İngiizce gramer yapısının teme mantığı Tense kavramı üzerine kurumuştur. Bu kavramın Türkçe'ye çevrimesi mümkün omadığı için bu ünite içerisinde Tense kavramı bu haiye kuanıacaktır. İngiizce'de Tense sözcüğü ie anatımak istenen, eyemerin gerçekeştikeri zamanara dayaı bir sınıfamadan çok, fiierin kuanım biçimerine dayaı, başka bir deyişe BİÇİMSEL bir sınıfandırmadır. Buna göre İngiizce'de fiierin cümede ana fii oarak kuanımarı biçimse oarak iki zaman doğrutusunda gerçekeşir. Bunar Present ve Past zamanar oarak adandırımaktadır. Tense sözcüğünün ifade ettiği anamın önceike fiierin yapıarının biçimse özeikeri oduğu düşünüdüğünde, Present ve Past sözcükerinin de yine gerçekeşen eyemin şu anda veya geçmişte kama durumarından çok, biçimse özeiği ie igii oduğu söyenebiir. Yani bir Tense'in Present veya Past oduğunu beiremek için Tense'in biçimse özeiği önemidir. Buna göre Tense'er, Present ve Past oma durumarına göre şu şekide grupandırımaktadır. PRESENT TENSES The Simpe Present Tense (Özne + to be [am/is/are] + mesek / yer / sıfat) I am a student. She is the best student in the cass. They are at home. (Özne + fii1 (s/es/ies) + nesne) PAST TENSES The Simpe Past Tense (Özne + to be [was / were] + mesek / yer / sıfat) I was very excited. My grandfather was a piot in Word War II. Joe and his wife were in Spain ast week. (Özne + fii ² + nesne ) Jack knows a ot about computers. We ocked a the doors before we eft the house. The Present Progressive (Continuous) Tense (Özne + am/is/are+fii ing + nesne) The Past Progressive (Continuous) Tense (Özne +was/were +fiiing+ nesne ) My sisters are taking in the kitchen. John and Sarah were shopping yesterday. The Present Perfect Tense (Özne + have/has + fii3+ nesne) The Past Perfect Tense (Özne + had + fii3+ nesne ) They are rich because they have won the ottery. They were very happy because they had won the ottery. The Present Perfect Progressive (Continuous) Tense The Past Perfect Progressive (Continuous) Tense (Özne + had + been + fii ing + nesne ) (Özne + have/has + been + fii ing + nesne) He was hot and sweaty because he had been I'm very tired because I have been working a day. chopping wood for hours. modas wi can may modas (perfect) woud coud might 7
Burada dikkat edimesi gereken bazı noktaar vardır. Bunar şu şekide sıraanabiir: 1- İngiizce'nin Tense mantığı Türkçe'de yoktur. Doayısıya Tense, Present, Past gibi teme kavramarı ve yukarıda istesi verien Tense başıkarını Türkçeeştirmeye çaışmayınız. 2- Tense kavramı önceike yapıarın biçimse özeikerini ifade etmek amacıya kuanıır. Bu noktada bir Tense'in Present veya Past oması, o Tense'in biçimse özeiği ie igiidir. 3- Tense'er ie igii özeikeri ve diğer konuarı Türkçe karşııkarını kuanarak öğrenmeye çaışmanız İngiizce'nin gramer mantığını tam anamıya kavramanızı engeer. 4- Tense'er ie igii oarak ik önemi nokta, yapıarı biçimse oarak ayırt etmektir. İkinci önemi nokta da Tense'erin kuanım mantıkarını anamaktır. Bu aşamada şu unutumamaıdır: İngiizce'de Tense'er, Türkçe'de kimi zaman ifade edien karşııkarından çok farkı mantıkara da kuanıabimektedir. Doayısıya Türkçe'de Zamanar ie İngiizce'de Tense'erin örtüştüğü noktaarın faza omadığı söyenebiir. 5- Yukarıda istesi verien Tense başıkarına Türkçe karşııkar bumaya çaıştığınızda bunun sadece birkaç tanesi için mümkün oacağını; diğereri için ise faza anamı omayan adarın kuanıacağını göreceksiniz. Bu yüzden Şimdiki Zaman, Geniş Zaman, Geçmiş Zaman vs. gibi ifadeeri kuanmayınız. Bunun yerine yukarıda istede beirtien Tense başıkarını orijina haeriye kuanmaya özen gösteriniz. 6- İereyen aşamaarda bu Tense başıkarında geçen Simpe, Present, Perfect, Progressive (Continuous), Past, Present ve Future sözcükerinin niçin kuanıdığı, Tense ve Time (Zaman) farkı detayı oarak açıkanacaktır. 7- Son oarak, isteye dikkate bakıdığında Tense başıkarının beirenmesinde rasgee davranımadığı, bei bir düzenin ve simetrinin izendiği rahatıka görüebiir. 