GENEL DURUM NEVŞEHİR İLİ SOSYO EKONOMİK YAPI Ġlimize ait sosyo-ekonomik göstergeleri incelediğimizde nüfus ve coğrafya olarak küçük ölçekte bir Ģehir olduğu görülür. Yüzölçümü büyüklüğüne göre 63. nüfus büyüklüğüne göre ise 61. sırada yer almaktadır. Ġlimiz sosyo ekonomik geliģmiģlik sıralamasında ise DPT MüsteĢarlığınca 1995 ve 23 yılı hesaplamalarına göre her iki yılda da 32. sırada yer almıģtır. 211 yılında ise ilimiz 36. Sıraya gerilemiģtir. Son olarak TEPAV tarafından TÜĠK in 21 yılından bu yana açıklamadığı il bazında Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) rakamlarını gece ıģıkları verisi ni kullanarak hesaplanmıģ ve NevĢehir 42. Sırada yer almıģtır. Kendi hacmine ve büyüklüğüne göre geliģmiģlik düzeyi daha iyi konumdadır. Eğitim seviyesi ve kalitesi bakımından ilk 15 il arasında yer almakta olup 27 yılında NevĢehir Üniversitesi nin kurulmasıyla artık aynı zamanda bir üniversite Ģehri olma yolunda emin adımlarla ilerlemektedir. Ġlimizde kurulan ve eğitim verdiği alanlar itibarıyla çok özel bölümleri ihtiva eden Özel Kapadokya Meslek Yüksek Okulu yüksek öğretimde ilimizin diğer önemli bir eğitim kurumunu oluģturmaktadır. AĢağıda ise ile yılları itibari ile NevĢehir in sigortalı çalıģan sayıları, açılankapanan iģyerleri sayıları, ihracat rakamları ile karģılıksız çek ve protestolu senet sayı ve tutarlarının karģılaģtırmalarına yer verilmiģ ve böylelikle Ġlimiz ekonomisi büyüteç altına alınmaya çalıģılmıģtır. NEVŞEHİR'İN KARNESİ İllerde Yaşam Teşvik Bölgesi: 4 Endeksi: 37. Nüfus (TÜĠK - ) 286.767 Türkiye de 61. Açılan Şirket Sayısı (TOBB - ) 378 35. İşyeri Sayısı (SGK - ) 5.946 51. İstihdam (SGK - ) 4.455 58. Kadın İstihdamı (SGK - ) 9.274 55. Kadın İstihdamının Oranı (SGK - ) %22,9 TR ort: %27,6 İhracat Yapan Firma Sayısı (Ekonomi Bakanlığı - ) 73 44. İhracat (bin) (TUĠK - ) 35.919 $ 63. İthalat (bin) (TUĠK - ) 44.5 $ 51. En Büyük 1 Sanayi Kuruluşu Sayısı (ĠSO - ) 1 54. Kurumlar Vergisi Mükellef Sayısı (GĠB - ) 2.331 39. Gelir Vergisi Mükellef Sayısı (GĠB - ) 6.926 48. Mevduatın Krediye Dönüşüm Oranı (BDDK - ) %12 TR ort: %123 Nakdi Krediler (milyon) (TBB-Risk Merkezi - ) 2.729 TL 53. Batık Kredi Oranı (BDDK - ) %3, TR ort:%3,1 Kişi Başına Ortalama Mevduat (TBB - ) 8.486 TL TR ort:14.89 TL Kişi Başına Ortalama Kredi (TBB - ) 8.989 TL TR ort: 17.588 TL Ticaret Hacmi (milyon) (GiriĢimci Bilgi Sistemi - 214) 6.56 TL 53. Karşılıksız Çeklerin Oranı (Tutar) (TBB-Risk Merkezi - ) %3,4 TR ort: %4,
SİGORTALI SAYISI NevĢehir Sosyal Güvenlik Ġl Müdürlüğü nün ve yılları ilk sekiz aylık verilerine göre Ġlimizdeki sigortalı sayıları; yılı (ilk sekiz ay) ĠLK SEKĠZ AY ORTALAMA SĠGORTALI SAYISI :37.27 AĞUSTOS AYI SĠGORTALI SAYISI :39.538 yılı (ilk sekiz ay) ĠLK SEKĠZ AY ORTALAMA SĠGORTALI SAYISI :35.787 AĞUSTOS AYI SĠGORTALI SAYISI :36.193 4. 39.538 39. 38. 37. 36. 37.27 35.787 36.193 35. 34. 33. SİGORTALI ORTALAMA SİGORTALI AĞUSTOS (- ĠLK SEKĠZ AYLIK DÖNEM SĠGORTALI KARġILAġTIRMA) Bu veriler ıģığında; geçen yılın ilk sekiz aylık ortalamalarına göre sigortalı sayısında % 4 oranında düģüģ yaģanırken, yılı Ağustos ayı ile yılı Ağustos ayı karģılaģtırmasında ise bir önceki yıla göre %9 oranında düģüģ görülmektedir. Bu da göstermektedir ki; iģverenler yılın ikinci döneminde iģçi çıkarma yoluna gitmektedirler.
