T.C. KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU (OMBUDSMANLIK) ŞİKAYET NO :2015/5163 KARAR TARİHİ :01/05/2016 tarih ŞİKAYETÇİ : RET KARARI ŞİKAYETÇİ VEKİLİ : ŞİKAYET EDİLEN İDARE : A. Kadastro Müdürlüğü ŞİKAYETİN KONUSU Şikayet başvurucusu; A. Kadastro Müdürlüğünce gerçekleştirilen ölçümün hatalı olmasından kaynaklanan mağduriyetinin giderilmesini ve 2/B'ye ayrıldığını ileri sürdüğü arazisinin kadastro haritasına alınmasını talep etmektedir. ŞİKAYET BAŞVURU TARİHİ : 02/11/2015 I. USÛL A. Şikâyet Başvuru Süreci 1) Şikayet başvurusu Kurumumuza posta yolu ile gönderilen, 02/11/2015 tarih ve 11531 sayı ile kayıt altına alınmıştır Şikâyet başvurusunun karara bağlanması için 28/3/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 41 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ve İmza Yetkileri Yönergesinin 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca, şikayetin incelenmesine ve araştırmasına geçilmiş, 2015/5163 şikayet numaralı Ret Kararı önerisiyle Kamu Başdenetçisi ne sunulmuştur. B. Ön İnceleme Süreci 2) Yapılan ön inceleme neticesinde, şikâyet konusunun Kurumumuzun görev alanına girdiği, şikâyetçinin menfaat ihlali koşulunu taşıdığı, şikâyetin süresinde yapıldığı, idari başvuru yolları tüketilmiş olduğu anlaşılmış olup, diğer ön inceleme konularında da bir eksikliğin olmadığı bu nedenle şikâyetin inceleme ve araştırmasına engel bir hususun bulunmadığı tespit edilmiştir. 1 / 11
II. OLAY VE OLGULAR A. Şikâyetçinin Konu Hakkındaki Açıklamaları ve İddiaları 3) Şikâyet başvurucusu, tarihli tapulama çalışmalarında, parsel numaralı arazisinin 862,00 m 2 olarak tescil edildiğini; ancak. yılında gerçekleştirilen yenileme çalışmaları sonucunda aynı arazinin 110 ada 17 parsel numarası ile, arazinin kuzeyinde yaklaşık 25,00m 2, güneyinde yaklaşık 100,00m 2 lik alanın tapulama dışı bırakılmak suretiyle 738,17 m 2 olarak tescil edildiğini; ayrıca parselin doğusunda bulunan ve ailesinin elbirliği ile malik olduğunu ifade ettiği. parsel numaralı alanın ise 2/B ye bırakıldığını ileri sürerek, bu alanın. yılında gerçekleştirilen uygulama sonucunda kadastro haritasında gösterilmediğini belirtmektedir. Şikâyetçi konuya ilişkin olarak A. Kadastro Müdürlüğüne başvurduğunu, bununla birlikte adı geçen idarenin olumsuz yanıt verdiğini belirterek, mağduriyetinin giderilmesini talep etmektedir. B. İdarenin Şikâyete İlişkin Açıklamaları 4) A. Kadastro Müdürlüğünden konuyla ilgili bilgi ve belgeler talep edilmiş olup, Müdürlükçe gönderilen./2015 tarihli ve.. sayılı cevabi yazıda özetle; 4.1). yılında gerçekleştirilen tapulama çalışmaları sonucunda parsel numarası ile tescil edilen bahse konu alanın, Kadastro Haritalarının Yeniden Düzenlenmesi ve Tapu Sicilinde Gerekli Düzeltmelerin Yapılmasında Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik in ilgili hükümleri gereğince kadastro yenileme çalışmaları sonucunda 110 ada 17 parsel numarasıyla../2015 tarihinde tescil edildiği, 4.2) Söz konusu parselin parselin kuzey, doğu ve güney sınırlarının devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlere komşu olduğundan bahisle, bu sınırların 4.1. numaralı paragrafta adı geçen Yönetmeliğin ilgili hükümleri uyarınca sınırlandırma krokisinde mavi renkli değişebilir sınır tipi ile gösterildiği, bahsedilen sınır tipinin kadastro yenileme çalışmasından önceki verilerle aynı verileri haiz olması gerektiği, gerçekleştirilen incelemeler sonucunda bu kurala aykırı hareket edilmemiş olduğu, Adı geçen Yönetmeliğin ilgili hükümleri gereği yenileme çalışmaları sırasında arazi üzerinde inceleme ile bilirkişi gösterimi ve ifadelerine gidilerek, parselin batı sınırının siyah renkli sabit sınır olarak tespit edildiği, dolayısıyla yeni durum ile yılında gerçekleştirilen tapulama çalışmaları arasında teknik veri farklılığının doğduğu, önceden 862,00 m2 olarak tescillenmiş parsel alanının yüzölçümünün 738,17 m2 olarak düzeltilmesi gerektiği sonucuna varıldığı, 4.3) Bu itibarla 30 günlük askı ilanına çıkıldığı, bu sürelerde şikâyetçinin itirazının bulunmamasından bahisle engel bir durumun ortaya çıkmaması neticesinde tespitin kesinleşerek parselin 738,17 m2 olarak tescil edildiği, Şikâyetçinin, arazinin doğusunda bulunan. numaralı arazinin 2/B ye bırakıldığına ilişkin beyanına yönelik olarak yapılan inceleme sonucunda; 766 sayılı Tapulama Kanununa göre.. tarihinde yapılan kadastro tapulama çalışmaları doğrultusunda Tapulama Mahkemesinin.. tarihli,.. ve.. numaralı kararına istinaden. numaralı parselin tapulama dışında bırakıldığının anlaşıldığı, ilgili mahkeme kararının ekte sunulduğu, ilgili arazinin ise 2/B kapsamına alınmasına yönelik hiçbir çalışma yapılmadığı, belirtilmiştir. 