1 OCAK - 30 EYLÜL 2012 ARA HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR
1 OCAK - 30 EYLÜL 2012 ARA HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR İÇİNDEKİLER SAYFA KONSOLİDE BİLANÇOLAR... 1-2 KONSOLİDE GELİR TABLOLARI... 3 KONSOLİDE KAPSAMLI GELİR TABLOLARI... 4 KONSOLİDE ÖZKAYNAK DEĞİŞİM TABLOLARI... 5 KONSOLİDE NAKİT AKIM TABLOLARI... 6... 7-74 DİPNOT 1 GRUP UN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU... 7-8 DİPNOT 2 FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR... 9-26 DİPNOT 3 İŞLETME BİRLEŞMELERİ... 27 DİPNOT 4 İŞ ORTAKLIKLARI... 28 DİPNOT 5 BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA... 29-30 DİPNOT 6 NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ... 31 DİPNOT 7 FİNANSAL YATIRIMLAR... 32 DİPNOT 8 FİNANSAL BORÇLAR... 33-34 DİPNOT 9 DİĞER FİNANSAL YÜKÜMLÜLÜKLER... 34 DİPNOT 10 TİCARİ ALACAKLAR VE BORÇLAR... 34-35 DİPNOT 11 DİĞER ALACAKLAR VE BORÇLAR... 35-36 DİPNOT 12 FİNANS SEKTÖRÜ FAALİYETLERİNDEN ALACAKLAR VE BORÇLAR... 36 DİPNOT 13 STOKLAR... 36 DİPNOT 14 CANLI VARLIKLAR... 37 DİPNOT 15 DEVAM EDEN İNŞAAT SÖZLEŞMELERİNE İLİŞKİN VARLIKLAR... 37 DİPNOT 16 ÖZKAYNAK YÖNTEMİYLE DEĞERLENEN YATIRIMLAR... 37-38 DİPNOT 17 YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULLER... 48 DİPNOT 18 MADDİ DURAN VARLIKLAR... 39-41 DİPNOT 19 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR... 41-42 DİPNOT 20 ŞEREFİYE... 42 DİPNOT 21 DEVLET TEŞVİK VE YARDIMLARI... 42 DİPNOT 22 KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER... 43 DİPNOT 23 TAAHHÜTLER VE ZORUNLULUKLAR... 43-44 DİPNOT 24 ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR... 45-46 DİPNOT 25 EMEKLİLİK PLANLARI... 46 DİPNOT 26 DİĞER VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER... 46-47 DİPNOT 27 ÖZKAYNAKLAR... 47-48 DİPNOT 28 SATIŞLAR VE SATIŞLARIN MALİYETİ... 49 DİPNOT 29 ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME, PAZARLAMA, SATIŞ VE DAĞITIM, GENEL YÖNETİM GİDERLERİ... 49 DİPNOT 30 NİTELİKLERİNE GÖRE GİDERLER... 50 DİPNOT 31 DİĞER FAALİYET GELİRLERİ VE GİDERLERİ... 50 DİPNOT 32 FİNANSAL GELİRLER... 51 DİPNOT 33 FİNANSAL GİDERLER... 51 DİPNOT 34 SATIŞ AMACIYLA ELDE TUTULAN DURAN VARLIK VE DURDURULAN FAALİYETLER... 51 DİPNOT 35 VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ... 52-55 DİPNOT 36 HİSSE BAŞINA KAZANÇ... 55 DİPNOT 37 İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI... 56-60 DİPNOT 38 FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ... 61-71 DİPNOT 39 FİNANSAL ARAÇLAR... 72-73 DİPNOT 40 BİLANÇO TARİHİNDEN SONRAKİ OLAYLAR... 73 DİPNOT 41 FİNANSAL TABLOLARI ÖNEMLİ ÖLÇÜDE ETKİLEYEN YA DA FİNANSAL TABLOLARIN AÇIK, YORUMLANABİLİRVE ANLAŞILABİLİR OLMASI AÇISINDAN AÇIKLANMASI GEREKLİ OLAN DİĞER HUSUSLAR... 74
30 EYLÜL 2012 VE 31 ARALIK 2011 TARİHLERİ İTİBARIYLA KONSOLİDE BİLANÇOLAR VARLIKLAR Dipnot Referansları 30 Eylül 2012 31 Aralık 2011 Dönen Varlıklar 1.146.237.272 1.173.031.851 Nakit ve Nakit Benzerleri 6 475.920.536 513.849.993 Ticari Alacaklar 10 295.847.050 349.520.159 - İlişkili Taraflardan Ticari Alacaklar 37 2.652.144 - - Diğer Ticari Alacaklar 10 293.194.906 349.520.159 Diğer Alacaklar 65.255.691 40.860.823 - İlişkili Taraflardan Diğer Alacaklar 37 62.391.264 38.505.313 - Diğer Alacaklar 11 2.864.427 2.355.510 Stoklar 13 267.964.087 245.455.117 Diğer Dönen Varlıklar 26 41.249.908 23.345.759 Duran Varlıklar 1.478.429.771 1.175.285.807 Diğer Alacaklar 11 762.246 533.916 Finansal Yatırımlar 7 217.783.804 97.697.448 Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımlar 16 43.888.640 67.637.667 Maddi Duran Varlıklar 18 1.063.172.826 956.726.489 - Finansal Kiralama Yoluyla Edinilenler 6.657.680 - - Diğer Maddi Duran Varlıklar 1.056.515.146 956.726.489 Maddi Olmayan Duran Varlıklar 19 1.265.502 976.243 Şerefiye 20 15.092.530 - Ertelenen Vergi Varlığı 35 21.839.891 15.456.379 Diğer Duran Varlıklar 26 114.624.332 36.257.665 TOPLAM VARLIKLAR 2.624.667.043 2.348.317.658 Takip eden dipnotlar konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçasını oluştururlar. 1
30 EYLÜL 2012 VE 31 ARALIK 2011 TARİHLERİ İTİBARIYLA KONSOLİDE BİLANÇOLAR YÜKÜMLÜLÜKLER Dipnot Referansları 30 Eylül 2012 31 Aralık 2011 Kısa Vadeli Yükümlülükler 275.002.005 242.255.562 Finansal Borçlar 8 83.749.196 77.831.792 Ticari Borçlar 109.372.092 99.902.410 - İlişkili Taraflara Ticari Borçlar 37 29.764.104 18.517.920 - Diğer Ticari Borçlar 10 79.607.988 81.384.490 Diğer Borçlar 56.933.923 43.036.470 - İlişkili Taraflara Diğer Borçlar 37 17.638.976 21.160.682 - Alınan Avanslar 11 17.843.510 7.866.768 - Diğer Borçlar 11 21.451.437 14.009.020 Dönem Karı Vergi Yükümlülüğü 35 1.754.586 13.292.843 Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Karşılıklar 24 1.541.618 1.359.978 Borç Karşılıkları 22 14.119.476 1.209.765 Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler 26 7.531.114 5.622.304 Uzun Vadeli Yükümlülükler 415.434.070 312.363.715 Finansal Borçlar 8 327.475.150 237.588.916 Diğer Borçlar 11 151.461 58.817 Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Karşılıklar 24 39.999.467 31.512.748 Ertelenen Vergi Yükümlülüğü 35 47.366.789 42.749.521 Diğer Uzun Vadeli Yükümlülükler 26 441.203 453.713 ÖZKAYNAKLAR 27 1.934.230.968 1.793.698.381 Ana Ortaklığa Ait Özkaynaklar 1.846.382.118 1.720.686.625 Ödenmiş Sermaye 693.680.000 603.200.000 Sermaye Düzeltmesi Farkları 5.576.528 5.576.528 Hisse Senetleri İhraç Primleri 22.703 22.703 Değer Artış Fonları 83.417.558 42.277 Yabancı Para Çevrim Farkları 54.326.433 72.324.731 Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler 109.606.914 95.075.508 Geçmiş Yıllar Karları 839.433.472 720.123.839 Net Dönem Karı 60.318.510 224.321.039 Kontrol Gücü Olmayan Paylar 87.848.850 73.011.756 TOPLAM KAYNAKLAR 2.624.667.043 2.348.317.658 Takip eden dipnotlar konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçasını oluştururlar. 2
