- Ortodontik tedavi (tel tedavisi) hangi yaşlarda yapılır?(dişler her yaşta düzelir mi?) Çenelerin konumundan kaynaklanan bozukluklar (ortopedik bozukluk) büyüme gelişim döneminde tedavi edilirken, çenelerin normal olduğu sadece diş diziliminden kaynaklanan bozukluklar her yaşta tedavi edilebilir. - Ortodontik tedavinin süresi ne kadardır? Ortodontik bozukluğun şiddetine, hastanın yaşı ve uyumuna bağlı olarak 6 arasında (ort 1,5-2 yıl) değişebilir. ay ile 3 yıl - Dişler neden çapraşık çıkar? Ortodontik bozuklukların oluşumunda genetik ve çevresel faktörlerin etkisi vardır. Annesinden küçük çeneyi, babasından iri dişleri alan bir çocukta dişler çapraşık çıkabilir (genetik faktörler) veya erken süt dişi kaybına bağlı olarak alttan gelecek daimi dişlerin yerlerinin korunamaması sonucu dişler çapraşık çıkabilir (çevresel faktörler). - Beslenme ile diş ve çene bozuklukları arasında bir ilişki var mı? Özellikle fazla şekerli yiyeceklerle beslenme, ortodontik bozukluklara neden olmaktadır. Fazla şekerli beslenme sonucu diş çürüğü oluşur. Çürük nedeniyle diş kayıpları(çekim) olduğunda, çekim boşluğuna komşu dişlerin hareketi sonucu ortodontik bozukluklar oluşur. Ayrıca Proteinler, D, A, B1, B2 vitaminleri ve Kalsiyum eksikliğinin, diş ve çene bozuklukları oluşumunu kolaylaştırdığı yönünde araştırmalar vardır. - Çocuğumun dişleri büyüme ile düzelir mi? Çapraşık dişlerin büyüme ile düzelmesi mümkün değildir. Özellikle 16 üst çene boyutlarında azalmalar tespit edilmiştir. yaşından sonra alt ve - Teller dişleri çürütür mü? 1 / 6
Tellerin direkt olarak diş çürütücü bir etkisi yoktur. Sadece besin birikimini artırdıklarından dişler yeteri kadar fırçalanmadığında çürük oluşumu için müsait bir ortam oluştururlar. Bu yüzden her öğünden sonra dişlerinizi fırçalamalısınız. - Tellerin sağlığa zararı var mı? Metale karşı alerjiniz yoksa endişelenmenizi gerektirecek bir durum yoktur. Çünkü ortodontide kullanılan bütün metaller hastaların sağlığı düşünülerek üretilmiştir. - Teller takılırken/çıkartılırken ağrı yapar mı? İşlemler sırasında iğne yapıyor musunuz? Tellerin takılıp çıkarılması sırasında hastalara ağrı verecek bir durum yüzden ortodontik tedavi sırasında iğne yapmaya gerek yoktur. söz konusu değildir. Bu - Tellerin diş etlerine zararı var mı? Teller ağız kokusu yapar mı? Tellerin direkt olarak diş etleri üzerine bir zararı yoktur. Besin birikimini artırdıkları için dişler iyi fırçalanmadığında diş ve dişeti hastalıkları için uygun bir ortam oluştururlar. Ağız kokusunun birçok nedeni vardır. Genel sağlığınızı ilgilendiren bir hastalık(seker has. gibi) ağız kokusuna neden olabilir veya dişler iyi fırçalanmadığında oluşan diş ve dişeti hastalıkları ağız kokusu yapabilir. - Teller konuşmayı etkiler mi? Teller genelde konuşmayı etkilemez. Dilin hareket sınırları içerisinde kullanılan bazı teller (dil önleyici, nance gibi)(bkz: Sözlük) takıldıktan sonraki ilk günlerde konuşmayı olumsuz etkileyebilir. Fakat dilin bölgeye tekrar uyum sağlamasıyla bu durum ortadan kalkar. 2 / 6
