DÜŞÜK ERGİME SICAKLIKLI TAM DENTAL PORSELEN

Benzer belgeler
Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Sol-jel Prosesleri Ders Notları

Seramik Biomalzemeler (Bioseramikler)

TUĞLA MASSESİ ÖĞÜTME DURUMUNUN ÜRÜN TEKNİK ÖZELLİKLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI

SOL-JEL YÖNTEMİYLE ALÜMİNA-ZİRKONYA-SİLİKA (AZS) KOMPOZİT MALZEME ÜRETİMİ

2/13/2018 MALZEMELERİN GRUPLANDIRILMASI

Çorum Yöresi Tuğla Topraklarındaki Çözünebilir Alkali Tuzların Olumsuz Etkilerinin BaCO 3 ve SrCO 3 ile Giderilmesi

METALİK MALZEMELERİN GENEL KARAKTERİSTİKLERİ BAHAR 2010

Yoğun Düşük sürünme direnci Düşük/orta korozyon direnci. Elektrik ve termal iletken İyi mukavemet ve süneklik Yüksek tokluk Magnetik Metaller

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ DEKANLIĞI DERS/MODÜL/BLOK TANITIM FORMU. Dersin Kodu: MMM 3014

Kağıt Atıklarından Gözenekli Malzemelerin Üretimi

MMM291 MALZEME BİLİMİ

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ DERS/MODÜL/BLOK TANITIM FORMU. Dersin Kodu: MME 5009

MMT113 Endüstriyel Malzemeler 7 Seramikler. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir Güz Yarıyılı

KROM KATKILI ALUMİNANIN ENJEKSİYON KALIPLAMA İLE ŞEKİLLENDİRİLMESİ

MMM 2011 Malzeme Bilgisi

Borosilikat Cam Tozu Katkılı Hidroksiapatit in Fiziksel ve Mekanik Özelliklerinin İncelenmesi

YAPISAL SERAMİK MALZEME TEKNOLOJİSİ 1 MTM 545

HİDROKSİAPATİT NANOPARÇACIKLARININ SENTEZİ

ASC (ANDALUZİT, SİLİSYUM KARBÜR) VE AZS (ANDALUZİT, ZİRKON, SİLİSYUM KARBÜR) MALZEMELERİN ALKALİ VE AŞINMA DİRENÇLERİNİN İNCELENMESİ

2. MİKRO İNCELEME ( PETROGRAFİK-POLARİZAN MİKROSKOP İNCELEMESİ)

YAPI MALZEMESİ YAPI MALZEMESİNE GİRİŞ

İLERİ YAPI MALZEMELERİ DOĞAL TAŞLAR,KİLLER,SERAMİKLER

İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 BÖLÜM 2

6.WEEK BİYOMATERYALLER

Portland Çimentosu ve Kalsiyum Alüminat Çimentosu Mineral Fazlarının Yapı Kimyasalı Ürünlerinin Performansına Etkileri. Eylül,2017 İstanbul

Türkiye Hazır Beton Birliği İktisadi İşletmesi Deney / Kalibrasyon Laboratuvarı. Deney Listesi

Malzeme Bilimi ve Malzemelerin Sınıflandırılması

MMM291 MALZEME BİLİMİ

ZnS (zincblende) NaCl (sodium chloride) CsCl (cesium chloride)

Çimento Klinker Fazları ve Öğütme Parametreleri Arasındaki İlişkiler

MALZEME BİLGİSİ DERS 2 DR. FATİH AY. fatihay@fatihay.net

YAPI MALZEMELERİ DERS NOTLARI

ZnS (zincblende) NaCl (sodium chloride) CsCl (cesium chloride)

SERAMİK MATRİSLİ KOMPOZİT MALZEMELER ve ÜRETİMİ

Üçlü Sistemler - 1 Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi

METAL DESTEKSİZ DİŞ PORSELENİ ÜRETİMİ PRODUCTION OF ALL-CERAMIC DENTAL PORCELAIN

3/20/2018. Puzolan malzemelerin sınıflandırılması:

MMT113 Endüstriyel Malzemeler 8 İleri Teknoloji Seramikleri. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir Güz Yarıyılı

FZM 220. Malzeme Bilimine Giriş

CACSAND. yüksek performanslı kalsiyum alüminat agregası. Yüksek dayanıklılık gerektiren uygulamalarınız için özel bir agrega!

KOMPOZİTLER Sakarya Üniversitesi İnşaat Mühendisliği

Metalurji Mühendisliğine Giriş. Yrd. Doç. Dr. Rıdvan YAMANOĞLU

Monolitik Refrakter Malzemelerde Temel Özelliklerin Detaylandırılması

Büro : Bölüm Sekreterliği Adana, 22 / 04 /2014 Sayı : /

Ayrıca, bu kitapta sunulan bilgilerin İnşaat Mühendislerine de meslek yaşamları boyunca yararlı olacağı umulmaktadır.

REVETMAN. Prof Dr Övül KÜMBÜLOĞLU. Ege Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi Protetik Diş Tedavisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi

KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ DEĞİRMENDERE ALİ ÖZBAY MESLEK YÜKSEK OKULU SERAMİK CAM VE ÇİNİCİLİK PROGRAMI ÖNLİSANS PROGRAMI

TiO 2 KATKILI ALUMİNA ÜRETİMİ-ENJEKSİYON KALIPLAMA

İki malzeme orijinal malzemelerden elde edilemeyen bir özellik kombinasyonunu elde etmek için birleştirilerek kompozitler üretilir.

