Yükseköğretim Sisteminin Anahtar Göstergeleri ve Yükseköğretime Geçiş Sistemi Burak KILANÇ Üniversite Tercih Merkezi Direktörü 08.06.2016
Koordinatlarımız www.universitetercihmerkezi.com info@universitetercihmerkezi.com twitter.com/burakkilanc facebook.com/burakkilanc1970 facebook.com/dogrutercih
9 Nisan 1988
Adaylar Tercih Aşamasında ÜNİVERSİTE SEÇERKEN En Çok Neyi Önemsiyorlar? Üniversite İtibarı 33 Kampüs olanakları 16 Eğitim kalitesi 12 Eğitim ücreti 9 Ödeme koşulları 8 Lokasyon 8 Burs olanakları 5 Kariyer hizmetleri sunulması 5 Ulaşım imkanları 4
Bilgi Kaynakları ODTÜ URAP Sıralamaları (Times Higher Education, ARWU, QS, Leiden) www.urapcenter.org Girişimci ve Yenilikçi Üniversite Endeksi TÜBİTAK & Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı YÖK Web Sitesi, YÖK Atlas Lisans Atlası, Önlisans Atlası, Başarı Sırası ve Net Sihirbazları ÖSYM Web Sitesi Üniversite Web Siteleri Üniversite Tercih Merkezi www.universitercihmerkezi.com
Türkiye Yükseköğretim Sistemi Akademik Birim Devlet Vakıf Vakıf MYO Toplam Üniversite 109 76 8 193 Fakülte 1.179 460 --- 1.639 Yüksekokul 367 110 --- 477 MYO 826 105 --- 939 Enstitü 454 224 --- 678 Arş. Uyg. Mrkz. 2.300 537 5 2.842 Bölüm 14.126 2.857 134 17.117 Program 15.739 8.876 787 25.402 A.B.D 24.535 2.510 --- 27.045 B.D 7.320 775 --- 8.095 Yükseklisans Programı 9.674 2.254 --- 11.928 Doktora Programı 4.674 453 --- 5.127 Sanatta Yeterlilik Programı 115 11 --- 126
Yükseköğretimdeki Öğrenci Sayısı 1 Seviyeye Göre Lisansüstü 420.324 7% Önlisans 2.013.762 33% Lisans 3.628.800 60% Toplam : 6.062.886
Yükseköğretimdeki Öğrenci Sayısı 2 Örgün Açık Öğretim Örgün (+U) 3.259.822 54% Açıköğretim 2.803.064 46% Toplam : 6.062.886
Yükseköğretimdeki Öğrenci Sayısı 3 Örgün Açık Öğretim Vakıf 447.593 7% Vakıf 447.593 14% Devlet 5.615.293 93% Devlet 2.792.796 86% Toplam : 6.062.886
Yükseköğretimdeki Öğrenci Sayısı 4 Gündüz İkinci Öğretim 1.600.000 1.473.867 1.400.000 1.200.000 1.000.000 800.000 600.000 400.000 200.000 610.964 285.067 423.825 Gündüz İkinci 0 Önlisans Lisans
Akademik Kadro Üniversite Türü Profesör Doçent Yardımcı Doçent Öğretim Görevlisi Okutman Araştırma Görevlisi Diğer Genel Toplam DEVLET 18.869 13.105 28.290 16.714 7.436 44.072 3.769 132.255 VAKIF 3.467 1.917 6.939 5.167 2.879 3.250 145 23.764 TOPLAM 22.336 15.022 35.229 21.881 10.315 47.322 3.914 156.019 84% 87% 80% 76% 72% 93% 96% 85% 16% 13% 20% 24% 28% 7% 4% 15%
Yasal Dayanak (2547)
Yükseköğretime Geçiş Sistemi 1 1960 lı yıllara kadar Lise mezunu sayısı az olduğu için pek çok üniversite başvuranları sınavsız kabul etmiştir. Talebin kontenjandan fazla olduğu bölümlerde aşağıdaki yöntemlerden biri uygulanmıştır : a) Başvuru sırasını dikkate alma ve ihtiyaç kadar adayı kabul ettikten sonra kayıtları durdurma, b) Fakültede verilen eğitimin niteliğini dikkate alarak liselerin fen ya da edebiyat kolu mezunlarını kabul etme, c) Başvuranları lise bitirme derecesine göre sıralayarak bu sıraya göre öğrenci alma.
