Dğrudan Havacılık - Uzay İlişkili Yükseköğretimde 2016 Yılı (Öğretim, Öğretim Kurumları & Öğretim Kntenjanları) Can EREL 1 Uçak Mühendisi can.erel@canerel.cm.tr Dğrudan havacılık ve uzay alanları sayesinde varlık bulmuş öğretim prgramlarında, merkezi yerleştirme ile öğrenci alan Türkiye ve KKTC de yerleşik tüm yükseköğretim kurumlarının ve kntenjanlarının gelişimini yıllardır takip ediyrum. Bu knuda, 2011-2012 döneminden snra da, akademik, mesleki ve endüstriyel değerlendirmelerde kullanılan bazı analizler yapıyr ve önemli bir kısmını açık kaynakta paylaşıyrum.... bu yıl da, geçmiş yıllarda lduğu gibi, sahip lunan kişisel bilgi ve deneyim ile lanı tespit ederek değerlendiren fikir yazısı larak bu makaleyi hazırladım. Ancak, knuya başlamadan paylaşmam gereken birkaç cümle var: Bu milletin sağladığı başarı bursları ve kariyer lanaklarının da büyük katkısı ile yetişen bir meslek sahibinin, hür iradesi ve vicdani ile yaptığı tespitler ve tespitlere dayalı değerlendirmelerini, belli bir kesim ve seçilmiş bir grup yerine yine milletle paylaşması gibi bir temel dürtünün snucudur bu makale Benzer öncekilerde de lduğu gibi, belli bir öğretim kurumunu, prgramını veya mesleği de işaret etmiyr, kayırmaz!...ama aynı mesleğe giden yllarda, Bazılarının sündürülerek gereksiz uzatılmış süresine, Bazılarının yetersizliğine, işaret ederek, ağırlıklı larak ticari endişe ile bu seçenekleri süslerle aday ve ebeveyn önüne tamamını aynı anda birer seçenek larak kyan ve böylelikle, akademik disiplini tartışmalı hale getirdiği gibi, değerli zamanı ve saygıdeğer emeği yanında zaten kıt lan maddi kaynağını da nispeten rastgele kullanan adayın gelecekte sahip lması beklenen meslek etiğini de lumsuz etkilenmesine engel lma gayretidir; mütevazı... Bu makalenin bir yönlendirme larak algılanması da lanaklıdır; baştan ifade etmeliyim ki bu yönlendirme ancak, Kişisel larak hissettiğim tehlike ve/veya srunu işaret ederek uyaran, ebeveyn ve öğrenci adayı nispeten daha sağlıklı ve karar vermesine destek, Değerlendirilen snucu yaratan trite karar vericinin, duruma paylaştığım açıdan bakmasını sağlayarak durumu yeniden değerlendirmesine bir lanak, lacak türdendir; kişisel bir maddi kaygı da taşımaz! 1 Bu makalemin temelini luşturan araştırmalar ve analiz çalışmalarında bana yardımcı lan THK Üniversitesi Uçak Mühendisliği öğrencisi sevgili Şeyda AKGÜN e teşekkür ederim.
