İSTANBUL TİCARET ODASI DIŞ TİCARET BİLGİLENDİRME DiZİSİ - III SORULARLA MENŞE ŞAHADETNAMESİ VE FORM A BELGESi Gülfem Halilbeyoğlu Erkan Tezer Palacıoğlu 1 1 \ :\ '\ 1 7 YAYlN NO: 2010-85 İstanbul, 2010
Copyright İTO (İstanbul Ticaret Odası) Tüm haklar saklıdır. Bu yayının hiçbir bölümü, yazarın ve İTO'nun önceden yazılı izni olmaksızın mekanik olarak, fotokopi yoluyla veya herhangi bir şekilde çoğaltılaınaz. Eserin bazı bölümleri veya paragrafları, sadece araştırma veya özel çalışmalar amacıyla, yazarın adı ve İTO belirtilmek suretiyle kullanılabilir. ISBN: 978-9944-60-779-7 (Basılı) ISBN: 978-9944-60-781 -0 (Elektronik) İTO ÇAÖRI MERKEZi Tel: (212) 444 O 486 İTO yayınları için ayrıntılı bilgi Bilgi ve Döküman Yönetimi Şubesi Dökümantasyon Servisi'nden alınabilir. Tel :(212)4556329 Faks :(212)5120641 E-posta : ito.yayin@ito.org.tr İnternet : www.ito.org.tr Odamız yayıniarına tam metin ve ücretsiz olarak internetten ulaşabilirsiniz. YAYINA HAZIRLIK, BASKI, CİLT Altınoluk Yayın San. A.Ş. Tel: (212) 671 07 07 Fax: (212) 671 07 17 info@erkammatbaasi.com www.erkammatbaasi.com
DIŞ TİCARET BİLGİLENDİRME DiZİSİ - 1111 SORULARLA MENŞE ŞAHADETNAMESİ VE FORM A BELGESi
İÇİNDEKİLER 1) Menşe Şahadetnamesi... 9 2) Menşe Şahadetnamesi Temini... 9 3) Menşe Şahadetnamesinin Düzenlenmesi... 9 4) Eşyanın Menş einin Tespiti... 12 5) Menşe Şahadetnamesinin Onayı... 16 6) Menşe Onayında istenen Tevsik Edici Belgeler... 18 7) Menşe Şahadetname sinin Reddi... 19 8) Form A Özel Menşe Şahadetnamesi... 22 9) Form A Belgesi Hangi Ülkelere Düzenlenir?... 22 10) Form A Düzenlerken Dikkkat Edilmesi Gereken Hususlar Ve Belgen in Reddi. 23 Il) Form A Belgesinin Onayı... 30 12) Form A Belgesi Onayında Beyan Edilecek Tevsik Edici Evrak... 31 13) Form A Belgesinin Sonradan Verilmesi... 31 14) Form A Belgesinin İkinci Nüshad ı r Onay ı... 33 Liste I Ek 5 Tekstil Ürünleri Menş e Statüsü... 34 Liste Il Ek 4 Yorumlama Kuralla rı... 43 Liste lll Ek 6 Tekstil Ürünleri Dışındaki Ürünler Menşe Statüsü... 48 Liste IV İhracatta Gümrük indiriminden Faydalanan Ülkeler Listesi... 55
SUNU Ş Küresel krizin erkilerini ve so nuçl a rın ı azalmakla birlikte halen his sett i ğimiz bir dönemdeyiz. Dünyan ın uzak bir n o ktas ınd a meydana gelen herhangi bir değişimin çok kısa bir süre içinde tüm dünyaya nas ıl yay ıldı ğ ı görülmüştür. Bu dönem bize ihr acatın önemini bir kez daha göster mi ştir. Dış ticaret, sadece ülkemiz açısından deği l gel i şmekte olan tüm ülkeler için çok büyük önem arz etmektedir. Ekonomimizin lokomotifi haline gelen ihracat, ülkemize döviz kazandıran bir faaliyet olmakla birlikte, işgücü, katma değer yaratan ve üretimi artt ır an bir faaliyettir. Ü lkemizin ihracata dayalı büyüme modelini ben im sed i ği 1980 yılı sonrasında bugün gel di ğ imiz noktada 50 bine dayanan ihr aca t ç ı sı ile ülkemiz dünyanın 32. Büyük ihracatç ı s ı konumuna ulaşmı ştır. Bunun da ötesinde Cumhuriyetimizin 100. Kur ulu ş yılında hedef 500 milyar dolar olarak b e lirlenmiştir. Bu rakam son 2 yı l ihracatım ızın neredeyse 5 katıdır. Bu rakamlara Türkiye rastgele ge lm e miştir. G iri ş imcil eri ile, fiziki, hukuki, kurumsal b eşer i vb alt ve üst yap ı s ını geliştirerek ge lmi ştir. Çok sayıda bilinen, bilinmeyen kahramanlar bu başanya