E.4.B.1. Üretim Tesisinde Gerçekleştirilecek Sekonder Frekans Kontrol Ön Yeterlilik Performans Testi



Benzer belgeler
EK 4 PRİMER FREKANS KONTROLÜ

ELEKTRİK PİYASASI ŞEBEKE YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN YÖNETMELİK MADDE

ELEKTRİK PİYASASI YAN HİZMET PERFORMANS TESTLERİ. Ahmet Kürşad Çanakçı SGS Türkiye Endüstri Grup Müdürü 25 Nisan 2012

GÜÇ SİSTEMLERİNDE YÜK-FREKANS KONTROLÜ VE TESTLERİ. Hazırlayan: Hayati SUİÇMEZ Enerjisa Enerji Üretim AŞ Elektrik Elektronik Müh.

SEKONDER KONTROL 18 AĞUSTOS 2009

KAÇAK AKIM RÖLESİ. Sayfa 1

DENGELEME GÜÇ PİYASASI (DGP)

Unidrive M200, M201 (Boy 1-4) Hızlı Başlangıç Kılavuzu

Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi TÜRKİYE 10. ENERJİ KONGRESİ

DGS Kalibrasyon Ölçüm Dan. Eğt. Hiz. San. ve Tic.Ltd.Şti. Yan Hizmet Muayeneleri Bölümü

TÜRKĐYE ELEKTRĐK ĐLETĐM SĐSTEMĐNDE RÜZGAR SANTRALI BAĞLANTILARI

Ecras Elektronik Multimetre

MİDEA ISI POMPASI-HAVUZ /SPA SU ISITMA

Parametreler Üstyapı uyarlaması. Giriş

AN 96L ENERJİ ANALİZÖRÜ

TÜRKİYE ELEKTRİK İLETİM A.Ş. (TEİAŞ) Türkiye Elektrik Sisteminde Rüzgar Santralları ve Sistem Bağlantıları

ÜRETĠCĠLERDEN REAKTĠF GÜÇ DESTEĞĠ SAĞLANMASI ve GERĠLĠM KONTROLU

MİDEA MARKA ISI POMPASI- TİCARİ TİPLER YALNIZ SICAK SU ISITMA

Unidrive M400 (Boy 1 ila 4) Hızlı Başlangıç Kılavuzu

1. Ürün Bilgisi. Şekil 1: AVS Pano Dış Görünümü. EPC-6 Kontrol Paneli. Manuel / Otomatik / Kapalı / Seçici / Çalıştırma Butonu

GEPA. set. RQ-112B Reaktif Güç Kontrol Rölesi. set. set RQ B SERİSİ REAKTİF GÜÇ RÖLELERİ

CHF100A KOLAY DEVREYE ALMA KİTAPÇIĞI

COPYRIGHT ALL RIGHTS RESERVED

B603 - B603B SERİSİ FREKANS KONTROLLÜ SÜRÜCÜLER KULLANMA KILAVUZU

SAĞLIK BAKANLIĞI ELEKTRİK TESİSATI TEMEL GEREKSİNİMLER

OTOMATİK TRANSFER ŞALTERLERİ

TEKNOMOBİL UYDU HABERLEŞME A.Ş. KULLANICI KILAVUZU Rev. 1.0 Satcom SCATEL

BQ300 RF Röle Kontrol Ünitesi. Kullanım Kılavuzu. Doküman Versiyon: BQTEK

Mekatronik Mühendisliği Lab1 (Elektrik-Elektronik) Dirençler ve Kondansatörler

TEKNİK ÖZELLİKLER Jeneratör Kontrol Ünitesi AGC 100

Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Primer Frekans Kontrol Hizmetinin Uygulanmasına İlişkin El Kitabı

EPLC-6 Kontrol Paneli

KLEA Enerji Analizörü

GÜÇ KALİTESİ CİHAZI VE VERİ DEPOLAMA CİHAZI TEKNİK ŞARTNAMESİ

MST. SERİSİ kva 1-30 kva 3:3 FAZ 1:1 FAZ STATİK VOLTAJ REGÜLATÖRÜ. Tüm Elektrikli Cihazlar için Güvenilir Statik Dizayn

BİNA YÖNETİM SİSTEMLERİ

DemirDöküm A Serisi Duvar Tipi Split Klima

Sayfa 16-2 Sayfa SIVA ALTI MONTAJLI MODEL R2D tipi İşlem eşiği Harici toroidal trafo Arızada güvenli çalışma yapılandırılabilir

Bir bölgede başka bir bölgeye karşılıklı olarak, veri veya haberin gönderilmesini sağlayan.sistemlerdir.

Elektrik Piyasası. Nezir AY. TEİAŞ Elektrik Piyasa Hizmetleri ve Mali Uzlaştırma Dairesi Başkanı. Marmara Enerji Forumu Eylül 2007 İstanbul

BQ301 RF Ekstra Röle Kontrol Ünitesi. Kullanım Kılavuzu. Doküman Versiyon: BQTEK

İçindekiler. Teknik Özellikler 6. Parametre Tablosu 8. Kullanıcı Arabirimi 10. Montaj 16. Ürün Seçimi 20

RKR-GTSXX96 Reaktif Güç Kontrol Rölesi

RWD Solar Teknik Sunum

FUJI MICRO HIZLI DEVREYE ALMA KILAVUZU

AKÜ ŞARJ REDRESÖRLERİ

KLİMA UZAKTAN KUMANDA KULLANIM KLAVUZU

DENEY 3 HAVALI KONUM KONTROL SİSTEMİ DENEY FÖYÜ

kva KESİNTİSİZ GÜÇ KAYNAĞI TEKNİK ŞARTNAMESİ

010 SİSTEMİ. TEKNOSİSTEM MÜHENDİSLİK - Gazcılar Cad. Anafarta Sok. No:1/A BURSA, Tel:(224) Faks:

SAYFA NO: 2/8 1.2 Genel Özellikler Dış Görünüş İncelemeye alınan parçaların yüzeyinde oksidasyon, deformasyon, hasar olmayacaktır İşaretl

ZM R KEMALPA A ORGAN ZE SANAY BÖLGES

İÇİNDEKİLER ÖZELLİKLER. 3-4 KONTROL PANELİ HARİCİ KONTROL ÜNİTESİ BAĞLANTILAR VE HABERLEŞMELER 23-24

Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Sekonder Frekans Kontrol Hizmetinin Uygulanmasına İlişkin El Kitabı

WiFiBELL kablolu veya kablosuz olarak internete bağlanarak akıllı telefonunuzla çift yönlü görüntülü ve sesli bağlantı sağlar.

AÇILIġ EKRANI. G:220 Ç:220 Y:000 SERVOMATĠK REG 05 Sn. KORUMA AYARLARI KORUMA AYARLARI

ZM-2H2080 İki Faz Step. Motor Sürücüsü. Özet

ALTERNATĐF AKIM (AC) I AC NĐN ELDE EDĐLMESĐ; KARE VE ÜÇGEN DALGALAR

Akıllı Şebekeler Kontrol Merkezi Uygulamaları

A

ALARM KAPALI SNOOZE ALARM AÇIK

PEY-D810 SĠNYALĠZASYON SĠSTEMĠ

Geleceğin Yıldız Girişimcileri Programı. Lüleburgaz Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü ile Lüleburgaz Belediye Başkanlığıdır.

