KANDİDA VAJİNİTİ Kandida Vajiniti; Vajinit; Kandideal vulvovajinit; monilyal vajinit; vulvovajinal kandidiyazis; monilial vajinit; Vaginal Candidiasis; Candida Vulvovaginitis; Yeast Infection; Monilial Vulvovaginitis; Vulvovaginal Candidiasis; VVC; Kandida cinsi mantarlar ile meydana gelen vajinal enfeksiyon hastalığıdır. Normalde vajinada bulunan kandida cinsi mantarının aşırı çoğalması ile oluşur. Kandida vajiniti neden olur? Vajina florasında Candida mantarı ile diğer bakteriler belli bir oranda dengede bulunurlar. Dengeyi bozan etkenler bu mikroplardan birinin aşırı çoğalmasına neden olursa vajinit meydana gelir. Kandida her insanın bağırsak vajen ve ağız florasında bulunur. Bakteriler ölürse mantar çoğalır ve kandida vajinit olur. Mantarlar ölürse bakteriyel vajinit olur. Kandida vajiniti sık görülür. Kadınların %75 i hayatlarında en az bir kez kandida vajiniti olur. Erkeklerde nadiren peniste kaşıntılı döküntü olabilir. Cinsel yolla bulaşabilir. Aşağıdaki durumlar kandida vajiniti riskini arttırır. Hormonal değişiklikler; Doğum kontrol hapları, Hamilelik, Menopoz, Antibiyotik kullanımı, Diyabet, İmmün sistemin bozulması, Kanser tedavisi, Kemoterapi,
Steroid kullanımı, Radyoterapi, Genital bölgenin aşırı temizlenmesi, Vajinal duş, Travmatik cinsel ilişki, Deodorantlı tamponlar, Köpük banyoları, Sıkı ve sentetik giysiler kandida vajiniti riskini arttırır. Kandida vajiniti belirtileri nelerdir? Kandida vajiniti Vajinal kaşıntı, Kesik süt gibi beyaz, katı, kokusuz vajinal akıntı, Vajinal hassasiyet, irritasyon ve yanma, Vajen etrafında kızarıklık, İdrar yaparken yanma, Cinsel ilişki sırasında ağrı ve acı hissine neden olur, şikayetler gece, sıcak havalarda ve adet öncesinde artar. Kandida vajiniti nasıl teşhis edilir? Hastalık vajinal kültür ile teşhis edilir. Bakteriyel vajinit ve diğer vajinit etkenleri de aynı şikayetleri yapar. Teşhis kültür ile konur. Her vajinal akıntının doktor tarafından değerlendirilmesi gerekir. Kandida vajiniti tedavisi : Altta yatan sebep var ise ortadan kaldırılmalıdır. Kandida vajiniti tedavisinde mantar ilaçları kullanılır. Tablet, krem, yada suppozituar şeklinde ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar 1 günlük, 3 günlük, bir haftalık dozlarda olabilir. Hamile hastaların bu ilaçları doktor kontrolünde almaları gerekir. Tekrarlayan vakalarda ve tedaviye dirençli vakalarda eşler de incelenmeli ve kültür sonuçlarına göre hareket edilmelidir.
