T.C. KALKINMA BAKANLIĞI GÜNEYDOĞU ANADOLU PROJESİ BÖLGE KALKINMA İDARESİ BAŞKANLIĞI GAP TARIMSAL EĞİTİM VE YAYIM PROJESİ (GAP-TEYAP) GAP İÇİN EL ELE Aylık Faaliyet Raporu (Mar t 2013) GAP-TEYAP Proje Ekibi 2013-Şanlıurfa www.gapteyap.org
GAP TARIMSAL EĞİTİM VE YAYIM PROJESİ (GAP-TEYAP) AYLIK FAALİYET RAPORU RAPOR DÖNEMİ : 2013 yılı Mart ayı RAPOR TARİHİ : 12 Nisan 2013 1. GİRİŞ Proje Teknik Destek Ekibi (TDE) tarafından hazırlanan bu rapor, Mart 2013 dönemi içerisinde gerçekleştirilen faaliyetleri kapsamaktadır. Projenin temel eğitimlerinden; Su Dağıtım Görevlileri Eğitimi 32 teknik personelin katılımı ile Mersin de; Sulama Yayımcı Temel Eğitimi 35 teknik elemanın katılımı ile Diyarbakır da ve Sulama Metotları Eğitimi 35 Teknik elemanın katılımı ile Diyarbakır da gerçekleştirilmiştir. Bölge içi talebe dayalı teknik eleman eğitimlerine dönem içerisinde yoğun bir şekilde devam edilmiş ve düzenlenen 16 eğitimde 308 teknik eleman muhtelif konularda eğitilmiştir. Dönem içerisinde Konya, Mersin ve Kayseri Tarım ve Hayvancılık Fuarlarına 24 teknik eleman ve 89 çiftçi ile katılım sağlanmıştır. Sulama konusunda 36 çiftçinin katılımı ile Kahramanmaraş-Adana-Mersin güzergâhına 1 çiftçi teknik gezisi düzenlenmiştir. Köy toplantılarına (çiftçi eğitimleri) dönem içerisinde yoğun bir şekilde devam edilmiş ve düzenlenen 33 köy toplantısında 775 çiftçi muhtelif konularda eğitilmiştir. Proje uygulama planı kapsamı dışında yer alan ve GAP BKİB tarafından yürütülmekte olan Yenilenebilir Enerji ve Organik Tarım Kümeleme Projeleri ile başlatılan işbirliği kapsamında toplantı ve saha çalışmalarına devam edilmiştir. Yine aynı dönem içerisinde Suruç çalışması kapsamında örnek proje hazırlık çalışması ve bu kapsamda düşünülen ortak makine parkı projesi çalışması sürdürülmüştür. 2. 2013 YILI MART AYI İÇERİSİNDE GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER Kurum ve Kuruluşların Kapasitelerini Artırmaya Yönelik Faaliyetler (4.1) 2013 yılı Mart ayı içerisinde kurum ve kuruluşların kapasitelerini artırmaya yönelik faaliyetlere yoğun bir şekilde devam edilmiştir. Bu bölümün en önemli faaliyetlerinden olan teknik eleman eğitimlerine 2013 yılı Mart ayı içerisinde 19 eğitimde 410 teknik eleman eğitimi ile devam edilmiştir. Böylece Proje kapsamında 1 Nisan 2013 tarihi itibarıyla düzenlenen 63 eğitimde 3.287 teknik eleman eğitimine ulaşılmıştır. Bu gelinen noktada projede öngörülen 2.315 teknik eleman eğitim sayısına göre %142 lik bir gelişme performansı gösterilmiştir. Eğitimlerle ilgili genel tablo aşağıda verilmiştir. 2
EĞİTİMİN KONUSU GAP-TEYAP TEKNİK ELEMAN EĞİTİMLER (KİŞİ) PROJE PROĞRAMI Dönem Öncesi Toplam 2013 Mart Uygulama Dönem Sonrası Toplam TARIMSAL YAYIM VE DANIŞMALIK EĞT. 300 269 269 SULAMA YÖNETİMİ EĞT. 200 225 225 SULAMA YÖNETİMİ TEKNİK GEZİ 90 32 32 SU DAĞITIM TEKNİSYENLERİ EĞT. 240 231 32 263 SULAMA BRL. BŞK EĞİTİM VE TEKN. GEZİ 45 0 0 GRUP OLUŞTURMA EĞT. 300 352 352 SULAMA YAYIMCI TEMEL EĞT. 120 120 35 155 SULAMA METODLARI EĞT. 40 36 35 71 SULAMA YÖNETİMİ PROJELERİ VE SULAMA ZAMANI PROGRAMI 80 39 39 HAZIRLANMASI ORGANİK TARIM ÖN EĞİTİMİ 80 80 80 İYİ TARIM UYGULAMALARI ÖN EĞİTİMİ 80 82 82 ORGANİK TARIM SERTİFİKALI EĞİTİMİ 60 30 30 İYİ TARIM UYGULAMALARI SERTİFİKALI EĞİTİMİ 60 30 30 ÇİFTLİK PLANLAMASI EĞİTİMİ 60 28 28 TARIMSAL MEKANİZASYON EĞİTİMİ 60 76 76 YURTDIŞI TEKNİK GEZİ VE EĞİTİMLER 0 0 * Sulama Yönetimi 50 46 46 * Tarımsal Yayım ve Çiftlik Planlama 50 0 0 * Çiftçi Örgütlenmesi, Hibe, Kredi 25 28 28 * İyi Tarım Uygulamaları 25 0 0 * Sulama Sistemleri Teknolojisi 25 24 24 * Organik Tarım Uygulamaları 25 0 0 ÖZEL KONULARDA EĞİTİMLER (Toplam) 300 0 0 1. Tarımsal Yayım-İletişim 41 41 2. İşletme Bakım Yönetim 1 (İBY) 38 38 3. Proje Döngü Yönetimi (PCM) 26 26 4. Organik Zeytin 15 15 5. İşletme Bakım Yönetim 2 (İBY) 25 25 6. Azaltılmış Toprak İşleme 9 9 7. Cropwat Eğitimi 10 10 8. Pamuk-Mısır Yetiştiriciliği 24 24 9. Sulama-Fertigasyon 45 45 10. Tarımsal Yayım-1 (Batman) 12 12 11. Tarımsal Yayım-2 (Batman) 27 27 12. K.Baş Hayvancılık (D.Bakır) 20 20 13. Genel Meyvecilik (Eğridir) 36 36 3
