KAPAK 4/25/14 6:29 PM Page 18 ğer aracı ise hisse bazlı sistem. Bu sistemde, yatırımcılar, yaptıkları yatırımın karşılığında hisselerin yanı sıra her yıl belirli bir varlık faizi alıyor. Hemen belirtelim, 2011 yılında girişimcilere dünya çapında toplam 112 milyon dolarlık yatırım gerçekleşmesini sağlayan bu sistemin önemli bir kısmı Avrupa da gerçekleşti. Dört ülkeden toplam beş crowdfunding platformu bu işlem hacminin yüzde 93 üne ev sahipliği yaptılar. Bu platforma en güzel örnek ise İngiltere deki SEEDUPS, bilgi teknolojisi ve mobil teknolojisi girişimcilerine akredite melek yatırımcılardan 500 bin dolara kadar yatırım alma şansı tanıdı. Hem de yatırımcılar bin dolara kadar düşebilecek yatırım yapma alternatifleriyle yatırım yapabildiler. İngiltere bu siteyi çok hızlı bir şekilde hukuki altyapıya kavuşturdu. Paulo ANDREZ / EBAN (Avrupa Melek Yatırımcı Ağı) Başkanı Melek yatırımcılığı öldürmez Melek yatırımcı, bir startup a yatırım yaparken aynı zamanda mentorluk ve networking desteği de verir. Ancak kitle fonlaması yapan bireysel yatırım bu desteği vermez. Her iki modelin de avantajları ve dezavantajları vardır. Kitle fonlamasının gelecek yıllarda daha da artacağı kesin. İnanıyorum ki bugün kitlesel fonlamaya destek veren kişiler gelecekte melek yatırımcı olacaklar. Kitlesel fonlama ne kadar güçlü olursa melek yatırımcılık ekosistemi de o kadar gelişir. Kitlesel fonlama yönteminde girişimcinin KANUNEN YENİ BİR ALAN Globalde en hızlı büyüyen kitlesel fonlama türü, hisse tabanlı kitlesel fonlama olmakla birlikte Türkiye de yasal zemin henüz buna izin vermiyor. Hem ABD de hem de Avrupa da kitlesel fonlama finansman yöntemi olarak yasal bir zemine oturmuş durumda. Sermaye Piyasası Kurulu nun, geçen haftalarda kitlesel fonlama gibi modern finansman yöntemlerinin incelenip hayata geçirileceğini açıklaması ise kısa bir zaman sonra bu alanda bir çalışma başlatılacağının işaretini veriyor. Şu anda bir kitlesel fonlama portalı, hukuki olarak banka yapısında olmadığı için para tutamıyor; ayrıca fatura kesmeden para da toplayamıyor. Proje başlatırken bunları unutmayın! Sorumluluklarınızı bilin. Kitlesel fonlama, fikrinizin hayata geçmesi için kolay bir yöntem gibi gözükebilir ancak gerçekte sıkı bir çalışma gerektirir. Kitlelerin ilgisini çekecek, arkasında samimi bir hikayesi olan bir kampanya yaratın ki gereken fonu elde edebilesiniz. Bu doğrultuda görüntülerle, kliplerle, kendi sesinizle kitleleri harekete geçirecek araçları özenle hazırlayın. Bunun yatırımcı ve girişimci arasında süregelen bir ilişki olduğunu unutmayın. Pazarladığınız ürün ya da hizmet hakkında geri bildirim alın. Ürününüzü test etmeyi ve müşterileri tatmin etmeyi öğrenin. Ürününüzü sosyal medya kanalıyla milyonlara ulaştırmayı da... Kitlesel fonu sağlayacağınız web sitesinden kampanyanız sırasında her türlü konuda yardım isteyin. Kitlelere ne vaat edeceğiniz konusunda net olun. Unutmayın, girişimci olarak ürününüzü değil şirketinizi satıyorsunuz. ürününü piyasaya çıkarmadan önce kitlelerden geri bildirim alarak test edebilmesi gerçekten harika bir