Okulumuzda Denizcilik ve Gemi Yapımı adıyla eğitim verilen iki ana alanımız mevcuttur. 11. sınıftan itibaren Denizcilik bölümü öğrencilerimiz Gemi Yönetimi ve Makine Zabitliği dallarına, Gemi Yapımı bölümü öğrencilerimiz de Çelik Gemi Yapımı, Gemi Ressamlığı, Gemi Tesisat Donatım dallarına ayrılarak eğitimlerine mezun oluncaya kadar devam etmektedirler. Okulumuz bölümlerinden mezun olan öğrencilerimizin meslekleriyle ilgili kariyer imkanları aşağıda sunulmuştur. DENİZCİLİK BÖLÜMÜ ALANIN ALTINDA YER ALAN BÖLÜMLER: GEMİ YÖNETİMİ (GÜVERTE ZABİTLİĞİ) MAKİNE ZABİTLİĞİ GEMİ YÖNETİMİ (GÜVERTE ZABİTLİĞİ) Gemi Yöneticisi (Güverte Zabiti); Gemi Adamlarının Eğitim, Belgelendirme ve Vardiya Standartları Hakkında Uluslar Arası Sözleşmenin (STCW-78/95) belirlediği eğitimi almış, 12 ay deniz stajını yapan ve idarenin yaptığı sınavda başarı gösteren, ilgili yönetmeliğin belirlediği gemilerde seyir ve liman vardiyasını tutan, yükleme ve tahliyeye nezaret eden, gemi ve personel güvenliği işlemlerini yürüten nitelikli gemi adamıdır. Köprü üstü seyir vardiyası tutmak. Köprü üstü demir vardiyası tutmak. Manevra işlemlerini yapmak. Liman vardiyasıtutmak, yükleme ve tahliyeye nezaret etmek. Gemicilik işlemlerini yapmak. Denizde güvenlik ile ilgili işlemleri yapmak. Denizde haberleşme işlemlerini yapmak. Meteorolojik işlemleri uygulamak. Gemide sağlık hizmetlerini yürütmek. Gemi ofis işlemlerini yapmak.
Denizcilik - gemi yöneticiliği bir meslek olduğu kadar aynı zamanda bir hayat tarzıdır. Günün yirmi dört saatinde, aynı personel ile uzun sürelerle aynı çalışma ortamında bulunulması ve aileden ayrı kalınması mesleği diğer mesleklerden farklı kılar. Meslek lisesi mezunları başlangıçta ehliyetlerinin elverdiği küçük tonajlı gemilerde çalışır. Bunlarda üç adet gemi yöneticisi bulunur. Bunlar, kaptan ve iki güverte zabiti şeklindedir. Gemi Adamları Yönetmeliği, gemide çalışma süresine, eğitim ve yeterlik sınavlarında sağlanacak başarıya bağlı olarak büyük tonajlı gemilerde de çalışma imkânı tanımaktadır. Gemi Yöneticileri (Güverte zabitleri), çalışmalarını hem kapalı mekânlarda hem de açık havada yürütürler. Seyredilen bölgelerde çok farklı iklim şartlarında çalışmak durumundadırlar. Bazen sakin ve durgun, bazen de ağır hava ve deniz şartlarıyla karşılaşabilirler. Görevini yaparken diğer çalışanlarla etkileşimde bulunmak ve işlerini eşgüdüm hâlinde yürütmek durumundadır. İş hem mekanik ve elektrik/elektronik aletlerle hem de insanlarla ilgilenmeyi gerektirmektedir. Hareketli ve maceralı bir hayattan ve değişiklikten hoşlanan kişiler bu meslekte mutlu olabilirler. İş İmkanları Gemi yönetimi mezunu olan bir güverte zabiti deniz ulaştırması ile ilgili sektörlerde yük, yolcu ve hizmet gemilerinde çalışırlar. Özellikle meslekî tecrübe kazandıktan, ehliyetlerini yükselttikten ve iyi derecede yabancı dil bilgisine sahip olduktan sonra, denizcilik firmalarının karadaki idare merkezlerinde, geminin ofisten sevk ve idaresi hizmetlerinde, gemi kiralama, yük ve gemi eşleştirme komisyonculuğu (brokerlik) gibi işlerde çalışma imkânına kavuşulabilirler. Liman işletmelerinde ve deniz araçlarına hizmet veren (acente) firmalarda da iş bulmak mümkündür. Bayanlarda güverte zabiti olarak çalışma oranı oldukça düşüktür, ancak Uluslar Arası Denizcilik Teşkilatı (IMO ), bayanları denizcilik mesleğine özendirmeye yönelik faaliyetlerin artırılması kararını almıştır. Kararın bu oranı artırması beklenmektedir. Gemi yöneticisi olmak isteyenlerin; Bedenen ve ruhsal olarak sağlıklı, görme ve işitme duyu organları işlevlerini tam olarak yerine getirir durumda, Teknolojik cihazları kullanma yeteneğine ve matematiksel düşünce yeteneğine sahip, Disiplinli, takipçi ve titiz, Liderlik vasıflarına sahip, Koordineli çalışma, emir ve kumanda altında çalışma yeteneğine sahip, Sabırlı ve soğukkanlı, Zor ve değişken şartlara kolay uyum sağlayabilen, Deniz ile barışık, Gerektiğinde çabuk ve doğru karar verebilen, Yabancı dil konusunda yetenekli olmaları gerekir.