Kandida vajinitinden korunmak mümkün mü? Kandida vajinitinden korunmak için : Deniz, havuz, banyodan sonra genital bölgenin iyi kurulanması, Mayo vb. ıslak giysilerin beklemeden değiştirlmesi, Pamuklu iç çamaşırların tercih edilmesi, Sıkı ve sentetik giysilerden kaçınılması, vajinal duş yapılmaması, Genital bölgenin aşırı temizliğinden kaçınılması, Diyabet var ise iyi kontrol edilmesi, Köpük banyosu, parfüm, genital sprey, kokulu sabun vb. irritan maddelerden kaçınılması, Antibiyotiklerin gereksiz kullanılmaması önerilir. Referanslar: 1. Nviriesy P. Vulvovaginal candidiasis and bacterial vaginosis. Infect Dis Clin North Am, 2008;22:637-652. 2. Eckert LO, Lentz GM. Infections of the lower genital tract: vulva, vagina, cervix, toxic shock syndrome, HIV infections. In: Katz VL, Lentz GM, Lobo RA, Gershenson DM, eds. Comprehensive Gynecology. 5th ed. Philadelphia, PA: Mosby Elsevier; 2007:chap 22. 3. Candida vulvovaginitis. EBSCO DynaMed website. Available at: http://www.ebscohost.com/dynamed/what.php. Updated December 2008. Accessed January 19, 2008. 4. Vaginal infection. EBSCO Natural and Alternative Treatments website. Available at: http://www.ebscohost.com/thistopic.php?mar ID=15topicID=114. Updated November 2008. Accessed January 19, 2008. 5. Vaginal yeast infection. National Institute of Allergy and Infectious Diseases website. Available at: http://www3.niaid.nih.gov/healthscience/healthtopics/vaginalye astin tion/default.htm. Accessed July 11, 2008. 6. Vaginal yeast infections. American Academy of Family Physicians website. Available at:
http://familydoctor.org/online/famdocen/home/women/reproducti vaginal/206.html. Published September 2000. Updated May 2008. Accessed July 11, 2008. 7. Yeast infections. National Library of Medicine, Medline Plus website. Available at: http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/imagepages/17141.htm. Updated June 6, 2008 GIDA ALERJİSİ Gıda alerjisi gıda veya gıda katkı maddelerine karşı ortaya çıkan beklenmedik, aşırı alerjik reaksiyonlardır. Gıda alerjilerinin büyük kısmı en çok tüketilen gıdalara karşı oluşur. En sık gıda alerjisine neden olan yiyecekler şunlardır: İnek sütü, Yumurta, Fıstık, Buğday, Soya, Balık, Midye, Ceviz, Fındık, Susam alerjik reaksiyona en sık sebep olan gıdalardır. Gıda alerjisi için risk faktörleri nelerdir? kimlerde daha sık görülür? Gıda alerjileri çocuklar başta olmak üzere herkeste ve her yaşta görülür, egzama, saman nezlesi gibi alerjik yapılı olan kişilerde gıda alerjisi daha sık görülür.
Gıda alerjisi ne şikayete yol açar? Gıda alerjisi şikayetleri kişiden kişiye çok farklılıklar gösterir. Şikayetlerin gıdaya bağlı olduğunu fark etmek genellikle uzun zaman alır. En sık görülen şikayetler aşağıda sıralanmıştır: Deri döküntüleri, kızarıklık, kaşıntı, ürtiker ( kurdeşen), Sık acıkma, Sürekli mide kazıntısı, Karında guruldama, şişlik ve gaz, Çabuk doyma, karında gerginlik, Sık geğirme, Sık tekrarlayan mide problemleri ve hazımsızlık, Dudaklarda, dilde, boğazda şişme ( bazen çok tehlikeli boyutlarda olup nefes almayı engelleyebilir, boğulmaya yol açabilir), Karın ağrısı, kramp, Bulantı, Kusma, İshal (gaz ile birlikte ara sıra tekrarlayan ishal atakları şeklinde görülür), Ciltte kaşıntı, batma hissi, Nefes darlığı, öksürük, Hapşırık, Burun tıkanıklığı, Hipotansiyon atakları, Şikayetlerin başlangıcı ve gıdalar ile alakalandırılması arasında genellikle çok uzun zaman geçer. Hasta ve yakınları gıda alerjisini genellikle geç fark eder. Çocuk ve küçük bebeklerde gıda alerjileri belirtileri farklı olabilir, gaz, gurultu, iştahsızlık, ishal atakları, geçmeyen gribal şikayetler, çabuk ve sık hastalanma en sık görülen şikayetlerdir.
