Bahtiyar Vahabzadə Mahmud oğlu 1925 de Şekide doğmuştur, 1934 de ailesi ile beraber Bakü ye göçmüşdür. 1942 de orta okulu bitirip, Bakü Devlet Universitetinin filologiya fakultesine dahil olmuş, 1947 de aynı fakulteyi bitirmiştir 1951 de "S.Vurğunun lirikası" mevzusunda namizedlik, 1964 de ise "S.Vurğunun hayat ve yaradıcılığı" mevzusundaki monografiyasıyle filoloji ilimler doktoru alimlik derecesini almışdır. Bahtiyar Vahabzade bedii yaradıcılığa ikinci Dünya savaşı yıllarında başlamış, 1945 de Yazıçılar İttifaginın üyeligine kabul olunmuşdur. B.Vahabzade 40 yıl üniversitede ders vermiş, 1990 dan sonra emekliye ayrılmıştır. 1980 de Azerbaycan ilimler Akademiyasının şeref üyesi seçilmişdir. 1980 ve 2000 yılları arasında 5 defada milletvekili seçilmiştir. Annem Öldü Mü? Annem Öldü Mü? Ne hız ellerini üzdün dünyadan Balanı tek koyup nereye gittin? Nasıl yok oluyormuş bir anda insan Sanki bu dünyada hiç yok imişsin.. Güneş gurup etti... oda karardı... Bir anda yok oldun sen hayal gibi. Şimdi düşünürüm senden ne kaldı.. Gönlünde hatıran kara hal gibi... 1 / 9
Beni boya başa yetirdin anne Bize borçlu bildik her zaman seni Sen beni dünyaya getirdin anne Bense yola saldım dünyadan seni... Sen bana beşikte ninni çalmışsın Bugün ninni çalsam sana ben de mi? Senin şirin şirin ninnilerini Sana gaytarayım cenazende mi? 'Uykun şirin olsun' diyerdin bana 'Uykun şirin olsun' deyim mi sana Gerek ben basına dönüm dolanım, Beni hayat için hep uyutanım, Söyle ölümçün Nasıl uyutayım seni ben bugün? Bu nasıl dünyadır anlayamam ben, Cilvesi cürbecür, rengi cürbecür Dün öz nefesiyle seni işiden Bugün buza dönüp, tasa dönüptür Bu nasıl dünyadır... İnsanoğlunun Hayali göktedir kendi yerdedir... Sağken omuzunda hayatın yükü Ölende ceseti çiyinlerdedir... Bu nice dünyadır bu nice dünya Ölüm hakikat hayatı rüya Derdimin gamımın ortagı sendin Niye yüz çevirdin ya niye benden?... 'Derdin bana gelsin' hani diyerdin Niye dert ekledin derdime ya sen 2 / 9
Annem, kimse seni darıltmamıstır, Ben seni Ben seni darıltan kadar. Şimdi kime açsam derdimi bir bir Kim benim derdime yanar sen kadar? Evin her yerinde görülür yerin Gözüm ahtarcıdır anne ey anne 'Ninem' 'hani' diyor küçük azerin Ne cevap verem ana ey ana Bilmem bilmem bilmem bu ölüm nedir Hayat var iken Nefesin ey anam hala evdedir Kendin yer altinda taşa dönmüşsün Bugün yedin oldu... Annem yedi gün, Bizimle beraber ağlar odalar Sana Yalniz sana Sana demek için Gönlümde ne kadar bilsen sözüm var... Annem ısmarlandın anne topraga Bu ölüm sineme çekti dağ benim Sen benim arkamda benzerdin dağa Sanki de arkamdan uçtu dağ benim... Ömrü başa vurdun altmış yaşında Altmışın üstünde durup yaşında Artık senin için durudgu zaman Benim çün dolaşır Gün olur akşam... Vakit geçer sen benden uzaklaşirsin Ben sana günbegün yakınlaşırım... 3 / 9
Neylemeli Kuş okudu, ferahlandık Taş okusa neylemeli? Örümcekse ag dokudu Cali dokusa neylemeli? Dedim, dünya bir temaşa Her arzumuz geldi başa Dediklerin baştan başa Boş ruyaysa neylemeli? Sesimiz yok, gürültümüz var Okumuz yok, yayımız var Deme gelmiş çayımız var Şeker yoksa neylemeli? Yalanlardan cana doyduk Ona uyduk, buna uyduk Et kokuştu, tuza koyduk Tuz kokarsa neylemeli? Adsız Şiir Gözümde göllendi, güllendi yaşlar Dağıldı başımdan dostlar, tanışlar Bedbahtlık- yüreğe çapraz dağ çeken Tekliğin zamanda ikiz kardeşi Teklik gönül sıkan, teklik bel büken 4 / 9