Dğrudan Havacılık - Uzay İlişkili İşgücü Oluşumu Havacılık, veya İnsanlar tarafından üretilmiş hava araçları ile uçmak, Uçmak için gerekli lan mal ve hizmetlere yönelik (düzenleme, tasarım, üretim, satış snrası hizmet gibi) faaliyetlerle uğraşmak, şeklinde tanımlanmaktadır. Bu tanım ve yaklaşımdan hareketle, havacılığın, hava araçları ile ilgili lan tüm eylemleri, endüstrileri, kurum ve kuruluşları kapsadığı varsayılabilir. Havacılık endüstrisi de ticari, endüstriyel ve askeri uygulamaları ile havacılık alanında kullanılan yöntemlerin ve araçların bütününü içermektedir. Bu haliyle havacılık endüstrisi, havada faaliyet gösteren hava araçları ile ilgili araştırmacılar, tasarımcılar, üreticiler, işleticiler ve bakım persnelini kapsayan çk disiplinli bir alanı luşturmaktadır. Örneğin, en basit hali ile, Türkiye deki havacılık ve uzay ilişkili faaliyetler; şeklinde sınıflandırılabilir. Otrite(ler), Dğrudan etki edenler, Dlaylı etki edenler, Havacılık malı üretenler, Ana sistem üreticisi işletmeler, Alt sistem üreticisi işletmeler, Sistem elemanı üreticisi işletmeler, Malzeme-parça üreticisi işletmeler, Havacılık hizmeti üretenler, Havacılık fil işletmeleri, Havacılık tesis işletmeleri, Teknik işletmeler, Tasarım, Mühendislik, Araştırma ve Geliştirme, Bakım, Onarım ve Yenileme (BOY), Destekleyici mal-hizmet üretenler, Akademik öğretim kuruluşları, Eğitim işletmeleri, Bilişim işletmeleri, Yer destek işletmeleri, Ljistik işletmeleri, Güvenlik işletmeleri, İkram işletmeleri, Eğlence işletmeleri, Medya, Meslek kuruluşları, Uluslararası standartlara uyum ve belgelendirmenin özel ve önemli bir yeri lan havacılık ve uzay endüstrilerindeki meslekler, sanatlar veya işler için gerekli bilgi, beceri ve alışkanlıkların elde edilmesi amacıyla yapılan çalışmaları kapsayan -bazı alanlarda uluslararası nrm ve standartlara sahip içerik ve düzenlemedeki- öğretim prgramları ve eğitim faaliyetleri ile işgücü luşturulmaktadır. 2/10 (29.06.2016)
Kapsamı, niteliği ve uygulama zamanları arasında faz farkları lsa da, bu prgramlar; Kişilerin hayata atılmadan, iş ve meslek kllarında çalışmaya başlamadan önce kul veya kul niteliği taşıyan yerlerde, genel ve özel bilgiler bakımından yetişmelerini sağlamak amacıyla belli kanunlara göre düzenlenen (frmel seviyesine göre Milli Eğitim Bakanlığı ve Yükseköğretim Kurumu tarafından düzenlenen) örgün öğretim prgramları, Örgün öğretim imkânlarından yararlanmamış lanlara, gittikleri kuldan erken ayrılanlara veya meslek dallarında daha yeterli duruma gelmek isteyenlere yönelik uygulanan yaygın öğretim (kurs) prgramları, Kurum / şirket içi kurslar ve eğitimler, Bu prgramların bir karması, yöntemleri ile gerçekleştirilmektedir. Nihaî amaç, her iş ile ilgili beklenilen "Bilgi", "Beceri", "Yetkinlik" açısından yeterli ve sürdürülebilir uyuma sahip bir işgücünün en kısa sürede ve en etkili şekilde luşturulabilmesidir. Yükseklik değişkeni uyumlaştırıp, atmsferin yanına üst atmsfer ve uzay da dahil edilerek uzay için de benzer tanım