Gıda alerjisi nasıl teşhis edilir? Gıda alerjisi basit laboratvuar testleri ile tespit edilebilir. Laboratuvarda kanda bulunan antikorlar tespit edilir. Gıda alerjisi tespitinde laboratuvar testleri: Gıda alerji paneli RAST veya ELİZA yöntemiyle kanda bulunan gıdaya özgü IgE tipi antikorları tespit eder. Gıda alerji paneli hızlı ve kolay uygulanan bir test yöntemidir. Gıdaya karşı IgE tipi antikor varlığı o gıdaya karşı alerji olduğunu gösterir. Gıda alerji paneli her yaşta kolayca uygulanabilen bir test yöntemidir. Gıda alerji panellerinin o ülkeye ve bölgeye uygun hazırlanması gereklidir. Ayrıca laboratuvarda deri testleri ile alerjenler tespit edilebilir. Deri testi zahmetli bir yöntemdir ancak hemen sonuç verir. Alerjiye neden olan maddenin ciltte yaptığı kızarıklık ve ödem anında görülür. Diyet eliminasyon testi diyetten sıra ile şüpheli alerjen gıdaların çıkarılarak hasta açısından sonuçların değerlendirilmesine dayanır. Zahmetli ve sübjektif bir testtir. Gıda alerjisi tedavisi: Gıda alerjisi tedavisinde o gıdanın diyetten çıkarılması tedavinin aslıdır. Sık rastlanan gıda alerjileri düzelmeyen şikayetlere sık sık antihistaminik alerji ilaçlarının kullanılmasına yol açmaktadır. Hastalar genellikle şikayetlerinin gıdaya bağlı olduğunu düşünmezler ancak basit laboratuar testleri ile gıda alerjileri kolayca tespit edilebilir. Gıda alerjisi tespit edildiyse doktorunuzun ve diyetisyeninizin önerilerine uymanız gereklidir. Hem ilaç kullanıp hem alerjik gıdayı tüketmek yapılması en kötü davranıştır. Gıda alerjisi Çölyak hastalığı ile karıştırılmamalıdır. Çölyak hastalığı buğday proteini olan glüten maddesine karşı ağır bir immün reaksiyon sonucu ortaya çıkar. Otoimmün bir hastalıktır. Gıda alerjileri nadiren acil ağır alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Ağır akut alerjik reaksiyonlarda kortizon ve
adrenalin kullanılabilir. Gıda alerjisinden korunmak: Alerjiniz olduğunu bildiğiniz gıdalardan uzak durunuz, Hazır gıdalar ve paket gıdaların içeriğini okuyunuz ve alerjiniz olan maddeleri içeren gıdaları kullanmayınız, Restoranda alerjiniz olan gıdaları belirtiniz, mönü içeriğini sorunuz, Ağır akut alerjiniz olan maddeler var ise üstünüzde bunları belirten uyarı bileziği yada kolye taşıyınız, Gıda alerjisi sık görülen ancak çok azı teşhis ve tedavi edilen bir hastalıktır. Basit laboratuar testleri ve gıda alerji paneli ile kolayca tespit edilebilir. Hastalar ve yakınları şikayetlerinin gıdaya bağlı olduğunu uzun süre sonra fark ederler. Referanslar: 1. American Academy of Allergy, Asthma, and Immunology http://www.aaaai.org/ 2. Food Allergy and Anaphylaxis Network http://www.foodallergy.org/ 3. Allergy Asthma Information Association http://aaia.ca/ 4. Calgary Allergy Network http://www.calgaryallergy.ca/ 5. Boyce JA, Assa ad A, Burks AW, et al. Guidelines for the diagnosis and management of food allergy in the United States: summary of the NIAID-sponsored expert panel report. Nutr Res. 2011 Jan;31(1):61-75. 6. Dambro MR, Griffith JA. Griffith s 5-Minute Clinical Consult. Baltimore, MD: Lippincott, Williams, and Wilkins; 1999. 7. Food allergy: an overview. National Institute of Allergy and Infectious Diseases website. Available at: http://www3.niaid.nih.gov/topics/foodallergy/pdf/foodallergy.p df. Published July 2007. Accessed July 7, 2009.
