4.3.5. Mevcut Liman, İskele ve Barınaklar. Bu bölümde kamu, özel ve yerel yönetim limanları, yük cinslerine göre yükleme-boşaltma değerleri ve liman hizmetleri ile ilgili bilgiler verilmektedir. 4.3.5.1. Türkiye Limanlarının Genel Durumu. Limanlar ticarete konu olan malların ekonomiye giriş çıkış yaptığı kapılar olarak ifade edilebilir. Bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de uluslararası ticaretin büyük bir bölümü halen en ekonomik sistem olan denizyolu ile gerçekleştirilmektedir. Taşıma zincirinin deniz ayağını oluşturan limanların da ülke ekonomisinin gelişmesindeki önemli rolü göz önüne alınmalıdır. Dış Ticaretimizin (İthalat-İhracat) % 87,2 si denizyoluyla yapılmakta olup, dünya deniz ticaret hatlarının merkezi konumunda bulunan ülkemizde, limanlarımızın önemi giderek artmaktadır. Denizcilik Müsteşarlığı verilerine göre 22 yılında kabotaj hariç 132.175.974 ton yük elleçlenmiştir. 22 yılında elleçlenen toplam yükün; % 25,1 i olan 33.12.239 tonu ihracat, % 57,2 si olan 75.62.5 tonu ithalat, % 17,7 si olan 23.435.73 tonu transit olarak gerçekleşmiştir. 22 yılında elleçlenen toplam yükün dağılımı Şekil 4.3.5.1 de ayrıntılı olarak görülebilir. Ayrıca Tablo 4.3.5.1 de yıllara göre Türkiye deki liman taşımacılığının analizi verilmiştir. Transit 18% İhracat 25% İthalat 57% Kaynak : Denizcilik Müsteşarlığı, DTO Sektör Raporu. Şekil 4.3.5.1 Türkiye limanlarında 22 yılında elleçlenen toplam yükün özellikleri. 4.3-66
Tablo 4.3.5.1. Türk limanlarında yapılan yükleme boşaltma faaliyetleri (Ton). TAŞIMA TÜRÜ 1998 1999 2 21 22 * 23 * YÜKLEME 17.185.749 17.428.975 16.48.21 13.647.62 - - Kabotaj BOŞALTMA 21.529.461 21.229.16 2.847.595 12.633.778 - - TOPLAM 38.715.21 38.657.991 37.327.85 26.281.398 - - TC GEMİSİ 7.182.819 7.51.788 8.519.593 1.22.452 1.81.667 9.798.81 İhracat YAB GEMİ 17.59.455 25.421.479 23.775.798 3.611.34 28.983.345 31.678.72 TOPLAM 24.773.274 32.923.267 32.295.391 4.633.756 39.65.12 41.476.81 TC GEMİSİ 26.674.42 24.29.639 27.565.778 25.174.32 31.96.923 29.946.962 İthalat YAB GEMİ 52.628.917 53.687.514 58.511.92 47.66.3 55.82.917 68.726.671 TOPLAM 79.32.959 77.978.153 86.76.87 72.78.62 86.179.84 98.673.637 YÜKLEME 13.36.175 2.835.816 3.761.285 28.718.44 23.435.73 - Transit BOŞALTMA 7.257 28.87 8.721 5.7 - - TOPLAM 13.43.432 2.864.623 3.77.6 28.723.744 23.435.73 - YÜKLEME 54.995.198 71.188.58 79.536.886 82.999.42 39.65.12 41.476.81 TOPLAM BOŞALTMA 1.839.677 99.235.976 16.933.186 85.42.8 86.179.84 98.673.637 TOPLAM 155.834.875 17.424.34 186.47.72 168.419.5 148.68.582 14.15.438 Kaynak: DTO Sektör Raporu, 23, (*) DTO Sektör Raporu, 24 8.333 km uzunluğundaki kıyı şeridimiz boyunca yaklaşık 3 dolayında kıyı tesisi bulunmaktadır. Yapı şekillerine ve fonksiyonlarına göre bunlar; liman, iskele yat limanı, balıkçı barınağı ve çekek yeri şeklindedir. Kıyılarımızın ve sınırlarımızın yapısı hakkında bir fikir sahibi olabilmek için Tablo 4.3.5.2 ve Tablo 4.3.5.3 sunulmuştur. Tablo 4.3.5.2 Türkiye nin sınır uzunlukları. Komşu ülke Uzunluk (km) Bulgaristan sınırı 269 Yunanistan sınırı 23 Suriye sınırı 877 Irak sınırı 378 İran sınırı 529 Gürcistan sınırı 276 Ermenistan sınırı 325 Nahçıvan sınırı 18 Toplam Uzunluk 2.875 Kaynak : Coğrafya Ansiklopedisi - 23 4.3-67
Tablo 4.3.5.3 Türkiye nin kıyılarının uzunlukları. Mesafe Deniz Sınırı Toplam (km) (km) İstanbul Boğazı-Bulgaristan sınırı 177 Gürcistan sınırı İstanbul Boğazı 1.518 Karadeniz deniz sınırı 1.695 Akdeniz deniz sınırı 1.577 Seddülbahir-Meriç Nehri ağzı 212 Kumkale-Dalaman Çayı ağzı 2.593 Ege Denizi deniz sınırı 2.85 Marmara Denizi ve Boğazlar sınırı 1.189 Tüm adalarımızın deniz sınırı 1.67 Kaynak : Coğrafya Ansiklopedisi - 23 Toplam 8.333 Rıhtım ve yanaşma yeri uzunluğu 33 km.yi geçen limanlarımızın, 15 milyon ton/yıl kuru yük elleçleme kapasitesi bulunmaktadır. Ayrıca, 16 milyon ton/yıl kapasiteli petrol ve petrol ürünleri depolama tesisleri bulunmaktadır. Türkiye limanlarının sayı ve türleri Tablo 4.3.5.4 de sunulmuştur. Tablo 4.3.5.4 Türkiye limanlarının sayı ve türleri. İşletici Kuruluş Tesis Sayısı Kıyı Tesisi TDİ TCDD TÜPRAŞ TDÇİ TTK BOTAŞ Diğer Kamu Kurumları Belediye ve Özel İdareler Özel Sektör Belediyeler ve Özel Sektör Kooperatifler, Belediyeler ve Özel İdareler Kaynak : Denizcilik Müsteşarlığı. 6 Liman ve İskele 7 Liman 2 Liman 2 Liman 2 Liman 2 Liman 2 Liman ve İskele 5 Liman ve İskele 67 Liman ve İskele 14 Yat Limanı 128 Balıkçı Barınağı Dış Ticaretimizin (ithalat-ihracat) % 87,2 si denizyoluyla yapılmıştır. Kamu kaynaklarının ve mevcut kapasitelerinin etkin bir şekilde kullanılması, verimliliğin artırılması, giderek genişleyen hizmet sektöründe kamunun mali ve idari yükünün azaltılması amacıyla özelleştirilmeleri 24.11.1994 tarih ve 446 sayılı 4.3-68