katk ı da bulunmu şt ur. Hedefleri bu kadar büyük Türkiye'de ihracata yeni bir ivme kazandırı lm as ı gereği o r ta dadı r. Bu noktada İ s tanbul Ticaret Od as ı olarak bazı faaliyetlerimizi belirtmek ihtiyacı duyuyorum. Türkiye'de iş l em gören dış ticaret belgelerinin ya rıdan fazlası Odamızca gerçekleştirilmekte olup toplamda iş lem gören belge sayıs ı y ılda 1,5 milyon dolayındadır. Günlük olarak bakıl d ığında dolaşım belgelerinde 5000, TIR karnelerinde 2000'in üzerinde i ş lem hacmine ulaşmaktadır ki, bu da ciddi bir hizmet su numudur. Tabi çalışma la r bununla s ınırlı d eği l dir. Dış ticaretin geliştirilmesi doğru l tusunda üyelerimizi bilgilendirme ve yönlendirme çalışmaları sürdürülmektedir. İşte elinizde tuttuğunuz bu yay ın da bu a nlay ı ş ın ürünü olarak hazırlanmıştır. Hergün binlerce ihracata arac ılık eden Odaınız belgelerde yaşa nılan so runl arı en aza indirerek zaman ve para kayıpl arını o labil diğince ortadan ka l dırmak, üyelerine yol göstermek amacıyla bu yeni çalışmayı ortaya koy muştur. Kısaca "Dı ş Ticaret Bilgilendirme Dizisi" adı verilen ve teoriden ziyade doğru ve yan lış örneklerden hareketle, basit sorulara cevaplar şeklinde pratik yay ınlar olarak tanımlan abilecek bu ça lı ş manın ilk eserleri olarak birbiri ard ına 3 yayında Dolaşım Belgeleri mercek a ltına a lın mıştır. İlk kitap ATR'yi ele a lı rke n ikinci kitap EUR.l ve EURMED belgelerini ve nihayetinde üçüncü kitap Menşe Şahadetn amesi' ni incelemektedir. Ça lı ş mamı zın önemli bir ihtiyaca cevap ver eceğ i umudu ile ihra catiarınııda başarılar d ilerim. Dr. Cengiz Ersun Genel Sekreter
1) MENŞE ŞAHADETNAMESi İhracatlarda Menşe Şahadetnamesi düzenlememiz ne işimize yarar? Eşyanın menşeinin belirlenip, belgelendirilmesinde kullanılan Menşe Şahadetnamesi düzenlenmesi zorunlu belgelerden olmayıp, ithalatçı firmanın isteği doğrultusunda hazırlanır. Gümrük vergilerinin belirlenmesinde kullanılmaktadır. Menşe Şahadetnamesi eşyanın tercihsiz menşeini belirtir. Bu esaslar 07.10.2009 tarih 27369 seri no. lu Resmi Gazetede yayım lan an Gümrük Yönetmeliği' nin 38-42 no. lu maddeleriyle belirlenmiştir. Menşe Şahadetnamesinin formatı var mı? Yoksa kendimiz mi hazırlayacağız? Menşe şahadetnamesi, Türkçe, İngilizce ve Fransızca dillerinde basılır. Basıldığı matbaanın adı, adresi ve basım yeri veya matbaanın teşhis edilmesini mümkün kılan işareti taşır. Menşe şahadetnamesi biri meneviş desenli baskılı zeminli, ikisi beyaz olan üç nüshalık takım halindedir. Bu nüshalar A-B-C olarak adlandırılır. 2) MENŞE ŞAHADETNAMESi TEMiNi Menşe Şahadetnamesini nereden temin edip, onaylattırabilirim? Bu belge, bağlı bulunulan ticaret, sanayi ve/veya ticaret ve sanayi odalarınd an temin edilmekte, firmalar tarafından tanzim edilmekte ve yine ilgili odalar tarafından onaylanmaktadır. 3) MENŞE ŞAHADETNAMESiNiN DÜZENLENMESi Menşe Şahadetnamesini kim, hangi kriterlere Ffjre doldurur? Menşe şahadetnamesi alıcı firmanın talebi üzerine, ihracatçının veya ihracatçının sorumluluğundaki yetkili temsilcisinin yazılı başvurusuna binaen, düzenlenir. Daktilo veya bilgisayar kullanılarak ya da elle büyük harflerle doldunılan menşe şahadetnamesinin her nüshası birbiriyle aynı olmalı, nüshal arı ile birlikte aynı seri numarasını taşımalıdır.
