Telefon : (212) 244 84 94 Faks : (212) 244 85 95 Adres: İnönü Cad. Dilaram Apt. No: 19/9-11 Taksim 34437 İstanbul E-Posta: guzeldere@guzeldere-law.com Web : www.guzeldere-law.com Sayın Müvekkilimiz, İşbu hukuki bilgi notu faturada bulunması gerekli zorunlu unsurların 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ( TTK ) ve Vergi Usul Kanunu ( VUK ) bakımından, bazı mükelleflere getirilen e-fatura ve e-defter uygulamasına dâhil olma zorunluluğunun ise 14 Aralık 2012 tarihinde yürürlüğe giren 421 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği çerçevesinde açıklanması amacı ile hazırlanmıştır. I. FATURADA BULUNMASI GEREKLİ ZORUNLU UNSURLAR Bilindiği üzere yeni TTK ve Sermaye Şirketlerinin Açacakları İnternet Sitelerine Dair Yönetmelik uyarınca bağımsız denetime tabi ticaret şirketleri internet sitesi kurma yükümlülüğüne tabi kılınmıştır. Faturada bulunması gereken unsurları açıklarken, şirketlerin söz konusu yükümlülüğe tabi tutulup tutulmadığına göre bir ayrım yapmak pratik açıdan fayda sağlayacaktır. İnternet sitesi kurma yükümlülüğü bulunmayan şirketler açısından faturada bulunması gereken bilgiler; ticaret unvanı, ticaret sicil numarası ve işletmenin merkez adresi olacaktır. İnternet sitesi kurma yükümlülüğü bulunan şirketler açısından ise faturada bulunması gereken bilgiler; ticaret unvanı, varsa MERSIS numarası, ticaret sicil numarası, işletmenin merkez adresi ve tescil edilmiş internet sitesi adresi olacaktır. VUK un 230. Maddesi nde de faturada bulunması gereken bilgilere yer verilmiştir. Söz konusu madde uyarınca faturada yer alması gereken asgari unsurlar aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir: 1. Faturanın düzenlenme tarihi seri ve sıra numarası, 2. Faturayı düzenleyenin adı, varsa ticaret unvanı, iş adresi, bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarası, 3. Müşterinin adı, ticaret unvanı, adresi, varsa vergi dairesi ve hesap numarası, 4. Malın veya işin nev i, miktarı, fiyatı ve tutarı, 5. Satılan malların teslim tarihi ve irsaliye numarası Ancak,157 Sıra No lu VUK Genel Tebliği ne göre münhasıran nihai tüketiciye yapılan satışlar için düzenlenecek faturalarda 3 ve 4 numaralı bentlerle ilgili olarak sadece: a) Müşterinin adı ve soyadının bulunması; b) Satılan malların ayrı ayrı miktar, cins ve nevi itibariyle ayrıntılı olarak yazılmasının güçlük arz ettiği durumlarda gruplandırılmak suretiyle, örneğin; Muhtelif gıda maddeleri Temizlik malzemesi
İçki, sigara ve benzerlerinin belirtilmesi; c) Satılan malların ayrı gruplar itibariyle tutarlarının yazılması gerekecektir. Tebliğde ayrıca Aynı kanunun mükerrer 257. Maddesi nin Bakanlığa verdiği yetkiye dayanılarak diğer bilgilerin noksansız yer alması ve 231. Madde de yazılı fatura nizamına uyulması şartıyla yeterli görülmüştür. İbaresi yer almaktadır. Bu durumda nihai tüketiciye yapılan satışlar için tanzim edilecek faturalarda Vergi Usul Kanunu nun 231. Maddesi nde yazılı fatura nizamına uyulması şartı ile nihai tüketicinin Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarasının ve nihai tüketici ibaresinin belirtilme mecburiyeti bulunmamaktadır. II. E-FATURA 14 Aralık 2012 tarihinde yürürlüğe giren 421 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile, aynı tebliğin 3. maddesi kapsamına giren şirketlere elektronik fatura uygulamasına dâhil olma zorunluluğu getirilmiştir. Söz konusu zorunluluğa uyulmaması durumunda ise mükellefler hakkında Vergi Usul Kanunu nun ilgili hükümlerinde belirtilen fatura almayan mükelleflere tatbik olunan cezai hükümlerin uygulanacağı