30 EYLÜL TARİHLERİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEMLERE AİT KONSOLİDE GELİR TABLOLARI Dipnot Referansları 1 Ocak - 30 Eylül 2012 1 Temmuz - 30 Eylül 2012 1 Ocak - 30 Eylül 2011 1 Temmuz - 30 Eylül 2011 Satış Gelirleri 28 915.680.264 301.746.092 918.226.833 309.079.288 Satışların Maliyeti (-) 28 (666.632.352) (230.687.176) (572.512.525) (193.258.357) BRÜT KAR 249.047.912 71.058.916 345.714.308 115.820.931 Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri (-) 29 (97.067.573) (33.473.849) (88.069.737) (29.012.158) Genel Yönetim Giderleri (-) 29 (75.552.042) (23.589.731) (63.662.551) (19.663.188) Araştırma ve Geliştirme Giderleri (-) 29 (9.399.150) (3.596.828) (8.061.432) (2.607.167) Diğer Faaliyet Gelirleri 31 13.681.211 7.339.950 10.691.560 4.603.376 Diğer Faaliyet Giderleri (-) 31 (7.005.713) (4.386.203) (7.468.092) (3.815.230) FAALİYET KARI 73.704.645 13.352.255 189.144.056 65.326.564 Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Karlarındaki / (Zararlarındaki) Paylar 16 1.867.473 (12.368) (913.769) 626.061 Finansal Gelirler 32 155.124.527 41.679.000 144.776.925 68.248.948 Finansal Giderler (-) 33 (155.677.510) (40.445.606) (102.188.755) (39.246.464) VERGİ ÖNCESİ KAR 75.019.135 14.573.281 230.818.457 94.955.109 Vergi gelir/gideri Dönem Vergi Gideri 35 (15.883.694) (3.279.720) (39.657.686) (16.644.863) Ertelenmiş Vergi Geliri / (Gideri) 35 6.933.721 2.032.768 (1.329.028) (952.508) DÖNEM KARI 66.069.162 13.326.329 189.831.743 77.357.738 Dönem Karının Dağılımı Kontrol Gücü Olmayan Paylar 5.750.652 2.148.869 8.324.095 2.686.418 Ana ortaklık payları 60.318.510 11.177.460 181.507.648 74.671.320 Hisse başına kazanç 36 0,0870 0,0161 0,2617 0,1076 Takip eden dipnotlar konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçasını oluştururlar. 3
30 EYLÜL TARİHLERİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEMLERE AİT KONSOLİDE KAPSAMLI GELİR TABLOLARI Dipnot Referansları 1 Ocak - 30 Eylül 2012 1 Temmuz - 30 Eylül 2012 1 Ocak - 30 Eylül 2011 1 Temmuz - 30 Eylül 2011 DÖNEM KARI 66.069.162 13.326.329 189.831.743 77.357.738 Diğer Kapsamlı Gelir Yabancı Para Çevrim Farklarındaki Değişim (19.733.024) 6.065.482 52.101.372 19.557.467 Finansal Varlıklar Değer Artış Fonundaki Değişim 88.592.991 (7.508.583) - - Diğer Kapsamlı Gelir Kalemlerine İlişkin Vergi Geliri 35 (5.217.710) 375.429 - - Diğer Kapsamlı Gelir 63.642.257 (1.067.672) 52.101.372 19.557.467 TOPLAM KAPS AMLI GELİR 129.711.419 12.258.657 241.933.115 96.915.205 Toplam Kapsamlı Gelirin Dağılımı Kontrol Gücü Olmayan Paylar 4.015.926 1.932.882 8.324.095 2.686.418 Ana Ortaklık Payları 125.695.493 10.325.775 233.609.020 94.228.787 Hisse başına kazanç 36 0,1812 0,0149 0,3368 0,1358 Takip eden dipnotlar konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçasını oluştururlar. 4
30 EYLÜL TARİHLERİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEMLERE AİT KONSOLİDE ÖZKAYNAK DEĞİŞİM TABLOLARI Diğer Kapsamlı Gelir Sermaye Sermaye Düzeltmesi Farkları Hisse Senetleri İhraç Primleri Değer Artış Fonları Yabancı Para Çevrim Kardan Ayrılan Farkları Kısıtlanmış Yedekler Geçmiş Yıllar Karları Dönem Karı Ana Ortaklığa Ait Özkaynaklar Toplamı Kontrol Gücü Olmayan Paylar Toplam 1 Ocak 2011 itibariyle bakiye 603.200.000 5.576.528 22.703 42.277 29.518.143 87.168.906 562.273.699 210.996.742 1.498.798.998 51.633.849 1.550.432.847 Sermaye artırımı 1.132.154 1.132.154 Geçmiş yıl karından transferler - - - - - 7.906.602 203.090.140 (210.996.742) - - - Ödenen temettü - - - - - - (45.240.000) - (45.240.000) (3.080.665) (48.320.665) Toplam kapsamlı gelir - - - - 52.101.372 - - 181.507.648 233.609.020 8.324.095 241.933.115 30 Eylül 2011 itibariyle bakiye 603.200.000 5.576.528 22.703 42.277 81.619.515 95.075.508 720.123.839 181.507.648 1.687.168.018 58.009.433 1.745.177.451 1 Ocak 2012 itibariyle bakiye 603.200.000 5.576.528 22.703 42.277 72.324.731 95.075.508 720.123.839 224.321.039 1.720.686.625 73.011.756 1.793.698.381 Geçmiş yıl karından transferler 90.480.000 - - - - 14.531.406 119.309.633 (224.321.039) - - - Ödenen temettü - - - - - - - - - (18.150.000) (18.150.000) Bağlı ortaklık sermaye artırımına katılan Kontrol Gücü Olmayan Paylar - - - - - - - - - 28.144.708 28.144.708 Grubun satın aldığı bağlı ortaklıkların etkisi - - 826.460 826.460 Toplam kapsamlı gelir - - - 83.375.281 (17.998.298) - - 60.318.510 125.695.493 4.015.926 129.711.419 30 Eylül 2012 itibariyle bakiye 693.680.000 5.576.528 22.703 83.417.558 54.326.433 109.606.914 839.433.472 60.318.510 1.846.382.118 87.848.850 1.934.230.968 Takip eden dipnotlar konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçasını oluştururlar. 5
30 EYLÜL TARİHLERİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT KONSOLİDE NAKİT AKIM TABLOLARI İşletme faaliyetlerinden elde edilen nakit akımları Dipnot Referansları 1 O cak- 1 O cak- 30 Eylül 30 Eylül 2012 2011 Dönem karı 66.069.162 189.831.743 Maddi varlıkların amortismanı 18 92.685.574 94.289.648 Maddi olmayan varlıkların itfa payları 19 469.917 385.045 Maddi duran varlık satış karları 31 98.702 (1.840.360) Finansal borçlara ilişkin gerçekleşmemiş kur farkları (8.384.387) 58.410.544 Kıdem tazminatı karşılık gideri 24 11.111.115 4.426.259 Şüpheli alacaklar karşılığı 10 1.762.630 1.237.389 Stok değer düşüklüğü karşılığı 13 1.489.138 1.868.950 Ayrılan diğer karşılıklardaki değişim 13.091.351 11.303.017 Faiz gelirleri 32 (21.050.976) (18.787.485) Faiz giderleri 33 14.732.163 12.007.502 T emettü geliri 32 (2.579.693) (366.783) Özkaynak yöntemi ile muhasebeleştirilen iştiraklerin (karlarındaki)/ zararlarındaki paylar 16 (1.867.473) 913.769 Vergi gideri 35 8.949.973 40.986.714 İşletme sermayesindeki değişim öncesi faaliyetlerden elde edilen nakit 176.577.196 394.665.952 İşletme sermayesinde gerçekleşen değişimler T icari alacaklar 3,10 52.553.592 (117.353.276) Stoklar 3,13 (22.008.121) (75.140.806) Diğer alacaklar ve varlıklar 3,11,22,24,26 (17.869.219) (21.890.424) Ticari borçlar 3,10 (5.938.735) 7.750.867 İlişkili taraflara ticari borçlar 3,37 11.246.184 1.069.210 Diğer borçlar ve yükümlülükler 3,11,22,24,26 12.635.971 7.362.788 Faaliyetlerden elde edilen nakit 207.196.868 196.464.311 Ödenen vergiler 3,35 (27.421.951) (31.490.312) Ödenen kıdem tazminatları 3,24 (2.624.396) (3.389.658) İşletme faaliyetlerinden elde edilen nakit 177.150.521 161.584.341 Yatırım faaliyetlerinden elde edilen nakit Kontrol gücü olmayan paylarının sermaye arttırımına iştiraki 28.144.708 1.132.154 Satılmaya hazır finansal varlıkların sermaye