İçindekiler MOBİLYA SEKTÖRÜ... 2 DÜNYA MOBİLYA İHRACATI... 3 TÜRKİYE DE MOBİLYA SEKTÖRÜ... 3 Türkiye de Mobilya Üretimi ve Tüketimi... 3 Türkiye de Mobilya İhracatı... 5 Türkiye de Mobilya İthalatı... 8 MOBİLYA SEKTÖRÜ SWOT ANALİZİ... 10
MOBİLYA SEKTÖRÜ Mobilya, dünyada belli başlı ekonomik sektörlerden biridir ve sektör hem ana unsurları hem de yardımcı ve yan unsurları ile birlikte yıllık ortalama 437 milyar dolarlık bir değer üretmektedir. Dünya mobilya üretimi son on yılda değerini iki katına çıkartmış, 2004 yılında yaklaşık 220 milyar ABD doları değerinde iken 2013 yılında 437 milyar dolara kadar ulaşmıştır. Dünya mobilya üretiminin 150 milyar dolarlık bölümü üretici ülkelerde tüketiciye sunulurken, 70 milyar doları aşan bölümü uluslararası ticarete konu olmuştur. 2050 yılında mobilya pazarının 1 trilyon ABD dolarını geçeceği tahmin edilmektedir. Dünya genelinde daha önce dünya mobilya üretiminde Avrupa üretimin merkezi iken, son 18-20 yılda mobilya üretim ağırlığının Çin merkezli olmak üzere doğuya kaydığı görülmektedir. Ancak, Almanya, İtalya ve Polonya gibi ülkeler mobilya sektörü açısından hala önemini devam ettiren ülkelerdir. Dünya mobilya sektörünün %35 i ev içi mobilya ve döşeme, ofis ve dış mekânlar için mobilya üreten üretici firmalardan oluşmaktadır. Bu alanda etkinlik gösteren dernek ve birlikler, fuarlar, ofisler ve sergiler %30 luk bir dilimi meydana getirmektedir. Aydınlatma ve aydınlatma malzemesi üreticileri ile birlikte ev eşyası üreticileri sektörde %27 oranında yer alırken; yardımcı malzeme, yarı mamul ve aksesuar üreticileri sektörde %6 oranında temsil edilmektedir. Dünya mobilya sektörü istihdam anlamında da dikkate değer bir sayıya sahiptir. Bütün dünyada üretilen mobilya ile birlikte 260.000 kişilik istihdamla sektör her geçen gün alanını genişletmektedir. Mobilya sektörünü daha gelişkin hale getirmek açısından çeşitli ülkelerde çok sayıda fuarlar düzenlenmektedir. Yapılan bu fuarlarla birlikte hem üretilen mobilyalar tasarım, çeşitlilik vs. bağlamında değerlendirilmekte hem de sektörün durumuna ilişkin birinci elden, üreticilerden doğrudan haberdar olunmaktadır. Her yıl dünya genelinde düzenlenen ortalama 60 uluslararası fuarın başını her yıl 10 fuarla İtalya çekmektedir. İtalya nın ardından her yıl 9 fuar düzenleyen Çin Halk Cumhuriyeti ve 6 fuar düzenleyen Almanya gelmektedir. Ayrıca Türkiye de her yıl düzenlediği 2 fuarla bu sektördeki faaliyetlerini etkinleştirmeye çalışmaktadır.
DÜNYA MOBİLYA İHRACATI Dünya Mobilya Ticareti 2015 yılında 134 milyar dolar olarak gerçekleşti. 2016 için 137 milyar dolara yükselmesi yani %2 lik bir büyüme öngörülüyor. Çin in açık bir arayla ihracat miktarı 61 milyar dolar Ardından Almanya 12 milyar, İtalya ve Polonya 10 milyar, ABD 8 milyar Türkiye bu sıralamada, Romanya, Danimarka, İsveç ve İspanya yı geçerek 12.sırada yer aldı. TÜRKİYE DE MOBİLYA SEKTÖRÜ Türkiye de Mobilya Üretimi ve Tüketimi Türk mobilya endüstrisi, genelde çoğu geleneksel yöntemlerle çalışan atölye tipi, küçük ölçekli işletmelerin ağırlıkta olduğu bir görünüme sahiptir. Buna karşın özellikle son 15-20 yıllık süreçte küçük ölçekli işletmelerin yanı sıra orta ve büyük ölçekli işletmelerin sayısı artmaya başlamıştır. TÜİK Genel Sanayi ve İşyerleri Sayımı verilerine göre sektör 150.427 kişiyi istihdam etmektedir. Bu alanda faaliyet gösteren işletme sayısı ise 34.438 dir.