İzolatör başlıca beş kısımdan oluşur: Gövde: İletkenin ve mesnet demirinin tutturulduğu kısımdır. Tutturma yuvası: İzolatör demirinin izolatöre

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ DEKANLIĞI DERS/MODÜL/BLOK TANITIM FORMU. Dersin Kodu: MMM 4041

MALZEMELERİN MEKANİK ÖZELLİKLERİ

İNŞAAT MALZEME BİLGİSİ

Beton Melike Sucu ZEMİN BETONLARINDA KALSİYUM ALÜMİNAT ÇİMENTOSU KULLANIMI. Nisan, 17

ALUPAM A.Ş. ALUPAM İLERİ TEKNOLOJİK MALZEMELER A.Ş. BURSA-2013

SERAMİK BİYOMALZEMELER

REFRAKTER MALZEME ÜRETĐMĐ

ENDÜSTRİYEL HAMMADDELER 9.HAFTA

TOZ METALURJİSİ Prof.Dr. Muzaffer ZEREN

Mineral Katkılar- Metakaolin. Çimento AraĢtırma ve Uygulama Merkezi

Bor Karbür Üretimi ve Karakterizasyonu

SÜPER BEYAZ. yapı kimyasalları. Yüksek performanslı beyaz çimento!

T. Kavas Afyon Kocatepe üniversitesi, Afyon G. Önce Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir

ISIDAÇ 40. karo. Özel ürünleriniz için özel bir çimento!

METAL MATRİSLİ KOMPOZİT ÜRETİMİ İÇİN SiC İÇERİKLİ ÖN ŞEKİL ÜRETİMİ

Tuğla Kırıklarının Tuğla Üretiminde Kullanımı

Kompozit Malzemeler. Tanım:

İNŞAAT MALZEME BİLGİSİ

Isıl işlem, katı haldeki metal ve alaşımlarına belirli özellikler kazandırmak amacıyla bir veya daha çok sayıda, yerine göre birbiri peşine uygulanan

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ADANA

Çimento Bağlayıcılı Kompozitlerde Nano Mineral Katkı Kullanımının Fiziksel ve Kimyasal Etkileri

Materials Development Solutions. Kuronlar ve köprüler için çok güçlü seramik

1)Anorganik özsüz hammaddeler:

Zeyfiye TEZEL Mehmet KARACADAĞ

Kumaş ve Ferrokrom Elektrofiltre Tozlarından Forsterit-Diopsit Kompoziti Üretimi

ISIDAÇ 40. yapı kimyasalları. Özel ürünleriniz için özel bir çimento!

EKOBEYAZ. yapı kimyasalları. Hem ekonomik, hem yüksek beyazlık!

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR

HYDROTERMAL YÖNTEMİYLE NİKEL FERRİT NANOPARTİKÜLLERİN SENTEZİ VE KARAKTERİZASYONU

KATI YALITIM MALZEMELERİ KALSİYUM SİLİKAT

CAM İYONOMER YAPIŞTIRMA SİMANI

TEKSTİL FABRİKASI ATIK KÜLÜ VE BAZALTİK POMZA KATKILI TUĞLALARIN MÜHENDİSLİK ÖZELLİKLERİ

İNTERMETALİK MALZEMELER. Doç. Dr. Özkan ÖZDEMİR (DERS NOTLARI-4)

Kristalizasyon Kinetiği

Kompozit Malzemeler. Tanım:

ISIDAÇ 40. refrakter. Özel ürünleriniz için özel bir çimento!

Hasta Bilgilendirme. InLine IPS. Kişisel gülümsemeniz için

Diatomit Katkılı Çini Karo Bünye Üretimi

Pik (Ham) Demir Üretimi

Silisyum karbür, beyaz alüminyum oksit ve kahverengi alüminyum oksit

İLERİ SOL JEL PROSESLERİ

Kalsiyum Aluminat Çimentosu Esaslı Reaktif Pudra Harçlar (RPM) Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi

Demirci (Manisa) Kyanit Cevherinin Zenginleştirilmesi ve Seramik Üretiminde Kullanımı

Eczacıbaşı Topluluğu

Lab Cihazları Dersi Çalışma Soruları

MALZEME BİLİMİ Bölüm 1. Malzeme Bilimi ve Mühendisliğine Giriş Hazırlayan Doç. Dr. Özkan Özdemir

Toprak / Ateş / Sır. Katalog Teknik Veriler / Analizler.