8. Food Allergy and Anaphylaxis Network website. Available at: http://www.foodallergy.org. Accessed July 7, 2009. 9. Middleton E. Allergy: Principles and Practice. 5th ed. St. Louis, MO: Mosby-Year Book, Inc.; 1999 GENİTAL HERPES Genital herpes cinsel yolla bulaşan viral bir hastalıktır. Sebebi Herpes simplex virüs tür. Genital bölgede içi sıvı dolu kesecikler ( uçuk ), ağrı ve kaşıntıya neden olur. İlk seferde iyileşmesi 3-4 hafta sürer. Herpes virüs vücutta saklanır, sıklıkla alevlenir ve şikayetler tekrar eder, her seferinde süre ve şiddeti azalarak sürer. İyileşme dönemlerinde hasta bulaştırıcıdır. Gençlerde sık görülür, sıklığı giderek artmaktadır. Herpes simplex virüsün 2 tipi vardır: tip 1 daha çok dudak; tip 2 ise genital bölgede çıkar. Kadınlarda daha sık görülür. Cinsel yolla bulaşır, dış ortamda uzun süre canlı kalamaz. Görünür lezyon olmasa da taşıyıcılar hastalığı bulaştırabilirler. Herpes lezyonları kanamalı ve ülserli lezyonlardır, diğer cinsel yolla bulaşan hastalıkların kapılma şansını da arttırır. Genital herpes belirtileri nelerdir? Herpes hastalarının çoğu hasta olduklarının bile farkında değillerdir. Şikayetleri çok hafif olur, böcek ısırığı sanılır. Herpes bulaşan her hasta da şikayet ortaya çıkmaz, ancak bu insanlar hastalığı taşır ve bulaştırırlar. Şikayeti olan hastalarda ise özellikle ilk atak oldukça sıkıntılı geçer. Hastalık mikrobun kapılmasından 2 hafta sonra başlar ve iyileşmesi 3-4 hafta kadar sürer.
Genital bölge ve anüs etrafında kızarıklık, İçi sıvı dolu kesecikler, Kaşıntı, Ağrı, sızlama, Lenf bezlerinde şişme, Halsizlik, Ateş, Grip benzeri şikayetler olur, Kesecikler patladıktan sonra o bölgede ülserler olur( aft gibi ), İlk atağı takiben bir yıl içinde 4-5 atak daha geçirilir. Her atakta şikayetler ve süre biraz daha hafifler. Yıllar içinde atakların süresi ve şiddeti azalarak sürer. Genital herpes komplikasyonları: Genital herpes erişkinlerde ağrılı Genital lezyonlara yola açar, immün sistemi zayıf kişilerde şikayetler çok ağır ve şiddetli olabilir. İmmün sistemin zayıfladığı durumlarda beyin, beyin zarı iltihabına ( meningo-ansefalit ) yola açabilir. Genital herpes doğum kanalından bulaşırsa bebeklerde beyin iltihaplanmasına neden olabilir, bu çok ciddi ve ölümcül bir durumdur. Gebelik sırasında herpes atakları bu nedenle tehlikelidir. Özellikle gebelik sırasında herpes kapılması ve ilk atağın gebelik sırasında geçirilmesi bu riski daha da arttırır. Doğumda aktif Genital herpesi olan hastaların bu nedenle sezaryen ile doğum yapmaları bebeğin korunması açısından önemlidir. Hastalığın ve atakların şiddetinden bağımsız olarak herpes atakları sırasında hastada psikolojik stres, depresyon görülür. Genital Herpes nasıl teşhis edilir? Genital herpes şikayetleri kişiden kişiye çok farklı olabilmektedir, kimi insanda hiçbir şikayet olmazken kimi insanda şiddetli lezyonlar ortaya çıkmaktadır. Lezyonların
varlığında hastalığı klinik olarak teşhis etmek kolaydır. Lezyondan alınan örnek laboratuarda incelenerek kolayca teşhis konur( HSV PCR ). Ancak lezyon olmayan veya ataklar arasında şikayeti olmayan insanlarda ancak kan testleri ile genital herpes varlığı gösterilebilir. Kan testleri ile herpes virüs antikorları ( HSV 1 ve HSV 2 ) gösterilir. Genital herpes nasıl tedavi edilir? Herpesi tamamen ortadan kaldıracak bir tedavi yoktur. Ancak antiviral ilaçlarla hastalığı, süresini, şiddetini azaltmak ve atak sayısını