1.HAFTA JAVA PROGRAMLAMAYA GİRİŞ Java Kurulumu Java dili ile programlama yapabilmek için java jdk ve java kodlama yapılabilecek uygun bir geliştirme ortamı kurulmalıdır. NetBeans IDE yaygın olarak kullanılan bir java geliştirme ortamıdır. Laboratuar ortamında kullanılacak java programı da NetBeans tir. Kurulumları aşağıdaki linkten yapılabilir. http://www.oracle.com/technetwork/java/javase/downloads/index.html Bağlantı açıldığında karşımıza Şekil 1 deki gibi bir ekran görüntüsü gelecektir. Burada kırmızı çizgilerle belirtilmiş olan programlar kurulmalıdır. Önce JDK daha sonra NetBeans IDE kurulur. Şekil 1: Java kurulum sayfası (Not: Java geliştirme araçlarına ( JDK ve NetBeans IDE) http://web.firat.edu.tr/mbaykara web adresinden ulaşabilirsiniz) 1
NetBeans Nedir? Bu kısımda Netbeans IDE (Integrated development environment Entegre geliştirme ortamı) sini inceleyecek ve Windows ortamında kurulumunu göreceğiz. Netbeans, aynı kurulum dosyası ile desteklediği birçok dille ve platform bağımsız yapısıyla, ayrıca tamamen ücretsiz olmasıyla ön plana çıkan Sun Microsystem tarafından desteklenen programcıların hayatını kurtaracak bir program yazma programıdır. Neden NetBeans? Cevap olarak notepad ve diğer ortamlardan farklarını bilmek yeterli olacaktır. Notepad den farkı nedir? Project Build System leri ile entegre çalışması (Ant, Hudson, Maven..) Versiyon kontrol sistemlerini çok aktif bir şekilde kullanabilmesi (SVN, CVS, Mercurial) Unit testing ile entegre olması (PHP Unit Test, Java JUnit) Bir çok debugging aracı ile entegre olması Isseu Tracking için JIRA ve Bug Zilla ile entegre olması (Mantis olmaması eksiklik) Php Doc ve Java Doc gibi documentor araçlarıyla çalışabilmesi ve otomatik proje bazlı yada inline documentor ekleme özelliği Versiyon kontrol sistemi olmayan kullanıcılar için local history özelliği ile localde versiyonlama özelliği Desteklediği dillerin hemen hemen hepsinde otomatik tamamlama ve döküman gösterimi yapabilmesi (Java, Ruby, C/C++, XML, HTML, RHTML, PHP, Groovy, Javadoc, JavaScript (JQuery ve Prototype gibi kütüphaneler dahil) ve JSP) SQL dili otomatik tamamlama ve çok çarpıcı bir özellik olan sql tablo/kolon otomatik tamamlama Her dil için başlıca Frameworkleri desteklemesi (Java için Struts ve Spring, PHP için Zend ve Symfony) Bunlardan başka artı ve eksileri elbette var ama gerisini araştırarak veya kullanırken görebilirsiniz. 2
Nasıl Kurarım? Öncelikle http://netbeans.org/downloads/index.html adresine girip, programın versiyonunu ( Şekil 2 de 1 ile kutu içine alınmış yerden), program arayüz dilini (2 ile kutu içine alınmış yerden), Netbeans ı kullanacağınız işletim sistemi platformunu (3 ile kutu içine alınmış yerden) ve hangi programlama dilini içereceğini seçip indirmemiz gerekiyor. Netbeans ın hangi programlama dilini içermesini istiyorsak ilgili sütunun alt kısmında bulunan download butonunu tıklayarak indirebiliriz. Örneğin sadece PHP için kullanacaksak 4 ile kutu içine alınan yerdeki butonu tıklayarak, tüm dilleri desteklemesini istiyorsak 5 ile kutu içine alınan yerdeki butonu tıklayarak programı indirebiliriz. Netbeans IDE yi kurabilmek için JDK (Java Development Kit) ya ihtiyacınız olduğunu da hatırlatmadan geçmeyelim. NetBeans Kurulumunda Şekil 2 de Java sütununun altındaki download kısmından kuruluma başlanabilir. Şekil 2: NetBeans Download Sayfası 3
Kurulum Adımları 1. Netbeans IDE 6.9.1 Kurulumu Adım 1 2. Netbeans IDE 6.9.1 Kurulumu Adım 2 3. Netbeans IDE 6.9.1 Kurulumu Adım 3 4
4. Netbeans IDE 6.9.1 Kurulumu Adım 4 5