öngörülmüştür. Elektronik Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerin birbirlerinden aldıkları mallar ve sağladıkları hizmetler için 1 Eylül 2013 tarihinden itibaren elektronik fatura göndermeleri ve almaları zorunludur. Elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan mükellefler elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olmayan mükelleflere yaptıkları mal teslimi ve hizmet ifası için genel hükümler çerçevesinde kağıt fatura düzenlemeye devam edeceklerdir. Mükelleflerin vergi kanunlarına uyumlarının artırılması ile kayıt dışılığın izlenerek önlenmesi amacıyla, elektronik fatura kullanma ve elektronik defter tutma zorunluluğu getirilmesi bu Tebliğin konusunu teşkil etmektedir. Kapsama Giren Mükellefler: 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu kapsamında madeni yağ lisansına sahip olanlar ile bunlardan 2011 takvim yılında mal alan mükelleflerden 31 Aralık 2011 tarihi itibariyle asgari 25 Milyon TL brüt satış hasılatına sahip olanlar, 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu na ekli (III) sayılı[g1] listedeki (http://www.gib.gov.tr/fileadmin/sirkuler/vuk/4760_otv_iii.pdf) malları imal, inşa veya ithal edenler ile bunlardan 2011 takvim yılında mal alan mükelleflerden 31 Aralık 2011 tarihi itibariyle asgari 10 Milyon TL brüt satış hasılatına sahip olanlar,
tüm faturalarını elektronik ortamda düzenlemek zorundalar. Cirosu 10 milyon TL nin altında olan şirketler ise, eskiden olduğu gibi kağıt fatura düzenleyebileceklerdir. E-fatura Başvuru Süreci: E-fatura uygulamasına geçiş için Gelir İdaresi Başkanlığı'na başvurulması ve bu tarihten itibaren e-fatura uygulamasına kayıtlı mükelleflere e-fatura düzenlenmesi gerekmektedir. Şirketlerin öncelikle Gelir İdaresi Başkanlığı na (GİB veya Başkanlık) başvurmaları ve yapılan başvuruda şirketin ne şekilde e-fatura sistemine girmek istediğini belirtmeleri gerekmektedir. Bu şirketler, GİB tarafından TÜBİTAK a yönlendirilecek ve mali mühür almaları sağlanacaktır. Mali mühür, Vergi Usul Kanunu kapsamında yapılacak düzenlemeler çerçevesinde kullanılmak üzere, tüzel kişi ve diğer kurum, kuruluş ve işletmelere ait veri bütünlüğünün, kaynağın ve içeriğin garanti altına alınması ile gerekli durumlarda gizliliğin sağlanması fonksiyonlarının yerine getirilmesi amacı ile oluşturulmakta ve Başkanlık adına TÜBİTAK-UEKAE[G2] tarafından kurulan elektronik sertifika alt yapısını ifade etmektedir. Bu aşamadan sonra ise şirketlerin önüne 3 seçenek çıkacaktır. Birinci seçenek, GİB tarafından ücretsiz olarak sunulan internet portalını kullanabilecek olmaları, ikinci seçenek, kendi sistemlerini e-faturaya adapte edebilecek olmaları, üçüncü seçenek ise, GİB den özel entegrasyon izni alan entegratör şirketler aracılığıyla yeni sisteme geçebilecek olmalarıdır. Mükellefler, elektronik fatura gönderme ve alma işlemlerini teknik yeterliliğe sahip, Başkanlıktan özel entegrasyon izni almış mükelleflerin bilgi işlem sistemi vasıtasıyla da gerçekleştirebilirler. Özel entegrasyon izni almak isteyen mükellefler e-fatura Uygulamasına başvuru için gerekli belgelerin yanında özel entegrasyon talebini içeren bir dilekçe ve ekinde Özel Entegrasyon Bilgi İşlem Sistem Raporu (BİS) ile Başkanlığa başvuru yapacaklardır. Özel entegrasyon yapmak isteyen mükelleflerin www.efatura.gov.tr internet adresinde yayımlanan kılavuzlara uygun bilgi işlem altyapısını kurmaları zorunludur. Başkanlık, özel entegrasyon yapan mükellefler için ilave yükümlülük belirlemeye ve istediğinde ulusal ve uluslararası standartlara uyma zorunluluğu getirmeye