Nevzat PAMUKÇU SMMM Çizgi Bağımsız Denetim ve SMMM Ltd. Şti. 1
0. Sunum Planı : 1. Giriş, 2. Ticari kazançlar 3. Ücretler 4. Gayrimenkul sermaye iratları 5. Menkul sermaye iratları 6. Diğer kazanç ve iratlar 2
1. Giriş : 1.1. Gelirin tanımı : Gelir Vergisi, gerçek kişilerin bir takvim yılı içinde elde ettikleri gelir üzerinden alınan vasıtasız bir vergidir. Bu vergiye ilişkin hükümler 01.01.1961 de yürürlüğe giren 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu nda yer almaktadır. 81 Adet kanun ile değişikliğe uğramıştır. 286 Adet tebliğ 94 Adet sirküler rapor düzenlenmiştir. 3
1. Giriş : 1.1. Gelirin tanımı : Gelir Vergisi Kanunu, artan oranlı vergi tarifesini içermesi, ücret gelirleri için farklı bir tarife uygulanmaktadır. Kişilerin özel durumlarını dikkate alabilen, gelir dağılımında adaleti sağlamayı amaçlamaktadır. 4
1. Giriş : 1.2. Gelirin unsurları : Ticari kazançlar, Zirai kazançlar, Ücretler, Serbest meslek kazançları, Gayrimenkul sermaye iratları, Menkul sermaye iratları, Diğer kazanç ve iratlar. 5
1. Giriş : 1.3. Tanımlar : Kazanç : Emeğin daha yoğun olduğu faaliyetler sonucunda edilen gelirlerdir. İrat : Emekten ziyade sahip olunan nakdi veya ayni sermaye karşılığında elde edilen gelirlerdir. 6
1. Giriş : 1.3. Tanımlar : Muafiyet : Mükellefin kendisinin vergi dışında bırakılmasını yani, vergiye tabi olmaması, İstisna : Kazanç veya iradın belli bir tutarının vergiye tabi tutulmamasıdır. 7
1. Giriş : 1.3. Tanımlar : Tam mükellef gerçek kişi : Türkiye de yerleşmiş olan veya yerleşmiş sayılan kişiler GVK nu açısından tam mükellef olarak tanımlanır. Tam mükellefler, Türkiye içinde ve dışında elde ettikleri kazanç ve iratların tamamı üzerinden vergilendirilir. 8
1. Giriş : 1.3. Tanımlar : Tam mükellef gerçek kişi : Bir takvim yılı içinde altı aydan fazla Türkiye de devamlı oturanlar Türkiye de yerleşmiş sayılır. Belli ve geçici görev bir görev için Türkiye ye gelen iş, ilim adamları, uzmanlar, tahsil, tedavi veya seyahat maksadıyla gelen kimseler ile, tutukluluk veya hastalık gibi elde olmayan nedenlerle Türkiye ye de alıkonulmuş veya kalmış kişiler Türkiye de yerleşmiş sayılmaz. 9
1. Giriş : 1.3. Tanımlar : Dar mükellef gerçek kişi : Türkiye de yerleşmiş olmayan, fakat gelirinin bir kısmını Türkiye de elde eden gerçek kişilerin, yurt içinde elde ettiği geliri kapsayan bir vergilendirme şeklidir. Bu kişiler, sadece Türkiye içinde elde ettikleri kazanç ve iratların tamamı üzerinden vergilendirilir. 10
1. Giriş : 1.3. Tanımlar : Dar mükellef gerçek kişi : Yurt dışında oturma veya çalışma izni bulunan Türk Vatandaşlarının Türkiye de elde ettikleri gelirler dar mükellef esasına göre vergilendirilecektir. Gayrimenkul sermaye iradında, tevkif suretiyle vergileme yapılması durumunda nihai olarak düşünülmüş, aksi durumda yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyanı gerekir. 11
1. Giriş : 1.4. Yıllık gelir vergisi beyanı : Bir takvim yılına ait beyanname izleyen yılın Mart ayının başından 25 nci günü akşamına kadar, Takvim yılı içinde memleketi terk edenlerin beyannameleri memleketi terke takaddüm eden 15 gün, Ölüm halinde, ölüm tarihinden itibaren 4 ay içinde verilir. Md:92 12
1. Giriş : 1.4. Yıllık gelir vergisi beyanı : Yıllık Beyanname Vermek Zorunda Olanlar : Ticari kazançlar, Gerçek usulde tespit edilen zirai kazançlar, Serbest Meslek kazanç sahipleri. Kazanç elde etmeseler dahi Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi vermek zorundadırlar. 13