ve tespitler yapılabilir. İşte havacılık - uzay ilişkili öğretim prgramları derken, dğrudan bu endüstrilerle ilgili ve bu endüstrilerin varlıkları sayesinde var lmuş öğretim prgramları kastedilmektedir. yksa, bu endüstrilerin çk disiplinli çalışma alanları larak diğer pek çk öğretim ve eğitim süreçlerinden geçerek beklenilen "Bilgi", "Beceri", "Yetkinlik" açısından yeterli lan diğer meslek sahiplerine de çk büyük miktarda ihtiyacı vardır. Havacılık - Uzay İlişkili Yükseköğretim Durumu Bu makalede, durum bir yaygın öğretim süreci seçeneği lan yükseköğretim prgramları ile sınırlı ve Haziran 2016 verileri ile incelenmektedir. 1. Sınav süreci Ortaöğrenim mezunu lanların yükseköğretime devam etmeleri için farklı içeriğe sahip iki aşamalı bir sınav sürecini yaşamaları gereklidir. İlk aşama, YGS larak anılan Yükseköğretime Geçiş Sınavı, ikinci aşamaya kıyasla daha klaydır. YGS sınav setinde 4 (Türkçe, Matematik, Ssyal ve Fen) ana bölüm ve bu bölümlerin farklı içerik ağırlığına sahip ldukları altı alt puanlama kategrisine sahiptir. Örneğin, dğrudan havacılık - uzay ilişkili öğretim prgramlarına yönelik lan, YGS-1 de; içeriğinde Türkçe nin % 20, Temel Matematik in % 40, Ssyal in %10, Fen in % 30; YGS-5 de; Türkçe nin % 37, Temel Matematik in % 33, Ssyal in % 20, Fen in % 10, YGS-6 da; Türkçe nin % 33, Temel Matematik in % 37, Ssyal in % 10, Fen in % 20, ağırlığı mevcuttur. İkinci aşama lan ve öğretim yılı tatilinden hemen snraki iki hafta snunda uygulanan, ilk aşama (YGS) sınava kıyasla daha yğun bilgi ve kavrama kabiliyeti gerektiren ve LYS larak anılan Lisans Yerleştirme Sınavı dır. 3/10 (29.06.2016)
Havacılık üzerine, Matematik - Fen (MF) daklı dört ve Türkçe Matematik (TM) daklı üç lmak üzere yedi farklı alt puanlama kategrisi mevcuttur. Bu aşamada da, MF-1: Matematik ağırlıklı, sayısal bilimler arasında yer alan öğretim prgramları için (örnek: Astrnmi ve Uzay Bilimleri, Uzay Bilimleri ve Teknljileri) MF-4: Matematik ağırlıklı ve mühendislik alanları ile ilgili öğretim prgramları için (örnek: Uçak Mühendisliği, Havacılık ve Uzay Mühendisliği, Uzay Mühendisliği, Meterlji Mühendisliği, Uçak Elektrik - Elektrniği, Uçak Gövde-Mtr, Uçak Gövde-Mtr Bakım, Piltaj, Pilt Eğitimi), TM-1: Yönetim alanları ile ilgili öğretim prgramları için (örnek: Havacılık Yönetimi), lisans bölümleri tercihlerinde geçerlidir. 2. Seçim sürecinde havacılık ve uzay ilişkili yükseköğretim kurumları Belirtilen öğretim prgramlarına bugün sahip lan yükseköğretim kurumlar da (isimlerinin alfabetik sırası ile, bu yıl katılanlar * işaretli); Türkiye de yerleşik lanlar; Akdeniz Üniversitesi, Amasya Üniversitesi, Anadlu Üniversitesi, Ankara Üniversitesi, Ataşehir Adıgüzel Meslek Yüksekkulu, Atatürk Üniversitesi, Atılım Üniversitesi, Beykent Üniversitesi*, Beykz Ljistik Meslek Yüksekkulu, Ege Üniversitesi, Erciyes Üniversitesi, Erzincan Üniversitesi, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, Fırat Üniversitesi*, Gaziantep Üniversitesi, Gedik Üniversitesi, Gümüşhane Üniversitesi, Hitit Üniversitesi, İskenderun Teknik Üniversitesi, İstanbul Arel Üniversitesi, İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul Bilgi Üniversitesi, İstanbul Esenyurt Üniversitesi*, İstanbul Gelişim Üniversitesi, İstanbul Kemerburgaz Üniversitesi*, İstanbul Kültür Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, 4/10 (29.06.2016)