yetkilidir. Mükellefin, elektronik fatura gönderip alma işlemini özel entegrasyon izni alan mükelleflere ait bilgi işlem sistemi vasıtasıyla gerçekleştirmesi, muhafaza ve ibraz ödevlerini ortadan kaldırmaz. Elektronik fatura gönderip alma işleminde kullanılan bilgi işlem sistemi yazılım ve donanım alt yapısının Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde ve Türkiye Cumhuriyeti Kanunları nın geçerli olduğu yerlerde bulunması zorunludur. Özel entegrasyon izni alan mükelleflerin listesi www.efatura.gov.tr internet adresinden yayımlanacaktır. Portal yoluyla kullanım daha küçük ve az sayıda fatura düzenleyen işletmeler için uygundur. Ancak ayda 500 den fazla fatura düzenleyen işletmelerin mutlaka özel entegratör ile elektronik fatura sistemine geçmesi gerekmektedir. Bilgi işlem sistemi yurt dışından yönetilen mükelleflerin elektronik fatura uygulamasından entegrasyon yöntemiyle yararlanma konusundaki durumları yapacakları başvuru üzerine Başkanlıkça değerlendirilerek elektronik fatura gönderip almalarına izin verilebilecektir.
E-fatura Düzenlenmemesinin Yasal Yaptırımları: Söz konusu düzenleme ile, e-fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerin, 1 Eylül 2013 tarihinden itibaren kendi aralarında sadece e-fatura düzenleyecekleri belirtilmiştir. 1 Eylül 2013 den sonra, e-fatura uygulamasına dâhil olma zorunluluğu getirilen veya gönüllü olarak dâhil olan mükellefler, e-fatura uygulamasına kayıtlı olan diğer mükelleflere kâğıt ortamında fatura düzenleyemeyeceklerdir. Benzer şekilde, 1 Eylül 2013 tarihinden itibaren, zorunlu veya gönüllü olarak e-fatura uygulamasına dâhil olan mükelleflerin e-fatura uygulamasına kayıtlı olan diğer mükelleflerden e-fatura almaları zorunludur. Tebliğe göre; Elektronik fatura uygulamasına dâhil olma zorunluluğu getirilen mükellefler elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan diğer mükelleflere kâğıt ortamında fatura düzenleyemezler; düzenlemeleri halinde kâğıt ortamında düzenlenen bu faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır, Elektronik fatura uygulamasına dâhil olma zorunluluğu getirilen mükelleflerin elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan diğer mükellefler tarafından gönderilen elektronik faturaları almaları zorunludur. Bu zorunluluğa uymayan mükellefler hakkında Vergi Usul Kanununun ilgili hükümlerinde belirtilen fatura almayan mükelleflere tatbik olunan cezai hükümlerin uygulanacağı tabiidir. Bu düzenlemelere göre, zorunlu olmasına rağmen e-fatura düzenlemeyen mükellefler ile zorunlu olmasına rağmen e-fatura almayan mükellefler için, yıllık 94.000 TL yi geçmemek üzere, faturada yazılması gereken tutarın % 10'u kadar özel usulsüzlük cezası kesilecektir. Gelen Faturaya Yapılacak İtirazlar E-fatura uygulamasında ticari senaryoyu seçen mükellefler "kabul" veya "ret" uygulamalarını kullanarak gönderilen faturaya itiraz edebilecektir. Bir diğer deyişle, ticari fatura uygulamasını seçen mükellefler önce faturayı inceleyecek, gerekirse faturayı kabul etmeyebilecektir. Ancak hemen eklemek gerekir ki, ticari fatura senaryosunun uygulanabilmesi için kullanacak tarafların açık rızası yani bu konuda anlaşmış olmaları gerekmektedir. Temel fatura senaryosu kapsamında iletilen faturalara yapılacak itirazın ise harici yollarla (örneğin noter kanalı ile) yapılması gerekmektedir. Geçmiş Tarihli e-fatura E-fatura sisteminde en çok 7 gün öncesine fatura düzenlenebilecektir. Zira, bilindiği üzere Vergi Usul Kanunu'na göre faturanın mal teslimi veya hizmet ifasından sonraki 7 gün içinde düzenlenmesi zorunludur.