1. Giriş : 1.5. Yıllık gelir vergisi beyanı : Yıllık Beyannameye dahil edilen gelirlerden yapılacak indirimler : Yıllık beyannamede matrahın tespitinde dikkate alınacak sigorta primleri; - Mükellefin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait birikim priminin alındığı hayat sigortalarına ödenen primlerin %50 si - Ölüm, kaza, hastalık, sağlık, engellilik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta primlerinin %100 ünden oluşmaktadır. 14
1. Giriş : 1.5. Yıllık gelir vergisi beyanı : Yıllık Beyannameye dahil edilen gelirlerden yapılacak indirimler : - İndirim konusu yapılacak primlerin toplamı, beyan edilen gelirin %15 ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşamayacaktır. - (2013 yılı gelirlerine ilişkin olarak kullanılacak olan asgari ücretin yıllık brüt tutarı 12.000,6 TL dir). 15
1. Giriş : 1.5. Yıllık gelir vergisi beyanı : Yıllık Beyannameye dahil edilen gelirlerden yapılacak indirimler : Eğitim ve Sağlık Harcamaları - Eğitim ve sağlık harcamaları beyan edilen gelirin % 10 unu aşmaması şartıyla yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerden indirilir. - Yapılan sağlık ve eğitim harcamaları Türkiye de yapılmış olmalı ve Sağlık ve eğitim kurumları Gelir ve Kurumlar vergisi mükellefi olmalıdır. 16
1. Giriş : 1.5. Yıllık gelir vergisi beyanı : Yıllık Beyannameye dahil edilen gelirlerden yapılacak indirimler : Sınırlı indirilecek Bağış ve Yardımlar - Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, - İl özel idareleri, - Belediyeler, köyler ile - Kamu yararına çalışan dernekler ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara yıllık toplamı beyan edilecek gelirin % 5 ini (kalkınmada öncelikli yöreler %10) 17
1. Giriş : 1.5. Yıllık gelir vergisi beyanı : Yıllık Beyannameye dahil edilen gelirlerden yapılacak indirimler : Sınırlı indirilecek Bağış ve Yardımlar 2012 TY. Devreden zararı -60.000 2013 TY. Karı 180.000 Matrah 120.000 120.000 x %5 = 6.000-6.000 Yapılan bağış 20.000 Beyan edilecek matrah (120.000 6.000) 116.000 18
1. Giriş : 1.5. Yıllık gelir vergisi beyanı : Yıllık Beyannameye dahil edilen gelirlerden yapılacak indirimler : Sınırsız indirilecek Bağış ve Yardımlar - Okul, - sağlık tesisi - 100 yatak kapasitesinden az olmamak üzere öğrenci yurdu - (Kalkınmada Öncelikli Yörelerde 50 yatak kapasiteli) ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım ve rehabilitasyon yapılan bağışların tamamı. 19
1. Giriş : 1.5. Yıllık gelir vergisi beyanı : Yıllık Beyannameye dahil edilen gelirlerden yapılacak indirimler : Sınırsız indirilecek Bağış ve Yardımlar - Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin maliyet bedellerinin tamamı beyan edilecek gelirden indirilebilecektir. 20
1. Giriş : 1.5. Yıllık gelir vergisi beyanı : Yıllık Beyannameye dahil edilen gelirlerden yapılacak indirimler : Sponsorluk Harcamaları - Amatör spor dalları için %100, - Profesyonel spor dalları için %50 si yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerden indirim konusu yapılabilecektir. 21
1. Giriş : 1.5. Yıllık gelir vergisi beyanı : Yıllık Beyannameye dahil edilen gelirlerden yapılacak indirimler : Ar-Ge Giderleri - Mükelleflerin işletmeleri bünyesinde gerçekleştirdikleri münhasıran yeni teknoloji ve bilgi arayışına yönelik araştırma ve geliştirme harcamaları tutarının %100 ü Ar-Ge İndirimi olarak yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerden indirilebilinir. 22
1. Giriş : 1.5. Yıllık gelir vergisi beyanı : Yıllık Beyannameye dahil edilen gelirlerden yapılacak indirimler : Ar-Ge Giderleri - Ar-Ge indirimi tutarının ilgili dönemde kazancın yetersizliği nedeniyle indirim konusu yapılamaması halinde bu tutar sonraki hesap dönemlerine devredilecek, devredilen tutarlardan VUK na göre her yıl belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate alınacaktır 23