14. Stajer Ziraat Müh. Eğitimi (Batman) 10 10 15. Biyoteknolojide Dayanıklılık Islahı (D.bakır) 41 41 16. Pamukta Defoliant Kullanımı 57 57 17- Tarımsal Yayım-3 (Batman) 40 40 18- Sulama (Islahiye) 14 14 19- Tarımsal Yayım (Adıyaman-1) 35 35 20- Sulama-Fertigasyon (İzmir) 39 39 21- IPARD-Proje Hazırlama 30 30 22- Tarımsal Yayım (Gaziantep) 21 21 23- Budama Eğitimi (Gaziantep) 36 36 24- Silaj Hazırlama (D. Bakır) 19 19 25- Tarımsal Yayım - 4 (Batman) 20 20 26- Bitki Besleme (Diyarbakır) 50 50 27- Arazi Toplulaştırma (Adıyaman-1) 6 6 28- Arazi Toplulaştırma (Adıyaman-2) 6 6 29- Hububatta Z. Mücadele (Adıyaman) 6 6 30- Hububatta Z. Mücadele (Adıyaman) 5 5 31- Tarımsal Yayım (Adıyaman-2) 50 50 32- Tarımsal Yayım (Batman-5) 15 15 33- Sebze Bitki Besleme (Batman) 11 11 34- Tarla Bit. Üst Gübreleme (Batman) 6 6 35- Koyun Yetiştiriciliği (D. Bakır) 5 5 36- Hububatta Z. Mücadele (D. Bakır) 34 34 37- Genel Tarım (Mardin) 17 17 38- Tarımsal Yayım (Batman-6) 17 17 39- İTU, Grup Oluşturma (Adıyaman) 15 15 40- Buzağı Yetiştiriciliği (Adıyaman) 24 24 41- Genel Tarım (Batman) 9 9 42- Sığırlarda Damızlık Özellikler (Diyarbakır) 43- Önemli Hayvan Hastalıkları ve Aşılamalar (Diyarbakır) 44- BB Hayvanlarda Bakım-Besleme (Diyarbakır) 30 30 25 25 23 23 45- Genel Koyunculuk (Diyarbakır) 7 7 46- Genel Tarım (Mardin) 30 30 47- Genel Tarım (Mardin) 40 40 48- Meyvecilik Budama (Şanlıurfa) 17 17 49- Sulama ve toprak koruma (Ş.urfa) 11 11 50- Hayvan Besleme 31 31 51- Hububatta Yetiştiricilik (Adıyaman) 20 20 52- Meyvecilikte Bakım-Budama (A.yaman) 15 15 4
53- Hububat Hastalıkları (Adıyaman) 13 13 54- Meyvecilikte Budama (Adıyaman) 18 18 55- Kooperatifçilik (Batman) 11 11 56- Damlama Sulama (Batman) 10 10 57- Çiftlik Planlaması 8Batman) 38 38 58- Meyvecilikte Budama (Diyarbakır) 20 20 59- Sığırcılıkta Damızlık Özellikleri (D.bakır) 33 33 60- Bitki Besleme (Diyarbakır) 22 22 61- Cropwat ve SZP (Diyarbakır) 9 9 62- Antepfıstığı Yetiştiriciliğ (G.antep) 9 9 63- Bitki Besleme (Gaziantep) 21 21 64- Genel Tarım (Mardin) 23 23 65- Tahıllarda Septoria-pas (Mardin) 15 15 GENEL TOPLAM 2.315 2.877 410 3.287 A- Su Dağıtım Görevlileri Eğitimi (4.1.2.3) 25 29 Mart 2013 tarihleri arasında Mersin de düzenlenen Su Dağıtım Görevlileri Eğitimine GAP bölgesinden toplam 32 su dağıtım teknisyeni katılmıştır. Sulama yönetimi bir ekip işidir. Bu nedenle başarılı bir sulama yönetimi için işletme, bakım ve yönetimde görevli tüm personelin kapasitelerinin geliştirilmesi gerekir. Zincirin en zayıf halkası kadar güçlü olduğu unutulmamalıdır. Olaya bu açıdan bakıldığında su dağıtım görevlileri işletme ve bakım çalışmalarında aktif rol almalarına rağmen zincirin en zayıf halkası konumundadırlar. Kapasitelerinin geliştirilmesi işletme ve bakım hizmetlerinin etkinliğinin artmasına katkı sağlayacaktır. Daha öte tarla içi sulama çalışmalarında çiftçileri yönlendirecek, modern sulama sistemlerinin yaygınlaşmasın için de çiftçileri bilgilendireceklerdir. Su dağıtım teknisyeninin görevleri, 6172 Sayılı Sulama Birlikleri Kanunu ve su dağıtım görevlilerini ilgilendiren maddeler, su dağıtım teknisyenlerinin görevleri esnasında ihtiyaç duyacağı dokümanlar/bilgiler, su dağıtım teknisyenlerinin bakım-onarım faaliyetleri, su dağıtım teknisyenleri, çiftçi ve ulama birlikleri ilişkileri ve sulama yöntemlerinin açıklanması ile Mersin ve Ceyhan daki Sulama Birliklerini ziyaret konularını içeren eğitim teorik ve pratik uygulamalı olarak gerçekleştirilmiştir. Eğitim GAP-TEYAP Konu Uzmanları ile birlikte Mersin ve Ceyhan DSİ kurumları ve Sulama Birliklerinde görevli teknik elemanlar tarafından verilmiş olup, katılanlara eğitim sonunda katılım belgesi verilmiştir. 5
