Caldera OpenLinux 3.1+ Kurulumu Giriş: Caldera OpenLinux 3.1+ işletim sistemi, 2.4.x kernel, XFree86 4.0 X windows sunucusu, KDE 2 ekran yöneticisi ile beraber gelmektedir. Bu ana programların yanı sıra, güvenlik açısından önemli OpenSSH, OpenSSL, Tripwire gibi programlarında kendi bünyesinde barındırmaktadır. Bu kurulum dökümanı, OpenLinux 3.1+ işletim sisteminin nasıl kurluacağını ve ileri seviye bilgilere nasıl ulaşılacağını anlatmaktadır. Bölüm 1. Kurulum için gerekenler ve Güncelleme bilgileri: 1.1 CPU İhtiyaçları 1.2 Kurulum Alanı İhtiyaçları 1.3 Diğer İhtiyaçlar 1.4 Bir Önceki Sürümden Güncelleme Bu bölüm, Caldera OpenLinux işletim sisteminin kurulumu için gereken sistem ihtiyaçlarını belirtir. 1.1CPU İhtiyaçları: Caldera OpenLinux, 2.4 kernel ile maximum 64 GB'lık RAM destekler. Kullanılan kernel'in bir sonucu olarak, Caldera OpenLinux sadece PAE ( Physical Address Extensions ) Fiziksel Adres Uzantısı standardını destekler. Örnek olarak, aşağıdaki CPU'lar bu katagoriye girer; Intel Celeron Intel Pentium Intel Pentium MMX Intel Pentium Pro Intel Pentium II Intel Pentium III Intel Pentium 4 AMD K6 ve K6 2 AMD Athlon AMD Thunderbird 1.2Kurulum Alanı İhtiyaçları: Aşağıdaki tablo, Caldera OpenLinux işletim sisteminin, kurulum şekillerine göre ihtiyaç duyduğu boş alanları gösterir. Kurulum Özelliği Minimum Sunucu Tavsiye Edilen Sunucu Boş Alan İhtiyacı 1.0 Gb 1.5 Gb 1
Kurulum Özelliği Tüm Paketler Boş Alan İhtiyacı 1.7 Gb 1.3Diğer İhtiyaçlar: Kurulum işlemine başlamadan önce, sistem donanımları ile ilgili bilgilerin edinilmesi gerekmektedir. Bunlar; Ekran çözünürlüğü,renk derinliği ve güncelleme oranı Ekran kartı Üreticisi ve Model Numarası Modem kartı Üreticisi ve Model Numarası, kurulum portu ve modem bağlantı hızı Yazıcı Üreticisi ve Model Numarası Ağ kartı Üreticisi ve Model Numarası, IRQ ve I/O adresleri 1.4.Bir Önceki Sürümden Güncelleme: OpenLinux işletim sistemini, herhangi bir ön sürümden rahatlıkla güncelleyebilirsiniz. Bu ön sürümler sırası ile, OpenLinux 2.2 OpenLinux 2.3 OpenLinux eserver 2.3 OpenLinux eserver 2.3.1 OpenLinux edesktop 2.4 Uyarı Kurulum işlemine başlamadan önce, mutlaka sisteminizin önemli bilgilerini ve gerekli sistem dosyalarını yedeklemelisiniz. Bölüm 2. Kurulum Başlangıç Disketi Oluşturmak: 2.1.Kurulum Başlangıç Disketi Oluşturmak 2.1.1. Dos veya Windows işletim sistemini üzerinde 2.1.2. Linux işletim sistemini üzerinde 2.2.PCMCI Kartlar için Başlangıç Disketi Oluşturmak 2.2.1. Dos veya Windows işletim sistemini üzerinde 2.2.2. Linux işletim sistemini üzerinde Kurulum için önerilen method,doğrudan kurulum CD'sini kullanarak kuruluma başlamaktır,eğer sisteminiz buna uygunsa Bölüm 3.'e geçebilirsiniz. Eğer CD'den açılabilecek bir sisteme sahip değilseniz Bölüm 2.1'i takip edmelisiniz. 2.1.Kurulum Başlangıç Disketi Oluşturmak: Eğer açılabilir (Bootable) bir CD'ye sahip değilseniz, kurulrumu gerçekleştirebilmeniz için Açılış Disketlerini oluşturmak zorundasınız.bu disketler, çalışan DOS, windows veya Linux işletim sistemlerinden herhangi biri kullanılarak oluşturulabilirler. Bu methodlardan hangisi olursa olsun boş ve MS-DOS formatlı iki diskete ihtiyacınız var. 2
2.1.1.Dos veya Windows işletim sistemini üzerinde: 1. CD 1'i CD-ROM sürücünüze yerleştirin. Bu uygulama içerisinde CD-ROM sürücünüzün D: olduğunu kabul ediyoruz. 2. Kurulum Disketi isimli disketinizi disket sürücünüze yerleştiriniz. 3. Aşağıdaki komutları DOS penceresi içerisinde yazınız: C:\> d: D:\> cd \col\conaunch\floppy D:\>..\..\tools\rawrite\rawrite3 Enter disk image source file name: install.144 ( Diskete yazılacak imaj dosyası ismi.) Enter target diskette driver: A: ( Yazılacak imajın hedef adresi ) Insert Formatted diskette into drive A: and press Enter. ( Enter ) 4. Bu işlemler tamamlandıktan sonra disketi çıkarın. 