Yükseköğretime Geçiş Sistemi 2 1960 lı yıllarda Bazı üniversiteler (fakülteler) kendileri için giriş sınavları düzenlemeye başlamışlardır Üniversiteler (fakülteler) bu amaçla birlikte hareket etme yoluna gitmişlerdir. Aday sayılarındaki artış, sınavlarda çok sorulu ve objektif tip testlerin hazırlanmasını, başvurma, puanlama, seçme ve yerleştirme, sonuçları bildirme gibi işlemlerde bilgiişlem yöntem ve araçlarından yararlanılmasını gerektirmiştir. Adaylar sınavlara katılabilmek için ülke içerisinde şehirden şehire koşuşturmak zorunda kalmışlardır. Aynı gün ve saatlere rastlayabilen sınavlardan birine katılıp diğerine katılamama durumu söz konusu olmuştur.
Yükseköğretime Geçiş Sistemi 3 1974 Üniversitelerarası Kurul, üniversiteye giriş sınavlarının tek merkezden yapılmasını uygun bulmuş ve 1750 sayılı Üniversiteler Kanununun 52. Maddesine dayanarak 19 Kasım 1974 tarihinde Üniversitelerarası Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezini (ÜSYM) kurmuştur. Üniversitelere öğrenci seçme ve yerleştirme işlemleri, 1981 yılına kadar bu merkez tarafından yürütülmüştür. 1981 ÜSYM, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 10. ve 45. maddeleriyle Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) adı ile Yükseköğretim Kurulunun bir alt kuruluşu haline getirilmiştir. 2011 3 Mart 2011 de Resmi Gazete de yayınlanan Ölçme Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile merkezin ismi değiştirilmiştir. Başkanlık, idari ve mali özerkliğe sahip, YÖK ile "ilgili", merkezi Ankara da bulunan özel bütçeli bir kuruluş olmuştur.
Yükseköğretime Geçiş Sistemi 4 Sınav Uygulaması 1974-1975 : aynı gün sabah ve öğleden sonra birer olmak üzere iki oturumda 1976-1980 : aynı günde ve bir oturumda 1981-1998 : iki basamaklı sistem; ÖSS, ÖYS 1999-2009 : tek basamaklı sistem; ÖSS 2010 - Günümüze : iki basamaklı sistem; YGS, LYS Önemli tarihler 1974 ten itibaren adaylardan yükseköğretim programlarına ilişkin tercihleri de toplanmış ve adaylar puanlarına ve tercihlerine göre yükseköğretim programlarına merkezi olarak yerleştirilmiştir. 1982 yılından itibaren de ortaöğretim kurumlarından adayların diploma notları toplanmaya başlanmış ve bu notlar Ortaöğretim Başarı Puanı (OBP) adı altında belli ağırlıklarla sınav puanlarına katılmıştır.
Yükseköğretime Geçiş Sistemi 5 Önemli tarihler 1999 dan itibaren sınav puanlarına eklenen Ortaöğretim Başarı Puanı, okulların sınav başarısına göre ağırlıklandırılmıştır (AOBP). 2003 yılından itibaren OBP hesaplanmasında standart puan aralığına geçilmiştir (50-100). 2013 yılından itibaren AOBP yerine OBP nin kullanılmaya başlanmış, standardizasyondan vazgeçilmiştir. 1987 yılından itibaren, yükseköğretim programları ile ilgili tercihlerini belli alanlarda toplayan adaylara, sınavda belli testleri cevaplama, diğerlerini cevaplamama olanağı tanınmıştır. (1999-2005 dışında) 1999 dan iitibaren ortaöğretimdeki alanlardan mezun olanların aynı alandaki yükseköğretim programlarına yerleştirilmelerinde OBP nin daha yüksek bir katsayı ile çarpılması uygulamasına geçilmiştir (0,2/0,5; 0,3/0,8; 0,12/0,18) 2012 den itibaren katsayı farklılığı kaldırılmıştır.