Türkiye de mobilya sektörü, pazarın yoğunlaştığı ve/veya orman ürünlerinin yoğun olduğu belirli bölgelerde toplanmıştır. Önemli mobilya üretim bölgeleri toplam üretimdeki paylarına göre; İstanbul, Ankara, Bursa (İnegöl), Kayseri, İzmir ve Adana olarak sıralanmaktadır. İstanbul da mobilya sektörü muhtelif yerlere dağılmış olmakla beraber, en önemli iki merkez İkitelli Organize Sanayi Bölgesi ndeki MASKO (778 mağaza) ve küçük sanayi sitesindeki MODOKO (350 mağaza) dur. Ankara mobilya üretiminde her zaman için önemli bir merkez olmuştur. Ankara da mobilya sektörü Siteler semtiyle özdeşleşmiştir. Siteler 1960 lı yıllarda Marangozlar Odasının önderliğinde kurulmuş olup, bugün 5.000 dönüm arazi üzerinde faaliyet gösteren büyük bir organize sanayi bölgesidir. Bölge küçük ve orta ölçekli mobilya üretimi yapan birçok işletmeyi barındırmaktadır. Sitelerdeki kayıtlı firma sayısının 10.000 i aştığı sanılmaktadır. Ancak bu işletmeler emek yoğun işletmeler olup, büyük ölçekli üretim yapan firma sayısı azdır. Büyük ormanlık alanlara sahip olan ve bunun sonucu olarak ağaç sanayiinin hızlı bir gelişme gösterdiği görülmektedir. Bursa-İnegöl Bölgesi de gelişme dinamiği yüksek bir bölgedir. Tarihi İpek Yolu üzerinde bulunmasının getirdiği ticari hareketliliği ve hammadde kaynaklarına yakın olmasının avantajını iyi değerlendiren İnegöl bugün artık mobilyasıyla da anılmaktadır. Bölgenin ihracatta yakaladığı başarı, Bursa-İnegöl ün mobilyada önemli bir uluslararası merkez olma yolunda olduğunu göstermektedir. Kayseri de mobilya sektörünün yükselişi kanepe, koltuk ve yatakla başlamıştır. Teknolojik gelişmeler ve yeni yatırımlarla bugün mobilyanın her dalında üretim yapan firmaları ile Kayseri, Türkiye nin önemli bir mobilya merkezi haline gelmiştir. Şehir sektörün en büyüklerini içerisinde barındırmaktadır. Kayseri Marangozlar Mobilyacılar ve Döşemeciler Odası verilerine göre ise sektörde
faaliyet gösteren firma sayısı 3.500 bulmaktadır. TÜİK verilerine göre, firma başına düşen 11,5 kişilik istihdam düzeyi ile bölgede Türkiye ortalamasının çok üzerinde bir oranla eleman istihdam edilmektedir. Firma başına düşen eleman sayısının yüksekliği de göstermektedir ki şehir büyük ölçekli, fabrikasyon tarzda üretim yapan, firmaların yoğunlaştığı bir bölgemizdir. Kayseri daha çok ev mobilyası (koltuk, kanepe ve oturma grubu gibi) ihracatı yapmaktadır. İzmir de ise, Karabağlar ve Kısıkköy sektörün yoğunlaştığı bölgeler olup, sahip olunan liman ve ulaşım kolaylığı sayesinde sektör ihracatta önemli atılımlar içerisindedir. Yurt içinde tüketicilerin mobilya değiştirme sıklığına ilişkin yapılan anketler tüketicilerin %85 inin 3 ile 10 yıl arasında mobilya değiştirdiğine işaret ederken, ilk 3 yılda mobilyasını değiştirenlerin oranı %5 olarak değerlendirilmektedir. Mobilya satın alma nedenine ilişkin yapılan anketlerde ise, yenileme amaçlı mobilya alımlarının ilk sırada olduğu görülmektedir. Türkiye de Mobilya İhracatı Mobilya sektörü, işyeri sayısı ve yarattığı istihdam ile önemli bir sektör olmasına karşın ihracatımız içindeki payı düşüktür. Sektörün toplam ihracat içindeki payı 2011 yılında %1,19 iken 2014 te %1,54 olarak gerçekleşmiştir. Mobilya sektörünün gelişmesi mobilya ihracatının gelişmesine bağlıdır. Türkiye nin mobilya ihracatı 2001 yılında 192 milyon dolar olarak gerçekleşirken, 2015 yılında önemli oranda artarak 2 milyar 193 milyon dolara ulaşmıştır. Bu ülkeleri sırasıyla Libya, Almanya ve Azerbaycan takip etmiştir.
