AĞIR VE TEHLİKELİ İŞLER TÜZÜĞÜNÜN YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILMASI HAKKINDA TÜZÜK Resmi Gazete: 28 Nisan 2006 - Sayı : 26152 MADDE 1 29/3/1973 tarihli ve 7/6174 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Ağır ve Tehlikeli İşler Tüzüğü yürürlükten kaldırılmıştır. MADDE 2 Danıştayca incelenmiş olan bu Tüzük yayımı tarihinde yürürlüğe girer. MADDE 3 Bu Tüzük hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. AĞIR VE TEHLİKELİ İŞLER TÜZÜĞÜ 1 / 17
Yürürlüğe Koyan Bakanlar Kurulu Kararnamesi: 7/6174-29.3.1973 Resmi Gazete ile Neşir ve İlânı: 9 Nisan 1973 - Sayı: 14502 5.t. Düstur, c.12 - s.1960 MADDE 1 - Hangi işlerin ağır ve tehlikeli işlerden sayılacağı, kadınlarla 16 yaşını doldurmuş fakat 18 yaşını bitirmemiş çocukların, hangi çeşit ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılabilecekleri bu Tüzükte belirtilmiştir. MADDE 2 - Ağır ve tehlikeli işler, bu Tüzüğe bağlı cetvelde gösterilmiştir. Bu cetvelde, karşısında (K) harfi bulunmayan işlerde kadınlar ve (Ç) harfi bulunmayan işlerde de 16 yaşını doldurmuş fakat 18 yaşını bitirmemiş çocuklar çalıştırılmaz. 16 yaşını doldurmamış çocukların ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılması yasaktır. Şu kadar ki, ihtisas ve meslek öğrenimi veren okulları bitirip o konudaki işi meslek edinmiş kadınlarla 16 yaşını doldurmuş çocuklar ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılabilir. İlgili Bakanlıklarca yeterliği kabul edilen kursları bitirip, o işi meslek edinmiş olan bu gibiler cetvelin 35 inci sırasından 62 nci sırasına kadar (62) dahil) belirtilen işlerde çalıştırılabilir. MADDE 3 - Ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılacak işçiler (Kadınlar dahil) ile 16 yaşını doldurmuş fakat 18 yaşını bitirmemiş çocukların işe girişlerinde, işin niteliğine ve şartlarına göre bedence bu işlere elverişli ve dayanıklı olduklarının hekim raporu ile saptanması zorunludur. İşin devamı süresince de bu işlerde çalıştırılmalarında bir sakınca olmadığının; 16 yaşını doldurmuş fakat 18 yaşını bitirmemiş çocuklar için en az 6 ayda bir, diğerleri için de en az yılda bir defa hekim raporu ile saptanması zorunludur. Bu raporları; işyeri hekimi, işçi sağlığı dispanserleri, bunların bulunmadığı yerlerde sırasıyla en yakın Sosyal Sigortalar Kurumu Sağlık tesisleri ve hekimleri, sağlık ocağı, Hükümet veya belediye doktorları tarafından verilir.raporlarda hangi bilgilerin bulunacağı Çalışma ve Sosyal ve Sosyal 2 / 17
Yardım Bakanlıklarınca birlikte saptanır. Bir işçinin, ağır ve tehlikeli işlerde çalışanlara ait sağlık durumu raporu olmadıkça ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılması yasaktır. İşçilerin gerek ilk işe girişlerinde gerekse ara muayenelerinde saptanan sağlık durumları bu rapora işlenir. Bu raporlar, teftişe yetkili memurların her istediğinde gösterilmek üzere işveren veya yetkili tarafından, gizliliğine halel gelmeyecek bir surette işyerindeki kişisel