1. Giriş : 1.5. Yıllık gelir vergisi beyanı : Yıllık Beyannameye dahil edilen gelirlerden yapılacak indirimler : Doğal Afetler İle İlgili Ayni ve Nakdi Bağışlar - Bakanlar Kurulunca yardım kararı alınan doğal afetler dolayısıyla Başbakanlık aracılığıyla makbuz karşılığı yapılan ayni veya nakdi bağışların tamamı indirim konusu yapılabilecektir. 24
1. Giriş : 1.5. Yıllık gelir vergisi beyanı : Yıllık Beyannameye dahil edilen gelirlerden yapılacak indirimler : T. Kızılay Derneğine ve T.Yeşilay Cemiyetine Makbuz Karşılığı Yapılan Maddi Bağış ve Yardımlar - İktisadi işletmeleri hariç 25
1. Giriş : 1.5. Yıllık gelir vergisi beyanı : Yıllık Beyannameye dahil edilen gelirlerden yapılacak indirimler : Girişim Sermayesi Fonu Olarak Ayrılan Tutarların İndirimi - Bilanço esasına göre defter tutan GV. mükelleflerince VUK na 325/A md. göre girişim sermayesi fonu olarak ayrılan tutarların beyan edilen gelirin %10'unu ve öz sermayenin %20'sini aşamaz. 26
1. Giriş : 1.5. Yıllık gelir vergisi beyanı : Yıllık Beyannameye dahil edilen gelirlerden yapılacak indirimler : Ticari Bilanço kar & zarar Kanunen kabul edilmeyen giderler + Geçmiş yıllar zararları - Tüm indirim ve istisnalar - Girişim sermayesi fon matrahı = 27
2. Ticari kazanç : 28
2. Ticari kazançlar : 2.1. Tanımı : Her türlü ticari ve sınai faaliyetlerden doğan kazançlar ticari kazanç olup, bu faaliyetlerden elde edilecek gelirler her durumda ticari kazanç olarak vergilendirilir. Ticari kazancın özellikleri : Faaliyetin devamlı olması gerekmektedir. Gelir getirici faaliyetlerin bir organizasyon dahilinde yapılmış olması gerekmektedir ( İşyeri açma, işçi çalıştırılması, ticaret siciline kaydolunması v.b.) 29
2. Ticari kazançlar : 2.2. Şirket ortaklarının durumu : Şahıs şirketleri : Kollektif ortaklıklarda ortakların, adi veya eshamlı komandit ortaklıklarda komandite ortakların, ortaklık karından aldıkları paylar şahsi ticari kazanç olarak vergiye tabi tutulmaktadır. Serbest meslek faaliyetinde bulunan kollektif ve adi şirketlerde ortaklar ve adi komandit şirketlerde komandite ortaklar bu işleri dolayısıyla serbest meslek erbabı sayılırlar. 30
2. Ticari kazançlar : 2.2. Şirket ortaklarının durumu : Sermaye şirketleri : Sermaye şirketleri; anonim, limited ve eshamlı komandit şirketlerdir. Sermaye şirketler Kurumlar Vergisi mükellefidirler. Anonim ve limited şirket ortakları ile eshamlı komandit şirketlerin komanditer ortaklarının şirket kazancından elde ettikleri kazançlar menkul sermaye iradı olarak beyan edilmesi gerekmektedir. 31
2. Ticari kazançlar : 2.2. Şirket ortaklarının durumu : İş ortaklıkları : İş ortaklığında mükellefiyet şekli ortakların isteğine bırakılmıştır. - Dolayısıyla işi üstlenen ortakların talebine bağlı olarak iş ortaklarının mükellefiyet tesisi, - Kurumlar vergisi veya - Adi ortalık şeklinde mükellefiyet tesis ettirebilirler. 32
4. Ücret kazançları : 4.1. Tanımı : Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara, hizmet karşılığında para ve ayınlar ile sağlanan ve para temsel edilen menfaatlerdir. GVK. Md:61 33
4. Ücret kazançları : 4.2. Ücretin safi tutarının tespiti : Vergi, gelirin gerçek ve safi tutarı üzerinden alınmaktadır. Ücretin safi tutarı, ücretin gayrisafi tutarından belli indirimlerin yapılmasından sonra kalan miktardır. Emekli aidatı ve sosyal sigorta primleri, Sosyal güvenlik destekleme primi, İşsizlik sigortası primi, Hayat/Şahıs sigorta primleri, Kamu kurumlarınca yapılan yasal kesintiler, Sendikalara ödenen aidatlar Engellilik indirimi. 34
4. Ücret kazançları : 4.3. Toplama dahil olmayan unsurlar : Birden fazla işverenden ücret alan ve birden sonraki işverenden aldıkları ücretlerin toplamı 103 üncü maddedeki yazılı tarifenin ikinci gelir biliminde yer alan tutarı aşmayan mükelleflerin tamamı tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretler beyan dışındadır. GVK. Md:86/1-b 2013 TY. İçin 26.000.00 TL 35
