Sayfa 1 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Gözden Geçirme Notları 2011 Yılı Nisan Ayı TÜFE Göstergeleri TÜİK tarafından tarihinde açıklanan, 2011 yılı Nisan ayı Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) haber bültenine göre Endeks; Aylık bazda %0,87 Yıllık bazda %4,26 ve Oniki aylık ortalamalara göre de %6,79 oranlarında artış biçiminde gerçekleşmiştir (Bkz; Grafik 1, Grafik 2). CNBC-e Nisan ayı enflasyon anketine göre TÜFE de aylık bazda ortalama beklenti %0,96 olarak belirlenmiş, gerçekleşen endeks değeri bu beklentinin altında kalmıştır. Değişim Oranı (%) 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00 0,41 0,73 0,42 0,87-0,50-1,00-1,50-2,00 2010 2011 Grafik 1. Tüketici Fiyatları Endeksi (Bir Önceki Aya göre Değişim Oranları)
Sayfa 2 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 4,16 3,99 4,90 4,26 6,40 7,58 7,29 8,19 8,37 8,33 9,56 9,10 8,62 9,24 10,13 10,19 Değişim Oranı (%) 14,00 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0,00 2010 2011 Grafik 2. Tüketici Fiyatları Endeksi (Bir Önceki Yılı Aynı Ayına göre Değişim Oranları) TÜFE de kullanılan COICOP sınıflamasına göre ana harcama grupları düzeyinde TÜFE rakamları incelendiğinde, aylık olarak en fazla artışın %10,91 oranıyla giyim ve ayakkabı ana harcama grubu fiyatlarında olduğu görülmektedir. Diğer ana harcama gruplarındaki aylık değişimler ise; Ev eşyasında %1,76 Ulaştırmada %1,04 Lokanta ve otellerde %0,50 Konutta %0,39 Çeşitli mal ve hizmetlerde %0,27 Eğitimde %0,25 Sağlıkta %0,11 Eğlence ve kültürde %0,08 oranlarında artış olarak gerçekleşmiştir.
Sayfa 3 Alkollü içecekler ve tütün ana harcama grubu fiyatları bir önceki aya göre aynı düzeyde kalırken, gıda ve alkolsüz içecekler ana harcama grubu fiyatlarında %0,48 oranında, haberleşme ana harcama grubu fiyatlarında da %1,84 oranında düşüş olmuştur. Bir önceki yılın aynı ayına göre ise TÜFE de en yüksek artış %8,21 oranı ile çeşitli mal ve hizmetler ana harcama grubunda gerçekleşmiştir. Ulaştırmada %7,98, lokanta ve otellerde %7,30, ev eşyasında %7,28, giyim ve ayakkabıda %5,74, konutta %4,86, eğitimde %4,64, gıda ve alkolsüz içeceklerde %2,83 oranları ile artışın yüksek olduğu diğer ana harcama gruplarıdır. Aynı referans dönemi için TÜFE de eğlence ve kültürde %1,63, alkollü içecekler ve tütünde %1,51, haberleşmede %1,16 oranlarında düşüş olmuştur. Nisan ayında fiyatı en fazla artış gösteren ürün ve hizmetler; %17,40 oranındaki artış ile etek olurken bunu, %15,86 oranı ile erkek gömleği, %12,63 oranı ile bayan pantolon-ceket takımı ve %12,11 oranı ile de erkek takım elbisesi olmuştur. Bu sonuçlara göre giyim ve ayakkabı ana harcama grubunda yer alan ürünler, Nisan ayı fiyat artışında ilk dört sırayı almıştır. Nisan ayında fiyatı en fazla düşüş gösteren ürünler de; %33,41 oranı ile patlıcan, %26,62 oranı ile salatalık, %19,99 oranı ile sivri biber ve %8,52 oranı ile de domatestir. Bahar ayına girilmesi ve mevsim koşullarının düzelmesiyle birlikte kışın yüksek oranda artış gösteren sebze fiyatları yerini düşüşe bırakmıştır. Nisan ayına ait özel kapsamlı TÜFE göstergeleri incelendiğinde, H çekirdek fiyat göstergesinde (işlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler, tütün ürünleri ve altın hariç) aylık değişim %1,43; I çekirdek fiyat göstergesinde (enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın hariç) ise aylık değişim %1,77 dir. Bir önceki yılın aynı ayına göre ise H çekirdek fiyat göstergesinde %4,81 ve I çekirdek fiyat göstergesinde %4,42 oranında artış olurken, en yüksek artış G çekirdek fiyat göstergesinde (enerji, alkollü içkiler ile tütün ürünleri, fiyatları yönetilen/yönlendirilen diğer ürünler, dolaylı vergiler ve işlenmemiş gıda ürünleri hariç) %5,37 oranı ile olmuştur. Türkiye İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (İBBS) Düzey 2 ye göre 26 istatistiki bölge içerisinde, TÜFE nin aylık olarak en fazla artış gösterdiği bölge %1,51 oranındaki artış ile TR61 (Antalya, Isparta, Burdur) olmuştur. Fiyatların aylık olarak en az artış gösterdiği bölgeler ise;