5. Moduller İsimli disketi disket sürücüsüne yerleştirin. 6. Aşağıdaki komutları DOS penceresi içerisinde yazınız: C:\> d: D:\> cd \col\conaunch\floppy D:\>..\..\tools\rawrite\rawrite3 Enter disk image source file name: modules.144 ( Diskete yazılacak imaj dosyası ismi.) Enter target diskette driver: A: ( Yazılacak imajın hedef adresi ) Insert Formatted diskette into drive A: and press Enter. ( Enter ) 7. Hazır olduğununda disketi çıkarın. Şu anda OpenLinux Kurulumu için hazırsınız. 8. Kurulum Disketi isimli disketi disket sürücünüze yerleştirin ve kurlum makinanızı başlatın. İleri sevyedeki bilgiler için Bölüm 3.'e geçebilirsiniz. 2.1.2.Linux işletim sistemini üzerinde: 1.CD-ROM sürücünüze CD1'i yerleştirin.bu işlemileri Linux üzerinde yapabilmeniz için root olmanız ve CD-ROM sürücünüzün /mnt/cdrom dizinine bağlanmış olması gerekmektedir. 2. Kurulum Disketi adlı disketi disket sürücünüze yerleştirin. 3.Terminal Penceresinde veya konsol arayüzünde aşağıdaki komutları çalıştırın. # mount /mnt/cdrom # cd /mnt/cdrom/col/launch/floppy # dd if=install.144 of=/dev/fd0 bs=8192 4.İşlem tamamlandıktan sonra disketi çıkartabilirsiniz. 5. Modüller Disketi isimli disketi, disket sürücünüze yerleştirin ve takip eden komutu çalıştırın. # dd if=modules.144 of=/dev/fd0 bs=8192 6.Bu işlemde tamamlandıktan sonra, Modüller Disketi isimli disketinizi disket sürücünüzden çıkartıp, Kurulum Disketi isimli disketi disket sürücüsüne yerleştirin. Şu anda kuruluma hazırsınız. Bölüm 3.'ü takip ederek kuruluma devam edebilirsiniz. 2.3. PCMCIA Kartlar için Başlangıç Disketi Oluşturmak: OpenLinux işletim sisteminiz PCMCIA kartlara sahip özel sistemlere kurmak istiyorsanız, PCMCIA kartlara ait sürücülerin bulunduğu özel bir diskete daha ihtiyacınız var. 2.2.1.Dos veya Windows işletim sistemini üzerinde: 1. CD-ROM sürücünüze CD 1'i yerleştirin.yine bu örnekte CD-ROM sürücünüzün ismini D: olarak kabul ediyoruz. 2. PCMCIA Disketi isimli disketi, disket sürücünüze yerleştirin. 3
3. Aşağıdaki Komutları DOS penceresi içerisinde çalıştırın D:\>..\..\tools\rawwrite\rawrite3 Enter disk image source file name: pcmcia.144 ( Diskete yazılacak imaj dosyası ismi.) Enter target diskette driver: A: ( Yazılacak imajın hedef adresi ) Insert Formatted diskette into drive A: and press Enter. ( Enter ) 4. Bu işlemde tamamlandıktan sonra, PCMCI Disketi isimli disketinizi disket sürücünüzden çıkartıp, Kurulum Disketi isimli disketi disket sürücüsüne yerleştirin. Şu anda kuruluma hazırsınız. Bölüm 3.'ü takip ederek kuruluma devam edebilirsiniz. 2.2.2.Linux işletim sistemini üzerinde: OpenLinux işletim sisteminiz PCMCIA kartlara sahip özel sistemlere kurmak istiyorsanız, PCMCIA kartlara ait sürücülerin bulunduğu özel bir diskete daha ihtiyacınız var. 1. CD-ROM sürücünüze CD1'i yerleştirin.bu işlemileri Linux üzerinde yapabilmeniz için root olmanız ve CD-ROM sürücünüzün /mnt/cdrom dizinine bağlanmış olması gerekmektedir. 2. Kurulum Disketi adlı disketi disket sürücünüze yerleştirin. 3. Terminal Penceresinde veya konsol arayüzünde aşağıdaki komutları çalıştırın. # mount /mnt/cdrom # cd /mnt/cdrom/col/launch/floppy # dd if=pcmcia.144 of=/dev/fd0 bs=8192 4. İşlem tamamlandıktan sonra disketi çırtabilirsiniz. Modüller Disketi isimli disketi, d,sket sürücünüze yerleştirin ve takip eden komutu çalıştırın. # dd if=modules.144 of=/dev/fd0 bs=8192 5. Bu işlemde tamamlandıktan sonra, Modüller Disketi isimli disketinizi disket sürücünüzden çıkartıp, Kurulum Disketi isimli disketi disket sürücüsüne yerleştirin. Şu anda kuruluma hazırsınız. Bölüm 3.'ü takip ederek kuruluma devam edebilirsiniz. Bölüm 3. OpenLinux Kurulumu 3.1.Kurulum Başlangıcı 3.2.Kurulum Şeklinin Seçilmesi 3.3.Kurulum Dilinin Seçilmesi 3.4.Fare Türü 3.5.Klavye Seçimi 3.6.Ekran Kartı Seçimi 3.7.Ekran Seçimi 3.8.Ekran Ayarlarının Seçimi 3.9.Diskinizin Hazırlanması 3.9.1. Güncelleme Seçenekleri 3.9.2. Tüm Sabit Sürücü Seçenekleri 3.9.3. Boş Sabit Sürücü Alanı Seçenekleri 3.9.4. Önceden Hazırlanmış Sabit Sürücü Bölümü Seçenekleri 3.9.5. Kişisel Seçenekler 3.10.Paketlerin Seçilmesi ve Kurulması 3.11.Kullanıcı Hesaplarının Oluşturulması 3.12.Ağ Ayarlarının Yapılandırılması 3.13.Kurulumun Bitirilmesi 3.1.Kurulum Başlangıcı 4