B- Sulama Yayımcı Temel Eğitimi (4.1.3.1) 17-19 Mart 2013 tarihleri arasında Diyarbakır da düzenlenen Sulama Yayımcı Temel Eğitimi programına GAP bölgesinden toplam 35 teknik eleman katılmıştır. GAP bölgesinde Sulamaya açılmış ve açılacak alanlarda suyun etkin kullanımını sağlamak yönünde teknik elemanların kapasitelerinin artmasına katkı sağlamak amacını taşıyan eğitimde Dünya' da, Türkiye' de ve GAP Bölgesinde sulamaya genel bakış, temel sulama kavramları, toprak-bitki-su İlişkisi ve su-verim ilişkisi konuları teorik ve pratik uygulamalı olarak işlenmiştir. Eğitim Dicle Üniversitesinden Prof. Dr. Öner ÇETİN ve GAP BKİB dan Dr. Hüseyin DEMİR tarafından verilmiştir. 6
C- Sulama Metotları Eğitimi (4.1.3.2) 20-22 Mart 2013 tarihleri arasında Diyarbakır da düzenlenen Sulama Metotları Eğitimi programına GAP bölgesinden toplam 35 teknik eleman katılmıştır. GAP bölgesinde sulamaya açılmış ve açılacak alanlarda suyun etkin kullanımını sağlamak yönünde teknik elemanların kapasitelerinin artmasına katkı sağlamak amacını taşıyan eğitimde yüzey sulama, yağmurlama sulama, damlama sulama metotları ile malzeme bilgisi konuları teorik ve pratik uygulamalı olarak işlenmiştir. Eğitim Ankara Üniversitesinden Prof. Dr. Süleyman KODAL ve GAP-TEYAP-SU Akif YENİKALE tarafından verilmiştir. 7
D- Bölge İçi Talebe Dayalı Geziler (4.1.8) GAP-TEYAP kapsamında uygulama planında yer alan bu faaliyet genelde bölgedeki teknik elemanların, yeni tarımsal üretim teknolojilerini görme ve bilgi edilme fırsatı bulabilecekleri fuar organizasyonlarına katılımları sağlanarak gerçekleştirilmektedir. Bu dönem içerisinde tarım sektöründe yeniliklerin sergilendiği Konya ve Kayseri Tarım ve Hayvancılık Fuarlarına GAP Bölgesinden toplam 24 teknik eleman katılımı sağlanmıştır. Böylece proje başından beri teknik elemanlar için fuar katılımları 10 fuar ve 284 kişiye ulaşmıştır. GAP-TEYAP TEKNİK ELEMAN FUAR ZİYARETİ (kişi) ZİYARET EDİLEN FUAR DÖNEM SONU KATILAN TE MART 2013 DÖNEMİ KATILAN TE DÖNEM SONU KATILAN TE Adana Tarım 1 48 1 48 Diyarbakır 1 25 1 25 Konya 1 41 1 13 2 54 Antalya 1 39 1 39 Bursa Tarım 2 29 2 29 2. Adana 1 30 1 30 Gaziantep 1 48 1 48 Kayseri 1 11 1 11 TOPLAM 8 260 2 24 10 284 8
E- Özel Konularda Yetiştiricilik Eğitimleri (4.1.9) Bölge içi talebe dayalı teknik eleman eğitimlerine dönem içerisinde yoğun bir şekilde devam edilmiş ve düzenlenen 16 eğitimde 308 teknik eleman muhtelif konularda eğitilmiştir. Böylece dönem sonunda düzenlenen 65 eğitimde 1.457 teknik eleman muhtelif konularda eğitilmiştir. - Hayvan Besleme (Şanlıurfa) 20 22 Mart 2013 tarihleri arasında Şanlıurfa İlinde düzenlenen eğitime GTHB da ve serbest çalışan 31 teknik eleman katılmıştır. Eğitim, Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi / Zootekni Bölüm Başkanı Prof. Dr. Abdullah CAN tarafından verilmiştir. Eğitim; GAP-TEYAP kapsamında bölgede çalışan GTHB personeli ve serbest danışmanların hayvan besleme ve rasyon hazırlama konularında kapasitelerinin artırılması amacı ile gerçekleştirilmiştir. Süt sığırlarının sindirim sistemi, süt sığırcılığında yem faktörü, rasyon formülleri, süt sığırcılığında rasyon hazırlama örnekleri, besi sığırcılığında rasyon hazırlama örnekleri ve bilgisayar programı ile rasyon hazırlama örnekleri konularını içeren eğitimde teorik ve pratik uygulamalı bir metod izlenmiştir. - Hububat Yetiştiriciliği (Adıyaman) 9 Mart 2013 tarihinde Adıyaman-Kahta da düzenlenen eğitime Kahta ilçesinde kamu ve özel sektörde çalışan 20 teknik eleman katılmıştır. Eğitim, GAP-TEYAP Adıyaman konu uzmanları tarafından verilmiştir. 9