özelleştirme uygulamalarının düzenlenmesine ve Bazı Karar ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde değişiklik yapılmasına dair 2.5.1995 tarih ve 415 sayılı kanun hükümleriyle düzenlenmiş olup, bu kapsamda kamu limanlarının özelleştirilmesi işlemi, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı sorumluluğuna verilmiştir. Bugüne kadar iki büyük kamu limanı işleticisinden biri olan ve özelleştirme kapsamına alınan TDİ AŞ ne ait limanlardan çoğu işletme hakkı devri yöntemi ile özelleştirilmiştir. TCDD Limanlarında, 21 yılında 34.612.33 ton, 22 yılında 36.252.12 ton, 23 yılında (9 aylık) 3.53.588 ton yük elleçlenmiştir. Bunun içinde konteyner, 21 yılında 1.9.55 TEU, 22 yılında 1.162.827 TEU, 23 yılı (9 aylık) 1.36.92 TEU olarak yer almaktadır. Türk limanlarından yapılan yükleme faaliyetlerinin yük cinslerine göre dağılımı 21 yılı ocak aralık dönemi için Tablo 4.3.5.5 de, Türk limanlarından yapılan boşaltma faaliyetlerinin yük cinslerine göre dağılımı 21 yılı ocak aralık dönemi için Tablo 4.3.5.6 da ayrıntılı olarak sunulmuştur. Tablo 4.3.5.5 Türk limanlarından yapılan yükleme faaliyetlerinin yük cinslerine göre dağılımı dönemi : 21 Yılı Ocak-Aralık. YÜKLEME YÜK CİNSİ KABOTAJ İHRACAT.GEM. YAB. GEM. TOPLAM TRANSİT TOPLAM GENEL TOPLAM DÖKME.*HUBUBAT (TON) 118.725 394.72 1.12.788 1.515.49 1.634.215 3.42.4 KATI * MADEN CEVHERİ.(TON) 628.813 2.97.226 2.81.829 4.899.55 27 5.527.895 11.432.19..*KÖMÜR..(TON) 142.112 9.65 21.9 3.659 172.771 9.582.957 ARA TOPLAMLAR 889.65 2.51.578 3.943.626 6.445.24 27 7.334.881 24.435.187.*HAM PETROL..(TON) 1.576.217 294. 1.358.652 1.652.652 28.717.15 31.946.19 53.946.555 DÖKME.*PETR.ÜRÜNL (TON) 8.161.7 42.537 2.778.858 3.199.395 3 11.36.495 21.79.69 SIVI.*SIVILASTI.GAZ (TON) 37.612 31.25 394.37 425.62 733.232 7.73.42..* DİGER SIVILAR.(TON) 27.2 27.242 2.69.327 2.96.569 2.123.769 3.469.75 ARA TOPLAMLAR 1.72.99 773.29 6.61.27 7.374.236 28.717.18 46.163.515 86.855.794 KARASIK* SANAYİ MAMÜLE.(TON) 1.561.118 5.924.627 13.11.765 18.936.392 2.497.51 38.837.397 ESYA.* TARIM ÜRÜNLERİ(TON) 9 55.866 33.34 386.26 837 387.52 722.617.*DİĞER YÜKLER..(TON) 724.172 119.714 849.478 969.192 1.693.364 5.162.867 ARA TOPLAMLAR 2.285.299 6.1.27 14.191.583 2.291.79 837 22.577.926 44.722.881 KERESTE.M 3 =.7 (TON) 5.96 19.528 25.488 25.488 731.546 KONTEYNER (TON) 4.572 641.678 5.855.36 6.497.38 6.897.61 11.674.92 GENEL TOPLAM 13.647.62 1.22.452 3.611.34 4.633.756 28.718.44 82.999.42 168.419.5 *KONTEYNER DOLU (2''TEU) 27.828 47.868 419.873 467.741 495.569 828.482 *KONTEYNER BOŞ (2''TEU) 2.758 1.323 22.742 24.65 36 26.859 95.674 *ARAÇ ADEDİ 13.773 12.529 248.411 35.94 364.713 63.42 *YOLCU ADEDİ 67.836 192.792 46.682 599.474 764.323 1.431.633 2.16.571 *CANLI HAYV.B.BAS ADEDİ 14.932 14.932 14.932 15.156 * CANLI HAVY.K.BAS. ADEDİ 4.15 57.34 574.49 574.49 586.83 Kaynak : Denizcilik Müsteşarlığı. 4.3-69
Tablo 4.3.5.6 Türk limanlarından yapılan boşaltma faaliyetlerinin yük cinslerine göre dağılımı dönemi : 21 Yılı Ocak-Aralık. BOŞALTMA YÜK CİNSİ KABOTAJ İTHALAT.GEM. YAB. GEM. TOPLAM TRANSİT TOPLAM GENEL TOPLAM DÖKME.*HUBUBAT (TON) 149.346 125.61 1.511.418 1.636.479 1.785.825 3.42.4 KATI * MADEN CEVHERİ.(TON) 61.598 2.481.725 2.82.972 5.32.697 5.94.295 11.432.19..*KÖMÜR..(TON) 198.681 2.174.982 7.36.523 9.211.55 9.41.186 9.582.957 ARA TOPLAMLAR 949.625 4.781.768 11.368.913 16.15.681 17.1.36 24.435.187.*HAM PETROL..(TON) 2.2.118 13.85.846 6.174.572 19.98.418 22..536 53.946.555 DÖKME.*PETR.ÜRÜNL (TON) 5.657.528 583.398 4.11.948 4.685.346 5.7 1.348.574 21.79.69 SIVI.*SIVILASTI.GAZ (TON) 123.339 88.67 6.785.242 6.873.849 6.997.188 7.73.42..* DİGER SIVILAR.(TON) 3.82 91.38 1.223.781 1.315.161 1.345.981 3.469.75 ARA TOPLAMLAR 7.831.85 14.569.231 18.285.543 32.854.774 5.7 4.692.279 86.855.794 KARASIK* SANAYİ MAMÜLE.(TON) 1.725.82 5.147.319 11.467.486 16.614.85 18.339.887 38.837.397 ESYA.* TARIM ÜRÜNLERİ(TON) 22.822 312.743 335.565 335.565 722.617.*DİĞER YÜKLER..(TON) 1.789.773 326.585 1353.145 1.679.73 3.469.53 5162.867 ARA TOPLAMLAR 3.514.855 5.496.726 13.133.374 18.63.1 22.144.955 44.722.881 KERESTE.M 3 =.7 (TON) 28.48 677.578 76.58 76.58 731.546 KONTEYNER (TON) 337.493 298.97 4.14.892 4.438.989 4.776.482 11.674.92 GENEL TOPLAM 12.633.778 25.174.32 47.66.3 72.78.62 5.7 85.42.8 168.419.5 *KONTEYNER DOLU (2''TEU) 24.47 26.612 281.831 38.443 332.913 828.482 *KONTEYNER BOŞ (2''TEU) 8.439 6.44 54.332 6.376 68.815 95.674 *ARAÇ ADEDİ 14.423 11.315 122.951 224.266 238.689 63.42 *YOLCU ADEDİ 74.19 178.688 411.766 59.454 1.465 674.938 2.16.571 *CANLI HAYV.B.BAS ADEDİ 224 224 224 15.156 * CANLI HAVY.K.BAS. ADEDİ 5.696 6.644 12.34 122.34 586.83 Kaynak : Denizcilik Müsteşarlığı. Tablo 4.3.5.7 de Türk limanlarına gelen toplam gemi adetleri verilmiştir.. Tablo 4.3.5.7 Toplam gelen gemi adetleri. DİĞER Gemi Cinsi YOLCU FERİBOT YÜK TANKER RO/RO KONTEYNER YAT NEHİR TİPİ TOPLAM GEMİLER Bayrağı GEM. 4.766 886 17.669 7.734 893 78 721 14 1.66 34.529 YAB. GEM. 5.7 81 8191 1.665 1.73 2.718 351 1.45 546 22.27 TOPLAM 9.773 1.687 25.86 9.399 2.596 3.498 1.72 1.59 1.612 56.556 Kaynak : Denizcilik Müsteşarlığı. 4.3-7