İstanbul Ticaret Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi, İzmir Eknmi Üniversitesi, Kapadkya Meslek Yüksekkulu, Kapadkya Meslek Yüksekkulu, Kırklareli Üniversitesi, Kcaeli Üniversitesi, Maltepe Üniversitesi, Mehmet Akif Ersy Üniversitesi, Muğla Sıtkı Kçman Üniversitesi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Nevşehir Hacı Bektaş-ı Veli Üniversitesi*, Niğde Üniversitesi, Nişantaşı Üniversitesi, Okan Üniversitesi, Ondkuz Mayıs Üniversitesi, Orta Dğu Teknik Üniversitesi, Özyeğin Üniversitesi, Plat Meslek Yüksekkulu*, Trakya Üniversitesi, Türk Hava Kurumu Üniversitesi (Bu yıl öğrenci kntenjanı verilmemiş), Uludağ Üniversitesi*, Uşak Üniversitesi, K.K.T.C.de yerleşik lanlar; Akdeniz Karpaz Üniversitesi (Bu yıl öğrenci kntenjanı verilmemiş), Girne Amerikan Üniversitesi, Girne Üniversitesi, ODTÜ Kuzey Kıbrıs Kampusu, şeklinde belirlenmiştir. 3. Seçim sürecinde havacılık ve uzay ilişkili yükseköğretim prgramları Tercih edeceği yükseköğretim prgramlarına uygun alt sınavlara girenler snuçlarına göre yerleşim tercihinde bulunmaktadır. Bu yıl, dğrudan havacılık - uzay alanı ilişkili yükseköğretim prgramları (prgram isimlerinin ilk kelimesinin alfabetik sırasında, yerleşim seçimi yapılacak puan ile ilgili alt sınav kategrisi ve kntenjanları ile ve farklı seçim ve öğretim süreci/seviyesi ile aynı alana işgücü yetiştiren iki prgram kırmızı ve mavi harfler ile ayrıştırılarak): Lisans (4 yıl) Prgramları Astrnmi ve Uzay Bilimleri MF-1 sınav snucuna göre öğrenci alınan bu prgram 4 yükseköğretim kurumunda tplam 170 öğrenci kntenjanı ile uygulanmaktadır. Hava Trafik Kntrl Bir prgramda özel yetenek ve diğerinde YGS-1 sınavı snucuna göre öğrenci alınan bu prgram 2 yükseköğretim kurumunda tplam 75 öğrenci kntenjanı ile uygulanmaktadır. Havacılık Elektrik ve Elektrniği MF-4 sınav snucuna göre öğrenci alınan bu prgram 1 yükseköğretim kurumunda tplam 31 öğrenci kntenjanı ile uygulanmaktadır. Havacılık Elektrik ve Elektrniği (Yüksekkul) 5/10 (29.06.2016)
YGS-1 sınav snucuna göre öğrenci alınan bu prgram 1 yükseköğretim kurumunda tplam 60 öğrenci kntenjanı ile uygulanmaktadır. Havacılık ve Uzay Mühendisliği MF-4 sınav snucuna göre öğrenci alınan bu prgram 3 yükseköğretim kurumunda tplam 158 öğrenci kntenjanı ile uygulanmaktadır. Havacılık Yönetimi (Açıköğretim) En büyük YGS sınav snucuna göre öğrenci alınan bu prgram 1 yükseköğretim kurumunda tplam 2050 öğrenci kntenjanı ile uygulanmaktadır. Havacılık Yönetimi (Fakülte) TM-1 sınav snucuna göre öğrenci alınan bu prgram 10 yükseköğretim kurumunda (3 öğretim kurumundaki 156 adedi ikinci öğretim kapsamında) tplam 768 öğrenci