Arama Motorları ve İndeksler Bilimsel Veritabanlarında nda Tarama Nasıl l Yapılır? Prof. Dr. Hasan SEÇEN Atatürk Üniversitesi Fen Fak. Kimya Bölümü hsecen@atauni.edu.tr Doç. Dr. Mustafa SÖZBİLİR Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fak. Kimya Eğitimi Ana Bilim Dalı sozbilir@atauni.edu.tr Tarama Operatörleri Google ve Google Scholar (Akademik Google) WoS: Web of Science ERIC (Education Resources Informations Center) BEI (British Education Index) ULAKBİM Ulusal Veri Tabanları YÖK Ulusal Tez Merkezi Kaynaklara Erişim H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 2 Tarama Operatörleri Taramalarda dikkat edilecek hususlar Anahtar kelime çok iyi seçilmelidir! Örneğin Antalya hakkında bilgi edinmek için Akdeniz kelimesini kullanarak tarama yapmak gereksizdir. H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 3 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 4 Taramalarda dikkat edilecek hususlar Taramalarda dikkat edilecek hususlar Taramalarda kullanılacak anahtar kelimeler seçilirken mümkün olduğunca yalın kelimeler kullanılmalı, eklerden ve tam cümle ibarelerinden kaçınılmalıdır! Kurabiye nasıl yapılır? şeklindeki bir bilgiye erişmek için, Kurabiye Tarife kelimeleri çok daha faydalıdır. Küresel Isınma ile alakalı bir yazı Küresel Isınma Kıbrıs ta yapılacak olan Kimya Kongresine ait web adresi Kimya Kongresi Kıbrıs Hedeflenen bilgiye en kestirme yoldan ulaşmak için spesifik anahtar kelimeler ilave edin. ALKANLAR hakkında bir Power point sunusu arıyoruz: ALKANLAR ppt Word dosyası için, DOC, Acrobat dosyası için PDF, Excel için XLS ekleri H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 5 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 6 1
Taramalarda dikkat edilecek hususlar Taramalarda dikkat edilecek hususlar Alternatif anahtar kelimeler de aranmalıdır. Örneğin; Mersin hakkında bilgi elde etmek için Mersin kelimesi ve İçel kelimesi Arıtma kelimesini taramak için ayrıca Saflaştırma Web kelimesi için web kelimesinin yanında internet İstenmeyen bilgileri arındırmak için tarama motorunun özelliğine göre NOT veya (-) terimlerini kullanılır. Örneğin; Yulaf içeren fakat üzüm içermeyen kurabiye tariflerini bulmak için, tarif kurabiye yulaf üzüm anahtar kelimeleri ile tarama yapılır. H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 7 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 8 Taramalarda dikkat edilecek hususlar Dünyanın Anahtarı! Birden fazla kelimeyi yazıldığı biçimde taramak için (exact phrase=tam ibare) kelimeler tırnak içinde yazılmalıdır. Örneğin; Örneğin Mustafa SÖZBİLİR diye tarama yapılırsa, aynı zamanda Mustafa AYDIN Mehmet SÖZBİLİR gibi alakasız bir ibarenin olduğu belge de tarama sonuçlarında görüntülenir. Mustafa SÖZBİLİR şeklinde bir ibare ise kesin sonuca götürecektir H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 9 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 10 Google Gelişmiş Arama Google Scholar/Akademik Google http://scholar.google.com.tr H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 11 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 12 2
Google Scholar/Akademik Google Google Scholar/Akademik Google H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 13 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 14 ERIC (Education Resources Information Center) http://www.eric.ed.gov ERIC Advanced Search H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 15 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 16 Örnek ERIC Tarama Sayfası Örnek Tarama Sonucu H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 17 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 18 3
Bulunan Makalenin Detayları BEI-British Education Index http://www.leeds.ac.uk/bei/index.html H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 19 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 20 BEI-British Education Index BEI-British Education Index H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 21 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 22 BEI-British Education Index BEI-British Education Index H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 23 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 24 4
BEI-British Education Index BEI-British Education Index H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 25 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 26 Ulusal Veri Tabanları ULAKBİM Ulusal Veri Tabanları http://www.ulakbim.gov.tr/cabim/vt/uvt H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 28 SBVT-Sosyal Bilimler Veri Tabanı Sosyal Bilimler Veri Tabanı (SBVT) H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 29 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 30 5