arttırımına iştiraki 7 (7.264.552) - Bağlı ortaklık alımı 3 (3.091.659) - Maddi duran varlık alımları 18 (206.973.466) (45.582.881) Maddi olmayan duran varlık alımları 19 (833.825) (256.605) Maddi ve maddi olmayan duran varlık satışlarından elde edilen nakit 2.930.792 4.715.612 Finansal yatırımlardan alınan temettü 32 2.579.693 366.783 İştiraklerden alınan temettü 16-2.802.030 Verilen sabit kıymet sipariş avanslarındaki değişimler 26 (79.138.059) (11.880.032) Yabancı para çevrim farkı değişimi (6.706.750) 7.101.006 Yatırım faaliyetlerinde kullanılan nakit (270.353.118) (41.601.933) Finansman faaliyetlerinden elde edilen nakit Alınan krediler 8 119.429.639 7.235.839 Kredilerin geri ödemesi 8 (25.087.976) (49.889.403) Ödenen temettüler 27 (18.150.000) (48.320.665) İlişkili taraflara ticari olmayan alacak ve borçlardaki değişim 37 (27.407.657) 26.785.802 Ödenen faizler (14.732.163) (11.504.024) Alınan faizler 21.654.300 18.309.606 Finansman faaliyetlerinde elde edilen / kullanılan nakit 55.706.143 (57.382.845) Nakit ve nakit benzerlerindeki (azalış) / artış (37.496.454) 62.599.563 Dönem başı nakit ve nakit benzerleri 6 513.191.267 453.182.955 Dönem sonu nakit ve nakit benzerleri 6 475.694.813 515.782.518 Takip eden dipnotlar konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçasını oluştururlar. 6
1. Grup un Organizasyonu ve Faaliyet Konusu Trakya Cam Grubu ( Grup ), ana şirket olan Trakya Cam Sanayii A.Ş. ( Şirket ) ve 9 bağlı ortaklık, 2 iştirak ve 3 müşterek yönetime tabi ortaklıktan oluşmaktadır. Trakya Cam Sanayii A.Ş. 17 Ocak 1978 tarihinde kurulmuş olup, 1981 yılında üretime başlamıştır. Türkiye İş Bankası A.Ş.'nin kontrolü altında bulunan Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. ( Şişecam Holding ) topluluğuna bağlı bir kuruluş olup, düzcam, buzlucam, ayna, lamine cam, kaplamalı cam, enerji camı, otocam, beyaz eşya camı ve cam ev eşyası üretimi ve satışıyla iştigal etmektedir. Grup un Kırklareli (Lüleburgaz), Mersin (Tarsus), Bulgaristan (Targovishte) ve Bursa (Yenişehir) de üretim tesisleri bulunmaktadır. Şirket in merkez adresi ve ortaklık yapısı İş Kuleleri Kule 3, 4.Levent - Beşiktaş / İstanbul merkez adresinde faaliyet gösteren Şirket in ortaklık yapısı Dipnot 27 de verilmiştir. Şirket hisse senetleri 5 Kasım 1990 tarihinden itibaren İstanbul Menkul Kıymetler Borsası nda işlem görmektedir. Kategorileri itibariyle cari dönem içerisinde çalışan personel sayısı 30 Eylül 2012 31 Aralık 2011 Aylık ücretli 933 811 Saat ücretli 2.233 1.957 Toplam 3.166 2.768 Finansal Tabloların Onaylanması Finansal tablolar, Yönetim Kurulu tarafından onaylanmış ve 16 Kasım 2012 tarihinde yayınlanması için yetki verilmiştir. Genel Kurul un finansal tabloları değiştirme yetkisi bulunmaktadır. Konsolidasyona dahil edilen şirketler: Konsolide finansal tablolar açısından konsolidasyona dahil edilen şirketlerin faaliyet konuları, faaliyet grupları ve Grup un sermayeleri içindeki doğrudan ve dolaylı iştirak payları aşağıda verilmiştir: Bağlı ortaklıklar: Şirket ünvanı Faaliyet konusu Kayıtlı olduğu ülke Trakya Yenişehir Cam Sanayii A.Ş. Düzcam, kaplamalı, lamine Türkiye cam üretimi ve satışı Trakya Polatlı Cam San.A.Ş. (*) Düzcam üretimi ve satışı Türkiye Trakya Investment B.V. Finansman ve yatırım Hollanda TRSG Glass Holding B.V. TRSG Autoglass Holding B.V. Trakya Glass Rus ZAO Automotive Glass Alliance Rus ZAO Trakya Glass Kuban OOO (**) Glass Corp S.A. Finansman ve yatırım Finansman ve yatırım Düzcam üretimi ve satışı Otomotiv camı üretimi ve satışı Düzcam üretimi ve satışı Otocam üretimi ve satışı Hollanda Hollanda Rusya Rusya Rusya Romanya (*) Yatırım aşamasındadır. (**) Bilanço tarihi itibarıyla bu şirketin yatırım dahil faaliyeti bulunmamaktadır. 7
1. Grup un Organizasyonu ve Faaliyet Konusu (Devamı) Konsolidasyona dahil edilen şirketler (Devamı) Doğrudan ve dolaylı sahiplik oranı 30 Eylül 2012 31 Aralık 2011 Etkin Doğrudan sahiplik ve dolaylı oranı sahiplik oranı Etkin sahiplik oranı Şirket ünvanı % % % % Trakya Yenişehir Cam Sanayii A.Ş. 85,0 85,0 85,0 85,0 Trakya Polatlı Cam Sanayii A.Ş. 85,0 84,9 85,0 84,9 Trakya Investment B.V. 100,0 100,0 100,0 100,0 Trakya Glass Rus ZAO 70,0 70,0 70,0 70,0 TRSG Glass Holding B.V. TRSG Autoglass Holding B.V. Automotive Glass Alliance Rus ZAO Trakya Glass Kuban OOO Glass Corp S.A 70,0 70,0 70,0 100,0 90,0 70,0 70,0 70,0 100,0 90,0 70,0 - - 100,0-70,0 - - 100,0 - Müşterek yönetime tabi işletmeler: Şirket ünvanı Faaliyet konusu Kayıtlı olduğu ülke Trakya Cam Investment B.V. Finansman ve yatırım Hollanda Trakya Glass Bulgaria EAD Düzcam, ayna, otocam, beyaz eşya ve cam Bulgaristan ev eşyası üretim ve satışı Trakya Glass Logistics EAD Lojistik Bulgaristan 30 Eylül 2012 31 Aralık 2011 Doğrudan Etkin Doğrudan ve dolaylı sahiplik oranı sahiplik oranı ve dolaylı sahiplik oranı Etkin sahiplik oranı Şirket ünvanı % % % % Trakya Cam Investment B.V. 70,0 70,0 70,0 70,0 Trakya Glass Bulgaria EAD 70,0 70,0 70,0 70,0 Trakya Glass Logistics EAD 70,0 70,0 70,0 70,0 Özkaynak yöntemi ile konsolide edilen iştirakler: 30 Eylül 2012 31 Aralık 2011 Sahiplik Oranı Sahiplik oranı Şirket ünvanı Faaliyet konusu Kayıtlı olduğu ülke % % Çayırova Cam San. A.Ş. Ticari faaliyet (*) Türkiye 28,1 28,1 Camiş Elektrik Üretim A.Ş. Elektrik üretimi ve satışı Türkiye 34,4 34,4 (*) Çayırova Cam San. A.Ş. sahip olduğu gayrimenkulleri Grup şirketlerine kiraya veren ve üretim-satış faaliyeti olmayan bir şirkettir. 8