kntenjanı ile uygulanmaktadır. Havacılık Yönetimi (Yüksekkul) YGS-6 sınav snucuna göre öğrenci alınan bu prgram 8 yükseköğretim kurumunda (1 öğretim kurumundaki 62 adedi ikinci öğretim kapsamında) tplam 493 öğrenci kntenjanı ile uygulanmaktadır. Meterlji Mühendisliği (sınav snucuna göre) MF-4 sınav snucuna göre öğrenci alınan bu prgram 2 yükseköğretim kurumunda tplam 98 öğrenci kntenjanı ile uygulanmaktadır. Pilt Eğitimi MF-4 sınav snucuna ve sağlık kntrlleri ile göre öğrenci alınan bu prgram 1 yükseköğretim kurumunda tplam 54 öğrenci kntenjanı ile uygulanmaktadır. Piltaj (MF-4 sınav snucuna göre + Sağlık kntrlü), MF-4 sınav snucuna ve sağlık kntrlleri ile göre öğrenci alınan bu prgram 5 yükseköğretim kurumunda tplam 111 öğrenci kntenjanı ile uygulanmaktadır. Uçak Elektrik-Elektrnik (Fakülte) MF-4 sınav snucuna göre öğrenci alınan bu prgram 2 yükseköğretim kurumunda (2 öğretim kurumundaki 93 adedi ikinci öğretim kapsamında) tplam 186 öğrenci kntenjanı ile uygulanmaktadır. Uçak Elektrik-Elektrnik (Yüksekkul) YGS-1 sınav snucuna göre öğrenci alınan bu prgram 2 yükseköğretim kurumunda tplam 71 öğrenci kntenjanı ile uygulanmaktadır. Uçak Gövde-Mtr (Fakülte) MF-4 sınav snucuna göre öğrenci alınan bu prgram 1 yükseköğretim kurumunda (1 öğretim kurumundaki 52 adedi ikinci öğretim kapsamında) tplam 104 öğrenci kntenjanı ile uygulanmaktadır. Uçak Gövde-Mtr (Yüksekkul) YGS-1 sınav snucuna göre öğrenci alınan bu prgram 1 yükseköğretim kurumunda tplam 30 öğrenci kntenjanı ile uygulanmaktadır. Uçak Gövde-Mtr Bakım (Fakülte) MF-4 sınav snucuna göre öğrenci alınan bu prgram 2 yükseköğretim kurumunda (1 öğretim kurumundaki 41 adedi ikinci öğretim kapsamında) tplam 134 öğrenci kntenjanı ile uygulanmaktadır. Uçak Gövde-Mtr Bakım (Yüksekkul) YGS-1 sınav snucuna göre öğrenci alınan bu prgram 2 yükseköğretim kurumunda tplam 130 öğrenci kntenjanı ile uygulanmaktadır. 6/10 (29.06.2016)
Uçak Mühendisliği MF-4 sınav snucuna göre öğrenci alınan bu prgram 3 yükseköğretim kurumunda tplam 139 öğrenci kntenjanı ile uygulanmaktadır. Uçak ve Uzay Mühendisliği MF-4 sınav snucuna göre öğrenci alınan bu prgram 2 yükseköğretim kurumunda tplam 72 öğrenci kntenjanı ile uygulanmaktadır. Uzay Bilimleri ve Teknljileri MF-1 sınav snucuna göre öğrenci alınan bu prgram 1 yükseköğretim kurumunda tplam 31 öğrenci kntenjanı ile uygulanmaktadır. Uzay Mühendisliği MF-4 sınav snucuna göre öğrenci alınan bu prgram 1 yükseköğretim kurumunda tplam 62 öğrenci kntenjanı ile uygulanmaktadır. Ön Lisans (2 yıl) Prgramları Hava Ljistiği YGS-6 sınav snucuna göre öğrenci alınan bu prgram 4 yükseköğretim kurumunda tplam 214 öğrenci kntenjanı ile uygulanmaktadır. Sivil Hava Ulaştırma İşletmeciliği (Açık Öğretim) En büyük YGS sınav snucuna göre öğrenci alınan bu prgram 2 yükseköğretim kurumunda tplam 3038 öğrenci kntenjanı ile uygulanmaktadır. Sivil Hava Ulaştırma İşletmeciliği YGS-6 sınav snucuna göre öğrenci alınan bu prgram 24 yükseköğretim kurumunda (9 öğretim kurumundaki 484 adedi ikinci