SBVT Arama Sonucu SBVT Ayrıntılı Kayıt Sayfası H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 31 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 32 YÖK Ulusal Tez Merkezi Tezlere Erişim H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 34 YÖK Ulusal Tez Merkezi YÖK Ulusal Tez Merkezi H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 35 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 36 6
BİLGİ KAYNAĞINI TEMİNETME 1) Doğrudan Erişim (Kütüphane, Dergi v.b.) 2-) Online Erişim (İnternet, Ağ vb) 3-) Yazar yada Eser Sahibi Aracılığı 4-) Belge Sağlama Servisleri H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 37 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 38 Önce bir link bulalım WOS: Web of Science Not: Kurumun aboneliği yoksa Giremezsiniz! H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 39 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 40 İlk açılan sayfa: All Databases 3 veri tabanı görüyoruz All Database kısmını görelim H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 41 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 42 7
Web of Science (1970-present) Access the world s leading scholarly literature in the sciences, social sciences, arts, and humanities and examine proceedings of international conferences, symposia, seminars, colloquia, workshops, and conventions. Devam Web of Science (1970-present) Navigate with cited reference searching and Author Finder Use the Analyze Tool to identify trends and patterns Backfiles available to 1900 Access enhanced coverage of books and meeting abstracts H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 43 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 44 CABI: CAB Abstracts (1990-present) Provides authoritative research information on agriculture, environment and related applied life sciences. Use CAB Thesaurus, CABICODES and CAB Registry Numbers. Explore data from journals, books, proceedings, monographs, technical reports, and more CAB Abstracts available 1910-present Global Health available 1912-present Journal Citation Reports (2005-2007) Journal performance metrics offer a systematic, objective means to critically evaluate the world's leading journals Delivers quantifiable statistical information based on citation data Helps determine a publication s impact and influence in the global research community Includes journal and category data H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 45 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 46 All Databases ve WOS: Karşılaştırma All Databases ve WOS: Karşılaştırma H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 47 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 48 8
Kurallar ve Tarama İpuçları Taramada büyük-küçük harf duyarlılığı yoktur. Türkçe ye özgü karakterler (ğ, ş, ç, ı, İ, ö, ü) yerine, bunlara en yakın harf karakterleri (g, s, c, i, I, o, u) kullanılmalıdır. Yani DNA kelimesi, DNA, dna, Dna, dna şeklinde de yazılarak taranabilir. H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 49 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 50 Kelime ve kelime gruplarının çeşitli varyasyonlarını kullanmak için wildcards (belirsiz karakter, belirsiz harf) fonksiyonu kullanılabilir. WOS ta kullanılan wildcard karakterleri şunlardır. Asteriks (*) Karakteri Soru işareti (?) Karakteri Dolar ($) Karakteri Asteriks (*) Karakteri: Sıfırdan başlamak üzere bir ya da birden fazla karakteri temsil eder. Örneğin, enzym*: enzym, enzyme, enzymes, enzymatic, enzymology vb kelimeleri de kapsar. Sul*ur; sulfur ve sulphur vb kelimeleri de kapsar. H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 51 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 52 Soru İşareti Karakteri (?): Tek bir harf karakterini temsil eder.?? iki karakter, vb. Dolar karakteri ($): Sıfır karakteri veya tek bir harf karakterini temsil eder. Örneğin, volcan? Volcany, volcane, volcano vb kelimeleri kapsar. wom?n: woman, women, womyn vb kelimeleri kapsar. Örneğin, vapo$r: vapor ve vapour kelimelerini kapsar. colo$r: color ve colour kelimelerini kapsar. Title=(color)Timespan=All Years. Results: 47,147 Title=(colour)Timespan=All Years. Results: 9,618 Title=(colo$r)Timespan=All Years. Results: 56,400 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 53 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 54 9