2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar 2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar Finansal Tabloların Hazırlanış Esasları ve Önemli Muhasebe Politikaları Şirket ve Türkiye de yerleşik bağlı ortaklıkları, yasal defterlerini ve kanuni finansal tablolarını Türk Ticaret Kanunu ve vergi mevzuatınca belirlenen muhasebe ilkelerine uygun olarak tutmakta ve hazırlamaktadır. Yabancı ülkelerde faaliyet gösteren bağlı ortaklıklar muhasebe kayıtlarını ve yasal finansal tablolarını faaliyette bulundukları ülkelerin para birimleri cinsinden ve o ülkelerin mevzuatına uygun olarak hazırlamaktadırlar. Sermaye Piyasası Kurulu ( SPK ), Seri: XI, No: 29 sayılı Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliğ ( Seri: XI, No: 29 sayılı Tebliğ ) ile ortaklıklar tarafından düzenlenecek finansal raporlar ile bunların hazırlanması ve ilgililere sunulmasına ilişkin ilke, usul ve esasları belirlemektedir. Bu Tebliğ, 1 Ocak 2008 tarihinden sonra başlayan hesap dönemlerine ait ilk ara finansal tablolardan geçerli olmak üzere yürürlüğe girmiştir ve bu Tebliğ ile birlikte Seri: XI, No: 25 sayılı Sermaye Piyasasında Muhasebe Standartları Hakkında Tebliğ ( Seri: XI, No: 25 sayılı Tebliğ ) yürürlükten kaldırılmıştır. Bu tebliğe istinaden, işletmelerin finansal tablolarını Avrupa Birliği tarafından kabul edilen haliyle Uluslararası Finansal Raporlama Standartları na ( UMS/UFRS ) göre hazırlamaları gerekmektedir. Ancak Avrupa Birliği tarafından kabul edilen UMS/UFRS nin Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu ( UMSK ) tarafından yayımlananlardan farkları Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGDMSK) tarafından ilan edilinceye kadar UMS/UFRS ler uygulanacaktır. Bu kapsamda, benimsenen standartlara aykırı olmayan, KGDMSK tarafından yayımlanan Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartları ( TMS/TFRS ) esas alınacaktır. Rapor tarihi itibarıyla, Avrupa Birliği tarafından kabul edilen UMS/UFRS nin UMSK tarafından yayımlananlardan farkları KGDMSK tarafından henüz ilan edilmediğinden dolayı, ilişikteki finansal tablolar SPK Seri: XI, No: 29 sayılı Tebliğ i çerçevesinde UMS/UFRS ye göre hazırlanmış olup finansal tablolar ve dipnotlar, SPK tarafından 14 Nisan 2008 ve 9 Ocak 2009 tarihli duyurular ile uygulanması zorunlu kılınan formatlara uygun olarak sunulmuştur. Grup, muhasebe kayıtlarının tutulmasında ve kanuni finansal tablolarının hazırlanmasında, SPK tarafından çıkarılan prensipleri ve şartları, Türk Ticaret Kanunu ( TTK ), vergi mevzuatı ve Türkiye Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı ( Maliye Bakanlığı ) tarafından çıkarılan Tekdüzen Hesap Planı şartlarını esas almaktadır. SPK Finansal Raporlama Standartları na göre hazırlanan bu konsolide finansal tablolar, gerçeğe uygun değerleri ile gösterilen finansal varlık ve yükümlüklülerin dışında, tarihi maliyet esası baz alınarak Türk Lirası olarak hazırlanmıştır. Konsolide finansal tablolar, tarihi maliyet esasına göre hazırlanmış kanuni kayıtlara SPK Finansal Raporlama Standartları uyarınca doğru sunumun yapılması amacıyla gerekli düzeltme ve sınıflandırmalar yansıtılarak düzenlenmiştir. Kullanılan Para Birimi Grup un her işletmesinin kendi finansal tabloları faaliyette bulundukları temel ekonomik çevrede geçerli olan para birimi (fonksiyonel para birimi) ile sunulmuştur. Her işletmenin finansal durumu ve faaliyet sonuçları, Şirket in geçerli para birimi olan ve konsolide finansal tablolar için sunum para birimi olan TL cinsinden ifade edilmiştir. Şirket in müşterek yönetime tabi ortaklıklarından Hollanda da faaliyet gösteren Trakya Cam Investment B.V. nin fonksiyonel para birimi Euro, Bulgaristan da faaliyet gösteren Trakya Glass Bulgaria EAD ve Trakya Glass Logistics EAD nin fonksiyonel para birimi Bulgar Levası dır. Şirket in bağlı ortaklıklarından Hollanda da faaliyet gösteren Trakya Investment B.V., TRSG Glass Holding B.V. ve TRSG Autoglass Holding B.V. nin. fonksiyonel para birimi Euro dur. Trakya Glass Rus ZAO ve Automotive Glass Alliance Rus ZAO nun fonksiyonel para birimi Ruble, Romanya da faaliyet gösteren Glass Corp Sa nın fonksiyonel para birimi Yeni Rumen Leyi dir. Bu şirketlerin finansal tabloları konsolide edilirken bilanço kalemleri bilanço tarihindeki TL/Euro ve TL/Bulgar Levası, TL/Ruble ve TL/Yeni Rumen Leyi kuruyla, gelir ve giderler ise yıllık ortalama TL/Euro,TL/Bulgar Levası,TL/Ruble, TL/Yeni Rumen Leyi kuruyla çevrilmektedir. Bu çevrimden doğan çevrim karı/zararı, özkaynaklar altında oluşan Yabancı Para Çevrim Farkları hesabında yer almaktadır. Şirket in Türkiye de faaliyet gösteren bağlı ortaklıklarının fonksiyonel para birimi ise TL dir. 9
2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar (Devamı) 2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar (Devamı) Yüksek Enflasyon Dönemlerinde Finansal Tabloların Düzeltilmesi SPK nın 17 Mart 2005 tarih ve 11/367 sayılı kararı uyarınca, Türkiye de faaliyette bulunan ve SPK Muhasebe Standartları na (UMS/UFRS uygulamasını benimseyenler dahil) uygun olarak finansal tablo hazırlayan şirketler için, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere enflasyon muhasebesi uygulamasına son verilmiştir. Buna istinaden, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren UMSK tarafından yayımlanmış 29 No lu Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Standardı ( UMS/TMS 29 ) uygulanmamıştır. İşletmenin Sürekliliği Varsayımı Konsolide finansal tablolar, Şirket in ve konsolidasyona dahil edilen iştirak, bağlı ortaklık ve müşterek yönetime tabi ortaklıklarından önümüzdeki bir yılda ve faaliyetlerinin doğal akışı içerisinde varlıklarından fayda elde edeceği ve yükümlülüklerini yerine getireceği varsayımı altında işletmenin sürekliliği esasına göre hazırlanmıştır. Karşılaştırmalı Bilgiler ve Önceki Dönem Tarihli Finansal Tablolarının Düzeltilmesi Mali durum ve performans trendlerinin tespitine imkan vermek üzere, Grup un konsolide finansal tabloları önceki dönemle karşılaştırmalı olarak hazırlanmaktadır. Cari dönem konsolide finansal tabloların sunumu ile uygunluk sağlanması açısından karşılaştırmalı bilgiler gerekli görüldüğünde yeniden sınıflandırılır ve önemli farklılıklar açıklanır. Konsolide finansal tablolar, konsolidasyon esaslarına göre hazırlanan Şirket in, Bağlı Ortaklıklar ının, Müşterek Yönetime Tabi Ortaklıklar ının ve İştirakler inin hesaplarını içerir. Konsolidasyon kapsamına dahil edilen şirketlerin finansal tablolarının hazırlanması sırasında, SPK Finansal Raporlama Standartları na uygunluk ve Grup tarafından uygulanan muhasebe politikalarına ve sunum biçimlerine uyumluluk açısından, gerekli düzeltme ve sınıflandırmalar yapılmıştır. Grup, 31 Aralık 2011 tarihi itibari ile 20,93% olarak belirtilen Cam Elyaf taki hisse sahiplik oranını 30 Eylül 2012 tarihli raporunda 12,60% olarak değiştirmiştir. Grup, cari dönem konsolide finansal tablolara ilişkin notların sunumu ile uygunluk sağlaması açısından önceki dönem sunulan Not 38 in geçmiş döneminde düzeltme yapmıştır. Düzeltme toplam sermayenin rakamının hesaplanması ile ilgilidir. Sözkonusu düzeltmenin finansal tablolara herhangi bir etkisi olmamış, 31 Aralık 2011 tarihi itibarıyla sunulan net borç/özsermaye oranı aşağıdaki şekilde değişmiştir: 30 Eylül 2012 31 Aralık 2011 Finansal borçlar ve diğer ilişkili taraflara borçlar 428.863.322 336.581.390 Eksi: nakit ve nakit benzerleri ve ilişkili taraflardan diğer alacaklar (538.311.800) (552.355.306) Net borç (109.448.478) (215.773.916) Toplam öz sermaye 1.934.230.968 1.793.698.381 Toplam sermaye 2.043.679.446 2.009.472.297 Net borç / toplam sermaye oranı (5%) (11%) 10