- Teller takıldıktan sonra ağız temizliği nasıl yapılır? Ağız hijyeni isimli sayfamızda konu ile ilgili ayrıntılı bilgi verilmiştir. - Teller takıldıktan sonra nelere dikkat etmek gerekir? Dişlerinize teller takıldıktan sonra, dikkat etmeniz gereken en önemli şey ağız temizliği ve yenilen gıdalara özen gösterilmesidir. Dişlerin çapraşık olduğu ağızlarda, düzgün dişli ağızlara göre besinler çok daha fazla birikmektedir. Çapraşık dişler üzerine, birçok girinti ve çıkıntıya sahip tellerin de yapıştırılmasıyla, aşırı bir besin birikimi olmaktadır. Bu besin artıklarının bakteriler tarafından parçalanmasıyla oluşan asitler, hem diş çürükleri ve dişeti hastalıkları(dişeti iltihabi) için uygun bir ortam oluşturmakta hem de dişler üzerine yapıştırılan tellerin(braket) kopmasına neden olmaktadır. Bu yüzden ağız temizliği gerektiği gibi yapılmalı, şekerli, asitli, yapışkan ve sert gıdalardan kaçınılmalıdır. Tedavi süresince aşağıdaki gıdalardan uzak durmanız gerekmektedir! * Sakız, lokum, çikolata gibi dişlerinize yapışarak temizlenmesi zor olan gıdaları dikkatli yemenizi öneririz. * Kola/Fanta gibi yoğun miktarda asit ve şeker içeren içecekler. * Sert gıdalar, kuru yemiş, cips ve sert şekerler. * Elma, erik, ayva gibi meyveler.(küçük parçalara bölerek yenebilir) - Teller spor yapmama engel olur mu? Ortodontik yay(facebow) veya yüz maskesi(face mask) kullanıyorsanız spor olacaktır. Bunun dışında ağız koruyucusu kullanarak spor yapabilirsiniz yapmanız zor - Tellerin takılması ne kadar sürer? Tellerin takılma işlemi vakaya bağlı olarak 45 dk.-2 saat arasında değişir. - Görünmeyen teller var mı? Son yıllarda metal braketlere göre daha az dikkat çeken diş renginde porselen braketlerin kullanımı artmıştır. Ayrıca dişlerin dile bakan yüzeylerine yerleştirilen braket sistemleri (lingual braket) geliştirilmiştir. 3 / 6
- Çocuğum ağzındaki tellerin komik görüneceğinden hatta arkadaşlarının dalga geçeceğinden korkuyor ve tel takmak istemiyor, ne yapmalıyız? Çocuğa aksine tel takmadan önceki durumunun daha komik olduğu, tedavi ile bu komik durumdan kurtulabileceği anlatılmalıdır. Bu tedaviyi yaptırmaya herkesin gücünün yetmediği, bu yüzden arkadaşlarından daha şanslı olduğu söylenebilir. Ortodontistiniz, tedavi ettiği vakaların fotoğraflarını veya çocuğunuza istediği renklerde(tuttuğu takım veya en sevdiği giysisinin rengi gibi) teller takabileceğini göstererek yardımcı olabilir. - Teller çıktıktan sonra dişlerde leke kalır mı? Tedavi boyunca dişlerinizi düzenli olarak fırçalarsanız hiçbir leke kalmayacaktır. - Tedavi sırasında dişlerde ağrı ve hassasiyet olur mu? Tellerin takıldığı ilk günlerde dudakların ve yanakların iç yüzeylerinde hafif tahriş ve dişlerde çiğneme sırasında ağrı olabilir. Fakat bu şikâyetler en az 1 hafta içerisinde geçmekte hatta birçok hasta ağzında tel olduğunu bile unutmaktadır. - Tedavi bittikten sonra dişler tekrar bozulur mu? Teller çıkarıldıktan sonra dişler eski pozisyonlarına dönmek isterler. Dişleri mevcut pozisyonlarında tutmak için sabit ya da hareketli pekiştirme apareyleri kullanılır. Bu apareyler önerilen sürelerde kullanılmazsa dişler tekrar bozulabilir. - Tedavi olunmazsa ileride ne gibi problemlerle karşılaşılabilir? Çapraşık dişlerin temizlenmesi zor olduğundan diş çürüğü, diş eti iltihabi ve diş eti çekilmesi 4 / 6