sağlık dosyalarında saklanır. İşyeri hekimi tarafından verilen rapora itiraz halinde, işçi en yakın Sosyal Sigortalar Kurumu Hastanesi Sağlık Kurulunca muayeneye tabi tutulur; verilen rapor kesindir. İşyerinden ilişkileri kesilerek yeni bir işe giren işçilerin bu raporları veya örnekleri yeni işveren veya vekilinin isteği halinde o işyerine gönderilir. MADDE 4 - Kadınlar, ay hali günlerinde ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılamazlar. Bu günlerin sayısı 5 gün olarak hesap edilir. Daha fazlası için hekim raporuna göre hareket edilir. Ay halinin başlangıcı işçinin ihbar tarihidir. MADDE 5 - İşveren veya vekili, ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırdığı işçilerin nüfus kimlik cüzdanlarının onaylı örneklerini saklayarak, bunları teftiş ve denetlemeye yetkili makam ve memurların her isteyişinde göstermekle ödevlidir. MADDE 6 - Bu Tüzükte belirtilen şartlara aykırı olarak, ağır ve tehlikeli işlerde kadın ve çocuk işçi çalıştırıldığı veya çalışan işçinin sağlık durumu itibariyle böyle bir işte çalıştırılmamasının gerektiği saptandığında, bunlar, çalışmaktan alıkonur. MADDE 7-25.8.1971 günlü ve 1475 sayılı İş Kanununun 78 inci maddesine dayanılarak Çalışma ve Sosyal ve Sosyal Yardım Bakanlıklarınca düzenlenen ve Danıştayca incelenmiş olan bu Tüzük hükümleri, Resmi 3 / 17
Gazete ile yayımı gününde yürürlüğe girer. MADDE 8 - Bu Tüzük hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. AĞIR VE TEHLİKELİ İŞLERE AİT CETVEL 10 yaşını doldurmuş fakat 18 yaşını Bitirmemiş çocukların Kadınların çalıştırılabilecekleri işler Arama ve sondaj işleri: - 1 - Kömür, petrol, tabii gaz, su, her çeşit maden filizleri ve mineralleri arama ve her çeşit sondaj işleri, (Bu işlerin yalnız yer üstünde yapılan yardımcı hizmetlerinde kadın ve çocuk çalıştırılabilir.) Kömür, petrol, tabii, gaz, su maden filizleri ve mineralleri ile taş,toprak, kum ve benzeri maddelerin çıkarılması ve üretim işleri. - - 2 - Kömür, petrol, tabii gaz, su, her çeşit maden filizleri mineralleri ile taş, toprak, kum ve benzeri maddelerin çıkartılması ve üretimi ve bu işlerin yapılmasında tamamlayıcı nitelikte olan kırma, yıkama, zenginleştirme, taşıma, depolama ve benzeri işler. (Elle yapılan basit ayıklama işlerinde kadın çalıştırılabilir.) Metalürji Sanayii ile İlgili işler: - - 3 - Demir ve demirden başkametallerin ve metalsilerin filiz veminerallerinden iti 4 / 17
- 4 - Demir ve demirden başka metallerin ve metalsilerin eritilmesi, saflaştırılması, a 5 - Demir, çelik ve alaşımlarının, demirden başka metal ve alaşımlarının, metalsi ve - - 6 - Demir, çelik ve alaşımlarına, demirden başka metal ve alaşımlarına, metals - 7 - Kükürtün eritme yoluyla üretimi, öğütülmesi, ambalajı ve depolanması ve bunl Taş ve Toprak Sanayii ile ilgili işler: - - 8 - Taş ocaklarında her çeşit taşın çıkartılması ve işlenmesi işleri, (Kırma, kesm - - 9 - Çimento fabrikalarında; taş ocaklarında dinamitleme, konkasör ve yağcılığı, gezer vinç, kaynak, santralda ocakçılık ve külcülük, ocak ve fırın duvarcılığı ve tami 5 / 17