2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar (Devamı) 2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar (Devamı) Grup, cari dönem konsolide finansal tablolara ilişkin notların sunumu ile uygunluk sağlaması açısından 1 Ocak -31 Mart 2012 döneminde sunulan 5 nolu dipnotta düzeltme yapmıştır. Düzeltme anılan dipnotta yer alan Türkiye ve Türkiye Dışı bölümlerindeki net satışlar, satışların maliyeti ve brüt kar kalemlerindeki gösterim farklılığı ile ilgili olup, söz konusu düzeltmenin finansal tablolara herhangi bir etkisi olmamıştır. 1 Ocak -31 Mart 2012 döneminde sunulan 5 nolu dipnot aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiştir. 1 Ocak - 31 Mart 2012 Türkiye Türkiye dışı Toplam Konsolidasyon düzeltmeleri Konsolide Net satışlar 190.465.034 106.126.893 296.591.927 (7.310.983) 289.280.944 - Düzeltme 49.969.872 (49.969.872) - - - Düzeltme sonrası satış gelirleri 240.434.906 56.157.021 296.591.927 (7.310.983) 289.280.944 Satışların maliyeti (128.400.200) (86.358.895) (214.759.095) 7.760.398 (206.998.697) - Düzeltme (40.512.035) 40.512.035 - - - Düzeltme sonrası satışların maliyeti (168.912.235) (45.846.860) (214.759.095) 7.760.398 (206.998.697) Brüt kar 62.064.834 19.767.998 81.832.832 449.415 82.282.247 - Düzeltme 9.457.836 (9.457.837) - - - Düzeltme sonrası brüt kar 71.522.670 10.310.161 81.832.832 449.415 82.282.247 11
2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar (Devamı) 2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar (Devamı) Yabancı Ülkelerde Faaliyet Gösteren Bağlı Ortaklıkların Finansal Tabloları Yabancı ülkelerde faaliyet gösteren iştirak, bağlı ortaklık ve müşterek yönetime tabi ortaklıklar ın finansal tabloları, faaliyet gösterdikleri ülkelerde geçerli olan kanun ve yönetmeliklere uygun olarak hazırlanmış olup SPK Finansal Raporlama Standartları uyarınca doğru sunumun yapılması amacıyla gerekli düzeltme ve sınıflandırmalar yansıtılarak düzenlenmiştir. İlgili yabancı ortaklıkların varlık ve yükümlülükleri konsolide bilanço tarihindeki döviz kuru, gelir ve giderler ortalama döviz kuru kullanılarak Türk Lirası na çevrilmiştir. Kapanış ve ortalama kur kullanımı sonucu ortaya çıkan kur farkları özkaynak içerisindeki yabancı para çevrim farkları kalemi altında takip edilmektedir. Konsolidasyon kapsamındaki yurtdışı faaliyetlerinin çevriminde kullanılan kurlar aşağıdaki gibidir: 30 Eylül 2012 30 Eylül 2011 31 Aralık 2011 Dönem Dönem Dönem Dönem Dönem Dönem Döviz Cinsi Sonu Ortalaması Sonu Ortalaması Sonu Ortalaması Euro 2,30850 2,29957 2,51570 2,27734 2,44380 2,32437 Bulgar Levası 1,18032 1,17575 1,28626 1,16439 1,24950 1,18843 Ruble 0,05711 0,05731 0,05732 0,05578 0,05815 0,05635 Yeni Rumen Leyi 0,50496 0,51467 0,57682 0,53706 0,56086 0,54372 Konsolidasyona İlişkin Esaslar Bağlı Ortaklıklar Kontrol, bir işletmenin faaliyetlerinden fayda elde etmek amacıyla finansal ve operasyonel politikaları üzerinde kontrol gücünün olması ile sağlanır. Bağlı Ortaklıklar, Şirket in ya (a) doğrudan ve/veya dolaylı olarak kendisine ait olan ve Şirket in üzerinde oy haklarına sahip olduğu hisseler neticesinde şirketlerdeki hisselerle ilgili oy hakkının %50 den fazlasını kullanma yetkisine sahip olduğu ya da (b) oy hakkının %50 den fazlasını kullanma yetkisine sahip olmamakla birlikte mali ve işletme politikaları üzerinde fiili hakimiyet etkisini kullanmak suretiyle, mali ve işletme politikalarını Şirket in menfaatleri doğrultusunda kontrol etme yetkisi ve gücüne sahip olduğu şirketleri ifade eder. 30 Eylül 2012 ve 31 Aralık 2011 tarihleri itibarıyla konsolidasyona tabi tutulan Bağlı Ortaklıklar, oy hakları ve etkin ortaklık oranları Dipnot 1 de gösterilmiştir. Bağlı Ortaklıklar, faaliyetleri üzerindeki kontrolün Grup a transfer olduğu tarihten itibaren konsolidasyon kapsamına alınmış ve kontrolün ortadan kalktığı tarihte de konsolidasyon kapsamından çıkartılmıştır. Gerekli görüldüğünde, Bağlı Ortaklıklar için uygulanan muhasebe politikaları Grup tarafından uygulanan muhasebe politikaları ile tutarlılığın sağlanması amacıyla değiştirilmiştir. Bağlı Ortaklıklar a ait bilançolar ve gelir tabloları tam konsolidasyon yöntemi kullanılarak konsolide edilmiş olup Şirket ve Bağlı Ortaklıklar ın sahip olduğu payların kayıtlı iştirak değerleri, ilgili özkaynaklar ile karşılıklı olarak netleştirilmiştir. Şirket ile Bağlı Ortaklıklar arasındaki grup içi işlemler ve bakiyeler konsolidasyon işlemi sırasında netleştirilmiştir. Şirket in sahip olduğu hisselerin kayıtlı değerleri ve bunlardan kaynaklanan temettüler, ilgili özkaynaklar ve kapsamlı gelir tablosu hesaplarından netleştirilmiştir. 12