5).. Tapu Müdürlüğünden konuyla ilgili bilgi ve belgeler talep edilmiş olup, Müdürlükçe gönderilen../2015 tarihli ve.. sayılı cevabi yazıda ise özetle; 5.1) Şikâyet başvurucusu adına kayıtlı bahse konu parsel sayılı taşınmazın tarla vasfıyla 862,00 m 2 olarak tespit edildiği, bu parselin orman sayılan yerlerden olduğu gerekçesi ile tapulama tespitine itiraz ve tescil davasının açıldığı,.. Kadastro Mahkemesinin. esas,. karar sayılı kararı ile ilgili arazinin orman sayılmayan yerlerden olduğu na hükmedilerek, taşınmazın tapulama 2 / 11
tespiti gibi tesciline karar verildiği, ilgili kararın.. Hukuk Dairesinin.. tarihli ve.. esas,.. karar sayılı kararı ile onandığı, kararın. tarihinde kesinleşerek tapu kütük defterine karar doğrultusunda tescil yapıldığı ve konuya ilişkin belge ve mahkeme kararlarının ekte sunulduğu, 5.2) A. Kadastro Müdürlüğünce. Köyünde yapılan kadastro yenileme çalışmaları sonrasında bahse konu numaralı parselin, 110 ada 17 parsel numarasıyla 738,17 m 2 olarak şikâyetçi adına tespit edildiği, bu tespite karşılık şikâyetçinin herhangi bir itirazda bulunmaması üzerine yenileme sonrası kadastro tutanağının.. tarihinde kesinleştiği, kesinleşen tapulama tutanağı doğrultusunda mevcut tapu kaydının güncellenerek tapu kütüğüne tescilin gerçekleştirildiği, 5.3) Şikâyet başvurucusunun bu aşamada herhangi bir itirazının bulunmaması nedeniyle,. yılında 862,00 m 2 olarak tescil edilen arazisinin kadastro yenileme çalışmaları sonucunda 738,17m 2 olarak tespit edilerek tescilin gerçekleştirilmesi nedeniyle oluşan miktar noksanlığı hususunda ilgili mahkemede dava açması gerektiği, ifade edilmiştir. C. Olaylar 6) Şikâyet başvurucusuna ait A. İli.. İlçesi.. Köyü parsel numaralı taşınmazın. yılında yapılan kadastro çalışmaları sonucunda arazi vasfıyla 862,00 m 2 yüzölçümüyle tespit edildiği, eski. parsel numaralı arazi hususunda ise Tapulama Mahkemesinin. tarihli ve. ve. sayılı kararı ile tapulama dışı bırakıldığı, A. İli. İlçesi. Köyünde kadastro yenileme çalışmaları gerçekleştirildiği ve bu çalışmalar sonucunda,./. tarihli kadastro tutanağında eski numaralı parselin 110 ada 17 parsel numarası ile 738,17 m 2 olarak tespit edildiği, 6.1) Kadastro tutanağının düzenlenerek kontrol edilmesini müteakiben 15 günlük bilgilendirme ilanına çıkıldığı, süre bitimini takiben askı cetveli düzenlenerek./. tarihinde 30 gün süre ile ilana çıkıldığı, bahse konu iki ilan süresi zarfında mezkûr parsel için itirazda bulunulmadığı, bu itibarla tutanağın./. tarihinde kesinleştiği, 6.2) Kesinleşen tutanak doğrultusunda, eski parsel numaralı taşınmazın tarla vasfıyla, 110 ada 17 parsel numarası ile 738,17 m 2 olarak şikâyetçi adına./. tarihinde tescil edildiği, 6.3) Şikâyetçinin./2015 tarihinde A. Kadastro Müdürlüğüne itirazda bulunduğu; fakat adı geçen idare tarafından istemin,./2015 tarihli ve.. sayılı cevabi yazı ile reddedildiği, 6.4) Şikâyet başvurucusunun, mağduriyetinin giderilmesi için 738,17m 2 olarak tescil edilen arazisinin 862,00m 2 olarak tescili ve. parsel numaralı tapulamaya bırakılmış arazinin 2B arazisi olarak alınması ve tapulama dışı bırakılmasının tespiti talebiyle talebiyle./2015 tarihinde Kurumumuza başvuruda bulunduğu anlaşılmıştır. D. Kamu Denetçisi Zekeriya ASLAN ın İnceleme ve Araştırma Bulguları 7) Şikayet başvurusunun incelenmesi aşamasında.. Tapu Müdürlüğünden ve A. Kadastro Müdürlüğünden ve./2015 tarihli ve.. sayılı yazılar ile bilgi ve belge talep edilmiş olup, konuyla ilgili olarak sırasıyla../2015 tarihli ve./2015 tarihli yazılar Kurumumuza iletilmiş, cevabi yazılara ilişkin açıklamalara 4 ve 5 numaralı paragraflarda ve alt bentlerinde yer verilmiştir. 3 / 11
III. HUKUKİ DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE A. İlgili Mevzuat 8) 2709 sayılı T.C. Anayasasının Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı başlıklı 74 üncü maddesinde; Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Hükmünü amirdir. 9) 14/06/2012 tarihli ve 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun "Kurumun Görevi" başlıklı 5 inci maddesinin 1 inci fıkrasında; Kurum, idarenin işleyişiyle ilgili şikayet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir. Hükmü yer almaktadır. 