Türkiye de Konteyner Taşımacılığı Dünyada yükler konteynerleşmeye ve liman yatırımları da konteyner terminalleri üzerine yapılmaktadır. Türk limanları arasında konteyner elleçlemesi genellikle TCDD limanları ile İzmit Körfezi ve Ambarlı daki özel liman ve iskelelerden yapılmaktadır. Marmara Bölgesi ndeki belli başlı özel limanlarda 22 yılında yapılan konteyner, karışık yük, dökme yük ve araç taşımaları bilgileri aşağıdaki Tablo 4.3.5.8.A da gösterilmektedir. 23 yılı Türkiye limanları konteyner elleçlemesi Tablo 4.3.5.8.B ve Marmara bölgesindeki bazı limanların konteyner elleçleme değerleri ise Tablo 4.3.5.8.C de verilmektedir. Tablo 4.3.5.8.A. Marmara Bölgesi ndeki özel limanlarda yapılan konteyner ve diğer yüklerin elleçlemesi. (22) LİMAN ADI KONTEYNER (TEU) KARIŞIK YÜK (TON) DÖKMEYÜK (TON) KATI DÖKME YÜK (TON) SIVI ARAÇ-RO-RO ADET SOYAK PORT 15. 21. 5. 34 GEMPORT 133. 95. 512. 128. (A) BORUSAN 67.452 1.65.511 96.489 427 KUMPORT 275.8 285.716 136.13 16. 2.61(A) TOTAL 233.484 AKCANSA 185.285 2.818.767 8.238 391 ANADOLU 69.963 ÇİMENTO MARDAŞ 51.89 1.23.659 1.583.14 MARPORT 217.956 SEDEF 3. 55. Kaynak : Denizcilik Müsteşarlığı, DTO Sektör Raporu. Tablo 4.3.5.8.B. 23 Yılı Türkiye limanları konteyner elleçlemesi LİMAN İthal (TEU) İhraç (TEU) Toplam (TEU) % Marlim Üyeleri 56.563 381.677 (x) 888.24 35,7 TCDD Haydarpaşa 127.243 117.224 244.467 9,8 TCDD İzmir 347.539 353.256 7.795 28,1 TCDD Mersin 236.156 23.955 467.111 18,8 TCDD (Diğer) 1.394 2.287 3.681,1 Gemport 83.968 88.838 172.86 6,9 Trabzon 1.562 2.99 3.661,1 Antalya 5.399 5.797 11.196,5 TOPLAM 1.39.824 1.182.133 2.491.957 1, Kaynak: DTO Sektör Raporu, 24 (x) Marlim üyelerinin ithalat rakamının içinde transitte dahil edilmiştir. 4.3-71
Tablo 4.3.5.8.C. Marmara Bölgesindeki bazı limanların 23 yılı konteyner elleçlemeleri (TEU) Liman İthalat İhracat Kabotaj Transit TOPLAM Marport (S-Port) 28.33 18.438-4.818 51.289 Marport 132.47 56.383-9.984 198.837 Sedefport 17.42 14.311 - - 31.731 Borusan Lojistik 4.497 4.412 - - 8.99 Mardaş 34.432 36.295 433 14.754 85.914 Kumport 15.588 215.838-73.567 439.993 TOPLAM 43.44 381.677 433 13.123 888.673 TCDD ye bağlı limanlardaki 1998-22 yıllarına ait konteyner yükleme ve boşaltması Tablo 4.3.5.9 da görülmektedir. 7 Limanın bir önceki yılla kıyaslaması yapıldığında; - Haydarpaşa limanında konteyner elleçlemesi adet bazında % 2 yükselmiş, TEU bazında ise değişmemiştir, - Mersin limanında konteyner elleçlemesi adet ve TEU bazında % 25 yükselmiştir, - İzmir limanında konteyner elleçlemesi adet bazında % 15, TEU bazında % 17 yükselmiştir, - İskenderun limanı konteyner elleçlemesi adet bazında % 5 gerilerken, TEU bazında % 7 yükselmiştir. - Samsun limanı konteyner elleçlemesi adet bazında % 72, TEU bazında % 73 gerilemiştir, - Derince limanı konteyner elleçlemesi adet bazında % 4 artarken, TEU bazında % 6 gerilemiştir. - Bandırma limanında konteyner elleçlemesi adet ve TEU bazında % 1 lük bir düşüş meydana gelmiştir. Toplamda ise adet ve TEU bazında % 15 lik bir artış gerçekleşmiştir. 23 verileri tabloya ilave edilmiştir 22 Yılında TCDD ye bağlı limanlardaki TEU bazında elleçlemenin % 5 si İzmir limanında, % 31 i Mersin limanında ve % 19 u Haydarpaşa limanında yapılmıştır. Konteyner taşımacılığı özellikle T.C.D.D. ye bağlı limanlardan yapıldığı için, bu limanlar vasıtasıyla 1998-22 arasında gerçekleştirilen konteyner taşımacılık verileri Tablo 4.3.5.9 da belirtildiği gibidir. T.C.D.D. Limanları ve demiryolu bağlantıları, Harita 4.3.5.1 de verilmiştir. 4.3-72
