T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI 2003-2011 DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN DENİZLİ
Türk tarımını kalkındırmadan Türkiye yi kalkındıramayız Recep Tayyip ERDOĞAN Başbakan
Ekolojik denge ve küresel gıda sorunları için şimdi tarım zamanı Mehmet Mehdi EKER Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı
Denizli tarımında yapısal değişim ve dönüşüm çalışmaları
Tar m Türkiye BÜYÜDÜ... Son 8 yılın 7 sinde büyüyerek ekonominin tampon ve Türkiye nin lokomotif sektörü olan Tarım Sektörü, 75 Milyon insanımızın ve 30 Milyon turistin gıda ihtiyacını karşılamış, 1.525 ürün ile 184 ülkeye 15,3 Milyar dolarlık ihracat gerçekleştirmiştir. 7
Çiftçinin yüzü güldü 8
Çiftçi borçları silindi Denizli de Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri nden aldıkları kredileri ödeyemeyen 11.613 çiftçimizin, 11,5 Milyon TL yi bulan borçları silindi. 9
Kefalet kanunu ile çiftçi mağduriyeti sona erdi 2007 yılında çıkarılan Kanun ile müteselsil kefalet yüzünden hacizle karşı karşıya olan çiftçilerimizin mağduriyeti giderildi. 10
Tarımsal kredi kullanımı arttı 2002 yılında %59 olan tarımsal kredi faiz oranları, sulama ve hayvancılık faaliyetlerinde sıfır a (faizsiz), diğer tarımsal faaliyetlerde % 5 e düşürüldü. T.C. Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri tarafından 2003 yılında çiftçilere 20,2 Milyon TL kredi kullandırılmış iken, 2011 yılında bu miktar 488,6 Milyon TL ye yükseldi. Bu dönemde, Denizli çiftçisine kullandırılan kredi miktarı 24,2 kat arttı. 11
Denizli de tarımsal destekler
Tarımda İlk ler Dönemi Başlatıldı İlk kez Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli başlatıldı(2010). Devlet destekli tarım sigortası uygulamaları başlatıldı (2006). 174 ALO GIDA HATTI kuruldu (2009). Tarım arazilerinin Bölünemez Parsel Büyüklüğü belirlenerek fiili toplulaştırma yapılması sağlandı(2007). Kırsal kalkınma yatırımları desteklendi (2005). Damızlık süt sığırcılığı, büyükbaş hayvan yetiştiriciliği, küçükbaş hayvan yetiştiriciliğine % 60 indirimli faiz uygulaması başlatıldı(2006). Büyükbaş Besi Hayvancılığında sıfır faizli işletme kredisi, büyükbaş besi, süt ve küçükbaş hayvancılık yatırımlarında % 50-60 oranlarında indirimli faizli kredi uygulaması başlatıldı(2010). Basınçlı sulama sistemi yatırımlarına, % 50 hibe ve sıfır faizli 5 yıl vadeli kredi uygulamaları başlatıldı (2006-2007). Sünede havadan ilaçlamaya son verildi tamamen yerden ilaçlamaya geçildi ve sünede biyolojik mücadele başlatıldı (2006). 13
Meyve bahçelerinin yenilenmesi çalışmalarına destek verildi(2005). Sertifikalı tohumluk ve fidan kullanan üreticilere destek verildi(2005). Gübre desteği nakit olarak doğrudan çiftçilere verildi (2005). Toprak analizi için ilave destek uygulaması başlatıldı (2005). Ürün konseyleri kuruldu(2009). Akredite veteriner hekimlik uygulaması başlatıldı (2006). Yerli hayvan genetik kaynakları halk elinde koruma altına alındı (2005). Sertifikalı tohum üreticilerine destek verilmeye başlandı (2008). Su ürünleri üretimine destek verilmeye başlandı(2005). Küçükbaş hayvancılığına destek verildi (2006). Sertifikalı Tarım Danışmanlığı Uygulaması başlatıldı (2009). Tarımsal İşletme Kayıt Sistemi oluşturuldu (2010). Çevre amaçlı tarımsal arazilerin korunmasına yönelik destek başlatıldı(2006). İyi tarım ve örtü-altı iyi tarım uygulamalarına destek verildi(2009). Anaç sığır ve manda desteklemesi uygulaması başlatıldı.