ELE 301L KONTROL SİSTEMLERİ I LABORATUVARI DENEY 4:ORANSAL, TÜREVSEL VE İNTEGRAL (PID) KONTROL ELEMANLARININ İNCELENMESİ 2

6. DENEY Alternatif Akım Kaynağı ve Osiloskop Cihazlarının Kullanımı

KATODİK KORUMA TRASFORMATÖR/REDRESÖR ÜİTESİ 2KR-12

ELITE PR DİKKAT. O ayar sıvısı seti M) Enjektör valfi için redüksiyon. Duvara Montajı

OSOS KAPSAMINDA KULLANILACAK SAYAÇLARIN ASGARİ TEKNİK ÖZELLİKLERİ

KURANPORTÖR SİSTEMİ MEHMET ŞENLENMİŞ ELEKTRONİK BAŞ MÜHENDİSİ

TÜRKĠYE CUMHURĠYETĠ ERCĠYES ÜNĠVERSĠTESĠ BĠYOMEDĠKAL MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ TIBBĠ CĠHAZLARIN KALĠBRASYONU LABORATUVARI

RİSK ANALİZİ VE AKTÜERYAL MODELLEME

Elektrik Piyasası Yan Hizmetler Yönetmeliği 27 Aralık 2008 günü sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

PROFİL KONTROL CİHAZI

MPRD-FAZ ALICI ÜNİTE KULLANIM KILAVUZU

A. İşlem Kontrol Paneli

EVERTECH. EV-CSC200 Speed Dome Kontrol Ünitesi. Kolay Kurulum ve Kullanım Klavuzu

SIEMENS MICROMASTER 430 ve FAN UYGULAMA ÖRNEKLERİ

SİSTEM SİMÜLASYONU BENZETIM 1 SİMÜLASYON MODEL TÜRLERİ 1. STATİK VEYA DİNAMİK. Simülasyon Modelleri

ZM-2H504 İki Faz Step. Motor Sürücüsü. Özet

Programın Tanıtımı

Manuel Yüklemeli Katı Yakıt Kazanı Kontrol Cihazı Fonksiyonel Açıklama

AN96 LHH ENERJİ ANALİZÖRÜ

2013/TUYAD- Merkezi Tv Dağıtım Sistemleri Malzeme ve Uygulama Şartname Standartları / Sürüm-1

ETKAS. Şekil 1. Ziya Gökalp Bulvarı No=27/1 B-Blok Alsancak- İzmir e-posta = info@makonet.net Telefon = Faks =

ÖZELLİKLER...15 ŞEKİLLER

ÖZKAY ELEKTRONİK. BK-103 Asansör Kumanda Kartı KULLANIM KILAVUZU

KULLANIM ALANLARI SERTİFİKALAR AÇIKLAMALAR

E5_C Serisi Hızlı Başlangıç Kılavuzu

ENTEGRE FREKANS KONVERTÖRLÜ POMPALARIN KONTROL PANOSU ŞARTNAMESİ:

SPEEDMATIC KURULUM VE ÇALIŞTIRMA KİTAPÇIĞI

L300P GÜÇ BAĞLANTISI BAĞLANTI TERMİNALLERİ

MultiPlus-II 48/3000/ V (önceki adıyla MultiGrid-II)

GARANTİ KARAKTERİSTİKLERİ LİSTESİ 132/15 kv, 80/100 MVA GÜÇ TRAFOSU TANIM İSTENEN ÖNERİLEN

GSM MOBİL TELEFON HİZMETLERİNDE HİZMET KALİTESİ ÖLÇÜTLERİNİN ELDE EDİLMESİNE İLİŞKİN TEBLİĞ BİRİNCİ BÖLÜM

ÜRETĠCĠLERDEN REAKTĠF GÜÇ DESTEĞĠ SAĞLANMASI ve GERĠLĠM KONTROLU TEMEL UYGULAMA PRENSĠPLERĠ VE DĠKKAT EDĠLMESĠ GEREKEN HUSUSLAR

Hydrokon Pompa Sistemleri için Tasarlanmış Hız Kontrol Cihazı

KSB Yangın Setleri VdS

Şekil 1. R dirençli basit bir devre

2- NO Alarm Çıkış Rölesi 3- Fark Basınç Girişleri mA çıkış 5- Çoklu çalışma için bağlantı giriş çıkışı 6- Beklemeye Alma Girişi

Sistem Dinamiği ve Kontrolü Bütünleme 26 Ocak 2017 Süre: 1.45 Saat. Adı ve Soyadı : İmzası : Öğrenci Numarası :

Transkript:

E.4.B.1. Üretim Tesisinde Gerçekleştirilecek Sekonder Frekans Kontrol Ön Yeterlilik Performans Testi (1) Üretim tesisinde gerçekleştirilecek sekonder frekans kontrol ön yeterlilik performans testleri, bu hizmete katılacak santral/blok/ünitenin sekonder frekans kontrol hizmetine ilişkin sağlanması gereken temel performans kriterlerini değerlendirmek üzere testi gerçekleştirmeye yetkili firmalar tarafından yapılacaktır. (2) Üretim tesisinde gerçekleştirilecek sekonder frekans kontrol ön yeterlilik performans testi, TEİAŞ'ın Milli Yük Tevzi Merkezi nde bulunan Otomatik Üretim Kontrol (AGC) Programının benzetimi yoluyla yapılacaktır. Bu amaçla kullanılacak AGC Benzetim Test Techizatı; üretim tesisinde bulunan Uzak Terminal Birimi (RTU) cihazının Ana İletişim Kanalı ile TEİAŞ SCADA Sistemi'nin kullanmış olduğu iletişim protokollerini (IEC 60870-5-101 veya IEC 60870-5-104) kullanarak bağlantı sağlayabilecek, test edilecek ilgili santral/blok/üniteye gönderilecek çıkış gücü ayar değeri sinyalini ilgili iletişim protokolünü kullanarak gönderebilecek, testler sırasında Uzak Terminal Birimi (RTU) cihazının ilgili iletişim protokolünü kullanarak gönderdiği sinyalleri algılayabilecek, testler sırasında yapılan tüm sinyal alış-verişlerini ilgili iletişim protokolünü kullanarak gerçekleştirebilecek ve saniyede en az 1 veri örnekleme oranı ile kayıt yapabilecek yapıda olmalıdır. Üretim tesisinde gerçekleştirilecek sekonder frekans kontrol testi için kullanılacak AGC Benzetim Test Teçhizatının üretim tesisinde bulunan Uzak Terminal Birimi (RTU) cihazına bağlantısı aşağıda Şekil-E.4.B.l'de gösterildiği gibi olmalıdır. Şekil E.4.B.1 - Üretim tesisinde gerçekleştirilecek ön yeterlilik performans testleri için genel bağlantı şeması (3) Test edilecek ilgili santral/blok/ünitenin testler sırasında tüm ünitelerinin devrede ve sekonder frekans kontrolüne katılabilir durumda olması gerekmektedir. Testler sırasında, sekonder frekans kontrol fonksiyonlarını gösteren santral kontrol sistemi fonksiyonel özellikleri, ilgili mantık şemaları, AGC blok şeması ve insan makine arayüzü (ekran görüntüleri, vb) dokümanlarının yanı sıra test ekibinin gerekli gördüğü diğer dokümanlar da santraldeki ilgili personel tarafından test ekibine sağlanmalıdır. (4) Sekonder Frekans Kontrol Performans Testleri sırasında ölçümü yapılan her bir sinyal için örnekleme oranı saniyede en az 1 veri olmalıdır (1 saniyede veya daha kısa sürede bir veri). Test teçhizatı, kaydı alınan sinyallere ait değer verilerinin bilgisayar ortamına (ASCII/Text biçiminde) 1

aktarılmasını sağlayacak yapıda olmalı ve alınan kayıtlar test sonunda düzenlenecek test tutanağına ve test raporuna eklenmelidir. Test Hedefi (5) Sekonder Frekans Kontrolü'ne katılacak ve TEİAŞ'ın Milli Yük Tevzi Merkezinde bulunan Otomatik Üretim Kontrol (AGC) Programı aracılığıyla SCADA Sistemi üzerinden ayar değeri iletilecek santral/blok/ünitenin belirlenen performans kriterlerini santral mahallinde sağlayıp sağlamadığı tespit edilecektir. Test Aşamaları (6) Testi gerçekleştirmeye yetkili firma tarafından üretim tesisinde yapılacak sekonder frekans kontrol ön yeterlilik performans testleri, Yüklenme Hızı Testleri, Alarm ve Durum Bilgileri Testleri ve Şebeke Şartları Benzetimi Testinden oluşmaktadır. Her bir test adımında gerçekleştirilecek işlemler aşağıda verilmektedir. a. Yüklenme Hızı Testleri Yüklenme hızı testleri, santral/blok/ünite primer frekans kontrolüne katılırken ve bu santral/blok/ünite primer frekans kontrolüne katılmadan olmak üzere iki ayrı işletme durumunda yük alma ve yük atma yönünde yapılacaktır. Bu işletme durumlarında izlenecek temel test adımları aşağıda verilmektedir: a.1. Primer Frekans Kontrol İşletimi Devre Dışı Olduğunda Yük Atma Hızı Testi (PFCO = OFF) Testlere başlamadan önce, ilgili santral/blok/ünitenin hizmeti sunabileceği maksimum kapasite (MAXC) ve minimum kapasite (MINC) değerleri, ünitelerin primer frekans kontrol rezerv miktarları ayrılmaksızın, sekonder frekans kontrol rezerv kapasitesi (RSA) sağlanacak şekilde ve her bir ünitenin sekonder frekans kontrolü için çalışabileceği limitlerin elle girilmesi yoluyla ayarlanacaktır. Belirlenmiş olan bu MAXC ve MINC değerleri primer frekans kontrol işletimi devre dışı olduğunda yük alma hızı oranı testinde de kullanılacaktır. i. Ön Yeterlilik Performans Testleri gerçekleştirilecek ilgili santral/blok/ünitenin toplam aktif güç çıkışı MAXC değerine ayarlanacak ve santral/blok/ünite bu seviyede kararlı halde çalışmaya bırakılacaktır. i iv. AGC Benzetim Test Teçhizatı ile ilgili santral/blok/üniteye gönderilecek "Uzak Güç Talebi Ayar Değeri"nin miktarı, ilgili santral/blok/ünitenin MAXC değerine ayarlanacaktır ve "Uzak Güç Talebi Geçerlilik Sinyali (PD Validity)" etkinleştirilecektir. Gönderilen MAXC değerinin santral kontrol sisteminde doğru bir şekilde alındığı ve görüntülendiği kontrol edilecektir. Santral kontrol sisteminden gönderilen "Uzak Güç Talebi Geri Bildirim Değeri" sinyalinin AGC Benzetim Test Teçhizatı'nda doğru bir şekilde görüntülendiği kontrol edilecektir. v. AGC Benzetim Test Teçhizatı ile gönderilen "Uzak Güç Talebi Geçerlilik Sinyali (PD Validity)"nin santral kontrol sisteminde doğru bir şekilde görüntülendiği (LRPD=OK) kontrol edilecektir. 2