Yükseköğretime Geçiş Sistemi 6 Önemli tarihler 2015 te Açıköğretim Programlarında kontenjansız program kalmadı. 2015 te Önlisans Kontenjanları Sınavsız Geçiş Kontenjanı (%60) ve YGS Puanı Kontenjanı (%40) ikiye ayrıldı 2015 ve 2016 da Tıp, Hukuk, Mimarlık, Mühendisilk programlarında taban başarı sırası uygulaması geldi 2016 Ek puan uygulamasından vazgeçildi.
2015 ÖSYS Kontenjanların Üniversite Türlerine Göre Dağılımı
2015 ÖSYS Kontenjanların Üniversite Türlerine Göre Dağılımı 2
ÖSYS Süreci ÖSYS Başvurusu YGS YGS Sonuçları LYS Başvuru LYS LYS Sonuçları Tercih Dönemi Sonu Yerleştirme Sonuçları Üniversite Kayıtları Ek Yerleştirme 6 20 Ocak 13 Mart 25 Mart 1 14 Nisan 18 26 Haziran 18 Temmuz Ağustos Başı Ağustos Ortası Ağustos Sonu Eylül Ortası
Yerleşmede Kullanılacak Puanlar Nasıl Hesaplanıyor 30-60 Ortaöğretim Başarı Puanı 30-60 Ortaöğretim Başarı Puanı Yerleşme Puanı 100-500 YGS Testleri (Mart) Yerleşme Puanı 100-500 LYS Testleri (Haziran) YGS Testleri (Mart) YGS Puanları LYS Puanları
Yerleşmede Kullanılacak Puanlar Nasıl Hesaplanıyor?
Yerleşmede Kullanılacak Puanlar Nasıl Hesaplanıyor?
Yerleşmede Kullanılacak Puanlar Nasıl Hesaplanıyor?
ÖSYS ye Başvuranların Öğrenim Durumu
YGS Tüm Testler
YGS Türkçe
YGS Sosyal Bilimler
YGS Temel Matematik
YGS Fen Bilimleri
Adaylar Meslekler ve Üniversiteler Hakkında İLK BİLGİLERİ Ne Zaman Almaya Başlıyorlar? % Meslekler Üniversiteler Lise 1 öncesinde 25,1 15,9 Lise 1 de 37,6 23,8 Lise 2 de 18,1 17,9 Lise 3 de 14,1 27,3 Lise 4 de 3,8 13,9 Lise 4 sonrasında 0,4 0,7 Bilgi almadım 0,8 0,5
Adaylar Tercih Aşamasında ÜNİVERSİTE SEÇERKEN En Çok Neyi Önemsiyorlar? Üniversite İtibarı 33 Kampüs olanakları 16 Eğitim kalitesi 12 Eğitim ücreti 9 Ödeme koşulları 8 Lokasyon 8 Burs olanakları 5 Kariyer hizmetleri sunulması 5 Ulaşım imkanları 4
Tercih Aşamasında Adaylar için Hangisi Önemli? Benim için tercih yaparken bölüm önemlidir 71 Benim için tercihimi yaparken üniversitenin ismi/prestiji önemlidir 21 Benim için tercihimi yaparken puanımın yettiği yere yerleşmek önemlidir 8
Adayların TERCİH zamanında bilgi almak için başvurdukları bilgi kaynakları? Dershane öğretmenleri Rehber öğretmenler Aile Okuldaki öğretmenler İnternet Arkadaşlar O meslekte olan tanıdıklar Dershane yayınları ÖSYM kitapçığı ÖSS konulu web siteleri (www.dogrutercih.com) Üniversitede okuyan tanıdıkları ile görüşerek Basındaki ÖSS uzmanları Üniversitelerin web siteleri Üniversitelerin katalog ve broşürleri Üniversitelere yapılan ziyaretler Üniversite yetkilileri TV'deki programlar Üniversitelerin tanıtım kampanyaları Gazete yazı dizileri Eğitim fuarları Üniversitelerin tanıtım kitapçıkları/ CD'leri Üniversitelerin yaptığı tanıtım konferansları Açık hava reklamları (Outdoor, Bilboard vb) % 8 8 8 7 7 6 6 5 5 4 3 1 19 17 16 14 14 34 38 49 53 63 62