3/7/2016 BİYOMEDİKAL MALZEMELERDEKİ GELİŞMELER (II) ( ) Tablo 8. Karbon implantların bazı uygulamaları

SAĞLIK GEREÇLERİ ÜRETİMİNDE ENERJİ VE SİNTERLEME SICAKLIĞININ DÜŞÜRÜLMESİ ÇALIŞMALARI

Etibor Kırka Boraks İşletmesi konsantre ve türev atıklarının duvar karosu bünye özelliklerine etkisi

Transkript:

3. Uluslararası Malzeme Sempozyumu (IMSP 00) 3-5 Ekim 00 Pamukkale Üniversitesi Denizli imsp@pau.edu.tr http://imsp.pau.edu.tr Tel:058 96350 Faks: 058 96 3 58 DÜŞÜK ERGİME SICAKLIKLI TAM DENTAL PORSELEN Atilla Evcin, Aylin Aydın Kayı, Abdullah Küçük 3 Afyon Kocatepe Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Bölümü, 0300, Afyon, E-posta: evcin@aku.edu.tr Uludağ Üniversitesi İznik Meslek Yüksekokulu, İznik, Bursa, E-posta: aylinaydin@uludag.edu.tr 3 Afyon Kocatepe Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Bölümü, 0300, Afyon, E-posta: akucuk@aku.edu.tr ÖZET Porselen; mukavemet, aşınma direnci ve mükemmel estetik sağladığı için dental restorasyonlarda fazlaca tercih edilmektedir. Yerini aldığı dişe tamamen benzetilebilmesi için renklendirilebildiğinden en estetik diş restorasyonlarının üretimini sağlar. Düşük ergime sıcaklıklı dental porselen üretimi ile ilgili olan bu çalışma, tam porselen üretimini kapsamaktadır. Bu çalışmanın amacı, diş hekimliğinde yaygın olarak kullanılan, düşük sıcaklıklarda olgunlaşabilen, yüksek mukavemetli ve düşük maliyetli porselen reçeteleri oluşturmaktır. Bu araştırmalar esnasında, dental porselenlere uygun özellikleri kazandıran lösit kristallerinin eldesi de hedef olarak belirlenmiştir. Bunun için, uygun hammaddelerin, belirlenmiş bir prosedür uyarınca çeşitli işlemlerden geçirilmesiyle, dört farklı kompozisyonda porselen reçeteleri hazırlanmıştır. Hazırlanan dental porselenlere, mekanik ve ısıl testler uygulanmıştır ve X ışınları difraktometresi ile oluşan fazlar tespit edilmiştir. Bunların yanında, kimyasal kararlılığı, eğilme mukavemeti, su emmesi ve porozite miktarı da test edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Dental porselen, düşük ergime sıcaklıklı, lösit.. GİRİŞ Seramiklerin insan yaşamında yarattığı büyük devrimlerden biri, geçtiğimiz kırk yılda vücudun zarar gören veya işlevini yitiren parçalarının tamiri, yeniden yapılandırılması ya da yerini alması için özel tasarımlı seramiklerin geliştirilmesi ve kullanımıyla gerçekleşmiştir. Bu amaçla kullanılan seramikler, biyoseramikler olarak adlandırılır. Biyoseramikler, polikristalin yapılı seramik (alümina ve hidroksiapatit), biyoaktif cam, biyoaktif cam seramikler veya biyoaktif kompozitler (polietilen hidroksiapatit) şeklinde hazırlanabiliyor. İnorganik malzemelerin önemli bir grubunu oluşturan bu malzemeler, sağlık sektöründe çok çeşitli uygulamalarda kullanılmaktalar []. Biyoseramikler; biyoinert seramikler, emilebilen (vücutla kaynaşabilen) seramikler, biyoaktif seramikler olmak üzere üç tiptedir. Biyoinert seramiklerde, mikroporlu Al O 3 ya da bir hidroksilapatit (HA), gözenekli metallerin üzerine kaplanarak dokunun porlar içerisinde büyümesini mümkün kılar ve iyi mekanik bağlanma sağlar. Alüminaya bitişik olan kemikli doku ya da diğer biyoinert implantların yeniden yapılanması, bu tip seramiklerin tepkisizliği neticesinde, bağışık reaksiyonlar ya da biyokimyasallar sebebiyle bozunuma uğramaz. İkinci kategorideki malzemeler, kalsiyum sülfat (Paris alçısı), trikalsiyum fosfat ve kalsiyum fosfat tuzlarıdır. Bu implantlar, yavaş yavaş indirgenir ve çevresindeki doğal doku ile yenilenmiş olur. Üçüncü tip seramikler ise kemik yapı ile etkileşim içine girerek kimyasal bağlar oluşturur. Bu tip seramiklere örnek olarak HA (hidroksilapatit), biyoaktif camlar ve biyoaktif cam-seramikler verilebilir. HA in çeşitli kaynakları ve formları mevcuttur. HA ugulamaları, dişçilikte, travmatoloji ve ortopedideki kemik noksanlığını doldurmak, plastik cerrahide sert doku hatalarını artırmak ve travmatoloji ve ortopedide kemikler arasında köprüler yapmak olarak sıralanabilir []. Porselenin dental uygulamalarda kullanımı, 774 yılında, Alexis Duchateau adında Fransız bir eczacının fildişi olan takma dişlerini porselenle değiştirmenin olabilirliğini düşünmesiyle ilerlemeye başlamıştır. Fildişi, 44