İSTANB U L TİCARETODASI DIŞ TİCARET BiLGiLENDiRME DiZİS İ III Menşe Şahadetnamesi Nasıl Doldurulur? 1. Formlar daktilo veya büyük harflerle el yazısı ile doldurulabilir. El yazısı ile doldurulmaları halinde mürekkepli kalem ve matbaa harfleri kullanılmalıdır. 2. Sertifikanın üzerinde silintiler ve birbiri üzerine yazılmı ş düzeltmeler bulunmamalıdır. Yapılacak değişiklikler yanlış bilgilerin üstleri çizilerek yerlerine istenilen kayıtlar eklenerek yapılır. Bu şekildeki işlemlerin hepsi, değişiklikleri yapan kişi tarafından imza ve yetkili mercii tarafından da tasdik edilmelidir. 3. Sertifika ve başvuru formundaki her bir maddenin önüne bir sıra numarası konulmalıdır. En son kayttm hemen altına yatay bir çizgi çekilmelidir. Kullanılmayan yerler, sonradan bir ekienmeyi imkansız kılmak üzere aynı şek ilde iptal edilmelidir. 4. Alıcı ülkenin talebi gereği icap ediyorsa, ası ld an başka, bir veya birkaç suret çıkartılabilir. Bu suretler yine Oda'dan satın alınan orijinal Menşe Şahadetnamesi o lm a lı, fotokopi vs. olmamalıdır. 5. Belgenin üzerinde tereddüte hasıl olmayacak şekilde istenilen ; Gönderici, Alıcı, Malın cinsi, özelliği, Ambalaj şekli, Koli adedi, Kolilerin marka ve numarası, Malın net ve brüt ağırlığı, Malın nakliyesinin ne ile yapılacağı, bilgilerinin bulunması gerekmektedir. ljlll>ı o
SORULARLA MENŞE ŞAHADETNAM ESi VE FORM A BELGESi Menşe Şahadetnamesi Örneği 1. Exparter (name, address, country) Exportareur (nam, adresse, pays) Ihracatçı (ismi, adresi, memleketi) No A 544893 Ihracatçı Firmanın ünvanı Açık Adresi TURKEY 3. Consignee (name, address, country) Destir)ataire (nam. adresse, pays) Alıcı (ismi, adresi, memleketi) ithalatçı Firmanın ünvanı Açrk Adresi 4. Particulars of transport (where required) Renseignements relatifs au transport (le cas eche!ant) Nakliye ile ilgili malumat (lüzumu halinde) 2. CERTIFJCATE OF ORJGJN CERTIFICA T D'ORIGJNE MENŞE ŞAHADETNAM ESi BOŞ BIRAKlNIZ A BY S. Marks & Numbers, Number and kind of packages; Description of the goods Marques et numeros; Nambre et nature des eclis; oesıgnation des marchandıses Markal ve numara, Koli sayısı ve cinsi, Malların tarifi 6. Gross weight Poids brut Brüt ağırlık LADY CARDIGANS 2 Paııets MEN SHIRT 10 Pallets TOTAL 1i: Pallets 4.3oo Kgs Belgede bulunması istenebllecek akreditif bilgileri vb. açıklamalan da bu kutuya ya zdı ktan sonra yatay bir çizgi çekip. ahtta kalan boşlu~u da çapraz bir çizgi ile kapatınız. 8. Other information - Autres renseignements Oi!}er malumat ODA TASOIC':;IIÇIN KULLANlLMAKTADlR. LÜTFEN BOŞ BlRAKlNlZ. Slamp o - Timbre - Mühür lt is hereby certified that the above mentioned goods originate in; ıı est certifie par la presente que tes. marchandıses mentionnees ci- dessus sont originaires de: Yukarıda tadat edilen malların menşefi olduğu tasdik edilir. TURKEY CERTIFYING BODY ORGANISME AY ANT DELIVRE LE CERTIFICAT IŞBU VESIKAYI TANZiM EDEN TEŞEKKÜL ISTANBUL CHAMBER of COMMERCE Place and date of issue - Lieu et da te de delivrance Tanzim yeri ve tarihi ISTANBUL Authorised signature - signature autorısee Yetkili İmza FiRMA KAŞESi, YETKiLi imza ll...
İSTANBUL TİCARETODASI DI Ş TİCARET BiLGiLENDiRME DiZİSİ III Cezayir'de bir firma ile ihracat yapmak üzere sözleşme i mzaladı k, ancak alıcı, eşyanın Ürdün'de gümrüklenmesini istiyor. Menşe belgesinin 1 no. lu ihracatçı hanesinde Cezayir kendi isminin de geçmesini istiyor. Bu mümkün mü? İhracatın yapıldığı ülke ile eşyanın gönderi ldi ği varış ülkesinin fark lı olması durumunda, bazı alıcı ülkeler anılan belgenin ihracatçı hanesinde kendi ünvanlannın yazılmas ını talep etmektedirler. Bu durumda Türkiye' deki ihracatçı firma bilgileri adı, adres, vb. 1 no. lu haneye yazıldıktan sonra " in the name of... " ibaresinin yazılmas ı koşuluyla, Cezayir'deki firmanın ünvanı da belirtilebilir. Aynı şekilde ithalatçı ülkenin S. no.lu hanede hem Cezayir hem de Ürdün'deki firmanın aynı anda yazılma sını istemesi durumunda da aynı işlem yapılmaktadır. 4) EŞYANIN MENŞEİNİN TESPİTİ İhraç edeceğim eşyanın üretiminde ithal girdi kullandım. Eşyam hangi ülke menşeli sayılır? 