OpenLinux Kurulum CD'lerinin ilkini CD-ROM sürücünüze yerleştirin.eğer sisteminiz CD-ROM sürücüsünü kullanarak açılamıyor ise sisteminize uygun kurulum disketlerini oluşturmanız gerekmektedir. Bu disketleri oluşturmak için Bölüm 2.'yi okumalısınız. 3.2.Kurulum Şeklinin Seçilmesi OpenLinux kurulum ekranı karşınıza geldiği zaman, aşağıdaki işlemleri sırasıyla yapınız. Standart kurluma için Enter tuşuna basın. VEYA Yön tuşlarını kullanarak, değişik kurulum seçeneklerinden ( aşağıda açıklandığı gibi ) size uygun olanı seçtikten sonra Enter tuşuna basarak kuruluma başlayabilirsiniz. Standart Kurulum Modu Standart kurulum modu, bu kurulum rehberi içerisinde anlatılacak asıl kurulum modudur. ISA Donanımları Destekler Kurulum Modu Bu kurulum modu Standart kurulum modu ile aynıdır fakat, aynı zamanda sistem üzerindeki ISA PNP donanımlarıda araştırır. VESA Kurulum Modu VESA kurlum modu, Lizad [1] 'dı basit ekran kartlarını kullanmak için zorlar. Eğer elinizdeki ekran kartı ve ekranınız Lizard tarafından desteklenmiyor ise bu modu kullanabilirsiniz. Dikkatli ( Cautious ) Kurulum Modu Lizard, sisteminizin donanımlarını kolay ve daha otomatik olarak araştırır. Öteyandan, bu araştırma metodu kurulumun başarısızlığa uğramasına sebeb olur. Dikkatli kurulum modu, sistem donanımlarınızdan, ekran kartı,ekran,ekran ayarları ve X sunucusu ayarlarını gerektirir. Uzman Kurulum Modu Uzman Kurulum Modu, Standart Kurulum Modu içerisinde Lizard tarafından gizlenen donanım ayarlarınızın görünmesini ve isteklerinize göre değiştirilmesini gerçekleştirir. Grafiksiz Kurulum Modu Bu kurulum modu, OpenLinux işletim sisteminin karakter tabanlı bir ortamda gerçekleştirilmesini sağlar. Tanıtım Kurulum Modu Bu kurulum modu, kurulum yapıyormuşsunuz gibi çalışmanızı sağlar, fakat, sisteminiz üzerinde herhangi bir değişiliğe izin vermez. [1] Lizard, OpenLinux Kurulumunu ve ayarlarını üzerine alan, kurulum işelemini devam ettiren, Caldera OpenLinux işletim sistemleri için, Caldera tarafından özel olarak yazılmış bir programdır. 5
Sistem Bildirimlerinin Toplanması Sisteminizin donanım bilgilerini, hata bildirimlerine karşı toplamak için kullanılan kurulum modudur. Bu modu kullanarak, sistem hatalarını ve donanım bilgilerini Caldera Listelerine veya Caldera sistem geliştiricilerine gönderebilirsiniz. 3.2.1.Modüller Disketi Eğer sisteminizi disketle kurmaya başlamış iseniz, Mounting modules mesajını gördüğünüz zaman, Kurulum Disketi isimli disketi disket sürücüsünden çıkartın ve Modüller Disketi veya ihtiyaç duyarsanız PCMCIA Disketi isismli disketi disket sürücüsüne yerleştirin ve kuruluma devam edin. 3.3.Kurulum Dilinin Seçilmesi Kurulum ekranında, Kurulum dili ( Installation Language ) bölümü geldiğinde: 1. Kurlum dilini seçiniz. ( Öntanımlı İngilizce ) 2. Next ikonuna tıklayarak kurulumun diğer aşamasına geçiniz. Resim 3-1: Kurulum Dilinin Seçilmesi ( Sellect Language ) 3.4.Fare Ayarları Fare ayarları ( Mouse Configuration ), penceresini gördüğünüz zaman aşağıdaki işlemleri yapmalısınız: 6