EĞİTİM VE KARİYER İMKẬNLARI Meslek eğitimi; meslek liselerinin (AML; TL ve ATL) Denizcilik Alanında diploma programları ile Mesleki Eğitim Merkezleri ve çeşitli yaygın eğitim kurumlarında sertifika programlarıyla verilmektedir. Liseden sonra, yüksek öğrenime geçiş sınavını başaranlar lisans programlarına devam edebilirler ya da önlisans programlarından Deniz Ulaştırma ve İşletme, Su altı Teknolojisi, Yat İşletme ve Yönetimi, Yat Kaptanlığı bölümlerine sınavsız geçiş yapabilirler. Meslek yüksek okulunu (Önlisans programlarını) bitirenler, dikey geçiş sınavı ile lisans programlarına geçebilirler. Gemi yöneticisi olmak isteyenler için; Meslek eğitimi meslek liselerinin Gemi Adamlığı alanında diploma ve Gemi Yönetimi (Güverte Zabitliği) dalında sertifika verilecektir. 12. sınıfa devam edenler, Gemi Adamları Yönetmeliği nin öngördüğü yeterlik sertifikalarını alarak miço (en düşük tayfa kademesi) sıfatıyla altı ay gemide eğitim görmek şartıyla, on iki ay deniz hizmetini tamamladıktan ve gemici sınavını da başardıktan sonra gemici olma imkânına sahip olurlar. Mezuniyetin ardından Gemi Adamları Yönetmeliği hükümleri gereğince, uygun tonajdaki gemilerde, toplam on iki ay deniz eğitimini başarı ile tamamlayan ve yeterlik sınavını da başarıyla geçenler güverte zabiti sıfatını kazanırlar. Güverte zabiti (3./ 4. kaptan) olarak iki yıl denizde vardiya zabitliği yaptıktan sonra, yeterlik imtihanını da başarıyla geçenler gemilerde bir ileri kademe olan, Birinci zabit (2.kaptan) olarak çalışma hakkını elde edebilirler. Devam eden süreçte yine gemi hizmeti ve yeterlik sınavındaki başarılarla kaptanlık (süvari) mertebesine ulaşılabilir. Mesleğin yapısından dolayı uluslar arası otoritelerin aldığı kararları ve değişiklikleri takip ederek sürekli bir yenilenme ve gelişme süreci içinde olunmalıdır. Ulusal ve uluslar arası eğitim kurumlarınca verilen kurs niteliğindeki eğitim faaliyetlerine katılan zabitler, özellikle sektörün karadaki departmanlarında ve daha farklı şartlarda iş bulma imkânlarına kavuşabilirler. Meslek yüksek okullarının Güverte bölümüne sınavsız geçiş yapabilirler. Ön lisans Programlarını başarı ile bitirenler, ÖSYM tarafından açılan dikey geçiş sınavında başarılı oldukları takdirde, Güverte, Deniz Ulaştırma, İşletme gibi lisans programlarına dikey geçiş yapabilirler. GEMİ MAKİNE ZABİTİ Makine zabiti; Gemi Adamlarının Eğitim, Belgelendirme ve Vardiya Standartları Hakkında Uluslar Arası Sözleşmesi nin (STCW 78/95) AIII/1 kodlu eğitimini almış olan, 6 ay açık deniz stajını yapan ve idarenin yaptığı sınavda başarı gösteren, 750 3000 kw arasında gemilerde ana makine operasyon, gemi yardımcı makineleri operasyon, elektrik operasyonu, gemilerde bakım imalat ve gemi personel güvenliği işlemlerini kendi başına belli bir süre içersinde yürüten nitelikli gemi adamıdır. İş organizasyonu yapmak. Ana makine operasyonu yapmak. Gemi yardımcı makineleri operasyonu yapmak. Elektrik operasyonu yapmak.