4. Ücret kazançları : 4.3. Ücretlerin yıllık beyanname ile bildirilmesi : Yıllık beyannamenin verilmemesi : Yabancı ülkede bulunan işverence Türkiye de mükim şahıslara hizmetleri karşılığında yapılacak ödemeler Türkiye de vergi tevkifatına tabi olmaması için aşağıdaki şartlar gerekir. - Dar mükellef tarafından ödenmesi gerekir. - Yurt dışındaki kazançlardan sağlanmalıdır. - Türkiye de gider ve maliyet yazılmaması gerekir. - Döviz olarak ödenmesi gerekir. - GVK. Md:23/14 36
4. Ücret kazançları : 4.3. Ücretlerin yıllık beyanname ile bildirilmesi : Yabancı ülkelerin konsolosluk ve elçiliklerinde çalışan Türk vatandaşlarının karşılıklı olmak koşuluyla istisna edilmiştir. Karşılıklılık anlaşmasının uygulanmadığı durumlarda ücret sahipleri yıllık beyanname ile ikametgahlarının bağlı olduğu vergi dairesine beyan vermek zorundadırlar. 37
4. Ücret kazançları : 4.3. Ücretlerin yıllık beyanname ile bildirilmesi : 1 nci İşverenden alınan safi ücret 35.000 2nci İşverenden alınan safi ücret 13.000 3ncüİşverenden alınan safi ücret 8.000 Üç İşverenden alınan safi ücret 56.000 (13.000 + 8.000=21.000) < 26.000 Beyan yok 38
4. Ücret kazançları : 4.3. Ücretlerin yıllık beyanname ile bildirilmesi : 1 nci İşverenden alınan safi ücret 35.000 2nci İşverenden alınan safi ücret 23.000 3ncüİşverenden alınan safi ücret 18.000 (23.000+18.000=41.000) > 26.000 76.000 Üç işverenden aldığı ücret beyan edilecektir. 39
4. Ücret kazançları : 4.3. Ücretlerin yıllık beyanname ile bildirilmesi : Konut kira geliri 5.000 1 nci İşverenden alınan safi ücret 20.000 2 ncü İşverenden alınan safi ücret 15.000 Değer artış kazancı 60.000 (5.000+20.000+15.000+60.000=100.000) > 94.000 40
6. Gayrimenkul sermaye iratları : 41
6. Gayrimenkul sermaye iratları : 6.1. GMSİ konu mal ve haklar : Gayrimenkul sermaye iradı GVK nun 70 nci maddesinde sayılan mal ve hakların gerçek kişiler tarafından kiraya verilmesinden sağlanan gelirlerdir. Arazi, bina taş ocakları ve bunların mütemmim cüz leri ve teferruatı, Voli mahalleri ve dalyanlar, 42
6. Gayrimenkul sermaye iratları : 6.1. GMSİ konu mal ve haklar : Gayrimenkullerin ayrı olarak kiraya verilen mütemmim cüz leri, -Dış cephelerden alınan reklam gelirleri Gayrimenkul olarak tescil edilen haklar, - İntifa hakları, irtifak hakları Haklar, Ruhsatlar, Marklar, - Maden ocağı işletme ruhsatı 43
6. Gayrimenkul sermaye iratları : 6.1. GMSİ konu mal ve haklar : Motorlu ve Motorsuz nakil, yükleme, boşaltma. İş makineleri, tarım makineleri - Taksi plakaları Kiraladığı gayrimenkulu bir başkasına kiraya vermesi gayrimenkul sermaye iradıdır. 44 SMMM Neat PAMUKÇU
6. Gayrimenkul sermaye iratları : 6.1. GMSİ konu mal ve haklar : Ürün olarak tahsil edilen arazi kiraları. Kiracının satışının belli bir yüzdesi şeklinde belirlenen kiralar. - Kira bedelinin, işletmenin kar ve zararına katılma şeklinde belirlendiğinde bu adi ortaklığın varlığı kabul edilir. 45
6. Gayrimenkul sermaye iratları : 6.2. Tevkifat a tabi kira ödemeleri : GVK nun 70 nci maddesinde sayılan mal ve hakların gerçek kişiler veya Kanun da sayılan bazı kurum ve kuruluşlar tarafından kiraya verilmesinden elde edilen gelirler, ayni kanun un 94 ncu maddesine kapsamında tevkifat a tabidir. 46
6. Gayrimenkul sermaye iratları : 6.2.1. Gerçek kişiler tarafından kiraya verilenler : Gerçek kişiler tarafından işyeri olarak kiraya verilen gayrimenkullerden elde edilen gelirler tevkifat kapsamındadır. Bir gayrimenkulün hem konut, hem de iş yeri olarak kullanılıyor olması durumunda, bu gayrimenkul için ödenen kira bedelinin tamamı üzerinden gelir vergisi tevkifa ı tabi tutulması gerekir. 47