vi. v vi Karşılıklı doğrulama işlemleri tamamlandıktan sonra, test edilen ilgili birime ait tüm ünitelerin işletme durumu "Auto" konumuna alınacak ve ilgili santral/blok/ünitenin sekonder frekans kontrol işletme durumu da "Remote" konumuna alınacaktır. Test edilen ilgili santral/blok/ünite, MAXC de çalışmaya devam ederken, AGC Benzetim Test Teçhizatı ile santral/blok/üniteye basamak değişiklik biçiminde santral/blok/ünitenin minimum kapasite değeri olan MINC "Uzak Güç Talebi Ayar Değeri" olarak gönderilecek ve bu değerde en az 15 dakika beklenecektir. İlgili santral/blok/ünitenin toplam aktif güç çıkışı değerinin, AGC Benzetim Test Teçhizatı ile gönderilen hedef çıkış gücü seviyesine ulaşması beklenecektir. Bu test adımının grafiği, Şekil-E.4.B.2'de görüldüğü gibi gerçekleştirilmelidir. Şekil E.4.B.2 - Yük Atma Hızı Oranı Testinin Uygulanışı (Primer Frekans Kontrol İşletimi Devre Dışı) a.2. Primer Frekans Kontrol İşletimi Devre Dışı Olduğunda Yük Alma Hızı Oranı Testi (PFCO = OFF) Bu test sırasında ilgili santral/blok/ünitenin maksimum kapasite (MAXC) ve minimum kapasite (MINC) değerleri, primer frekans kontrolün devre dışı olduğu Yük Atma Hızı testinde kullanılmış olan değerlere ayarlanmalıdır. i. Ön Yeterlilik Performans Testleri gerçekleştirilecek ilgili santral/blok/ünitenin toplam aktif güç çıkışı MINC değerine ayarlanacak ve santral/blok/ünite bu seviyede kararlı halde çalışmaya bırakılacaktır. i iv. AGC Benzetim Test Teçhizatı ile ilgili santral/blok/üniteye gönderilecek "Uzak Güç Talebi Ayar Değeri"nin miktarı, ilgili santral/blok/ünitenin MINC değerine ayarlanacaktır ve "Uzak Güç Talebi Geçerlilik Sinyali (PD Validity)" etkinleştirilecektir Gönderilen MINC değerinin santral kontrol sisteminde doğru bir şekilde görüntülendiği kontrol edilecektir. Santral kontrol sisteminden gönderilen "Uzak Güç Talebi Geri Bildirim Değeri" sinyalinin AGC Benzetim Test Teçhizatı'nda doğru bir şekilde görüntülendiği kontrol edilecektir. 3

v. AGC Benzetim Test Teçhizatı ile gönderilen "Uzak Güç Talebi Geçerlilik Sinyali (PD Validity)"nin santral kontrol sisteminde doğru bir şekilde görüntülendiği (LRPD=OK) kontrol edilecektir. vi. ix. v Karşılıklı doğrulama işlemleri tamamlandıktan sonra, test edilen ilgili birime ait tüm ünitelerin işletme durumu "Auto" konumuna alınacak ve ilgili santral/blok/ünitenin sekonder frekans kontrol işletme durumu da "Remote" konumuna alınacaktır. Test edilen ilgili santral/blok/ünite MINC de çalışmaya devam ederken, AGC Benzetim Test Teçhizatı ile ilgili santral/blok/üniteye basamak değişiklik biçiminde ilgili santral/blok/ünitenin maksimum kapasite değeri olan MAXC, "Uzak Güç Talebi Ayar Değeri" olarak gönderilecek ve bu değerde en az 15 dakika beklenecektir. İlgili santral/blok/ünitenin toplam aktif güç çıkışı değerinin, AGC Benzetim Test Teçhizatı ile gönderilen hedef çıkış gücü seviyesine ulaşması beklenecektir. Bu test adımının grafiği, aşağıdaki Şekil-E.4.B.3'te görüldüğü gibi gerçekleştirilmelidir. Şekil E.4.B.3 - Yük Alma Hızı Oranı Testinin Uygulanışı (Primer Frekans Kontrol İşletimi Devre Dışı) a.3. Primer Frekans Kontrol İşletimi Devrede Olduğunda Yük Atma Hızı Oranı Testi (PFCO = ON) Bu teste başlamadan önce ilgili santral/blok/ünitede primer frekans kontrol işletimi devreye alınacaktır. Primer Frekans Kontrol Rezerv Miktarı (RP), santral/blok/ünitenin nominal aktif gücünün (P GN ) en az % 2,5 luk değerine karşılık gelecek şekilde ayarlanacaktır. Ünitelerin hız-eğim ayar değeri ünite tipine göre % 4 veya % 8 olarak; ölü-bant ayar değeri ise sıfır mhz olarak ayarlanacaktır. Test edilen ilgili santral/blok/ünitenin primer frekans kontrollü maksimum kapasite değeri, MAXC pr ve primer frekans kontrollü minimum kapasite değeri, MINC pr değerleri, santral/blok/ünitenin primer frekans kontrol rezerv miktarları dikkate alınarak aşağıdaki formüle göre hesaplanacaktır: MAXC pr = MAXC - RP MINC pr = MINC + RP 4

Hesaplanan bu değerler primer frekans kontrollü sekonder frekans kontrol rezerv aralığı RSA pr sağlanacak şekilde ve her bir ünitenin sekonder frekans kontrolü için çalışabileceği limitlerin elle girilmesi yoluyla ayarlanacaktır. i. Ön Yeterlilik Performans Testleri gerçekleştirilecek ilgili santral/blok/ünitenin toplam aktif güç çıkışı MAXC pr değerine ayarlanacak ve ilgili santral/blok/ünite bu seviyede kararlı halde çalışmaya bırakılacaktır. i iv. AGC Benzetim Test Teçhizatı ile ilgili santral/blok/üniteye gönderilecek "Uzak Güç Talebi Ayar Değeri"nin miktarı, MAXC pr değerine ayarlanacaktır ve "Uzak Güç Talebi Geçerlilik Sinyali (PD Validity)" etkinleştirilecektir. Gönderilen MAXC pr değerinin santral kontrol sisteminde doğru bir şekilde görüntülendiği kontrol edilecektir. Santral kontrol sisteminden gönderilen "Uzak Güç Talebi Geri Bildirim Değeri" sinyalinin AGC Benzetim Test Teçhizatı'nda doğru bir şekilde görüntülendiği kontrol edilecektir. v. AGC Benzetim Test Teçhizatı ile gönderilen "Uzak Güç Talebi Geçerlilik Sinyali (PD Validity)"nin santral kontrol sisteminde doğru bir şekilde görüntülendiği (LRPD=OK) kontrol edilecektir. vi. v vi ix. Karşılıklı doğrulama işlemleri tamamlandıktan sonra, test edilen ilgili birime ait tüm ünitelerin işletme durumu "Auto" konumuna alınacak ve ilgili santral/blok/ünitenin sekonder frekans kontrol işletme durumu da "Remote" konumuna alınacaktır. Test edilen ilgili santral/blok/ünite maksimum kapasite değerinde olan MAXC pr de çalışmaya devam ederken, AGC Benzetim Test Teçhizatı ile ilgili santral/blok/üniteye basamak değişiklik biçiminde ilgili ünite/santral/bloğun minimum kapasite değeri olan MINC pr "Uzak Güç Talebi Ayar Değeri" olarak gönderilecektir. İlgili santral/blok/ünitenin toplam aktif güç çıkışı değerinin, AGC Benzetim Test Teçhizatı ile gönderilen hedef çıkış gücü seviyesine ulaşması beklenecektir. Santral/blok/ünitenin hedef çıkış gücüne ulaştıktan sonraki kısımda, sekonder frekans kontrolü altında iken primer frekans kontrol yapısının da doğru bir şekilde çalıştığının tespit edilmesi amacıyla, hedef çlkış gücüne ulaşıldıktan sonraki kısımda, ünitelere en az 5 er dakika süreli ve en az ± 50 mhz (49,950 Hz ve 50,050 Hz) lik simüle frekans uygulaması yapılacaktır. Simüle Frekans sinyali ünitelerin hepsine birden aynı anda ya da sırayla uygulanacaktır. Simüle Frekans için ± 50 mhz den daha büyük bir değer uygulanması durumunda, ilgili santral/blok/ünitenin MAXC pr, MINC pr ve primer frekans kontrol rezerv miktarı RP, uygulanacak simüle frekans miktarına göre yeniden ayarlanmalıdır. Bu test adımının grafiği, aşağıdaki Şekil-E.4.B.4'te görüldüğü gibi gerçekleştirilmelidir. 5