Kurulum programı ( Lizard ), farenizi doğru olarak tanımlamış ise, Next ikonuna tıklayarak bir sonraki bölüme geçebilirsiniz. VEYA Eğer Fareniz, doğru olarak çalışmıyor ise, Tap tuşunu kullanarak Farenizin özelliklerine uygun bir Fare türü seçin ve Boşkuk tuşunu ( Space Bar ) kullanarak seçtiğiniz Fareyi onaylayın. İki tuşku bir Fareye sahipseniz, Emulate 3 rd button ( 3ncü tuşu aktif yap. ) seçeneğini tıklarsanız, bu sizin iki tuşlu Farenizde 3ncü tuşu kullanmanıza imkan veriri. Farenizin sağ ve sol tuşlarına aynı anda basarsanız, Farenizin 3ncü tuşu aktif hale gelmiş olur. Next ikonuna tıklatarak bir sonraki bölüme geçiniz. Resim 3-2. Fare Ayarları ( Set Up Mouse ) İpuçları: Takılmış Fare İmlecinizi Aşağıdaki tuş konbinasyonlarını kullanarak aktif hale getirebilirsiniz. Tuş Konbinasyonu Alt+T Alt+M Alt+P İşlevi Fare Tipini Seçer Fare Modelini Seçer Fare Portunu Seçer 7
Tuş Konbinasyonu Alt+L Alt+E İşlevi Sol el kullanımını aktifleştirir 3ncü Fare tuşunu aktifleştirir 3.5.Klavye Seçimi Klavye seçimi ekranı, sisteminize uygun olan klavyenin modelini ve tipini seçmenizi sağlar. Çoğu PC kullanıcısı Generic 104-key PC seçeneğini kullanır. Sistem klavyenize uygun olan klavye tipini seçin. 1. Sistem klavyenize uygun olan klavye yapısını seçin. 2. Test Here Test bölümünü kullanarak Klavye ayarlarınızı kontrol edin. 3. Next ikonuna tıklayarak diğer bölüme geçin. Resim 3-3. Klavye Seçimi ( Sellect Keyboard Type ) 3.6.Ekran Kartı Seçimi Eğer Standart, Uzman veya VESA kurulum modunu seçmiş iseniz, Ekran kartı seçim ekranı aşağıdaki gibi karşınıza gelir. Bu ekranda eğer Lizard ekran kartınızın Modelini, Üreticisini ve üzerinde bulunan hafıza miktarını gösterir. 8
Bu ekran içerisinde şunlardan birisini yapabilirsiniz: Eğer ekran kartı ayarları doğru değil ise, liste ve listeye bağlı seçenekleri kullanarak ekran kartınıza uygun yapıyı kurun ve Next tuşuna basarak işlevsellik kazandırın. VEYA Buna alternatif olarak, basitce Probe Tara tuşuna tıklayarak, Lizard'ın sizin yerinize, ekran kartınızın ayarlarını doru olarak getirmesini bekleyin ve Next tuşuna basarak bir sonraki bölüme geçin. Resim 3-4. Ekran Kartı Seçimi ( Sellect Video Card ) 3.7.Ekran Seçimi Ekran Seçimi bölümü, sizin Ekran tipinizin ve Ekranınıza ait tarama frekanslarının seçimini yapmanıza yardımcı olur veya Lizard tarafından tanınmış ekranınızın özelliklerini görürsünüz. Eğer ekranınız doğru olarak görünüyor ise, Next tuşuna tıklayarak bir sonraki bölüme geçebilirsiniz. 9
VEYA Eğer Ekranınız, Ekran seçenekleri listesi içerisinde yok ise, seçenekler bölümünden ekranınıza en yakın özelliklere sahip yapıyı olusturun ve Next tuşuna tıklayarak diğer bölüme geçiniz. Resim 3-5. Ekran Seçimi ( Sellect Monitor ) 3.8.Ekran Çözünürlüğü Seçimi Aşağıdaki adımları takip ederek, şu ana kadar yapmış olduğunuz ekran kartı, ekran ve çözünürlük ayarlarının doğruluğunu bu bölüm içerisinde test edebilirsiniz. 1. Test this mode Bu modu test et tuşuna tıklayarak, ekran kartı, ekran ve çözünürlük kombinasyonunu test edebilirsiniz. Çözünürlük ayarlarının seçimi ve testin başarı ile sonuçlandırılması önemlidir. Kurulum sonrasında, X windows ortamının doğru çalışması ve grafik arayüzüne ait programların kullanılabilmelri 10
için bu gereklidir. Eğer test başarısızlıkla sonlanmış ise Back Geri tuşuna tıklayarak ekran kartı, ekran veya çözünürlükle ilgili hataların veya eksikliklerin giderilmesini gerçekleştirilmesini sağlayabilirsiniz. Tekrar Test tuşuna tıklayıp, testi başarıyla tamamlarsanız, Next tuşuna tıklayarak bir sonraki bölüme geçebilirsiniz. 2. Eğer ekrankartı ayarları, ekran ve çözünürlük ayarlarının sonucunda test başarıyla tamamlanmış ise Next tuşuna tıklayarak bir sonraki bölüme geçebilirsiniz. Resim 3-6. Ekran Çözünürlük Ayarları ve Test ( Sellect Video Mode ) İpuçları : Eğer ekran testi sırasında, görüntünüz donup kalırsa Dikkatli veya VESA kurulum modunu kullanarak bu sorunları aşabilirsiniz. 3.9.Diskinizin Hazırlanması Bu bölüm içerisinde, sabit diskinize ait bölümlendirme, formatlama ve tamen bölümlerin silinmesi işlemlerini gerçekleştirebilirsiniz. Burada karşınıza bir kaç seçenek gelecektir; Updates : OpenLinux'ün önceki sürümlerinden gelen, ayarların ve ayar dosyalarının kaydedilmesi ve güncellenmesini sağlar. Entire hard disk : Bu bölüm sabit diskinizin bölümlerinin silinmesini ve yeniden 11
