AİLE VE DİNÎ REHBERLİK DAİRE BAŞKANLIĞI Proje Hazırlama Basamakları ve Örnekler
AİRB Nasıl Çalışır? Aile birliğinin varlığında ortaya çıkan sorunları çözmeye yönelik dini danışmanlık ve rehberlik yapar. Aile bütünlüğünü destekleyici «aile odaklı» eğitim faaliyetlerinde bulunur. AİRB, kadın, çocuk ve aile ile ilgili çalışmalar yapan kurumlarla ortak çalışmalar yapar.
AİRB Nasıl Çalışır? Yereli dikkate alır. Bunun için alan araştırmaları yapar. Sorunları tespit eder. Tekil değil, kapsayıcı, Devamlılık arz eden, Sistematik, denetlenebilir, hedef odaklı, profesyonel, İşbirliği esasına dayanan, kurum içi, bürolar arası ve diğer kurumlarla ortak çalışmalar yapabilme vizyonuna sahip PROJE bazlı çalışmalar yapar.
Proje Nasıl Hazırlanır? Proje Nedir? Tek bir etkinlik proje değildir! Proje, bir probleme çözüm bulma ya da beliren bir fırsatı değerlendirmeye yönelik, bir ekibin, önceden belirlenmiş bir süre ve sınırlı bir finansman dahilinde, birtakım kaynaklar kullanarak, kaliteyi göz önünde bulundururken olası riskleri de yönetmek şartıyla, bir süre içerisinde değişim yaratmayı hedefleyen ve bu doğrultuda özgün bir planı başlatma, yürütme, kontrol etme ve sonuca bağlama sürecidir.
1. Başlamadan Önce Her proje, bir fikirle başlar. Beyin fırtınası, eşit katılım, farklı ve yeni fikirlerin ortaya çıkmasına katkıda bulunur. Her fikir, bir proje değildir!
2. Analiz Aşaması Sağlam bir proje kurgusu, doğru sorun analizi ve planlama ile mümkündür. Sorun alanının tespiti ve analizi yapılmalıdır. Sorun analizi, temel soruna neden olan alt sorun alanlarının belirlenmesi ile olur. Sorun analizi yapılırken, istatistiki veriler ve araştırma sonuçlarına dayanılır. Kişisel görüşler, tahmin ve beklentiler, doğru sorun analizine imkan vermez.
SORUN ANALİZİ Sorun analizi yapılırken, ana sorun ve ana soruna neden olan alt sorunlar başlıklar halinde tespit edilir. ANA SORUN Alt sorun
3. Planlama ve Yazım TANITIM GEREKÇE UYGULAMA ADIMLARI METODOLOJİ LİTERATÜR
TANITIM Projenin Adı: Projenin amacını kısaca ifade eden, net ve öz bir isim verilmelidir. Proje teklif metni hazırlandıktan sonra isme karar verilmesi daha doğru olacaktır. Projenin Özeti: Proje Alanı: Projenin hangi il, ilçe ve yerleşim biriminde yürütüleceği burada belirtilir. Projenin Amacı ve Hedefleri: Projenin ana amacı ve varsa amacın alt hedefleri aktarılır. Hedefler, sorun alanındaki olumsuz ifadelerin olumluya çevrilmesiyle oluşturulur.
Projenin Özeti Amaç Uygulama adımları Beklenen sonuçlar Maliyet Süre Ortaklar Projenin Özeti
Hedef Grup: GEREKÇE Projeden doğrudan ya da dolaylı yoldan fayda sağlayacak grupların kimler olduğu belirtilir. Hedef grupların net bir şekilde tanımlanması gereklidir. Hedef gruplar; kadınlar, erkekler, çocuklar, sivil toplum kuruluşları, özel kurumlar v.b olabilir. Seçilen hedef grubunun sorun ve ihtiyaçları belirtilir.
GEREKÇE Mevcut Durum, İhtiyaçlar ve Problemler Temel soruna neler yol açmaktadır? Bu sorunun sebepleri nelerdir? Bu sorun başka hangi sorunları etkilemektedir?
