Ülkemizde Tıp Fakültelerinin tarihi 1
Bütün dünler, bugünleri aydınlatan fenerlerdir. W. Shakespeare 2
Marmara Üniv. Haydarpaşa Kampüsü 1915 yılında Çanakkale de şehit olan Tıp Fakültesi öğrencileri anısına! 3
Tarihçe İlk Osmanlı Medresesi İznik Orhan Gazi de (ORHAN GAZİ-1331) İlk Osmanlı Külliyesi Fatih Medresesi (Fatih Sultan Mehmet: 1463-1470) dir. İstanbul Üniversitesi nin kökeni sayılan bu kuruluşun esas adı Medarisi Semaniye Yüksek öğretim amaçlı kurulan bu müessese, Darrüşifa (Hastane), Darüttalim (Muallimhane), Kütüphane, tâbhane (imaret) gibi bölümler içermektedir. 4
İlk Tıp Okulu 14 Mart, 1827 de Sultan II. Mahmud tarafından Vezneciler de Tulumbacılar konağında açılmıştır. Fransızca eğitim veren bu okulun kuruluş adı TIPHANE-İ AMİRE dir. Bir süre sonra Topkapı Sarayı içinde bir de Cerrahhane-i Amire açılmış ve kısa süre sonrada bu ikisi yine saray içi Otlukçu Kışlasında Tıphane ve Cerrahhane-i Amire adı ile birleştirilmiştir. Bu birleşime rağmen okul kısa sürede yetersiz hale gelmiştir. 5
Yine Sultan Mahmud un emri ile Enderun a hizmet veren Galata Sarayı Tıphane ve Hastane olarak tamir edilmiş ve Tıp Okulu, 1838 de buraya taşınmıştır. Okulun yeni adı Askeri (Mektebi) Tıbbiye-i Şahane olmuş ve açılışı bizzat padişah tarafından yapılmıştır. Öğretim Fransızca yapılmaktadır. Müdür Viyana lı genç bir hekim olan Dr. Bernard dır. 6
Galatasaray tıbbiyesi çağdaş bir tıp okulu olup, öğrenim süresi 6 yıldır. Mektebin Botanik Bahçesi, Zooloji Müzesi, Fizikkimya laboratuvarı, Eczacı Mektebi, Otopsi olanakları vardır. 1843 de bir de Ebe okulu eklenmiştir. Mekteb Nazırı Abdülhak Molla ve başhoca Bernard tır. Okula din ve mezhep gözetilmeksizin öğrenci alınmakta. 7
1843 te ilk mezunlarının diplomasını Padişah kendisi veriyor ve bu gelenek uzun süre sürdürülüyor. 1847 de mezunlar toplu halde Viyana ya gönderilip, orada sınava sokuluyor ve tamamı başarılı oluyor. Böylece okul kalitesini kanıtlıyor. Ayrıca bu okulda, birinci ve ikinci sınıflarda Bakalorya, üçüncü sınıfta I. Doktora, son sınıfta II. Doktora ve okul bitiminde tez sınavı na girmek zorunluluğu mevcuttur. 8
Galatasaray Tıp Okulu, 1849 da yanmış Okul önce Halıcıoğlu na, sonra Hasköy e daha sonra da Sirkeci ye taşınmıştır. 1874 de tekrar Galatasaray a, yapılan yeni binaya dönmüştür. Maarif nezaretinin itirazı üzerine 2 yıl sonra 1876 da Askeri-Tıbbiye-i Şahane Sirkeci- Demirkapı ya nakledilmiş ve 27 yıl bu mekânda hizmet vermiş 1903 de Haydarpaşa da yapılan yeni binasına götürülmüştür. 9
1827 deki kuruluşundan itibaren uygulanan Fransızca öğretim 1866 da tartışılmaya başlanmış ve 1870 de padişah iradesi ile Türkçe Eğitim e dönülmüştür. 1843 de Beyazıt- Simkeşhane de bir poliklinik açılır Mektebi (Askeri) Tıbbiyeyi Şahane sadece ordu ve sarayın ihtiyaçlarını karşılamakta ve sivil Tıp Hizmetleri sürekli aksamaktadır. 10
Bu nedenle, 1862 de kurulan Cemiyet-i Tıbbıye-i Osmaniye nin tesiri ve ısrarı ile 1867 de Türkçe öğretim ve eğitim yapan bir Sivil Tıbbiye- Mülki Tıbbiye kurulur. 1870 de Haydarpaşa Hastanesi Uygulama Hastanesi haline getirilir. Tüm askeri uzman hekimler bu kuruluşta yetişmektedir. 11
1896 da uygulama hastanesi görevi Gülhane ye verilir. Kuruluşun adı Gülhane Askeri Tababet ve Tatbikat Mektebi dir. Başına Prof. Rieder ve yardımcılığına Dayke getirilmiştir. Rieder Dayke 12
İlk Tıp Fakültesi, Mektebi Tıbbiyeyi Şahane 1903 de Mülki Tıbbiye 1908 de Haydarpaşa daki binaya (bugün Marmara Üniversitesi idari bölümü olan) getirilmiş ve tek bir tıp okulu haline dönüştürülmüştür. Okul 1909 da İstanbul Darülfünun una yani bugünkü İstanbul Üniversitesi ne bağlanarak, İstanbul Tıp Fakültesi kurulmuştur. 13
1909 da Fakültenin Kurucu Dekanı Cemil Paşa (Topuzlu) dır. Paşa ayrıca cerrahinin de şefidir. Muallim Kerim Sebati (Görgün), ve Muallim Orhan Abdi (Kurtaran) beyler kürsünün (Seririyat-ı Hariciye) diğer öğretim üyeleridir. 14
15
16
1911 de fakültenin İstanbul yakasına taşınmasına karşı çıkan Cemil Paşa dekanlık ve Cerrahi kliniği direktörlüğünden ayrılmıştır. 17
Fakültenin uygulama hastanesi Haydarpaşa Hastanesi dir. Cumhuriyet döneminde İstanbul yakasının bazı hastaneleri de uygulama hizmetlerine alınmış, özellikle staj için kullanılmıştır. 18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
31.07.1933 te İstanbul Darülfünun u lağvedilip, İstanbul Üniversitesi kurulmuştur. İstanbul Darülfünun unun lağv edilmesi öncesinde, Tıp Fakültesinin 58 öğretim üyesi ve 29 kürsüsü mevcuttu. 30
1987 2009 yılları arasında İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi nde her kademede gururla hizmet verme mutluluğuna eriştiğim için kendimi şanslı görüyorum. Dr. Korhan Taviloğlu Genel Cerrahi Profesörü (0530) 326 06 96 www.taviloglu.com www.facebook.com/drtaviloglu http://twitter.com/drtaviloglu http://tr.linkedin.com/in/drtaviloglu 31