10) 3402 sayılı Kadastro Kanununun Amaç başlıklı 1 inci maddesine göre; Bu kanunun amacı, ülke koordinat sistemine göre memleketin kadastral veya topoğrafik kadastral haritasına dayalı olarak taşınmaz malların sınırlarını arazi ve harita üzerinde belirterek hukuki durumlarını tespit etmek suretiyle 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun öngördüğü tapu sicilini kurmak, mekânsal bilgi sisteminin alt yapısını oluşturmaktır, 10.1) Kadastro sonuçlarının ilanı başlığını haiz 11 inci maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkraları uyarınca; Kadastro müdürü, kadastro tutanaklarına göre yapılan tespitlere dayanarak, askı cetvellerini düzenler; bu cetvelleri ve pafta örneklerini, müdüriyette ve ayrıca muhtarın çalışma yerinde 30 gün süre ile ilan ettirir; itirazı olanların ilan süresi içinde kadastro mahkemesinde dava açabileceklerini belirtir. Bu ilanda kadastro harçları da gösterilir. Kadastro müdürü bu işlemleri, kadastro ekibinin çalışma alanındaki işini bitirdiği tarihten itibaren en geç üç ay içerisinde yapmak zorundadır, 10.2) Kadastro tutanaklarının kesinleşmesi ve hak düşürücü süre başlığını haiz 12 nci maddenin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarında; 30 günlük ilan süresi geçtikten sonra, dava açılmayan kadastro tutanaklarına ait sınırlandırma ve tespitler kesinleşir. Kadastro müdürü tarafından onaylanarak kesinleşen tutanaklar ile kadastro mahkemesinin kesinleşmiş kararları; kesinleşme tarihleri tescil tarihi olarak gösterilmek suretiyle en geç 3 ay içinde tapu kütüklerine kaydedilir. Bu tutanaklarda belirtilen haklara, sınırlandırma ve tespitlere ait tutanakların kesinleştiği tarihten itibaren on yıl geçtikten sonra, kadastrodan önceki hukuki sebeplere dayanarak itiraz olunamaz ve dava açılamaz, 10.3) Evvelce kadastrosu yapılan yerler başlıklı 22 nci maddesinin birinci fıkrası ile ve ikinci fıkrasının (a) bendi uyarınca; Evvelce tespit, tescil veya sınırlandırma suretiyle kadastro veya tapulaması yapılmış olan yerlerin yeniden kadastrosu yapılamaz. Bu gibi yerler ikinci defa kadastroya tâbi tutulmuşsa, ikinci kadastro bütün sonuçlarıyla hükümsüz sayılır ve Türk Medenî Kanununun 1026 ncı maddesine göre işlem yapılır. Süresinde dava açılmadığı takdirde, ikinci defa yapılan kadastro, tapu sicil müdürlüğünce re sen iptal edilir. Ancak; a) Tapulama, kadastro veya değişiklik işlemlerine ilişkin; sınırlandırma, ölçü, çizim ve hesaplamalardan kaynaklanan hataları gidermek üzere uygulama niteliğini kaybeden, teknik nedenlerle yetersiz kalan, eksikliği görülen veya zemindeki sınırları gerçeğe uygun göstermediği tespit edilen kadastro haritalarının tekrar düzenlenmesi ve tapu sicilinde gerekli düzeltmelerin sağlanması amacıyla tapulama ve kadastro görmüş yerlerde birinci fıkra hükmü uygulanmaz, 4 / 11
10.4) Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılan yerlerin kadastrosu ve tescili başlıklı ek 4 üncü maddesinde; 6831 sayılı Orman Kanununun 20/6/1973 tarihli ve 1744 sayılı Kanunla değişik 2 nci maddesi ile 23/9/1983 tarihli ve 2896 sayılı, 5/6/1986 tarihli ve 3302 sayılı kanunlarla değişik 2 nci maddesinin (B) bendine göre orman kadastro komisyonlarınca Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılan yerler, fiili kullanım durumları dikkate alınmak ve varsa üzerindeki muhdesatın kime veya kimlere ait olduğu ve kim veya kimler tarafından ne zamandan beri kullanıldığı kadastro tutanağının beyanlar hanesinde gösterilmek suretiyle, bu Kanunun 11 inci maddesinde belirtilen askı ilanı hariç diğer ilanlar yapılmaksızın öncelikle kadastrosu yapılarak Hazine adına tescil edilir. Hükümlerini amirdir. 11) 29 Kasım 2006 tarihli ve 26361 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kadastro Haritalarının Yeniden Düzenlenmesi ve Tapu Sicilinde Gerekli Düzeltmelerin Yapılmasında Uyulacak Usul Ve Esaslara İlişkin Yönetmeliğin Kapsam başlıklı 2 nci maddesinin birinci fıkrasına göre; Bu Yönetmelik, tapulama, kadastro veya değişiklik işlemlerine ilişkin; sınırlandırma, ölçü, çizim ve hesaplamalardan kaynaklanan hataları gidermek üzere uygulama niteliğini kaybeden, teknik nedenlerle yetersiz kalan, eksikliği görülen veya zemindeki sınırları gerçeğe uygun göstermediği tespit edilen kadastro haritalarının tekrar düzenlenmesi ve tapu sicilinde gerekli düzeltmelerin yapılmasında uyulacak usul ve esasları kapsar, 11.1) Tanımlar başlıklı 4 üncü maddesinin birinci fıkrasına göre; d)değişebilir sınır: Sabit olmayan ve genişletilmeye elverişli nitelikteki sınırı, l) Sabit sınır: Zeminde mevcut olup kadastro, tapulama, değişiklik belgeleri veya bilirkişi beyanlarına göre değişmediği belirlenen çekişmesiz sınırı, r) Uygulama raporu: Bu Yönetmelik