2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar (Devamı) 2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar (Devamı) Konsolide bağlı ortaklıkların net varlıklarındaki ana ortaklık dışı paylar Grup un özkaynağının içinde ayrı olarak belirtilir. Ana ortaklık dışı paylar, ilk işletme birleşmelerinde oluşan (Dipnot 2.5) bu paylar ile birleşme tarihinden itibaren özkaynakta meydana gelen değişikliklerdeki ana ortaklık dışı payların toplamından oluşur. Konsolide edilen bir bağlı ortaklığın ana ortaklık dışı paya düşen birikmiş zararları, sözkonusu bağlı ortaklığın ana ortaklık dışı özkaynak tutarını aşabilir. Bu durumda birikmiş zarar ve ana ortaklık dışı paya düşecek daha sonraki cari yıl zararları, ana ortaklık dışı pay ile ilişkilendirilir. Müşterek Yönetime Tabi Ortaklıklardaki Paylar Müşterek Yönetime Tabi Ortaklıklar, Şirket ve Bağlı Ortaklıklar ı ile bir veya daha fazla müteşebbis ortak tarafından müştereken yönetilmek üzere, bir ekonomik faaliyetin üstlenilmesi için bir sözleşme dahilinde oluşturulan şirketleri ifade etmektedir. Grup, bu müşterek kontrolü, kendisinin doğrudan ya da dolaylı olarak sahip olduğu hisselerden yararlanarak sağlamaktadır. 30 Eylül 2012 tarihi itibarıyla Grup un müşterek yönetime tabi ortaklıklarının detayı Dipnot 1 de açıklanmıştır. Müşterek Yönetime Tabi Ortaklıklar oransal konsolidasyon yöntemi kullanılmak suretiyle konsolidasyon kapsamına alınırlar. Oransal konsolidasyon yönteminde, Müşterek Yönetime Tabi Ortaklıklar a ait finansal tablolarda yer alan varlık, yükümlülük, özkaynaklar, gelir ve giderler Grup un sahip olduğu etkin ortaklık oranları ile konsolidasyon işlemine tabi tutulmaktadır. Müşterek kontrol edilen varlıklardan kaynaklanan yükümlülük ve giderler, tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilir. Müşterek kontrole tabi ortaklıkların varlıklarının kullanılmasından ya da söz konusu varlıkların satışından elde edilen gelirden Grup a düşen pay, ilgili ekonomik faydaların Grup a akışının muhtemel olması ve tutarlarının güvenilir bir şekilde ölçülebilmesi halinde kayda alınır. Müşterek kontrol edilen bir ortaklıktaki Grup payının satın alımından kaynaklanan şerefiyenin muhasebeleştirilmesinde, bağlı ortaklık alımından kaynaklanan şerefiye için uygulanan muhasebe politikası uygulanır (Dipnot 2.5). Grup ile Grup un müşterek olarak kontrol ettiği ortaklıkların arasındaki işlemler neticesinde oluşan gerçekleşmemiş kar ve zararlar, Grup un müşterek yönetime tabi ortaklıktaki payı oranında elimine edilir. İştirakler İştiraklerdeki yatırımlar özkaynak yöntemi ile muhasebeleştirilmektedir. Bunlar, Grup un genel olarak oy hakkının %20 ile %50 sine sahip olduğu veya Grup un, şirket faaliyetleri üzerinde kontrol yetkisine sahip bulunmamakla birlikte önemli etkiye sahip olduğu kuruluşlardır. Grup ile İştirakler arasındaki işlemlerden doğan gerçekleşmemiş önemli karlar ve zararlar Grup un İştirakteki payı ölçüsünde düzeltilmiştir. Grup, İştirak ile ilgili olarak söz konusu doğrultuda bir yükümlülük altına girmemiş veya bir taahhütte bulunmamış olduğu sürece İştirakteki yatırımın kayıtlı değerinin sıfır olması veya Grup un önemli etkisinin sona ermesi durumunda özkaynak yöntemine devam edilmemiştir. Önemli etkinin sona erdiği tarihteki yatırımın kayıtlı değeri, o tarihten sonra gerçeğe uygun değeri güvenilir olarak ölçülebildiğinde gerçeğe uygun değerinden aksi takdirde maliyet bedeli üzerinden gösterilir. Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Grup un toplam oy haklarının %20 ye eşit veya %20 nin üzerinde olmakla birlikte Grup un önemli bir etkiye sahip olmadığı veya konsolide finansal tablolar açısından önemlilik teşkil etmeyen; teşkilatlanmış piyasalarda işlem görmeyen ve gerçeğe uygun değerleri güvenilir bir şekilde belirlenemeyen satılmaya hazır finansal varlıklar, maliyet bedelleri üzerinden, varsa, değer kaybı ile ilgili karşılık düşüldükten sonra konsolide finansal tablolara yansıtılmıştır. 13
2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar (Devamı) 2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar (Devamı) Grup un, toplam oy haklarının %20 nin altında olduğu veya Grup un önemli bir etkiye sahip olmadığı ve aktif piyasalarda kote pazar fiyatları olan ve rayiç değerleri güvenilir bir şekilde hesaplanabilen satılmaya hazır finansal varlıklar, rayiç (gerçeğe uygun) değerleriyle konsolide finansal tablolara yansıtılmıştır.muhasebe politikalarında yapılan önemli değişiklikler geriye dönük olarak uygulanmakta ve önceki dönem finansal tabloları yeniden düzenlenmektedir. Grup un cari dönemde muhasebe politikalarında önemli bir değişiklik olmamıştır. 2.2 Muhasebe Politikalarındaki Değişiklikler Muhasebe politikalarında yapılan önemli değişiklikler geriye dönük olarak uygulanmakta ve önceki dönem finansal tabloları yeniden düzenlenmektedir. Grup un cari dönemde muhasebe politikalarında önemli bir değişiklik olmamıştır. 2.3 Muhasebe Tahminlerindeki Değişiklikler ve Hatalar Muhasebe tahminlerindeki değişiklikler, yalnızca bir döneme ilişkin ise, değişikliğin yapıldığı cari dönemde, gelecek dönemlere ilişkin ise, hem değişikliğin yapıldığı dönemde hem de gelecek dönemlerde, ileriye yönelik olarak uygulanır. Grubun cari dönem içerisinde muhasebe tahminlerinde önemli bir değişikliği olmamıştır. Tespit edilen önemli muhasebe hataları geriye dönük olarak uygulanır ve önceki dönem finansal tabloları yeniden düzenlenir. 2.4 Uluslararası Finansal Raporlama Standartları ndaki (UFRS) değişiklikler Grup cari dönemde Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (UMSK) ve UMSK nın Uluslararası Finansal Raporlama Yorumları Komitesi (UFRYK) tarafından yayınlanan ve 1 Ocak 2012 tarihinde başlayan yıla ait ara dönemler için geçerli olan yeni ve revize edilmiş TMS/TFRS lerdeki değişiklik ve yorumlardan Topluluğun finansal tabloları üzerinde etkisi olan değişiklik ve yorumları uygulamıştır. 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren geçerli standart, değişiklik ve yorumlar - UMS 24 (Revize), İlişkili Taraf Açıklamaları - UFRYK 14, Asgari Fonlama Gerekliliğinin Peşin Ödenmesi - UFRS 1 (Değişiklik), UFRS nin İlk Defa Uygulanması - UFRS 7 (Değişiklik), Finansal Araçlar: Açıklamalar - 2010 Yıllık Geliştirme Projesi kapsamındaki standartlar 1 Ocak 2011 tarihinden sonra başlayan finansal dönemler için geçerlidir. Sözkonusu proje, aşağıdaki 6 standart ve 1 yorumdaki değişiklikleri içermektedir: > UFRS 1 UFRS nin İlk Defa Uygulanması > UFRS 3 İşletme Birleşmeleri > UFRS 7 Finansal Araçlar: Açıklamalar > UMS 1 Finansal Tabloların Sunumu > UMS 27 Konsolide ve Konsolide Olmayan Finansal Tablolar > UMS 34 Ara Dönem Finansal Raporlama > UFRYK 13 Müşteri Sadakat Programları 14