- - 10 - Kireç ve alçı taşının yakılması ve bunları öğütme ve eleme işleri. Ç K 11 - Toprağın pişirilmesi suretiyle imalolunan kiremit, tuğla, ateş tuğlası, boru, p Ç K 12 - Çanak, çömlek, çini, fayans, porselen ve seramik imaline ait işler. Ç K 13 - Cam, şişe, optik ve benzeri malzeme fabrika ve imalathanelerinde üretime - - 14-11, 12 ve 13 numaralı bentlerde belirtilen işlerden fırın işleri ile silistozları s Metal ve Metalden Mamul Eşya Sanayi ile İlgili İşler. - - 15 - Ağır saç levhaları bağlama, perçinleme ve presleme işleri ilekalafat işleri, k 6 / 17
- - 16 - Gemi inşaat ve tamiratında iskele, dikme ve kızak işleri ile vinçler, işçi iske - - 17 - İskeleler, şarpantlar, köprüler, motörler, makinalar ve kazanlar imali ve bun Ç K 18 - Demir tel ve çubuktan malzeme imalatı işleri.(çivi, zincir, vida vb. gibi) - - 19 - Demir ısıtıp döğerek şekillendirme veya presleme suretiyle çeşitli eşya ima - - 20 - Soğuk demircilik ve her çeşit kaynak işleri.(oksijen, elektrik, punta ve dikiş - - 21 - Bakır, pirinç, alüminyum malzemeden eşya imalatı işleri,(mutfak ve ev eşy - - 22 - Kurşun kaynak işleri, seri ve devamlı lehim işleri,(radyo, televizyon, elektr - - 23 - Font, çelik ve diğer madenleri ve alaşımlarını eritip potalara dökmek sureti 7 / 17
- - 24-10 Kg. aşan tornacılık; tesviyecilik ve taşlama işleri. - - 25 - Her türlü madeni kablo imali, çeliktel ve çelik şerit soğuk haddeleme, sıçak - K 26 - Muharrik kuvvetle işleyen tam otomatik soğukşekillendirme tezgahlarında y - - 27 - Metal yüzeylerde yapılan, mekanik ve kimyasal temizlik işleri ile elektroliz i - - 28 - Muharrik kuvvetle çalışan her türlü testereler ile kesici, yontucu, soyucu, de Ç K 29 - Kurutma işleri ile yapıştırma kontrplak, kontrtabla ve suni tahta imali işleri. 8 / 17
- - Yapı İşleri:30 - Bina, duvar, set, baraj, yol, demiryolu inşaası ve tamiri işleri.(ya - - 31 - Havai hat, tünel, köprü, iskele,liman dalga kıran, kanalizasyon, lağım, kuyu -- -- 32 - Kireç, beton, asfalt ve benzerleri gibi yapı malzeme ve maddeleri ihzar ve - - 34 - Toprak kazma, yarma ve doldurma işleri. Kimya sanayi ile ilgili işler: - - 35 - Klorür asidi, sülfat asidi, nitrat asidi ve benzeri her çeşit tahriş edici ve yakı - - 36 - Aldehitler, ketonlar, eterler, karbon sülfür, analin, alkoller, solventler, tinerle - - 37 - Ham petrol ve katranların distilasyonu, bitum, madeni yağlar ve her türlü a 9 / 17
- - 38 - Odun ve kömürlerin gazlaştırılmaları, koklaştırılmaları ve bunlardan elde e - - 39 - Hava gazı, yer gazı, bio gaz ve asetilen üretimi işleri. - - 40 - Asfalt ile dam tecrit maddeleri ve yağlamaya özgü olup petrol tasfiyehanele - - 41 - Her türlü patlayıcı madde ve mühimmatın imali,depolanması ve nakli işleri. - - 42 - Her türlü zehirli gazların ve harb gazlarınınüretimi kullanılması depolanmas - - 43 - Aktif kömürlerin diğer aktif maddelerin ve çeşitli kimyasalmaddelerin empre 44 - Her türlü patlayıcı maddenin kullanıldığı işlerile toz ve gaz maskeleri, koruyucu 10 / 17