kapsamında yapılacak uygulamayı gerekli kılan sebeplerin ayrıntılı olarak açıklandığı raporu, ifade etmektedir, 11.2) Uygulama alanının ilânı ve belirtme yapılması başlıklı 7 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca; Uygulama alanı, kadastro müdürlüğünce çalışmalara başlanmadan en az onbeş gün önceden çalışma alanında, kadastro bölgesi merkezinde ve bölgenin bağlı olduğu il merkezinde alışılmış vasıtalarla duyurulur, varsa yerel gazete ile ilân edilir, 11.3) Sınırlandırma başlıklı 15 inci maddesinde; Uygulama ekibi, ilân edilen gün ve saatte, belirtilen adaya gider. Uygulama alanına ait kayıt ve belgeler, zeminde mevcut olan sınırlar, kadastro haritaları, ilgililerince ibraz edilecek belgeler, ilgili hak sahipleri ile muhtar ve bilirkişilerin beyanları dikkate alınmak suretiyle mahalline uygulanır ve kadastro teknik mevzuatına göre taşınmazın sınırlandırması yapılır. Sınırlandırma çalışmalarında, bu Yönetmeliğin 8, 9 ve 10 uncu maddelerinde belirtilen harita ve belgelerden de yararlanılır. Taşınmazların; sabit, geçerli sayılabilecek ve deprem sonucu oluşan sınırları uygulama ekibince zeminde belirlenerek sınırlandırmaları yapılır. Bu sınırlar esas alınarak diğer sınırlar mevcut bilgi ve belgelerine göre oluşturulur. Düzenlenen tutanaklar, muhtar ve bilirkişilerle varsa düşünce ve tanıklığına başvurulan kimselerle birlikte teknisyenlerce imzalanır. Ayrıca, açıklamamım bittiği yere muhtar ve bilirkişilerce kendi el yazıları ile Okudum ibaresi yazdırıldıktan sonra imza ettirilir. İlgililerince ibraz edilen belgeler, uygulama tutanağına eklenir ve ilgilisine alındı belgesi verilir, 11.4) Ölçü ve geçici çizimler başlıklı 20 nci maddesinin üçüncü fıkrasının (d) bendinde; Değişebilir sınırlarda; sabit veya geçerli ya da dengeleme plânı ile oluşturulan sınırlara dayandırılarak, bu taşınmaz, kadastro sırasında kayıt miktarı veya iktisap miktarı esas alınarak tespit yapılmış ise tapuda kayıtlı yüzölçümüne göre; yoksa pafta ile teknik belgelerine göre sınır belirlemesi yapılır, 5 / 11
11.5) Askı ilânı süresinde açılan davalar başlıklı 35 inci maddesinde; Uygulamalara karşı, askı ilânı süresi içerisinde kadastro mahkemesinde dava açmak suretiyle itiraz edilebilir. Dava açılan taşınmazların tutanakları kesinleştirilmez. Bu parsellere ait tutanakların tasdikli örnekleri müdürlükte bırakılmak suretiyle asılları ile pafta ve ada raporunun tasdikli birer örnekleri kadastro mahkemesine gönderilir, 11.6) Uygulamaların kesinleşmesi başlıklı 36 ncı maddesinde; Uygulama öncesi davalı olmayan taşınmazlar ile askı ilân süresi içinde dava açılmayan taşınmazların tutanakları, ilânın bitimini takip eden gün itibariyle, kadastro müdürü tarafından onaylanarak kesinleştirilir. Tutanakları kesinleşen taşınmazlar ile davalı olan taşınmazlar için ayrı ayrı Kesinleştirilen Parsellere Ait Liste ve Davalı Parsellere Ait Liste düzenlenir. Hükümlerini amirdir. 12) 6831 Sayılı Orman Kanununun ikinci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde; 31/12/1981 tarihinden önce bilim ve fen bakımından orman niteliğini tam olarak kaybetmiş yerlerden; tarla, bağ, bahçe, meyvelik, zeytinlik, fındıklık, fıstıklık (antep fıstığı, çam fıstığı) gibi çeşitli tarım alanları veya otlak, kışlak, yaylak gibi hayvancılıkta kullanılmasında yarar olduğu tespit edilen araziler ile şehir, kasaba ve köy yapılarının toplu olarak bulunduğu yerleşim alanları orman sınırları dışına çıkartılır. Şeklindedir. 13) Orman Kadastrosu ve 2/B Uygulama Yönetmeliğinin Amaç başlıklı 1 inci maddesinde; Bu Yönetmeliğin amacı; orman alanlarının ve 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanununun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (B) bendine göre orman sınırları dışına çıkarılan yerlerin geometrik ve hukukî durumlarının tayin ve tespiti ile bu suretle sınırlandırılan ormanların ve orman sınırları dışına çıkartılan alanların tapu siciline tescillerini sağlamak ve orman kadastro bilgi sisteminin altlığını oluşturmaktır. Düzenlemesi yer almaktadır. B. Şikâyet Konusuna İlişkin Uygulamalar 14) Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 02/10/2013 tarihli ve E.2013/2080, K. 2013/1420 sayılı kararında; Bu nedenle; mahkemece, çekişmeli parselin yenilemeden önceki tutanak ve haritalarıyla yenilemeden sonraki çapı, haritası ve tutanağı getirtilerek yapılan çalışmanın 3402 sayılı Yasanın 22/2-a maddesiyle, 26.11.2006 gün ve 26361 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Kadastro Haritalarının Yeniden Düzenlenmesi ve Tapu Sicilinde