Şekil E.4.B.4 Yük Atma Hızı Oranı Testinin Uygulanışı (Primer Frekans Kontrol İşletimi Devrede) x. Simüle frekans uygulamasının tamamlanmasının ardından test edilen santral/blok/ünite 10 dakika boyunca şebeke frekansına bağlanacak ve şebeke frekansı doğrultusunda vereceği tepki gözlemlenecektir. a.4. Primer Frekans Kontrol İşletimi Devrede Olduğunda Yük Alma Hızı Oranı Testi (PFCO = ON) Bu teste başlamadan önce ilgili santral/blok/ünitede primer frekans kontrol işletimi devreye alınacaktır. Primer Frekans Kontrol Rezerv Miktarı (RP), santral/blok/ünitenin nominal aktif gücünün (P GN ) en az % 2,5 luk değerine karşılık gelecek şekilde ayarlanacaktır. Ünitelerin hız-eğim ayar değeri ünite tipine göre % 4 veya % 8 olarak, ölü-bant ayar değeri ise sıfır mhz olarak ayarlanacaktır. Bu test sırasında ilgili santral/blok/üniteni maksimum kapasite, MAXC pr ve minimum kapasite MINC pr değerleri, primer frekans kontrolün devrede olduğu Yük Atma Hız testinde kullanılmış olan değerlere ayarlanmalıdır. i. Sekonder Frekans Kontrol Performans Testleri gerçekleştirilecek ilgili santral/blok/ünitenin toplam aktif güç çıkışı MINCpr değerine ayarlanacak ve ilgili santral/blok/ünite bu seviyede kararlı halde çalışmaya bırakılacaktır. i iv. AGC Benzetim Test Teçhizatı ile ilgili santral/blok/üniteye gönderilecek "Uzak Güç Talebi Ayar Değeri"nin miktarı, ilgili santral/blok/ünitenin MINC pr değerine ayarlanacaktır ve "Uzak Güç Talebi Geçerlilik Sinyali (PD Validity)" etkinleştirilecektir. AGC Benzetim Test Teçhizatı ile gönderilen bu ayar değerinin santral kontrol sisteminde doğru bir şekilde görüntülendiği kontrol edilecektir. Santral kontrol sisteminden gönderilen "Uzak Güç Talebi Geri Bildirim Değeri" sinyalinin AGC Benzetim Test Teçhizatı'nda doğru bir şekilde görüntülendiği kontrol edilecektir. v. AGC Benzetim Test Teçhizatı ile gönderilen "Uzak Güç Talebi Geçerlilik Sinyali (PD Validity)"nin santral kontrol sisteminde doğru bir şekilde görüntülendiği (LRPD=OK) kontrol edilecektir. 6

vi. v vi ix. Karşılıklı doğrulama işlemleri tamamlandıktan sonra, test edilen ilgili birime ait tüm ünitelerin işletme durumu "Auto" konumuna alınacak ve ilgili santral/blok/ünitenin sekonder frekans kontrol işletme durumu da "Remote" konumuna alınacaktır. Test edilen ilgili santral/blok/ünite maksimum kapasite değeri olan MINC pr de çalışmaya devam ederken, AGC Benzetim Test Teçhizatı ile ilgili santral/blok/üniteye basamak değişiklik biçiminde ilgili santral/blok/ünitenin minimum kapasite değeri olan MINC pr "Uzak Güç Talebi Ayar Değeri" olarak gönderilecektir. İlgili santral/blok/ünitenin toplam aktif çıkış gücü değerinin, AGC Benzetim Test Teçhizatı ile gönderilen hedef çıkış gücü seviyesine ulaşması beklenecektir. Santral/blok/ünitenin hedef çıkış gücüne ulaştıktan sonraki kısımda, sekonder frekans kontrolü altında iken primer frekans kontrol yapısının da doğru bir şekilde çalıştığının tespit edilmesi amacıyla, hedef çıkış gücüne ulaşıldıktan sonraki kısımda, ünitelere en az 5 er dakika süreli ve en az ± 50 mhz (49,950 Hz ve 50,050 Hz) lik simüle frekans uygulaması yapılacaktır. Simüle Frekans sinyali ünitelerin hepsine birden aynı anda ya da sırayla uygulanacaktır. Simüle Frekans için ± 50 mhz den daha büyük bir değer uygulanması durumunda, ilgili santral/blok/ünitenin MAXC pr, MINC pr ve primer frekans kontrol rezerv miktarı RP, uygulanacak simüle frekans miktarına göre yeniden ayarlanmalıdır. Bu test adımının grafiği, aşağıdaki Şekil-E.4.B.5'te görüldüğü gibi gerçekleştirilmelidir. Şekil E.4.B.5 Yük Alma Hızı Oranı Testinin Uygulanışı (Primer Frekans Kontrol İşletimi Devrede) x. Simüle frekans uygulamasının tamamlanmasının ardından test edilen santral/blok/ünite 10 dakika boyunca şebeke frekansına bağlanacak ve şebeke frekansı doğrultusunda vereceği tepki gözlemlenecektir. 7

b. Alarm ve Durum Bilgileri Testleri Sekonder Frekans Kontrol Ön Yeterlilik Performans Testleri gerçekleştirilecek ilgili santral/blok/ünitenin alarm ve durum bilgilerinin aşağıdaki tabloda belirtildiği şekilde santral tarafında doğru bir şekilde üretildiği ve gönderildiği kontrol edilecektir. Minimum Kapasite Alarmı (Plant at Minimum Limit) Maximum Kapasite Alarmı (Plant at Maximum Limit ) Birim SFK Yerel İşletim Durumu (Plant in Local Control) Birim SFK Uzak İşletim Durumu (Plant in Remote Control) Birim SFK El ile İşletim Durumu (Plant in Manuel Control) LFC Sistemi Mikro-İşlemci Arızası Alarmı (LFC Micro Processor Failure Alarm) Güç Uyumsuzluk Alarmı (Local Power Mismatch) Uzak Güç Talebi Bilgisi Geçersiz Alarmı (Invalid Remote Power Demand) (LMIN) 0= MIN 1= OK (LMAX) 0= MAX 1= OK (LLOC) 1= LOCAL 0 = LOCAL OFF (LREM) 1= REMOTE 0 = REMOTE OFF (LMAN) 1= MANUAL 0 = MANUAL OFF (LMIC) 1= FAILURE 0 = OK (LPWR) 1= OK 0 = MISMATCH (LRPD) 1= OK 0 = INVALID Ünite SFK İşletim Durumu (Generator Unit Mode) (AUTO / MANUAL) 1= AUTO 0= MANUEL Primer Frekans Kontrol İşletim Durumu (Primary Frequency Control in Operation) (PFCO) 1= OFF 0= ON b.1. Kapasite Değerleri Testleri (LMAX ve LMIN) b.1.1. Maksimum Kapasite Alarmı Testi (LMAX) Maksimum kapasite alarmı testi öncesinde test edilecek santral/blok/ünitenin primer frekans kontrol işletimi devre dışı olacak şekilde gerekli ayarlamalar yapılacaktır. İlgili santral/blok/ünitenin testlerin bu kısmı için kullanılacak Alarm Testleri Maksimum Kapasite Değeri (MAXCalm) değeri Sekonder Frekans Kontrol Rezerv Aralığı (RSA) için kullanılan MAXC değerinin en az % 10 x RSA miktarı kadar altında olacak şekilde; toplam aktif güç çıkışı ise MAXC değerinin en az % 20 x RSA miktarı kadar altında 8