8- Kimi zaman bieşik cümeerdeki fiierin zaman uyumu içinde omaarı gerekir. Zaman uyumu kuraı gereğince teme cümecik present veya future tense'erden birinde ise buna bağı yan cümecikerin present tense'erden birinde oması gerekir. Buna karşın teme cümecikteki eyem, past tense'erin herhangi birinde ise yan cümecikteki eyemin de uygun past tense'erden birinde oması gerekir. Bu gene kuraa uymayan durumar vardır. Bu tür kuanımarı iyi tanımak sınav açısından önemidir. Bu önemi noktaarı vurguadıktan sonra konunun diğer ayrıntıarı aşağıda verimiştir. The Present Progressive (Continuous) Tense A) Gene Özeikeri: 1- The Present Progressive (Continuous) Tense i içinde buunduğumuz anda ya da konuşma anında yapmakta oduğumuz hareketeri veya o sıraarda yapmakta oduğumuz işeri ifade etmek için kuanırız. 2- Cüme yapısı "to be" yardımcı fiiinin am/is/are haerinden kişiye uygun oan birisi ie birikte Present Participe (Ving) kuanıarak ede ediir. Kuanım biçimi şu şekide taboaştırıabiir: 8
+ Özne to be fii ing I am earning another anguage. You are istening to the news. to be + not fii ing - Özne She is not (isn't) staying at the hote. We are not (aren't) watching the match. Özne fii ing Is she taking on the phone? Are the chidren paying in their room?? to be 3- The Present Progressive Tense de ana fiie -ing takısı ekenirken bazen fiide değişikik yapıması gerekebiir. Bu konuda dikkat edimesi gereken kuraar şunardır: Teme Kura: Ana fiie -ing takısı ekenir. 1: drink drinking study studying eat eating Eğer fii ünsüz+ünü+ünsüz şekinde bitiyorsa, sondaki sessiz harf iki kere yazıır. stop stopping get getting begin beginning admit admitting prefer preferring Uyarı a. Eğer fiiin son hecesi vurguu söyenmiyorsa bu kura geçeri değidir. open b. opening Sözcüğün sonundaki ünüden sonra geen tek her zaman çift yazıır. trave traveing signa signaing Not ü Amerikan İngiizcesi'nde bu kura geçeri değidir. 2: Eğer fii -ie ie bitiyorsa, -ie eki -y haini aır. 3: ie ying die dying Eğer fii ünü+ünsüz+e şekinde bitiyorsa, -e harfi kuanımaz. (örn: cose, dine, eave, move) come coming mistake mistaking 9
B) The Present Progressive Tense Time Phrases: now today just sti these days currenty right now at the moment at present this evening at the present at this time nowadays at this moment day by day in this day and age for the time being in an hour* momentariy in a minute* soon* before ong* presenty* shorty* at the present time at this very moment tomorrow* Uyarı * ie işareti oanar, bu Tense 'geecek' ifade ediyorsa kuanıır. C) Kuanım Yereri: 1- The Present Progressive Tense konuşma/yazma anından önce başamış ve konuşma anında henüz tamamanmamış eyemeri/durumarı anatır. Bu kuanımda süreç vurgusu yapıamaz. For ten days, since 1950 gibi ifadeer kuanımaz. Past Present Future Ssshhh... They are trying to get the baby to seep. Sorry. I can't hep you with your homework since I am doing my own homework now. They are evacuating the buiding because of a fire. My wife isn't working today. She is ying on the coach and drinking tea at the moment. We don't have enough room in our house. That's why some of the wedding guests are staying at a hote. 2- Bu Tense, aynı zamanda konuşma anı civarında yapıan eyemeri ifade etmek için kuanıır ve eyemin konuşma anında yapııyor oması gerekmez. I'm preparing a project about the Ottoman Empire. He is working hard these days. The boss is saying very positive things about you nowadays. 3- Bu Tense aşamaı oarak değişmekte oan durumarı anatmak için kuanıabiir. She is getting fatter as she is becoming oder. The amount of poution in the word is constanty increasing. That band is becoming more famous every day. The poar ice caps are meting because of goba warming. 10