3. Uluslararası Malzeme Sempozyumu (IMSP 00) 3-5 Ekim 00 Pamukkale Üniversitesi Denizli imsp@pau.edu.tr http://imsp.pau.edu.tr Tel:058 96350 Faks: 058 96 3 58 poroziteli bir malzeme olup, ağızdan alınan sıvıları içine çeker ve zamanla kötü biçimde lekelenir.bunların yanı sıra, hijyenikliğini de kaybeder. Duchateau, Saint-Germain-en-Laye de, Guerhard fabrikasında çalışan porselen üreticilerinin asistanlarıyla birlikte, kendisi için, ilk porselen takma dişi yapmayı başarmıştır. Bu gerçekten büyük bir başarıydı, çünkü porselen pişirim esnasında epeyce küçülürdü. Dişin ağza uyumu ölçülürken, bu küçülme de hesaba katılmalıydı. O zamandan beri, ebonit ve daha yakın geçmişteki polimetilmetakrilat gibi diğer malzemeler, dental uygulamalarda porselenin yerleştirilmesine yardımcı olmuştur [3]. Porselenler, kuron yapımında kullanılan ilk malzemelerdi. Günümüzde porselenler, restoratif dişçilikte hayati bir rol üstlenmişlerdir [4]. Oldukça estetik bir malzeme olması dolayısıyla, monolitik restorasyonlarda (inlay, onlay tedavilerinde) ya da kısmi dolgularda ve tekli kuronlarda kaplama malzemesi olarak kullanılır [5]. Estetik görünüm sağlamasının yanı sıra, kimyasal olarak kararlı olmaları, düşük sıcaklıklarda kısa sürelerde şekillendirilebilmeleri; bu malzemeleri, diş hekimliğinde kullanımı açısından, çok cazip hale getirmiştir. Biyo uyumunun iyi olması sebebiyle, ağız içinde istenmeyen toksik ve trombojenik reaksiyonlara sebep olmaz [6]. Su absorbe etmez [7]. Kırılgandır [6], ancak kurallara uygun hazırlanması halinde, kesinlikle kırılmaz [8]. Isı iletkenliğinin ve ısısal genleşme katsayısının, mine ve dentinin değerlerine yakın olması sebebiyle kenar adaptasyonlarında sorun yaşanması düşük bir ihtimaldir [3]. Dental porselenler, seramiklerin cam sınıfına aittir ve kontrollü termal genleşme gerektiren, bir kristalin komponent içerir. Bu yüzden, cam-seramiklere yakın bir yapı olarak değerlendirilebilir [9]. Kuvars gibi kristalin formda olan veya ergitilmiş silika adıyla amorf cam şeklinde bulunan Silika (SiO ) içeririler. Silikanın yanında, flakslaştırıcı olarak; Potasyum oksit (K O), Sodyum oksit (Na O) ve Kalsiyum oksit (CaO), ara oksitler olarak; Bor oksit (B O 3 ) ve Alüminyum oksit (Al O 3 ) ve opaklaştırıcı olarak; Çinko oksit (ZnO), Zirkonyum dioksit (ZrO ), Seryum dioksit (CeO ) ve diğer metalik oksitleri de içermektedir. Genelde, Potasyum oksit (K O), Alüminyum oksit (Al O 3 ) ve Silisyum dioksit (SiO ) içerikli feldspatlardan üretilirler. Dental porselenlerin mineral yapısı, sinterlenmiş olarak bilinmesine karşın tamamen kaynaşmış camlar halinde olmayıp tam olarak bilinmemektedir. Fırınlanmış dental porselen tozlarının mineral analizi değişik miktarlarda camsal fazın yanı sıra sınırlı oranda kristal lösit faza da sahip olduğunu göstermektedir. Feldspat, kuvars, kil minerallerinin faz diyagramlarında kimyasal yapıya bağlı olarak dental porselende, lösit (K O.Al O 3.4SiO ) kristalizasyon alanında kalır. Dental porselenin içeriğinde, devamlı mevcut olan lösitin yanı sıra, fırınlanmış opak porselendeki, opak maddeler olan TiO, CeO, ZnO ve ZrSiO 4 de kristal yapı içinde kalır. Dental porselendeki lösit fazından ortoklaz sorumludur. Lösit, dental porselen/cam malzemelerin içeriğindeki çok önemli bir kristal fazdır [0] ve sahip olduğu yüksek genleşme katsayısından dolayı, dental porselenin termal genleşme katsayısının, protez yapımında kullanılan birçok metalin termal genleşme katsayısı ile uyumlu olmasını sağlar [-]. Yüksek termal genleşme katsayına sahip olmasının yanı sıra, polimorfik bir dönüşüme uğrar. Bu dönüşüm, geniş hacim değişimiyle birlikte, tetragonal yapıdan kübik yapıya olmak üzere gerçekleşir. Mackert ve arkadaşları (986), lösit kristallerindeki bu dönüşümün 400 C ile 600 C arasında yapılan ısıtma esnasında meydana geldiğini bulmuşlardır [3]. Feldspat ajanı olan lösiti bu kadar önemli kılan, renk tonu, renk çekiciliği ve mükemmel biyouyumluluğudur. Bunlara ilaveten, yüksek ergime sıcaklığı (693 C) ve yüksek termal genleşme katsayısı da, lösitin, uygulamalarda kullanımını kuvvetli kılmaktadır [0]. Cesar ve arkadaşları [5-4] yaptıkları çalışmalarda, lösit içeriğinin çatlak dağılım direnci ile önemli bir ilişkisi olduğunu ortaya koymuşlardır. Çalışmalara göre, yüksek oranda lösit içeren porselenler, yüksek çatlak dayanımı sergilemiş ve klinik performanslarının da daha iyi olduğu gözlenmiştir. Daha önce de değindiğimiz gibi, yapı içindeki lösit kristalleri oluşumu ve miktarı, kullanılan porselen malzemenin ısıl genleşme katsayısı ile ilişkilidir. Bunun yanında, tekrarlanan fırınlama işlemlerinin de, lösit oranını değiştirdiği ihtimaller arasında bulunmaktadır. Değer ve arkadaşları [5], bu konuda bilimsel bir çalışma yapmışlar ve tekrarlanan fırınlama işlemleri neticesinde, lösit içeriğinin arttığını ve bu artışın porselen malzemenin ısıl genleşme katsayısını yükselttiğini, ancak, metalporselen uyumunu bozduğunu gözlemlemişlerdir. Bunların yanında, lösit artışıyla birlikte renkte gözle görülür bir opaklaşma olduğunu saptamışlardır. Bu sebeplerden ötürü, çalışmalarında vardıkları sonuç; tekrarlanan fırınlama işlemlerinin mümkün olduğunca uygulanmaması gerektiğidir. Dental porselenleri, bileşimlerine (içeriklerine) göre, pişirim sıcaklıklarına göre, kullanım bölgelerine göre, gibi bir çok şekilde sınıflandırmak mümkündür [6]. Metal desteksiz tam porselen sistemler, dental porselenlerin alt sınıflarındandır. Full porselen sistemler de, birkaç kategoriye ayrılmaktadır. Bu sınıflandırmayı, Tablo. de inceleyebiliriz. 44