olacak şekilde ayarlanacaktır. Güç çıkışının bu seviyede kararlı hale gelmesi beklenerek testlere hazır hale gelinir. Bundan sonra uygulanacak test adımları aşağıdaki gibidir: i. İlgili santral/blok/ünite bu durumda çalışmaya devam ederken, AGC Benzetim Test Teçhizatı ile santral/blok/üniteye gönderilecek Uzak Güç Talebi Ayar Değeri nin miktarı, testlerin başlayacağı bu seviyedeki çıkış gücü miktarı değerine ayarlanacak ve Uzak Güç Talebi Geçerlilik Sinyali (PD Validity) etkinleştirilecektir. AGC Benzetim Test Teçhizatı ile gönderilen bu ayar değerinin santral kontrol sisteminde doğru bir şekilde görüntülendiği kontrol edilecektir. Benzer şekilde, santral kontrol sisteminden gönderilen Uzak Güç Talebi Geri Bildirim Değeri sinyalinin de AGC Benzetim Test Teçhizatı nda doğru bir şekilde görüntülendiği kontrol edilecektir. Bununla birlikte, AGC Benzetim Test Teçhizatı ile gönderilen Uzak Güç Talebi Geçerlilik Sinyali (PD Validity) nin de santral kontrol sisteminde doğru bir şekilde görüntülendiği (LRPD=OK) kontrol edilecektir. i Karşılıklı doğrulama işlemleri tamamlandıktan sonra, ilgili santral/blok/ünitenin işletme durumu Auto konumuna alınacak ve ilgili santral/blok/ünitenin sekonder frekans kontrol işletme durumu da Remote konumuna alınacaktır. iv. Test edilen santral/blok/ünite ayarlanan çıkış gücü değerinde çalışmaya devam ederken, AGC Benzetim Test Teçhizatı ile basamak değişiklik biçiminde çıkış gücünün en az % 5 x RSA miktarı kadar arttırılacağı şekildeki bir değer Uzak Güç Talebi Ayar Değeri olarak gönderilecek ve en az 2,5 dakika bu değerde beklenecektir. v. Uzak Güç Talebi Ayar Değeri ilgili santral/blok/ünitenin MAXC değerine ulaşıncaya kadar aynı işlemler tekrar edilecektir. vi. v Uzak Güç Talebi Ayar Değeri nin ilgili santral/blok/ünitenin MAXC değerine ulaşmasından sonra aynı işlemler bu kez de Uzak Güç Talebi Ayar Değeri nin test başlangıcındaki çıkış değeri seviyesine ulaşıncaya kadar yine en az % 5 x RSA lık azaltma adımları şeklinde uygulanacaktır. Santral/blok/ünitenin toplam aktif güç çıkışının Alarm Testleri Maksimum Kapasite Değeri (MAXC alm ) olarak ayarlanan maksimum kapasite değerini aşmadığı ve birim toplam aktif güç çıkışının bu değerde kaldığı süre boyunca Maksimum Kapasite Alarmı (LMAX) sinyalinin normal konumdan alarm konumuna geçtiği kontrol edilecektir. Bu test adımıyla ilgili uygulama,aşağıdaki Şekil-E.4.B.6 da görüldüğü gibi gerçekleştirilmelidir. 9

Şekil E.4.B.6 Maksimum Kapasite Alarmı Testinin Uygulanışı b.1.2. Minimum Kapasite Alarmı Testi (LMIN) Minimum kapasite alarmı testi öncesinde test edilecek santral/blok/ünitenin primer frekans kontrol işletimi devre dışı olacak şekilde gerekli ayarlamalar yapılacaktır. İlgili santral/blok/ünitenin testlerin bu kısmı için kullanılacak Alarm Testleri Minimum Kapasite Değeri (MINC alm ) değeri Sekonder Frekans Kontrol Rezerv Aralığı (RSA) için kullanılan MINC değerinin en az % 10 x RSA miktarı kadar üzerinde olacak şekilde; toplam aktif güç çıkışı ise MINC değerinin en az % 20 x RSA miktarı kadar üzerinde olacak şekilde ayarlanacaktır. Güç çıkışının bu seviyede kararlı hale gelmesi beklenerek testlere hazır hale gelinir. Bundan sonra uygulanacak test adımları aşağıdaki gibidir: i. İlgili santral/blok/ünite bu durumda çalışmaya devam ederken, AGC Benzetim Test Teçhizatı ile santral/blok/üniteye gönderilecek Uzak Güç Talebi Ayar Değeri nin miktarı, testlerin başlayacağı bu seviyedeki çıkış gücü miktarı değerine ayarlanacak ve Uzak Güç Talebi Geçerlilik Sinyali (PD Validity) etkinleştirilecektir. AGC Benzetim Test Teçhizatı ile gönderilen bu ayar değerinin santral kontrol sisteminde doğru bir şekilde görüntülendiği kontrol edilecektir. Benzer şekilde, santral kontrol sisteminden gönderilen Uzak Güç Talebi Geri Bildirim Değeri sinyalinin de AGC Benzetim Test Teçhizatı nda doğru bir şekilde görüntülendiği kontrol edilecektir. Bununla birlikte, AGC Benzetim Test Teçhizatı ile gönderilen Uzak Güç Talebi Geçerlilik Sinyali (PD Validity) nin de santral kontrol sisteminde doğru bir şekilde görüntülendiği (LRPD=OK) kontrol edilecektir. i Karşılıklı doğrulama işlemleri tamamlandıktan sonra, ilgili santral/blok/ünitenin işletme durumu Auto konumuna alınacak ve ilgili santral/blok/ünitenin sekonder frekans kontrol işletme durumu da Remote konumuna alınacaktır. 10

iv. Test edilen santral/blok/ünite ayarlanan çıkış gücü değerinde çalışmaya devam ederken, AGC Benzetim Test Teçhizatı ile basamak değişiklik biçiminde çıkış gücünün en az % 5 x RSA miktarı kadar azaltılacağı şekildeki bir değer Uzak Güç Talebi Ayar Değeri olarak gönderilecek ve en az 2,5 dakika bu değerde beklenecektir. v. Uzak Güç Talebi Ayar Değeri ilgili santral/blok/ünitenin MINC değerine ulaşıncaya kadar aynı işlemler tekrar edilecektir. vi. v Uzak Güç Talebi Ayar Değeri nin ilgili santral/blok/ünitenin MINC değerine ulaşmasından sonra aynı işlemler bu kez de Uzak Güç Talebi Ayar Değeri nin test başlangıcındaki çıkış değeri seviyesine ulaşıncaya kadar yine en az % 5 x RSA lık artırma adımları şeklinde uygulanacaktır. Santral/blok/ünitenin toplam aktif güç çıkışının Alarm Testleri Minimum Kapasite Değeri (MINC alm ) olarak ayarlanan minimum kapasite değerinin altına düşmediği ve birim toplam aktif güç çıkışının bu değerde kaldığı süre boyunca Maksimum Kapasite Alarmı (LMIN) sinyalinin normal konumdan alarm konumuna geçtiği kontrol edilecektir. Bu test adımıyla ilgili uygulama, aşağıda Şekil-E.4.B.7 de görüldüğü gibi gerçekleştirilmelidir. Şekil E.4.B.7 Minimum Kapasite Alarmı Testinin Uygulanışı b.2. Güç Uyumsuzluk Alarmı Testi Güç uyumsuzluk alarmı testi öncesinde test edilecek santral/blok/ünitenin primer frekans kontrol işletimi devre dışı olacak şekilde gerekli ayarlamalar yapılacaktır. İlgili santral/blok/ünitenin MAXC ve MINC değerleri, ünitelerin primer frekans kontrol rezerv miktarları ayrılmaksızın sekonder frekans kontrol aralığı (RSA) sağlanacak şekilde ayarlanacaktır. Bu test aşamasında uygulanacak adımlar aşağıdaki gibidir: i. Test edilecek ilgili santral/blok/ünitenin toplam aktif güç çıkışı, MAXC ile MINC nin ortalaması ((MAXC + MINC) / 2) olacak şekilde bir değere ayarlanacak ve çıkış gücünün bu seviyede kararlı hale gelmesi beklenecektir. 11