UYGULAMA ADIMLARI Proje çıktılarına ulaşmak için yürütülmesi gereken çalışmalardır. Bu adımlar, faaliyetler, madde madde yazılmalıdır. Faaliyetler, amaç için yapılması gerekenlerden oluşur. Bu sebeple, amaç, bütçe ve süre ile uyumlu olmalıdır. Faaliyetlerin her birinin bir sonucu bulunur. Sonuçlar, ölçülebilir, net ve somut olmalıdır.
METODOLOJİ Projeyi yürütme metodu ve bu metodun seçilme sebebi: Projenin hedeflerine ulaşılabilmesi için izlenecek uygulama adımlarında kullanılacak metot aktarılır. Bu metodun neden seçildiği belirtilir. Proje İzleme Mekanizması: Projenin izleme mekanizmasının nasıl işleyeceği ve bu işte hangi kurum, kuruluş veya grupların rol alacağı belirtilir. Proje izlemi için, belirlenmiş performans göstergeleri kontrol edilmelidir. Ortakların Katılımı ve Görevleri: Varsa paydaş kurum, kuruluş yada grupların hangi görev ve rolleri üstlenecekleri belirtilir. Ortakların Seçilme Sebepleri Proje Ekibi ve Görev Tanımları: Proje ekibinin kimlerden oluştuğu, koordinatör, sekreter, eğitmenler ve muhasebeci ayrımlarına gidilerek belirtilir.
LİTERATÜR İlgili alanda yurtiçi ve uluslararası literatür taranarak yapılan çalışmaların bir özeti ve önerilen projenin literatürdeki yeri belirtilir.
Başarılı Projenin Özellikleri Sorun, amaç, hedef, bütçe, süre ve faaliyet adımlarının uyumlu, İhtiyaca cevap veren, Çoğaltıcı etkiye sahip, Kurumsal, finansal ve politikalarının sürdürülebilirliği olan, Proje döngüsü yönetimi iyi proje
Proje Başvurusu -Kaynak Talebi Proje hazırlama aşaması tamamlandığında proje başvurusu için yapılması gerekenler sırasıyla şunlardır: 1. Projeyle başvurulacak kurum, fon ve kriterler hakkında detaylı bilgi alınması. 2. Başvuru kriterlerine uygun proje başvuru formatının hazırlanması ve gönderilmesi. 3. Başvuru sonrası sonuca ilişkin gerekli takibin yapılması. 4. Olumlu cevap alınması durumunda, bir sonraki prosedürün takip edilmesi. 5. Olumsuz cevap alınması durumunda, teşekkür mektubu yazılması ve eğer ret mektubunda yazmıyorsa reddedilme sebebinin ve kriterlerinin öğrenilmesi.
Sosyal Destek Programı (SODES) SODES istihdam, sosyal içerme, kültür, sanat ve spor olmak üzere üç bileşenden oluşur. İstihdam bileşeni: Bu bileşen kapsamındaki projeler ile istihdam edilebilirliğin artırılması, ildeki ve bölgedeki ihtiyaçlara uygun alanlarda nitelikli işgücünün ve mesleki bilgi ve birikimin geliştirilmesi, toplumun dezavantajlı kesimlerinin istihdama erişiminin kolaylaştırılması ve kendi işini kurabileceklere destek olunması hedeflenmektedir. Sosyal içerme bileşeni: Bu bileşen kapsamındaki projeler ile yoksulluğun azaltılması, sosyal yardım alan yoksul kesimin kendi geçimini temin edecek duruma getirilmesine destek olunması, yaşlı, özürlü, kadın ve çocuklar gibi toplumun öncelikli kesimlerinin yaşam standartlarının yükseltilmesi ve bunlara götürülen hizmetlerin kalitesinin artırılması beklenmektedir. Kültür, sanat ve spor bileşeni: Bu bileşen kapsamındaki projeler ile toplumun ihtiyaç duyduğu kültürel, sanatsal ve sportif faaliyetlerin geliştirilmesi, özellikle çocukların ve gençlerin bu tür faaliyetlere yönlendirilerek yeteneklerinin açığa çıkartılması ve kendilerine ve topluma yararlı alışkanlıklar edinmelerine yardımcı olunması amaçlanmaktadır.