Adıyaman İli Kâhta İlçesinde yetki belgelerini almış ve hali hazırda tarım danışmanlığını sürdürmekte olan serbest tarım danışmanları ve GTHB İlçe Müdürlüğünde görev yapan ziraat mühendislerine verilen eğitim; hububatta yabancı ot ve hububat hastalıkları mücadelesi ile makro ve mikro bitki besin elementleri ve gübreleme konularını kapsamaktadır. Eğitim, GAP- TEYAP projesinin ana hatları ile tanıtılması, projenin hedef ve amaçları, projede paydaşlarımız olan tarım danışmanlarına düşen görev ve sorumluluklar hakkında bilgi vermesi ile başlamış ve 45 er dakikalık 3 bölümden oluşan teknik hububat yetiştiriciliği eğitimleriyle tamamlanmıştır. - Meyvecilikte Bakım-Budama (Adıyaman) 14 Mart 2013 tarihinde Adıyaman-Samsat da düzenlenen eğitime ildeki kamu kurumları ve özel sektörde çalışan 15 teknik eleman katılmıştır. Eğitim, GAP-TEYAP konu uzmanı, Kâhta MYO hocalarından Yrd. Doç. Dr. H. İbrahim Oğuz ve serbest budama ustası emekli ziraat teknisyeni Mahmut Polattaş tarafından verilmiştir. Farklı yaşlardaki meyve bahçelerinde verim ve şekil budamasının nasıl yapılması gerektiği, budama yapılırken dikkat edilmesi gereken hususlar ve budamanın verime katkısı gibi önemli konuların işlendiği eğitim teorik ve uygulamalı bir metot ile gerçekleştirilmiştir.. Programın ayrıca GAP TEYAP ekibi olarak; GTHB, Üniversite, Serbest Tarım danışmanları, STK lar ve yöre çiftçilerini bir araya getirerek, hem kurum kuruluşlar arası işbirliği ve koordinasyonu sağlama, hem de teknik eleman ve çiftçilerin kapasitelerini arttırma konusunda son derece önemli ve yararlı bir katkısı olduğu düşünülmektedir. 10
- Hububat Hastalıkları (Adıyaman) 15 Mart 2013 tarihinde Kahta da düzenlenen eğitime ildeki kamu kurumları ve özel sektörde çalışan 13 teknik eleman katılmıştır. Eğitim, GAP-TEYAP Adıyaman ekibinde görevli uzmanlar tarafından verilmiştir. GAP-TEYAP Projesi kapsamında GTHB İl Müdürlüğüyle birlikte yetiştirici birliklerinde çalışan teknik elemanların mesleki bilgi kapasitelerini yükseltmek, GAP-TEYAP ile ortak eğitimlere ve çalışmalara katılmalarını sağlamak, sahada karşılaşabilecekleri sorunlar karşısında çözümler üretmelerine yardımcı olmak ve yetiştiricilerin sorunlarla karşılaştıklarında nerelere başvurmaları gerektiği konusunda çözüm yollarını gösterme amacını taşıyan eğitimde dönemsel olarak bitkisel üretim sezonunda hububatta görülen yabancı ot ve hububat hastalıkları tanıtılmış ve mücadele yöntemleri anlatılmıştır. - Meyvecilikte Bakım-Budama (Adıyaman) 21 Mart 2013 tarihinde Merkez-Çemberlitaş köyünde düzenlenen eğitime ildeki kamu kurumları ve özel sektörde çalışan 18 teknik eleman katılmıştır. Eğitim, GAP-TEYAP konu uzmanı ve serbest budama ustası emekli ziraat teknisyeni Mahmut Polattaş tarafından verilmiştir. Farklı yaşlardaki zeytin bahçelerinde verim ve şekil budamasının nasıl yapılması gerektiği, budama yapılırken dikkat edilmesi gereken hususlar ve budamanın verime katkısı gibi önemli konuların işlendiği uygulamalı budama eğitimi geçen sezonda da verilmiş olup, bölgeden sürekli bir talep gelmektedir. Programın ayrıca GAP TEYAP Adıyaman Proje ekibi olarak; GTHB, Serbest Tarım danışmanları, STK lar ve yöre çiftçilerini bir araya getirerek, hem kurum kuruluşlar arası işbirliği ve koordinasyonu sağlama, hem de teknik eleman ve çiftçilerin kapasitelerini arttırma konusunda son derece önemli ve yararlı bir katkısı olduğu düşünülmektedir. 11