- - 45 - Piroteknik malzemesi hazırlama ve imali işleri (Aydınlatma ve işaret fişekle - - 46 - Kibrit imaline ait işler.(kimyasal maddelerin karıştırılması hamur yapma ve - - 47 - Her türlü organik ve anorganik zehirli veya tahriş edici maddelerle boya ve - - 48 - Kimyasal gübrelerin istihsali ve istihzari işleri. - 49 - Sellulozik boya imali işleri. - - 50 - Sellüloit imali ve lak nitrosellylozu ile yapılan çeşitli kimyasal maddelerin im - - 51 - Ensaktisit, rodentisit ve tarımsal mücadele ilaçları istihsali ve istihzarı işleri - - 52 - Flor, klor, brom, iyot üretimi ve bunların muharriş trüverlerinin imali işleri. 11 / 17
- - 53 - Organik ve anorganik pigmentlerin imali işleri. - - 54 - İnsan sağlığına zarar verici kimyasal maddelerin yüklemeboşaltma ve nakl - - 55 - Akümülatör imali ve seri olarak akümülatörlerin bakım ve şarj işleri, - K 56 - Uyuşturucu maddelerin imali işleri. Ç K 57 - Bitkisel ve hayvansal yağların üretimi ve bunlardan yapılan maddelerin ima - - 58 - Suni lifler ve diğer sentetik lifler ile plastik maddelerin imali işleri. - - 59 - Tabakhaneler ile her çeşit deri fabrika ve imalathanelerinde tabaklama, na 12 / 17
- - 60 - Ham kürkleri işleme ve boyamaişleri. - K 61 - Kauçuk ve lastik sanayiinde, lastik hamurunun hazırlanmasından her çeşit Ç K 62 - Plastik maddelerin şekillendirilmesi ve plastik eşya imali işleri. (Bu tip imala İplik ve Dokuma Sanayii ile ilgili işler: 13 / 17
Ç K 63 - Çırçır fabrikalarındaki işler. - K 64 - Pamuk keten, yün, ipek, paçavra ve benzerleri temizleme ve harman işleri - K 65 - Pamuk, keten, yün ipek ve benzerleriyle bunların döküntülerinihallaç, haşıl Ç K 66 - Pamuk, keten, yün ipek ve benzerleriyle bunların döküntülerininhallaç, tara - K 67 - Her türlü ilkel ve mamul maddelerin boyanması,gazlanması veağartılması - - 68 - Suni ipek imalinde hazırlama ve üretme işleri. 14 / 17
- K 69 - Tafta, vernikli veya su geçmez bezler ve muşamba imali işleri. - K 70 - Kıl mensucat, her türlü keçe ve aba imali işleri. Kağıt ve Sellüloz Sanayii ile ilgili işler. Ç K 71 - Kâğıt hamuru ve odun hamuru üretimi işleri. Ç K 72 - Sellüloz üretimi işleri. - - 73 - Kâğıt ve sellüloz üretiminde klor, hipoklorit,kükürt dioksit, hiposulfit gibi tah 15 / 17
- K 74 - Seri olarak otomatik makinalarla kâğıt, kar-ton, mukavva imali işleri. Gıda v Ç K 75 - Zahire depolarındaki işler ve un ve çeltik fabrikalarındaki işler. - - 76 - Ekmek ve maya fırın ve fabrikalarındaki hazırlama ve imaline ait işler. - - 77 - Mezbaha işleri, sakatat atelye ve fabrikalarındaki işler. Ç K 78 - Balıkhane işleri. - - 79 - Soğuk hava depolarındaki işler. - - 80 - Tuzlalarda su içinde çalışma işleri ile tuz doldurma işleri ile tuz doldurma v 16 / 17
Ç K 81 - Şeker fabrikalarında hazırlama ve üretime it işler. - K 82 - Alkol ve her türlü alkollü içkilerin imali işleri. 17 / 17