AÇILAN KAPANAN İŞYERİ SAYILARI TOBB nin yılı ilk sekiz ay ile yılı ilk sekiz aylık verilerine göre açılan ve kapanan iģ yerlerinin karģılaģtırmasına göre; yılı (ilk sekiz ay) AÇILAN ĠġYERĠ SAYISI :299 KAPANAN ĠġYERĠ SAYISI :146 yılı (ilk sekiz ay) AÇILAN ĠġYERĠ SAYISI :194 KAPANAN ĠġYERĠ SAYISI :133 299 3 25 194 2 15 146 133 1 5 Açılan Kapanan (- ĠLK SEKĠZ AYLIK DÖNEM ĠġYERĠ KARġILAġTIRMA) Buna göre; yılında açılan iģyeri sayısında yaklaģık %35 oranında azalma gözlenirken, kapanan iģyeri sayısı bir önceki yılın aynı dönemine göre %7 oranında azalmıģtır. Bu da göstermektedir ki; giriģimciler yatırım yapma noktasında çekingen davranmaktadırlar ve bu oran oldukça dikkat çekicidir.
İHRACAT RAKAMLARI TÜĠK in 214 ve yılı ile yılı ilk sekiz aylık verilerine göre ihracat rakamları Ģu Ģekilde gerçekleģmiģtir. 214 YILI TÜRKĠYE : 157.61.158. $ NEVġEHĠR : 45.718. $ YILI TÜRKĠYE : 143.838.871. $ NEVġEHĠR : 35.919. $ YILI (ĠLK SEKĠZ AY) TÜRKĠYE : 93.32.378. $ NEVġEHĠR : 26.457. $ olarak gerçekleģmiģ bulunmaktadır. Maalesef görüleceği üzere gerek Türkiye genelinde gerekse ilimizde ihracat rakamları düģüģ göstermektedir. 45.718. 5.. 45.. 4.. 35.. 3.. 25.. 2.. 15.. 1.. 5.. İHRACAT 35.919. 26.457. 214 (İLK 8 AY)
KARŞILIKSIZ ÇEK VE PROTESTOLU SENET VERİLERİ Türkiye Bankalar Birliği nin verilerine göre karģılıksız çek ve protestolu senet verileri Ģu Ģekilde gerçekleģmiģtir. yılı (12 ay) KARġILIKSIZ ÇEK SAYISI :1216 KARġILIKSIZ ÇEK TUTARI :3.69.TL. yılı (ilk sekiz ay) KARġILIKSIZ ÇEK SAYISI :84 KARġILIKSIZ ÇEK TUTARI :16.915.TL. yılı (ilk sekiz ay) KARġILIKSIZ ÇEK SAYISI :1286 KARġILIKSIZ ÇEK TUTARI :32.368.TL. Bu veriler ıģığında ve yılları ilk sekiz aylık dönemde karģılıksız çek sayısı yaklaģık %6 artarken, karģılıksız çek tutarı %92 artmaktadır. Ayrıca yılı 12 aylık verileri yılı ilk sekiz ayı ile aģılmıģ durumdadır. 14 1286 35.. 32.368. 12 3.. 1 8 84 25.. 2.. 16.915. 6 15.. 4 1.. 2 5.. Çek Adeti Çek Tutarı (- ĠLK SEKĠZ AYLIK KARġILIKSIZ ÇEK KARġILAġTIRMA)
yılı (12 ay) PROTESTOLU SENET SAYISI :2844 PROTESTOLU SENET TUTARI :2.281.TL. yılı (ilk sekiz ay) PROTESTOLU SENET SAYISI :1739 PROTESTOLU SENET TUTARI :12.27.TL. yılı (ilk sekiz ay) PROTESTOLU SENET SAYISI :1884 PROTESTOLU SENET TUTARI :16.397.TL. 19 1884 18.. 16.397. 16.. 185 14.. 12.27. 18 175 1739 12.. 1.. 8.. 6.. 17 4.. 2.. 165 Senet Adeti Senet Tutarı (- ĠLK SEKĠZ AYLIK PROTESTOLU SENET KARġILAġTIRMA) Bu veriler ıģığında ve yılları ilk sekiz aylık dönemde protestolu senet sayısında %1, protestolu senet tutarında ise %35 lik bir artıģ meydana gelmiģtir. Diğer dikkat çekici bir nokta ise yılı ilk sekiz ayında 1739 protestolu senet sayısının yılsonu itibari ile 2844 e yükselmesidir. Bu da ticari alıģkanlık olarak yılsonlarına senet düzenlendiğini göstermektedir ki; yılının kalan dört aylık döneminde protestolu senet sayısının daha da artacağına delalet etmektedir.
SONUÇ Ġlimizin mevcut sosyo - ekonomik verileri incelendiğinde; verilerin iyimser olmadığı, üyelerin ve vatandaģların özellikle finans noktasında sıkıntılar yaģadığı, bu sıkıntıların sonucu olarak da ticari hayatın yavaģladığı, karģılıksız çek ve protestolu senet sayısı ve tutarlarının arttığı, nakit döngüsünün bozulduğu görülmektedir. Bu nedenlerle; ticari hayatın canlandırılması ve nakit akıģının sağlanması noktasında ivedi tedbirlerin alınması gerektiği kanaatindeyiz.