Tablo 4.3.5.9 T.C.D.D. Limanlarında gerçekleştirilen konteyner taşımacılığı (1998-22). YÜKLEME BOŞALTMA TOPLAM 2 4 2 4 TOPLAM SENE DOLU BOŞ DOLU BOŞ DOLU BOŞ DOLU BOŞ ADET TEU HAYDARPAŞA 1998 29.242 29.176 25.772 23.19 59.753 2.995 49.321 2.432 221.881 322.596 1999 3.564 16.11 31.369 13.82 45.558 4.18 42.513 3.496 186.773 277.233 2 28.36 19.359 31.252 17.935 49.49 3.12 47.389 2.631 199.23 298.23 21 26.838 6.754 35.635 4.58 3.121 4.771 25.359 12.978 146.514 224.544 22 24.29 11.381 32.278 6.113 36.826 2.657 28.868 7.485 149.898 224.642 23 27.334 1.916 3.442 9.45 37.26 3.915 37.276 5.875 161.829 244.467 MERSİN 1998 3.224 1.35 24.77 15.37 27.926 12.45 34.8 5.54 161.385 241.865 1999 35.742 5.12 34.775 7.87 26.77 13.821 31.445 11.178 165.92 251.188 2 31.874 1.185 34.231 17.668 35.18 11.245 47.52 6.63 193.894 299.376 21 36.889 4.619 38.97 9.175 26.512 19.778 38.275 14.858 189.76 29.354 22 46.681 6.278 45.564 15.851 33.659 21.494 54.437 12.52 236.16 363.92 23 62.213 7.836 55.865 24.588 39.592 3.958 67.176 15.627 33.855 467.111 İSKENDERUN 1998 212 224 8 444 444 1999 11 158 32 44 335 379 2 8 34 26 374 714 21 1 9 9 1 2 3 22 6 12 1 19 32 23 1.36 593 58 1.687 1.745 SAMSUN 1998 7 36 642 1 938 1.633 3.259 1999 6 558 2 39 956 1.94 2 45 57 912 1.824 21 11 17 5 564 732 1.43 22 78 23 34 69 24 374 23 İZMİR 1998 76.699 13.963 53.35 11.225 31.79 41.642 35.59 17.453 281.1 398.619 1999 91.774 6.64 59.45 5.353 27.486 59.42 32.774 27.996 31.434 435.962 2 93.749 5.348 63.424 7.678 29.9 58.479 42.932 27.921 328.621 47.576 21 11.49 4.573 7.728 3.176 24.498 72.693 32.242 37.958 347.275 491.377 22 114.177 4.962 85.855 3.476 32.997 74.469 4.497 43.475 399.98 573.211 23 13.341 4.625 14.417 4.728 38.577 92.79 51.983 56.13 483.564 7.795 DERİNCE 1998 1.666 333 112 72 779 1411 263 2 4.638 5.87 1999 364 331 9 597 1.325 151 1.5 9 3.836 5.51 2 495 161 4 66 21 26 79 2 1.43 1.194 21 3 61 6 52 199 22 143 486 687 22 225 21 34 4 12 1 1 55 644 23 253 3 432 52 392 7 14 3 1.39 1.936 BANDIRMA 1998 219 228 447 447 1999 2 13 429 24 35 45 13 11 15 1.242 1.417 21 137 356 27 35 342 77 37 1.11 1.11 22 2 2 4 23 TOPLAM 1998 138.43 54.3 14.4 5.499 119.999 58.56 12.912 25.427 671.429 972.37 1999 158.545 28.122 125.558 27.46 1.48 77.194 18.216 42.679 668.254 972.167 2 154.554 35.482 128.935 43.867 113.896 72.955 138.788 36.632 725.19 1.73.331 21 165.288 16.363 145.366 16.63 81.731 97.341 96.629 65.793 685.114 1.9.55 22 185.373 22.642 163.89 25.469 13.642 98.62 123.983 63.14 786.552 1.162.827 23 221.177 23.47 191.156 38.413 116.18 127.67 156.633 77.68 952.244 1.416.54 Kaynak : Denizcilik Müsteşarlığı, DTO Sektör Raporu 23 ve 24, DDY Limanlar Dairesi 4.3-73
Kaynak : TCDD Limanlar Dairesi Başkanlığı Harita 4.3.5.1. T.C.D.D.'nin işlettiği limanlar ve demiryolu bağlantıları. 4.3-74
Uluslararası Araç (Ro-Ro) Taşıması Yapılan Limanlar: Bu taşıma kapsamında ; lokomotifler, vagonlar, kendi tekerleğiyle hareket edebilen veya çekilebilen bütün araçlar, makineler nakil vasıtaları yer almaktadır. Tablo 4.3.5.1.A da 21 ve 22 yılı Ro/Ro gemileri ile taşınan araçların sefer sayıları verilmiştir. 23 yılı bilgileri ise Tablo 4.3.5.1.B de yer almaktadır. Tablo 4.3.5.1.A Ro/Ro gemileri ile taşınan araçların sayıları. 21 Yılı 22 Yılı Türk Yabancı Toplam Türk Yabancı Toplam ÇEŞME-BARİ/BRINDISI ÇEŞME-TRİESTE 15.63 583 15.646 19.99 974 2.73 DERİNCE-ILYCHEVSKY DERİNCE-KÖSTENCE HAYDARPAŞA-TRİESTE 84.789 1.239 86.28 89.76 2.537 92.297 AMBARLI-TRİESTE 33.669 3.324 36.993 27.344 4.47 31.751 RİZE POTİ SAMSUN-ILYCHEVSKY 25 25 SAMSUN- 14.69 138 14.828 12.419 589 13.8 NOVOROSSISKY TRABZON-SOÇHİ 4.195 4.195 3.624 17 3.641 ZONGULDAK-KIRIM 4.457 461 4.918 5.977 2.97 8.977 TRABZON-POTI 1.439 341 1.78 TOPLAM 156.888 5.745 162.633 159.662 11.835 171.527 Kaynak : DTO Sektör Raporu. Trieste bağlantılı seferler yapan Ro-Ro gemileri yakın bir gelecekte, Haydarpaşa Limanı yerine özel sektör tarafından Pendik te yaptırılmakta olan ve bitirilme aşamasına gelen modern U.N. Ro-Ro terminalini kullanacaklardır. Böylece treylerler Haydarpaşa ya gitmeyecek ve Harem de yaşanan trafik sıkıntısı son bulacaktır. Marmara,Ege ve Karadeniz limanlarından Ro-Ro hatları itibariyle yapılan (kamyon, tır, v.s.) seferleri 22 yılında 21 yılına kıyasla aşağıdaki oranlarda artış ve azalış göstermiştir. Haydarpaşa-Trieste hattında % 7,3 artış, Ambarlı-Trieste hattında % 14,2 azalış, Çeşme-Trieste hattında % 28,3 artış, Samsun-Novorossisky hattında % 12,3 azalış, Zonguldak-Kırım hattında % 82,5 artış, Trabzon-Soçhi hattında % 13,2 azalış, Derince- Iıyıchevsky ve Derince-Köstence hatlarında ise 19 ağustos 1999 depreminden itibaren hiç hareket görülmemiştir. Şekil 4.3.5.2 de 22 yılında Ro-Ro gemileri ile taşınan araçların sefer sayıları dağılımı gösterilmiştir. ÇEŞME- TRİESTE 12% DİĞELERİ 3% SAMSUN- NOVOROSSISKY 8% AMBARLI_ TRİESTE 19% ZONGULDAK- KIRIM 5% HAYDARPAŞA- TRİESTE 53% Şekil 4.3.5.2 Ro-Ro gemileri ile taşınan araçların sayıları dağılımı. (22) 4.3-75