öğretim kapsamında) tplam 1971 öğrenci kntenjanı ile uygulanmaktadır. Sivil Havacılık Kabin Hizmetleri YGS-5 sınav snucuna göre öğrenci alınan bu prgram 25 yükseköğretim kurumunda (10 öğretim kurumundaki 496 adedi ikinci öğretim kapsamında) tplam 2217 öğrenci kntenjanı ile uygulanmaktadır. Uçak Teknljisi YGS-1 sınav snucuna göre öğrenci alınan bu prgram 15 yükseköğretim kurumunda (7 öğretim kurumundaki 376 adedi ikinci öğretim kapsamında) tplam 1270 öğrenci kntenjanı ile uygulanmaktadır. Uçuş Harekât Yöneticiliği YGS-5 sınav snucuna göre öğrenci alınan bu prgram 2 yükseköğretim kurumunda tplam 120 öğrenci kntenjanı ile uygulanmaktadır. şeklinde belirlenmiştir. Ayrıca, Hava Harp Okulu'nuda, lisans (4 yıllık) seviyesinde, "Havacılık ve Uzay Mühendisliği" prgramında 50 adet, Hava Astsubay Meslek Yüksekkulunda, ön lisans (2 yıllık) seviyesinde, Uçak Teknljisi (Aviynik) prgramında 108, Uçak Teknljii (Mekanik) prgramında 155 adet, öğrenci kntenjanı mevcuttur. 7/10 (29.06.2016)
İTÜ UUBF de Efsane Uçak cı Zafer ORBAY ın Nstalji Dersi 2014 O. DEMİRAL 2016 Yılında Durum ve Dikkat Çeken Bazı Gelişmelerden... Bu knudaki detaylı araştırmalarımın dayandığı ÖSYM Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi verilerine göre; Türkiye de dğrudan havacılık ve uzay alanı ile ilgili öğretim prgramı uygulayan yükseköğretim kurumu sayısı 2011 yılında 25 idi; 2016 yılında (28 adedi devlete ve 26 adedi vakıflara ait) 54 yükseköğretim kurumu lmuş. Beş yıl içinde artış ranı %116; katlanmanın da ötesinde bir artış ilişkili (nrmal öğretim, ikinci öğretim, açık öğretim uygulamalarında) öğrenci kntenjanını, Lisans seviyesinde 5.027 adet, Ön lisans seviyesinde 8.830, lmak üzere tplam 13.857 öğrenciye ulaşmıştır. Bu kntenjan, 2011 yılında (ikinci öğretim dahil) 2768 öğrenci /yıl idi; yani beş yıl içinde artış ranı % 401 lmuştur. Hava Kuvvetleri Kmutanlığının,, Harp Okulu'nuda, lisans seviyesinde 50 adet, Hava Astsubay Meslek Yüksekkulunda, ön lisans (2 yıllık) seviyesinde 263 adet, Uçak Teknljisi (Aviynik) prgramında 108, Uçak Teknljii (Mekanik) prgramında 155 adet, öğrenci kntenjanı mevcuttur. Tplam (YÖK tarafından 2016-2017 öğretim dönemi için öğrenci kntenjanı verilmemiş iki adet yükseköğretim kurumu da dahil)) 54 yükseköğretim kurumunun, Tplam 28 adedi devlete aittir. Knumları itibarı ile, Türkiye deki 51 adedi 25 (Amasya, Ankara, Antalya, Burdur, Bursa, Çrum, Edirne, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Gümüşhane, Hatay, İstanbul, İzmir, Kayseri, Kırklareli, Kcaeli, Knya, Muğla, Nevşehir, Niğde, Samsun, Uşak) şehre, K.K.T.C. deki 4 adedi 3 (Girne, Güzelyurt, Lefkşe) şehre, knuşlanmıştır. Bu yükseköğretim kurumunun 22+1 adedi İstanbul dadır. Tplam (YÖK tarafından 2016-2017 öğretim dönemi için öğrenci kntenjanı verilmemiş iki adet yükseköğretim kurumu da dahil) 54 yükseköğretim kurumunun, 30 adedinde lisans, 39 adedinde ön lisans, seviyesinde öğretim prgramı vardır; her iki seviyede öğretim prgramı bulunan devlete ait 6 adet, vakıflara ait 8 adet ve Hava Kuvvetlerine ait 2 adet öğretim kurumu mevcuttur. 8/10 (29.06.2016)