07.10.2009 tarih 27369 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Gümrük Yönetmeliği Madde 33 gereğince; " Eşyanın başka bir ülkede değişiklik ve işlem görmesi veya üretimin birden fazla ülkede gerçek le ştirilmesi halinde bir ülke menşeli sayılabi lm esi için, o ülkede yeni bir ürün imal edilmesi veya imalatın önemli bir aşamasının ve ekonomik yönden gerekli görülen en son esaslı işçilik ve eylemin o ülkede bu amaçla donatılmış işletmelerde yapılması gerekir." Ürününüz bu kriterleri sağlıyor ise Türk men ş e li olarak işlem görebilir. (Örnekler için izleyen sorulara bakınız) 61.04 fasıl no.sunda "Bayan ceket" imalatı yapan bir atölyem var. Bu ürünü ihraç etmek istiyorum, ancak Çin menşeli 58.10 fasıl no.sundaki arınalardan kullandım, eşya Türk menşelidir diyebilir miyim? Tekstil Ürünlerinde Menşe Belirlenmesi, Gümrük Yönetmeliği Madde 34' de belirtildiği üzere birden fazla ülkede menşeli olmayan girdiler kullanılarak gördüğü işçilik ve işlem sonucunda elde edilen ve Türk Gümrük Tarife Cetvelinin Xl.bölümünde yer alan tekstil ürünlerinin o ~ 1 2
SORULARLA MENŞE ŞAHADETNAM ESi VE FORM A BELGESi ülke menşeli sayılabilmesi için, nihai ürünün üretiminde kullanılan ve menşeli olmayan girdilerin sınıfiandınidığı pozisyondan başka bir pozisyonda sınıflandırılması gerekir. Ancak, Gümrük Yönetmeliği'nin 5 no. lu ekinde (Bkz. Liste I Syf. 34-42) yer alan listedeki tekstil ürünlerinde ise bundan farklı olarak, pozisyon değişikliği olup olmadığına bakılmaksızın listenin üçüncü sütununda belirtilen işlemlerin gerçekleştirilmiş olması şartı aranır. Listede yer alan ürünler için, üçüncü sütuncia belirtilen işlem gerçekleşmediği sürece pozisyon değişikliği olsa dahi elde edilen ürün menşe kazanmaz. Tarife Pozisyonu Ürün Tanımı Yabancı Menşeli Gird ilere Uygulanarak Menşe Statüsü Kazandıran İş çilik veya İşlemler (1) (2) (3) Fasıl 61 Örme giyim eşyası ve aksesuarlan -Şekline göre kesilmiş parçalardan veya örülerek şekillendirilmiş, iki veya im alatın tamamlanma daha fazla örme mensucatın İplikten imalat dikilmesi veya başka surette birleştirilmesiyle elde edilmiş olanlar -Diğerleri sı (4l Fasıl 61 de sınıflandırılan ceket eşyasının üretiminde kullanılan 3. ülke menşeli eşyanın, menşe statüsü kazanabilmesi için "imalatın tamamlanması" (7 no.lu not 7.2.) Ek S'te yer alan listedeki "imalatın tamamlanması" terimi mensucatın kesimini takip eden tüm işlemler veya mensucata doğrudan şekil veren örme ve kroşe örmeyi kapsamaktadır. Tamamlanmış işlem/i malat bir veya daha fazla bitirme işleminin yapılmaması nedeniyle tamamlanmam ış olarak addedilmemelidir. 13
İSTANBUL TİCARET ODASI DiŞ TİCARET BiLGiLENDiRME DiZİSİ ın Aşağıda, bitirme işlemlerine ilişkin örnekler listelenmiştir: Düğmelerin ve/veya diğer kapama tertibatlarının dikilmesi, ilik açılması, Pantolon paçalarının, kol ağızlarının veya elbise ve eteklerin bastırılması (overlok) Biye geçirilmesi ve cep, arına, rozet gibi aksesu arların takılması,. Ütüleme ve giysileri satışa hazır hale getiren diğer işlemler 1. İplikten imalat kriterinin s ağlanmış olması ko şuluyla, Söz konusu eşyanın üretiminde, 58.10 Fasıl no.sunda Çin' den ithal edilen "Arına" kull a nılmı ş olsa da kriterlerin sağlanmış olması ve eşya yeni bir tarifede sınıflandırılıyor olması dolayısı ile "Türk Menşeli " olarak i ş lem görür. 91.13 fasıl no.sunda imal ettiğimiz bayan kol saati kayışının fabrika çıkış fiyatı 100 Euro'dur. Dizaynı için Tayland menşeli 71.04 fasıl no.sunda, 20 Euro değerinde parlak taşlar kullandık. Eşyanın menşe tespitinde kriterler nelerdir? Tekstil ürünleri dışında, Gümrük Tarife Cetvelinin XL bölümünde yer alan ürünlerde menşe belirlenmesi için ise, birden fazla ülkede menş eli olmayan girdiler kullanılmak suretiyle gördüğü işçilik ve işlem sonucunda elde edilen ve yönetmeliğin 6 no.lu ekinde (Bkz. Liste III Syf. 48-54) yer alan listedeki ürünlerin o ülke menşeli sayılabilme s i için listenin üçüncü sütununda belirtilen işl em ve işçiliği görmesi gerekir. Listede yer almayan ürünler için yorum kurallarının 5 no.lu notunda belirtildiği şekilde işlem yapılır. 91.13 fasıl no.sundaki eşyanın imal at ında kullanılan girdinin görmesi gereken işç ilik aşağıdaki tabloda verilmiştir.