azaltmak mümkündür. Ayrıca uzun süreli süpressyon tedavileri cinsel partnere bulaşma şansını azaltır. Genital herpesten nasıl korunulur? Kondom kullanımı genital herpes bulaşma şansını azaltır. Görünür lezyon varlığı bulaşma şansını çok arttırır ancak birçok hasta görünürde lezyon olmasa da hastalığı bulaştırır. Çok eşlilik, cinsel yolla bulaşan bir hastalığı olmak Genital herpes kapma şansını arttırır. Referanslar: 1. Centers for Disease Control and Prevention. Genital herpes CDC fact sheet. Centers for Disease Control and Prevention website. Available at: http://www.cdc.gov/std/herpes/stdfact-herpes.htm. Updated March 3, 2010. Accessed July 29, 2010. 2. Centers for Disease Control and Prevention. Sexually Transmitted Diseases Treatment Guidelines, 2010. MMWR. 2010;59(No. RR-12):1-110. 3. Engelberg R, Carrell D, Krantz E, Corey L, Wald A. Natural history of genital herpes simplex virus type 1 infection. Sex Transm Dis. 2003;30(2):174-177. 4. Frequently asked questions about genital herpes. The National Women s Health Information Center website. Available at: http://www.4woman.gov/faq/stdherpe.pdf. Accessed July 18,
2005. 5. Genital herpes fact sheet. Centers for Disease Control and Prevention (CDC) website. Available at: http://www.cdc.gov/std/herpes/stdfact-herpes.htm. Accessed July 18, 2005. 6. Genital herpes: the facts. International Herpes Alliance website. Available at: http://www.herpesalliance.org/resources_03.htm. Accessed July 18, 2005. 7. Health matters fact sheet: genital herpes. National Institute of Allergy and Infectious Diseases website. Available at: http://www.niaid.nih.gov/factsheets/stdherp.htm, Accessed July 18, 2005. 8. Herpes: get the facts. American Social Health Association website. Available at: http://www.ashastd.org/hrc/educate.html. Accessed July 18, 2005. 9. Mindel A, Marks C. Psychological symptoms associated with genital herpes virus infections: epidemiology and approaches to management. CNS Drugs. 2005;19(4):303-312 EGZAMA Atopik Dermatit; Egzema; Egzama derinin dış tabakasının kronik iltihabıdır. Hastalık bebekler ve çocuklarda sık görülür, yaşla azalır, nadiren erişkinlerde de görülür. Atopik dermatit de denir, bulaşıcı değildir. Egzama neden olur? Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte genetik yatkınlık
olduğu bilinmektedir. Ayrıca: Çevresel faktörler, Alerjiler: Ciltte alerji yaptığı bilinen faktörler egzamayı tetiklemektedir ( lateks eldiven, sabun parfümü, yünlü kumaş vb. ), Toz ve mite alerjisi, Stres, Aşırı temizlik, bölgenin sık sık yıkanması, Lateks hassasiyeti, Cildi kazımak, keselemek yada kaşımak egzamayı tetikleyen önemli sebeplerdir. Egzama için risk faktörleri nelerdir? Yaş: egzama en çok 5 yaş altı çocuklarda görülür, Astım ve saman nezlesi varlığında egzama daha sık görülür, Şehirde yaşam ve düşük nemli ortamlarda egzama daha sık görülür, Yakınlarında egzama ve alerjik hastalık olanlarda egzama daha sık görülür, Asyalılarda daha sıktır. Egzama nın belirtileri nelerdir? Egzama şikayetleri kişiden kişiye çok farklılık gösterir. Kaşıma, keseleme ve kazıma atopik dermatit şikayetlerini çok arttırır. En sık görülen şikayetler: Kuru kaşıntılı deri, Deride çatlaklar, Yanaklar, eller ve bacaklarda kızarıklık, pullanma, Deride kalınlaşma, kabalaşma, Deride küçük kabartılar, Pullanan, çatlak, sızıntılı, akıntılı deri, Kışın ve kuru havada şikayetlerin artması en sın görülen şikayetlerdir.