fomatlanmasını gerçekleştirir. Free disk space : Bu bölümde, eğer sabit diskinizde önceden bölümlendirilmemiş bir alan varsa o brim içerisine Linux bölümlerinin açılmasını gerçekleştirir. Hiç bir bilgi bu sçenek içersinde zara görmez. Eğer diskiniz üzerinde bölümlendirilmemiş disk alanı yoksa, bu seçenek pasif durumdadır. Custom-For experts : Uzmanlar için gelişkin özellilere sahip, disk bölümleme kısmıdır. Eğer doğru olarak ayatlar yapılmaz ise, kurulum sonsasında makineniz açılmaya bilir! Resim 3-7. Hedef Bölümün Seçilmesi ( Sellect Target Screen ) 12
3.9.1.Güncelleme Seçeneği Eğer Güncelleme seçeneğini kullanmış iseniz, OpenLinux 2.3 ve üst sürümlerini, kurmakta olduğunuz OpenLinux sürümüne yükseltebilirsiniz. Next tuşuna tıklayarak, Güncelleme birimine geçebilirsiniz. Resim 3-8. Güncelleme Penceresi ( Update Screen ) Güncelleme penceresi içerisinde, aşağıdaki adımları uygulayın: 1. Güncellemek istediğiniz, disk bölümünü seçin. 2. Analyze Partition Disk bölümünü analiz et tuşuna tıklayarak, Resim 3-9. 'ta görüldüğü gibi, analiz sonucunun başarılı olup olmadığını görürsünüz. 13
Resim 3-9. Güncelleme Analizi ( Update ) Bu bölüm içerisinde aşağıdaki basamakları takip edmelisiniz: 1. Analiz işlemi sonlandıktan sonra, Next tuşuna tıklayarak Güncelleme işlemine devam ediniz. 2. Güncelleme işlemi tamamlandıktan sonra, Next tuşuna tıklayınız. 3. Kurulum işlemine, Bölüm 3.13. içerisinde anlatılan yönlendirmelere göre devam ediniz. 14
3.9.2.Tüm Sabit Sürücü Seçenekleri Bu bölüm içerisine geldiğiniz zaman, aşağıdaki ekran ile karşılaşırsınız. Resim 3-10. Tüm Sabit Disk Sürücü Penceresi Bu bölüm içerisindek takip eden aşamaları gerçekleştirmelisiniz: 1. Sabit Diskinizin hangi bölümüne Linux kurulacağını seçmelisiniz. 2. Prepare Selected Disk For Linux Sabit diski Linux için hazırla tuşuna tıklayınız. 3. Next tuşuna tıklayarak, kurulumun bir sonraki bölümüne geçiniz. 4. Programların seçilmesi ve kurulması için Bölüm 3.10'u takip edin. 15
3.9.3.Boş Sabit Sürücü Alanı Seçenekleri Eğer bu bölü seçeneği ile kuruluma devam ediyorsanız, Next tuşuna tıklayarak, bu bölüm içerisinde kuruluma devam edin. Resim 3-11. Sabit Sürücü Boş Disk Alanı Bu bölüm içerisminde takip edilmesi gereken basamaklar: 1. Kullanmak istediğiniz Sabit Sürücüyü seçiniz. 2. Use Free Space For Linux Linux için boş alanı kullan tuşuna tıklayınız. 3. Next tuşuna tıklayarak, kurulumun bir sonraki aşamasına geçin. 4. Programların seçilmesi ve kurulması için Bölüm 3.10'u takip edin. 16
3.9.4. Önceden Hazırlanmış Sabit Sürücü Bölümü Seçenekleri Önceden hazırlanmış disk bölümlerini kullanmak istiyorsanız, bu bölüm içerisinde takip eden aşamalı uygulamalısınız. Bu örnek içerisinde kurulum /dev/sda2 'yi kök dizini / olarak kullancaktır. Figure 3-12. Kök dizinin seçilmesi Bu aşama içerisinde uygulanması gereken adımlar: 1. Kök dizinini seçiniz. 2. Next tuşuna tıklayarak, Format Disk biçimlendirme penceresine geçiniz. ( Resim 3-13 ) 17
Resim 3-13. Sabit Disk Bölümlerinin Biçimlendirilmesi Disk biçimlendirme opsiyonu içerisinde aşağıdaki yapıyı takip ediniz: 1. Biçimlendirmek istediğiniz Disk bölümünü seçiniz. 2. Format Choosen Partitions Seçilen disk bölümlerini biçimlendir tuşuna tıklayarak, seçilen bölümleri biçimlendirin. 3. Next tuşuna tıklayarak, kurulumun bir sonraki bölümüne geçin. 4. Programların seçilmesi ve kurulması için Bölüm 3.10'u takip edin. 18