... "-------------SO_RU_L_A_R_LA_M_E_N_ŞE_Ş_A_H_ADETNAMESİ VE FORM A BELGESi ı Tacif< Pozisyonu L (1) y9113 Ürün Tanımı fiil Saat kayışları, saat bantları ve bilezik saatler ve bunların parçaları, tekstilden. Menşeli Olmayan Girdilere Uygulanarak Menşe Statüsü Kazandıran İşçilik --~ı-v_e_ya İşlemler (3) --~ Kullanılan menşeli olmayan girdilerin kıymetinin fabrika çıkış fiyatının % 40'ını geçmediği imalat Buna göre, Tayland menşeli girdinin fiyatı 20 Euro olması dolayısıyla, 100 Euro değerindeki ihraç eşyasının %20'sine takabül edip %40'ını geçmediğiiçin "Türk Menşeli" olarak addedilmektedir. Malez:ya'dan ithal ettiğim, ambalajladım. Eşya Türk Menşelidir diyebilir miyiz? çakmakların üzerine Türkiye'de etiket bastırıp Hayır, çünkü yapılan işlemler menşe kazanmak için yeterli görülmemektedir. Gümrük Yönetmeliği Madde 34'de belirtilen eşyaya menşe kazandırmayan, yetersiz işçilik veya işlemler aşağıda sıralanmıştır; a) Nakliyat ve depolama süresince eşyanın iyi şartlarda muhafazasını sağlamaya yönelik; havalandırma, yayma, kurutma, hasar gören parçaların atılması ve benzeri koruyucu işlemler, b) Tozun giderilmesi, eleme ya da kalburdan geçirme, sıraya koyma, tasnifleme, maddelerden setler oluşturma dahil eşleştirme, yıkama ve kesmeden oluşan basit işlemler, c) Ambalaj değişikliği, ambalajların ayrılması ve birleştirilmesi, basit torbalama, sandıklama, kutulama, karton veya tahta üzerine yerleştirme ve tüm diğer basit ambalajlama işlemleri, ç) Ürün veya ambalaj ı üzerine marka, etiket ve diğer benzeri ayırt edici işaretierin konulması, ıs
İSTANB U L Tİ CARET ODASI DIŞ TİCARET BiLG ilendirme DiZİ S İ III d) Tamam lanmış bir ürün oluşturmak üzere parçaların basit montaj ı, e) Bu maddenin (a) ila (d) alt benderinde belirtilen işlemlerin iki veya daha fazlasının bir arada gerçekleştirilmesi. Cezayir' e ihraç edeceğim takım elbisenin pantolon ve eteği İsrail 'den gelmekte ve 180 euro değerinde. Tunus'tan 100 euro değerinde ceket getirdik, ambalajları da 0.50 euro vererek Ukrayna'dan ithal ettik. Türkiye'de de ambalajlama işlemi yapıldı. Nihai ürünün fabrika çıkış fiyatı 330 Euro' dur. Eşyam hangi ülke menşelidir? Türkiye (Takım) Montaj FÇF: 330 [ ı 1 ı İsrail Ukrayna Pantolon ve Etek 180 Plastik paket 0,5 Bu durumda nihai ürün (takım) İsrail menşelidir. Nedeni; ı Tunus Ceket 100 J Türkiye'de gerçekleştirilen paketleme i ş lemi yetersiz işçilik veya işlem olduğundan, menşein tespiti için Türkiye'de yaratılan katma değer ile diğer maddelerin gümrük kıymetleri karşılaştırılmalıdır. Türkiye birim başı katma değer = 330 Euro (fabrika çıkış fiyatı) - 280,5 Euro (Ülke dışı maliyet) = 330 Euro- (180 İsrail+ 100 Tunus +0,5 Ukrayna) Euro= 49,5 Euro İsrail maddelerinin kıymeti 180 Euro, Tunus 100 Euro, Türkiye 49,5 Euro ve Ukrayna 0,5 Euro olmak üzere kullanılan diğer menşeli maddelerin kıymetinden daha yüksek olduğundan, mal, İsrail menşelidir. 5) MENŞE ŞAHADETNAMESİNİN ONAYI Menşe belgesinin, Oda tasdik aşaması nereden başlamaktadır? I-Belge onayına gelen kişi, ilk olarak Oda bankosunda bulunan onay memuruna üç nüsha olan (A-B-C) Menşe Şahadetnamesini (İhracat söz-
SORULARLA MENŞE ŞAHADETNAM ESi VE FORM A BELGESi leşmesinde daha fazla nüsha istenilebilir) ve ekinde tevsik edici belgeleri teslim eder. Oda memuru, meneviş renkli ilk nüshası da dahil olmak üzere üç nüshaya da mühür tatbik edip, firmayı onay için inuaya yetkili memura yönlendirir. 2- İmza yetkilisi memur, belgelerin kurallara uygun olarak doldurulup, doldurulmadığını kontrol edip, belgede kayıtlı eşyanın, ilgili yönetmelikler hükümleri uyarınc a tevsik edici tüm bilgi ve belgelere dayanarak, beyan edilen menşeli o ldu ğu an l aşı ldığında mühürlü nüshaları imzalayıp, son C nüshası ve ekindeki belgeleri (ihracat faturası v.s.) alıkoyarak, A ve B nüshasını ihracatçı firmaya teslim eder. Odalardan sonra Menşe belgesi başka bir kurumdan onaylattınlır mı? Oda onayından sonra ticaret yapılan ülke, (Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, Libya, Sudan, Suudi Arabistan, Yemen, Um