6. Gayrimenkul sermaye iratları : 6.2.2. Vakıf ve dernekler tarafından kiraya verilenler : Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınmış Vakıf veya Kamu yararına Dernek olmasına rağmen gayrimenkullerin kiralanması karşılığında yapılan ödemelerden de tevkifat yapılması zorunludur. Vakıflar Genel Müdürlüğünce yönetilen ve temsil edilen vakıflara yapılan kira ödemelerinden tevkifat yapılmamaktadır. 48
6. Gayrimenkul sermaye iratları : 6.2.3. Kooperatifler tarafından kiraya verilenler : Kooperatiflere ait gayrimenkullerin kiralanması karşılığında yapılan kira ödemelerinden gelir vergisi tevkifat ı yapılması zorunludur. 6.2.4. Yabancı devletler ve Uluslar arası kurumlar tarafından kiraya verilenler. Yabancı devletlerin, yabancı kamu idare ve kuruluşların gayrimenkullerini kiralaması karşılığı yapılan ödemeler tevkifat a tabidir. Diplomatik statüsü bulunanlar hariç 49
6. Gayrimenkul sermaye iratları : 6.3. Tevkifat yapmaya zorunlu olanlar : Ticaret ve Serbest Meslek erbabı, ticari amaçlı kiraladıkları gayrimenkullere nakden veya hesaben yaptıkları ödemelerden tevkifat yapmak zorundadırlar. Kira bedelini ödeyen (kiracı) vergi kanunları bakımından vergi sorumlusudur. Kira ödemesi yapıldığı sırada vergiyi kesmeye ve yasal süresi içinde beyan edip ödemek sorumluluğu vardır. 50
6. Gayrimenkul sermaye iratları : 6.4. Emsal kira bedeli : Kiraya verilen mal ve hakların kira bedelleri, emsal kira bedelinden düşük olamaz. Bedelsiz olarak başkalarının intifaına bırakılan mal ve hakların emsal kira bedeli, bu mal ve hakların kirası sayılır. Vergi Usul Kanununa göre belirlenen vergi değerinin % 5'idir. 51
6. Gayrimenkul sermaye iratları : 6.4. Emsal kira bedeli : Emsal kira bedelinin uygulanmadığı haller : Boş kalan gayrimenkullerin muhafazası için başkalarının ikametine bırakılması. Binaların mal sahiplerinin usul, füru veya kardeşlerinin ikametine tahsis edilmesi. Mal sahibi ile birlikle akrabaların da aynı evde veya dairede ikamet etmesi. 52
6. Gayrimenkul sermaye iratları : 6.4. Emsal kira bedeli : Emsal kira bedelinin uygulanmadığı haller : Genel bütçeye dahil daireler ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri ve belediyeler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan kiralamalarda. - Yukarıdaki kurumlara yapılan kiralamalarda emsal bedelden düşük olması durumunda düşük bedel üzerinden tevkifat yapılır. 53
6. Gayrimenkul sermaye iratları : 6.5. Gayrisafi hasılat ve gelirin elde edilmesi : Gayri safi hasılat : GVK nun 70 nci maddesinde sayılan mal ve hakların kiraya verilmesinden bir takvim yılı içinde veya geçmiş yıllara ilişkin olarak nakit veya ayni olarak tahsil edilmiştir. Tahsil esası vardır. - Bankaya, Kamu idaresine, icra dairesine, postaya, alacağın bir başkasına devri, borçla takas tahsil sayılır. 54
6. Gayrimenkul sermaye iratları : 6.5. Gayrisafi hasılat ve gelirin elde edilmesi : Geçmiş yıllara ait tahsil edilen kiralar : Kira gelirlerinde elde etme tahsil esasına bağlandığı için tahsil edilemeyen kira bedelleri yıllık gelir vergisi beyanında beyan edilmez. Tahsilatın gerçekleştiği dönemde beyan edilir. 55
6. Gayrimenkul sermaye iratları : 6.5. Gayrisafi hasılat ve gelirin elde edilmesi : Peşin tahsil tahsil edilen kiralar : Gelecek yıllara ait olup, peşin tahsil edilen kiralar ilgili oldukları yılın geliri olarak beyan edilir. 2013 TY Brüt (12 X 3.000) 36.000 2014 TY Brüt (12 X 3.500) 42.000 Toplam 78.000 Tevkifat (7.200 + 8.400) (-)15.600 Net tutar 62.400 56