2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar (Devamı) 2.4 Uluslararası Finansal Raporlama Standartları ndaki (UFRS) değişiklikler (Devamı) 30 Eylül 2012 tarihinde henüz yürürlüğe girmemiş standart, değişiklik ve yorumlar - UFRS 7 (Değişiklik), Finansal Araçlar: Açıklamalar - UFRS 1 (Değişiklik), UFRS nin İlk Defa Uygulanması - UMS 32 (Değişiklik), Finansal Araçlar: Sunum - UMS 12 (Değişiklik), Gelir Vergileri - UMS 19 (Değişiklik), Çalışanlara Sağlanan Faydalar - UMS 1 (Değişiklik), Finansal Tabloların Sunumu - UFRS 9, Finansal Araçlar - UFRS 10, Konsolide Finansal Tablolar - UFRS 11, Ortak Düzenlemeler - UFRS 12, Diğer İşletmelerdeki Paylar ile İlgili Açıklamalar - UFRS 13, Makul Değer Ölçümü - UMS 27, Bireysel Finansal Tablolar - UMS 28, İştiraklar ve iş ortaklıkları - UFRYK 20, Madenlerle İlgili Üretim Sırasında Oluşan Sökme Maliyetleri - 2011 Yıllık Geliştirme Projesi kapsamındaki standartlar 1 Ocak 2013 tarihinden sonra başlayan finansal dönemler için geçerlidir. Sözkonusu proje, aşağıdaki 5 standarttaki değişiklikleri içermektedir: > UFRS 1 UFRS nin İlk Defa Uygulanması > UMS 1 Finansal Tabloların Sunumu > UMS 16 Maddi Duran Varlıklar > UMS 32 Finansal Araçlar: Sunum > UMS 34 Ara Dönem Finansal Raporlama Grup yukarıda yer alan değisikliklerin operasyonlarına olan etkilerini değerlendirip geçerlilik tarihinden itibaren uygulayacaktır. Yukarıdaki standart ve yorumların uygulanmasının gelecek dönemlerde Grup un konsolide finansal tabloları üzerinde önemli bir etki yaratmayacağı beklenmektedir. 2.5 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti Gelirlerin kaydedilmesi Gelirler, mal ve hizmet satışlarından alınan veya alınacak olan bedelin gerçeğe uygun değeri üzerinden tahakkuk esasına göre kayıtlara alınır. Net satışlar, teslim edilmiş malların ve gerçekleşmiş hizmetlerin fatura bedelinin, satış indirimleri ve iadelerinden arındırılmış halidir. Satışların içerisinde önemli bir finansman unsuru bulunması durumunda, gerçeğe uygun bedel gelecekte oluşacak tahsilatların, finansman unsuru içerisinde yer alan faiz oranı ile indirgenmesi ile tespit edilir. Fark, tahakkuk esasına göre finansal gelir olarak ilgili dönemlere kaydedilir (Dipnot 28). Malların satışı Malların satışından elde edilen gelir, aşağıdaki şartlar karşılandığında muhasebeleştirilir: Grup un mülkiyetle ilgili tüm önemli riskleri ve kazanımları alıcıya devretmesi, Grup un mülkiyetle ilişkilendirilen ve süregelen bir idari katılımının ve satılan mallar üzerinde etkin bir kontrolünün olmaması, Gelir tutarının güvenilebilir bir şekilde ölçülmesi, İşlemle ilişkili olan ekonomik faydaların Grup a akışının olası olması ve İşlemden kaynaklanacak maliyetlerin güvenilebilir bir şekilde ölçülmesi. 15
2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar (Devamı) 2.5 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (Devamı) Gelirlerin kaydedilmesi (Devamı) Hizmet sunumu Yıllara sari projelere ilişkin sözleşme geliri ve maliyetler, gelir tutarının güvenilir biçimde ölçülebildiği ve sözleşme kapsamındaki proje ile ilgili bir değişiklik varsa değişiklikten kaynaklanan gelir artışının muhtemel olduğu zaman muhasebeleştirilir. Sözleşme geliri, alınan veya alınacak hakedişlerin gerçeğe uygun değeri ile ölçülmektedir. Projeler, sabit fiyatlı sözleşmeler olup sözleşme gelirleri, sözleşmenin tamamlanma oranı metoduna göre hesaplanmaktadır. Toplam sözleşme gelirinin, tamamlanma oranına isabet eden tutarı, ilgili döneme sözleşme geliri olarak kaydedilir. Faiz geliri Faiz geliri, kalan anapara bakiyesi ve ilgili finansal varlıktan beklenen ömrü boyunca elde edilecek tahmini nakit girişlerini söz konusu varlığın net defter değerine getiren efektif faiz oranına göre ilgili dönemde tahakkuk ettirilir. Temettü geliri Hisse senedi yatırımlarından elde edilen temettü geliri, hissedarların temettü alma hakkı doğduğu zaman konsolide finansal tablolara yansıtılır. Kira geliri Gayrimenkullerden elde edilen kira geliri, ilgili kiralama anlaşmaları göz önüne alınarak tahakkuk esasına göre kaydedilir. Stoklar Stoklar, maliyetin ya da net gerçekleşebilir değerin düşük olanı ile değerlenmektedir. Sabit ve değişken genel üretim giderlerinin bir kısmını da içeren maliyetler ağırlıklı ortalama maliyet yöntemine göre değerlenir. Net gerçekleşebilir değer, olağan ticari faaliyet içerisinde oluşan tahmini satış fiyatından tahmini tamamlanma maliyeti ile satışı gerçekleştirmek için yüklenilmesi gereken tahmini maliyetlerin toplamının indirilmesiyle elde edilir. Stokların net gerçekleşebilir değeri maliyetinin altına düştüğünde, stoklar net gerçekleşebilir değerine indirgenir ve değer düşüklüğünün oluştuğu yılda gelir tablosuna gider olarak yansıtılır. Daha önce stokların net gerçekleşebilir değere indirgenmesine neden olan koşulların geçerliliğini kaybetmesi veya değişen ekonomik koşullar nedeniyle net gerçekleşebilir değerde artış olduğu kanıtlandığı durumlarda, ayrılan değer düşüklüğü karşılığı iptal edilir. İptal edilen tutar önceden ayrılan değer düşüklüğü tutarı ile sınırlıdır (Dipnot 13). Maddi Duran Varlıklar Maddi duran varlıklar, elde etme maliyetinden birikmiş amortismanın ve varsa değer düşüklüğünün düşülmesi ile bulunan net değerleri ile gösterilmektedir. Kiralama veya idari amaçlı ya da halihazırda belirlenmemiş olan diğer amaçlar doğrultusunda inşa edilme aşamasındaki varlıklar, maliyet değerlerinden varsa değer düşüklüğü kaybı düşülerek gösterilirler. Maliyete yasal harçlar da dahil edilir. Kullanıma veya satışa hazır hale getirilmesi önemli ölçüde zaman isteyen varlıklar söz konusu olduğunda, borçlanma maliyetleri Grup un ilgili muhasebe politikası uyarınca aktifleştirilir. Bu tür varlıklar, diğer sabit varlıklar için kullanılan amortisman yönteminde olduğu gibi, kullanıma hazır olduklarında amortismana tabi tutulur. Arazi ve yapılmakta olan yatırımlar dışında, maddi duran varlıkların maliyet tutarları, beklenen faydalı ömürlerine göre doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak amortismana tabi tutulur. Arazi ve arsalar için sınırsız ömürleri olması sebebi ile amortisman ayrılmamaktadır. Beklenen faydalı ömür, artık değer ve amortisman yöntemi, tahminlerde ortaya çıkan değişikliklerin olası etkileri için her yıl gözden geçirilir ve tahminlerde bir değişiklik varsa ileriye dönük olarak muhasebeleştirilir (Dipnot 18). 16