- Kooperatifçilik (Batman) 11 Mart 2013 tarihinde Batman da düzenlenen eğitime özel sektörde ve çiftçi örgütlerinde çalışan 11 teknik eleman katılmıştır. Eğitim, Batman GAP-TEYAP Konu Uzmanı tarafından verilmiştir. Bölgede kooperatifçiliğin önemi ve sayılarında önemli bir artış olmaktadır. Bu artışın beraberinde önemli yasal, yapısal, yönetimsel, işleyiş konularında sorunlar getirdiği yapılan saha ve birlik ve kooperatif ziyaretlerinde açıkça görülmektedir. Yapılan bu tespit sonucunda özellikle tarım danışmanlarına kooperatifçiliğin önemi, kooperatif yönetimi, yönetimdeki önemli noktalar vs. konuları anlatılmıştır. Bu konuda tarım danışmanlarına yöredeki çiftçilere aktarmaları için gerekli bilgi ve dökümanlar verilmiştir. - Damlama Sulama (Batman) Eğitim; Gercüş Ziraat Odası ile işbirliği içinde Tarımsal Yapılar Sulama bölümü mezunu ve bu bölüme ilgili olan Ziraat Mühendislerine damla sulama sistemi, çalışma prensibi, kullanılan malzemelerin tanıtılması ve örnek bir proje yapılması konularını kapsamıştır. Bölgede arazilerin genellikle küçük ve sebze ekimi ağırlıklı olması nedeniyle damla sulama sistemleri en yaygın bir sulama sistemi olarak ortaya çıkmakta, bundan dolayı da eğitimin olumlu çarpan etkileri olacağı düşünülmektedir. Teknik elemanların kapasite artırımı açısından son derece önemli olan bu eğitimlerin devamının çok önemli olduğu katılımcı genç TARGEL ciler tarafından vurgulanmıştır. 12
- Çiftlik Planlaması (Batman) 26 Mart 2013 tarihinde Siirt de düzenlenen eğitime Siirt GTHB da görevli 38 TARGEL personeli ve teknik elemanı katılmıştır. Tarımsal yatırımlarda planlama konusunu içeren eğitim GAP-TEYAP Batman Konu Uzmanları tarafından verilmiştir. Eğitimde; Siirt GTHB da görev yapan TARGEL teknik personelinin günümüzde önemi artan işletmelerde gerek maliyet gerekse üretim pazarlama ve arazilerin etkin kullanımına yönelik üretim planlanmasının yapılması, işletmedeki sorunlarının çözümünde kullanılacak yöntem ve sistemlerin tanımlanması ve çözümü konularında bilgilendirilmesi artırılması amaçlanmıştır. Planlama özellikle katılımcılara üretim veya organizasyon süreçlerinde ne, nasıl, ne kadar üretilecek/yapılacak sorularının cevabını vermek, tarımsal üretimin gerçekte karmaşık ve çok iyi bir organizasyon içinde yürütülmesi gereken bir süreç olduğunu gösterme yoludur. Bu nedenle eğitimde tarımın planlama konusunda çok iyi bir uygulama alanı olduğuna dikkat çekmek, tarım eğitimi alan ve tarımsal işletmelerde görev alan teknik personele meslek hayatlarının her evresinde, planlamayı bir amaç olarak kullanma yeteneğini kazandırmak beklenmektedir. - Meyvecilikte Budama (Diyarbakır) 13
6 Mart 2013 tarihinde Diyarbakır-Silvan da düzenlenen eğitime Silvan kamu ve özel sektörde görevli 20 teknik eleman katılmıştır. Kaysı, badem, elma, kiraz, vişne ve asma ağaçlarında uygulamalı budama konusunda görsel bir sunuyu takiben sahada pratik uygulama şeklinde gerçekleştirilen eğitim, GAP-TEYAP Diyarbakır Konu Uzmanı tarafından verilmiştir. Eğitimde amaç; çiftçi ve teknik elemanların budama konusunda tespit edilen eksikliklerini gidermek, güncellenen bilgileri vererek onların bilgi seviyelerini yükseltmektir. Teorik eğitim Silvan kaymakamlığın toplantı salonunda, uygulama ise çevredeki bir bahçede çeşitli bitki çeşitlerinden (elma, kiraz, kaysı, vişne, badem, nar, asma) birer- ikişer ağaç budayarak yapılmıştır. Teknik elemanların büyük bir kısmı pratik uygulamaya eşlik etmiştir. Eğitimde sulak ve telli terbiye sistemlerinde budama, kış ilaçlaması, verim ve hasada yönelik budama konuları teknik elemanlara aktarılmış bu arada toprak analizleri ve toprak örneklerinin alınması, yaprak analizleri için örnek alınması, meyve ağaçlarında temel budama konuları işlenmiş ve katılımcılara eğitimin sonunda bağcılık konusunda liflet ve broşür dağıtılmıştır. - Sığırcılıkta Damızlık Özellikleri (Diyarbakır) 6 Mart 2013 tarihinde Diyarbakır-Eğil de düzenlenen eğitime kamu ve çiftçi örgütlerinde çalışan 33 teknik eleman katılmıştır. Sahada karşılaşabilecekleri sorunlar konusunda pratik çözümler konusunda yardımcı olmak ve yetiştiricilerin sorunlarla karşılaştıklarında nerelere başvurmaları gerektiği konusunda çözüm yollarını göstermek amacını taşıyan eğitim GAP- TEYAP Diyarbakır Ofisi ile GTHB Diyarbakır Müdürlüğünden konu uzmanları tarafından verilmiştir. Damızlık sığırlarda damızlık özellikleri ve damızlık seçmede hayvanlarda aranan şartlar ve damızlık seçerken hayvanların neresine bakılacağı-puan verileceği konusunda pratik uygulamayı içeren eğitim sonunda katılımcılara belgeleri verilmiştir. 14