3.9.5.Kişisel Kurulum Seçeneği Sabit sürücünüzün dosya ve dizin seçeneklerini tasarlarken ve planlarken, Kişisel kurulum seçeneğini size büyük bir esneklik verir. Eğer bu kurulum seçeneğini seçtiyseniz, Next tuşuna tıklayarak Disk bölümlerinin seçilmesi işlemine devam edebilirsiniz. Resim 3-14. Disk Bölümlerinin Seçilmesi Disk bölümlerinin seçilm penceresi içerisinde, birkaç seçeneğe sahipsiniz. Disk bölümünün silinmesi: 1. Silmek istediğiniz disk bölümünü seçiniz. 2. Delete Sil tuşunu tıklayınız. ( İstenilen bölüm silinecektir. ) 19
3. Netxt tuşuna tıklayarak, Resim 3-15'de görülen, Disk bölümlerinin biçimlendirilmesi bölümüne geçiniz. Disk bölümlerinin, bağlantı noktasının ve dosya sistemlerinin seçilmesi veya hazırlanması: 1. Değiştirmek istediğiniz disk bölümünü seçiniz 2. Edit Yaz tuşuna tıklayınız 3. İstenilen değiştişikleri yapınız 4. Next tuşuna tıklayarak, Disk bölümlerinin biçimlendirilmesi penceresine ( Resim 3-15 ) geçersiniz. OpenLinux 3.1+, Yazılımsal RAID'i ( Soft RAID) destekler. Bu method sayesinde, sabit disk üzerinde hızlı ve güvenilir alt sistemler yapabilirsiniz. Bu sayede sisteminizi Disk hatalarına ve çökmelerine karşı, aşırı sistem yüklenmelerinde, korursunuz. RAID aşağıdaki özellikleri yapmanıza izin verir: Küçük diskleri peş peşe ekleyerek, sanal büyük diskler oluşturur. Farklı disklere, sistem çökmelerine karşı yedek alır. Birden fazla disk üzerinde, veri akışını bölümlendirip, disk üzerine yazma ve okuma hızını arttırarak, tek bir sabit diskmiş gibi davranır. Bu kunu hakkında ayrıntılı bilgiyi, http://www.caldera.com/support adresinden alabilirsiniz. Resim 3-15 Seçilen Disk Bölümlerinin Biçimlendirilmesi ( Format Partitions ) 20
Bu pencere içerisinde takip edilmesi gereken aşamalar: 1. Biçimlendirmek istediğiniz, disk bölümünü seçin. 2. Format choosen partitions Seçilen disk bölümlerini biçimlendir tuşuna tıklayarak, biçimlendirme işlemine başlayınız. 3. Biçimlendirme işlemi tamamlandıktan sonra Next tuşuna tıklayarak bir sonraki bölüme geçiniz. Resim 3-16 Kurulacak Programların Seçilmesi ( Select Profile ) 21
3.10.Paketlerin Seçilmesi ve Kurulması Resim 3-16'da görüldüğü gibi kurulum sırasında, kurulacak programların seçimini [2] bu pencere içerisinden gerçekleştiriyoruz. 1. Kurmak istediğiniz OpenLinux şeklini seçin: Burada Minimum ( En küçük kurulum ), Recommended (Önerilen) ve All packages (Tüm Paketler) şeklndedir. Kurulumun seçeneklerinin ayrıntılı bilgiyi kurulum penceresinin yan tarafından edinebilirsiniz. 2. Eğer kurulacak paketler içerisinden ayıklama (Refine) yapmak istiyorsanız, Refine Selection Seçenekleri gözden geçir tuşuna tıklayarak, ayrıntılı paket seçimi ve kurulumu bölümüne gelirsiniz. Next tuşuna tıklayarak kuruluma devam ediniz. Resim 3-17. Kurulacak Paketlerin Ayıklanması ( Refine Selection ) [2] Bu pencere içerisinde görülen resim, Caldera 3.1+ Workstation içindir. Kurulum eğer Caldera OpenLinux 3.1+ server üzerinde gerçekleştiriliyor ise seçenekler karşımıza; Minimum Server ( En küçük kurulum Şekli ), Web Server ( Web Sunucusu ), File and Print Server ( Dosya ve Yazıcı Sunucusu ) ve All Packages ( Tüm Paketler) şeklindedir. Paketlerin seçilmesi ve kurulması, hem Workstation hemde Server için diğer açılardan tamamen aynıdır. 22
Eğer Refine Sellection bölümünü seçmiş iseniz, karşınıza yukarıdaki gibi bir pencere gelecektir. Sol tarafata toplanmış olarak kurulacak paketlerin hangi grub içerisinde yer aldığını bulursunuz. Her grub bünyesinde bir den fazla alt grubu barındırır. Aynı zamanda her alt grub ta birden fazla kurulum paketini içerir.