Kaynak: TUİK verileri 2015 yılında Türkiye nin mobilya sektöründen en fazla ihracat yaptığı ülke Irak olmuştur. Sektör ihracatında ikinci sırayı Suudi Arabistan almıştır. Yıllar geçtikçe artan bir ihracat grafiği çizilmiştir. Libya, mobilya sektöründe ihracat yaptığımız bir başka Müslüman ülke ve 2015 te 3.sırada yer almıştır. 2015 yılı içerisinde ihracatın istenilen düzeylere ulaşamamasında komşu ve çevre ülkelerde yaşanan siyasi sorunlar kadar modern ve tasarım odaklı üretimin yeterince kullanılmayışı da önemli bir etkendir. 2015 yılında 204 noktaya ihracat gerçekleştirdik. KG Başı değerimizi 3,69 dolara yükselttik.
2016 yılının ilk 6 aylık döneminde mobilya sektörünün ihracat verilerine göre, ihracat rakamı %1 büyümeyle 1.100.923.808 Dolar olduğunu açıklanmıştır. 2010-2016 Yılı Ocak-Haziran Dönemi Mobilya İhracat Verileri YIL / OCAK-HAZİRAN DÖNEMİ İHRACAT/DOLAR ARTIŞ/AZALIŞ ORANI 2010 625.979.495-2011 752.927.901 0,20 2012 885.027.994 0,17 2013 2014 2015 2016 Kaynak: MOSDER 1.020.017.453 1.196.852.299 1.095.765.981 1.100.923.808 0,15 0,17-0,08 0,01
Türkiye de Mobilya İthalatı Türkiye nin mobilya ithalatı yaptığı ülkelerin başında AB ülkeleri gelmekle beraber, 2006 yılı itibariyle Çin, ülke bazında en fazla mal alımı yapılan ülkedir. Çin sahip olduğu maliyet avantajını kullanarak toplam ithalatın yaklaşık 3 te birini karşılar hale gelmiştir. AB ülkeleri içerisinde 2015 yılı itibariyle en fazla ithalat yapılan ülke 87 milyon dolar ile İtalya olup, İtalya yı 86 milyon dolarlık mobilya ithalatı ile Almanya takip etmektedir. Mobilya ithalatımızda öne çıkan diğer ülkeler arasında Polonya, Fransa, Romanya ve Bulgaristan yer almaktadır. En çok ithalat yapılan ülke olarak Çin, sektördeki söz sahibi olarak ilk sırada yer almıştır. İtalya ve Almanya birbirine yakın olarak toplamda 175.000 gibi bir rakamla Çin i takip eden ülkeler olmuştur. Polonya, Fransa ve Romanya ülkeleri de mobilya ithalatı yaptığımız önemli ülkeler arasında yer almıştır.
2016 yılının ilk 6 aylık döneminde mobilya sektörünün ithalat rakamlarını açıklandı. Bu verilerine göre ithalat rakamı, 2015 in aynı dönemine göre %54 gerilemeyle 304.208.720 dolar olarak kayıtlara geçti. YIL OCAK/HAZİRAN DÖNEMİ İTHALAT/DOLAR ARTIŞ/AZALIŞ ORANI 2010 341.597.615-2011 453.644.571 0,32 2012 402.898.418-0,11 2013 447.833.064 0,11 2014 471.132.115 0,05 2015 469.040.902-0,01 2016 304.208.720-0,54 Kaynak: MOSDER
MOBİLYA SEKTÖRÜ SWOT ANALİZİ