ORMAN KADASTROSU HAZIRLAYAN Hakan TURAN 190 No lu Orman Kadastro Başmühendisi
Orman Kanunları, Bu Kanunlarda Yapılan Bazı Değişiklikler, Orman Tarifleri, Orman Sayılmayan Alanlar 3116 Sayılı Kanun(1937) Bu kanunun tatbikinde kendi kendine yetişmiş veya emekle yetiştirilmiş olup da herhangi bir çeşit orman hasılatı veren ağaç ve ağaççıkların toplu halleri yerleri ile beraber orman sayılır. Sazlıklar ve muhitin tabiatı itibari ile koru ve baltalık yapılamayan veya step florası ile örtülü yerler her çeşit dikenlik ve fundalıklarla parklar ve ormanlara bitişik olmayan beş hektardan az sahipli arazi üzerindeki ağaçlar ve ağaççıklar ormandan sayılmaz.
4785 sayılı Kanun(1945) Bu kanun Devletleştirme Kanunu olarak da adlandırılmaktadır. Madde 1 Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte var olan gerçek veya tüzel özel kişilere, vakıflara ve köy, belediye, özel idare kamu tüzel kişiliklerine ilişkin bütün ormanlar bu kanun gereğince devletleştirilmiştir. Bu ormanlar hiç bir işlem ve bildirime lüzum olmaksızın Devlete geçer. Madde 2 Aşağıda yazılı ormanlar birinci madde hükmü dışındadır. A) Devlet ormanlarının veya bu kanunla devletleştirilen ormanların içinde veya bitişiğinde bulunmamak şartıyla 3116 sayılı Orman Kanunundaki ödevlere ve izinlere dayanılarak ekim veya dikim yoluyla emek harcanıp yetiştirilmiş ormanlar; B) Sahipli fıstık çamı, palamut meşesi ve aşısız kestane ormanları; C) Devlet ormanları ve bu kanunla devletleştirilen ormanların içinde olmayan topraklarda ekim ve dikim yoluyla özel emekle yetiştirilmiş kavak, söğüt, kızılağaç, akasya, okaliptüs ve servi ormanları; D) Devlet ormanlarına veya bu kanunla devletleştirilen ormanlara bitişik olmadığı ve çevresinin güzelliğini sağladığı Tarım Bakanlığınca belli edilecek olan köy, belediye, özel idare kamu tüzel kişiliklerine ilişkin ormanlar (layıkıyla korunup bakılmak şartıyla).
5658 Sayılı Kanun(1950) 9/7/1945 tarihli ve 4785 sayılı Kanunla Devletleştirilmiş ormanlardan; Devlet ormanları içinde olmayan ve etrafı tarla, bağ, bahçe gibi kültür arazisi, özel orman, şehir, kasaba, köy merası ve Orman Kanunun birinci maddesine göre orman sayılmayan yerlerle çevrili olmak şartıyla Devlet ormanlarından tamamen ayrılmış bulunan köy, belediye tüzelkişiliklerine ve gerçek kişilere ait ormanlar; sahipleri veya mirasçıları istedikleri takdirde geri verilir.
6831 Sayılı Kanun(1956) 6831 sayılı Orman Yasasının 1 inci maddesinde ORMAN şu şekilde tanımlanmıştır; Tabiî olarak yetişen ve emekle yetiştirilen ağaç ve ağaççık toplulukları yerleriyle birlikte orman sayılır. Madde 2- İklim,su ve toprak rejimine zarar vermeyen ve daha verimli kültür arazisi haline getirilmesi Ziraat Vekaletince uygun görülen ormanların, orman rejimi dışında bırakılmasına ve orman mefhumuna dahil olduğu halde orman rejimine tabi tutulmasında bir fayda görülmeyen sahipli yerlerin serbest bırakılmasına veya gayeye uygun hususi bir idare ve kesim tarzı tatbik edilmesine Ziraat Vekaletinin teklifi üzerine İcra Vekilleri Heyetince karar verilebilir.