Tablo 4.3.5.1.B. 23 Yılı Ro-Ro hatlarında araç taşımaları Çeşme-Trieste Hattı Samsun-Novorossiky Hattı Araç Ülkesi Türk Yabancı Araç Ülkesi Türk Yabancı Türk 13.16 - Türk 7.456 - Almanya 49 İran 56 Avusturya 6 Rusya F. 535 Fransa 75 Suriye 33 İran 339 Toplam 7.456 624 İtalya 54 Genel Toplam 8.8 Toplam 13.16 882 Trabzon-Sochi Hattı Genel Toplam 13.898 Araç Ülkesi Türk Yabancı Trieste-Çeşme Hattı Türk 1.651 - Araç Ülkesi Türk Yabancı Toplam 1.651 - Türk 9.428 - Genel Toplam 1.651 Almanya 516 Zonguldak-Ukrayna Hattı Avusturya 22 Araç Ülkesi Türk Yabancı Fransa 117 Türk 3.516 - İran 296 B.Rusya 153 İtalya 93 Kazakistan 5 Toplam 9.428 1.5 İran 416 Genel Toplam 1.478 Litvanya 14 Ambarlı-Trieste Hattı Moldova 26 Araç Ülkesi Türk Yabancı İngiltere 6 Türk 14.934 - Rusya F. 157 Almanya 1.38 Suriye 411 Avusturya 377 Ukrayna 328 Fransa 153 Azerbaycan 4 Hollanda 58 Toplam 3.516 1.558 İran 27 Genel Toplam 5.74 İtalya 2 Rize-Poti Hattı Toplam 14.934 2.16 Araç Ülkesi Türk Yabancı Genel Toplam 17.4 Türk 3.415 - Trieste-Ambarlı Hattı Bulgaristan 99 Araç Ülkesi Türk Yabancı Gürcistan 21 Türk 14.446 - Azerbaycan 6 Almanya 1241 Toplam 3.415 315 Avusturya 237 Genel Toplam 3.73 Fransa 197 Poti-Rize Hattı Hollanda 36 Araç Ülkesi Türk Yabancı İran 161 Türk 1.739 - Toplam 14.446 1.892 Bulgaristan 38 Genel Toplam 16.338 Gürcistan 8 Toplam 1.739 46 Genel Toplam 1.785 Kaynak: DTO Sektör Raporu, 24 4.3-76
4.3.5.2. Kamu ve Özel Sektör Limanları. TDİ ve TCDD gibi liman işleten kamu kuruluşları, belediyeler ve diğer kamu ve özel sektör kuruluşlarına bağlı liman, iskele ve rıhtımların özellik ve fiziki kapasiteleri Tablo 4.3.5.11, Tablo 4.3.5.12-A ~ D ile Tablo 4.3.5.13-A ve Tablo 4.3.5.13-D arasında verilmektedir. Tablo 4.3.5.11 TDİ ve özelleştirilen TDİ limanlarının özellik ve fiziki kapasiteleri. Limanlar Rıhtım Uzunluğu (m) Derinlik Minimum (m) Derinlik Maksimum (m) Yıllık Elleçleme Kapasitesi (Bin Ton/ Yıl ) Gemi Kabul Kapasitesi Depolama Kapasitesi (Bin Ton / Yıl ) Alanya 239, 6, 1, - 24 - Antalya 1.9, 4, 1, 3.338 2.975 4.714 Marmaris 462, 12, 12, - 1.46 - Güllük 358,9 1, 12, 336 17 - Kuşadası 92,12 1, 1, - 1.741 - Çeşme 48, 5, 7,5-1.6 - Dikili 168,41 6, 8, 193 175 - Gökçeada 5, 5, 7, - - - Darıca 25, 4, 5, - - - Çanakkale 1, 5, 8, - - - Lapseki 2, 4, 1,5 - - - Tekirdağ 1.14. 4, 9, 2.9 1.5 361 İstanbul 1,12. 6,5 1, - 5.25 - Kaba tepe 349, - - - - - Sinop 197,2 6,4 12, - 25 4 Ordu 269, 8, 9, 865 35 1.3 Giresun 1.22, 8, 1, 1.394 1.575 1.375 Trabzon 1.525, 2,5 1, 3.839 2.839 3.193 Rize 13, 5, 5, 529 14 - Hopa 1.145, 4,5 1, 1.394 1.425 1.228 Toplam 12.124,63 - - 14.788 2.7 12.571 Kaynak : Denizcilik Müsteşarlığı. Tablo 4.3.5.12-A TCDD limanlarının özellik ve fiziki kapasiteleri. Rıhtım Uzunluğu (m) Derinlik Maksimum (m) Derinlik Minimum Limanlar (m) HAYDARPAŞA 2.765 6, 12, DERİNCE 1.92 4,5 15, SAMSUN 1.756 6, 12, MERSİN 4.65 6, 14,5 İSKENDERUN 1.426 1, 12, BANDIRMA 2.788 1, 12, İZMİR 2.959 4, 12, TOPLAM Kaynak :TCDD. 17.391 4.3-77
Tablo 4.3.5.12-B TCDD limanlarının özellikleri ve fiziki kapasiteleri. Yıllık Elleçleme Kapasitesi (Ton/ Yıl) Gemi Kabul Kapasitesi (Gemi/ Yıl) Karışık Eşya (Ton/ Yıl) Stoklama Kapasitesi Konteyner Tutma Kapasitesi (TEU/ YIL ) Liman Alanı (m 2 ) HAYDARPAŞA 5.427. 2.651 689, 269, 32, DERİNCE 2.288. 862 2,984, 1, 312, SAMSUN 2.38. 1.13 6,866, 5, 588, MERSİN 6.131. 4.692 8,5, 371, 994, İSKENDERUN 3.247. 64 9,286, 146, 75, BANDIRMA 2.771. 4.28 2,13, 5, 246, İZMİR 6.419. 3.64 884, 343, 92, TOPLAM 28.663. 17.895 31,222, 1,329, 4,112, Kaynak : TCDD. Tablo 4.3.5.12-C TCDD limanlarının özellikleri ve fiziki kapasiteleri. 23 değerlerine göre yük dağılımı Limanlar İhracat İthalat Dahili Tic. Transit Toplam HAYDARPAŞA 2.561.492 3.18.322 79 53.75 5.722.968 MERSİN 5.241.91 8.71.796 1.72.254 461.237 15.476.378 İZMİR 8.1.121 3.86.755 12.723 11.19.599 SAMSUN 318.443 2.17.392 425.711 7.19 2.768.736 BANDIRMA 1.35.725 1.374.416 313.735 2.723.876 İSKENDERUN 395.633 629.581 1.215.161 16.342 2.256.717 DERİNCE 34.712 1.96.219 14.625 83 1.451.639 TOPLAM 17.93.217 2.14.481 3.54.288 537.927 41.59.913 Kaynak : TCDD. Tablo 4.3.5.12-D TCDD limanlarının özellikleri ve fiziki kapasiteleri. 23 değerlerine göre yük dağılımı. Limanlar Dökme Kuru Karışık Konteyner Dökme Sıvı Toplam HAYDARPAŞA 16.85 3.23.175 2.53.643 65 5.772.968 MERSİN 3.128.85 1.12.223 5.128.919 6.116.431 15.476.378 İZMİR 3.765.593 614.348 6.478.213 251.445 11.19.599 SAMSUN 2.127.347 619.153 22.236 2.768.736 BANDIRMA 2.399.14 16.529 164.27 2.723.876 İSKENDERUN 557.331 468.848 3.646 1.226.892 2.256.717 DERİNCE 63.25 765.798 15.667 67.149 1.451.639 TOPLAM 12.597.326 6.934.74 14.13.88 7.848.425 41.59.913 Kaynak : TCDD. 4.3-78