3. Uluslararası Malzeme Sempozyumu (IMSP 00) 3-5 Ekim 00 Pamukkale Üniversitesi Denizli imsp@pau.edu.tr http://imsp.pau.edu.tr Tel:058 96350 Faks: 058 96 3 58 Tablo.. Metal Desteksiz Porselen Sistemlerin Sınıflandırılması [7]. Metal Desteksiz Porselen Sistemler Dağılım (Dispersiyon) ile Dökülebilir Porselen Lösit ile Güçlendirilmiş Güçlendirilmiş Sistemleri Porselen Sistemleri Porselen Sistemleri. Alümina Kor Sistemleri. Dicor. IPS Empress (a) Alümina Porselen. Cera Pearl (b) Hi-Ceram (c) In-Ceram. Magnezya Kor 3. Cerestore (Enjekte) Sistem 4. Optec Dental porselen restorasyonların klinik başarısı; yoğunluk, sertlik ve kritik çatlakların bulunduğu bölgeler ile kontrol edilebilmektedir. Porselen restorasyonlardaki kırılmaların başlangıç yerleri, boşluklar ve çatlaklar gibi küçük yapısal hatalardır. Bu çatlaklar ve boşluklar, yükselen gerilimin etkisiyle, restorasyonun dayanımında tersinir etki yaparak mukavemeti azaltırlar. Dönem dönem söz konusu olan yüklemeler, kalıcı gerilimler ve oral sıvıların korozif doğası etkisi altında, çatlak büyümesi mümkündür. Çalışma süresinin uzun olması, porselenin kırılma direncinde düşme etkisi yaratabilir ve restorasyon normal yüklemelerde bile kırılabilir hale gelebilir [8].. MATERYAL VE METOT Full dental porselen üretimi çalışmalarında; belirli oranlar dahilinde, dört farklı reçete hazırlandı. Hazırlanan bu reçetelere göre, uygun miktarlardaki hammaddeler harmanlandıktan sonra homojenleştirmek amacıyla karıştırıldı. Homojenleştirme işlemi, alümina bilyalı jet değirmende gerçekleştirildi. Homojenliği sağlanan harman, porselen krozelere konularak, belirli bir süre ergitildi, daha sonra, sıcaklık düşürülerek daha düşük bir sıcaklıkta, ısıl işleme tabi tutuldu. Isıl işlem tamamlandıktan sonra, bu sıcaklıkta fırın açılarak kroze içindeki eriyik malzeme, oda sıcaklığındaki suyun içerisine atıldı ve fritleştirme işlemi gerçekleştirildi. Fritleştirilmiş malzeme, suyun uzaklaştırılması amacıyla kurutuldu. Kurutulan fritin, istenilen boyuttaki toz haline getirilmesi için, kırma ve öğütme işlemlerinden geçirildi. Elde edilen bu dental tozların tabi tutulacağı analiz ve testlere göre, numuneler hazırlanarak; mukavemet, su emme, aside karşı dayanım testleri ve ayrıca XRD, dilatometre, ısı mikroskobu analizleri yapıldı. Dental tozlara uygulanan test ve analizlerin sonuçlarına bağlı olarak en iyi sonucu veren reçete belirlendi... Çalışmada Kullanılan Hammaddeler Deneysel çalışmalarda aşağıda kimyasal analizleri verilen Çanakkale Seramik Fabrikası ndan temin edilen -75 μm tane boyutuna sahip kuvars ve potasyum feldspat hammaddeleri kullanılmıştır. Kullanılan hammaddeler Tablo. de gösterilmiştir. Bu hammaddelerin yanı sıra, eser miktarda fosforpentaoksit de (P O 5 ) kullanılmıştır. 443