man, Bahreyn, Kuveyt) menşe şahadetnamelerinin, kendi prosedürlerine göre kendi mahalli konsoloslukları tarafından tasdik edilmesini isteyebilmektedir. alıcı Libya 'ya ihracatımızda Menşe belgesi düzenlemek istedik, ancak Libya'daki Menşe belgesinin arkasına boykot onayı talep etti. Bu nedir? Bazı Arap ülkeleri; Ülkelerine ihracat yapmak isteyen firmaların, İsrail ile ilişkileri olmadığına, Arap Boykot Listesi'nde yer almad ığın a dair ibareler içeren matbu kaşenin, Odalar' ca menşe belgesinin arka yüzüne basımını ya da ihracatçı fi rmanın boykot listesinde olmadığına dair Odalar'dan, ihracatçının talebine binaen düzenlenen bir yazıyı talep etmektedir. Menşe Şahadetnamesini Gümrük İdaresinden de onayiatmalı mıyım? Hayır. Menşe şahadetnamelerine gümrük onayı gerekınernekte sadece Odaların onayı yeterli olmaktadır. Menşe Şahadetnamesi ihracattan sonrada düzenlenebilir mi? Ya da onayiatılan menşeinin kopyası çıkanlabilir mi? 17
İSTANBUL TİCARET ODASI DIŞ TİCARET BiLGiLENDiRME DiZİSİ III İhracatçının talebi üzerine ihracattan sonra da ilgili Odalar tarafından menşe şahadetnamesi düzenlenebilmekte ve onay işlemi yapılabilmektedir. Ya da onaylanıp alıcıya gönderilen menşe şahadetnamesinin bir nüshası ile orijinal düzenlenmiş Menşe Belgesine " COPY " tasdiki yapılarak daha önce alıcıya gönderilen belge haricinde birden fazla takım elde edilebilir. 6) MENŞE ONAYıNDA istenen TEVSİK EDİCİ BELGELER_ Oda 'ya onaya getirdiğim Menşe belgesinin ekinde hangi tevsik edici belgeleri ibraz etmeliyim? İhracat faturası Faturanın üzerinde yer alan bilgiler ile Menşe üzerindeki bilgilerin tutarlı olması ve menşekonusu mal Türkiye'de geçirdiği değişiklik, işlem vb dolayısı ile Türk menşeli sayılıyorsa bu özelliklerin belirtilmesi gerekmektedir. Gümrük Giriş Beyannamesi ve Diğer Menşe Belirten Belgeler İhraca konu eşyanın ithal yoluyla gelmiş olması ve başka ülke menşeli bir eşya olması durumunda eşyanın beyan edilen menşeinin tespiti, Gümrük Giriş Beyannamesi, ya da geldiği ülkede düzenlenmiş Menşe belgeleri kontrol edilmek suretiyle yapılmaktadır. Yeminli Mali Müşavirce Onaylı Envanter Kaydı İhracata konu eşyanın eski bir eşya olması, menşe ispat belgelerine ulaşılamıyar ya da temin edilemiyar olması durumunda firmalar menşe ispatı için Yeminli Mali Müşavirce onaylatılmış envanter defterinin ilgili kısmını onay merciierine beyan edebilmektedirler. Faaliyet Belgesi İhracatçı firmanın oda üyesi olmaması durumunda, kayıtlı odaya ait faaliyet belgesinin temini istenir. olduğu
SORULARLA MENŞE ŞAHADETNAM ESi VE FORM A BELGESi 7) MENŞE ŞAHADETNAMESİNİN REDDİ Menşe Şahadetnamesinin alıcı ülke makamlarınca red edilmemesi için beı geyi düzenlerken nelere dikkat etmeliyim? Menşe Şahadetnamesi eşyanın tercihsiz menşeini; EUR.l ve EUR-MED Belgesi ise tercilıli Menşeini tespit için düzenlenmektedir. Bu belgelerin, bir ihracat için aynı anda düzenlenmesi karmaşaya yol açmakta, ticaret yapılan ülke gümrüğünde tereddüt hasıl olmaktadır. A.TR Dolaşım Belgesi eşyanın menşeini göstermediğinden, karşı tarafın talebi halinde A.TR Dolaşım Belgesi ile birlikte, Menşe Şahadetnamesi de onaylanabilir. Mısır ve Suriye ile yapılan ihracatlarda düzenlenen EUR.l veya EUR-MED Belgelerinin arkasma Menşe Şahadetnamelerinde uygulanan konsolosluk tasdiki yapılması mümkün bulunmamaktadır.(bkz.liste IV Syf.55) 19 <111111
İSTANBU L Tİ CARET ODASI DIŞ TİCARET BiLGiLENDiRME DiZİSİ lll 5.no.lu satırda eşyanın menşeinin Gana, 8.no.lu hanenin ilk satırında Türkiye olarak belirtilmesi sonucu çelişki üzerine eşyanın menşeinde tereddüt oluşmasıyla iptal edilen belge 1. Exportcr (name, address, country) Expo r tııt e u r {nom, adresse, pays) İhra catçı(is mi,ııdresi,rnemlek cti) " D(Qııtı.ıoı,Tic.$AN.A.$. f.sr.ıı.ı.jsom..hanmai<.to0:4w KAII TALibtJIHBUI. 2. No G 0363765 CERTIFICATE OF ORIGIN CERTIFICAT D'ORIGINE MEN ŞE ŞAHAD E T NA M ES i A ; 3. Consignce (name, address, country) Des tinatııire (nam, adresse, pays) Alıcı (ismi, adresi, mcmlckcti) ITAAAI~OIMC A.TR COW'lUNIJWPI.AZA RIJSSIA"OIAATII)!I 4. Particu!ars of transport (where required) Renseignemenı~ r ela ı i fs au transport (Ic cas i!ch~a nt ) Nakliye ilc ilgili ınalumaı (lüzumu halinde) KAUNINGRAD RUSSIA 5. Marks & Nwnbcrs, Number and ki nd of packages; Destription of the goods Marques et numeros; Nambre et naıu re des colis; Designatica des marchandiscs Marka ve nunı:ıra, Koli say ı sı ve cinsi, Ma lların tarifi 6.Gross wcight 7. Poids brut Brütağırlık GHANA COCOA CAKE 800 BAGS.ı:: :.. KGS 20.950 8.0thcr infannation- Autrcs renscignements DiğerMainmat ~ 20