SODES'in Kapsadığı İller Güneydoğu Anadolu Projesi kapsamındaki Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa ve Şırnak illeri ile Doğu Anadolu Projesi kapsamındaki Ağrı, Ardahan, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gümüşhane, Iğdır, Hakkari, Kars, Malatya, Muş, Tunceli, Van, Adana, Mersin, Osmaniye, Kahramanmaraş ve Hatay
ÖRNEK PROJELER ADIYAMAN MÜFTÜLÜĞÜ Projenin Adı: Kur'an ı Gören Eller Projenin Süresi: 2 yıl (devam ediyor) Projenin Bütçesi:13 bin tl (2 yıllık servis ve iaşe giderleri) Proje Özeti: Görme engelli olan hanımların Kur an öğrenme isteklerini yerine getirmek amacıyla planlanmış bir projedir. Şehir dışından braille alfabesini bilen hafız ve kendisi de âma olan bir hoca hanım bulunup görme engelli dernekler ile iletişime geçilerek alt yapı hazırlanmıştır. Bir Kur an Kursunun bir sınıfı görme engellilere ayrılmış ve hiç okuma bilmeyen hanımlar braille alfabesi öğrenerek Kur an okumaya başlamışlardır.
ADIYAMAN MÜFTÜLÜĞÜ ÖRNEK PROJELER Projenin Adı: Romen Kardeşimi Seviyorum Projenin Süresi:6 ay Projenin Bütçesi: 45 000 tl Proje Özeti: İl Emniyet Müdürlüğü paydaş kurumdur. Romen vatandaşların yoğun olduğu bölgede 40 romen aileye yönelik planlanmıştır. Kendilerini toplumun dışında bir kesim gibi gören Romenlerin adaptasyon sorununun çözümüne katkıda bulunmak üzere sosyal etkinliklerle birlikte dini ve ahlaki eğitim çalışmaları yapmak amaçlanmıştır. SODES projesidir.
ÖRNEK PROJELER BALIKESİR MÜFTÜLÜĞÜ Projenin Adı : Hz. Peygamber ve Merhamet Eğitimi Projenin Süresi : 6 Hafta ( Haftada 2 saat olmak üzere 32 saat) Projenin Bütçesi : 750-1000 tl Proje Özeti : Balıkesir Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü kurumlarında çalışan bakıcı anneler ve yardımcı personelden 25 er kişilik gruplar oluşturularak, Müdürlüğün planladığı gün ve saatlerde bu gruplara 2 şer saatlik seminer verilmiştir. Seminerdeki konu başlıkları : Sevgi ve Merhamet erdemi, Öğrenilmiş Merhametsizlik, Merhametin Sembolü Anne, Şefkat ve Merhamet Peygamberi Hz Muhammed (s.a.v.), Hz Peygamber ve Yetimler
ÇANKIRI MÜFTÜLÜĞÜ ÖRNEK PROJELER Projenin Adı: Altın Kitaplar Günlerde Buluşuyor Projenin Süresi: 8 ay (Mayıs-Aralık 2012) Projenin Bütçesi: 900 TL Projenin Amacı: Proje, Çankırılı Hanımların talepleri doğrultusunda gerçekleştirilen, kabul günleri, altın günleri vb. hanım toplantılarına yapılan ziyaretler şeklinde gerçekleştirilmektedir. Proje Yürütme Kurulu üyeleri, bu ziyaretlerde Kur an-ı Kerim tilaveti, güncel meseleler üzerine sohbetler, soru cevaplar ve ilahilerle katılımcı hanımlara hitap etmektedirler. Proje kapsamında, katılımcı hanımlara DİB yayınlarından kitaplar hediye edilmiştir. Bu vesile ile Çankırılı Hanımlar, dini eğitsel eserlerle buluşturulup kitap okumaya teşvik edilmektedirler.
