İZMİR TİCARET ODASI MEKSİKA NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ VE TÜRKİYE MEKSİKA DIŞ TİCARETİ Burte BUMİN Dış Ekonomik İlişkiler Müdürlüğü Uzman Yardımcısı Eylül 2007
MEKSİKA Genel Bilgiler Resmi Adı: Yönetim Biçimi: Başkenti: Devlet Başkanı: Birleşik Meksika Devletleri Federal cumhuriyet Mexico Felipe de Jesus CALDERON Hinojosa (1 Aralık 2006 dan beri.) Yüzölçümü: 1.972.550 km 2 Nüfus: Para Birimi ve Parite: Dil: 108,700,891 (Temmuz 2007 tahmini) Meksika pesosu (MXN) 1 ABD Doları = 10.899 Meksika pesosu (2006) İspanyolca, çeşitli Maya, Nahuatl dilleri ve bölgesel yerli dilleri Din: Katolik %89, Protestan %6, diğer %5 İklim: Zaman Ayarı: Tropikalden çöl iklimine değişiklik gösterir Türkiye saatinden 8 saat geri 1
Ekonomik Göstergeler (2006) GSYH: 1,149 trilyon ($) Ekonomik Sektörlere Göre GSYH: hizmetler %70.5; sanayi %25.7; tarım %3.9 Kişi Başına Milli Gelir: 10.700 ($) GSYH Büyüme Oranı: %4.8 Enflasyon: %3.4 İşsizlik Oranı: %3,2 İhracat: $ 248,8 milyar ($) İthalat: $ 253,1 milyar ($) Dış Borçlar: $ 178.3 milyar ($) İhracat Yaptığı Başlıca Ülkeler: ABD %85.7, Kanada %2, İspanya %1.4 İthalat Yaptığı Başlıca Ülkeler: ABD %53.4, %,Çin 8 Japonya % 5.9 Başlıca İhraç Maddeleri: mamul mallar, petrol ve petrol ürünleri, gümüş, meyve, sebze, kahve, pamuk Başlıca İthal Maddeleri: metal işleme makineleri, çelik fabrikası ürünleri, tarım makineleri, elektrikli teçhizat, birleştirilmek üzere araba parçaları, motorlu taşıtlar için onarım parçaları, uçak ve uçak parçaları 2
Meksika nın Temel Ekonomik Göstergeleri (2000-2006) GSYH (milyar $) Kişi Başına GSYH ($) GSYH Büyüme Hızı (%) Bütçe Dengesi (milyon $) Enflasyon (%) 2000 581,4 5,640 6,6 18,4 2001 624,0 6.058-01 4,4 2002 649,1 6,125 0,8 5,0 2003 639,1 6,019 1,4 4,5 2004 683,5 6,770 4,2 4,7 2005 767,7 7,236 2,8 4,0 2006 840,0 10,600 4,8 3,6 İşşizlik Oranı Meksika nın Dış Ticaret Göstergeleri (2000-2006) (milyar $) Yıllar İhracat İthalat Dış Ticaret Hacmi 2000 166,5 174,5 341 2001 158,5 168,3 326,8 2002 161,1 168,7 329,8 2003 164,8 170,5 335,3 2004 188,8 196,8 385,6 2005 214,2 221,8 436 2006 250,3 256,1 506,4 Genel Ekonomik Yapı Meksika ekonomisi 1980 li yılların başında korunma altında bir yapıya sahipken, artık daha açık, bölgeselleşmiş ve pazar temelli bir hale gelmiştir. Meksika, modern ve demodenin karışımı bir sanayi ve tarım ile serbest bir pazar ekonomisine sahiptir. Ekonomide özel sektör giderek 3
daha baskın hale gelmektedir. Salinas (1988-94) ve Zedillo (1994-2000) hükümetleri, deniz limanları, tren yolları, telekomünikasyon, elektrik üretimi, enerji, doğal gaz dağıtımı ve havaalanı sektörlerinde yaptıkları yapısal reformlarla rekabeti genişletmişlerdir. 1994 te NAFTA nın (North American Free Trade Agreement Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması) uygulanmaya başlamasından beri Meksika nın ABD ve Kanada ile ticareti üçe katlanmıştır. Meksika, 2001 yılında Guatemala, Honduras, El Salvador ve Avrupa Serbest Ticaret Bölgesi (Norveç, İzlanda, İsviçre ve Liechtenstein) ile serbest ticaret anlaşmaları uygulamaya başlamıştır. Ayrıca, İsrail, Kolombiya ve Venezüella, Bolivya, Guetamala ve Uruguay ile serbest ticaret anlaşmaları