Egzama teşhisi nasıl konur? Hastanın şikayetleri ve muayene bulguları teşhis koydurur. Egzamanın tedavisi var mı? Egzama tedavisinde ana hedef iyileşmeyi bir an önce sağlamaktır. Bu amaçla: Cildin kaşınmasına, kazınmasına engel olmak, Cilt enfeksiyonlarından korunmak, Alevlenmeleri önlemek, Şikayetleri arttıran sebeplerden uzak durmak, Var ise alerjik sebepleri ortadan kaldırmak gerekir. Tedavi esnasında aşağıdaki önlemlere dikkat etmek gerekir: Cilt bakımı: Uzun süreli banyo ve duş yapılmamalı, duş ve banyo 15 dakikayı geçmemelidir, Sıcak banyo yapılmamalıdır, Aşırı temizlik yapılmamalı, Temizlik maddeleri fazla kullanılmamalı, Hafif ve katkısız kalıp sabunlar kullanılmalıdır, Duştan sonra hava ile yada hafif atuşmanlar ile kurutulmalıdır,, Duştan hemen sonra tam kurumadan nemlendirici sürülmelidir, Cilt enfeksiyonları hemen tedavi edilmelidir. İlaçlar: Lokal etkili ilaçlar ( bunlar kortizon, tacrolimus yada pimecrolimus içerebilir), Ağızdan alınan ilaçlar: ileri vakarla için ağızdan kortizon yada siklosporin verilebilir, Antibiyotik: cilt enfeksiyonlarında ağızdan yada cilde sürülen antibiyotik verilebilir, Kaşıntıyı önlemek amacıyla ağızdan yada yüzeysel alerji ilaçları verilebilir. Fototerapi:
Güneş ısınları egzama tedavisinde kullanılır, yapay güneş ışığı, ultraviyole ışık yada fotoferez tedavide kullanılabilir. Egzamadan korunma yolları : c Egzamadan korunmak için ; Cildin ve yaşanılan ortamın sürekli nemli olması, Aşırı temizlikten kaçınılması, Alerji yaptığı bilinen maddelerden uzak durmak, Anne sütü kullanımı, Biberonla beslenen çocuklar için % 100 kesilmiş süt suyundan yapılan Mama kullanmak ( whey Formula ), Çocukların ev hayvanlarıyla erken yaşta tanışması, Probiyotik kullanımı egzamadan korunmada önemli adımlardır. Eğer egzama var ise şikayetleri azaltmak için Evde yeterli nemin sağlanması, Toz ve mite temizliği, Yün ile direk temas etmemek, Sık aralıklarla nemlendirici kullanmak, Egzamalı bölgeyi kaşımamak, kazımamak, keselememek, Ortamın soğuk olması terlemeyi önlemek, Stresten uzak durmak alevlenmeleri azaltır. Egzama tedavisi kısa sürmez, iyileşme haftalar bazen aylar alır. Tedavi planına uymak önemlidir. Referanslar: 1. American Academy of Allergy, Asthma, and Immunology http://www.aaaai.org/ 2. The National Eczema Society http://www.eczema.org/ 3. Canadian Dermatology Association http://www.dermatology.ca/ 4. Dermatologists.ca
http://www.dermatologists.ca/ 5. American Academy of Dermatology website. Available at: http://www.aad.org. Accessed August 14, 2009. 6. Barnetson RS, Rogers M. Childhood atopic eczema. BMJ. 2002;324:1376-1379. 7. Brehler R, Hildebrand A, Luger T. Recent developments in treatment of atopic eczema. J Am Acad Dermatol. 1997;36:983-994. 8. Eczema. American Academy of Allergy, Asthma, and Immunology website. Available at: http://www.aaaai.org/patients/allergic_conditions/eczema.stm. 9. Holscher B, Frye C, Wichmann HE, Heinrich J. Exposure to pets and allergies in children. Pediatr Allergy Immunol. 2002;13:334-341. 10. Mohla G, Horvath N, Stevens S. Quality of life improvement in a patient with severe atopic dermatitis treated with photopheresis. J Am Acad Dermatol. 1999;40(5 Pt 1):780-782. 11. National Institute of Arthritis and Musculoskeletal and Skin Diseases website. Available at: http://www.niams.nih.gov/. 12. Saarinen UM, Kajosaari M. Breastfeeding as prophylaxis against atopic disease: prospective follow-up study until 17 years old. Lancet. 1995;346:1065-1069. 13. Wahn U, Bos JD, Goodfield M, et al. Efficacy and safety of pimecrolimus cream in the long-term management of atopic dermatitis in children. Pediatrics. 