> DÜBAM MYANMAR DA İSLAM DÜŞMANI BUDİST ÖRGÜT DÜNYA BÜLTENİ ARAŞTIRMA MASASI
DÜBAM MYANMAR DA İSLAM DÜŞMANI BUDİST ÖRGÜT Genel Yayın Yönetmeni Akif EMRE Yayın Koordinatörü Aynur ERDOĞAN Çeviren Mehmet ŞEYHOĞLU DÜBAM Yayınları Küresel İletişim Merkezi Barbaros Bulvarı, Balmumcu / Beşiktaş Tel: (0212) 274 80 21 274 80 22 www.dunyabulteni.net
> DÜNYA BÜLTENİ ARAŞTIRMA MASASI 4
İSLAM DÜŞMANI BUDİST ÖRGÜT < Myanmar ın çılgın rahipleri Myanmar, sıkıntı verici 969 hareketinde de görüleceği üzere giderek büyüyen bir Müslüman karşıtı hissiyat dalgasına ev sahipliği yapıyor. Rakamların sayısal önemi Budizm in 24 özellikten oluşan Üç Hazine sine (Tiratana) dayanır. Bunlar: Buda ya özel dokuz özellik, altı öz Budist öğreti ve dokuz rahiplik özelliğidir. Myanmar ın milliyetçi Budist çoğunluğu tarafından seçilen bu rakam, dini bölünmenin sembolü oldu ve ayrımcılık ve şiddete yol açtı. Devlet Başkanı Thein Sein başkanlığındaki hükümet bile ülkedeki Müslüman azınlık Rohingyalara karşı devam etmekte olan tasfiyesinden sadece bu gruba uygulanan son derece tartışmalı iki çocuk politikasına kadar Müslüman karşıtı tutumuyla uyumlu görünen tartışmalı eylemlerde bulundu. Hareket uzun bir dönemde ülkenin başlıca kurumlarına sızmışken, ünlü bir Budist rahip, Ashin Wirathu geçenlerde hareketin gayriresmi lideri oldu. Wirathu nun kırmızı cübbe içindeki fotoğrafı Budist Terörünün Yüzü ibaresi eşliğinde Time dergisinin haziran sayısına kapak oldu. Bu, Myanmar da öfkeye sebep oldu ve uluslararası dikkatleri ülkede hararetli dini gerginliğe çekti. Bu fotoğraflı makalede The Diplomat, 969 hareketine içeriden özel bir bakış sunuyor. Uluslararası manşetleri kaplayan rahibin yakın plan görüntüleri de dahil. 5
> DÜNYA BÜLTENİ ARAŞTIRMA MASASI 6 Üstteki fotoğrafta Wirathu, Mandalay daki manastırda destekçileri tarafından karşılanıyor. Sosyal paylaşım sitelerinde 969 hareketini açık bir şekilde desteklemesinden bu yana o sık sık Burmalı Bin Ladin olarak adlandırılıyor. Ülkenin her yerinde, sokaklarda, taksilerde, dükkanların camlarında, tahta fındık arabalarında 969 sayısı görülüyor. Sayılara düşkün bir ülkede 969, resmi olarak Budist köklere ve inancın kurucusunun öğretilerine dönüşü gösteriyor. Bununla birlikte hareket, geniş çapta dini nefret ve aşırılık yanlısı beyin yıkama aracı olmakla itham ediliyor. Wirathu, The Diplomat a Myanmar barış içinde yaşamak istiyorsa Budistlerle Müslümanların ayrı yaşaması gerekir dedi. Biz safran rengi cübbeli rahip Wirathu yla, ülkenin eski başkenti Mandalay da, ders verdiği Masoeyein Manastırı nda imtihan yaparken görüştük. Ofisinin duvarları kendisinin dev portreleriyle kaplıydı. Dışarıda plastik afişler, Tayland ın güneyinde (İslamcı isyanla mücadele edilen bir bölge) ve (Müslüman Rohingya azınlığın fiilen etnik temizliğe maruz kaldığı)
İSLAM DÜŞMANI BUDİST ÖRGÜT < Myanmar ın batısındaki Rakhine eyaletinde Budist kayıpların kömürleşmiş bedenlerini gösteriyordu. Kötü şöhret kazanan rahip, gerçek yaşı 46 dan çok daha genç görünüyordu. Rahip yumuşak ve sakin ses tonuyla şöyle dedi: Müslümanlar temelden kötüdürler. Muhammed onların her türlü mahlûku öldürmesine izin verir. İslam hırsızların dinidir, onlar barış istemezler. Onun ırkçı yorumları, YouTube ve diğer sosyal paylaşım sitelerinde geniş çapta yayıldı ve binlerce kişi tarafından seyredildi. Wirathu 2003 te Müslüman-karşıtı nefreti körüklemekten 25 sene hapse mahkûm edildi. Siyasi tutuklulara yapılan genel af sonrasında 2010 da serbest bırakıldı. Mart 2011 den bu yana iktidarda olan yarı sivil hükümet tarafından yapılan dönüm noktası durumundaki siyasi reformlarla o şimdi seyahat etmek, konuşmak hatta toplantı yapmakta özgür. Mandalay ın merkezinde, Joon Camii ndeki medresede genç öğrenciler. 7
İslam, resmi olarak Myanmar ın 55 milyon nüfusunun yüzde 4 üne tekabül ediyor. Çoğu 969 takipçisi bunun eksik bir rakam olduğunu söyler ve gerçek rakamın yüzde 24 e yakın olduğunu iddia eder. Hareketin üyeleri, Myanmar ın uluslararası İslamcı komplonun kurbanı olduğu düşüncesindedir. Bunların görüşüne göre Müslüman azınlık, sempati toplayarak Suudi Arabistan gibi ülkelerden kaynak elde etmek üzere bir taktik olarak mezhepçi isyanlar çıkarıyor. 969 hareketinin önde gelen üyelerinden Wimalar Biwuntha, Sizin gördüğünüz, buzdağının sadece görünen kısmıdır dedi. Buradaki Müslümanlar dışarıdan, 58 den fazla Arap devletinden destek görüyor. Çok sayıda ülke bunlara para veriyor. Myanmar Müslüman Şebekesi sözcüsü Myo Win e göre ise Müslüman örgütler Myanmar da toplam nüfusun yüzde 8 ila 10 u arasında Müslüman olduğunu tahmin ediyor. > DÜNYA BÜLTENİ ARAŞTIRMA MASASI 8 Bay Tin Maung Myin burada, Meiktila da (Mandalay ın 200 km güneyi) yerle bir edilen evinin kalıntılarını temizlerken görülüyor.