6. Gayrimenkul sermaye iratları : 6.5. Gayrisafi hasılat ve gelirin elde edilmesi : Döviz cinsinde tahsil edilen kiralar : Kira bedeli ödemesinin yapılacağı para cinsi taraflar arasında serbestçe belirlenir. Kira bedelinin yabancı para cinsinden belirlendiği durumlarda, Gayrisafi hasılat bedelin tahsil edildiği tarihte geçerli olan T.C. Merkez bankası döviz alış kuru kullanılarak TL çevrilir. 57
6. Gayrimenkul sermaye iratları : 6.5. Gayrisafi hasılat ve gelirin elde edilmesi : Ayni olarak tahsil edilen kiralar : Kiracı tarafından gayrimenkulü genişletecek veya gayrimenkulün iktisadi değerini artıracak şekilde yapılan giderler, kira dönemi sonunda mal sahibine bedelsiz bir şekilde bırakılırsa ayni olarak elde edilmiş kira bedeli sayılır. (özel maliyet bedeli) 58
6. Gayrimenkul sermaye iratları : 6.5. Gayrisafi hasılat ve gelirin elde edilmesi : Kira bedelinin banka aracılığıyla ödenmemesi : İş yeri kiralarının her hangi bir tutara bağlı kalmaksızın tevsik zorunluluğu getirilmiştir. Bu zorunluluğa uymayanlara %5 oranında özel usulsüzlük cezası kesilir. 59
6. Gayrimenkul sermaye iratları : 6.6. İndirilecek giderler : Kira gelirlerinin vergilendirilmesinde elde edilen gelirin safi tutarı dikkate alınmaktadır. Safi irat? Tahsil edilen kira gelirlerinden Gelir Vergisi Kanunda indirimi kabul eden giderlerin düşülmesinden sonra kalan miktardır. 60
6. Gayrimenkul sermaye iratları : 6.6. İndirilecek giderler : 1. Götürü gider yöntemi : Mükellefler tahsil ettikleri kira bedellerinin %25 gider olarak düşebilmektedir. Hakların kiraya verilmesinden elde edilen gelirlerin beyanında götürü gider kullanılamaz. 61
6. Gayrimenkul sermaye iratları : 6.6. İndirilecek giderler : 2. Gerçek gider yöntemi : Gayrimenkul sermaye iradının beyanı sırasında gayrisafi hasılattan belgelendirmek koşuluyla gayri menkul un mal sahibi tarafından yapılan giderlerin düşülmesidir. Belgelerin 5 yıl saklama zorunluluğu bulunmaktadır. 62
6. Gayrimenkul sermaye iratları : 6.6. İndirilecek giderler : 2. Gerçek gider yöntemi : Aydınlatma, Isıtma, Asansör giderleri, İdari giderler, Sigorta giderleri, Vergi, Resim ve harçlar, Amortismanlar, Onarım giderleri, Sözleşmeye bağlı zarar ve tazminatlar, 63
6. Gayrimenkul sermaye iratları : 6.6. İndirilecek giderler : 2. Gerçek gider yöntemi : GVK nu uyarınca konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkulun iktisap tarihinden itibaren 5 yıllık süre %5 i indirim konusu yapılır. Boya badana gideri 2.000 500.000 x %2 Amortisman gideri 10.000 500.000 x %5 İktisap gideri 25.000 Toplam gerçek giderler toplamı 37.000 Kira geliri 10.000 64
6. Gayrimenkul sermaye iratları : 6.6. İndirilecek giderler : 2. Gerçek gider yöntemi : Gayrimenkul sermaye iradının safi tutarının hesabında giderlerin fazlalığı dolayısıyla doğan zararlar, beş yılı geçmemek üzere gelecek yıllarda elde edilen kira gelirlerinden gider olarak düşülebilir. - Kendisi kirada ikamet edenler. - İktisap bedelinin % 5 i oranındaki tutarın indirilemeyen kısmı gider fazlalığı olarak dikkate alınamaz. 65
6. Gayrimenkul sermaye iratları : 6.7. Mesken Kira gelirlerinde istisna ve beyan sınırı : İstisna uygulamasından faydalanma : Gelir Vergisi Kanun nun 21 nci maddesine istinaden 2013 takvim yılında konut olarak kullanılan gayrimenkullerden elde edilen 3.200 TL sı istisna edilmiştir. Ayni konutun birden fazla sahibi bulunması durumunda istisna her malik için ayrı ayrı kullanılacaktır. 66
6. Gayrimenkul sermaye iratları : 6.7. Mesken Kira gelirlerinde istisna ve beyan sınırı : İstisna uygulamasından faydalanma : İstisna sadece bir konut için kullanılır. Kiralama yıl içinde olsa bile, istisna tutarının tamamından faydalanılacaktır. 67