Sayfa 4 %0,33 oranı ile TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın) ve %0,38 oranındaki artış ile de TR33 (Manisa, Afyon, Kütahya, Uşak) olmuştur (Bkz; Tablo 1). 2011 yılı Nisan ayında endekste kapsanan 445 maddeden; %16,0 ı olan 71 maddenin ortalama fiyatlarında herhangi bir değişim olmazken, %59,8 i olan 266 maddenin ortalama fiyatlarında artış ve %24,3 ü olan 108 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşmiştir. Tablo 1. İstatistiki Bölgelere göre Tüketici Fiyatları Endeksi Değişim Oranları (2003=100) İstatistiki Bölgeler (İBBS) Düzey 2 Bir önceki aya göre değişim oranı (Haziran 2011) Bir önceki yılın Aralık ayına göre değişim oranı (Haziran 2011/Aralık 2011) Bir önceki yılın aynı ayına göre değişim oranı (Haziran 2011/Haziran 2010) Oniki aylık ortalamalara göre değişim oranı (01 Temmuz 2010-30 Haziran 2011/ 01 Temmuz 2009-30 Haziran 2010) TÜRKİYE -1,43 3,43 6,24 6,47 TR10 (İstanbul) TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) TR22 (Balıkesir, Çanakkale) TR31 (İzmir) TR32 (Aydın, Denizli, Muğla) TR33 (Manisa, Afyon, Kütahya, Uşak) TR41 (Bursa, Eskişehir, Bilecik) TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) TR51 (Ankara) TR52 (Konya, Karaman) TR61 (Antalya, Isparta, Burdur) TR62 (Adana, Mersin) TR63 (Hatay, K.Maraş, Osmaniye) TR71 (Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir) TR72 (Kayseri, Sivas, Yozgat) TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın) TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop) TR83 (Samsun, Tokat, Çorum, Amasya) TR90 (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane) TRA1 (Erzurum, Erzincan, Bayburt) TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) TRB1 (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli) TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis) TRC2 (Şanlıurfa, Diyarbakır) TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) -1,33 3,02 5,16 5,60-1,64 3,76 6,42 6,82-2,06 3,49 5,81 7,04-2,32 3,31 6,05 6,93-0,62 3,31 7,34 7,09-0,66 3,43 7,56 7,41-1,30 3,83 5,98 6,44-2,39 4,05 6,07 5,43-0,95 4,49 6,10 6,44-0,69 2,66 6,89 7,71-0,89 4,59 6,62 6,42-0,44 3,07 7,13 6,85-0,54 3,57 8,01 7,20-0,53 3,43 7,42 7,36-1,06 3,83 6,42 7,08-1,67 3,95 7,17 6,43-0,43 4,09 6,99 7,49-0,68 3,84 6,81 6,60-0,70 3,92 6,50 6,78-0,04 4,48 7,55 7,98-0,65 3,80 6,10 8,14-0,26 3,70 6,75 7,11-0,38 3,14 6,71 6,88-0,28 2,86 8,30 7,60-1,01 2,66 7,80 7,56-0,94 3,06 7,88 6,28
Sayfa 5 AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ İLE KIYASLAMA EURO BÖLGESİ ENFLASYON GÖSTERGELERİ 1 EUROSTAT tarafından açıklanan MUICP (Monetary Union Index of Consumer Prices) a göre Euro bölgesi 2011 yılı Mart ayı için geçici sonuçlara göre enflasyon; Bir önceki aya göre %1.4 Bir önceki yılın aynı ayına göre %2,7 ve Oniki aylık ortalamalara göre de %2,0 oranlarında artış göstermiştir. 2010 yılı Mart ayı itibariyle %1,6 oranında olan enflasyonun yükseliş eğilimi göstererek 1,1 puan artışla 2011 yılı Mart ayında %2,7 oranına yükseldiği görülürken, bir önceki aya göre de %1,4 oranında artış göstermiştir. Ana harcama grupları itibariyle TÜFE deki aylık değişim oranlarına bakıldığında; Mart ayında en yüksek oranlı artış %15,1 oranı ile giyim ana harcama grubunda olurken, ulaştırma ana harcama grubunda %1,3 oranında, konut ile ev eşyası ana harcama gruplarında %0,6 oranında, gıda ana harcama grubunda %0,5 oranında artış olmuştur. Aynı ayda haberleşme ile eğlence ve kültür ana harcama grupları fiyatı %0,2 oranında düşüş göstermiştir. 2011 yılı Mart ayında yıllık olarak TÜFE deki değişimlere bakıldığında, %0,6 oranı ile haberleşme, %0,3 oranı ile de eğlence ve kültür ana harcama grubu fiyatlarında düşüş olurken, diğer ana harcama gruplarının fiyatında ise artış olmuştur. İlgili dönem için artışın en yüksek olduğu harcama grupları %5,6 oranı ile ulaştırma, %5,1 oranı ile konut, %3,6 oranı ile de alkollü içecekler ve tütün ana harcama grupları olmuştur. Özel kapsamlı çekirdek fiyat göstergelerinin geçici sonuçlarına göre 2011 yılı Mart ayında, aylık ve yıllık olarak en yüksek artış enerji grubunda olmuştur. Bu grupta aylık artış %2,5 oranında, yıllık artış ise %13,0 oranında gerçekleşmiştir (Bkz; Tablo 2). 1 Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (EUROSTAT) ın veri açıklama takviminde en son açıklanan Mart ayı göstergelerine ilişkin geçici tahmini sonuçlara yer verilmiştir.
Sayfa 6 Tablo 2. Ana Harcama Grupları İtibariyle Euro Bölgesi Tüketici Fiyatları Değişim Oranları (*): Geçici verilerdir. Bu konuyla ilgili bir sonraki haber bülteninin yayımlama tarihini www.tobb.org.tr adresinde YAYINLAR başlığı altında, Takvimden görebilirsiniz.