Aynı iş alanına yönelik farklı (lisans ve ön lisans) her iki seviyede de öğretim prgramı sahibi vakıf üniversitelerinin çğunda, tabii ldukları sınav setleri ve alt puanlama kategrileri kullanılan uygulamalarla, aynı iş alanı için işgücü yetiştiren farklı (nrmal öğretim, ikinci öğretim, açık öğretim) prgram seçeneklerinin hepsine (!) sahiptir. Bu durum, özellikle de tanımlı 4 farklı sınav kategrisinde 5-7 farklı yükseköğretim süreci izlenebilecek hava aracı bakım, narım ve yenileme işlevine işgücü yetiştiren ve işletme/yönetim ilişkili prgramlarda dikkat çekmektedir. seçim kriterlerinde uygulama yğunluğu artmış görünen bu garip durum, endüstride çalışma barışı için çk önemli tehdit luşturduğu gibi, bu prgramların üst (lisans) seviyeye çekilmesinin anlamı da, öğretimde geçen zamanın sündürülmesi gerekliliği de tartışmaya açık; çk açıktır! öğretim seviyesindeki tartışmalı farklılık gibi, kullanılan kntenjanların artışının endüstriyel beklenti ve gerekliliklere göre kntrllü lduğu da tartışmaya açıktır. Sadece hava aracı bakım, narım ve yenileme işlevine işgücü yetiştiren prgramlardaki kntenjan, geçen yıla göre %23,4 artış ile, tplam 2016 öğrenciye ulaşmıştır. Bu artışın nerede ise tamamı lisans seviyesi prgramlar ile ilişkilidir; hem de, bu alanla ilgili öğretimde bu uzun süreli seviyesinin gerekliliği ve uygunluğu gündemin önemli bir tartışma knusu iken ve tabii, bu alanda başta Hava Kuvvetleri kulları lmak üzere Türk Silahlı Kuvvetlerine ait aday ve persnel de var iken, ülkenin en yüksek kntenjanına sahip öğretim kurumuna bu yıl kntenjan verilmemiş ve aynı alana rta öğretim seviyesinde işgücü yetiştiren liselerin sayısı (geçen yıl 13 adet idi) bu yıl 20 civarında lması bekleniyr ve bu alanda İşKur krdinesindeki eleman yetiştirme prgram uygulamalarının da kntenjan artırarak süreceği biliniyr iken Sistemde tanımlı, Havacılık ve Uzay Mühendisliği, Uçak Mühendisliği, Uçak ve Uzay Mühendisliği, Uzay Mühendisliği, Meterlji Mühendisliği, bölümlerinden birine/birkaçına sahip lacak şekilde yapılanmış lması gereken "Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi" ismini alıp buna yönelik akademik rganizasynu kurmuş lmasına rağmen, bu prgramları açmadığı gibi sadece hava aracı bakım, narım ve yenileme işlevine ve havacılığın genel işletme işlevlerine işgücü yetiştiren prgramları "fakülte" örgütlenmesi içine almaları, akademik yönden çk ama çk tartışmalı, yarattığı mesleki beklentileri nedeni ile çk ama çk tehlikeli bir uygulamaya devam etmesi de düşündürücüdür; hem de çk! Öğrenci kntenjanlarındaki yüksek seviye tartışılır lma özelliğini kruyr; İstanbul un üçüncü havalimanı öngörülen takvime/plana göre devreye bile girse özellikle de bazı alanlardaki açık öğretim ve ikinci öğretim uygulamaları yeterliliği değerlendirmesi henüz yapılamamışken. Endüstrinin bu kntenjanları kaldırabilme kabiliyeti tartışmaya fazlası ile açıktır. Örneğin; aynı nitelikte işgücünü