Orman Sayılamayacak Yerler Nerelerin orman sayılmayacağı ise yine 1 inci maddenin A ilâ J bentlerinde sıralanmıştır; A) Sazlıklar, B) Step nebatlarıyla örtülü yerler, C) Her çeşit dikenlikler, Ç) Parklar, D) (Değişik: 23.09.1983 2896/1 md.) Şehir mezarlıklarıyla kasaba ve köylerin hudutları içerisinde bulunan eski (kadim) mezarlıklardaki ağaç ve ağaçlıklarla örtülü yerler, E) Sahipli arazide bulunan ve civarındaki ormanlarda tabiî olarak yetişmeyen ağaç ve ağaççık nevilerinin bulunduğu yerler,
F) (Değişik: 22.05.1987 3373/1 md.) Orman sınırları içinde veya bitişiğinde tapulu, orman sınırları dışında ise her türlü tasarruf belgeleriyle özel mülkiyette bulunan ve tarım arazisi olarak kullanılan, dağınık veya yer yer küme ve sıra halindeki her nevi ağaç ve ağaççıklarla örtülü yerler, G) (Değişik: 22.05.1987 3373/1 md.) Orman sınırları dışında olup yüzölçümü üç hektarı (30 000 m2 yi) aşmayan sahipli arazideki her nevi ağaç ve ağaççıklarla örtülü yerler, H) (Değişik: 05.11.2003 4999/1 md.) Orman sınırları içinde veya bitişiğinde tapulu, orman sınırları dışında ise her türlü tasarruf belgeleri ile özel mülkiyette bulunan ve muhitin hususiyetlerine göre yetişmiş veya yetiştirilecek olan kızılağaççıklar ile aşılı kestanelikler, fıstık çamlıkları ve palamut meşelikleri dahil olmak üzere her nevi meyveli ağaç ve ağaççıklar; İ) (Değişik: 23.09.1983 2896/1 md.) Sahipli arazideki aşılı ve aşısız zeytinliklerle, özel yasası gereğince Devlet ormanlarından tefrik edilmiş ve imar, ıslah ve temlik şartları yerine getirilmiş bulunan yabani zeytinlikler ile 09.07.1956 tarih ve 6777 sayılı Yasada tasrih edilen yabani veya aşılanmış fıstıklık, sakızlıklar ve harnupluklar, J) Funda veya makilerle örtülü orman ve toprak muhafaza karakteri taşımayan yerler; Orman sayılmaz.
6831 SAYILI KANUNDA 2 nci MADDE HÜKÜMLERİ (1744 Sayılı Kanun ile Değişik) Madde 2: 15.10.1961 gününden önce bilim ve fen bakımından orman niteliğini tam olarak kaybetmiş yerlerden; a)- Su ve toprak rejimine zarar vermeyen, orman bütünlüğünü bozmayan, tarla, bağ, meyvelik, zeytinlik, fındıklık, fıstıklık (antepfıstığı) gibi çeşitli tarım alanlarında veya hayvancılıkta kullanılmasında yarar bulunan yerler ile otlak, kışlak ve yaylak haline gelmiş yerler, b)- Şehir, kasaba ve köy yapılarının toplu olarak bulunduğu yerleşim sahaları, Orman sınırları dışına çıkarılır. Evvelce sınırlaması yapılmış ve fakat yukarıdaki fıkra hükümlerine uymadığı Orman Bakanlığınca veya vaki müracaatlar üzerine anlaşılan sınırlamaların düzeltilmesi bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç on yıl içinde orman kadastro komisyonlarınca yapılır. Bu düzeltme sonucu orman sınırları dışına çıkarılacak yer, sınırlaması itirazsız kesinleşmiş tapulu arazi ise mülkiyeti tapu sahiplerine intikal eder. Bu madde hükümleri yanan orman sahalarında hiç bir surette uygulanmaz.