- Bitki Besleme (Diyarbakır) 8 Mart 2013 tarihinde Diyarbakır-Bismil de düzenlenen eğitime Bismil MYO öğrencileri ile birlikte kamu ve çiftçi örgütlerinde çalışan 22 teknik eleman ve öğrenci katılmıştır. Bismil Meslek Yüksekokulu öğrencileri, GTHB ilçe müdürlüğü ve özel danışman şirketlerin teknik elemanlarına bitki besleme teknikleri konusunda bilgilendirmek amacını taşıyan eğitim GAP- TEYAP Diyarbakır Konu Uzmanı tarafından verilmiştir. Eğitimde öncelikle bitki beslenme tekniklerin genel mantığı, günün şartlarına uygun güncellenmiş bilgiler ile uygulamalardan edinilen tecrübe ve uygulama birikimleri harmanlanarak görseller eşliğinde sunulmuştur. Ayrıca GAP-TEYAP demonstrasyon çalışmalarımızda uygulamada karşılaşılan sorunlar ve edinilen tecrübeler de yine katılımcılarla paylaşılmıştır. - Cropwat ve SPZ Eğitimi (Diyarbakır) 13 Mart 2013 tarihinde Diyarbakır da düzenlenen eğitime özel sektör, kamu ve çiftçi örgütlerinde çalışan 9 teknik eleman katılmıştır. Çeşitli kurumlardaki sulama teknik elemanlarına sulama zaman planlamasını göstererek bitkiye iklim ve toprak faktörlerine bağlı olarak ne zaman ne kadar suyun verileceğini hesaplamayı öğretmek amacını taşıyan eğitim 15
GAP-TEYAP Diyarbakır Konu Uzmanı ile GTHB Diyarbakır Müdürlüğünden konu uzmanı tarafından verilmiştir. Katılımcılara sulama zaman planlaması yapılarak kısıntılı sulamanın bitki verimine olumlu etkileri anlatılmıştır. Daha sonra program üzerinde pratik uygulamalar yapılmıştır. - Antepfıstığı Yetiştiriciliği (Gaziantep) 12 Mart 2013 tarihinde Gaziantep de düzenlenen eğitime Gaziantep ilinde serbest danışman olarak çalışan 9 teknik eleman katılmıştır. Tarımsal yayım ve danışmanlık hizmeti veren kurum ve kuruluşların bu hizmeti verme kapasitelerinin geliştirilmesi ve danışmanlık hizmetlerinin etkinliğinin artırılması amacını taşıyan eğitim GAP-TEYAP Gaziantep Konu Uzmanları tarafından verilmiştir. Programda; öncelikle teknik personelin yöre çiftçisine daha iyi hizmet vermesi amacıyla bölgenin ana ürünü olan Antepfıstığı yetiştiriciliği ile Projenin temel faaliyet alanlarından olan Antepfıstığında damlama sulama sistemleri konusu ayrıntılarıyla anlatılmıştır. Daha sonra teknik elemanların temel çalışma alanları olan kırsal alanı daha iyi tanımalarını sağlamak amacıyla kırsal toplumun meydana gelişi, gelişmesi, sosyal olayları, sosyal kurumları, ilişkileri ve sosyal yapı özelliklerini içine alan Kırsal Sosyoloji konusu genel hatlarıyla anlatılmıştır. 16
- Bitki Besleme (Gaziantep) 26 Mart 2013 tarihinde Gaziantep de düzenlenen eğitime Gaziantep ilinde serbest danışman olarak çalışan 21 teknik eleman katılmıştır. Tarımsal yayım ve danışmanlık hizmeti veren kurum ve kuruluşların bu hizmeti verme kapasitelerinin geliştirilmesi ve danışmanlık hizmetlerinin etkinliğinin artırılması amacını taşıyan eğitim GAP-TEYAP Gaziantep Konu Uzmanları tarafından verilmiştir. Programda; öncelikle teknik personelin yöre çiftçisine daha iyi hizmet vermesi amacıyla bölgedeki önemli ürünleri için bitki besin elementlerinin yarayışlılığını etkileyen faktörlerin yanı sıra hububat hastalıkları ve zararlıları konusu ayrıntılarıyla anlatılmıştır. - Genel Tarım (Mardin) 11 Mart 2013 tarihinde Mardin Kızıltepe de düzenlenen ve GAP-TEYAP Mardin Ofisi elemanlarınca verilen eğitime Kızıltepe Meslek Yüksekokulundan 23 öğrenci katılmıştır. Eğitimde İyi tarım uygulamalarının temel aşamalarının meslek yüksekokulu öğrencilerine aktarılarak, konu ile ilgili bir bilinç oluşturulması ve