SORULARLA MENŞE ŞAHADETNAMESİ VE FORM A BELGESi Mal tanımı olarak "yedek parça "ibaresinin yetersiz olması, bu parçaların muhteviyatının açıkça belge üzerine beyan edilmemesi sonucu iptal edilen belge 1. Exporter (name, address, couııtıy) ~xportateur (~om, adresse, pay~) Ihracatçı (ismı, adresi, meml eketı) DEMI RLI DI Ş TiC SAN A.Ş. ESERLi SK HAN MAH N0.43-5 KARTAUiSTANBUL 2. Nu G 0328769 CERTIFICATE OF ORIGIN CERTIFICAT D'ORIGINE MENŞE ŞAHADETNAMESİ A. 1-----------------ı 3. Consignec (name, address, country) Destinatairc(nom,adresse,pays) A lı c ı (ismi,adresi,memleketi) i SARL HAYAT OHC ALGERI E 4. Parricu\ars of transport (where required) Renseignements relatifs au transport (le cas tchi:ant) Nakliye ile ilgili malumat (lüzumu halinde) BY AIR 6.Gross wcight 7. Poids brut Bıilt agırlık SPART PARTS 24 KG. REFEREHCE LC 102/ /10 THE GOllOS ARE OF TURKISH ORIGIH 10-004114 1 ı 8. Other information - Aulres renscigncmcnts DigerMalumat lt is hereby certified that the abovc ınentioned goods originate in; esı certifie par la prcscntc quc lcs marchandises mentionııees ci~ dessus sont originaircs de: Yukarıda tadal edilen malların mcnşeli olduğu tasdik edilir.......!iibxhe.... CERTIFYING BODY ORGANISME AYA NT DELIVRE LE CERTIF!CAT işbu VllSt~ IIIIIIIIISN!El:U!I!EI!OI:ŞEKKÜL Place and datc of issue- Lieu et date de delivrance Tmüm Y!firlRB!~hi - Teslim Y"!A,'I!\~0 Authorised signature ~ signature autorist!e Yetkiliİmza
istanbul TİCARET ODASI DIŞ TİCARET BiLGiLENDiRME DiZiSi III 8) FORM A ÖZEL MENŞE ŞAHADETNAMESi Form A Belgesi Ne Amaçla Düzenlenir? 1964 yılında Cenevre'de toplanan UN CT AD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı) Konferansı sonucunda, gelişmekte olan ülkelerin ihracatlarını arttırabilmek amacıyla, gelişmiş ülkelerin bu ülkelerden yaptıkları ithalatta gümrük vergisi indirimi tanımalarını öngören bir sistem olan Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi'nin (GTS) yürürlüğe sokulması kararı alınmıştır. Böylece, gelişmiş ülkeler, gelişmekte olan ülkelerden ithal ettikleri sanayi malları üzerindeki vergilerini "karşılıklılık" esası dışında tek taraflı olarak sıfırlayacak veya indireceklerdir. Form A Belgesi işte bu amaçla, Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GTS) çerçevesinde tercihli rejimden faydalanması talep edilen eşyanın GTS ülkesi menşeli olduğunun ispatı için kullanılan bir belgedir. 9) FORM A BELGESi HANGi ÜLKELERE DÜZENLENiR? Rusya 'ya ihracatımızda, Form A belgesi düzenleyebilir miyim? Form A Özel Menşe Şahadetnameleri, aşağıda belirtilen ülkelere yapılacak ihracatlarda, bu ülkelerin Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GTS) çerçevesinde gümrük vergisi indirimi uyguladıklar ı mallar için düzenlenir. Kanada, Yeni Zelanda, Japonya, Rusya Federasyonu, Ukrayna, Beyaz Rusya için düzenlenebilir. ABD ve Avustralya GTS uygulamakla birlikte, FORM A belgesi düzenlenmesi zorunlu değildir. (Bkz. Liste, Syf.Sl) Avustralya'ya ihracatta Form A Belgesi düzenleyebilir miyim? Avustralya'ya ihracatta FORM A belgesi düzenlenmesi zorunlu olmamasına rağmen alıcının talebine binaen düzenlenebilmektedir. Form A Belgesine resmi tasdik isteyen ülkeler hangileridir? Japonya, Rusya Federasyonu, Beyaz Rusya ve Ukrayna, "resmi tasdik" istemektedir. Bu çerçevede Form A menşe şahadetnamelerinin ihracatçı firma tarafından daldurulmasından sonra, Odamızın da dahil olduğu, yetki verilen Ticaret Odaları, Sanayi Odaları ve Ticaret ve Sanayi Odalarınca onaylanması gerekmektedir.