İSLAM DÜŞMANI BUDİST ÖRGÜT < Bu, en az 44 cana (çoğunluğu Müslüman) mal olduğu ifade edilen çatışmalardan üç ay sonra onun evine ilk kez dönmesine izin verildiği zamandı. Şiddet sırasında Meiktila nın dörtte biri tamamen haritadan silindi, geriye kararmış enkaz tarlaları kaldı. İnsan Hakları İzleme Örgütü ne göre üç günde 820 den fazla bina yıkıldı. Bir zamanlar binaların bulunduğu yerlerde şimdi, tuğla ve metal denizi üzerinde yanmış ağaçlar kule gibi duruyor. Camiler o zamandan bu yana açılamadı. 12 bin kadar mülteci, sıkı polis koruması altında beş mülteci kampına dağıldı. Mayıs sonunda, olaylarda sorumlulukları olduğu için yedi Müslüman ağır hapis cezalarına mahkum edildi. Hiçbir Budist mahkum olmadı. Meiktila da yıkılmış evine dönen bir kadın, İslam öğretilerini izah eden Urduca yanmış bir kitabın parçalarını tutuyor. O gün, Müslüman toplumu silahlı polisler eşliğinde yedi günlük bir temizlik programı başlattı. Bölgedeki ailelerin, enkazı temizlemek ve isyanlarda 9
tahrip olmamış eşyalarını bulmak için ilk kez arsalarına gelmelerine müsaade edildi. > DÜNYA BÜLTENİ ARAŞTIRMA MASASI 10 Wirathu (ortada) ve Wimalar (solda), Budistlerle Müslümanlar arasında giderek büyüyen ihtilafın nasıl çözüleceğini tartışmak üzere toplanan 200 den fazla rahibin arasında duruyor. Myanmar ın en büyük şehri Yangon un dış kesimlerindeki manastırda yapılan konferans, yerel halk ve uluslararası medya tarafından, ihtilafın çözümüne yönelik bir çabadan ziyade, 969 hareketinin önümüzdeki haftalarda hükümete sunmayı ümit ettiği inançlar arası evlilik kanununu tartışma fırsatı olarak görüldü. Singapur da benzer bir kanundan ilham alınan kanun tasarısıyla Budist kadınların Müslüman erkeklerle evlenmelerine sınırlama getirilmesi ümit ediliyor. Kanun tasarısı, Müslümanların böyle bir birlikteliğin geçerli olması için bölgelerindeki yerel idarelerden izin almalarını şart koşuyor. Teklif edilen kanunun tasarlanmasına yardımcı olan Wimalar (41), Müslüman erkekler, üretken taktikleriyle Budist kadınların gönüllerini
İSLAM DÜŞMANI BUDİST ÖRGÜT < kazanmaya çalışıyorlar. Çok çocuk yapıyorlar, hızla çoğalıyorlar. Mağlup olmak istemiyorsak kendimizi savunmakla vazifeliyiz dedi. Wirathu ve maiyetindekiler, Mandalay da yüzlerce kişinin katıldığı vaaz sonrasında dağılıyorlar. Wirathu nun takipçileri, onun konuşmasını dinlemek için ışıklar ve dekorasyonlarla bol keseden hazırlanmış dekorda toplandılar, konuşma ekrandan canlı olarak yayımlandı. O yaklaşık iki saat Budist öğretileri hakkında vaaz verdi ve Müslümanlar ve ülkede meydana gelen son ihtilaflar hakkındaki düşüncelerini paylaştı. Yerel bir katılımcı, The Diplomat a konuşmanın yüzde 70 inin Müslüman karşıtı olduğunu söyledi. Wirathu vaaz verirken birkaç blok ötedeki Dhamma Tharlar Salonu nda 11
birkaç yerel örgüt ve sivil toplum örgütü barışçı bir etkinlik düzenledi. İnançlar arası ilişkiyi teşvik maksatlı bu barışçı vaazı dinlemek için farklı dinlerden 2.000 kişi toplandı. İsyan Oluşumunu Önleme Komitesi nin öncülük ettiği girişim, endişeli ebeveynlerin, dini şiddet söylentileri arasında çocuklarını okuldan almalarından sonra geldi. > DÜNYA BÜLTENİ ARAŞTIRMA MASASI 12
İSLAM DÜŞMANI BUDİST ÖRGÜT < > DÜBAM DOSYASI MYANMAR DA İSLAM DÜŞMANI BUDİST ÖRGÜT DÜNYA BÜLTENİ ARAŞTIRMA MASASI DÜBAM Yayınları Küresel İletişim Merkezi Barbaros Bulvarı, Balmumcu / Beşiktaş Tel: (0212) 274 80 21 274 80 22 www.dunyabulteni.net 13