olanak. Çok küçük miktarda paralarla hangi alana nasıl yatırım yapabileceğimiz konusunda bize de yol gösteriyor. Artık pek çok kitlesel fonlama sitesi bu potansiyeli görmüş durumda ve melek yatırımcıları hedefliyor. Kitlesel fonlama sitelerinin tek dezavantajı çok sayıda yatırımcının projeye ortak olması ve buna bağlı olarak da girişimcinin artan sorumluluğu Genel olarak kitlesel fonlamanın Türkiye de yeni bir kavram olması sebebiyle yasanın bu doğrultuda tanımlanması ve tüm bu sürecin yasallaşması gerekir diyen Koç Üniversitesi Kuluçka Merkezi Direktörü Doç. Dr. Mustafa Ergen, sözlerine şöyle devam ediyor: Yeni Türk Ticaret Kanunu nun (YTTK) yürürlüğe girmesi ile birlikte limited şirketler en az bir en fazla 50 Mustafa Ergen ortak ile kurulabilir, fakat kitlesel fonlamada girişimcilerin çok daha geniş bir ortak portfolyosu olacaktır. Kitlesel fonlamasının daha küçük işletmeler ve projelere yönelik olması dolayısıyla anonim şirketi kuracak 50 bin TL alt sınırının bulunamaması ciddi bir engel olabilir. Bu nedenle YTTK da limited şirketlerin maksimum ortak sayısının 50 den 5 bine belki de daha yüksek bir rakama çekilmesi gerekebilir. Bununla birlikte de tüm kitlesel fonlama portallarının sürekli olarak denetlenmesi için SPK da ayrı bir birim kurulmalı ve kitlesel fonlamaya özgün süreçler net bir şekilde tanımlanmalı. SPK nın onayı olmadan bir kitle fonlama portalı para toplamamalı. Sonrasında SPK, kitle fonlama portallarıyla birlikte proje başvurularını inceleme sürecine 18 PARA HAFTALIK EKONOMİ DERGİSİ 27 NİSAN - 3 MAYIS 2014
KAPAK 4/25/14 6:29 PM Page 19 Avrupalı uzmanlardan tavsiyeler I Hangi kitlesel 1 2 fonlama türünün size uygun olduğunu kavrayın. Sadece inandığınız bir projeye bağış yapmak mı, yoksa başarılı bir yatırımın parçası olmak mı istiyorsunuz? I Yasal süreçler önemli. Hisse bazlı bir kitlesel fonlama sitesinde yatırım yapıyorsanız, platformun yasal bir altyapıyla sizi koruduğundan emin olun. I Eğer profesyonel bir yatırımcı iseniz, hisse bazlı kitlesel fonlama platformlarını kullanarak daha kısa bir sürede hangi şirketin yatırım portföyünüze uygun olduğunu anlayabilirsiniz. I Bu platformlarda yatırım yapmadan önce hangi şirketin dahil olmalı ve aktif bir rol oynamalı. ÖDÜL TABANLI SİSTEM Türkiye de yasal yetersizlikler nedeniyle kitlesel fonlama ABD ve Avrupa da olduğu gibi hisse tabanlı değil. Ülkemizde şimdiye dek öne çıkan dört kitlesel fonlama platformu var ve hepsi ödül tabanlı sisteme dayanıyor. Yani girişimciler, istediği destek miktarı karşılığında destekçilere bir ödül vermek zorunda. Bu sitelerden ilki 2011 Ekim ayında kurulmuş olan Projemefon, şimdiki adıyla crowdfon. Superonline da uzun süre genel müdürlük kolt u ğ u n a oturmuş l olan Savaş sa n Ü Savaş Ünsal öncülüğünde kurulan crowdfon un çalışma şekli ise şöyle: Diyelim ki aklınızda şimdiye kadar yazdığınız şiirlerinizi derleyip bir şiir kitabı çıkarma düşüncesi var. Bu düşüncenizi proje haline getirmek için önce crowdfon sitesine girip üye oluyorsunuz. Projeni Yarat bölümünde, yazacağınız şiir kitabı hakkında kısa bir özet