(2008) Hayvan başı destek ödemesi başlatıldı(2008). Kuraklıktan zarar gören çiftçilerimize nakdi destek verildi (2007). Hububata prim desteği verildi (2005). Çiftçilerimize mazot desteği verildi (2003). Tarımsal kalkınma kooperatiflerine faizsiz kredi verildi (2003). Arıcılık destekleme kapsamına alındı (2003). Organik tarım için ilave destek uygulaması başlatıldı (2005). Organik Tarım Bilgi Sistemi kuruldu(2005). Gıda Güvenliği Bilgi Sistemi kuruldu(2007). Bitki koruma ürünleri için Bayilik Sınav Sistemi getirildi (2007). 14
Üreticilere tarım danışmanı istihdamı için destek verildi (2009). Çiğ sütün süt tozu olarak değerlendirilmesine destek verildi (2009). Koyun ve keçi sütüne sığır sütünden farklı olmak üzere destekleme verildi (2009). Ulusal süt kayıt sistemi ve damızlık koyun keçi kayıt sistemi kuruldu (2009). Süt fiyat düzenlemesi desteği verildi (2009). Buzağı desteği verildi(2003) Reçeteli zirai ilaç satışı uygulamasına geçildi(2009). Don zararına destek verildi (2010). Et ve Yumurta Tavukçuluğuna % 50 kanatlı sektörüne ise % 60 faiz indirimli biyogüvenlik kredisi uygulandı (2010). Aşı desteği verildi(2005). Alo Ofis Ürün Alım Hattı kuruldu (2005). Yağlı tohumlardan aspire prim desteği verildi (2006). İpekböcekçiliği Bakanlığımız bünyesinde destekleme kapsamına alındı (2006). Tiftik üretimi desteği verildi(2006). Baklagiller prim desteği kapsamına alındı (2008). Arıcılık Kayıt Sistemi (AKS) ile tüm veriler kayıt altına alınmaya başlandı (2008). İşletme başına tarımsal yayım ve danışmanlık desteği verildi(2009). Fark ödeme desteklerinin havza bazlı yapılmasına başlandı(2010). Tritikale prim desteği kapsamına alındı (2010). Web Tarım TV yayına başladı (2010). İlk kez büyükbaş ve küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinde faizsiz, 7 yıl vadeli kredi uygulaması başlatıldı (2010). İlk kez büyükbaş hayvan besiciliğinde faizsiz, 2 yıl vadeli kredi uygulaması başlatıldı (2010). 15
Mazot desteği başlatıldı Denizli de çiftçilerimize, bu dönemde 67 Milyon TL mazot desteği sağlandı. 16
Kimyevi gübre desteği doğrudan çiftçimize ödendi Kimyevi gübre desteği doğrudan çiftçimize verildi, gübre fiyatlarındaki artıştan üreticimizin olumsuz etkilenmesi önlendi. Denizli çiftçisine, bu dönemde toplam 56,7 Milyon TL gübre desteği sağlandı. 17
İşimiz destek, amacımız daha çok üretmek Denizli de 2002 yılında toplam 39,3 Milyon TL tarımsal destek verilmiş iken, 2011 yılında 99,8 Milyon TL destek verildi. Bu dönemde toplam 661,5 Milyon TL tarımsal destek verildi. 2002-2011 döneminde, toplam tarımsal destekler 2,5 kat arttı. 18