5. Netbeans IDE 6.9.1 Kurulumu Adım 5 6. Netbeans IDE 6.9.1 Kurulumu Adım 6 6
Kurulum esnasında adım 3 te 1 ile işaretlenmiş alan NetBeans ın kurulacağı dizinin adresidir. Eğer etki alanına bağlı çalışıyorsanız veya bir şekilde C: sürücüne yazma yetkiniz yoksa burayı istediğiniz gibi değiştirebilirsiniz. 2 ile işaretlenmiş alan ise programın otomatik olarak bulduğu JDK yoludur. Çok gerekmedikçe bunu değiştirmemize gerek yoktur. Ancak otomatik bulunandan farklı bir sürüm kullanmak istersek değiştirebiliriz. NetBeans çalıştırıldığında aşağıdaki gibi bir IDE ortamı görülür. NetBeans 6.9.1 Splash Ekran NetBeans Çalışma Ekranı 7
Komut satırından java programlarını derlemek ve çalıştırmak için Windows ortam değişkenleri ayarlanmalıdır. Bunun için aşağıdaki path ayarlamaları yapılmalıdır. Bilgisayarım-Özellikler-Gelişmiş Sekmesi nden Ortam Değişkenleri butonuna tıklanır. Açılan Ortam Değişkenleri penceresinden alt kısımdaki yeni butonuna tıklanır. Yeni sistem değişkeni penceresi açılır ve aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi değişken adına JAVA_HOME değişken değerine ise java jdk mızın kurulu bulunduğu dosya yolu yazılır (örneğin standart bir kurulum için C:\Program Files\Java\jdk1.6.0_23 ifadesi değişken değeri olur.) İkinci olarak, Sistem değişkenleri kısmında Path değeri yeniden düzenlenerek değişken değeri kısmına noktalı virgül ile beraber C:\Program Files\Java\jdk1.6.0_23\bin ifadesi eklenmelidir. Bu durum aşağıdaki şekilde görülmektedir. 8
Java nın doğru bir şekilde kurulduğunu anlamak için komut satırından javac yazınca veya java version(java boşluk eksi version) yazılınca ilgili temel bilgiler görüntüleniyorsa kurulum başarılıdır Komut satırından java uygulamaları çalıştırılabilir. Bunun path ayarlamaları yukarıda yapılmıştı. Şimdi küçük bir örnek yapalım. Yeni bir text belgesi açıp içine aşağıdaki java kodlarını yazalım. public class selam{ public static void main(string[] args) { System.out.println("Hello"); Kodu yazdıktan sonra selam.java ismiyle kaydediyoruz. Class ismiyle dosya isminin aynı olmasına dikkat edilmelidir. Daha sonra başlat-çalıştır-cmd yazılarak komut satırına geçilebilir. Burada java kodumuz önce derlenir daha sonra çalıştırılır. Derlemek için javac selam.java çalıştırmak için ise java selam komutlarını yazmak yeterli olacaktır. Çalıştırılınca programdan da anlaşılacağı üzere komut satırında Hello yazısı görülecektir. Sonuç aşağıdaki şekilde görülmektedir. 9
Kurduğumuz NetBeans 6.9.1 IDE programını çalıştırarak ilk proje ve uygulamamızı gerçekleştirelim. NetBeans açıldıktan sonra File menüsünden New Project diyerek yeni bir proje oluşturalım. Projemizi merhabajava olarak isimlendirip işlemleri gerçekleştirelim. Bunun için new Project seçildikten sonra aşağıdaki şekildeki gibi bir pencere karşımıza çıkar burada projemizin türünü belirliyoruz. Categories kısmında Java ve Projects kısmında ise Java Application seçeneklerini seçerek Next butonuna tıklanır ve devam edilir. Bu aşamada projemiz için isim vereceğimiz aşağıdaki pencere gelecektir. Burada merhabajava 10
olarak isimlendirdiğimiz projemiz ve MainClass ımız Finish butonuna basılınca otomatik olarak oluşturulacaktır. Finish butonuna basıldığında karşımıza bütünleşik NetBeans uygulama geliştirme ortamı çıkar. NetBeans ortamı kodlamanın yapıldığı pencerede sonucun da görüntülendiği gelişmiş bir ortamdır. Yukarıdaki resimde de görüldüğü üzere sol üstte 11