4- Bu Tense, yakın geecekte kesin oarak gerçekeşecek ve gerçekeşmesi için gereki hazırıkarın yapıdığı eyemeri anatmak için de kuanıabiir. Bu tür bir kuanım için, cümede geecek ifade eden tomorrow, soon, next year, shorty, in Juy, at Ramadan Bayram, on Tuesday, unti October gibi bir zarf kuanıması gerekir. Past Present Future When are you seeing the doctor? My parents are having a party for their wedding anniversary this weekend. Are you meeting your friends tonight? 5- Ayrıca bu Tense, aways, constanty, continuay, repeatedy, forever gibi ifadeere kuanıdığında süreki yapıan ve kişiyi rahatsız eden eyem veya durumarı ifade eder. Bu kuanım kısaca şikayet veya eeştiri amaçı kuanım oarak akıda tutuabiir. Ancak bazı durumarda şikayet veya eeştiri anamı omaksızın very often anamında da bu Tense kuanıabiir. A the teachers are sick of her because she is forever making up strange excuses to get out of doing things. He is repeatedy traveing throughout the word. They are continuay asking their parents for money. You are aways making a ot of noise. 6- The Present Progressive Tense bekenmedik bir eyemin defaarca oduğunu da ifade eder. I am aways bumping into my neighbour near the station. I guess he works somewhere near there. 7- The Present Progressive Tense bir eyemin veya durumun geçici oduğunu ifade etmek için de kuanıabiir. Banks are ending money (these days) to encourage businesses to expand. She is working in an eectronics factory during the summer hoidays. 8- Konuşmacının kararığını ifade etmek için kuanıır. I'm not coming with you. 9- when / whie gibi bağaçara başayan zarf cümecikerinde sürekiik ifade eden eyem varsa ve teme cümecikteki fii present ya da future tense ie ouşturumuşsa sürekiik ifade eden eyem ie bu tense kuanıabiir. I never tak on the phone whie I am driving a car. 11
The Simpe Present Tense A) Gene Özeikeri: 1- The Simpe Present Tense beiri araıkara gerçekeşen eyemeri, aışkanıkarı, doğa ve biimse gerçekeri anatır. 2- Oumu ve oumsuz/soru cüme yapısı farkıık gösterir. Ayrıca kişiye uygun oarak yardımcı fii ve fii kuanımı farkıdır. Kuanım biçimi şu şekide taboaştırıabiir: + Özne fii I / You hate watching footba matches. We / They ove adventurous hoidays. + Özne She / He Itaian fuenty. Mary / My mother ikes drinking tea. My cat / It seeps near my bed. - Özne do + not fii I / You do not (don't) eat anything in the mornings. We / They do not (don't) get up eary at the weekend. The students do not (don't) go to schoo every day. - Özne does + not fii She / He does not (doesn't) ive in the countryside. John does not (doesn't) watch TV every evening. It does not (doesn't) rain here very often.? Do Özne fii Do you visit your grandparents on Sundays? Do the chidren / they seep after unch?? Does 3- fii (s) speaks Özne fii Does she / he take her dog for a wak every morning? Does Mr. Green work for that big company? Üçüncü teki şahısarda (he / she / it) fiiere -s takısı ekenirken uyuması gereken yazım kuraarı vardır. Buna göre: a. Eğer fii -y harfi ie bitiyorsa ve bu harfin önündeki harf ünsüz ise -y, -i harfine dönüştürüüp -ies oarak kuanıır. bury buries copy copies 12
b. Eğer fii -o, x, ss, sh, ch harferi ie bitiyorsa, bu harferin sonuna -es ekenir. go goes box boxes touch touches brush brushes cross crosses Not ü Bu gruptaki fiier okunurken fii sonundaki -es, /-iz/ oarak söyenir. c. Eğer fii sessiz bir harf veya bir ünüyü izeyen -y ie bitiyorsa ve yukarıda sözü edien kuraara da uymuyorsa bu durumda sadece -s ekenir. 4- want wants buy buys The Simpe Present Tense te, fii omayan cümeeri ifade edebimek için - to be fiierinden yararanıır. To be fiii present tense'de kişiye göre değişkenik gösterir. Bu kuanım aşağıdaki şekidedir: + Özne to be I am Engish. He /She / It is in the garden. You / We / They are experienced doctors. - Özne I to be + not am not (I'm not) an accountant. She / He / It is not (isn't) young. We / You / They are not (aren't) in Turkey.? to be 5- Özne Am I your reative? Is she / he / it here yet? Are they / we / you ate? The Simpe Present Tense de, to have fiii üçüncü teki şahısarda (he / she / it) ve diğer kişiere kuanıırken uyuması gereken kuraar vardır. Bu kuanım aşağıdaki şekidedir: + Özne have I have a shower every morning You / We / They have time to rest at the weekends. + Özne has He / She has a very big house. It has a kenne in the backyard. 13