Tablo 4.3.5.13 A Özel limanların özellikleri ve fiziki kapasiteleri. İskele / Yıllık Rıhtım Elleçleme Depolama Alanı (m 2 ) Uzunluğu Su Derinliği Kapasitesi Liman / İskele Adı (Metre) (Metre) (Ton/ Yıl) Kapalı Açık 1 Hopa Belediye İskelesi 167 6 182.5 5-2 Hopa- Fındıklı Bl. Br. İskelesi 131 6 182.5 5-3 Hopa- Kemalpaşa Bl.Br. Rıhtımı 5 1.5 - - - 4 Hopa-Arhani Bl. Br. Rıhtımı 1 3 - - - 5 Pazar Belediyesi İskelesi 89 5 365. - - 6 Pazar - Kirazlık Br. Rıhtımı 115 4 73. - 6.8 7 Pazar - Kirazlık Rıhtımı 11 3 - - - 8 Rize -İyi dere Ba. Br Rıhtımı 12 2 - - - Rize -Çayeli Ba. Br.Rıhtımı ve 9 İskelesi 6 4 91.25 - - 1 Vakfıkebir- Belediye İskelesi 238 6 146. - - 11 Vakfıkebir-Beşikdüzü Ba. Br. - - - - Yanaşma Yerleri Tevziat 12 Vakfıkebir-Çarşıbaşı - - - - İnşaat Devam Etmekte 13 Sürmene Belediye İskelesi 9 2 - - - 14 Trabzon- Akçaabat Belediye İskelesi 15 6 19.5 - - 15 Görele Belediye Rıhtım ve İskelesi 173 5 146. - - 16 Tirebolu Belediye Rıhtımı 7 3 - - - 17 Giresun- Bulancak Belediye İskelesi 262 5 182.5 - - Ordu - Perşembe Ba. Br. Rıhtımı 3 18 ADET 39 2.4 - - - 19 Fatsa Belediye Rıhtım ve İskelesi 438 4.5 1.241. 4. - 2 Ünye Belediye İskelesi 149 3 - - - 21 Ünye Ba.Br. Rıhtımı 15 7 365. - - 22 Samsun Azot İskelesi 617 1-19 715.4 - - 23 Gerze Belediye İskelesi 15 3 146. - - 24 Gerze - Yakakent Ba. Br.Rıhtımı 125 5 - - - 25 Sinop Belediye İskelesi 18 4.11 62.5-3. Kaynak : Denizcilik Müsteşarlığı, DTO Sektör Raporu. 4.3-79
Tablo 4.3.5.13 B Özel limanların özellikleri ve fiziki kapasiteleri. İskele / Yıllık Depolama Alanı Rıhtım Su Elleçleme (m 2 ) Uzunluğu Derinliği Kapasitesi Liman / İskele Adı (Metre) (Metre) (Ton/ Yıl) Kapalı Açık 26 Ayancık Belediye İskelesi 119 4 146. - - 27 İnebolu Belediye Rıhtımı (3 Adet ) 396 3.5 766.5 - - 28 İnebolu Etibank Rıhtımı 2 8 - - 3. 29 Cide Belediye Rıhtımı 1 7 36.5 - - 3 Amasra Belediye Rıhtımı 154 5 419.75 - - 31 Bartın Belediye Rıhtımı 22 7 511. 3. 15. 32 Bartın Irmak Belediye Rıhtımı 4 4 - - - 33 Bartın Petrol Ofisi Rıhtımı 8 4-48m 3-34 Bartın Çimento Fabrikası Rıhtımı 17 3 - - - 35 Zonguldak TTK Rıhtımı 1 8.5 3.248.5 1.629 32.225 36 Zonguldak Belediyesi Rıhtımı 75 4 - - - 37 Filyos Karabük Demir Celik İskelesi 25 6 - - - 38 Karadeniz Ereğli EKİ Rıhtımı 625 1 1.825. - 23.5 39 Erdemir Limanı 1345 1.7 1.. 1.1 4. 4 Krd.Ereğlisi Amaç Den. A.Ş. İskelesi 255 5,5-12 4. 12m 3-41 Şile Balıkçı Br. Rıhtımı 525 4 - - - 42 Şile - Ağva Belediye Rıhtımı 1 3 - - - 43 Kumkapı Balıkçı Br. Rıhtımı 387 4 - - - 44 İğneada Balıkçı Br. Rıhtımı 21 5 - - - 45 Karaburun Balıkçı Br. Rıhtımı 417 3 - - - 46 Kadıköy Balıkçı Br. Rıhtımı 3 2.5 - - - 47 İzmit Türk Petrol İskelesi 3 11 - - 21 48 İzmit Marmara Tersanesi İskelesi 3 5 - - - 49 Körfez Belediyesi Lim. Rıhtımı 47 37.745 365. - 1.514.5 5 İzmit Altıntel M. San. İskelesi 22 7-12,5 - - 3.515 51 İzmit- İstanbul Demir -Çelik İskelesi 475 42.491 1.25. 1. 1. 52 İzmit Aslan Çimento Fab. İskelesi 248 45.87 438. - - 53 İzmit Poliport Kimya San.ve Tic. A.Ş. 358 12-13 1.25. 2. 34.877 54 İzmit Çolakoğlu Metaluruji A.Ş. İsk. 178 45.87 2.2. 5.3 16.7 55 İzmit Sedef Gemi End. A.Ş. 47 42.583 5. 2.4 52.788 56 İzmit Alemdar Dil İskelesi 7 42.552 3.. 8. 25. 57 İzmit Solventaş Teknik Depolama - 1 43. 5-58 İzmit Karayolları İskelesi 64.5 37.92-45 75 59 İzmit Upet A.Ş. İşl İskelesi 72 1-16 - - 992 6 İzmit Nuh. Çimento A.Ş. 314 42.917-72 3.25 61 İzmit Diler Demir Çelik. A.Ş. 448 42.156 1.. 5.571 2. 62 İzmit Yarımca Gübretaş İskelesi 1.7 9 - - - 63 İzmit Hereke Rıhtımı 142 37.92 219. - 4.5 64 İzmit Yarımca Belediyesi Rıhtımı 344 61 912.5-5. 65 İzmit Yarımca Gübre Rıhtımı 1 9 273.75-1.8 66 İzmit Melas İskelesi 67 1 - - - 67 İzmit Petkim İskele ve Rıhtımı (3 Adet) 733 37.96 547.5-4.25 68 İzmit Aygaz İskelesi 7 2 365. - - 69 İzmit Aygaz Platformu 43 37.749-156m3-7 İzmit İgsaş İskele ve Rıhtımı 579 43.313 817.6 - - Kaynak : Denizcilik Müsteşarlığı, DTO Sektör Raporu. 4.3-8
Tablo 4.3.5.13 C Özel limanların özellikleri ve fiziki kapasiteleri. İskele / Yıllık Depolama Alanı Rıhtım Su Elleçleme (m 2 ) Uzunluğu Derinliği Kapasitesi Liman / İskele Adı (Metre) (Metre) (Ton/ Yıl) Kapalı Açık 71 İzmit Tüpraş İskele ve Rıhtımı (8 Adet) 1511 47.3 58.765. - - 72 İzmit Petrolofisi İskelesi 15 37.961 2.555. - - 73 İzmit Shell Derince İskelesi (2 Adet) 28 3,5-9,5 365. 24. 24. 74 İzmit Koruma Tarım A.Ş. İskelesi 42 4 1.95. - 43 75 İzmit Transtürk Kimya.A.Ş. İskelesi 87.6 6,5-7,1 165. - - 76 İzmit Seka İskelesi (2 Adet) 215 37.9 136.875 - - 77 İzmit Pürsan A.Ş. İskele ve Rıhtımı 17 1,5-9,5 73. 1. 2. 78 İzmit Etemit İskele ve Rıhtımı 115.5 2-3,5 - - 58 79 İzmit Yalova Elyaf İskelesi 32 2-6 18. - - 8 İzmit Aksa İskele ve Rıhtımı 36 4,5-6 1.95. - - 81 İzmit Rota Denizcilik 15 12 1.. - - 82 İstanbul Ambarlı Limanı 324 4-14 1.. 