Karşı Tarafın e-fatura Kapsamında Olup Olmaması www.efatura.gov.tr adresinde e-fatura sistemine kayıtlı kullanıcılar listesi sürekli olarak yayımlanmaktadır.dolayısı ile sık sık güncellenen bu siteden yapılacak kontrol ile iş yapılan şirketin e-fatura sistemine kayıtlı olup olmadığı anlaşaılabilecektir. Sistemin 7 Gün - 24 Saat Çalışır Halde Bulundurulma Zorunluluğu: 397 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği kapsamında bilgi işlem sistemlerinin entegrasyonu yöntemiyle elektronik fatura uygulamasından yararlanan mükellefler, sistemlerini kesintisiz 7 gün 24 saat fatura ve ilgili mesajları alabilir ve gönderebilir halde açık tutmak zorundadırlar. Mücbir sebepler dışında bu zorunluluğa uymayan mükelleflerin entegrasyon izinleri iptal edilecek olup, elektronik fatura uygulamasını sadece portal yöntemiyle kullanabileceklerdir. Sistemde Yapılacak Bakım ve Onarım Gibi İşlemleri Bildirme Yükümlülüğü: Bilgi işlem sistemlerinin entegrasyonu yöntemiyle elektronik fatura uygulamasından yararlanan mükellefler, sistemleri üzerinde yapacakları bakım, onarım, gözden geçirme vb. işlemler nedeniyle sistemlerine erişim kesintiye uğrayacak ise bu kesintiden önceki üç işgünü içerisinde hangi tarihte ve ne kadar süreyle sistemlerinin kesintiye uğrayacağını Gelir İdaresi Başkanlığı na bildirmekle yükümlüdürler. Kesinti süresi hiçbir surette iki günü aşamaz. Tebliğde bu zorunluluğa uyulmaması halinde uygulanacak müeyyide açıkça belirtilmiş olmamakla birlikte, bu mükelleflerin de entegrasyon izinlerinin iptalinin söz konusu olabileceği düşünülmektedir. III. E-DEFTER UYGULAMASI E-fatura zorunluluğu kapsamına giren mükelleflerin elektronik defter uygulamasına ise 2014 takvim yılı içerisinde geçmeleri zorunludur. Elektronik defter yazılımlarını kendi geliştiren mükelleflerin ise 1 Eylül 2014 tarihi itibariyle elektronik defter test süreçlerini başarı ile tamamlamış olmaları gerekmektedir. Yeni Türk Ticaret Kanunu defter tutma ve başkaca mali konularda da önemli yenilikler getirdiği için bu hususlarda mali müşavirinize danışmanızı öneriyoruz. Yukarıda açıklanan konulara ilişkin olarak herhangi bir soru ya da yorumunuz olması halinde lütfen tarafımızla irtibata geçmekte tereddüt etmeyiniz. Saygılarımızla, GSÖB Hukuk Bürosu