- Özne do + not have I / You do not (don't) have enough time to eat out. We / They do not (don't) have any work to do. - Özne does + not have She / He does not (doesn't) have green eyes. It does not (doesn't) have a tai.? Do Özne have Do you have any daughters? Do they have a dog?? Does Özne have Does she / he have a drink every evening? Does a crocodie have sharp teeth? B) Kuanım Yereri: 1- The Simpe Present Tense süreki veya düzeni oarak gerçekeşen eyem veya durumarı anatmak için kuanıır. Past Present Future I go to bed at 11.00 most evenings. Every week I try to give up smoking but I never manage it. We aways get up eary, as we have to be at work at seven every morning. 2- Biimse gerçeker, gene doğruar, geneemeer ve doğa oayarı da bu Tense ie ifade ediebiir. Past Present Future The Earth goes round the Sun. When ice mets in water it makes the water coo down. The Rio Carniva takes pace annuay. 3- Non-Progressive Fiier ie kuanıdığında The Simpe Present Tense, konuşma anında veya konuşma anı civarında gerçekeşmekte oan eyemeri/durumarı ifade etmek için de kuanıabiir. Non-Progressive Fiier e E maddesinde değinimektedir. Past Present I do not want anything to eat now. 14 Future
4- Spor karşıaşmaarının anatımında ve bazı etkinikerin nası yapıdığını tarif etmek için kuanıabiir. Beckham passes to Gerrard. Gerrard to Carragher, Carragher back to Gerrard... and Gerrard shoots and it's a goa! First, I take a bow and break two eggs into it. Next... You hod the can in one hand. Right, you are hoding it in one hand; now you take off the id with the other... 5- Resmi yazışmaarda, standart bazı yapıara kuanıır. I regret to inform you that you are fired. I ook forward to hearing from you. (Bu cümeerde The Present Progressive Tense kuanıdığında daha samimi bir anam ortaya çıkar.) 6- Yön tariferinde veya buna benzer taimatarda da bu Tense kuanıabiir. Speaker 1: Coud you te me how I get to the ibrary, pease? Speaker 2: Sure, you go up this street, then you turn eft, it's on your right. 7- Hikaye, masa, oyun veya romanarın informa aktarımarında kuanıabiir. 8- In Act I, Hamet meets the ghost of his father. Hear, see, gather, understand gibi bazı fiiere The Simpe Present Tense geçmişte kamış durumarda da kuanıabiir. I hear you are going out with Susan. (Duydum ki.) 9- Kitapardan, duyuruardan ya da bunardan aıntı yaparken çoğunuka bu Tense kuanıır. Bir yazarın fikireri özetenirken veya aktarıırken The Simpe Present Tense kuanıır. This does not fit. The notice warns us not to try to touch the animas. Mevana advises a peope to be themseves. 10- Biimse metinerden aıntıar yapıırken eser geçmişte yazımış osa bie The Simpe Present Tense kuanıır. Bunun sebebi metnin şu an önümüzde buunması ve her zaman varığını sürdürecek omasıdır. Dunn and Dunn (1997) discusses the psychoogy of teaching. 15
11- Aşağıdaki fiiere The Simpe Present Tense yaygın oarak cümeere giriş yapmak için kuanıır. Bu tür fiiere Performative Verbs de denmektedir. accept hope suggest acknowedge imagine suppose admit inform warn advise predict apoogise presume assume promise beieve propose deny recognise guarantee recommend guess refuse I bet you wi win the competition. She hopes her grades wi be better this year. He denies taking her money. My father promises not to drive the car too fast. You have ots of probems. I agree. 12- Aşağıda yer aan durum bidiren fiiere çoğunuka The Simpe Present Tense kuanıır. agree consist of forget ook pan resembe trust appear contain hate ook ike prefer seem understand assume cost have ove reaize sme beieve disagree hope mean reca taste beong to enjoy know notice regret think consider fee ike own remember toerate The house over there beongs to my friend. I prefer staying at home. He hates traveing by bus. Uyarı ü Bu fiierden bazıarı, geçici bir durumu ifade etmek için The Present Progressive Tense ie kuanıır. I am considering taking eary retirement. 13- ache, fee, hurt, ook, seem gibi fiier The Simpe Present Tense veya The Present Progressive Tense ie kuanıabiir. What is the matter with Bi? He ooks/is ooking terribe. 16