Düzeltmelerin Yapılmasında Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik hükümlerine aykırı olduğu belirlenirse, bu aykırılıkları giderecek hüküm kurulmalı, çalışmanın yasa ve yönetmelik hükümlerine uygun olduğu saptanırsa, Orman Yönetiminin bu yöne temas eden davasının reddine karar verilmeli; açıklanan hususlar gözetilmeksizin eksik araştırma ve incelemeyle hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır kararı verilmiştir. C. Kamu Denetçisi Zekeriya Aslan ın Kamu Başdenetçisi ne Önerisi 15) Kamu Denetçisi tarafından yapılan inceleme ve araştırma neticesinde; şikâyet konusu olayın hukuka ve hakkaniyete uygun olduğu değerlendirilerek şikâyetin reddi yönündeki öneri Kamu Başdenetçisi ne sunulmuştur. D. Hukuka ve Hakkaniyete Uygunluk Yönünden Değerlendirme 16) Şikâyet başvurucusu 3 numaralı paragrafta açıklandığı üzere; 2/B arazisine ayrıldığını ileri sürdüğü. parsel numaralı arazinin kadastro haritasına alınması ve kadastro müdürlüğünce gerçekleştirilen 6 / 11
ölçüm sonucu oluşan yeni 110 ada 17 parsel numaralı arazisinin 862,00m 2 olarak tescil edilmesi talepleri ile Kurumumuza başvurmuştur. 17) Şikâyet başvurucusu,. tarihli tapulama çalışmalarında, parsel numaralı arazisinin 862,00 m 2 olarak tescil edildiğini; ancak. yılında gerçekleştirilen yenileme çalışmaları sonucunda aynı arazinin 110 ada 17 parsel numarası ile, arazinin kuzeyinde yaklaşık 25,00m 2, güneyinde yaklaşık 100,00m 2 lik alanın tapulama dışı bırakılmak suretiyle 738,17 m 2 olarak tescil edildiğini; ayrıca parselin doğusunda bulunan ve ailesinin elbirliği ile malik olduğunu ifade ettiği. parsel numaralı alanın ise 2/B ye bırakıldığını ileri sürerek, bu alanın. yılında gerçekleştirilen uygulama sonucunda kadastro haritasında gösterilmediğini belirtmektedir. 18) Başvurucunun incelenmesi gereken ilk talebi; yenileme çalışması sonucunda arazisinin yüzölçümünün eksik tescil edilmesi iddiasıyla yaşadığı hak kaybının giderilmesidir. Bu kapsamda, öncelikle aynı yerde iki farklı kadastro çalışmasının yapılmasının mümkün olup olmadığı, eğer mümkünse gerçekleştirilen çalışmaların ilgili mevzuatla uyarlılığı araştırılmalı, daha sonra işin esasına girilerek, ölçüm sonucu arazi yüzölçümünün eksik tescil edilmesinin hukuki olup olmadığı değerlendirilmelidir. Şikâyet konusu, taşınmazın sınırlarının arazi ve harita üzerinde belirtilerek hukuki durumun tespit edilmesi olarak nitelendirilebileceğinden, ilgili mevzuat 3402 sayılı Kadastro Kanunu ve Kadastro Haritalarının Yeniden Düzenlenmesi ve Tapu Sicilinde Gerekli Düzeltmelerin Yapılmasında Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmeliktir. 19) 10.3 numaralı paragrafta açıklandığı üzere; 3402 sayılı Kanunun Evvelce kadastrosu yapılan yerler başlıklı 22 nci maddesinin birinci fıkrasında; kural olarak daha önce kadastro ve tapulaması yapılmış yerlerin yeniden kadastrosunun yapılması yasaklanmış, aksi halde ikinci kadastronun tüm sonuçlarının hükümsüz kalacağı belirtilmiştir. Bununla birlikte, aynı maddenin ikinci fıkrasında istisnai hükümler getirilmiş olup, ikinci fıkranın (a) bendinde ölçü, çizim ve hesaplamalardan kaynaklanan hataları gidermek üzere kadastro ve tapulama görmüş yerlerin tekrar uygulamaya tabi tutulabileceği hüküm altına alınmıştır. Bu itibarla bilgileri verilen arazi üzerinde ölçüm hatalarının giderilmesi maksadıyla yenileme çalışması yapılmasında Kadastro Kanununun 22 nci maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendi uyarınca hukuka aykırılık bulunmamaktadır. 20) Usule ilişkin hukuka aykırılığın bulunmadığı tespit edildikten sonra değerlendirilmesi gereken husus, şikâyetçinin taşınmazı üzerinde. yılında gerçekleştirilen yenileme çalışması sonucunda arazinin yüzölçümünün eksildiği iddiasıdır.. yılında yapılan tapulama çalışması sonucunda numaralı parselin 862,00m 2,. yılında yapılan yenileme çalışmasında ise aynı arazinin 110 ada 17 parsel olarak 738,17m 2 yüzölçümüyle tespit edildiği görülmüş, anılan tarihlerde gerçekleştirilen ölçümler arasındaki yaklaşık 124 m 2 lik farkın gerekçesi A. Kadastro Müdürlüğüne sorulmuştur.4 numaralı paragrafta açıklandığı üzere; parselin batı sınırının özel mülkiyet olması bahsiyle çekişmesiz sabit sınır (başka bir ifadeyle, siyah renkli sabit sınır) olduğu tespit edilerek 1987 yılında yapılan ölçüm hatasının giderildiği ve yapılan ölçüm neticesinde arazinin yüzölçümünün 738,17m 2 olarak tespit edildiği belirtilmiştir. Ayrıca,.. Tapu Müdürlüğünce Kurumumuza ulaştırılan ve 14/10/2014 tarihinde düzenlenmiş (Kadastro Kanununun 22/2-a maddesi gereğince gerçekleştirilen yenileme çalışması sonucunda hazırlanan) uygulama tutanağının değerlendirme bölümünde parselin batı yönünde.. nolu parsel ile ara sınırının sabit sınır tipinde, değişiklik belgeleri veya bilirkişi beyanlarına göre değişmediği belirlenen çekişmesiz sınır olduğu ifadelerine yer verildiği görülmüştür. 7 / 11