yazıyorsunuz, elinizdeki görselleri ve destekçilerinizle paylaşacağınız kısa bir video klipi neye ihtiyacı olduğu konusunda kıyaslamalar yapabilirsiniz. I Favori kitlesel fonlama platformlarında yenilikçi işletmeler hakkında bilgi edinin ve yıldızı parlak şirketlere erken evre yatırımcı olma fırsatını kaçırmayın. I Kitlesel fonlama dahi olsa girişimciyi tanıyın, girişimcinin daha önce neler başardığını, kimlerle 3 iş yaptığını öğrenin. I Yatırım yapacağınız girişimin endüstri standartlarını karşılayıp karşılamadığını sorgulayın. Gelir modelinin yeterince gelişmiş olup olmadığını anlayın. Yatırımınızın geri dönüşünün olup olmayacağını bilin. siteye yüklüyorsunuz. Kitabı oluşturmak için istediğiniz destek miktarını proje hedefi olarak belirtiyorsunuz. Hedef miktarı toplamak için öngördüğünüz 30-90 gün arası zamanı belirtip, crowdfon ekibinin projenizi onaylamasını takiben, arkadaşlarınızı crowdfon sitesindeki projenize destek vermeleri için internet, sosyal medya gibi kanallar üzerinden davet etmeye başlıyorsunuz. SOSYAL MEDYA DESTEĞİ ŞART Diğer sitelerde de süreç buna benzer şekilde ilerliyor. Savaş Ünsal dan aldığı- mız bilgilere göre, siteye şimdiye kadar yaklaşık 350 proje başvurusu yapılmış. Bu başvurulardan 95 i onaylanarak başlamış ve yaklaşık yüzde 28 lik bir başarı oranı yakalanmış. İstanbul'un sağlıksız yapılaşmasını konu alan ve 19 bin TL toplayan EKÜMENEPOLİS filmi, siteden çıkmış en başarılı örneklerden biri. Peki crowdfon da projelerin seçil- HAFTALIK EKONOMİ DERGİSİ 27 NİSAN - 3 MAYIS 2014 PARA 19
KAPAK 4/25/14 6:30 PM Page 20 Türkiye den başarılı proje örnekleri Türkiye de şimdiye dek bu sitelerden fon toplayarak başarıya ulaşmış projelerin sayısı da hızla artıyor. Bu alanda en dikkat çeken örnekler ise şöyle... ZUMBARA Zumbara (Zaman Kumbarası) para yerine zamanın kullanıldığı sosyal bir paylaşım ağı, bir alternatif ekonomi hareketi olarak yola çıktı. Sistem, Birisine ihtiyacı doğrultusunda bir saatlik yardım et, karşılığında bir saat kazan ve kumbarana at ve bu bir saat ile topluluktaki dilediğin kişiden istediğin bir saatlik servisi al mantığı ile işliyor. Zumbara nun yaratıcılarından Ayşegül Güzel, projenin çıkış amacını şöyle özetliyor: İnsanların zamanı özgür bıraktıkları, parayı şükranın ifadesi olarak kullandıkları, birlik, bütünlük ve bolluk bilinciyle armağan kültüründe yaşadıkları bir dünyanın mümkün olduğuna inanıyoruz. Bu dünyaya paylaşım kültürü ve armağan ekonomisi ile ilgili farkındalık yaratarak, insanların armağanlarını (bilgi, beceri, tecrübe ve zaman) paylaşarak ihtiyaçlarını karşıladıkları alanlar açarak ve güven temelli ilişkilere katkı sağlıyoruz. Zumbara nın hayata geçmesi için 10 bin TL'ye yakın bir kaynak toplandı. Bu da topluluk ile açık bir şekilde paylaşılan programlama fonksiyonları için kullanıldı, kullanılmaya da devam ediyor. NÖBETÇİ KÜTÜPHANE Fonlabeni sitesinde ortaya çıkmış olan Nöbetçi Kütüphane projesi acil durumlarda ziyaret edebileceğiniz, şehrin diğer kütüphaneleri kapalıyken açık olan bir kütüphane. Akşamları açılacak kütüphane, gece çok geç saatlere kadar kitap