Prim destekleri arttı Denizli de 2002 yılında 4,2 Milyon TL prim desteği verilmiş iken, 2011 yılında 14,3 Milyon TL destek verildi. 2003 2011 yıllarında, çiftçilerimize yaklaşık 116,1 Milyon TL prim desteği verildi. 2002-2011 döneminde, çiftçimize ödenen prim miktarı 3,4 kat arttı. 19
Hayvancılığa özel önem verildi Denizli de 2002 yılında 1,4 Milyon TL hayvancılık desteği verilmiş iken, 2011 yılında 53,4 Milyon TL destek verildi. 2003 2011 yıllarında, çiftçilerimize toplam 208,1 Milyon TL hayvancılık desteği verildi. 2002-2011 döneminde, çiftçimize ödenen hayvancılık desteği miktarı 38 kat arttı. 20
Tarımsal Kalkınma Kooperatiflerine tam destek, bereketli gelecek Denizli de 1999-2002 döneminde 3 adet kooperatif projesine 1,22 Milyon TL kredi desteği sağlanmış iken, 2003-2011 döneminde 56 adet kooperatif projesine 48,3 Milyon TL destek sağlandı. Bu projeler ile 3.433 aile desteklendi. Kooperatiflere verilen kredi desteği yaklaşık 39,5 kat arttı. 21
22 Kuraklığa ve dona karşı nakdi destek verildi Denizli de çiftçimiz kuraklığa ve dona karşı yalnız bırakılmadı. 2007 yılında Denizli de meydana gelen kuraklıktan zarar gören çiftçilerimizin mağduriyetini önlemek için kuraklık desteği verildi. 2007 yılında 15.322 çiftçimize 3,8 Milyon TL kuraklık desteği ödendi. Ayrıca, zarar gören çiftçilerimizin Ziraat Bankası ile Tarım Kredi Kooperatiflerine olan tarımsal kredi borçları 1 yıl süre ile ertelendi. 2090 sayılı Kanun kapsamında 2010 yılında meydana gelen don afetinden zarar gören Denizli ilimizde çiftçilerimize dekar başına 150 TL destek verildi ve Ziraat Bankası ile Tarım Kredi Kooperatiflerine olan çiftçi kredi borçları 1 yıl süreyle ertelendi. Ayrıca, 2010 yılında don zararı gören 297 çiftçiye toplam 346 Bin TL yardım yapıldı.
Ürünler işlendi, kazanç çoğaldı Kırsal kalkınma hamlesi başlatıldı. Tarım-sanayi entegrasyonunu sağlayan %50 hibe destekli Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı 2006 yılında başladı. Böylece tarımsal ürünlerin işlenmesi, paketlenmesi, ambalajlanması, depolanması ve makine-ekipman alımı gibi ekonomik yatırımlar desteklendi. 1.509 adet makine-ekipman alımı için 8,9 Milyon TL hibe desteği verildi. 2006-2011 döneminde 12,8 Milyon TL tutarında 69 proje tamamlanarak, 668 kişiye istihdam sağlandı. 23
Cumhuriyet tarihinde bir ilk; tarım sigortası Doğal afetlerden etkilenen üreticilerin mağduriyetlerini gidermek üzere 70 yıllık bir rüya olan Tarım Sigortası uygulamaları 2006 yılında başlatıldı. Türkiye genelinde 1 Milyon 826 Bin, Denizli de 32.360 poliçe kesildi ve poliçe bedelinin % 50 si hibe olarak karşılandı. 24
Veteriner hekim ve mühendisler çiftçimizin yanında Türkiye de 7.500, Denizli de ise 118 tarım danışmanı göreve başlatıldı. Tarım danışmanı sayısı 2012 yılında alınacaklarla birlikte Türkiye de 10.000 e, Denizli de ise 151 e yükselecektir. İlk kez performansa dayalı sözleşme yenileme esası bu personel için uygulandı. Tarım danışmanlarının büyük bir kısmı kadroya geçirildi. 25