21) Siyah renkli sabit sınır, 11.1 numaralı paragrafta tanımına yer verildiği üzere çekişmesiz bir sınır türü olup, başka bir anlatımla, sabit sınır olarak tespit edilen bu sınır, varlığı ya da yeri taraflar arasında ihtilaf konusu olmayan sınırdır. Keza başvurucunun Kurumumuza ulaştırdığı şikâyet dilekçesinde de yüzölçümü farklılığının nedeni sabit sınır olarak nitelendirilen batı sınırına dayandırılmamış ve ihtilaf konusu yapılmamış, yüzölçümü farklılığının nedeni olarak arazinin kadastro çalışmaları sonucunda tespit edilen kuzey ve güney sınırları gösterilmiştir. Kurumumuza ulaştırılan ölçü krokileri incelendiğinde, arazinin kuzey ve güneyinin tapulama harici bırakıldığı anlaşılmış, keza.. tarihli uygulama tutanağında da parselin kuzey, güney ve doğu yönlerinden tapulama harici alan ile çevrili olduğu ifade edilerek bu hususa değinilmiş, 4 numaralı paragrafta yer verilen A. Kadastro Müdürlüğünün cevabi yazısında da parselin kuzey, doğu ve güney sınırlarının Yönetmeliğin 22/a maddesi gereği devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlere komşu olduğu gerekçesi ile mavi renkli değişebilir sınır tipi alındığı ifadelerine yer verilerek bu husus desteklenmiştir. 22) Kaldı ki; kadastro müdürünce düzenlenen askı cetveli doğrultusunda yenileme çalışmalarında gerçekleştirilen tespitler bir ay boyunca belgelerin tetkikinden (./..-./. tarihleri arasında) usulüne uygun olarak ilan edilmiş, ( uygulama ilan tutanağı, askı cetveli ve ilana çıkıldığını gösteren tutanakların usulüne uygun olduğu) hak düşürücü niteliğinde olan bu süre zarfında şikâyetçi tarafından herhangi bir itiraz gerçekleştirilmemiş, A. Kadastro Mahkemesinde dava açılmamıştır. Şikâyet başvurucusu tarafından itirazda bulunulmadığı hususu,. tarihli uygulama tutanağından anlaşılabildiği gibi, A. Kadastro Müdürlüğünün şikâyetçiye hitaben yazdığı./2015 tarihli yazı ile.. Tapu Müdürlüğünün Kurumumuza ulaştırdığı cevabi yazısında da belirtilmiştir. Şikâyetçi tarafından askı cetvelinin ilanı müddetince itirazda bulunulmaması sonucunda ise, kadastro çalışmalarında yapılan tespitler 3402 sayılı Kanunun 12 nci maddesi gereğince 10.2 numaralı paragrafta açıklandığı üzere kesinleşmiştir. 23) Somut olayımızda; İdarelerden gelen bilgi-belge ve açıklamaların ayrıca kadastro dosyasının içeriği incelendiğinde başvurucunun iddialarının mahallinde bir keşifle tespit edilmesi değerlendirildiğinde; idarelerin yapmış olduğu açıklamaların yapılan kadastro çalışmaları ve eklentileri ile örtüştüğü bu bilgi ve belgelerin başvurucu tarafından da aksinin iddia edilmediği gibi aksini gösterir herhangi bir delil, geçerli bilgi- belge ibraz edilmediği diğer yönden başvurucuyla yapılan telefon görüşmesi sonucunda da şikâyet konusu kadastroca tespiti yapılan sınırların dört bir tarafında herhangi bir değişiklik olmadığı ve idarenin bir müdahalesinin bulunmadığı görevli uzman ve uzman yardımcısı tarafından tutanakla kayıt altına alınmış, başvurucu doğrulanması karşısında taşınmazın mahallinde uzman bilirkişilerce keşif yapılmasına ihtiyaç duyulmamıştır. 24) Bu açıklamalar doğrultusunda; parsel numaralı arazisinin 862,00 m 2 olarak tescil edilen ancak 2014 yılında gerçekleştirilen yenileme çalışmaları sonucunda oluşan 110 ada 17 parsel numaralı arazinin yüzölçümünün yaklaşık 124,00m 2 eksilmesi ile şikâyet başvurucusunun kanunla kendisine tanınan iki farklı sürede de tespit edilen yüzölçümüne itiraz etmemesinden bahisle işlemin kesinleşerek tapu kaydının 738,17m 2 olarak tescil edilmesi ve tüm sürecin Kadastro Kanununun 11, 12 ve 22 nci maddeleri ile Uygulama Yönetmeliğinin 7, 14, 15 ve 20 nci maddelerinde belirtilen usule uygun olarak gerçekleştirilmesi karşısında, 14 numaralı paragrafta yer verilen mahkeme kararında da açıklandığı üzere hukuka aykırılığın bulunmadığı değerlendirilmiştir. 25) Şikâyet konusu ikinci talep ise; 2/B ye ayrıldığı iddia edilen eski. parsel numaralı arazinin 2014 yılında gerçekleştirilen kadastro çalışmaları sonucunda kadastro haritasına 8 / 11