14- Gazete manşeterinde kuanıan The Simpe Present Tense geçmişte kaan oayarı ifade edebiir. QUAKE HITS CENTRAL IRAN SCIENTISTS FIND BRIGHTEST STAR 15- Tren, otobüs, uçak gibi topu taşıma araçarının hareket saaterini ifade ederken, sinema, tiyatro, teevizyon programı, işyereri ve okuarın açıış kapanış saateri topantı ve sınavarın vs. başama-bitiş vakiteri gibi süreki oarak aynı saatte gerçekeşen durumarda oay geecek zamanda gerçekeşecek omasına rağmen The Simpe Present Tense ie ifade ediebiir. Bunarın ortak özeikeri bu zamanarın bir makam tarafından önceden beirenmiş omasıdır. Bu kuanım özeike arrive, begin, cose, come, end, finish, eave, open, return, start gibi fiiere yaygındır. Our bus eaves at haf past eight, so there is no need to hurry. The supermarket coses at ten- thirty today since it is Saturday. The meeting tomorrow starts at four. 16- Bir kişiye öneride buunmak için veya bir şeyi neden yapmadığını sormak için Why don't you...?, bir kişiye meseğini sormak için What do you do? ve kişiye süreki oarak yaşadığı yeri sormak için Where do you ive? gibi yapıara da bu Tense kuanıır. Ayrıca Here comes..., There goes... ifadeerindeki The Simpe Present Tense e dikkat ediniz. Here comes your bus. There goes our bus. We wi have to wait for the next one. Why don't you have an aspirin for your headache? What does your father do? He is an engineer. Where do you ive? I ive in Tepebaşı. 17- Ayrıca yazdığımız bir yazıda verien bir bigiye atıfta buunmak için de bu Tense kuanıabiir. Figure 4 shows the differences... 18- Eğer düz cümede do / does yardımcı fiieri kuanııyorsa bunar vurgu amaçıdır. He does know everything you said about him. I do understand why she doesn't want to come to our party. 19- Zaman bidiren cümeerde, teme cümecik Present Simpe veya Future Simpe ie ouşturumuşsa zarf cümeciği çoğu zaman Present Simpe ie our. When she goes shopping, she aways buys unnecessary things. We won't go out unti it stops raining. 17
20- Koşu cümeerinde, type 0 ie ouşturuan cümenin her iki tarafında, type I ie ouşturuan cümenin ise sadece ifcümeciğinde ve benzer diğer koşu cümeerinin 1. türünde geecek anamı taşısa da future simpe yerine present tense (veya present perfect tense) kuanıır. Uness she finishes the report, she won't be abe to get a promotion. If you park your car here, it wi be towed away. C) To be" fiiinin The Simpe Present Tense veya The Present Progressive Tense ie kuanıma durumu: To be fiii am/is/are biçiminde hem The Simpe Present Tense hem de The Present Progressive Tense oarak kuanıabiir. Cümede hangi kuanımın oduğu anamdan çıkarıabiir. He is very busy. He doesn't want anybody to disturb him. (Şu an) When he is very busy, he prefers not to be disturbed by anybody. (Gene durum) D) The Simpe Present Tense Time Phrases / Frequency Adverbs: İngiizce'de en çok bu zamana zarf ya da zarf takımarı kuanıır. Bunardan bazıarı aşağıda verimiştir. a the time constanty often every now and then at a times usuay permanenty rarey every semester once in a whie habituay sometimes every week hardy ever frequenty now and again most of the time aways normay reguary ever for eternity often mosty sporadicay twice a week sedom commony repeatedy infrequenty never generay intermittenty occasionay continuousy every cass/ day/ hoiday/ hour/month/ year every other day / week / month / year Every fours weeks / five years / 3 days / 10 mins 1- Sıkık Zarfarı ve zarf takımarı, How often...? sorusuna cevap vermek için kuanıan zarfardır ve bir eyemin/durumun gerçekeşme sıkığını beirtmek için kuanıır. Bu zarfarın cümede kuanım yereri konusunda farkı durumar söz konusudur. Sadece fii kuanıan ve yardımcı fiiin omadığı durumarda Sıkık Zarfarı genede cüme ortasında, özneden sonra veya fiiden önce kuanıır. She occasionay goes to the theatre. 2- Ana fii oarak cümede to be fiii kuanıdığında, Sıkık Zarfarı to be fiiinden sonra geir. Lucy is permanenty in Istanbu. Caros and Ji are reguary ate for work. 18