Tercih Yapmanın Adımları 1 Öncelikle kendi başarı sıranıza göre tercih yapacağınız aralığı belirleyin, alt ve üst sınırı seçin (örneğin %50 %50). Bu sınırları belirlerken alt sınırı geriye almanın, yerleşebilmek adına sırtınızı sağlama alma anlamına geldiğini unutmayın. Kullanacağınız tercih sayısının üçte birini başarı sıranızdan gerideki bölümlere ayırmanız yerinde olur (Örneğin 20 tercihte 6 7) Kişisel eğilim ve isteklerinize göre taban başarı sırası bu aralıkta olan bölümlerden bir liste oluşturun. Bu listeyi öncelikle başarı sıraları küçükten büyüğe olacak şekilde sıralayın. (Boy sırasına koyun)
Tercih Yapmanın Adımları 2 Sonra listedeki bölümlerin yerlerini kişisel eğilim ve isteklerinize göre değiştirebilirsiniz. Eğer başarı sırası daha geride bir bölümü, daha öndeki (iyi) bir bölümden daha çok istiyorsanız, daha iyi bir bölümü daha düşük bir bölümün altına koymaktan (öldürmekten) korkmayın. Madem daha geridekini daha çok istiyorsunuz, bırakın iyi bölüm ölsün.
Örnek Vak a
Süleyman ın Tercihi Senaryo 1 Süleyman MF 4 ile Bilgisayar Mühendisliği tercih etmek istiyor. MF 4 Başarı Sırası : 33.246 Kişisel tercihi devlet üniversitelerinde ve belki vakıf üniversitelerine tam burslu olarak okumak. İstanbul da ulaşım zor, bu nedenle Avrupa yakasındaki üniversiteler öncelikle aklında
Süleyman ın Tercihi MF 4 33.246
Süleyman ın Tercihi MF 4 33.246
Süleyman ın Tercihi Senaryo 2 Süleyman MF 4 ile Bilgisayar Mühendisliği ve TM 1 ile İşletme Tercih etmek istiyor. MF 4 Başarı Sırası : 33.246 TM 1 Başarı Sırası : 164.142 Başarı sırası itibarı ile Bilgisayar Mühendisliklerinde devlet ve vakıf tam burslu programlar olabiliyor. İşletmede ise vakıf tam burslu ve vakıf kısmi burslu programlar olası gözüküyor.
Süleyman ın Tercihi
Süleyman ın Tercihi MF 4 33.246 TM 1 164.142
Sıkça Sorulan Sorular 1 Okul Birincileri Nasıl Yerleşecek? Seneye Puan Kırılması Dershanelerin Kalkmasının Etkisi Erasmus Bursluluk Sınavsız Geçiş Yatay Geçiş Dikey Geçiş Yurtdışına ne zaman gitmeli? İkinci Öğretim? Üniversite demek derse girip çıkmak demek değildir.
Sıkça Sorulan Sorular 2 Gelecekte neler olacak? (ÖSYM, YÖK) 4 + 4 + 4 ün etkisi Açık uçlu sorular Bilgisayar başında sınav
Bazı Üniversitelerdeki Kontenjanlar (2010)
Teşekkürler www.universitetercihmerkezi.com info@universitetercihmerkezi.com twitter.com/burakkilanc facebook.com/burakkilanc1970 facebook.com/dogrutercih