alınmadığından bahisle, bu alanın tekrar kadastro haritasına alınmasıdır. Dosya tetkik edildiğinde, gerçekten de. yılında gerçekleştirilen kadastro çalışmaları sonucunda oluşturulan haritada eski parsel yeni 110 ada 17 parsel numaralı arazinin doğu sınırında.. parsel numaralı arazi mevcutken, 2014 yılında gerçekleştirilen çalışmalar sonucunda hazırlanan haritalarda bu arazinin doğu sınırında parselasyonu yapılmamış ve tapulama dışında bırakılmış arazinin mevcudiyeti görülmüştür. Bahse konu parselin kadastro haritasına alınmaması hususu ile parselin, şikâyetçinin beyan ettiği üzere 2/B kapsamında olup olmadığı A. Kadastro Müdürlüğüne ve.. Tapu Müdürlüğüne bilgi ve belge isteme yazısıyla sorulmuştur. Yukarıda 4 ve 5 numaralı paragraflarda bilgileri verilen cevabi yazılarda ise; mevzu bahis. numaralı parselin. yılında yapılan tapulama çalışmaları sonrasında, Tapulama Mahkemesinin. tarihli ve.., sayılı kararıyla tapulama dışında bırakıldığı açıklanmış, ayrıca, iddianın aksine, mezkûr parsel üzerinde 2/B ye yönelik bir çalışma yapılmadığı ifade edilmiştir. 26) 2/B uygulaması kısaca orman özelliği kaybolan yerlerin orman sınırı dışına çıkartılması, başka bir ifadeyle orman alanlarının yasal olarak daraltılması şeklinde açıklanabilmektedir. 2/B sahalarının tescili için gerçekleştirilmesi gerekli kadastro çalışmaları 6831 sayılı Orman Kanununun 2 nci maddesi ile 7 nci maddesi ve devamında, Orman Yönetmeliğinin ise 9 ve müteakip maddelerinde düzenlenmiştir. Bir alanın 2/B ye ayrılıp ayrılmayacağının belirlenmesi orman kadastrosuyla eş zamanlı olarak belirlenebileceği gibi, orman kadastrosundan sonra da gerçekleştirilebilmekte olup, 6831 sayılı Kanunun 7 nci maddesi ile Orman Yönetmeliğinin 10 uncu maddesi uyarınca, bir yerin orman olup olmadığı ile 2/B ye ayrılıp ayrılmaması gerektiğine ilişkin yetki orman kadastro komisyonlarına aittir. Orman kadastro komisyonlarınca 2/B ye ayrılacak alanın belirlenmesini müteakiben kadastronun yapılması ve bir aylık askı ilanına çıkılarak bu kadastronun kesinleşmesi sonucu tescil gerçekleştirilerek alanın 2/B ye ayrılması süreci tamamlanmaktadır. Orman kadastro komisyonlarının tespit işlemleri adli yargının denetimine açıktır. (Hüseyin Koçak, Orman Kadastrosu ve 2/B Çalışmaları, Güncellenmiş 5. Baskı, Ankara, 2013, s. 164; Turan Ateş, Ormanların Hukuksal Durumu ve 2/B, Adalet Yayınevi, Genişletilmiş 3. Baskı, Ankara, 2012, s.153;) 27) Bu itibarla, şikâyetçinin 2/B ye ayrıldığını ileri sürdüğü ve kadastro haritasına alınmasını talep ettiği. parsel numaralı arazi için; öncelikle orman kadastro komisyonlarınca tespit yapılarak kadastrosunun gerçekleştirilmesi ve askı ilanına çıkılması, bir ay içinde itiraz olmaması halinde de 2/B ye ayrılan alanın tescil edilmesi gerekmektedir. Bununla birlikte, idarece Kurumumuza ulaştırılan Tapulama Mahkemesinin. tarihli ve.,.. sayılı kararı ile, ilgili alan tapulama harici bırakılmış, keza A. Kadastro Müdürlüğünce Kurumumuza ulaştırılan ve 4 numaralı paragrafta da yer verilen cevabi yazıda bu mahkeme kararına değinilerek eski. parsel numaralı alan üzerinde 2/B çalışması yapılmadığı beyan edilmiştir. 28) Yukarıdan bu yana yapılan açıklamalar, anılan mevzuat hükümleri, idarenin cevabi yazıları, yargı kararları ve tüm dosya birlikte değerlendirildiğinde; şikâyet başvurucusunun 2/B arazisine ayrıldığını ileri sürdüğü.. parsel numaralı arazinin kadastro haritasına alınması talebine ilişkin söz konusu parselin Tapulama Mahkemesinin. tarihli ve..,.. sayılı kararıyla tapulama dışında bırakıldığı ayrıca, mezkûr parsel üzerinde 2/B ye yönelik bir çalışma yapılmadığı idarece belirtilmiştir. 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Başvuru ve usulü başlıklı 17 inci maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendinde, yargı organlarında görülmekte olan veya yargı organlarınca karara bağlanmış uyuşmazlıklara ilişkin başvuruların incelenemeyeceği düzenlenmiştir. Benzer düzenlemeye 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar 9 / 11
Hakkında Yönetmeliğin 5 inci maddesinin birinci fıkrasında da yer verilmiştir. Bu nedenle şikayete konu. parselle ilgili Tapulama Mahkemesinin. tarihli ve.,.. sayılı kararı bulunduğundan ilgili kanun ve yönetmelik hükümleri gereğince şikayet başvurucusunun talebinin İNCELENMEMESİNE, 28.1) Şikâyet başvurucusunun diğer talebinde ise; parsel numaralı arazisinin 862,00 m 2 olarak tescil edilen ancak. yılında gerçekleştirilen yenileme çalışmaları sonucunda oluşan 110 ada.. parsel numaralı arazinin yüzölçümünün yaklaşık 124,00m 2 eksilmesi ile şikâyet başvurucusunun kanunla kendisine tanınan iki farklı sürede de tespit edilen yüzölçümüne itiraz etmemesinden bahisle işlemin kesinleşerek tapu