Suni tohumlama çalışmaları Özel veteriner hekim uygulamasıyla suni tohumlama çalışmaları hız kazandı. Denizli de, 2002 yılında 6.314 adet suni tohumlama yapılıyor iken, 2011 yılında bu sayı 121.222 adede ulaştı. 2003 2011 yıllarında 571.695 adet suni tohumlama yapıldı. Suni tohumlama sayısı 19 kat arttı. 26
Hayvan hastalıklarıyla daha etkili mücadele... Hayvan hastalıklarıyla mücadele için önemli projeler hayata geçirildi. 2010 yılında ŞAP aşılama kampanyası ile Denizli de hayvan varlığının % 99 u aşılandı. 2003-2011 döneminde toplam 6,2 Milyon hayvan aşılandı. 2003-2011 döneminde 468 Bin büyükbaş hayvan kayıt altına alındı. 27
Güvenilir gıda, sağlıklı yaşam... 174 alo gıda hattı Halk sağlığını korumak ve güvenli gıda tüketimini sağlamak üzere gıda üretim ve satış yerlerinde denetimler arttırıldı. Denizli deki gıda denetçisi sayısı, 2002 yılında 9 iken, 2011 yılı sonu itibariyle 70 e çıkartıldı. Gıda denetimi sayısı ise, 2002 yılında 585 adet iken, 2011 yılında 7.919 adede çıkarıldı. 2009 GIDA YILI ilan edildi. 174 ALO GIDA HATTI hizmete açıldı. 28
Mera ıslahında dev adım... Mera ıslah çalışmalarına büyük önem verildi. Sağlanan destekler ve yapılan ıslah çalışmaları ile yem bitkileri üretim alanlarında önemli artışlar sağlanarak kaliteli kaba yem ihtiyacının % 75 i karşılanır hale geldi. Denizli de, 18 proje kapsamında 25.050 da alanda mera ıslahı yapıldı. 29
Çiftçi eğitim ve yayım çalışmaları Denizli de 2003-2011 döneminde, 104 adet çiftçi eğitim kursu açıldı. Böylece 166.322 çiftçi eğitildi, 555.164 adet kitap-broşür çiftçileri bilgilendirmek amacıyla dağıtıldı. 30
Çevre Amaçlı Tarımsal Arazilerin Korunması (ÇATAK) Projesi 2006 2008 yıllarında Kırşehir, Kayseri, Isparta ve Konya, 2009 yılında, Kahramanmaraş, Niğde, Karaman, Çanakkale ve Nevşehir, 2010 yılında ise, Adana, Amasya, Aksaray, Burdur, Bilecik, Diyarbakır, Denizli, Mersin, Samsun, Sivas illeri ve Konya Kapalı Havzası projeye dahil edildi. 2011 yılından itibaren ise projeye Çorum, Edirne, Manisa, Tokat, Ankara, Aydın illeri de dahil oldu. ÇATAK Projesi kapsamında destekleme yapılacak alanlara kategorilerine göre dekara 30 TL, 60 TL ve 135 TL olmak üzere destek verilmektedir. Denizli İlinde 2010 yılında ise 73 üretici toplam 2.096 da alanda 163 Bin TL destekleme ödemesi almıştır. 31
TİGEM faaliyetleri Tarım İşletmelerinden, sertifikalı 7.971 ton hububat ve 874 ton yem bitkileri tohumlukları ile üstün vasıflı 464 baş damızlık sığır ve 465 baş damızlık koyun arz edildi. Çiftçilerin sertifikalı tohumluk kullanımının yaygınlaştırılması ve tohumluğa kolay ulaşımının sağlanması amacıyla İl geneline 5 adet TİGEM bayiliği kuruldu. Bayi Otomasyon Sistemine geçildi. 32
TMO alımları Toprak Mahsulleri Ofisi, Denizli de son 9 yılda 50.281 ton hububat alımı yaptı ve karşılığında çiftçilere 21 Milyon TL ödedi. Ayrıca, TMO son 8 yılda 30.908 ton haşhaş kapsülü alımı yaptı ve karşılığında çiftçilere 57,9 Milyon TL ödedi. 33
Arazi toplulaştırma çalışmaları Tarım Reformu Genel Müdürlüğü tarafından, Denizli de 2003-2011 arasında 2 beldede 2.620 ha alanda arazi toplulaştırma çalışması yapıldı. 2012 yılında 16 köyde 21.300 ha alanda arazi toplulaştırma çalışması devam etmektedir. 34