6831 SAYILI KANUNDA 2 nci MADDE HÜKÜMLERİ (2896 Sayılı Kanun ile Değişik)( 1983) Madde 2: Aşağıda belirtilen durum ve şartlara uyan yerler; Devlet eliyle ihya edilerek kısmen veya tamamen orman çi köyler halkının yerleştirilmesi veya bu amaçla değerlendirilmesi maksadıyla orman sınırları dışına çıkarılır. A)-Orman olarak muhafazasında bilim ve fen bakımından hiçbir yarar görülmeyen, aksine tarım alanlarına önüştürülmesinde kesin yarar olduğu tespit edilen yerler. B)-31.12.1981 tarihinden önce bilim ve fen bakımından orman niteliğini tam olarak kaybetmiş yerlerden; su ve toprak ejimine zarar vermeyen, orman bütünlüğünü bozmayan tarla, bağ, bahçe, meyvelik, zeytinlik, fındıklık, fıstıklık antepfıstığı) gibi çeşitli tarım alanları veya otlak, kışlak, yaylak gibi hayvancılıkta kullanılmasında yarar olduğu tespit dilen araziler ile şehir, kasaba ve köy yapılarının toplu olarak bulunduğu yerleşim sahaları Buyerler dışında, orman sınırlarında hiçbir surette daraltma yapılamaz. Orman sınırları dışına çıkarılan yerler, Devlet ormanı ise Hazine adına, hükmi şahsiyeti haiz amme müesseselerine ait rman ise bu müesseseler adına, hususi orman ise sahipleri adına tescil edilir. Orman sınırları dışına çıkarma iş ve işlemleri yönetmeliğinde belirtilen esaslar dahilinde orman kadastro omisyonlarınca yapılır.bu işlemler Orman Genel Müdürlüğü ve Maliye Bakanlığının mahalli birimlerine komisyonlarca azılı olarak bildirilir ve mahallinde askı suretiyle ilan edilir. Bu bildirim ve ilandan itibaren altmış gün içinde taşınmazın ulunduğu yer adliye mahkemesine Tarım ve Orman Bakanlığı ile varsa bu işlemden lehine hak doğmuş kişiler aleyhine ptal davası açılabilir.iptal davası kişiler tarafından açıldığı takdirde husumet Tarım ve Orman Bakanlığı ile birlikte rman Genel Müdürlüğüne de tevcih olunur. İlk defa yapılacak orman kadastrosunda, orman sınırları dışına çıkarma işlemi, sınırlama ile birlikte yapılır. Bu madde hükümleri, yanan orman sahalarında hiçbir surette, muhafaza ormanı, milli park olarak ayrılan, izin ve rtifak hakkı tesis edilen ormanlarda ve 3 üncü madde ile orman rejimi içine alınan yerlerde ise niteliklerinin devamı üresince uygulanmaz.