6. Gayrimenkul sermaye iratları : 6.7. Mesken Kira gelirlerinde istisna ve beyan sınırı : İstisna uygulamasından faydalanama ma : Ayrı ayrı veya birlikte elde ettiği - ücret, - menkul sermaye iradı, - gayrimenkul sermaye iradı, -diğer kazanç ve iratlarının gayri safi tutarları toplamı (2013 yılı için 94.000 TL) aşanlar, 3.200 TL lik istisnadan yararlanamazlar. 68
6. Gayrimenkul sermaye iratları : 6.7. Mesken Kira gelirlerinde istisna ve beyan sınırı : İstisna uygulamasından faydalanama ma : Mesken olarak kira geliri 6.000 İş yeri kira geliri 15.000 Ücret gelir 75.000 Toplam gelir 96.000 96.000 > 94.000 TL istisna uygulanmayacaktır. 69
6. Gayrimenkul sermaye iratları : 6.8. İş yeri kira gelirlerinde istisna ve beyan sınırı : Türkiye de tevkifata tabi tutulmak şartıyla menkul ve gayri menkul sermaye iratlarının 2013 yılı için 26.000 TL sının altında olanlar beyanname vermekten istisna edilmiştir. Aştığı takdirde tamamı beyan edilecektir. GVK. Md:86 70
6. Gayrimenkul sermaye iratları : 6.8. İş yeri kira gelirlerinde istisna ve beyan sınırı : Mesken ve İşyeri kira gelirin ayni anda olması : Mesken kira geliri 20.000 İstisna (Md:21) -3.200 Kalan 16.800 İş yeri kira geliri 35.000 Gayri safi tutar 51.800 51.800 > 26.000 (Birlikte beyan edecektir) 71
6. Gayrimenkul sermaye iratları : 6.9. Beyanname vermeyen veya eksik beyan edilmesi : Konutlardan elde edilen kira gelirleri beyan edilmez veya eksik beyan edilirse, 2013 yılı için 3.200 TL lik istisnadan yararlanılamaz. Ancak, idarece herhangi bir tespit yapılmadan önce, süresinde beyan edilmeyen veya süresinde verilen beyannamede yer almayan konut kirası gelirlerini, süresinden sonra verilen beyanname ile beyan edenler söz konusu istisnadan yararlanabilirler. 72
6. Gayrimenkul sermaye iratları : 6.10. Beyannamenin verilmesi : Dün Bugün Yarın Kağıt -Kalem Elektronik Ön beyanname 73
7. Menkul sermaye iradı : 74
7. Menkul sermaye iradı : 7.1. Tanımı : Sahibinin ticari, zirai ve mesleki faaliyetleri dışında, nakdi sermaye veya para ile temsil edilen değerlerden müteşekkil sermaye dolayısıyla kar payı, faiz ve benzeri iratlar olarak tanımlanmıştır. GVK. Md.75 75
7. Menkul sermaye iradı : 7.1. Beyanlar : 1. Tutarı ne olursa olsun beyan edilmeyecek olan menkul sermaye iratları, 2. Gerçek kişilerce 2013 yılında elde edilen menkul sermaye iratlarının bir kısmı 26.000 TL yi aşması halinde, 3. Bir kısmı ise vergi kesintisine ve istisnaya tabi olmadıkları için 1.390 TL yi aşması halinde yıllık beyanname ile beyan edilecektir. 76
7. Menkul sermaye iradı : 7.1. Beyanlar : 1. Tutarı ne olursa olsun beyan edilmeyecek olan menkul sermaye iratları, Gelir Vergisi Kanununun Geçici 67 nci maddesi kapsamında vergi kesintisine tabi tutulmuş olan; Mevduat faizleri Özel Finans Kurumlarınca kar ve zarara katılma hesabı karşılığında ödenen kar payları Repo Kazançları 77
7. Menkul sermaye iradı : 7.1. Beyanlar : 1. Tutarı ne olursa olsun beyan edilmeyecek olan menkul sermaye iratları, Tüzel kişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile emeklilik ve sigorta şirketleri tarafından ayrılmalar nedeniyle yapılan ödemelerin ve bireysel emeklilik sisteminden ayrılanlara yapılan ödemelerin içerdiği irat tutarları, 78
7. Menkul sermaye iradı : 7.1. Beyanlar : 1. Tutarı ne olursa olsun beyan edilmeyecek olan menkul sermaye iratları, Kurumlar vergisi mükelleflerince 31.12.1998 ve daha önceki tarihlerde sona eren hesap dönemlerinde elde edilen kazançların dağıtımı halin de, gerçek kişilerce elde edilen kar payları, Kurumların karlarını sermayeye eklemek suretiyle gerçekleştirdikleri kar dağıtım işlemlerinde gerçek kişi ortaklarca elde edilen kar payları. 79
7. Menkul sermaye iradı : 7.1. Beyanlar : 2. Gerçek kişilerce 2013 yılında elde edilen menkul sermaye iratlarının bir kısmı 26.000 TL yi aşması halinde, 01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan her çeşit tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden elde edilen gelirler, 80