okumak, araştırma yapmak isteyenlerin kullanımına açık alternatif bir mekan olarak planlandı. Şimdiye dek 5 bin TL fon topladıklarını aktaran projenin yaratıcısı Cemil Sobacı, Elde ettiğim fonları kitap almak, mekânın temel Cemil Sobacı Ayşegül Güzel ihtiyaçlarını gidermek için kullandım. Şimdi de elimdeki kitaplar üzerinden düzenli atölye çalışmaları gerçekleştirerek insanları bir araya getiriyorum. Projeleri bürokratik engellere takılmadan ve kendi motivasyonunuzla, size inanan insanların desteğiyle hazırlamak çok keyifli. Kitlesel fonlar çok daha demokratik bir katılımı esas alıyor. Destekleyicilere karşı sorumluluğunuz olduğu için de projeler sürdürülebilir oluyor. Bir de armağan mübadelesi yaratmak alternatif bir ekonomi modeli sunuyor. Topluluk fonlamasını sivil alanın genişlemesine katkı sağladığı için tercih ettim. ÖDÜLLÜ FİLM ÇEKTİ Mustafa Polat amatör olarak başladığı küçük çaplı video çekimlerini daha profesyonel ekipmanlar aracılığı ile 2023 isimli kısa bir filme taşıma hayali için kitlesel fonlamadan yararlanıyor. 2023 filminin hayata geçmesi için toplam 17 kişiden bin 20 TL destek topladık. Bu desteği filmin çekim aşamalarında kullandığımız teknik malzeme alımı, dekor süslemeleri, ulaşım ve film ekibimizin günlük ihtiyaçları için kullandık diyen Polat, her anı paylaşılarak çekilen filmin Ankara Tabip Odası nın Mustafa Polat yarışmasında birinci olduğunu belirtiyor. Film daha sonra Antalya Altın Portakal Film Yarışması nda ise finale kalma başarısı göstermiş. Polat, Hayallerimiz topluluk fonlaması sayesinde gerçeğe dönüştü. Kitlesel fonlama sayesinde birçok insana ulaşabiliyor, hayallerinizi onlarla ortaklaştırabilme şansını yakalıyorsunuz. Aynı hayallere sahip insanlarla bir araya gelebiliyor, sosyal ilişkiler ağınızı da genişletmiş oluyorsunuz diyor. SİNEMAYI KÖYLERE GÖTÜRECEK 2006 yılından bu yana aktif olarak sinema, dizi ve reklam sektöründe yapım biriminde çalışmalarını sürdüren Enes Kaya, 2007 yılında ortaya çıkan SineMASAL fikri ile şehir merkezlerinde gerçekleşen kültürel ve sanatsal etkinlikleri kırsalda yaşayan çocuklara ve gençlere ulaştırabilmeyi amaçlamış ve soluğu kitlesel fonlama sitesi Fongogo da almış. Siteden şimdiye dek 11 bin 620 TL topladıklarını belirten Kaya, bu fonu SineMASAL Karadeniz etabının ön hazırlık çalışmalarının Enes Kaya masraflarında kullandıklarını belirtiyor. Kaya, şöyle diyor: Kitlesel fonlama sistemi ülkemizde daha çok yeni. Birçok kimse bunu risk olarak görüyor ancak bu sistemde kaybedeceğiniz hiçbir şey yok. En kötü ihtimalle daha fazla insan projeden haberdar oluyor. Dolayısı ile bir kampanya yönetebilirim diyorsanız ve projenize güveniyorsanız hiç durmadan bir kampanya başlatın derim. Çünkü şu anda insanlar sistemden çok sizlere inanarak destek oluyor. Güven veren bir kampanya yöneticisi iseniz hayalleriniz gerçeğe dönüşüyor. mesi ve onaylanması için girişimcilerin nasıl bir yol izlemesi gerekiyor? Ünsal, bu soruyu şöyle yanıtlıyor: Projelerin seçilmesi, onaylanması için en önemli kriter proje sahibinin projesine olan inancı! Eğer kendi projenizi oluştururken özensiz davranıyor, projenizi detaylandırmıyor, kendinizi anlatan video klipi destekçilerinizden esirgiyorsanız, inanmadığınız veya özen göstermediğiniz bir projeye arkadaşlarınızda olsa destek vermelerini beklemeyin. Diyelim projenize inanıyorsunuz; onu iyi bir şekilde özetlediniz. Ancak projenizi tanıtacak web siteniz veya sosyal medya ağınız 20 PARA HAFTALIK EKONOMİ DERGİSİ 27 NİSAN - 3 MAYIS 2014