6831 SAYILI KANUNDA 2 nci MADDE HÜKÜMLERİ (3302 Sayılı Kanun ile Değişik) (1986) Madde 2- Orman sayılan yerlerden, A) Öncelikle orman içindeki köyler halkının kısmen veya tamamen yerleştirilmesi maksadıyla, orman olarak muhafazasında bilim ve fen bakımından hiçbir yarar görülmeyen aksine tarım alanlarında dönüştürülmesinde yarar olduğu tespit edilen yerler, ile halen orman rejimi içinde bulunan funda ve makilerle örtülü yerlerden tarım alanlarına dönüştürülmesinde yarar olduğu tespit edilen yerler, B) 31.12.1981 tarihinden önce bilim ve fen bakımından orman niteliğini tam olarak kaybetmiş yerlerden; tarla, bağ, bahçe, meyvelik, zeytinlik, fındıklık, fıstıklı (antep fıstığı, çam fıstığı) gibi çeşitli tarım alanları veya otlak, kışlak, yaylak gibi hayvancılıkta kullanılmasında yarar olduğu tespit edilen araziler ile şehir, kasaba ve köy yapılarının toplu olarak bulunduğu yerleşim alanları, Orman sınırları dışına çıkartılır. Orman sınırları dışına çıkartılan bu yerler Devlete ait ise Hazine adına, hükmi şahsiyeti haiz amme müesseselerine ait ise bu müesseseler adına, hususi orman ise sahipleri adına orman sınırları dışına çıkartılır. Uygulama kesinleştikten sonra tapuda kesin tashih ve tescil işlemi yapılır. Buyerler dışında orman sınırlarında hiçbir suretle daraltma yapılamaz. Bu madde hükümleri; muhafaza ormanı, millî park olarak ayrılan, izin ve irtifak hakkı tesis edilen ormanlık alanlar ve 3 üncü madde ile orman rejimi içine alınan yerlerde bu niteliklerinin devamı süresince; yanan orman sahalarında ise hiçbir şekilde uygulanmaz. Bu maddenin (B) bendi ile orman sınırları dışına çıkarılıp, 2924 sayılı Kanunun 11 ve 12 nci maddeleri gereğince fiili durumlarına göre, ifraz edilerek bedeli karşılığı satılacak yer yapı ve tesisleri kullananlardan, satış işlemler tamamlanıncaya kadar ecri misil alınmaz.
Orman Kadastrosu Nedir? Devlet ormanlarının, kamu tüzel kişiliklerine ait ormanların, özel ormanların ve bu ormanların içinde ve bitişiğinde bulunan her çeşit taşınmaz malların ormanlarla müşterek sınırlarının tayin ve tespit edilerek haritaya bağlanması işlemidir.
Mülkiyet ve Vasıflarına Göre Ormanlar Ormanlar; Mülkiyet ve İdari bakımdan; A) Devlet ormanları, B)Hükmi şahsiyeti haiz amme müesseselerine ait ormanlar, C) Hususi ormanlar, Vasıf ve karakter bakımında; A) Muhafaza ormanları, B) Milli parklar, C) İstihsal ormanları, olmak üzere ayrılır. (6831 sa. Yasa md:4)
Devlet Ormanları Orman Kadastrosu 6831 sayılı Orman Yasası gereğince yapılacak orman kadastrosunu yapmak yetkisi orman kadastro komisyonlarına aittir. (6831 sa. Yasa md:7) Orman kadastrosunun teknik yönü, harita ve kadastro mühendisi tarafından üstlenilir. (6831 sa. Yasa md:10) (Orman kadastrosu ile ilgili başka bir düzenleme 3402 sayılı Kadastro Yasasının 4 üncü maddesinde yer almaktadır. Buna göre; 3402 sayılı Yasa gereğince tesis kadastrosu yapılan yerlerde orman kadastrosunu yapma yetkisi kadastro ekiplerine verilmiştir. Kadastro ekiplerince yapılacak çalışmalar sırasında kadastro ekibine Orman İdaresinden bir adet orman mühendisi, Tarım İl Müdürlüğünden bir adet de ziraat mühendisi iştirak eder.)