7. Menkul sermaye iradı : 7.1. Beyanlar : 2. Gerçek kişilerce 2013 yılında elde edilen menkul sermaye iratlarının bir kısmı 26.000 TL yi aşması halinde, Tam mükellef kurumlar tarafından yurtdışında ihraç edilen tahviller ile tam mükellef varlık kiralama şirketleri tarafından yurtdışında ihraç edilen kira sertifikalarından sağlanan gelirler, Tam mükellef kurumlardan elde edilen kar payları. 81
7. Menkul sermaye iradı : 7.1. Beyanlar : Elde edilen brüt kar payı 760.000 İstisna %50 380.000 Beyan edilecek kar payı 380.000 Hesaplanan Gelir Vergisi 125.845 Kesinti yoluyla ödenen Gelir Vergisi 114.000 Ödenecek Gelir Vergisi 11.845 82
7. Menkul sermaye iradı : 7.1. Beyanlar : 3. bir kısmı ise vergi kesintisine ve istisnaya tabi olmadıkları için 1.390 TL yi aşması halinde yıllık beyanname ile beyan edilecektir. Türkiye de vergi kesintisine tabi olmayan ve istisna uygulanmayan yukarıda belirtilen menkul sermaye iratları 1.390 TL lik tutarı aşması halinde yıllık beyanname ile beyan edileceklerdir. Bir istisna olmayıp, gelirin beyan edilip edilmeyeceğinin tespitinde dikkate alınacak bir haddir. 83
8. Diğer kazanç ve iratlar : 84
8. Diğer kazanç ve iratlar : 8.1. Tanımı : Değer artış kazançları : Hisse senetleri, Tahviller, Hazine bonoları, Varlık kiralama şirketlerinin, kira sertifikaları, Gelir ortaklığı senetleri, Finansman bonoları. GVK. Md:80 85
8. Diğer kazanç ve iratlar : 8.1. Tanımı : Değer artış kazançları : İvazsız olarak iktisap edilenler ile tam mükellef kurumlara ait olan ve iki yıldan fazla süreyle elde tutulan hisse senetleri hariç, menkul kıymetlerin elden çıkartılmasında sağlanan kazançlar değer artış kazancıdır. 86
8. Diğer kazanç ve iratlar : 8.1. Tanımı : Değer artış kazançları : GVK geçici 67/1 İMKB işlem gören ve bir yıldan fazla elde tutulup satılanlardan stopaj yapılmaz. Alım tarihi Satım tarihi Geçen süre Vergisel durum 04.09.2012 15.06.2013 Bir yıldan az Tevkifat var 04.09.2012 05.10.2014 Bir yıldan fazla Tevkifat yok Hisse senetlerinde İktisap tarihi, alım sözleşmesinin yapıldığı tarihtir. GVK 232, 257 Seri No lu GT. 87
8. Diğer kazanç ve iratlar : 8.1. Tanımı : Değer artış kazançları : İvazsız olarak iktisap edilenler hariç, iktisap şekli ne olursa olsun 01.01.2007 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere beş yıl içinde elden çıkarılmasında doğan kazançlar değer artış kazancı olarak dikkate alınır. 88
8. Diğer kazanç ve iratlar : 8.1. Tanımı : Değer artış kazançları : 12.04.2010 - Alış ÜFE : 176.64 100.000 17.09.2013 - Satış ÜFE : 216.65 300.000 17.09.2013 Endekslenmiş maliyet 122.651 17.09.2013 Gayrisafi kar 177.349 2013 TY. İstisna 9.400 Kazanç 167.949 89
8. Diğer kazanç ve iratlar : 8.1. Tanımı : Arızi kazançlar : Devamlılığı olmayan kazançların vergilendirilmesidir. GVK. Md:82/1 Satış bedeli 50.000 Alış bedeli (Antika araba) 15.000 Yapılan giderler 12.500 Elde edilen kazanç 22.500 İstisna 21.000 Safi kazanç (beyan edilecek) 1.500 90
9. Gelir unsurların, yıllık beyan ile beyanı : 91
9. Gelir unsurlarının, yıllık beyan ile bayanı : 9.1. Gelirlerin toplama esasları : GVK nun 2 nci maddesinde yazılı yedi gelir unsurundan bir takvim yılı içinde elde ettikleri kazanç ve iratlar, Kanun da aksine hüküm bulunmadıkça yıllık beyannamede toplayıp beyan etmek zorundadırlar. GVK. Md:85 GVK nun 86 ncı maddesinin bazıları ile ayni kanunun geçici 67 nci maddesindeki gelirler beyan dışı bırakılmıştır. 92
YILLIK GELİR VERGİSİ BEYANINDA ÖZELLİKLİ KONULAR Katıldığınız için teşekkür ederiz. Nevzat PAMUKÇU Serbest Muhasebeci Mali Müşavir 93