KAPAK 4/25/14 6:31 PM Page 21 Avrupa dan alanında öncü kitlesel fonlama siteleri Seedrs İngiltere den çıkan Seedrs, hisseye dayalı ilk kitlesel fonlama platformu. Daha çok, erken aşamadaki startup lara yatırım yapılmasını sağlayan sitenin, ilk 20 ayında açılan 66 işleme yaklaşık 7.5 milyon euro yatırım yapılmış. Seedrs kurucusu Carlos Silva, sitede 34 bin kullanıcının olduğunu ve sitenin her çeyrekte yüzde 80 büyüdüğünü söylüyor. Hisse Carlos Silva bazlı kitlesel fonlamanın geleceğinin fonlama türlerine göre daha parlak olduğunu söyleyen Silva, Bu eşsiz bir model, burada bir yaşam döngüsü hizmeti sunuyoruz. Hem girişimciler hem de yatırımcılar açısından en avantajlı olan modelin bu diyor. www.seedrs.com SyndicateRoom Yine İngiltere den çıkan bir diğer girişim olan SyndicateRoom da hisse bazlı bir platform. Şimdiye dek açılan sekiz işlem için yaklaşık 4 milyon pound toplanmış. Yatırımcılar ortalama 5 bin pound yatırıyor ancak bu rakam 500 pounddan başlayıp 59 bin pounda kadar çıkabiliyor. SyndicateRoom kurucusu Goncalo de Vasconcelos, kitlesel fonlama platformlarının finansın geleceğini değiştireceğini, Goncalo de Vasconcelos çeşitli türleriyle bankacılık sistemini de derinden etkileyeceğini savunuyor. www.syndicateroom.com Chantal Ambord NextFunder Lüksemburg dan çıkan NextFunder, diğer sitelerden farklı olarak girişimcilere mentorluk desteği de veriyor. Sitede kampanya başlatıp başarıya ulaşan start-up lar, Luksemburg da kayıtlı olan şirketlerin faydalandığı haklardan ve avantajlardan faydalanabiliyor. Finansal hizmetler sektörünün kurallarını kökünden değiştirecek olan bu sistem, e-ticaret gibi devrimsel bir değişim getirecek diyen NextFunder kurucuları Chantal Ambord ve Jerome Zois, hükümetlerin de bu sistemi geliştirecek politikaları hızlandıracağını düşünüyor. www.nextfunder.com Ludwine Dekker Jerome Zois Symbid Holldanda dan çıkan kitlesel fonlama girişimi Symbid, henüz Avrupa ya açılmamış yalnızca Hollandalı girişimcilerin kullanabildiği bir platform. Symbid kurucusu Ludwine Dekker den aldığımız bilgilere göre, 2014 te bugüne kadar siteye 500 bin euro yatırım yapılmış. Bir önceki yıl bu rakam tam 2 milyon 100 bin euroya ulaşmış. Dekker, kitlesel fonlama sitelerinden alına paranın kolay para olmaması için Hollanda hükümetinin bazı standartlar geliştirmekte olduğunu söylüyor. www.symbid.com yeterince etkin değilse projenin başarı oranı da hayli düşük olacaktır. Yani başarı için sosyal medya desteği şart!.. BİR AYI ESAS ALIYOR Bu alanda kurulmuş diğer sitelerden biri de Biayda.com. Daha çok yaratıcı, kültür-sanat, teknoloji veya sosyal sorumluluk projelerine kapılarını açan sitede, her proje 30 gün boyunca yayında kalıyor. 