örnek olarak, Resim 3-17 içerisinde, Sistem -> Fontları bölümü içerisinde yer alan kurulum paketlerini bulabilirsiniz. Kırmızı Seçim işaretine sahip paketler asla kaldırılmamamlıdır. Bu paketler sistemin çalışması ve açılması için gerekli olan paketlerdir.siyas Seçim işaretine sahip paketler isteğinize göre sistem kurulumuna eklenip çıkartılabilirler. Gri renge sahip kutuların anlamı ise, bu grub altında bazı programların seçilip bazılarının seçilmediğini ifade eder. Paketlerin seçilme ve kaldırılma işlemleri: Grub menüsü üzerinde bulunan kutulardan istenilen herhangi birinin üzerine tuklamırsa, kutu Siyas Seçim işareti ile işaretlenmiş olur. Bu gruba sahip tüm alt grub ve paketler seçilmiş anlamına gelir. Grub menüsü üzerinde bulunan kutulardan istenilen Siyah işaretli kutuya tekrar bir kere daha tıklarsanız, grub ve grubun altında bulunan tüm grub ve paketler kaldırılmış olur.kutu üzerinde bulunan Siyay Seçim işareti kalkar. Alt grubların yanında bulunan [+] işsaretine tıklandığında, o alt gruba ait programların listesi, dallar halinde görünür. Alt grubların yanında bulunan [-] işsaretine basılarak, o alt gruba ait dal şeklinde görünen paket listeleri kapanır. Yeni kulanıcılar, kurulacak paketlerin hepsini eğer sabit sürücülerinde yer problemi yoksa 23
kurabilirler. Uzman kullanıcılar istedikleri yapıya göre paketleri ayıklayabilirler. Paketlerin ayıklanması için yapılması gereken işlemler: 1. Kurulmasını istediğiniz veya istemediğiniz paketleri bir üst bölümde anlatılan şekliyle ayıklayın. 2. Next tuşuna tıklayarak bir sonraki kurulum aşamasına geçebilirsiniz. 3.11.Kullanıcı Hesaplarının Oluşturulması Bu bölüm ise kurulum sırasında root kullanıcısının ve istenilen kullanıcı hesaplarının oluşturulması ve şifre ayarlarının yapılmasını gerçekleştir. Linu işletim sistemleri, çoklu kullanıcılar için tasarlanmıştır ve birden fazla kullanıcıda aynı zamanda aynı sistemi kullanabilirler. root kullanıcısı tüm sistemin ve sistem ayar dosyalarının, güvenlik,kurulum, güncelleme ve silinmesi gibi temel eylemleri yapar. Bunun yanında sistemi kapatır, önemli dosyaları değiştirebilir, bu nedenlerden dolayı sisteme normal kullanıcı durumunda girin. Eğer sistemle ilgili işlemler yapmak istiyorsanız su super user komutunu kullanarak root durumuna geçip sistemle ilgili istenilen değişiklikleri yapabilirsiniz. OpenLinux kurulum sırasında, en az bir tane normal kullanıcının eklenmesini bekler. Bu ekleme işlemi gerçekleştirildikten sonra kuruluma devam edebilirsiniz.bu tipik olarak sizin kullanıcı hesabınız olabilir. Resim 3-18. Kullanıcı Hesapları ve şifreleri ( Set Login Names ) 24
Bu bölüm içerisinde root kullanıcısına ait şifre verilir ve en az bir tane normal haklara sahip kullancı hesabı oluşturulur. root şifresi en az 5 karakter uzunluğunda olmalıdır. Kullanıcı hesaplarının ve root şifresinin verilmesinde aşağıdaki aşamalar izlenmelidir: 1. Root password root şifre bölümüne istediğiniz, en az 5 karakterli şifreyi girin. 2. Retype Yeniden yaz bölümüne root şifresini tekrar yazınız. 3. Real Name Gerçek isim bölümünde, sisteme normal kullanıcı olarak girecek kullanıcının gerçek ismini giriniz. 4. Login Name Kullanıcı giriş ismi bölümüne,sisteme girecek kullanıcının giriş ismini yazınız. 5. Password şifre bölümüne, sisteme girecek kullanıcının şifresini yazınız. 6. Retype yeniden yaz bölümüne, sisteme giriş yapan kullanıcının şifresini tekrar yazınız. 7. Add Ekle tuşuna tıklayarak yukarıda özellikleri girilen kullanıcı ve root şifresini sisteme ekler. 8. Delete Sil tuşuna tıklayarak, sisteme yanlış girilen kullanıcının silinmesini gerçekleştirir. 9. Next tuşuna tıklayarak bir sonraki kurulum bölümüne geçebilirsiniz. 3.12.Ağ Ayarlarının Yapılandırılması Kullanıcıların eklenmesinden sonra karşımıza, Resim 3-19'da görüldüğü gibi Ağ ayarlarının yapılandırılma penceresi gelir. Modem kullanılarak internete bağlanma ayarları kurulum tamamlandıktan sonra yapılmalıdır. Fakat, kurulum sırasında modem ayarları yapılandırılabilir. Resim 3-19. Ağ Ayarları Yapılandırma Penceresi ( Setup Network ) 25