ÖRNEK PROJELER ÇORUM MÜFTÜLÜĞÜ Projenin Adı: Kadına Şiddetin Engellenmesinde Değerlerin Rolü Projenin Süresi: 6 ay Ortaklar: Çorum Valiliği, Çorum Belediyesi, Çorum İl Emniyet Müdürlüğü, Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü, Çorum Barosu, Hitit Üniversitesi, Değerler Eğitimi Merkezi. Ankara Üniversitesi Kadın Araştırmaları Merkezi Proje Özeti: Projenin öncelikli hedefi, toplumda değişen fiziki, kültürel, ekonomik, sosyal şartlar içinde kadına bakış açısının durum tespitinin yapılmasıdır. Bunun yanı sıra kadınların mağdur oldukları şiddet durumlarında haklarını ve nerelere başvurabileceklerinin anlatılması, caydırıcılığın sağlanması hedeflenmiştir.
ÖRNEK PROJELER MARDİN MÜFTÜLÜĞÜ Projenin Adı: Sağlıklı Eğitim İçin Sağlıklı Ortam Projenin Süresi:12 AY Proje Özeti: Mardin Müftülüğü ne bağlı eğitim kurslarında mevcut bulunan 17 sınıfın eğitim ortamının iyileştirilmesi, kütüphane oluşturulması, kursiyerlerin sosyo-kültürel seviyelerini yükseltmek ve bilgi birikimlerini arttırmak amacıyla çeşitli kitapların satın alınması, alınacak kitapların muhafazası ve düzeninin sağlanması için kitaplık, elektronik malzeme, Mardin Müftülüğüne bağlı, olanakları kısıtlı eğitim kurslarına masa üstü bilgisayar, yazıcı ve güç kaynağı temini sağlanmıştır. Oluşturulacak kütüphaneden kursiyerler arasında, kitap okuma kampanyası başlatılarak her kurstan en çok kitap okuyanın dönem sonunda ödüllendirilmesi hedeflenmiştir. SODES projesidir.
ÖRNEK PROJELER
ÖRNEK PROJELER MERSİN MÜFTÜLÜĞÜ (Akdeniz İlçe Müftülüğü) Projenin Adı: İl(le)de Roman Olsun Projenin Süresi: 12 Ay Projenin Bütçesi: 80.000 TL Proje Özeti: Projeye İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü ve Romanlar Kültür ve Yardımlaşma Derneği de dahil edilmiştir. Roman vatandaşların sosyal alanda yaşadıkları sıkıntıları toplum gündemine taşımak ve kamuoyu duyarlılığını oluşturmak amacıyla tasarlanan projede eğitim, kültür ve sanatsal faaliyetler gerçekleştirmek suretiyle Roman vatandaşların bilgi ve kültür seviyelerinin artmasına destek vermek, komşuluk ve arkadaşlık bağlarının sağlamlaştırılması ve milli ve manevi değerlerin kuvvetlenmesine katkı sağlamak hedeflenmiştir. SODES projesidir.
ÖRNEK PROJELER MERSİN MÜFTÜLÜĞÜ Projenin Adı: Aileler Bilinçleniyor Şiddet Bitiyor Projenin Süresi: 12 Ay Projenin Bütçesi: 100 Bin TL Ortaklar: Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü, İl Milli Eğitim Müdürlüğü, İl Sağlık Müdürlüğü, Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü, Çağlayan Çalışan Kadınlar Derneği Projenin Özeti: Proje maddi imkânsızlıklar ve sosyal olaylar (terör) nedeniyle göç eden ailelerin yoğunlukta olduğu bölgelerde yaşayan vatandaşlara yönelik planlanmıştır. Aileyi oluşturan temel unsurlardaki sorunların tespit edilmesi ve sorunların giderilmesini sağlamak için konusunda uzman kişiler tarafından eğitim faaliyetleri gerçekleştirilmesi ve çeşitli kültürel-sanatsal etkinliklerle bu konu toplumun gündemine taşınarak bilinçli ailelerin oluşmasına ve şiddetin olmadığı huzurlu bir toplumun oluşmasına katkı sağlanması hedeflenmiştir. Anne, baba ve çocukları kapsayan çok yönlü faaliyetler gerçekleştirilerek aileyi oluşturan bütün bireylere ulaşmak amaçlanmıştır. SODES projesidir.