30 gün içerisinde istediği desteği toplayabilen projelere destek olanlardan destek miktarları çekiliyor. Eğer proje 30 günün sonunda hedefine ulaşamazsa kimseden para çekilmiyor. Biayda.com başarılı projelerden yüzde 7.5 komisyon alıyor, Fonlama sonucunda PayPal de yüzde 2.4 ile yüzde 3.4 arasında değişen oranlarda komisyon alıyor. Sitede kültür, sanat ve teknoloji alanlarının yanı sıra, sosyal sorumluluk projeleri de aynı şekilde fonlanıyor. Koray Dinçalp Sitenin kurucularından Koray Dinçalp ten aldığımız bilgilere göre, sitede şimdiye kadar yapılan yaklaşık 200 ü aşkın proje başvurusu arasından 22 proje Biayda.com un yayın kriterlerini karşıladı ve bunların yüzde 30 u başarılı oldu. Toplamda projelere 40 bin TL fon sağlandı. Şimdiye dek 9 bin 485 TL ile Zumbara projesi en yüksek desteği toplayan proje oldu. Bunu 6 bin 500 TL ile Tohumun Rüyası isimli proje izledi. FİKİR İLE PROJE FARKLI Koray Dinçalp girişimcilerin projelerine ilişkin şu yorumu yapıyor: Maalesef henüz Türkiye de birçok proje sahibi fikir ve proje arasındaki farkı pek bilmiyor. Aldığımız başvuruların çoğu henüz fikir aşamasında olduğundan projeleri değerlendiren ekibimiz tarafından eleniyor ve fikri geliştirmeleri isteniyor. Yaklaşık 10 başvurudan ancak biri Biayda.com un kitlesel fonlama kriterlerini karşılıyor. Bu kriterler, site çalışanlarının yanı sıra uzman kişilerden fizibilite konusunda fikir alınarak değerlendiriliyor. Genellikle proje sahibine fikrini/projesini nasıl geliştirebileceğine dair öneriler veriyoruz. Bu amaçla bir Proje Oluşturma Kılavuzu da hazırladık ve sitede erişime açtık diyen Dinçalp, girişimcilere şu tavsiyede bulunuyor: Sitemizdeki ilk HAFTALIK EKONOMİ DERGİSİ 27 NİSAN - 3 MAYIS 2014 PARA 21
KAPAK 4/25/14 6:32 PM Page 22 1 Kickstarter: 5 Genellikle müzik albümü, sinema filmi, kitap, sanat eserleri gibi yaratıcı projelerin finansman aradığı, alanında dünyadaki ilk sitelerden biri. www.kickstarter.com/ 2 Indiegogo: Indiegogo da aklınıza gelebilecek her proje yayınlanabiliyor. Tamamen hibe üzerine odaklanmış bir site. Hoşunuza giden ve inandığınız projelere hibe yapıyorsunuz. www.indiegogo.com/ 3 Dünyadaki 10 önemli kitlesel fonlama sitesi Crowdfunder: Yatırımcıları, teknoloji startup larını, küçük girişimcileri ve sosyal girişimcileri bir araya getiriyor. Hem hibe hem de yatırımcı bazlı iki alternatifli finansman bulabiliyorsunuz. www.crowdfunder.com/ 4 Rockethub: Pazarlama kampanyalarınıza finansman bulabileceğiniz hibe ağırlıklı bir site. www.rockethub.com/ Crowdrise: Sosyal amaçlı ve vakıf projelerine hibe bulabileceğiniz bir site. www.crowdrise.com/ Somolend: Bankalarla işbirliği içinde işini büyütmek isteyenlere finansman sağlıyor. https://somolend.com/ Appbackr: Mobil ve aplikasyon projeleri için hibe bulabileceğiniz bir site. www.appbackr.com/ 8 Angel List: Akredite melek yatırımcıların kabul edildiği ve işini büyütmek isteyen veya Silikon Vadisi ne taşımak isteyen girişimciler için uygun bir site. https://angel.co/ 9 Invested In: Kendi crowdfunding topluluğunuzu oluşturabileceğiniz bir platform. http://invested.in/ 