gelecekteki meslek yaşantılarında konu ile ilgili uzmanlaşmayı, aktif olarak çalışmayı hedefleyen öğrencilere yol gösterilmesi hedeflenmiştir. Serbest tarım danışmanı kavramı, hizmet ve görev tanımları, çalışma prosedürleri, hizmet tanımları kapsamında yer alan işletme kriterleri ve tarımsal yayım ve danışmalık hizmetleri, GTHB desteklemeleri konularında güncel bilgiler katılımcılara verilmiş, şu anki mevcut piyasa koşullarında, okul bitiminde iş sıkıntısını yoğun yaşayan üniversite öğrencilerine ileriki yaşantılarındaki mesleki iş istihdamlarında MYO öğrencilerine yön verilmesi amaçlanmıştır. 17
- Tahıllarda Septoria-Pas (Mardin) 14 Mart 2013 tarihinde Mardin-Derik de düzenlenen eğitime Mardin-Derik özel sektör, kamu ve çiftçi örgütlerinde çalışan 15 teknik eleman katılmıştır. GAP-TEYAP Mardin Ofisi elemanları tarafından verilen eğitimde Septoria ve pas nasıl oluşuyor? oluşunu tetikleyen etmenler nelerdir? nasıl önlemler alınabilir konularında teknik elemanlara detaylı bilgiler verilmiştir. Ayrıca bilinçli ilaçlama nasıl yapılır? ilaçlamada insan hayatının önemi, bu konuda nasıl hareket edileceği anlatılmıştır. Çiftci ve Çiftçi Örgütlerinin Kapasitelerini Artırmaya Yönelik Faaliyetler (4.2) Dönem içerisinde çiftçi teknik gezisi, köy toplantısı ve fuar gezisi konularında yoğun programlar gerçekleştirilmiş, 2013 yılı demonstrasyonlarıyla ilgili hazırlık çalışmaları yapılmış, yer, alan, çiftçi seçimleri ve buna bağlı olarak tohum, fidan vb. gibi girdi ihtiyaçları belirleme ve temin etme çalışmaları sürdürülmüştür. F- Çiftçi Teknik Gezileri (4.2.1) Öncelikle GAP-TEYAP kapsamındaki demonstrasyon çiftçileri olmak üzere, GAP Bölgesi çiftçileri için düzenlenen teknik geziler, sulama-iby, sebzecilik, meyvecilik üretimi, tarımsal mekanizasyonun en ileri şekilde yapıldığı bölgelerdeki uygulamaları yerinde göstermek ve iki bölge çiftçilerini birbirleriyle karşılaştırarak bilgi alışverişinde bulunmalarını sağlamak, kardeş çiftçi grupları oluşturmak, ayrıca başta toprak işleme olmak üzere genel tarımsal mekanizasyondaki en son ve en verimli teknoloji kullanımlarını tanıtmak amacıyla 18
düzenlenmektedir. Teknik geziye katılan çiftçilerden bu gezide gördükleri uygulamaları bölgelerindeki diğer çiftçilere aktarmaları ve yörelerinde uygulamaları beklenmektedir. Dönem içerisinde sulama-iby konusunda bir çiftçi teknik gezisi düzenlenerek proje kapsamında teknik gezi sayısı 8 e, katılan çiftçi sayısı da 195 e çıkarılmıştır. GAP-TEYAP ÇİFTÇİ TEKNİK GEZİLERİ ÇİFTÇİ TEKNİK GEZİLERİ KONUSU (Program: 810 çiftçi) DÖNEM ÖNCESİ TOPLAM T. GEZİ ÇİFTÇİ MART 2013 T. GEZİ ÇİFTÇİ DÖNEM SONU TOPLAM T. GEZİ ÇİFTÇİ * Sulama 1 36 1 36 2 72 * Sebzecilik 2 51 2 51 * Meyvecilik 1 16 1 16 * Tarımsal Mekanizasyon 2 36 2 36 * Tarla Bitkileri 1 20 1 20 TOPLAM 7 159 1 36 8 195 Sulama ve İBY konulu çiftçi teknik gezisi 26 Şubat 1 Mart 2013 tarihleri arasında 36 çiftçinin katılımı ile Kahramanmaraş, Adana ve Mersin güzergâhına düzenlenmiştir. Gezi esnasında Çukurova bölgesindeki oturmuş sulama birlikleri, modern sulama metotlarının kullanıldığı işletmeler ve DSİ birimleri ziyaret edilmiş ve teknik bilgiler alınmıştır. Bu teknik gezideki amaç çiftçilerin diğer bölgelerdeki sulama birliklerinin modern işleyişleri ve DSİ ile olan ilişkilerini gözleri ile görmeleri, fikir sahibi olmaları ve gördükleri modern işletmeciliği bölgelerine uyarlayabilmeleridir. G- Köy Toplantıları (4.2.10.) Dönem içerisinde devam edilen faaliyetlerden birisi de köy (çiftçi) toplantılarıdır. Oldukça yoğun gerçekleştirilen bu faaliyetlerde proje ekip elemanları yöre çiftçilerine bölgede ihtiyaç olduğu tespit edilen konularda eğitimler vermişler ve etkin bilgiler aktarmışlardır. Bu dönem içerisinde muhtelif konularda düzenlenen 33 köy toplantısında 775 çiftçiye ulaşılmıştır. Böylece projenin başlangıcından itibaren düzenlenen 341 köy toplantısında 7.500 çiftçi muhtelif konularda eğitilmiştir. 19