2002;110(1 Pt 1):e2. 14. 7/6/2009 DynaMed s Systematic Literature Surveillance http://www.ebscohost.com/dynamed/what.php : Langan SM, Flohr C, Williams HC. The role of furry pets in eczema: a systematic review. Arch Dermatol. 2007;143:1570-1577. 15. 6/4/2010 DynaMed s Systematic Literature Surveillance http://www.ebscohost.com/dynamed/what.php : Alexander DD, Cabana MD. Partially hydrolyzed 100% whey protein infant formula and reduced risk of atopic dermatitis: a metaanalysis. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2010;50(4):422-430. 16. 1/4/2011 DynaMed s Systematic Literature Surveillance DynaMed s Systematic Literature Surveillance : Dotterud CK,
Storr O, Johnsen R, Oien T. Probiotics in pregnant women to prevent allergic disease: a randomized, double-blind trial. Br J Dermatol. 2010;163:616-623 ALERJİ Alerji normalde zararlı olmayan maddelere karşı vücudun verdiği abartılı cevaptır. Bu abartılı cevap bazen tüm vücutta bazen vücudun bir kısmında olabilir: Gözde olursa; alerjik konjoktivit, Üst solunum yollarında olursa; alerjik rinit ( saman nezlesi ), Akciğerlerde olursa; astım, Ciltte olursa; ürtiker, egzama yada kontak dermatit denir, İlaç alerjisi, gıda alerjisi tüm vücudu ilgilendirir. Alerji neden olur: Alerji çok sık görülen bir hastalıktır. Genetik yatkınlık ve çevresel faktörler ortaya çıkışında önemli rol oynar. İmmün sistem normal olarak vücudumuzu bakteri, virüs gibi mikroplara ve zararlı maddelere karşı korur. Ancak normalde zararlı olmayan maddelere karşı immün sistem abartılı cevaplar vermeye başlar ise buna alerji denir. Alerjik hastaların immün sistemleri bazı maddelere karşı aşırı hassastır. Bu maddelerle karşılaşınca immün sistem kontrolden çıkar ve kaşıntı, kızarıklık, şişme, spazm, göz yaşarması, burun akıntısı gibi alerjik şikayetler ortaya çıkar. En kötüsü anafilaksidir, tüm vücudu etkiler acil durumdur. Alerjiyi başlatan maddeye alerjen denir. Polen, küf, hayvan tüyü, ev tozu, ilaçlar ve gıdalar en sık karşılaşılan alerjenlerdir. Nadiren alerjik
madde olmadan da alerji başlar. Örneğin güneş ışığı, soğuk, efor, titreşim de bazı insanlarda alerji yapar. Alerjik hastalıklara genetik yatkınlık vardır hem annede hem babada alerji var ise büyük ihtimalle sizde de olacaktır. Anne tarafında alerji olması şansı arttırır. Alerjen e ve vücudun verdiği cevaba göre şikayetler değişir. Alt solunum yolları alerjilerinde Nefes darlığı, Öksürük, Hırıltılı solunum, Çabuk yorulma şikayetleri olur Alerjik konjoktivit de Gözlerde sulanma, Yanma, Kızarıklık, Kaşıntı, ödem şikayetleri olur. Üst solunum yolu alerjilerinde Burun akıntısı Hapşırık nöbetleri, Burun tıkanıklığı, Boğazda kaşıntı yanma, Sinüzit atakları olur. Gıda alerjisinde İshal, Gaz, Karında şişlik, Çabuk doyma, Bulantı, karın ağrısı, Dispepsi, hazımsızlık şikayetleri olur. Cilt alerjisinde Ürtiker, Kaşıntı, Egzema Citte karbarıklıklar, Pullanma şikayetleri olur. İlaç alerjileri ve böcek sokmaları tüm vücudu
ilgilendiren alerjik reaksiyonlara neden olur Yukarıda sayılan birçok şikayet aynı anda başlayabilir. Alerji nasıl teşhis edilir? Alerji şikayetleri bir çok hastalıkla karışır. Alerji testi bu şikayetlerin alerji kaynaklı olup olmadığını anlamak için yapılır. Birkaç çeşit alerji testi vardır: Deri testi En sık yapılan alerji testidir. PRİCK TEST de denir. Şüpheli alerjen madde deriye sürülerek reaksiyon yapıp yapmadığına bakılır. O bölgede kızarıklık, kaşıntı şişlik olması pozitif yani alerjisi var anlamına gelir. Hasta için konforsuz bir testtir. Bu yöntem ile birçok maddeyi test etmek mümkündür. Çocuklara ve bebeklere