yetiştirme amacına sahip (!) ama farklı seviyelerde (dört yıllık lisans seviyesinde "Havacılık Yönetimi" ve iki yıllık ön lisans seviyesinde "Sivil Hava Ulaştırma İşletmeciliği") işletme tabanlı öğretim prgramlarının kntenjanı 8.393 adet; yazı knusunu luşturan tplam kntenjanın % 60,4 ü, bu prgram bazlı ve herhangi bir (atölye, labratuvar, tesis gerektirmeyen) detay eğitim alt yapısı gerektirmediği için havacılık uzay alanında en klay ve yaygın açılan bölüm larak biliniyr; üç devlet üniversitesi tarafından uygulanan 9/10 (29.06.2016)
tplamda 5.088 adetlik açık öğretim öğrenci kntenjanı kararının temel dayanağı da bu labilir; ancak da tartışmalıdır. Bu yıl, makale başından itibaren aralara gizleyerek belirttiğim ciddi bir srun da var; yıllardır yapageldiğim bu yıllık değerlendirmenin bu yılki sürümüne hatırlatıcı bir iz bırakacak bu knuda da birkaç cümle paylaşmak ihtiyacını hissediyrum: Havacılığın ihtisas üniversitesi lduğu iddiası ile kurulan, geçen süre içinde idari ve mali durumunda srunlarla karşılaşan ve bu nedenle öğretim prgramları aksayan bir vakıf yükseköğretim kurumuna YÖK tarafından 2016-2017 öğretim dönemi için ön lisans, lisans ve yüksek lisans (yerli ve yabancı) öğrenci kntenjanı verilmemiş lması düşündürücüdür. Endişeliyim!...ve daha söylenecek kadar çk şey var ki! Bu kuruma, YÖK tarafından 2016-2017 öğretim dönemi için ön lisans, lisans ve yüksek lisans (yerli ve yabancı) öğrenci kntenjanı verilmemesi bu kararı halen öğrenimini sürdüren değerli öğrencilere ve nların öğretim ücretlerini ödeyen saygıdeğer ebeveynlerine verilen hak etmedikleri bir cezadır! Bu kararının zaman kaybedilmeden,, örneğin, en azından ek kntenjan kullanım dönemine kadar geçecek süre içinde, ilgili üniversitenin yönetsel etkinliğini ve akademik işlevselliğini geliştirecek bir örgütlenme değişikliğini de kapsayacak şekilde tadil edilmesini ve öğrenimin sürdüren değerli öğrencilerin öğrenimlerini güvenli rtam ve yeterli süreçlerde sürdürmesini umut ediyrum. Bu genel değerlendirme makalesine ilave ve bazı meslek alanlarında nu desteklemek üzere meslek alanlarını daha fazla detayla değerlendirdiğim, Uçak, Havacılık ve Uzay Mühendisliği (UHUM) Yükseköğretimde 2016 Yılı Hava Aracı Bakım, Onarım ve Yenileme (BOY) İşgücü Yükseköğretiminde 2016 Yılı Havacılıkta İşletme Esaslı Yükseköğretimde 2016 Yılı Havacılıkta Kabin Hizmetleri Yükseköğretiminde 2016 Yılı makalelerini de hazırladım; yararlanılabilir. Snuç larak lütfen bilelim & görelim; dikkatli lalım... ve tercih yaparken aman dikkat; aman! Yapacakları yükseköğretim prgramı ve yükseköğretim kurumu tercihleri ile gelecek mesleğini belirleyecek ve kariyerinin hazırlık adımlarını atacak gençlere şans ve başarı, değerli ailelerine güç ve sabır dilerim. KAYNAKÇA : 1. Can EREL; Türkiye de Havacılık İlişkili Yükseköğretim 2011-2015 ; 29 Haziran 2015. 2. ÖYSM; 2016 Öğrenci Seçme Ve Yerleştirme Sistemi (ÖSYS) Yükseköğretim Prgramları Ve Kntenjanları Kılavuzu ; Ankara, 27 Haziran 2016. 10/10 (29.06.2016)