i Santral/blok/ünite bu durumda çalışmaya devam ederken, AGC Benzetim Test Teçhizatı ile gönderilecek Uzak Güç Talebi Ayar Değeri nin miktarı, testlerin başlayacağı bu seviyedeki çıkış gücü miktarı değerine ayarlanacak ve Uzak Güç Talebi Geçerlilik Sinyali (PD Validity) etkinleştirilecektir. AGC Benzetim Test Teçhizatı ile gönderilen bu ayar değerinin santral kontrol sisteminde doğru bir şekilde görüntülendiği kontrol edilecektir. Benzer şekilde, santral kontrol sisteminden gönderilen Uzak Güç Talebi Geri Bildirim Değeri sinyalinin de AGC Benzetim Test Teçhizatı nda doğru bir şekilde görüntülendiği kontrol edilecektir. Bununla birlikte, AGC Benzetim Test Teçhizatı ile gönderilen Uzak Güç Talebi Geçerlilik Sinyali (PD Validity) nin de santral kontrol sisteminde doğru bir şekilde görüntülendiği (LRPD=OK) kontrol edilecektir. iv. Karşılıklı doğrulama işlemleri tamamlandıktan sonra, test edilecek santral/blok/ünitenin işletme durumu Auto konumuna, sekonder frekans kontrol işletme durumu da Remote konumuna alınacaktır. v. Test edilen ilgili santral/blok/ünite ayarlanan çıkış gücü değerinde çalışmaya devam ederken, AGC Benzetim Test Teçhizatı ile basamak değişiklik biçiminde çıkış gücünün en az % 25 x RSA miktarı kadar arttırılacağı şekildeki bir değer Uzak Güç Talebi Ayar Değeri olarak gönderilecek ve en az 2,5 dakika bu değerde beklenecektir. Bu adımdan sonra sonra tekrar başlangıç değerine geri dönülecek ve en az 2,5 dakika bu değerde beklenecektir. vi. v İlgili santral/blok/ünite ayarlanan çıkış gücü değerinde çalışmaya devam ederken, AGC Benzetim Test Teçhizatı ile basamak değişiklik biçiminde çıkış gücünün en az % 25 x RSA miktarı kadar azaltılacağı şekildeki bir değer Uzak Güç Talebi Ayar Değeri olarak gönderilecek ve en az 2,5 dakika bu değerde beklenecektir. Bu adımdan sonra tekrar başlangıç değerine geri dönülecek ve en az 2,5 dakika bu değerde beklenecektir. İlgili santral/blok/ünitenin toplam aktif güç çıkışı ile Uzak Güç Talebi Ayar Değeri arasındaki farkın formülüne göre % 5 değerinden büyük olduğu süre boyunca Güç Uyumsuzluk Alarmı (LPWR) sinyalinin normal konumdan alarm konumuna geçtiği kontrol edilecektir. Bu formülde yer alan ; Pset_RPD = Uzak Güç Talebi Ayar Değerini, PTopAkt = Birim Toplam Aktif Güç Çıkışını, ifade etmektedir. Bu test adımıyla ilgili uygulama, aşağıda Şekil-E.4.B.8 de görüldüğü gibi gerçekleştirilmelidir. 12

Şekil E.4.B.8 Güç Uyumsuzluk Alarmı Testinin Uygulanışı b.3. Uzak Güç Talebi Geçersiz Alarmı Testi (LRPD) Uzak güç talebi geçersiz alarmı testi öncesinde test edilecek santral/blok/ünitenin primer frekans kontrol işletimi devre dışı olacak şekilde gerekli ayarlamalar yapılacaktır. İlgili santral/blok/ünitenin MAXC ve MINC değerleri, ünitelerin primer frekans kontrol rezerv miktarları ayrılmaksızın sekonder frekans kontrol aralığı (RSA) sağlanacak şekilde ayarlanacaktır. Bu test aşamasında uygulanacak adımlar aşağıdaki gibidir: i. Test edilecek ilgili santral/blok/ünitenin toplam aktif güç çıkışı, MAXC ile MINC nin ortalaması ((MAXC + MINC) / 2) olacak şekilde bir değere ayarlanacak ve çıkış gücünün bu seviyede kararlı hale gelmesi beklenecektir. i Santral/blok/ünite bu durumda çalışmaya devam ederken, AGC Benzetim Test Teçhizatı ile gönderilecek Uzak Güç Talebi Ayar Değeri nin miktarı, testlerin başlayacağı bu seviyedeki çıkış gücü miktarı değerine ayarlanacak ve Uzak Güç Talebi Geçerlilik Sinyali (PD Validity) etkinleştirilecektir. AGC Benzetim Test Teçhizatı ile gönderilen bu ayar değerinin santral kontrol sisteminde doğru bir şekilde görüntülendiği kontrol edilecektir. Benzer şekilde, santral kontrol sisteminden gönderilen Uzak Güç Talebi Geri Bildirim Değeri sinyalinin de AGC Benzetim Test Teçhizatı nda doğru bir şekilde görüntülendiği kontrol edilecektir. Bununla birlikte, AGC Benzetim Test Teçhizatı ile gönderilen Uzak Güç Talebi Geçerlilik Sinyali (PD Validity) nin de santral kontrol sisteminde doğru bir şekilde görüntülendiği (LRPD=OK) kontrol edilecektir. iv. Karşılıklı doğrulama işlemleri tamamlandıktan sonra, test edilecek santral/blok/ünitenin işletme durumu Auto konumuna, sekonder frekans kontrol işletme durumu da Remote konumuna alınacaktır. v. Santral/blok/ünite ayarlanan çıkış gücü değerinde çalışmaya devam ederken, AGC Benzetim Test Teçhizatı ile santral/blok/üniteye Uzak Güç Talebi Geçerlilik Sinyali (PD Validity) bilgisi "Devre Dışı (OFF)" olarak 13

vi. v vi ix. gönderilerek en az 3 dakika bu değerde beklenecektir. Sonrasında test başlangıcındaki gibi Uzak Güç Talebi Geçerlilik Sinyali (PD Validity) bilgisi "Devrede (ON)" olacak şekilde gönderilecektir. Uzak Güç Talebi Geçerlilik Sinyali (PD Validity) bilgisinin "Devre Dışı (OFF)" konuma alınmasının ardından yaklaşık 60 saniye sonra Uzak Güç Talebi Bilgisi Geçersiz Alarmı (LRPD) sinyalinin normal konumdan alarm konumuna geçtiği kontrol edilecektir. Uzak Güç Talebi Bilgisi Geçersiz Alarmı (LRPD) sinyalinin alarm konumuna geçmesi ile birlikte Sekonder Frekans Kontrol İşletiminin de "Uzak" konumdan "Yerel" konuma geçtiği kontrol edilecektir. 3 dakikalık bekleme süresinin ardından Uzak Güç Talebi Geçerlilik Sinyali (PD Validity) bilgisinin "Devrede (ON)" olacak şekilde tekrar etkinleştirilmesiyle birlikte Uzak Güç Talebi Bilgisi Geçersiz Alarmı (LRPD) sinyalinin de alarm konumundan tekrar normal konuma geçtiği kontrol edilecektir. "Yerel" konumda olan Birim Sekonder Frekans Kontrol İşletiminin, Uzak Güç Talebi Geçerlilik Sinyali (PD Validity) bilgisinin "Devrede (ON)" olacak şekilde tekrar etkinleştirilmesi sonucunda kendiliğinden tekrar "Uzak" konuma geçmediği kontrol edilecektir. Test edilen ilgili santral/blok/ünite bu durumda çalışmaya devam ederken, AGC Benzetim Test Teçhizatı ile basamak değişiklik biçiminde çıkış gücünün en az % 25 x RSA miktarı kadar arttırılacağı şekildeki bir değer Uzak Güç Talebi Ayar Değeri olarak gönderilerek en az 2,5 dakika bu değerde beklenecektir. Santral/blok/ünitenin gönderilen bu Uzak Güç Talebi Ayar Değeri doğrultusunda tepki vermemesi ve test başlangıcında ayarlanan çıkış gücü seviyesinde çalışmaya devam etmesi gerekmektedir. Santral/blok/ünite bu durumda çalışmaya devam ederken, AGC Benzetim Test Teçhizatı ile basamak değişiklik biçiminde çıkış gücünün en az % 25 x RSA miktarı kadar azaltılacağı şekildeki bir değer Uzak Güç Talebi Ayar Değeri olarak gönderilerek en az 2,5 dakika da bu değerde beklendikten sonra tekrar başlangıç değerine geri dönülecektir. Santral/blok/ünitenin gönderilen bu Uzak Güç Talebi Ayar Değeri doğrultusunda tepki vermediği ve test başlangıcında ayarlanan çıkış gücü seviyesinde çalışmaya devam ettiği kontrol edilecektir. Bu şekilde çalışmaya devam eden ilgili santral/blok/ünitenin Sekonder Frekans Kontrol İşletiminin tekrar "Uzak" konuma geçmesi ancak operatör müdahalesi ile mümkün olabilmelidir. Bu test adımıyla ilgili uygulama, aşağıda Şekil-E.4.B.9 da görüldüğü gibi gerçekleştirilmelidir. 14