geliştirilmiş projeler ve dosya bilgileri, ana sınıf bilgileri, sağ tarafta kodlamanın yapıldığı bölüm ve altında program sonuçlarının görülebileceği pencere yer alır. Üstte ise menüler yer alır. Bir java programının anatomisi; Yaptığımız merhabajava programından bakılacak olursa şöyle açıklanabilir. package merhabajava; // proje ismiyle aynı olacak şekilde bir package otomatik olarak oluşturuluyor // aynı isimli birden fazla sınıf tanımlanmasını sağlamak için geliştirilmiştir //tüm sınıf lar package altındadır. İlerleyen derslerle birlikte daha iyi anlaşılacaktır //bu satırlar açıklama satırlarıdır derleyici tarafından derlenmez! public class Main { // ana sınıf başlangıcı public static void main(string[] args) { System.out.println("MERHABA JAVA"); // ekrana MERHABA JAVA yazdıran kod parçasıdır. ÖRNEK UYGULAMALAR 1- Değişkenler.java; package degiskenler; public class Main { public static void main(string[] args) { int a; a=200; int b,c; b=100; c=400; int d=0; System.out.println("a nın değeri:"+a); System.out.println("a nın değeri:"+a +"b nin değeri:"+b); d=a+b+c; System.out.println("Toplam değer:"+d); Program çıktısı a nın değeri:200 a nın değeri:200 b nin değeri:100 Toplam değer:700 12
2- Kullanıcıdan aldığı not bilgisine göre ekrana geçtiniz yada kaldınız mesajı yazdıran java programı. package Notkontrol; import java.util.scanner; public class Main { public static void main(string[] args) { int not; System.out.println("Notu Giriniz: "); // Kullanıcıdan giriş için tanımlama Scanner s = new Scanner(System.in); // kullanıcıdan bir tam sayı alınır. not = s.nextint(); if(not >= 60){ System.out.println("Gectiniz.."); else { System.out.println("Kaldınız.."); 3- Kullanıcıdan alınan sayının tek veya çift olma durumunu inceleyen program. import java.util.scanner; public class tekcift { public static void main(string[] args){ int sayi; System.out.println("bir sayi giriniz."); Scanner ss = new Scanner(System.in); sayi = ss.nextint(); if(sayi % 2 == 0){ System.out.println("sayınız çiftir."); else { 13
System.out.println("sayınız tektir."); 4- Bu program girilen sayının pozitif veya negetif olduğunu anlamak içindir. import java.util.scanner; public class pozneg { public static void main(string[] args){ System.out.println("sayı giriniz."); Scanner al = new Scanner(System.in); int sayi = al.nextint(); if(sayi >= 0){ System.out.println("Bu sayi pozitiftir"); else { System.out.println("Bu sayi negatiftir."); 5- Kullanıcıdan aldığı not bilgisine göre ekrana geçtiniz yada kaldınız mesajı yazdıran java programı. (Görsel mesaj ve diyalog kutuları ile.) package Notkontrol; import javax.swing.joptionpane; public class notcontrol { public static void main(string[] args) { int not; System.out.println("Notu Giriniz: "); not = Integer.parseInt(JOptionPane.showInputDialog("Notu Giriniz.")); if(not >= 60){ //System.out.println("Gectiniz.."); JOptionPane.showMessageDialog(null, "Geçtiniz", "YMT112", JOptionPane.INFORMATION_MESSAGE); else { 14
//System.out.println("Kaldınız.."); JOptionPane.showMessageDialog(null, "Kaldınız", "YMT112", JOptionPane.INFORMATION_MESSAGE); İstenilen uygulamalar 1- Yarıçapı kullanıcıdan alınmak ve Pi= 3.14 olmak üzere çemberin alanı ve çevresini hesaplayan programı yazınız. 2- Girilen sayının faktöriyelini hesaplayan programı yazınız. 3- Saniye cinsinden verilen değeri kaç dakika ve saniye olduğunu gösteren programı yazınız. 4- Derece cinsinden verilen sıcaklığı fehrenheyt a çeviren programı yazınız. 5- Katsayıları kullanıcıdan almak üzere 2.dereceden bir denklemin köklerini araştıran java programını yazınız. 15