Dünyanın en büyük, en ağır taşı! Yalan bin boyalı, gerçek boyasız Yalan-kıpkırmızı, gerçek- ak olur Yalan kışkırıkçı, yalan hayasız Gerçekse her zaman utangac olur. Benden Habersiz Ömrün fasılları tez geldi geçti. Yazı verimlidir, kışı verimsiz Bir gün gördüm ki, güçten düşmüşüm. Yıllar öz atını sürdü eğersiz. Ülkü olan yere baş koyan yıllar Gamlı gözlerime yaş koyan yıllar Ey yaşım üstüne yaş koyan yıllar, Nere kaçarsınız benden habersiz? Ey ömür! Görünür artık sahilin, Elin kısıldıkça uzanır dilin. Ömürden verdiğim yetmiş üç yılın Zehiri yeterli, balı yetersiz. Öz omuz yüküdür herkesin yaşı Derdi - sırdaşıdır, fikri yoldaşı, Dönüp mizacıma kahır gözyaşı. Sevinç de, keder de, geçmez kahırsız. 5 / 9
Fikirler selinde akandan beri Ayıramadım ben hayırdan şerri Dökülmüş ömrümün yaprak yılları Bahçesi virane, bağı çepersiz Gönül o gönüldür, koca yaşımda, Fikirler kaynaşır yine başımda Yine hücumdayım söz savaşımda, Sözüm etkilidir, özüm etkisiz. Elveda Diyorum; Sefası bitti ömrümün, Şimdi dağa çıkarım, düze elveda. Düze duman çöker, düze kar yağar, Bahara elveda, yaza elveda... Bahtiyar; Derinde sızlayıp yaran, Kalbini dağlayıp üzer herzaman. Göze hüzün çöker, göze yaş dolar, Sevince elveda, düşe elveda... Şimdi özkökünden süzülen benim, Özge budaklara dizilen benim, Şimdi ne sen sensin ne de ben benim, Biz ki biz değiliz bize elveda. 6 / 9
Kafi mi? Allah ın verdiği bu aciz akıl O nu derk etmeye bize yeter mi? Ne kadar istesen göğe secde kıl, Görünmezi görmek göze yeter mi? Elimiz uzundur, aklımız gödek(1) Bir taşın üstünde bir bostan ekmek İnsan yüreğinin resmini çekmek Allah ım, bir renge, boza kafi mi? Kalbimi şiirimle diyenden beri, Sandım sözümdedir fikrin cevheri Sorurum duyduğum derinlikleri Hissim kadar demek söze kafi mi? Tora Düştü Keleğinden Dünyanın Baş açmadım ömrüm boyu ben yazık İblisinden, meleğinden dünyanın Adem sattı bir elmaya cenneti Tora düştü keleğinden dünyanın Ne güzeldir, yürek geniş, söz açık 7 / 9
Yaşamadım bir sevdamı yarımcık. Azap adlı değirmenden narin çık Geçeceksin eleğinden dünyanın Arzum için bir meleyen cüyürdüm O tepeden bu tepeye yüyürdüm Niye korkum kefeninden? Ne gördüm Beşiğinden, beleğinden dünyanın Biz özümüz özümüzden öç aldık Geçen güne gelen günü bac aldık Ömrümüzün yarısında gocaldık Sillesinden köteğinden dünyanın Gönül üzgün, hayal küskün derbeder Özün söyle zulm olar mi bu kadar? Yedekleyip arkasınca süreder Berk yapışsan eteğinden dünyanın. Gönül düştü bin arzunun izine Bilemedik eğrisi ne düzü ne? Şimdi kefen örüyoruz özüne Öz külünden, çiçeğinden dünyanın. Vicdan İki yolun ayrımında ben durup Gah o yandan, gah bu yandan korkarım Devden değil, sinek kadar gücüyle 8 / 9
Ben kendini dev sayandan korkarım Hakk evinde hak divanı kurulmuş Her kazancın öz kiymeti sorulmuş İddiası boynumuza yük ılmuş Bağışlanan şeref şandan korkarım Bu dünyadan umacağım mizandır Korktuğum kes bu mizanı bozandır Tok herifin kudurması, yamandır Acandan yok, ben doyandan korkarım Uyarsak biz nefs adlanan elçiye Tükürürüz vicdan kesen ölçüye Odur veren düz, kıymeti her şeye Vicdanından korkmayandan korkarım Yol İşareti Sevdinse... Aşkında yitip yok oldun, Karıştıracaksın günü,ayları. Sevgi yollarında ne kaide, kanun Kendin aşmalısın bu dolayları. Eriyip kendini yok sanacaksın Bu derdin olmayıp özge çaresi Sen hız hız 'kazaya' uğrayacaksın Yoktur bu yollarda yol işareti 9 / 9