Şekil E.4.B.9 Uzak Güç Talebi Geçersiz Alarmı Testinin Uygulanışı b.4. Mikro-işlemci Arızası Alarmı Testi (LMIC) Test edilecek ilgili santral/blok/üniteye ait LFC Mikro-İşlemci Arızası (LMIC) sinyali, gerçek durum oluşturulamayacağı için Benzetim yolu ile kontrol edilecektir. Bu test aşamasında uygulanacak adımlar aşağıdaki gibidir: i. Yapılan arıza benzetimi sonucunda LMIC sinyalinin FAILURE konumuna geçerek alarm ürettiği ve bu durumun Santral Sekonder Frekans Kontrol Sistemi tarafından doğru bir şekilde iletildiği kontrol edilecektir. Yapılan arıza benzetiminin sona erdirilmesi durumunda ise LMIC sinyalinin FAILURE konumundan tekrar OK konumuna geçerek normale döndüğü ve bu durumun Santral Sekonder Frekans Kontrol Sistemi tarafından doğru bir şekilde iletildiği kontrol edilecektir. Bu test adımıyla ilgili uygulama, aşağıda Şekil-E.4.B.10 da görüldüğü gibi gerçekleştirilmelidir. 15

Şekil E.4.B.10 Mikro-İşlemci Arızası Alarmı Testinin Uygulanışı b.5. Güç Dağıtım Testi Güç Dağıtım Testi, ünite sayısı 2 ve üzerinde olan santral/blok/üniteler için uygulanacaktır. Güç dağıtım testi öncesinde test edilecek santral/blok/ünitenin primer frekans kontrol işletimi devre dışı olacak şekilde gerekli ayarlamalar yapılacaktır. İlgili santral/blok/ünitenin MAXC ve MINC değerleri, ünitelerin primer frekans kontrol rezerv miktarları ayrılmaksızın sekonder frekans kontrol aralığı (RSA) sağlanacak şekilde ayarlanacaktır. Sekonder Frekans Kontrol Performans Testlerinin bu kısmında öncelikle,sekonder frekans kontrol işletimine katılabilen üniteler, eşit sayıdan oluşan iki ayrı grup oluşturacak şekilde planlanacaktır. Grupların hangi ünitelerden oluşacağına test uzmanı tarafından karar verilecektir. Ünitelerin sekonder frekans kontrol işletme durumları grup halinde dönüşümlü olarak "Auto" konumuna alınarak testler 2 aşamada gerçekleştirilecektir. Diğer bir deyişle, birinci grup ünitelerinin sekonder frekans kontrol işletme durumları "Auto" konumunda iken ikinci grup ünitelerinin sekonder frekans kontrol işletme durumları "Manuel" konumuna alınarak Uzak Güç Talebi Ayar Değeri nin sadece birinci gruptaki ünitelere dağıtımının doğru yapılıp yapılmadığı kontrol edilecektir. Testin ikinci aşamasında ise ikinci grup ünitelerinin sekonder frekans kontrol işletme durumları "Auto" konumunda iken birinci grup ünitelerinin sekonder frekans kontrol işletme durumları "Manuel" konumuna alınarak Uzak Güç Talebi Ayar Değeri nin sadece ikinci gruptaki ünitelere dağıtımının doğru yapılıp yapılmadığı kontrol edilecektir. Bu test aşamasında uygulanacak adımlar aşağıdaki gibidir: i. Test edilecek ilgili santral/blok/ünitenin toplam aktif güç çıkışı, MAXC ile MINC nin ortalaması ((MAXC + MINC) / 2) olacak şekilde bir değere ayarlanacak ve çıkış gücünün bu seviyede kararlı hale gelmesi beklenecektir. Santral/blok/ünite bu durumda çalışmaya devam ederken, AGC Benzetim Test Teçhizatı ile gönderilecek Uzak Güç Talebi Ayar Değeri nin miktarı, testlerin başlayacağı bu seviyedeki çıkış gücü miktarı değerine ayarlanacak ve Uzak Güç Talebi Geçerlilik Sinyali (PD Validity) etkinleştirilecektir. 16

i AGC Benzetim Test Teçhizatı ile gönderilen bu ayar değerinin santral kontrol sisteminde doğru bir şekilde görüntülendiği kontrol edilecektir. Benzer şekilde, santral kontrol sisteminden gönderilen Uzak Güç Talebi Geri Bildirim Değeri sinyalinin de AGC Benzetim Test Teçhizatı nda doğru bir şekilde görüntülendiği kontrol edilecektir. Bununla birlikte, AGC Benzetim Test Teçhizatı ile gönderilen Uzak Güç Talebi Geçerlilik Sinyali (PD Validity) nin de santral kontrol sisteminde doğru bir şekilde görüntülendiği (LRPD=OK) kontrol edilecektir. i. Karşılıklı doğrulama işlemleri tamamlandıktan sonra, test edilecek birinci gruptaki ünitelerin işletme durumları Auto konumuna ikinci gruptaki ünitelerin işletme durumları ise Manuel konumuna; sekonder frekans kontrol işletme durumu da Remote konumuna alınacaktır. i iv. Santral/blok/ünite ayarlanan çıkış gücü değerinde çalışmaya devam ederken, AGC Benzetim Test Teçhizatı ile santral/blok/üniteye çıkış gücünün en fazla % 25 x RSA miktarı kadar arttırılacağı şekildeki bir değer Uzak Güç Talebi Ayar Değeri olarak basamak değişiklik biçiminde gönderilecek; santral/blok/ünitenin gönderilen bu değere ulaşması ve kararlı hale gelmesi beklenecektir. Santral/blok/ünite kararlı duruma ulaştıktan sonra, AGC Benzetim Test Teçhizatı ile santral/blok/üniteye test başlangıcındaki çıkış gücünün en fazla % 25 x RSA miktarı kadar azaltılacağı şekildeki bir değer Uzak Güç Talebi Ayar Değeri olarak basamak değişiklik biçiminde gönderilerek santral/blok/ünitenin gönderilen bu Uzak Güç Talebi Ayar Değeri ne ulaşması ve kararlı hale gelmesi beklenecektir. Santral/blok/ünite kararlı duruma ulaştıktan sonra, AGC Benzetim Test Teçhizatı ile ilgili santral/blok/üniteye test başlangıcındaki çıkış gücü değeri Uzak Güç Talebi Ayar Değeri olarak basamak değişiklik biçiminde gönderilerek ilgili santral/blok/ünitenin gönderilen bu Uzak Güç Talebi Ayar Değeri ne ulaşması ve kararlı hale gelmesi beklenecektir. Testin bu aşamasında, santral/blok/üniteye gönderilen Uzak Güç Talebi Ayar Değeri nin sadece sekonder frekans kontrol işletme durumları "Auto" konumda olan birinci gruptaki ünitelere dağıtılması gerekmektedir. v. İkinci aşamada ise, test edilecek ikinci gruptaki ünitelerin işletme durumları Auto konumuna birinci gruptaki ünitelerin işletme durumları ise Manuel konumuna alınacaktır. vi. v Santral/blok/ünite ayarlanan çıkış gücü değerinde çalışmaya devam ederken, AGC Benzetim Test Teçhizatı ile santral/blok/ünitenin çakış gücünün en fazla % 25 x RSA miktarı kadar arttırılacağı şekildeki bir değer Uzak Güç Talebi Ayar Değeri olarak basamak değişiklik biçiminde gönderilerek santral/blok/ünitenin gönderilen bu değere ulaşması ve kararlı hale gelmesi beklenecektir. Santral/blok/ünite kararlı duruma ulaştıktan sonra, AGC Benzetim Test Teçhizatı ile test başlangıcındaki çıkış gücünün en fazla % 25 x RSA miktarı kadar azaltılacağı şekildeki bir değer Uzak Güç Talebi Ayar Değeri olarak basamak değişiklik biçiminde gönderilerek santral/blok/ünitenin gönderilen bu Uzak Güç Talebi Ayar Değeri ne ulaşması ve kararlı hale gelmesi beklenecektir. 17