SORULARLA MENŞE ŞAHADETNAMESİ VE FORM A BELGESi Kanada ve Y. Zelanda'ya ihracatta Form A düzenlenebilir mi? Oda Tasdiki gerekli mi? Kanada ve Yeni Zelanda sistemden yararlanabilmesi için FormAtalep etmekle birlikte, resmi tasdik istememektedir. Form A belgesinin ihracatçı firma tarafından doldurulup kaşe ve imza edilmesi yeterlidir. 10) FORM A DÜZENLERKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR VE BELGENİN REDDİ Ukrayna Gümrüklerinde Forma A belgesinin yanlış veya eksik doldurulmasıyla ilgili çok sorunlar yaşamaktayız. Bu belgeyi düzenlerken nelere dikkat etmeliyiz? Form A belgeleri üzerinde onay esnasında ve sonrasında herhangi bir düzeltme, silinti, kazıntı, ekleme yapılmamalıdır. İhracatçı ve i thalatçı bilgileri açık ve net olmalı, eksik bilgi içermemelidir. 4 no.lu resmi kullanım alanına gereksiz bilgiler yazılma malı, bu sütun "İkinci Nüsha" ya da "Sonradan Verilmiştir" hallerinde Odalarca kullanılmak üzere boş bırakılmalıdır. 7 no.lu haneye malın tanımı eksiksiz olarak yazılmalı, malin menşei de burada ayrıca belirtilmelidir. 8 no.lu ha nede ihracat yapılacak ülkenin kriterlerine göre menşe ibaresi belirtilmelidir. Malın tamamıyla Türk Menşeli olması durumunda Japonya, Yeni Zelanda ve Avustralya hariç tüm ülkeler için "P" harfi yazılacaktır. Diğer durumlarda yani malın bünyesinde ithal girdi kullanılmış olması tüm ülkeler için; "Y" harfi ile Türk menşeli olmayan ithal girdinin ihraç edilen malın FOB fiyatı içindeki yüzde payı birlikte yazılacaktır. (Örnek "Y" %20) Tamamıya Türk menşeli eşyaların ihracında Japonya için "W" harfi ile malın Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonunun ilk dört rakamı birlikte yazılacaktır. (Örnek "W" 96.18). 23
İ STAN BUL TİCARETODASI DIŞ TİCARET BiLGiLENDiRME DiZiSi lll değildir. Yeni Zelanda ve Avustralya için 8. kutunun daldurulması zorunlu Bu harflerin belge üzerinde eşyanın menşe kriterlerine göre doğru belirtilmesine, Türk ürünlerine önemli indirimler sağladığı için özen gösterilmelidir. 10 no.lu hanede ihracat faturasının tarih ve say ısı belirtilmelidir. ı2 no.lu hanenin ilk satırına eşyanın üretildiği ülke, 2. satırına ise Türkiye'yi tercih eden ülkenin (varış ülkesi) ismi yazılmalıdır. ı2 no.lu haneye, her sayfaya ihracatçı firmanın kaşesi basılmalı ve yetkili tarafından imzalanmalıdır. ı2 no.lu han ed e onay tarihi firma tarafından yazılmalı, ı ı no.lu haneye Oda onayı yapılırken ayrıca, Oda tarafından onay yeri ve tarihini gösteren kaşe de basılmaktadır.
SORULARLA MENŞ E ŞAHADETNA ME S i VE FORM A BELGESi Form A Belgesi Örneği 1. Goods con s ig o ed from (Exporter's busin ess name. address, country) Ihraca tçı Firma n ı n ünva nı Aç ık Adresi TURKEY 2. ~oods con s l g n Eı d to (Conslgne e's name, a ddres s, cou ntry)!tha l atç ı F i rm a nın Ü nvan ı Açı kadres i R U SSIAN F E DERATIO N R efer e nce No. 788527 G ENERALISED S Y STEM OF PREFERENC E S CERTIFICATE OF ORIGIN (Combined d e claratlon a nd c ertlflcate) FORMA l s sue d in............. TURKEY...... (co untry) See notcs ove rteaf 3. Means of transport and rou te (as f a r a s k nown) 4. F o r o fficial u se BY V E SSEL BOŞ B lrak l N l Z. 5. lte m Num 6. Mar1o:s a nd n umbers o f 7. Numbe r a nd k lnd of packa g es: d esetiptio n o f goods 8. Origin cfiteıion ber packages (see N otes o verteaf) 9. G ross 10. Numb er weighl o nd dale or other of fn volc:es q u nntlty 1. BAGS p 2 TOTA L: aso BAGS BAGS 1 5 000 11. Certlflc:atio n ll is hcrob y c e Miflad, on th e b a.sts o f control c.orrie d out, that th e d edaratlln b y the exporter is correcı. 12. D eclaratlon by the exporte r T h e unde rsigned h e reby d eclares th at the a bove detaiis end s tatements are c o rrect; tha t all the g o o ds were produced in.............. TUR K EY.. (Country) OOA T A SOIG i IÇ IN K ULLANlLMAKT A DlR. LÜT F EN BO Ş B lrakl N l Z. a n d Illet the y com p ly with the orlgin requirem ents spec ifie d for those goods In the G e ncralis e d Syst e m of P ra fı.ırences ror good s exported to.......russ!an FEDERA TION............................ (lm porting eo unı ry) ISTANBUL. FIR MA K AŞ ESi ve V ETKiL11MZA P laco a nd d a te. slgnature a n d stamp o f certifying a ut h ority. and aate, s ı g n ature o f a utho ri sed slgnatory. Türkiye'de ürettiğimiz, "deri ceket"'i, Form A Belgesi düzenleyerek Rusya'ya ihraç ettik. Ancak belge B.no.lu menşe kriteri hanesinde herhangi bir bilginin olmadığı gerekçesiyle iptal edildi. Bu ne deme k? Biraz önce belirtildiğ i üzere m e n şe belirleyen ibarelere özen gösterilmelidir. Form A belgesiyle Rusya Federasyonu'na yapılan ihracatlarda, ma l ın tama mıyla Türk Me nşe li o lm ası durumunda "P" harfi aksi halde 25