Sertifikalı tohumluk Üretimde bolluk Sertifikalı tohum kullanımına 2005 yılında ilk kez destek verilmeye başlandı. Denizli de sertifikalı tohumluk kullanan çiftçilerimize, 2005-2011 döneminde toplam 916 Bin TL destekleme yapıldı. 35
Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Fonu ile Özel İdare kaynaklı projeler Denizli de 2003-2011 döneminde Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı Fonu kaynaklarından tarımsal projeler için 4.281 çiftçimize, 36,4 Milyon TL kaynak kullandırıldı. 2003-2011 döneminde, Özel İdare kaynaklarından, 141 adet proje desteklenerek 17,9 Milyon TL kaynak kullanıldı. 36
Diğer çalışmalar... 2007 yılında Denizli İli Topraklarının Detaylı Temel Toprak Etüd ve Potansiyel Arazi Kullanım Haritalarının Hazırlanması Projesi kapsamında, tarım topraklarının arazi inceleme çalışmaları tamamlandı, Baklan, Çal, Çivril, Tavas, Kale ilçe tarımsal arazilerine ait verilerden yola çıkılarak yerleşim birimi bazında toprak özellikleri ve bitki desenleri kitabı hazırlandı. Jeotermal enerjinin seracılıkta değerlendirilmesi amacıyla sera yetiştiriciliğine ağırlık verildi. Ayrıca, 980 da alanda Sera İhtisas Organize Sanayi Bölgesi kuruldu. 37
EBK yeniden üreticimizin hizmetine sunuldu Denizli Et Kombinası Denizli Belediyesinden devir alındı. 2012 yılı sonuna kadar kombinanın fiziki iyileştirme ve modernizasyon çalışmaları tamamlanması hedeflenmektedir. 38
Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu Kuruldu 2007 2013 döneminde AB tarafından kırsal kalkınmanın desteklenmesi için ülkemize 874 Milyon Avro hibe sağlanacaktır. Bu rakama 292 Milyon Avroluk ulusal katkı eklendiğinde toplam kamu katkısı olarak 1 Milyar 166 Milyon Avro kırsal alanların kalkındırılmasına hibe destek olarak kullandırılacaktır. IPARD Programı kapsamında; et, süt, meyve-sebze, su ürünleri sektörlerinde ve kırsal kalkınma faaliyetlerinin çeşitlendirilmesi kapsamında, AB kaynaklı kırsal kalkınma desteklerinden çiftçilerimizin yararlanması sağlanacaktır. Kurumun Denizli İl Koordinatörlüğü kuruluş çalışmaları başlatıldı. Kurum ile Denizli de; süt üretimine yönelik yatırım faaliyetleri, süt ve süt ürünleri işlenmesi pazarlanması, meyve ve sebzelerin işlenmesi ve pazarlanması ile üretici gruplarının kurulmasına hibe desteği verilecektir. 39
Denizli de artış gösteren bazı ürünler Dane Mısır Üretimi; 2002 yılında 15.028 ton iken, 2010 yılında 55.857 tona ulaştı. Son 8 yıldaki artış % 271. Biber Üretimi; 2002 yılında 1.567 ton iken, 2010 yılına 3.619 tona ulaştı. Son 8 yıldaki artış % 131. Sivri Biber Üretimi; 2002 yılında 5.212 ton iken, 2010 yılında 8.693 tona ulaştı. Son 8 yıldaki artış % 67. 40
Türk tarım sektörü, 75 milyon insanımızın ve 30 milyon turistin gıda ihtiyacını karşılıyor. 1.525 ürün ile 184 ülkeye 15,3 milyar dolarlık ihracat gerçekleştiriyor.
....................................
....................................