3. Uluslararası Malzeme Sempozyumu (IMSP 00) 3-5 Ekim 00 Pamukkale Üniversitesi Denizli imsp@pau.edu.tr http://imsp.pau.edu.tr Tel:058 96350 Faks: 058 96 3 58 * K.K = Kızdırma kaybı.. Üretim Prosesi Tablo.. Kullanılan hammaddelerin kimyasal analizleri Bileşen K- Felds. Kuvars Boraks dekahidrat ZrSiO 4 LiCO 3 K CO 3 Na CO 3 BaCO 3 Kalker SiO 69,6 99,7 34, Al O 3 6,76 0,5 0,5 Fe O 3 0, 0,07 0,07 CaO 0,6 0, 56 MgO 0,4 0,0 Na O 3, 0,03 6,6 58,49 K O 9,64 0,07 68, TiO 0,03 0,06 0, K. K. 0,34 0,3 0,5 SO 4 LiO 55, ZrO 64,4 B O 3 36,47 BaO 77,65 Düşük ergime sıcaklıklı porselen üretmek için Tablo. de verilen dört reçete hazırlandı. Tablo.. Hazırlanan Porselenin Kimyasal Kompozisyonu Bileşen % (R ) % (R ) % (R 3 ) % (R 4 ) SiO Al O 3 K O Na O LiO B O 3 CaO ZrO MgO CeO P O 5 60 0 8 59 0 0 9 3 Tablo. de verilen oksit kompozisyonlarını sağlayacak şekilde, hammadde kimyasal kompozisyonları da göz önüne alınarak hammaddelerden tartımlar alınarak dört farklı reçete için harman hazırlandı. Homojen bir karışım elde etmek amacıyla, alümina bilyalı jet değirmende saat süreyle karıştırıldı. Böylece, hem iri taneler öğütüldü hem de hammaddelerin üniform dağılımları sağlandı. Homojenleştirilmiş harman yüksek sıcaklığa dayanıklı (yüksek alümina içerikli) porselen kapsüle yerleştirildi. Laboratuar tipi elektrikli fırında 00 C/h ısıtma hızı ile 00 C ye ısıtıldı. Bu sıcaklıkta saat süre ile bekletilerek ergitme yapıldı. 00 C sıcaklıktaki eriyik kendi halinde 00 C ye soğutuldu. Bu sıcaklıkta saat tutuldu ve lösit kristallerinin oluşumuna olanak sağlandı. 00 C sıcaklıktaki eriyik porselen, oda sıcaklığındaki suya hızla atılarak fritleştirildi. Öğütme esnasında topaklanmayı ve değirmen çeperlerine yapışmasını önlemek amacıyla frit, etüvde 0 C de sabit tartıma gelinceye kadar kurutuldu. Kapsülden ayrılan porselen öncelikle kolay öğütme amacıyla bir süre havanda kırıldı ve ardından alümina bilyalı jet değirmende istenilen tane boyutuna (-63 μm) öğütüldü. Öğütülen porselen tozlar, mekanik kollu preste, 40 58 0 9 0 4 57 0 8 5 444

3. Uluslararası Malzeme Sempozyumu (IMSP 00) 3-5 Ekim 00 Pamukkale Üniversitesi Denizli imsp@pau.edu.tr http://imsp.pau.edu.tr Tel:058 96350 Faks: 058 96 3 58 bar basınç altında şekillendirildi. Şekillendirilen numuneler, TUAM da bulunan Vita Vacumat 30 marka diş fırınında pişirime tabi tutuldu. Bu çalışmada elde edilen diş tozlarının tabi tutulacağı analiz ve testlere göre numuneler hazırlanarak; mukavemet, su emme, aside karşı dayanım testleri ve ayrıca XRD, dilatometre, ısı mikroskobu analizleri yapıldı. 3. SONUÇLAR VE TARTIŞMA 3.. XRD Analizleri Sonuçları A: Alüminyum Oksit L: Lösit A: Alüminyum Oksit L: Lösit Şekil 3.. Reçete in XRD paternleri Şekil 3.. Reçete nin XRD paternleri C: Korund L: Lösit A: Alüminyum Oksit L: Lösit Şekil 3.3. Reçete 3 ün XRD paternleri Şekil 3.4. Reçete 4 ün XRD paternleri Şekil 3.-3.4 deki XRD analizleri incelendiğinde, yapıya teknik özellikler sağlayan lösit kristallerinin ve camsı fazın bütün bileşimlerde elde edildiği gözlenmiştir. 3.. Dilatometre Analiz Sonuçları Netzsch-Geratebau marka dilatometre cihazında yapılan testte, 30 700 C sıcaklık aralığında porselenin termal genleşmesi izlenmiştir. Ortalama termal genleşme katsayısı değerleri Tablo 3. de verilmiştir. Tablo 3.. Porselenin termal genleşme katsayısı değerleri Porselen Reçete Termal Genleşme Katsayısı (/K) Reçete 9,43.0-6 Reçete 9,8409.0-6 Reçete 3 9,07.0-6 Reçete 4 9,33.0-6 Üretilen dental porselenlerden, termal genleşme katsayısı metallerinkine en yakın olan porselen reçetesi, R dir. Dolayısıyla, metal ile porselen bağlantısında, rahat bir ergime sağlanabileceği düşünülmektedir. R porseleninin, düşük sinterlenme ve ergime başlangıç sıcaklığına sahip olmasıyla tam porselen ve metal destekli dental restorasyonlarda kullanılabilir. 445