Orman Kadastro Komisyonu Kimlerden Oluşur? Orman kadastro komisyonları; Bir Orman yüksek mühendisi ya da mühendisi başkanlığında, Bir adet Orman yüksek mühendisi, mühendisi ya da teknikeri, Bir adet ziraat yüksek mühendisi, mühendisi veya teknisyen, Bir adet mahalli ziraat odasının bildireceği eleman, Ve bir adet de belediye ya da muhtarlıkça bildirilecek eleman olmak üzere 5 kişiden oluşur. (6831 sa. Yasa md:7)
Orman Kadastrosuna Başlama İlânları Orman kadastrosu yapılacak yerler ilgili Bakanlık tarafından belirlenir, çalışmaların yapılacağı yerler en az bir ay önce radyo ve diğer yayın araçları ile ilân edilir. Orman kadastro komisyonu tarafından yapılacak çalışmalar ise 15 gün öncesinden (çalışma yapılacak belde ve köylerle, bunlara bitişik belde ve köylerde) ilân edilir. (6831 sa. Yasa md:8)
Orman Sınır Tutanağı: Orman kadastro çalışmalar sırasında; ormanların sınırları zeminde belirlenip sabit tesisler konur. Bu şekilde belirlenen orman sınırlarında gerekli teknik (ölçüm) çalışmaların yapılmasının yanı sıra orman sınır tutanağı düzenlenir. Orman ve 2/B sahalarında her belde ve köy için ayrı tutanak tutulurken, 2/A gereğince yapılacak çalışmalar için birden fazla belde veya köy için tutanak tutulur ve tutanak defterine yazılır. Sınır tutanakları; komisyon başkanı, üyeler, bilirkişiler ve hazır bulunmaları halinde ormana bitişik taşınmaz sahipleri tarafından imzalanır. Orman sınır tutanakları; Sınırlandırılan ormanların işletme şeklini, ihtiva ettikleri ağaç türlerini, mülkiyet ve diğer ayni hakları, sınırda bulunan taşınmaz malların cinsini, maliklerinin ve işgal edenlerin ad ve soyadını, gösterilen veya verilen belgelerin tarih, numara ve nitelikleri ile ilgililer tarafından yapılan itirazları kapsayacak şekilde düzenlenir.
Orman Kadastrosunun Kesinleşmesi Orman kadastro komisyonları tarafından yapılan çalışmaların şekli ve hukuki noksanlıkları giderildikten sonra, kadastro tutanak suretleri haritaları ile birlikte orman kadastro komisyonlarınca ilgili köy ve beldelerin uygun yerlerine asılmak suretiyle ilân edilir. Bu ilân ilgililere şahsen ilân hükmündedir. Tutanak, harita ve kararlara karşı askı tarihinden itibaren otuz gün içinde kadastro mahkemelerine, kadastro mahkemesi olmayan yerlerde kadastro davalarına bakmakla görevli mahkemeye itiraz edebilir. Ayrıca, tapulu gayrimenkullerde tapu sahiplerinin, orman kadastrosuna karşı 10 yıllık süre içerisinde dava açma hakları bulunmaktadır. (6831 sa. Yasa md:10 ve 11)
Ormanları Tescili Kadastrosu yapılıp kesinleşen Devlete ait ormanları, tapu müdürlüklerince hiçbir harç, vergi ve resim alınmaksızın orman vasfı ile, 2 nci maddeye göre orman sınırları dışına çıkarılan yerler halihazır vasfı ile kaydına belirtme yapılarak Hazine adına tapuya tescil olunur. (6831 sa. Yasa md:11)
Uygulamada Sıkça Duyacağımız Bazı Kanunlar 766 sayılı Kanun(Tapulama Kanunu-1966) 3402 sayılı Kanun(Kadastro Kanunu-1987) 5304 sayılı Kanun(3402 sayılı Kanunun 4.maddesini değiştiren Kanun-2005) 5831 sayılı Kanun(2/B alanlarının kadastrosu ve tescili-2009) 6292 sayılı Kanun(2/B alanlarının satışı esasları-2012) 6495 sayılı Kanun(3402 sayılı Kadastro Kanununa EK MADDE 5 eklenmiştir. Bu madde gereğince; daha önce kadastrosu tamamlanmış çalışma alanlarında, orman kadastrosu henüz yapılmamışsa bu ormanların kadastrosu da 3402 sayılı Kadastro Kanunu gereğince kadastro ekipleri tarafından yapılacaktır.2013)
Hepinize başarılı bir gelecek dilerim. Hakan TURAN