10 6 7 Quirky: Mucitlerin hibe bulabileceği sitede yer almak için icat ettiğiniz bir şey olmalı. www.quirky.com prensip projelerin yaratıcı içeriğe sahip olması. Saf ticari amaç güden projelere yer vermiyoruz. Yaratıcı bir kültür-sanat, teknoloji veya sosyal sorumluluk projesi olan herkes Biayda.com a üye olup proje formunu doldurarak bize başvurabilir. HİKAYEYİ ÖNEMSİYOR Diğer bir kitlesel fonlama sitesi olan Fongogo da girişimciler sitede bir sayfa açarak projelerini arka plan hikayesiyle paylaşıyor. Projelerde bütçe için alt veya üst sınır yok, gün sayısı ise 15 ila 60 arasında seçiliyor. Proje sahipleri arzularına göre IBAN numaralarını ve/veya PayPal hesaplarını girerek destek alıyorlar. Bu ödeme sistemleri yüzde 2.5 ila yüzde 3.5 arasında değişen transfer ücretleri alıyor. Fongogo nun gelir modeli ise hedeflerine ulaşan projelerin topladıkları destek üzerinden KDV hariç yüzde 7 servis bedeli almak üzerine kurulu. Sitenin kurucularından Louise Westerlind den aldığımız bilgilere göre, kasım sonundan bugüne kadar olan beş aylık sürede toplam 26 projenin kampanyası sitede başlatıldı, ancak bunların altısı hedefine ulaşarak başarılı oldu. İki tanesi ise topladığı fonları kategorilerinden dolayı hedefine ulaşamamış olsa da elde etti. Fongogo.com da en fazla destek alan iki proje 11 bin 620 TL ile SineMASAL ve 10 bin 450 TL ile Yok Devenin Pabucu oldu. SineMASAL Anadolu nun birçok köyüne iki günlük bir festival götürerek hiç sinema izlememiş çocukları sinema ile tanıştırıyor. Yok Devenin Pabucu ise Türkiye deki deve güreşlerini konu alan bir belgesel. SAMİMİYET, ÇEKİCİLİK Başarıyı etkileyen birçok faktör var diyen Westerlind, bunları şöyle sıralıyor: Bunlardan en önemlileri proje sayfasının profesyonelliği, samimiliği ve çekiciliği. Yanı sıra kampanya sürecinin proje sahibi tarafından ne kadar aktif yönetildiği, ne kadar geniş ve doğru bir kitleye erişebildiği de çok kritik. Başarılı projelerin en önemli ortak noktası ise, ürün veya servislerinin özelliklerinin yanında o ürün veya servisin ortaya çıkarılmasının arka plan hikayesinin de anlatılıyor olması. Kitlesel destek, proje sahibine projesinin anlamını ve kendisini anlatması, mesajını sosyal medyanın gücüyle geniş kitlelere yayması için bir fırsat sunuyor. Bu da günümüzün pazarlama stratejileriyle oldukça örtüşüyor. Çünkü artık insanlar ürünün arkasında yatan hikayeyi satın alıyorlar. Bu kapsamda yenilikçi ve yaratıcı ürünlerin ve başta filmler olmak üzere sanatsal projelerin özellikle başarılı olduklarını belirten Westerlind, iyi bir hikayeye destek vermek, paylaşmak ve böylece özel bir şeyin parçası olmaktan gelen haz, bu projelerin viral olarak hızlıca yayılmasını sağlıyor ve başarılarını artırıyor diyor. Tüm projelere açık olduklarını söyleyen Westerlind, projenin erken veya geç aşamada, proje sahibinin ise şahıs ya da girişim olabileceğini belirtiyor. Projenin sadece bir fikir olması da bizim için yeterli diyen Westerlind, önemli olanın proje sahiplerinin belli bir za- Louise Westerlind 22 PARA HAFTALIK EKONOMİ DERGİSİ 27 NİSAN - 3 MAYIS 2014