8.32 221.415 83 Gemlik Belediyesi İskelesi 164 2-1 1.2. - - 84 Gemlik BalıkcıBr. Rıhtımı 1 3-5 - - 8. 85 Gemlik Azot Rıhtımı 3 9-14 - 7. - 86 Gemlik BP İskelesi 55 5-7 - - - 87 Gemlik Gemport Limanı 839 7-36 2.8. 2.4 14. 88 Gemlik Borusan İskelesi 165 5-8 - 1.8 3.7 89 Gemlik Armutlu Belediye İskelesi 84 1 - - - 9 Gemlik Suni İpek Bel. Rıhtımı 15 5 - - - 91 Gemlik Küçükkumlu Bel. İskelesi 25 6 - - - 92 Mudanya Belediye İskelesi 184 13 2.. - - 93 Bandırma Bağfaş İskelesi 1 1 4. - - 94 Erdek Belediye İskelesi 6 7 - - - 95 Erdek Yat İşletmeleri İskelesi 6 8 - - - 96 Karabiga Belediye Rıhtım ve İskelesi 45 3-5 - - 1. 97 Silivri Belediye ve İskelesi 16 4 - - - 98 Silivri Balıkçı Br. Rıhtımları (2 Adet ) 3,5-3 - - - 99 Silivri Askeriye İskele 8 4 - - - 1 Tedirdağ T.M.O İskelesi 62 1,5 2.6. 7 Ton - 11 Tekirdağ Tekel Şaraphane İskelesi 12 3-5 - - - 12 Tekirdağ Mürefte Belediye İskelesi 21 3-6 - - - 13 Tekirdağ Şarköy Belediye İskelesi 3 2-4 - - - 14 Gelibolu Belediye İskelesi 125 7 - - - 15 Gelibolu Belediye Lapseki İskelesi 193 8 182.5 - - 16 Çanakkale Çimento 459 1-12 3.12.5-1 17 Çanakkale Enez Belediye Rıhtımı 35 3 - - - 18 Çanakkale Enez İbrice Ba.Br. Rıhtımı 19 2-4 - - - 19 Çanakkale Enez Belediye Limanı 31 3-6 - - - 11 Akçay Ilıca İskelesi 6 5 73. - 34. Kaynak : Denizcilik Müsteşarlığı, DTO Sektör Raporu. 4.3-81
Tablo 4.3.5.13 D Özel limanların özellikleri ve fiziki kapasiteleri. İskele / Su Yıllık Depolama Rıhtım Derinliğ Elleçleme Alanı (m 2 ) Uzunluğu i Kapasitesi Liman / İskele Adı (Metre) (Metre) (Ton/ Yıl) Kapalı Açık 111 Ayvalık Belediye Motor İskelesi 25 3,5 127.75 - - 112 Ayvalık Alibey İskelesi 47 5 - - - 113 Aliağa Kargo Rıhtımı 114 7 - - - 114 T.P.A.O. Aliağa Yakıt İskelesi 53 18-19 4.38. - - 115 Tüpraş Aliağa İskelesi 45 2-22 - - - 116 Aygaz Aliağa İskelesi 1 7 - - - 117 Tüpraş Aliağa Römorkör İskelesi 12 6 - - - 118 Petkim Nemrut Koyu Rıhtımı 193 5-2 - 54m 3 154. 119 P.Ofisi Nemrut Koyu İskelesi 37 12-14 - - - 12 Ege Gübre Nemrut Koyu İskelesi 123 18-2 1.2. 1565 2. 121 Nemtaş Nemrut Koyu İskelesi 25 7-14 1.2. 1.125m 3 11. 122 Metaş (Limaş) Nemrut Koyu İskelesi 154 1-2 73. - 1. 123 Nemrut Koyu Çukurova İskelesi 371 12-25 1.46. - 23. 124 Nemrut Koyu Habaş İskelesi 25 16-17 1.1. - 55. 125 Gökova İskelesi 15 15 - - - 126 Çeşme Belediye İskelesi 88 5 - - - 127 Sefur A.Ş. Altınyunus Marina Rıh ve İs 35 4 - - - 128 Kuşadası Yat Rıhtımı 317 4-5 - - - 129 Bodrum Belediye Rıhtımı 34 4 - - - 13 Bodrum Yat Rıhtımı 184 4 - - - 131 Bodrum Turban Marina İskelesi 22 2-5 - - - 132 Marmaris Belediye İskelesi 61 1 365. - - 133 Fethiye Belediye İskelesi 194 9 1.95. - - 134 Fethiye Seka Rıhtımı 2 12 - - - 135 Kalkan Belediye Rıhtımı 395 2-6 - - - 136 Kaş Belediye Rıhtımı 516 2-6 - - - 137 Finike Belediye İskelesi 5 3-4,5 146. - 2 138 Anamur Belediye İskelesi 183 5 292. - 6. 139 Bozyazı Bel. Yoğunduvar Ba. Br. Rıh 44 5,5 - - - 14 Aydıncık Balıkçı Br. Rıhtımı 7 3 - - - 141 Taşucu Belediye İskelesi 163 6 83. - - 142 Taşucu Seka Rıhtımı 66 1-6 511. 9 21. 143 Botaş İskelesi 19-54.75. 75.m 3-144 Toros Gübre Fab. İskelesi 285 14 23.68. 782.5m 3 423.5 145 Döryol Limanı 132 14,5 3.832.5 16.m 3-146 Ekinciler İskelesi 85 13-19 1.822.5 45 8. 147 Sarıseki Süperfosfat İskelesi 813 6-18 27.922.5 17.646 6. 148 İsdemir Limanı 1395 8-18,5 21.9. - 9. 149 İskenderun Karayolları İskelesi 6.1 4-5 525.6 8.16m 3 Kaynak : Denizcilik Müsteşarlığı, DTO Sektör Raporu. 4.3-82
4.3.5.3. Yerel Yönetim Limanları. Belediyelere bağlı iskele ve rıhtımlar Tablo 4.3.5.13 de gösterilmiştir. Turizm işletmesi belgeli ve turizm yatırımcı belgeli yat limanlarının türü, bulunduğu il, kapasiteleri ile diğer yat limanı ve balıkçı barınaklarının bağlama kapasiteleri 4.3.9 Deniz Turizmi bölümünde verildiğinden bu bölümde ayrıca ayrıntılarına girilmemiştir. 4.3.5.4. Limanların Elleçleme Kapasiteleri, Ekipmanları ve Olanakları. Tablo 4.3.5.14 de TDİ nin özelleştirilen limanlarının elleçleme ekipmanları, Tablo 4.3.5.15 de TCDD limanlarının elleçleme ekipmanları, Tablo 4.3.5.16 da önemli özel liman komplekslerinin elleçleme ekipmanları sunulmuştur. Tablo 4.3.5.14 TDİ nin özelleştirilen limanlarının elleçleme ekipmanları. ELLEÇLEME EKİPMANI TEKİRDAĞ ANTALYA TRABZON RİZE HOPA GIRESUN Kapasite (Ton) Adet Kapasite (Ton) Adet Kapasite (Ton) Adet Kapasite (Ton) Adet Kapasite (Ton) Adet Kapasite (Ton) Adet GANTRY CRANE 35 1 RIHTIM VINCI 3-5 3 5-25 8 3-25 7 5-25 5 3-1 4 DOLU 4 1 42 1 KONTEYNER TRANSTAINER 4 2 MOBIL VİNCİ 5-35 4 3-4 1 3-5 12 1-25 3 1-4 6 5-25 5 YÜZER.VİNÇ 6 1 BOŞ KONTEYNER FORKLİFTİ GENEL KARGO FORKLİFT1 1,5-1 7 3-1 24 3-25 21 5 1 2,5-1 13 3-1 8 ÇEKİCİ 1 6 25 3 25-5 9 35 2 TREYLER TRAKTÖR 3 5 5 3,5 12 2 3 PNÖMATİK 2-5 1 8-12 4 Kaynak : Denizcilik Müsteşarlığı. 4.3-83