3- Kısa cevap kuanımarında durum farkı oabiir. Speaker A: Is Mr. Johnson aways so rude? Speaker B: Yes, he aways is. Speaker A: Te her not to be ate. Speaker B: She never is. 4- Zarf vurguanmak istendiğinde özneden sonra kuanıabiir. Speaker A: What are you doing here? Shoudn't you be at schoo? Speaker B: I normay am in schoo on weekdays, but my teacher is i. Speaker A: Are you tired? Speaker B: I usuay am tired on Mondays, because it's my busiest day. 5- Eğer cümede ana fii dışında yardımcı fii de kuanımışsa, bu durumda zarf, yardımcı fiiden sonra kuanıır. I must aways go home eary. The teacher doesn't often compain about his students. We don't usuay speak Turkish in Engish casses. 6- Zorunuuk bidiren 'have to', 'has to' yapıarında zarfar, bu yapıardan önce kuanıır. I often have to go shopping. He usuay has to come to schoo by train. 7- Vurgu amacıya Sıkık Zarfarı cüme başında kuanıabiir. Cüme sonunda Sıkık Zarfarı nın kuanımı yaygın değidir. Ancak zarfı başta kuanmak unutumuşsa vurgu için cüme sonunda da kuanıabiir. Sometimes, I forget to do my homework. I forget to do my homework sometimes. 8- "Aways" emir cümeeri dışında cüme başında veya sonunda kuanımaz. Aways remember to eat fruit. 9- Never", "sedom", "rarey" cüme sonunda kuanımaz. Poemik içeren iddiaı cümeerde, cüme başında kuanıabiirer ve sonra geen Tense yapısının Devrik (Inverted) oması gerekir. Sedom do they go shopping because they earn itte money. Rarey does he read the newspaper. Never does food taste so good as when eaten with friends! 19
10- Soru cümeerinde Sıkık Zarfarı ana fiiden önce kuanıır. Ancak "never", "sedom", "rarey" ve oumsuz anam taşıyan diğer Sıkık Zarfarı soru cümeerinde kuanımaz. Do you often go to the cinema? 11- Oumsuz cümeerde Sıkık Zarfarı ana fiiden önce kuanıır. Ancak "never", "sedom", "rarey" ve oumsuz anam taşıyan diğer Sıkık Zarfarı oumsuz cümeerde kuanımaz. They don't often go to the cinema. They never go to the cinema. 12- zarf takımarı cümenin ya en başında ya da sonunda kuanıır. Every semester, we visit a different museum. We visit a different museum every semester. E) Non-Progressive Fiier: Progressive Tense"erin sorguandığı soruarda hata yapmanıza sebep oabiecek en önemi konu NonProgressive fiierdir. Non-Progressive fiier süreç bidirmeyen ve bu yüzden Progressive Tenseere kuanıamayan fiierdir. Burada dikkat edimesi gereken nokta şudur: Bazı fiier kura gereği Non-Progressive iken, diğereri duruma bağı oarak ve anamarı yorumandığında Non-Progressive oabiirer. Başka bir deyişe, ik gruba geen fiieri ezberemeniz yeteri iken, ikinci gruba giren fiierde, fii ie nesnesini birikte düşünerek yorum yapmak gerekir. Kura Gereği Non-Progressive Oan Fiier State acknowedge contain forget notice sound advise *cost imagine owe suppose *appear decide incude prefer *think assume decine know reaise understand * be distinguish ook recognise want beieve doubt mean remember * weigh consist of exist need seem abhor disike hate mind appreciate envy ike promise care fear oathe refuse desire forgive ove wish Emotion detest 20
Possession Senses beong * fee * have * hear own * see possess * sme * taste Duruma Bağı Oarak Non-Progressive Oan Fiier abandon compete discover expode give up join open stop arrive crash enter fa graduate jump pass turn up begin cut exist find hire end promote vanish coide disappear expe finish hit meet start wound Uyarı ü * ie işareti oan fiier bazı durumarda Progressive Tense'ere kuanıabiir. F- Non-Progressive Fiier İe İgii İstisnaar: 1- Yukarıdaki istede yer aıp bazı anamarda kuanıdıkarında Progressive Tense er ie kuanıabien fiier ve kuanıdıkarı anamar şunardır: Think: a. 'Sanmak, zannetmek' anamında kişise görüş bidirmek için kuanıdığında Progressive Tense'ere kuanımaz. I think that the teacher is a bit angry with us. My dad thinks that the goverment shoud do something about the probem of street chidren. b. Düşünmek, panamak, tasaramak' anamındaysa Progressive Tense'ere kuanıabiir. Burada 'think of/about' kuanımına dikkat ediniz. I am thinking of going to the cinema tonight. Are you reay thinking about dropping out of university? See: a. 'Görmek' anamındaysa Progressive Tense'ere kuanımaz. I see you've just had a hair cut; it suits you. 21