vi Santral/blok/ünite kararlı duruma ulaştıktan sonra, AGC Benzetim Test Teçhizatı ile test başlangıcındaki çıkış gücü değeri Uzak Güç Talebi Ayar Değeri olarak basamak değişiklik biçiminde gönderilerek santral/blok/ünitenin gönderilen bu Uzak Güç Talebi Ayar Değeri ne ulaşması ve kararlı hale gelmesi beklenecektir. Testin bu aşamasında, ilgili santral/blok/üniteye gönderilen Uzak Güç Talebi Ayar Değeri nin sadece sekonder frekans kontrol işletme durumları "Auto" konumda olan ikinci gruptaki ünitelere dağıtılması gerekmektedir. Bu test adımıyla ilgili uygulama, aşağıda Şekil-E.4.B.11 de görüldüğü gibi gerçekleştirilmelidir. Şekil E.4.B.11 Güç Dağıtım Testinin Uygulanışı c. Şebeke Şartları Benzetimi Testi Şebeke şartları benzetimi testi öncesinde test edilecek ilgili santral/blok/ünitenin primer frekans kontrol işletimi devre dışı olacak şekilde gerekli ayarlamalar yapılacaktır. Ek olarak, bu santral/blok/ünitenin maksimum kapasite (MAXC) ve minimum kapasite (MINC) değerleri, ünitelerin primer frekans kontrol rezerv miktarları ayrılmaksızın, sekonder frekans kontrol rezerv kapasitesi (RSA) sağlanacak şekildeayarlanacaktır. Bu aşamada uygulanacak temel test adımları aşağıdaki gibidir: i. Test edilecek ilgili santral/blok/ünitenin toplam aktif güç çıkışı MAXC değerine ayarlanacak ve ilgili santral/blok/ünite bu seviyede kararlı halde çalışmaya bırakılacaktır. i AGC Benzetim Test Teçhizatı ile ilgili santral/blok/üniteye gönderilecek "Uzak Güç Talebi Ayar Değeri"nin miktarı, MAXC değerine ayarlanacaktır ve "Uzak Güç Talebi Geçerlilik Sinyali (PD Validity)" etkinleştirilecektir. Gönderilen MAXC değerinin santral kontrol sisteminde doğru bir şekilde görüntülendiği kontrol edilecektir. 18

iv. Santral kontrol sisteminden gönderilen "Uzak Güç Talebi Geri Bildirim Değeri" sinyalinin AGC Benzetim Test Teçhizatı'nda doğru bir şekilde görüntülendiği kontrol edilecektir. v. AGC Benzetim Test Teçhizatı ile gönderilen "Uzak Güç Talebi Geçerlilik Sinyali (PD Validity)"nin santral kontrol sisteminde doğru bir şekilde görüntülendiği (LRPD=OK) kontrol edilecektir. vi. v vi ix. Karşılıklı doğrulama işlemleri tamamlandıktan sonra, test edilen ilgili birime ait tüm ünitelerin işletme durumu "Auto" konumuna alınacak ve ilgili santral/blok/ünitenin sekonder frekans kontrol işletme durumu da "Remote" konumuna alınacaktır. Test edilen santral/blok/ünite MAXC değerinde çalışmaya devam ederken ilgili santral/blok/üniteye %30 x RSA büyüklüğünde yük atma yönünde ayar değeri gönderilecek; 2 dakika bu değerde beklendikten sonra MAXC değerine geri dönülecek ve 2 dakika MAXC değerinde beklenecektir. Test edilen santral/blok/ünite gönderilen ayar değeri doğrultusunda çalışmaya devam ederken MAXC değerinin %70 x RSA kadar azaltılacağı şekilde yeni bir ayar değeri gönderilecek; 3 dakika bu değerde beklendikten sonra MAXC değerine geri dönülecek ve 3 dakika MAXC değerinde beklenecektir. Test edilen santral/blok/ünite gönderilen ayar değeri doğrultusunda çalışmaya devam ederken MAXC değerinin %100 x RSA kadar azaltılacağı şekilde yeni bir ayar değeri gönderilecek; 5 dakika bu değerde beklendikten sonra MAXC değerine geri dönülecek ve 5 dakika MAXC değerinde beklenecektir. x. Test edilen santral/blok/ünite gönderilen ayar değeri doğrultusunda çalışmaya devam ederken MAXC değerinin %100 x RSA kadar azaltılacağı şekilde yeni bir ayar değeri gönderilecek (santral/blok/ünitenin MINC değeri) ve bu değerde 5 dakika beklenecektir. xi. x xi xiv. Test edilen santral/blok/ünite gönderilen ayar değeri doğrultusunda çalışmaya devam ederken MINC değerinin %30 x RSA kadar arttırılacağı şekilde yeni bir ayar değeri gönderilecek; 2 dakika bu değerde beklendikten sonra MINC değerine geri dönülecek ve 2 dakika MINC değerinde beklenecektir. Test edilen santral/blok/ünite gönderilen ayar değeri doğrultusunda çalışmaya devam ederken MINC değerinin %70 x RSA kadar arttırılacağı şekilde yeni bir ayar değeri gönderilecek; 3 dakika bu değerde beklendikten sonra MINC değerine geri dönülecek ve 3 dakika MINC değerinde beklenecektir. Test edilen santral/blok/ünite gönderilen ayar değeri doğrultusunda çalışmaya devam ederken MINC değerinin %100 x RSA kadar arttırılacağı şekilde yeni bir ayar değeri gönderilecek (santral/blok/ünitenin MAXC değeri) ; 5 dakika bu değerde beklendikten sonra MINC değerine geri dönülecek ve 5 dakika MINC değerinde beklenecektir. Test edilen santral/blok/ünite gönderilen ayar değeri doğrultusunda çalışmaya devam ederken MINC değerinin %30 x RSA kadar arttırılacağı şekilde yeni bir ayar değeri gönderilecek; 2 dakika bu değerde beklendikten sonra MINC değerine geri dönülecek ve 3 dakika MINC değerinde beklenerek test sonlandırılacaktır. Bu test adımının grafiği, aşağıdaki Şekil-E.4.B.12'de görüldüğü gibi gerçekleştirilmelidir. 19

Şekil E.4.B.12 Şebeke Şartları Benzetimi Testinin Uygulanışı Test Sonuçları (7) Sekonder Frekans Kontrol Ön Yeterlilik Performans Testleri sırasında, testleri gerçekleştirilecek ilgili santral/blok/ünitenin tipine göre aşağıdaki sinyallerin yanı sıra, test ekibinin gerekli görebileceği diğer sinyallerin de kayıtları alınacaktır; Aktif Güç Çıkışı Brüt Değerleri Uzak Güç Talebi Ayar Değeri (Pset RPD) Uzak Güç Talebi Geri Bildirim Değeri (Pset Geri Bildirim) Şebeke Frekansı Hız-Eğimi Ayar Değerleri Maksimum Kapasite Değeri (MAXC) Minimum Kapasite Değeri (MINC) Uzak Güç Talebi Geçerlilik Sinyali (PD Validity) Alarm ve Durum Bilgileri; o Uzak Güç Talebi Bilgisi Geçersiz Alarmı (LRPD) o Maksimum Kapasite Alarmı (LMAX) o Minimum Kapasite Alarmı (LMIN) o Mikro-İşlemci Arızası Alarmı (LMIC) o Güç Uyumsuzluk Alarmı (LPWR) o Ünite İşletme Durumu (Auto/Manual) o Sekonder Frekans Kontrol İşletim Durumu (LREM, LMAN, LLOC) o Primer Frekans Kontrol İşletim Durumu (PFCO) (8) Testi gerçekleştirmeye yetkili firma tarafından sekonder frekans kontrolüne katılacak üretim tesisinde yapılacak Ön Yeterlilik Performans Testlerinden yüklenme hızı oranı testleri neticesinde hazırlanacak test raporunun sonuç kısmında, santral/blok/ünite primer frekans kontrolüne katılırken ve bu santral/blok/ünite primer frekans kontrolüne katılmadan olmak 20