ÖRNEK PROJELER MERSİN MÜFTÜLÜĞÜ Projenin Adı: Kardeşlik Projenin Süresi: 12 ay Projenin Bütçesi:420,000 TL Ortaklar: İl Emniyet Müdürlüğü, İl Milli Eğitim Müdürlüğü, İl Sağlık Müdürlüğü, Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü Proje Özeti: Proje çerçevesinde Doğu ve Güneydoğudan göç alan, maddi manevi yoksunluk içinde bulunan, eğitim düzeyi düşük, sosyal ve kültürel faaliyetlere katılım oranının az olduğu, dezavantajlı vatandaşların yoğunlukta olduğu bölge camilerinde «Kadın Yaşam Alanları» oluşturulacaktır. Faaliyetleri yürütmek üzere, bölge halkının dilini bilen, alanında uzman 20 kişilik (dışarıdan) yarı zamanlı personel istihdam edilecektir. Broşür, el ilanı, afiş ve eğitici kitabı basılacaktır. SODES projesidir.
ÖRNEK PROJELER KIRIKKALE MÜFTÜLÜĞÜ Projenin Adı: Kadına ve Çocuğa Yönelik Şiddet Kul Hakkıdır (2012) Projenin Süresi: 2 yıl Proje Özeti: Şiddetin hak ihlali olduğunu vurgulayan manevi psiko-sosyal içerikli bir sunum hazırlanmış, 11 STK ve 13 Kur an Kursunda sunum yapılarak kamuoyunun bu konuda bilgilendirilmesi sağlanmıştır.
ÖRNEK PROJELER KÜTAHYA MÜFTÜLÜĞÜ Projenin Adı: Toplumun Mayası Aile Projenin Süresi: 2011-2015 Ortakları: Kütahya Valiliği, Kütahya Belediyesi, Dumlupınar Üniversitesi, İl Jandarma Komutanlığı, İl Emniyet Müdürlüğü, İl Müftülüğü, İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü, İl Milli Eğitim Müdürlüğü, İl Gençlik ve Spor Müdürlüğü, Rehberlik Araştırma Merkezi, Halk Eğitim Merkezi, KUTSO Kadın Girişimciler İl Kurulu, Nafi Güral Eğitim Vakfı, Halka Eğitim Kültür Sanat ve Dayanışma Derneği Proje Özeti: Proje aile içi iletişimi güçlendirerek aile birliğini ve bütünlüğünü oluşturmak; sağlıklı, başarılı, mutlu nesiller inşa etmek amacıyla tasarlanmıştır. Bireylere verilecek eğitimler, konferans, seminer ve paneller ile aile içi iletişimin temel öğeleri olan sevgi, saygı, sadakat, mutluluk, iletişim kavramlarına yönelik farkındalık yaratmak, Toplumun çekirdeği olan ailelerin aile içi iletişim becerilerini geliştirerek yaşam kalitelerinin arttırılması ve müftülük ile sivil toplum kuruluşları, kamu kurumları ve üniversite arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi hedeflenmiştir.
ÖRNEK PROJELER TRABZON MÜFTÜLÜĞÜ Projenin Adı: Kalbimiz Seninle Yumuşasın Projenin Süresi: 2011 Projenin Bütçesi: 350.000 TL Proje Özeti: 0-15 yaş arası yetimleri kapsayan projede her din görevlisi görev yaptığı bölgede ikamet eden yetim çocukları tespit etmiş, sisteme kaydedilen yaklaşık 550 yetime duygularını öğrenmek, ihtiyaçlarını tespit etmek amacıyla mektup gönderilmiştir. Çocukların mektuplara verdikleri cevaplar değerlendirilerek gıdadan giyime, mobilyadan elektronik eşyaya kadar farklı dilekleri yerine getirilmiştir.