Tarama operatörleri AND (ve) Fonksiyonu: Taranacak kelimeler arasına AND (ve) yazılarak her iki kelimeyi beraber ihtiva eden materyaller bulunabilir. Taranacak iki kelime arasında bırakılan bir boşluk ta aynı anlama gelir. Örnek Chemistry AND Education (=Chemistry Education) (Bu kelimelerin her ikisinin de geçtiği kaynakları gösterir). OR (veya) Fonksiyonu: Kelimeler arasına OR (veya) yazılarak anahtar kelimelerden birinin yâda her ikisinin geçtiği kaynaklar bulunur. Örnek Chemistry OR Education (Anahtar kelimelerden herhangi birinin ya da her ikisinin geçtiği kaynakları gösterir). H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 55 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 56 NOT (Hariç) Fonksiyonu: Web of Science da tarama yapılırken, taramada hariç tutulacak kelimeler NOT ile elimine edilir. Address=(Erzurum NOT ataturk univ) Timespan=All Years. Databases=SCI EXPANDED, SSCI, A&HCI. Results: 199 Maresal Cakmak Mil Hosp, Dept Plast & Reconstruct Surg, Erzurum, Turkey SAME (Aynı) Fonksiyonu: Same fonksiyonu aynı birim içindeki ilgili kelime gruplarını tarar. Mesela carbon AND monoxide diye tarama yapılınca, aynı makalenin özet kısmında carbon, anahtar kelimeler veya makale başlığında monoxide geçiyorsa, bu kaynak tarama sonuçlarında listelenir. Eğer carbon SAME monoxide diye tarama yapılırsa her iki kelime aynı birimde ise (örneğin başlıkta (TITLE), veya özette (ABSTRACT, SYNOPSIS, SUMMARY) veya anahtar kelimelerde (KEY WORDS) tarama sonucu olarak listelenir. H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 57 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 58 Fark.. Tırnak (. ) Fonksiyonu: Taranan kelimeler tırnak ( ) içine yazılarak exact phrase (tam ibare ya da deyim) taraması yapılabilir. Bu işlevin AND fonksiyonu ile yapılan taramadan şöyle bir farkı vardır. Topic=("carbon monoxide sensor*") Timespan=All Years. Databases=SCI-EXPANDED, SSCI, A&HCI. Results: 104 Topic=(carbon monoxide AND sensor) Timespan=All Years. Databases=SCI-EXPANDED, SSCI, A&HCI. Results: 757 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 59 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 60 10
Parantez ( ) Fonksiyonu: Bir kelime yada kelime grubunu diğer bir kelime grubu ile kombinasyonunu sağlamak için kullanılan bir araçtır. İstanbul Üniversitesi için tarama kelimeleri: (univ istanbul) not (istanbul same (tech* or teknik or marmara or bogazici or Bosphorus or beykent or kultur or bilgi or fatih or yeditepe or isik or yildiz tech* or yildiz tekn* or galatasaray or koc or sabanci or kadir has or Bahcesehir or halic or maltepe or mimar sinan or aydin)) or Istanbul univ or (IU same Istanbul) or Istanbul Sch Med or Istanbul Fac Med or Cerrahpasa Med Fac or Cerrahpasa Med Sch 2008 yılı için Univ istanbul or istanbul univ olarak taranırsa: 1607 kayıt #1=1473 kayıt #2=1607 kayıt Advanced Search a git #2 NOT #1 dediğimizde yeni bir dosya oluşur #3=210 kayıt H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 61 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 62 Dosyadaki 210 kayıtın adreslerine göz atılırsa Yeditepe Univ, Istanbul, Turkey Sabanci Univ, Istanbul, Turkey Maltepe Univ, Istanbul, Turkey Bogazici Univ, Istanbul, Turkey Bir tarama örneği C vitaminin antioksidan özelliğinin kanser üzerine etkisini araştırmak amacıyla yapılan çalışmaları bulmak istiyoruz Topic: (Vitamin C or ascorbic acid) AND antioxidan* AND (anti cancer OR antitumor) H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 63 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 64 Daha başka analizler Makale tiplerine göre sıralama Yıllara göre sıralama Ülkelere göre sıralama Bu konuda en çok yayın yapılan dergilere göre sıralama En çok yayın yapan isimlere göre sıralama Kurumsal analizler yapabilirsiniz.. Aranan adres: Ataturk Univ H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 65 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 66 11
Aranan adres: Ataturk Univ Bilgiyi alanlara göre ayırabilirsiniz: Toplam 122 alan Not: Bir makale birden Fazla alana girebilir. H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 67 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 68 Doküman tiplerini görebilirsiniz. 1-3 nolu makaleleri yazdıralım Not: Doküman tipleri tek kayıttır. H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 69 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 70 Sayfanın altına gidelim: Processing records Please wait while your request is processed. (Note: Depending on the number of records, this may take a few moments.) Product: Web of Science Selected action: Save to File Processing 3 records: 3...Done. H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 71 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 72 12
Kayıt tamamlandığında Kayıt: 1-500: 1,07 MB bir dosya H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 73 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 74 Sonuçları analiz edebiliriz 5,047 records. Address=(ataturk univ) Author Country Publication year Sourcetitle Subject area. H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 75 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 76 Makaleler en çok hangi dergilerde yayınlanmış??? En çok makale yayınlayan yazarlar H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 77 H SEÇEN & M SÖZBİLİR Bilim,Etik ve Eğitim 3 Nisan 2009 ERZURUM Slayt: 78 13