3. Uluslararası Malzeme Sempozyumu (IMSP 00) 3-5 Ekim 00 Pamukkale Üniversitesi Denizli imsp@pau.edu.tr http://imsp.pau.edu.tr Tel:058 96350 Faks: 058 96 3 58 3.3. Isı Mikroskobu Analizi Sonuçları Numunelerin ısı mikroskobu fırınında gözlenen kritik dönüşüm sıcaklıkları Tablo 3.. de verilmiştir. Tablo 3.. Porselenlerin ısı mikroskobunda gözlemlenen kritik sıcaklık değerleri DÖNÜŞÜM NOKTASI İlk Küçülme Sinterleşme Ergime Başlangıcı Küre Hali Ergime Noktası Akma Noktası R 670 94 070 3 33 4 SICAKLIK C R 695 898 935 40 309 4 R3 75 970 98 36 37 43 R4 760 990 5 7 39 43 Ergime sıcaklığını düşürmek amacıyla, kimyasal bileşimde, SiO ve KO miktarı azaltılmış, NaO ve BO3 miktarı arttırılmıştır. Sonuç olarak, sinterlenme ve ergime başlangıç sıcaklıkları, sırasıyla, R için 94 C ve 070 C olan ergime başlangıç sıcaklığı, R de, 898 C ve 935 C ye düşürülmüştür. 3.4. Mikroyapı Analizi Pişirilmiş porselen numuneler, SEM ve EDX analizleri için kaplandıktan sonra, mikro yapı analizine ve noktasal analize tutuldu. SEM analizi neticesinde, her reçete için elde edilen fotoğraflar ve kimyasal analiz tabloları aşağıdaki şekil ve çizelgelerde verilmiştir. Şekil 3.5. Reçete in SEM fotoğrafı Şekil 3.6. Reçete nin SEM fotoğrafı Şekil 3.7. Reçete 3 ün SEM fotoğrafı Şekil 3.8. Reçete 4 ün SEM fotoğrafı 446

3. Uluslararası Malzeme Sempozyumu (IMSP 00) 3-5 Ekim 00 Pamukkale Üniversitesi Denizli imsp@pau.edu.tr http://imsp.pau.edu.tr Tel:058 96350 Faks: 058 96 3 58 SEM görüntüleri incelendiğinde, mukavemetten sorumlu lösit kristallerinin cam matris içinde gömülü olduğu belirlenmiştir. Aynı zamanda, lösit kristallerinin mevcut olması nedeniyle, mikro çatlakların varlığına rastlanmamıştır. SEM görüntülerindeki lösit miktarının az olmasını, K O miktarının düşürülmesi ve istenilen yapının elde edilebilmesi için tekrarlanan pişirimler ile açıklayabiliriz. 3.5. Fiziksel Test Sonuçları Porselen reçetelerin test sonuçları Tablo 3.3 de verilmiştir. Porselen Reçete Eğilme Mukavemeti (N/mm ) Tablo 3.3. Test Sonuçları Lösit içeren dental porselenlerin, eğilme mukavemeti değerleri, metal-porselen restorasyonları için 30 40 MPa arası, full porselen restorasyonlar için maksimum, 0 MPa dır. Buna göre, mukavemet değerlerinin, genel anlamda, iyi olduğu görülmektedir. En yüksek mukavemet değerinin ise, 8 MPa ile R 4 de elde edildiği gözlenmiştir. Bütün reçetelerde, su emme değerlerinin % 0 çıktığı gözlenmiştir. Dolayısıyla, üretilen dental porselenlerde, hiç gözenek yoktur diyebiliriz. Bunu da, görünür gözenekliliğin % 0 olarak hesaplanmasıyla ispatlamış olmaktayız. 3.6. Aside Karşı Dayanım Testi Sonuçları % Su Emme % Görünür Porozite Bulk Yoğunluk (gr/cm 3 ) Reçete 86 0 0,36 Reçete 85 0 0,45 Reçete 3 85 0 0,67 Reçete 4 8 0 0,56 0, M lık HCl çözeltisi içinde bekletilen dental porselen numunelerinin renklerinde herhangi bir değişim olduğu gözlenmemiştir. Dolayısıyla, kimyasal dayanımının da iyi olduğunu söyleyebiliriz. 4. REFERANSLAR [] Bilim ve Teknik Dergisi, 00, Yeni Ufuklara, Temmuz Sayısı. [] Bengisu, M., 00, Engineering Ceramics, Springer-Verlag Berlin Heidelberg, Germany. [3] Noort, R. V., 00, Introduction to Dental Materials, Second Edition. [4] Leinfelder, K. F., Porcelain Esthetics For The st Century, Jada, V.3, p.47, June, 000. [5] Cesar, P.F., Soki, Fabiana N., Yoshimura, H.N., Gonzaga, Carla C., Styopkin, Victor, Influence Of Leucite Content On Slow Crack Growth Of Dental Porcelains, Dental Materials, V. 4, p. 4-, 008. [6] Ergun, C., Elmas, N., Olcay, E., Biyoseramik Malzemelerin Özellikleri ve Uygulamaları, 0. Denizli Malzeme Sempozyumu ve Sergisi, 4-5-6 Nisan, Denizli, 004. [7] Taşveren, S., Özdemir, A.K., Yüksek Miktarda Alumina İle Güçlendirilmiş Metal Desteksiz Porselen Sistemleri, Cumhuriyet Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi, Cilt:8, Sayı:, 005. [8] Bulduk, İ., 00, Diş Porseleni Üretimi ve Karakterizasyonu Çalışmaları, Doktora Tezi, Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Afyonkarahisar. [9] Fairhurst, C.W., Dental Ceramics:The State Of The Science, Scholl of Dentistry Medical College of Georgia, Adv Dent Res 6:78-8, September, 99. [0] Hashimoto, S., Yamaguchi, A., Fukuda, K., Zhang, S., Low Temperature Synthesis of Leucite Crystals Using Kaolin, Materials Research Bulletin, V.40, p.577-583, 005. [] Zhang, Y., Wu, J., Rao, P., Lv, M., Low Temperature Synthesis Of High Purity Leucite, Materials Letters 60 89-83, 006. [] Kohoutková, M., Kloužková, A., Kostka, P., Mrázová, M., Syhnthesis And Characterization Of An Amorphous Precursor For Leucite Dental Ceramics, Journal Of Non-Crystalline Solids, V354, p. 74-748, 008. 447