b. 'Görüşmek, ziyaret etmek, fört etmek, başkaarının göremediği şeyeri (hayaet) görmek' anamındaysa Progressive Tense'ere kuanıabiir. We are seeing an estate agent about our house next week. She can't have seen a ghost, she's just seeing things. No, I'm not seeing anyone at the moment. Sme: a. 'Kokmak' anamındaysa Progressive Tense'ere kuanımaz. What are you cooking? It smes great. Those dogs sme awfu; I think they need a bath. b. 'Kokamak' anamındaysa Progressive Tense'ere kuanıabiir. I'm smeing this sauce to check that it is okay. Taste: a. Bir nesnenin tadından söz ediyorsak (tadı...omak) Progressive Tense'ere kuanımaz. This pie tastes fantastic, it must be a the herbs in it. The soup at that resturant tastes a bit funny. b. 'Tadına bakmak' anamındaysa Progressive Tense'ere kuanıabiir. My dad is tasting the wine to make sure that it is okay. Fee: a. Bir nesnenin ve durumun bize verdiği hissi ifade ediyorsa Progressive Tense'ere kuanımaz. The bed fees comfortabe because the mattress is soft, which is how I ike it. The massage fees good and the way it reaxes my body affects my entire nervous system. b. 'Düşünmek' anamında (görüş bidirmek için) kuanıdığında da Progressive Tense'ere kuanımaz. The jury fees that the defendant is innocent. 22
c. 'Sezinemek, ummak' anamındaysa Progressive Tense'ere kuanımaz. As ong as you are honest about your feeings and ook at your situation reaisticay, I fee you wi reach a heathy resoution one way or another. d. 'Hissetmek' anamındaysa Progressive Tense'ere de kuanıabiir. I fee ashamed that I ied to her. / I'm feeing ashamed that I ied to her. Appear: a. 'Gibi görünmek' anamındaysa Progressive Tense'ere kuanımaz. In the waiting room, Mr. Smith appears confused and is unabe to understand simpe directions from the nurse to hang up his coat. b. 'Ortaya çıkmak' veya 'sahneye, teevizyona çıkmak' anamındaysa Progressive Tense'ere kuanıabiir. My favourite singer is appearing at the jazz cub tonight. Weigh: a. Bir nesnenin veya kişinin ağırığını ifade etmek için Progressive Tense'ere kuanımaz. The doctor weighed him and he weighs 80 kios! That means he's gained 15 kios since ast spring. b. 'Tartmak, öçüp biçmek, değerendirmek' anamındaysa Progressive Tense'ere kuanıabiir. If you are weighing the food in a container, you can subtract the weight of the container from the tota weight to get the weight of the food. Be: a. 'To be' fiiinin Present hai 'am/is/are' dır ve 'The Simpe Present Tense' ve 'The Present Progressive Tense' için aynı biçimde kuanıır. I am very tired after chasing around in the junge ooking for rhinos. (Now) Happiness is what we get when we strive for the best that is within us. (Genera) b. Bu fii konuşmanın geçtiği sırada bir değişimi vurguuyorsa, bazı sıfatara The Present Progressive Tense ie ana fii oarak kuanıabiir. You are being very inconsiderate to a of the other peope in the theatre! He is being very humbe. A taented man ike him shoud never remain in the shadows. 23
Live: a. Bu fii ie süreki oturduğumuz yeri ifade ediyorsak, The Simpe Present Tense kuanıır. I ive at number 13 and woud ike it changed. Can this be done? b. Ancak geçici oarak ikamet ettiğimiz yeri ifade etmek için The Present Progressive Tense kuanırız. She is iving with 4 roommates in a doube bedroom apartment. Hear: a. İşitmek, dinemek' anamında Duyu Fiii oarak kuanıdığında Progressive Tense ere kuanımaz. I can hear some strange music coming from next door. I hear that the professor has refused to take part in the conference b. Tanık dinemek anamında Progressive Tense ere kuanıabiir. The judge is hearing the witnesses from both sides. c. Şu an, önceden geen bir sürekiik ve geecekte de bu sürekiiğin devam etmesi kaydıya süreki haber amak anamında kuanıır. We're hearing that customers are peased with our products. I have been hearing voices for some time now. Have: a. Sahip omak' anamında Progressive Tense'ere kuanımaz. I have some debts which I have to pay in a very short time. She has worked very hard and now she has a uxurious car. George can't come to schoo today because he has a broken arm. b. 'Bir deneyim yaşamak', 'tecrübe etmek', 'tüketmek' vs. gibi anamarda kuanıdığında Progressive Tense'ere kuanıabiir. Bu kuanım başka bir sözcüke bireşip eyem bidirir ve 'have+isim' şekinde kuanıır. Bu nedene kaıpaşmış ifadeer biinmeidir. They are having an argument again! Are we having a ride in the car this afternoon? 24