bulunmaktadır. Ülkenin ticaretinin %90 ından fazlası serbest ticaret anlaşmaları dahilinde gerçekleşmektedir. Meksika şu anda Japonya ile serbest ticaret anlaşması konusunda görüşmelerini sürdürmektedir. Meksika nın ekonomik büyümesi halen istikrarlı değildir. Ülkenin ihracatının neredeyse %90 ı ABD ye yapıldığı için, ekonomik büyümenin sürdürülebilir olması, Meksika mal ve hizmetlerinin ABD pazarında rekabet gücünün arttırılmasını sağlayacak ekonomik reformların yapılmasına bağlıdır. Meksika ekonomisi, 2001 yılında resesyonda girmesinden bu yana iyileşme göstermiştir. Hükümet altyapıyı güncellemenin, vergi sistemi ve iş kanunlarını çağdaşlaştırmanın ve enerji sektörüne yatırım için teşvikler sağlamanın gerekliliğinin bilincindedir, ancak ilerleme yavaştır. Ülkede gelir dağılımı oldukça adaletsizdir. Türkiye ile Ticari ve Ekonomik İlişkiler Latin Amerika ya açılım politikamız çerçevesinde açıdan önemini daha da dünyanın en büyük ticari bloklarından olan NAFTA NIN üyesi Meksika, önemli bir potansiyele sahip olabilecek, ticari ilişkilerimizin geliştirilmesini hedeflediğimiz bir ülkedir. Meksika, nüfusu açısından dünya sıralamasında 11. sırada yer almaktadır, dış ticaret açısından dünyanın en büyük on ekonomisinden biridir ve Brezilya dan sonra Latin Amerika nın 2. en büyük ekonomisine sahiptir. Meksika nın kendi pazarının yanı sıra ABD ve Kanada pazarlarına gümrüksüz giriş imkanının bulunması, ülkenin ticari arttırmaktadır. 4
100 milyonun üzerindeki nüfusu ve gelişmekte olan büyük pazarı değerlendirildiğinde Meksika, iş adamlarımız için potansiyel pek çok iş imkanı ortaya koymaktadır. Bununla beraber, Türkiye ile Meksika arasındaki ekonomik ve ticari ilişkiler her iki ülkenin dış ticaret rakamları göze alındığında son derece yetersiz bir düzeydedir. Türkiye ile Meksika arasındaki ticaret hacmi, 2003 yılında 140 milyon ABD Doları düzeyinde seyretmiştir. 2000-2003 aralığına bakıldığı zaman Türkiye-Meksika ticareti, ticaret dengesi açısından genel olarak ülkemiz lehine bir tablo sergilemektedir. İki ülke arasındaki ticarete ilişkin veriler aşağıdadır. Türkiye-Meksika Dış Ticareti (2000-2006) (bin $) Yıl İhracat İthalat Dış Ticaret Dış Ticaret Hacmi Dengesi 2000 55.763 24.870 80.633 30.893 2001 82.547 6.578 89.125 75.969 2002 122.040 8.636 130.676 113.404 2003 40.422 99.858 140.280-59.436 2004 150,559 117,166 267,725 33,393 2005 163,672 196,287 359,959-32,615 2006 120,778 260,851 381,629-140.073 Türkiye nin Meksika ya İhraç Ettiği Başlıca Ürünler (2006) Ürün Adı Değer ($) İnsan taşıyan motorlu kara taşıtları 54,499,976 Akaryakıt, taşkömürü katranı ve ham petrolden ürünler 16,122,909 Tekstil elyafı ve mamulleri 8,769,386 Eşya taşıma, istif etme v.b. için Araç, gereç ve cihazlar 6,197,856 Tarım traktörleri, tekstil ve deri işleme makineleri, hububat işleme makineleri v.b. 6,075,233 Tütün ve mamulleri 4,457,184 Demir ve çelik 3,730,236 5