gibi durumlar daha kolay oluşacaktır. Çenelerin kapanış bozuklukları, çiğneme bozukluklarına neden olarak dişlerde aşınmalara ve eklem problemlerine yol açabilir. Ayrıca ortodontik bozukluklar bireyin kendine olan güvenini azaltarak psikososyal gelişimini olumsuz etkileyebilir. - Çocuğumu kaç yaşında ortodontik muayeneye getirmeliyim? Çocuğun ilk ortodontik muayenesinin 7-8 yaşlarında, alt ve üst ön dişler sürdükten sonra yapılmasında fayda vardır. Bu dönemde çenelerin gelişimi ve sürecek daimi dişler ile ilgili problemler fark edilebilir. Yapılacak erken bir teşhis ile ileride tedavi edilmesi daha zor olan iskeletsel bozukluklar kolayca tedavi edilebilir, diş çekimini gerektirecek durumlar önlenebilir. Ayrıca tedavi süresi de kısaltılıp tedavi maliyeti düşürülebilir. - Dişlerimde ya da çocuğumun dişlerinde ortodontik problemi nasıl fark edebilirim? Sitemizin anomaliler bölümünde konu ile ilgili ayrıntılı bilgi verilmiştir. - Tedavi için diş çekilmesinin bir sakıncası var mı? Diş çekmeden yapılan tedaviler daha mı avantajlıdır? Ortodontik tedavi amacı ile diş çekilmesi hastalar tarafından tercih edilmeyen bir durumdur. Diş çekimine karar vermede, alt ve üst çenedeki çapraşıklık miktarı, alt ve üst çenenin büyüme şekli ve hastanın yüz profili gibi kriterler esas alınır. Elde edilen sonucun daha stabil olacağı, başarılı bir ortodontik tedavi için diş çekimi gerekebilir. - Çocuğum gece uyurken horluyor ve gün içinde de ağzı açık uyuyor. Bu durumun dişlerindeki bozulmalarla bir ilişkisi olabilir mi? Çocuğunuz burun yollarındaki birtakım problemler (kemik eğriliği, burun eti gibi) nedeniyle, normal burun solunumu yerine ağız solunumuna geçmiş olabilir. Büyüme ve gelişim çağında 5 / 6
uzun süre ağız solunumu yapan çocuklarda üst çene darlığı ve alt çene ileriliği gibi ortodontik bozukluklar olabilir. Bu yüzden ortodontist ve Kulak Burun Boğaz uzmanı kontrolünde olmanızda fayda vardır. - Çocuğum özellikle geceleri parmağını emiyor, dişlere zararı olur mu? Kötü alışkanlıklar olarak isimlendirdiğimiz parmak emme, tırnak yeme, dudak emme ve ya ısırma, yalancı emzik kullanımı gibi alışkanlıkların çocuk 4 yaşına gelene kadar bıraktırılması gerekir. Devam etmesi halinde bu alışkanlıkların yaptığı bozukluklar kalıcı hale gelir ve çocuğun ciddi ve uzun süreli ortodontik tedavi görmesi gerekir. Parmak emme alışkanlığı biberon emen çocuklarda daha sık görülmektedir. Özellikle geceleri parmak emen çocuklarda vaktiyle biberon, besleme dışında onları rahatlatmak ve uyutmak için de kullanılmıştır. Çocuğunuzda parmak emme varsa bir ortodontiste muayene olmanızda fayda vardır. - Randevular hangi sıklıkta olmaktadır? Seanslara sık gelip gitmekle tedavi süresi kısalır mı? Randevular hastanın durumuna göre düzenlenmektedir. Sabit ortodontik tedavi gören hastalarda 4-6 hafta arasında değişmektedir. Daha sık kontrol gerektiren özel durumlarda ise randevular buna uygun olarak verilir. Seanslara daha sık gelip gitmekle, ağzınızdaki tellerin aşırı gerilmesi ile tedavi süresi kısalmaz. Aksine bu durum dişlerinize zara verir ve tedaviyi uzatabilir. - Ortodontik tedavi pahalı mıdır? Ortodontik tedavi, uzun dönemde sağladığı fiziksel ve psikolojik faydalar düşünüldüğünde pahalı bir tedavi değildir. Birçok Ortodontist hastalara uygun ödeme imkânları sunmaktadır. 6 / 6