GAP-TEYAP KÖY TOPLANTILARI DÖNEM ÖNCESİ TOPLAM Mar.13 DÖNEM SONU TOPLAM EĞİTİMİN KONUSU EĞİTİM ÇİFTÇİ EĞİTİM ÇİFTÇİ EĞİTİM ÇİFTÇİ * SULAMA 48 1.484 3 69 51 1.553 * BAĞ-BAHÇE 41 906 11 204 52 1.110 * SEBZECİLİK 17 330 2 67 19 397 * TARLA BİTKİLERİ 24 631 6 194 30 825 * HAYVANCILIK 122 1.761 9 184 131 1.945 * ÖRGÜTLENME 8 158 0 0 8 158 * DESTEKLEMELER 9 292 0 0 9 292 * DANIŞMANLIK 7 259 0 0 7 259 * İYİ-ORGANİK TARIM 3 42 0 0 3 42 * GENEL TARIM 29 862 2 57 31 919 KÖY TOPLANTILARI TOPLAM BATMAN 308 6.725 33 775 341 7.500 * SULAMA 14 247 14 247 * BAĞ-BAHÇE 13 233 2 29 15 262 * SEBZECİLİK 12 228 2 67 14 295 * TARLA BİTKİLERİ 0 0 0 0 * HAYVANCILIK 24 377 2 35 26 412 * ÖRGÜTLENME 1 5 1 5 * DESTEKLEMELER 1 15 1 15 * DANIŞMANLIK 4 171 4 171 * İYİ-ORGANİK TARIM 0 0 0 0 * GENEL TARIM 2 77 2 77 BATMAN TOPLAM 71 1.353 6 131 77 1.484 ŞANLIURFA * SULAMA 4 208 1 34 5 242 * BAĞ-BAHÇE 9 124 9 124 * SEBZECİLİK 1 16 1 16 * TARLA BİTKİLERİ 2 42 1 75 3 117 * HAYVANCILIK 18 131 1 20 19 151 * ÖRGÜTLENME 0 0 0 0 * DESTEKLEMELER 0 0 0 0 * DANIŞMANLIK 0 0 0 0 * İYİ-ORGANİK TARIM 0 0 0 0 * GENEL TARIM 9 286 2 57 11 343 20
ŞANLIURFA TOPLAM 43 807 5 186 48 993 MARDİN * SULAMA 8 116 8 116 * BAĞ-BAHÇE 7 131 3 58 10 189 * SEBZECİLİK 2 32 2 32 * TARLA BİTKİLERİ 5 117 2 51 7 168 * HAYVANCILIK 19 191 1 25 20 216 * ÖRGÜTLENME 5 96 5 96 * DESTEKLEMELER 1 9 1 9 * DANIŞMANLIK 3 88 3 88 * İYİ-ORGANİK TARIM 1 11 1 11 * GENEL TARIM 6 213 6 213 MARDİN TOPLAM 57 1.004 6 134 63 1.138 GAZİANTEP * SULAMA 11 448 1 11 12 459 * BAĞ-BAHÇE 5 191 5 191 * SEBZECİLİK 0 0 0 0 * TARLA BİTKİLERİ 2 34 2 34 * HAYVANCILIK 30 527 2 36 32 563 * ÖRGÜTLENME 1 28 1 28 * DESTEKLEMELER 1 160 1 160 * DANIŞMANLIK 0 0 0 0 * İYİ-ORGANİK TARIM 1 17 1 17 * GENEL TARIM 6 159 6 159 GAZİANTEP TOPLAM 57 1564 3 47 60 1611 DİYARBAKIR * SULAMA 1 36 1 24 2 60 * BAĞ-BAHÇE 4 160 2 58 6 218 * SEBZECİLİK 2 54 2 54 * TARLA BİTKİLERİ 9 264 1 16 10 280 * HAYVANCILIK 29 473 29 473 * ÖRGÜTLENME 1 29 1 29 * DESTEKLEMELER 0 0 0 0 * DANIŞMANLIK 0 0 0 0 * İYİ-ORGANİK TARIM 0 0 0 0 * GENEL TARIM 1 21 1 21 DİYARBAKIR TOPLAM 47 1.037 4 98 51 1.135 ADIYAMAN * SULAMA 10 429 10 429 * BAĞ-BAHÇE 3 67 4 59 7 126 * SEBZECİLİK 0 0 0 0 21
* TARLA BİTKİLERİ 6 174 2 52 8 226 * HAYVANCILIK 2 62 3 68 5 130 * ÖRGÜTLENME 0 0 0 0 * DESTEKLEMELER 6 108 6 108 * DANIŞMANLIK 0 0 0 0 * İYİ-ORGANİK TARIM 1 14 1 14 * GENEL TARIM 5 106 5 106 ADIYAMAN TOPLAM 33 960 9 179 42 1.139 22
H- Bölge İçi Talebe Dayalı Geziler (4.2.11) GAP-TEYAP uygulama planında yer alan bu faaliyet genellikle bölgedeki çiftçilerin en son tarımsal üretim teknolojilerini görme ve bilgi edilme fırsatı bulabilecekleri fuar organizasyonlarına katılımları sağlanarak gerçekleştirilmektedir Bu gezilerde katılımcılar en son tarım teknolojileri, sulama sistemleri, sera, tohumculuk, fidecilik, fidancılık, tarım ekipmanları, hayvancılık, çiçekçilik, peyzaj ve organik tarımla ilgili ulusal ve uluslararası ürün ve hizmetleri görme imkânı bulmaktadır. Tarım sektörüne yenilikler getirecek ve tarımsal üretimin katma değer kazanmasına katkı sağlayacak çalışmalara yönelik olarak düzenlenmiş olan bu geziler kapsamında dönem içerisinde Konya, Mersin ve Kayseri Tarım ve Hayvancılık fuarlarına toplam 89 çiftçi ile katılım sağlanmıştır. Böylece bu ana kadar proje kapsamında 11 fuar gezisine toplam 568 çiftçi katılımı sağlanmıştır. GAP-TEYAP ÇİFTÇİ FUAR ZİYARETİ (kişi) ZİYARET EDİLEN FUAR DÖNEM BAŞI KATILAN ÇİFTÇİ MART 2013 DÖNEMİ KATILAN ÇİFTÇİ DÖNEM SONU KATILAN ÇİFTÇİ Adana Tarım 1 91 1 91 Konya Tarım 1 38 1 22 2 60 Bursa Tarım 2 100 2 100 Antalya 1 45 1 45 2. Adana 1 44 1 44 Mersin 1 36 1 36 2 72 Gaziantep 1 125 1 125 Kayseri 1 31 1 31 TOPLAM 8 479 3 89 11 568 23
24