Tablo 4.3.5.15 TCDD limanlarının elleçleme ekipmanları. Elleçleme Ekipmanı HAYDARPAŞA MERSİN ISKENDERUN IZMİR Kapasite Adet Kapasite Adet Kapasite Adet Kapasite Adet (Ton) (Ton) (Ton) (Ton) Gantry Crane 4 4 4 3 - - 4 5 Rıhtım Vinci 3-5 15 3-35 17 3-25 17 3-1 7 Dolu Konteyner 25-42 13 4-42 8 42 1 25-42 2 Transtainer 4 18 4 18 - - 4 19 Mobil Vinci 125 12 735 12 1-35 8 6-25 12 Yüzer Vinç 25 1 6 1 1 1 - - Boş Konteyner Forklift! 1-12 11 1-12 7 1 1 1-12 23 Genel Kargo Forklift! 1,5-5 52 1,5-5 5 2-5 22 1,5-5 3 Çekici 25-5 29 25-5 33 25-5 6 25-5 34 Treyler 15-4 54 15-4 52 4 6 15-4 31 Traktör - - - - - - - - Elleçleme Ekipmanı SAMSUN BANDIRMA DERINCE Kapasite Adet Kapasite Adet Kapasite Adet (Ton) (Ton) (Ton) Gantry Crane - - - - - - Rıhtım Vinci 5-35 17 5-35 15 5-25 9 Dolu Konteyner 42 4 42 4 42 7 Transtainer - - - -.. - - Mobil Vinci 1-25 6 25 6 135 8 Yüzer Vinç - - - - - - Boş Konteyner Forklift! 1 2 1 1 1 5 Genel Kargo Forklift! 2,5-5 15 3-5 19 2,5-5 25 Çekici 25-5 5 25-5 4 25-5 6 Treyler 2-4 11 2-4 14 15-4 18 Traktör - - - - - - Kaynak : Denizcilik Müsteşarlığı. Tablo 4.3.5.16 Önemli özel liman komplekslerinin elleçleme ekipmanları. Elleçleme Ekipmanı GEMLIK AMBARLI Kapasite (Ton) Adet Kapasite (Ton) Adet Gantry Crane - - - - - - - - Rıhtım Vinci Dolu Konteyner Transta1ner Mobil Vinci YÜZER Vinç Boş Konteyner Forklifi Genel Kargo Forklifti Çekici Treyler Traktör Pnömatik Kaynak : Denizcilik Müsteşarlığı. 7-45 9 3-14 8 - - - - 2-1 6 7-1 29 - - - - 18-35 1 18-45 6 1,5-3 19 3-25 8 - - - - - - 3-45 12 4-8 1 - - - - - - 4.3-84
4.3.5.5. Limanlara Bağlı Olarak, Karayolu, Demiryolu ve Boru Hatları Entegrasyonu, Bu bölüm karayolu, demiryolu ve boru hatlarının durum tespitlerinin tamamlanmasından sonra kombine taşımacılık bölümünde birlikte incelenecektir. 4.3.5.6. Limanların AB ve Diğer Komşu Ülkelerle Uyumu Limanların özelleştirilmesi Avrupa birliği için ana konudur. Avrupa Birliği Genişleme Komisyonu-Teknik Yardım ve Bilgi Danışma Bürosu (TAIEX), Avrupa Birliği Genişleme Komisyonu-Enerji ve Ulaştırma Genel Müdürlüğü ile Avrupa Limanlar Birliği (ESPO) tarafından 17 Ekim 22 tarihinde Polonya/ Gdansk da, Avrupa Birliği nin limanlara yönelik politikası ve yönetmeliğin uygulanması esnasında karşılaşılacak zorlukların değerlendirilmesi konulu bir toplantı gerçekleştirilmiştir. Avrupa Birliği limanlardaki faaliyetler ile ilgili rekabet ve antitröst kurallar en önemi konular olarak ele alınmaktadır. Bunun yanı sıra AB yasaları kapsamında, malların serbest dolaşımı, dış ilişkiler ve rekabet ile ilgili kurallarının da limanlardaki hizmet serbestiyeti kuralları kadar önemli olduğu vurgulanmaktadır. Kuralların gerçekleşme nedenleri arasında, Liman Hizmetlerindeki Verimsizlik, Fiyat Politikaları, Devlet Yardımları gibi faktörlerin rolü bulunmasına rağmen, ağırlık Rekabet ve Antitröst kurallar üzerinde odaklanmaktadır. Bunların yanında söz konusu kuralların oluşturulmasında, çevre, kurumsallaşma serbestiyeti, hizmet serbestiyeti, ayrımcılık, istihdam, kamu yararı, denizde emniyet, Liman Devleti Kontrolü ve ulaştırma ile ilgili genel kurallar da göz önünde bulundurulmuştur. AB Komisyonu nca Şubat 21 yılında bir Liman Hizmetleri Yönetmeliği teklifi hazırlanmıştır. AB Liman Yasaları, limanların ve hizmetlerin liberizasyonu ile mevzuatların yeniden düzenlenmesi üzerine yoğunlaşmış, bununla beraber üye ülkelerin elinde bulunan yetkilerin hiçbir zaman tamamen Birlik e devredilmeyeceği hususu vurgulanmıştır. Kullanıcılarının limanlarla olan ilişkilerinin geliştirilmesinin sağlanmasının yanında, limanlardaki verimsizlik, emniyet, bayrak ayrımı, pahalılık gibi sorunlara çözüm bulunması konuları da AB nin birinci derecede ilgi alanına girmektedir. Komisyonun diğer bir hedefi de limanlardaki verimi yükseltmektir Şubat 21 yılında hazırlanan Limanlar Yönetmeliği nin ana hatları Avrupa Parlamentosu ile Avrupa Konseyi tarafından henüz ortak.bir metinde uzlaşma sağlanmaması nedeniyle Taslak şeklindedir. Taslak yönetmeliğin benimsediği hususlar; Limanlarda Devlet hakimiyetini azaltarak özelleşmenin teşvik edilmesi. Mevzuatların şeffaf, eşitlik ilkesini benimsemiş ve objektif olması, Rekabete açık olması, ancak emniyet ve çevreye önem verilmesi, olarak özetlenebilir. Yönetmelikte yer alan bazı önemli hususlar, Yıllık 1,5 milyon ton üstünde yük elleçlenmesi veya 2 bin yolcu trafiği olan limanları kapsayacak liman işletmelerinin tatmin edici bir kaliteyi yakalaması, belirli şartlar (emniyet, yer ve kapasite yetmezliği gibi) haricinde, hizmet veren firma sayısı kısıtlanmaması ve 4.3-85