uygulanabilir. Kan testi Kan numunesi içinde alerjen maddelere karşı reaksiyon olup olmadığına bakılır. Hasta için daha konforlu bir testtir. Kanda alerjiye yatkınlığı gösteren IgE sayısı, Eosinofil sayısı ve Spesifik IgE varlığı araştırılır. Bu yolla özellikle solunum alerjileri ve gıda alerjileri kolayca tespit edilebilir. Alerji tedavisi Alerjilerin tedavisinde kullanılan bir çok ilaç vardır. Ciddi ve tüm vücudu ilgilendiren alerjiler acil durumlardır ( anafilaksi ). Bu durumda hastaneye başvurmak gerekir. Anafilaksi gibi ağır alerjik durumlarda adrenalin, kortizon gibi ilaçların verilmesi gerekir. Alerjilerin tedavisinde ilk ve en önemli adım alerjen maddeden kaçmak ve onu hayatınızdan çıkarmaktır. Bu özellikle ev tozu,
küf, ilaç ve gıda alerjileri gibi durumlarda kalıcı tedavi sağlar. Ancak bazı durumlarda alerjenden kaçınmak mümkün olmaz. Özellikle bahar aylarında polen alerjilerinden kaçmak çok zordur. Bu durumda bahar mevsiminde alerji ilaçları kullanmak gerekir. Alerjinin ağırlığı, yaşınız, şikayetlerinize bakarak doktorunuz size alerji tedavisi verir. Astım, egzema, saman nezlesi, konjoktivit gibi alerjiler özel tedavi gerektirir. Alerji tedavisinde en sık kullanılan ilaçlar anti histaminik ilaçlar, dekonjestan ve kortizonlu ilaçlardır. Bu ilaçların krem, tablet, göz damlası, burun damlası, şurup formları vardır ancak mutlaka doktor kontrolünde kullanılmaları gerekir. Alerji aşıları: Özellikle ortamdan kaldırılamayan, kaçınılamayan alerjik durumlarda maddeyi artan dozlarda vererek vücudun alerjik reaksiyonunu önlemeye yarayan aşlılardır ( İmmünoterapidir ). Doktor kontrolünde yapılması gereken pahalı bir tedavidir ancak her hastada sonuç vermez. Alerji aşıları özellikle böcek sokmalarına karşı ve saman nezlesine karşı iyi cevap verir. Uzun süre aşı olmak gerekebilir, genellikle birkaç yılı bulur. Alerji ilaçlar ile kontrol altına alınabilir. Bazı çocukluk alerjileri yaş ile beraber azalsa da alerji hayat boyu devam eden bir problemdir. Referanslar: 1. Wallace DV, Dykewicz MS, Bernstein DI, Blessing-Moore J, Cox L, Khan DA, et al. The diagnosis and management of rhinitis: an updated practice parameter. J Allergy Clin Immunol. 2008 Aug:122(2). [PubMed] 2. Kurowski K, Boxer RW. Food allergies: detection and management. American Family Physician. 2008 June:77(12). 3. Bielory L, Friedlaender MH. Allergic conjunctivitis. Immunol Allergy Clin North Am. 2008 Feb;28(1):43-58, vi. [PubMed] 4. Sicherer S, Sampson HA. Journal of Allergy and Clinical
Immunology 2010 Feb 125 (2 suppl2) S116-25 HEPATİT B ŞİKAYETLERİ Hepatit B şikayetleri nelerdir? Hepati B hastalarının çoğunda hiçbir şikayet olmaz, hastalar yıllar sonra Check -up, kan verme, evlilik testleri, işe giriş testleri gibi sebeplerle yaptırdıkları testler sırasında hasta olduklarını öğrenirler. Çok az bir hastada Hepatit B virüs bulaştıktan 3 ila 6 ay sonra hafif hastalık belirtileri ortaya çıkar. Birçok akut Hepatit B vakasında hafif gribal şikayet dışında bir şikayet görülmez. Çok nadir vakada aşağıdaki şikayetler görülebilir: Göz aklarında ve ciltte sarılık, Halsizlik, yorgunluk, çabuk yorulma ( aylarca sürebilir), Karaciğer bölgesinde ağrı, İştah kaybı, Bulantı, kusma, Eklem ağrıları, Hafif ateş, İdrarda koyulaşma, dışkı renginde açılma, Kaşıntı, Döküntü görülebilir. Hepatit B genellikle bir iki ayda kendi kendine düzelir. Altı aydan uzun süren Hepatit B vakaları kronikleşmiş kabul edilir. Bu şikayetler akut hepatit B şikayetleridir. Kronik hepatit B de ise on yıllar boyunca hemen hiç şikayet olmaz. Kronik
hepatit şikayetleri karaciğer yetmezliği başlayınca ortaya çıkar.