Ağ kurlumu için birden fazla seçenek vardır. 1. Eğer Ağ kartınız yoksa, Disable Yetersiz tuşuna tıklayarak, sisteminizin Ağ kartının olmadığı, sistem ayar dosyalarına yerleştirilir. Next tuşuna tıklayarak, kurulumun bir sonraki aşamasına geçiniz. 2. Eğer DHCP sunucusuna bağlı bir ağınız varsa, Interface configured using DHCP. Ağ balantı birimi DHCP kullanılarak ayarlandı seçeneğini seçerek, sisteminizi DHCP sunucusuna bağlamış olursunuz. Next tuşuna tıklayarak, Lizard'dın ağ ayarlarını alıp sistem ayar dosyalarına yazmasına izin verirsiniz. 3. Eğer Durağan (Static) bir IP adresiniz varsa, Interface configured statically. Ağ bağlantı birimi durağan olarak ayarlandı, seçeneğini seçerek, sisteminiz için özel olarak verilmiş doru tanımlamaları gerekli yerlere giriniz. 26
IP Adress IP adresi bölümüne sisteminiz için özel olarak verilmiş IP adresini buraya yazınız. Netmask Ağınız kaç adet alt ağa bölünmüş ise, o alt ağa ait maskeleme adresini yazınız. Gateway Ağ geçidine ait IP adresini yazınız. 4. Eğer Yerel Bölge Ağ ( Local Area Network LAN ) üzerinde iseniz, Hostname Sisteminizin, alan adı da dahil olmak üzere tam adını bu bölüme yazınız. Name Server İsim Sunucusu bölümüne, ağınıza İsim Sunucusu olarak hizmet eden sunucunun PI adresini giriniz. Eğer yedek İsim sunucunuz varsa, onun IP adresini, backup Nameserver bölümüne yazınız. Next tuşuna tıklayarak bir sonraki bölüme geçiniz. Resim 3-20. Sabit Sürücü Başlangıç Birimi ( Setup Boot Loader ) 27
Yukarıda görüldüğü gibi, Sabit Sürücü Başlangıç Birimi ekranına geldiğimizde, sisteme ait sabit sürücünün başlangıç noktasına kurulan ve GRUB adı verilen programın yapılandırılması gerçekleştirilmektedir. GRUB: Linux işletim sisteminin başlatılmasını üzerine alan ve sisteminiz açıldığında BIOS'tan sonra devreye giren bir programdır. Sabit sürücünüzün, Sabit Sürücünüzün Başlangıç ( MBR - Mater Boot Record ) bölgesine yerleşir. Eğer sisteminizde başka bir işletim sistemi daha varsa, GRUB iki ( veya daha fazla ) işletim sistemi arasında geçiş yapmanıza olanak sağlar. Sisteminiz açıldığı zaman hangi işletim sisteminin -eğer var ise- ilk olarak açılmasını seçersiniz. Eğer OpenLinux sisteminiz üzerinde bulunan tek işletim sistemi ise, Write Master Boot Record Sabit Sürücünün Başlangıç Bölgesine Yaz kutusunu seçin. Next tuşuna tıklayarak, kurulumun bir sonraki aşamasına geçiniz. İpucu: Eğer sisteminiz üzerinde Windows İşletim sistemi var ise ve kurulumdan sonrada bu işletim sistemini kullanmak istiyorsanız, Windows bölümüne ait kutununda seçimiş olması gerekmektedir. Bu bölümde bittikten sonra, karşımıza Modem ayarlarının yapıldığı bölüm gelir. Bu bölüm içerisinde sadece modeminize ait donanımsal ayarlar yapılmalıdır. İnternet oratamına çıktığınız, İnternet servis sağlayıcılara ait ayarlar kppp adı verilen program ile kurulum tamamlandıktan sonra yapılandırılmalıdır. Resim 3-21. Modem Ayarları ( Setup Modem ) 28
Not: Eğer kurulum sırasında modeminiz Lizard tarafından düzgün algılanmış ise bu pencereyi görmezsiniz. Eğer sisteminize ait modem yoksa No Modem seçeneği karşınıza gelir. Next tuşuna tıklayarak bir sonraki bölüme geçebilirsiniz. Modeminiz Lizard tarafından doğru olarak tanımlanmamış ise, 1. Model Model menüsünü kullanarak modeminize ait modeli bulun. Eğer modeminiz bu modeller arasında yoksa modeminize en yakın genel bir model seçin. 2. Device Alet menüsü içerisinde modeminizin bağlı bulunduğu portun ismini yazın. Genel olarak modeminiz ya /dev/ttys0 veya /dev/ttys1 bölgesindedir. Aşağıdaki tablo içerisinde Linux işletim sistemine ait alet isimlerini ( device names ) ve DOS/Windows işletim sisteminde neye karşışık geldiklerini bulabilirsiniz. DOS/Windows Portu COM1 COM2 COM3 COM4 OpenLinux Alet İsmi /dev/ttys0 /dev/ttys1 /dev/ttys2 /dev/ttys3 3. Speed Hız bölümünde, modeminize ait en yüksek hızı seçiniz. 4. Flowcontrol Akış kontrolü bölümünü kullanarak, modeminizin akış kontrolünü seçiniz. Bu 29