3. Uluslararası Malzeme Sempozyumu (IMSP 00) 3-5 Ekim 00 Pamukkale Üniversitesi Denizli imsp@pau.edu.tr http://imsp.pau.edu.tr Tel:058 96350 Faks: 058 96 3 58 [3] Tsetsekou, A., Papadopoulos, T., Adamopoulos, O., Microstructure Effect On The Properties Of A Commercial Low-Fusing Dental Porcelain, Journal Of Materials Science: Materials İn Medicine 3, 407-46, 00. [4] Cesar, P.F., Yoshimura, H.N., Junior, W.G.M., Okada, C.Y., Correlation Between Fracture Toughness And Leucite Content İn Dental Porcelains, Journal Of Dentistry, V. 33, p. 7-79, 005. [5]Değer, S., Canikoğlu, M. B., Demirkesen, E., Akkayan, B., Metal Seramik Çalışmalarında Kullanılan Seramik Materyallerinin Lösit İçeriklerinin ve Tekrarlanan Fırınlamaların Lösit İçeriğine Etkisinin Araştırılması, Diş Hekimliği Bilimleri Dergisi, Cilt 3, Sayı 3, 997. [6] Coşkun, A., Yaluğ, S., Metal Desteksiz Porselen Sistemleri, Cumhuriyet Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi, Cilt:5, Sayı:, 00. [7] Kulez, R., 003, Dental Porselenler ve Uygulama Yöntemleri, M.E.B 4.Akşam Sanat Çıraklık Eğitim Merkezi ders notları, Ankara. [8] Tinscher, J., Zwez, D., Marx, R., Anusavice, K. J., Structural Reliability of Alumina-, Feldspar-, Leucite-, Mica- and Zirconia-Based Ceramics, Journal of Dentistry, V.8, p.59-535, 000. BİYOGRAFİLER Atilla Evcin- 967 yılında Kilis te doğdu. İlk öğrenimini Gaziantep te, orta ve lise öğrenimini ise Bolvadin Lisesi nde tamamladı. 989 yılında Eskişehir Anadolu Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü nü bitirdi. Sonra Siirt te SİSTAŞ Siirt Meyankökü Fabrikası nda laboratuar şefi olarak çalıştı. Vatani görevini Şırnak ve Mardin de yedek subay olarak tamamladı. Afyon Sultandağı nda Kavala Konserve Fabrikası nda imalat ve laboratuar mühendisi olarak çalıştı. Daha sonra Bilecik SİTE Suni Kösele Deri Fabrikası nda imalat mühendisi olarak görev yaptı. 994 yılında Afyon Kocatepe Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi nde uzman olarak göreve başladı. Öğretim görevlisi olarak atandı. 996 yılında A.K.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü nde yüksek lisansı nı tamamladı. 997 yılında Uşak Mühendislik Fakültesi ne öğretim görevlisi olarak atandı. 003 yılında Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü nde doktorasını tamamladı ve Afyon Mühendislik Fakültesi Seramik Mühendisliği Bölümü ne Yardımcı Doçent olarak atandı. Halen Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Bölümünde çalışmaktadır. Zeolit ve polimer membranlar, seramik döküm çamurlarının reolojisi, bioseramikler, toz üretim teknikleri, sol-jel prosesleri, gözenekli malzemeler, nanomalzemeler ve ileri teknoloji seramik tozlarının üretimi hakkında araştırmaları ve ulusal ve uluslararası yayınları bulunmaktadır. Aylin AYDIN KAYI-98 yılında Bursa da doğdu. İlköğretim ve Lise eğitimini Bursa Özel İhsan Çızakça Kolejinde 000 yılında tamamladı. 004 yılında Afyon Kocatepe Üniversitesi Uşak Mühendislik Fakültesi Seramik Mühendisliği Lisans programından mezun oldu. 005-007yılları arasında Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Seramik Mühendisliği Anabilim Dalında yüksek lisans eğitimini tamamladı. 008 yılında Uludağ Üniversitesi İznik Meslek Yüksekokulu Öğretim Görevlisi ünvanı ile başladığı görevine halen devam etmektedir. Abdullah Küçük- 3.07.986 da Denizli de doğdu. Liseyi Denizli Lisesinde bitirdikten sonra Selçuk Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümünde lisans eğitimini tamamladı. 009 yılında Afyon Kocatepe Üniversitesi Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Bölümünde araştırma görevlisi olarak göre başladı ve aynı bölümde yüksek lisansına devam etmektedir. 448