c. have fiiinin sahip omak anamı dışında have+isim şekinde kaıpaşmış kuanımarından bazıarı şunardır: have an affair have dinner have a haircut have a trip have an argument have a drink/coffee have a probem have a cigarette have a baby have a drive have a hoiday have a rest have a bath/shower have a dream have a esson have a ride/wak have breakfast have fun have a ift have a row have a break have a game have unch have a shave have a tak have a chat have a meeting have a seep have a good time have a mea/snack have supper have a date have good/bad weather have a nap have a day-off have a good journey/fight have a nightmare 2- Ayrıca birçok Non-Progressive fii aşamaı değişme / geişme ifade ederken Progressive Tense ere kuanıabiir. These days, more and more peope are preferring to take eary retirement. Prices are faing these days due to the economic improvements. 3- see, hear, taste, sme, understand, remember gibi Non-Progressive fiierde Progressive anam vermek için can kuanıır. I can see Sue coming down the road. Can you sme something burning? 4- Non-Pogressive oan fiier, Progressive Tense er ie kuanıamadıkarı için Aternatif Tense Tabosu"ndaki karşııkarı ie kuanıabiir ve Progressive anam taşıyabiirer. NON-PROGRESSİVE FİİLLER İÇİN ALTERNATİF TENSE TABLOSU Kuanıması Bekenen Tense Kuanıması Gereken Tense The Present Progressive Tense The Simpe Present Tense The Past Progressive Tense The Simpe Past Tense The Present Perfect Progressive Tense The Present Perfect Tense The Past Perfect Progressive Tense The Past Perfect Tense AYRICA The Future Progressive The Future Perfect Progressive The Simpe Future The Future Perfect Örneğin I am oving you. yerine I ove you. veya I have been knowing him for many years. yerine I have known him for many years. kuanıır. Non-Progressive Fiier ie kuanıdığında Progressive omayan Tense'er Progressive Tense gibi çevriebiir. 25
The Simpe Past Tense A) Gene Özeikeri: 12- The Simpe Past Tense geçmişte kamış ve zamanı bei oan eyem ve durumarı ifade etmek için kuanıır. Oumu ve oumsuz/soru cüme yapısı farkıık gösterir. Fii bütün kişierde aynı şekide kuanıır. Bu Tense'de kuanıan ana fiiin past hai - başka bir deyişe ikinci hai(v2)- oması gerekir. Fiierin The Simpe Past Tense de kuanımarı iki şekide gerçekeşir: Düzeni ve Düzensiz fiier Reguar Verbs (Düzeni Fiier) : Bu gruptaki fiier The Simpe Past Tense ie kuanıdığında fiiin sonuna -ed takısı ekenir. Irreguar Verbs (Düzensiz Fiier) : Bu gruptaki fiierin ikinci (V2) ve üçüncü (V3) haerinin ezbere biinmesi gerekir. 1 3- + Özne 3 V [past participe] worked expoded iked gone seen cut fii 2 saw ceaned ate you with a handsome man yesterday. your room ast week. my sandwich. - Özne We Our teacher did + not did not (didn't) did not (didn't) fii meet ask them ast night. difficut questions to us.? Did Did Did Özne you Mrs. Doran fii watch stay the news on TV? at that hote? I You A cat 4-2 V [base] V [past] work worked Reguar Verbs expode expoded ike iked go went Irreguar Verbs see saw cut cut The Simpe Past Tense de cüme yapısı şu şekidedir: To be fiii ise The Simpe Past Tense de was/were oarak kuanıır. + Özne I / He / She You / We / They to be was were very ate for work yesterday. drunk ast night. - Özne I / He / She You / We / They to be + not was not (wasn't) were not (weren't) at schoo on Monday. here.? to be Was Were Özne he / she / I you / we / they your teacher? happy with their job? 26