kaydının 738,17m 2 olarak tescil edilmesi ve tüm sürecin Kadastro Kanununun 11, 12 ve 22 nci maddeleri ile Uygulama Yönetmeliğinin 7, 14, 15 ve 20 nci maddelerinde belirtilen usule uygun olarak gerçekleştirildiğinden idarenin işleminde herhangi bir hukuka aykırılık bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır. E. İnsan Hakları Yönünden Değerlendirme 29) 2709 sayılı T.C. Anayasasının "Kanun Önünde Eşitlik" başlıklı 10 uncu maddesinde ifadesini bulan kanun önünde eşitlik ilkesinin, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 13 üncü maddesindeki etkili başvuru hakkının ve 17 inci maddesindeki hakları kötüye kullanma yasağının ihlal edildiğine dair herhangi bir bulgu ve bilgiye rastlanmadığı gibi şikâyete konu olayda, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ile İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesinde yazılı ve güvence altına alınmış olan haklara da aykırı bir durum tespit edilemediği sonuç ve kanaatine varılmıştır. F.İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme 30) Günümüzde demokratik, modern ve katılımcı yönetim anlayışında idarelerden sadece hukuka uygun hareket etmeleri değil aynı zamanda iyi yönetim ilkelerine de uygun işlem tesis etmeleri beklenmektedir. 31) 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "İyi Yönetim İlkeleri" başlıklı 6 ncı maddesi; " Kurum, inceleme ve araştırma yaparken idarenin, insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde; kanunlara uygunluk, ayrımcılığın önlenmesi, ölçülülük, yetkinin kötüye kullanılmaması, eşitlik, tarafsızlık, dürüstlük, nezaket, şeffaflık, hesap verilebilirlik, haklı beklentiye uygunluk, kazanılmış hakların korunması, dinlenilme hakkı, savunma hakkı, bilgi edinme hakkı, makul sürede karar verme, kararların gerekçeli olması, karara karşı başvuru yollarının gösterilmesi, kararın geciktirilmeksizin bildirilmesi, kişisel verilerin korunması gibi iyi yönetim ilkelerine uygun işlem ve eylem ile tutum veya davranışta bulunup bulunmadığını gözetir ve iyi yönetim ilkelerine uyar." şeklindedir. Söz konusu Yönetmelik hükmünde yer alan ilkelerin kaynağını teşkil eden Avrupa Birliği Temel Haklar Şartının 41 inci maddesinde de iyi yönetim hakkından bahsedilmekte olup, benzer ilkelere Avrupa Parlamentosu tarafından kabul edilen Avrupa Doğru İdari Davranış Yasası nda da yer verilmiştir. 32) Söz konusu ilkeler yönünden yapılan değerlendirme neticesinde; şikâyet başvurusu kapsamında Kurumumuzca istenilen bilgi ve belgelerin İdare tarafından süresi içerisinde ve gerekçeli olarak Kurumumuza gönderildiği, şikâyetçinin başvurusu ile ilgili yaptığı itiraza idare tarafından gerekçeli olarak cevap verildiği böylece makul sürede karar verme ilkelerine uygun hareket ettiği, dolayısıyla idarenin bu yönlerden iyi yönetişim ilkelerine uygun davrandığı anlaşılmıştır. İdarenin, 10 / 11
şikâyet başvurucusunun konuyla ilgili ilk başvurusunu gerekçeli olarak reddetmesine rağmen, karara karşı başvuru yolunu göstermediği belirlenmiştir. İyi yönetişim ilkelerinde vurgulanan karara karşı başvuru yollarının gösterilmesi ilkesine uymadığı anlaşılmış olup, idarenin bundan böyle bu ilkelere de uyması beklenmektedir IV. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN YASAL MEVZUAT A. Dava Açma Süresinin Yeniden Başlaması 33)14/06/2012 tarihli ve 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun 17 nci maddesinin sekizinci fıkrasına göre Kamu Denetçiliği Kurumuna, dava açma süresi içinde yapılan başvuru işlemeye başlamış olan dava açma süresini durdurmakta olup, 21 inci maddesinin birincisi fıkrası uyarınca başvurunun Kurum tarafından reddedilmesi durumunda, durmuş olan dava açma süresi gerekçeli Ret Kararının ilgiliye tebliğinden itibaren kaldığı yerden işlemeye başlayacaktır. B. Yargı Yolu 34) 2709 Sayılı 1982 Anayasası'nın Temel Hak ve Hürriyetlerin Korunması Başlıklı 40 ıncı maddesinin ikinci fıkrasında, Devlet, işlemlerinde, ilgili kişilerin hangi kanun yolları ve mercilere başvuracağını ve sürelerini belirtmek zorundadır. hükmü yer almakta olup, 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun 20 nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, ilgili idarenin işlemine karşı dava açma süresinden arta kalan sürede A. Asliye Hukuk Mahkemesinde yargı yolu açıktır. V. KARAR Yukarıda yer alan gerekçeler ve dosya kapsamına göre ŞİKÂYETİN REDDİNE, Kararın şikayet başvurucusu ve A. KADASTRO MÜDÜRLÜĞÜ NE tebliğine, Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi. M.Nihat ÖMEROĞLU Kamu Başdenetçisi 11 / 11