Bakır ve alüminyum alaşımları, bunların ilk mamulleri 2,590,580 Giyiym eşyası ve aksesuarları 2,551,942 Alçı, çimento ve bunun gibi inşaat malzemeleri, camdan mamul eşya, Seramik ve porselen sofra, mutfak eşyası, heykelcikler 2,145,547 Çeşitli mamul eşya 2,076,741 Mobilyalar 2,031,315 Metal işleme makineleri 1,918,617 Genel Toplam 120,778,329 Türkiye nin Meksika dan İthal Ettiği Başlıca Ürünler (2006) Ürün Adı Değer ($) Motorlu kara taşıtları için aksam ve parçalar 113,520,717 Bilgi işlem makineleri, büro makineleri ve parçaları 28,119,138 Organik kimyasal ürünler 14,424,498 Elektrikli makine ve cihazlar 16,418,476 Sanayi ürünlerinde kullanılan makine ve cihazlar 15,912,022 Haberleşme, ses kayıt cihazları 11,080,309 Mesleki, ilmi cihazlar kontrol aletler ve cihazları 8,266,192 Vitaminler, alkoidler, hormonlar, antibiyotikler, ilaçlar 8,163,061 Değişik sanayi kollarında kullanılan makine ve cihazlar 4,720,369 Çeşitli mamul eşya 4,437,375 Suni mumlar, patlar, muhtelif kimyasal maddeler, haşerat öldürücüler, dezenfekte ediciler, tarım ilaçları 4,235,249 Debagat ve boyacılıkta kullanılan hülasalar, boyayıcı maddeler 3,086,056 Enerji üreten makine ve cihazlar 2,428,727 Demir ve çelik 2,409,527 Sıhhi tesisat, ısıtma, aydınlatma ile ilgili çeşitli eşya 1,950,917 Genel Toplam 260,850,767 İki Ülke Arasındaki Anlaşmalar Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması İmza Tarihi İmza Yeri Resmi Gazete Tarih ve No su 28.09.1998 Meksika 20.12.1998 / 23559 Yürürlüğe Girme Tarihi - Ege Bölgesi nden Meksika ya İhraç Edilen Başlıca Ürünler (2006) Ege Bölgesi nden Meksika ya ihraç ettiğimiz başlıca ürünler kimyon tohumları, kayısı ve tişörtlerdir. 2003 yılında Ege Bölgesi nden Meksika ya yaklaşık 1,8 milyon ABD Doları tutarında 6
ihracat gerçekleştirilmiştir. Bölgemizden Meksika ya yapılan ihracatta başlıca ürünler aşağıdaki tabloda görülmektedir. Ürün Adı Değer ($) Konfeksiyon 265.583,1700 İç giyim 817,7900 Bay iç giyim 817,7900 Pamuklu bay iç giyim 58,0500 Suni-sentetik bay iç giyim 759,7400 Dış giyim 66.145,7000 Bayan dış giyim 57.811,6700 Pamuklu bayan dış giyim 57.772,9500 Suni-sentetik bayan dış giyim 38,7200 Bay dış giyim 8.334,0300 Pamuklu bay dış giyim 7.948,6100 Suni-sentetik bay dış giyim 385,4200 Ev tekstili (yatak-çarşaf-battaniye) 198.619,6800 Pamuklu (ev tekstili) 198.619,6800 Tekstil 10.166,0800 Kumaşlar 10.166,0800 Pamuklu Dokuma Kumaşlar 9.846,4500 Diğer dokuma kumaşlar 319,6300 Kuru meyveler ve mamulleri 116.084,1000 Kuru incir 18.592,0000 Kuru kayısı 97.492,1000 Tütün ve tütün mamulleri 4.457.014,7800 Yaprak tütün ve tütün döküntüleri 4.457.014,7800 Kimya 153.135,0000 Boya, vernik, mürekkep ve müstahzalları 153.135,0000 Demir, demir dışı met. Adi met. 222.012,0100 Demir Çelik Mamulleri 107.221,0600 Demir Dışı Metaller 1.039,9500 Demir Çelikten Mamul Eşyalar 113.751,0000 Madencilik Ürünleri 68.740,9700 Mineral Maddeler 8.437,0000 Yontulmaya ve İnşaata Elverişli Mermer, Traverten, Oniks, Granit Ve Diğer Doğal 60.303,9700 Taşlar İşlenmiş Mermer 5.518,6000 İşlenmiş Traverten 54.785,3700 Dolamit 8.437,0000 İşlenmiş Mermer 60.303,9700 Doğal Taşlar 60.303,9700 Gömlek (örme+dokuma) 1.084,3200 Kuru Kayısı 97.492,1000 Kuru İncir (LERİDA) 18.592,0000 Tüm Bölgeler A Grad 3.239.813,2300 Tüm Bölgeler B Grad 769.333,5800 Class-Unic 447.867,9700 Demir Çelik Profil 107.221,0600 7
Demir Çelik Mutfak Eşyası 113.751,0000 Bakır Diğer 1.039,9500 Genel Toplam 15.913.729,0800 Kaynak: Ege İhracatçı Birlikleri 8