2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar (Devamı) 2.5 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (Devamı) Maddi Duran Varlıklar (Devamı) Finansal kiralama ile alınan varlıklar, beklenen ekonomik ömrü ile söz konusu kiralama süresinden kısa olanı ile sahip olunan maddi duran varlıklarla aynı şekilde amortismana tabi tutulur. Maddi duran varlıkların, tahmin edilen faydalı ömürleri aşağıdaki gibidir: Binalar Yeraltı ve yerüstü düzenleri Makine ve cihazlar Taşıtlar Döşeme ve demirbaşlar Özel maliyetler Faydalı ömür 25-50 yıl 8-50 yıl 8-15 yıl 4-5 yıl 2-15 yıl 4-5 yıl Maddi duran varlıklar olası bir değer düşüklüğünün tespiti amacıyla incelenir ve maddi duran varlığın kayıtlı değeri geri kazanılabilir değerinden fazla ise, karşılık ayrılmak suretiyle kayıtlı değeri geri kazanılabilir değerine indirilir. Geri kazanılabilir değer, ilgili maddi duran varlığın mevcut kullanımından gelecek net nakit akımları ile satış maliyeti düşülmüş gerçeğe uygun değerinden yüksek olanı olarak kabul edilir. Maddi bir duran varlığa yapılan normal bakım ve onarım harcamaları, gider olarak muhasebeleştirilmektedir. Maddi duran varlığın kapasitesini genişleterek kendisinden gelecekte elde edilecek faydayı artıran nitelikteki yatırım harcamaları, maddi duran varlığın maliyetine eklenmekte ve ilgili maddi duran varlığın kalan tahmini faydalı ömrü üzerinden amortismana tabi tutulmaktadır. Maddi duran varlıkların elden çıkarılması ya da bir maddi duran varlığın hizmetten alınması sonucu oluşan kazanç veya kayıp satış hasılatı ile varlığın net defter değeri arasındaki fark olarak belirlenir ve cari dönemde ilgili diğer faaliyet gelirleri ve giderleri hesaplarına yansıtılır. Maddi Olmayan Duran Varlıklar Satın alınan maddi olmayan duran varlıklar Satın alınan maddi olmayan duran varlıklar, maliyet değerlerinden birikmiş itfa payları ve birikmiş değer düşüklükleri düşüldükten sonraki tutarıyla gösterilirler. Bu varlıklar beklenen faydalı ömürlerine göre doğrusal itfa yöntemi kullanılarak itfaya tabi tutulur. Beklenen faydalı ömür ve itfa yöntemi, tahminlerde ortaya çıkan değişikliklerin olası etkilerini tespit etmek amacıyla her yıl gözden geçirilir ve tahminlerdeki değişiklikler ileriye dönük olarak muhasebeleştirilir (Dipnot 19). Maddi olmayan duran varlıkların, tahmin edilen faydalı ömürleri aşağıdaki gibidir: Haklar Diğer maddi olmayan varlıklar Faydalı ömür 3-5 yıl 3-5 yıl Bilgisayar Yazılımları Satın alınan bilgisayar yazılımları, satın alımı sırasında ve satın almadan kullanıma hazır olana kadar geçen sürede oluşan maliyetler üzerinden aktifleştirilir. Söz konusu maliyetler, ekonomik ömürlerine göre (3-5 yıl) itfaya tabi tutulur. 17
2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar (Devamı) 2.5 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (Devamı) Maddi Olmayan Duran Varlıklar (Devamı) Bilgisayar yazılımlarını geliştirmek ve sürdürmekle ilişkili maliyetler, oluştukları dönemde konsolide kapsamlı gelir tablosuna kaydedilmektedir. Kontrolü Grup un elinde olan, saptanabilir ve kendine özgü yazılım ürünleri ile direk ilişkilendirilebilen ve bir yıldan fazla süre ile maliyetinin üzerinde ekonomik fayda sağlayacak harcamalar maddi olmayan duran varlık olarak değerlendirilir. Maliyetler, yazılımı geliştiren çalışanların maliyetlerini ve genel üretim giderlerinin bir kısmını da içermektedir. Maddi olmayan duran varlık olarak değerlendirilen bilgisayar yazılım geliştirme maliyetleri, ekonomik ömürleri üzerinden (5 yılı geçmemek kaydıyla) itfaya tabi tutulurlar (Dipnot 19). Varlıklarda Değer Düşüklüğü Grup, şerefiye dışındaki tüm maddi ve maddi olmayan duran varlıkları için, her bilanço tarihinde söz konusu varlığa ilişkin değer düşüklüğü olduğuna dair herhangi bir gösterge olup olmadığını değerlendirir. Eğer böyle bir gösterge mevcutsa, o varlığın taşınmakta olan değeri, kullanım veya satış yoluyla elde edilecek olan tutarlardan yüksek olanı ifade eden net gerçekleşebilir değer ile karşılaştırılır. Eğer söz konusu varlığın veya o varlığın ait olduğu nakit üreten herhangi bir birimin kayıtlı değeri, kullanım veya satış yoluyla geri kazanılacak tutardan yüksekse, değer düşüklüğü meydana gelmiştir. Bu durumda oluşan değer düşüklüğü zararları konsolide kapsamlı gelir tablosunda muhasebeleştirilir. Değer düşüklüğünün iptali nedeniyle varlığın (veya nakit üreten birimin) kayıtlı değerinde meydana gelen artış, önceki yıllarda değer düşüklüğünün konsolide finansal tablolara alınmamış olması halinde oluşacak olan defter değerini (amortismana tabi tutulduktan sonra kalan net tutar) aşmamalıdır. Değer düşüklüğünün iptali konsolide kapsamlı gelir tablosunda muhasebeleştirilir. Finansal Kiralamalar Grup un esas olarak mülkiyetin tüm risk ve getirilerini üstüne aldığı maddi duran varlık kiralaması, finansal kiralama şeklinde sınıflandırılır. Finansal kiralamalar, kiralama döneminin başlangıcında finansal kiralama konusu sabit kıymetin rayiç değeri ile kira ödemelerinin bugünkü değerinden düşük olanını esas almak suretiyle maddi duran varlıklara dahil edilmektedir. Kiralamadan doğan finansman maliyetleri kiralama süresi boyunca sabit bir faiz oranı oluşturacak şekilde kira dönemine yayılmaktadır. Ayrıca, finansal kiralama konusu sabit kıymetler faydalı ömürleri esas alınmak suretiyle amortismana tabi tutulmaktadır. Finansal kiralama konusu sabit kıymetlerin değerinde bir azalma tespit edilirse değer düşüklüğü karşılığı ayrılır. Finansal kiralama borçları ile ilgili faiz ve kur farkı giderleri gelir tablosuna yansıtılmaktadır. Kira ödemeleri finansal kiralama borçlarından düşülür. Borçlanma Maliyetleri Banka kredileri, alındıkları tarihlerde, işlem maliyetleri düşürülmüş gerçeğe uygun değerleri üzerinden kayda alınırlar. Müteakip dönemlerde etkin faiz oranı yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş bedelleriyle değerlenir ve işlem masrafları düşüldükten sonra kalan tutar ile iskonto edilmiş maliyet değeri arasındaki fark, konsolide kapsamlı gelir tablosuna kredi dönemi süresince finansman maliyeti olarak yansıtılır (Dipnot 8). Kullanıma ve satışa hazır hale getirilmesi önemli ölçüde zaman isteyen varlıklar söz konusu olduğunda, satın alınması, yapımı veya üretimi ile ilişki kurulabilen borçlanma maliyetleri, ilgili varlık kullanıma veya satışa hazır hale getirilene kadar varlığın maliyetine dahil edilmektedir. Diğer tüm borçlanma maliyetleri, oluştukları dönemlerde konsolide kapsamlı gelir tablosuna kaydedilmektedir. 18