2012 tarihli ve 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun 21 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, durmuş olan dava açma süresi gerekçeli ret kararının ilgiliye tebliğinden itibaren kaldığı yerden işlemeye başlayacak olup, Kurumumuzun 08/02/2016 tarihli ve 86171061-101-E.933 sayılı yazısıyla, inceleme ve araştırmanın şikâyet tarihi olan 11/08/2015 tarihinden itibaren 6 ay içerisinde sonuçlandırılamaması nedeniyle, 11/02/2016 tarihinde dava açma süresinin yeniden işlemeye başlayacağı hususunda şikâyetçiye bilgi verilmiştir. B.Yargı Yolu 28.2709 sayılı 1982 Anayasasının Temel Hak ve Hürriyetlerin Korunması başlıklı 40 ıncı maddesinin ikinci fıkrasında; Devlet, işlemlerinde, ilgili kişilerin hangi kanun yolları ve mercilere başvuracağını ve sürelerini belirtmek zorundadır. hükmü yer almakta olup, 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun 20 nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, süre uzatımı yazısı da gözetilerek ilgili idarenin işlemine karşı varsa 60 günlük dava açma süresinden arta kalan sürede İstanbul İdare Mahkemesine yargı yolu açıktır. V.KARAR Yukarıda açıklanan gerekçeler ve dosya kapsamına göre; ŞİKAYETİN REDDİNE, Kararın Şikayetçi ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı na tebliğine, Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisi'nce karar verildi. M.Nihat ÖMEROĞLU Kamu Başdenetçisi 7 / 7