Gemilerde bakım ve imalat yapmak. Denizde kişisel canlı kalma ve güvenlik işlemlerini yapmak. Gemi makine zabiti, çalışmalarını hem makine dairesinde hem de güvertede yürütür. Makine zabiti, görevini yaparken ast üst ilişkilerini göz önüne alarak gemi bünyesinde görevini yerine getirir. Vardiyasını teslim almadan önce gerekli kriterleri yerine getirilerek hazırlığını yapar. Vardiya saatleri içerisinde görev yerini terk etmeksizin verilen saatler içerisinde orada bulunmak zorundadır ve vardiya saatindeki çalışmalarını üstüne rapor etmesi gerekir. Gemi makine zabitleri; gemi makinesinin eski veya yeni olmasına göre rahat ya da çok fazla gürültülü, yağlı, ağır kokulu (yağ veya mazot vb.) sıcak bir ortamda bulunurlar. Ayrıca, gemi fırtınaya yakalandığında sallantı, deniz tutması, stres ve işbirliği gerektiren koşullarda çalışır. Burada herkesin kendi görevi vardır ve acil durumlarda herkes makineye iner. Baş makinist ve meslektaşları ile iletişim içerisindedir. İş güvenliğini birinci planda tutarak dikkatli çalışmak zorundadır. Makine zabiti olmak isteyenler; Denizde yaşam koşullarına uyum göstermelidir. Gemi Adamlarının Eğitim, Belgelendirme ve Vardiya Standartları Hakkında Uluslar arası Sözleşmesi nin (STCW 78/95) A-III/1 kodlu eğitimi almış olmaları gerekir. Mesleki yabancı dili çok iyi kullanabilir düzeyde olmaları gerekir. Göz ve ellerini eşgüdümlü kullanabilme yeteneğine sahip olmalıdır. Temiz ve disiplinli olmalıdır. Çevreye karşı duyarlı olmalıdır. İş ahlakına sahip olmalıdır. İş güvenliği ilkelerine uyan mesleki eğitim almış kişiler olmalıdır. İş İmkanları Makine zabiti;gemi Adamlarının Eğitim, Belgelendirme ve Vardiya Standartları Hakkında Uluslar Arası Sözleşmesi nin (STCW 78/95) AIII/1 kodlu eğitimi almış, 6 ay açık deniz stajını yapan ve idarenin yaptığı sınavda başarı gösteren, 750 3000 KW gücüne sahip gemilerde çalışma hakkını elde eden kişidir. Deniz koşullarının haricinde karada gemi makineleri bakım onarım hizmeti veren işletmelerde de çalışma imkânı vardır. Gemi makineleri zabitleri gemilerde, tersanelerde ve motor atölyelerinde çalışırlar. Ayrıca, devlete ait motor üretim ve bakım atölyelerinde usta olarak çalışabilirler. Gemi makineleri zabitleri gemi haricinde, gemilere önderlik eden gemi şirketlerinde ve özel oto servislerine başvuruda bulunarak kendilerine iş bulabilirler. Eğitim ve kariyer imkanı Anadolu Denizcilik Meslek liselerinin Makine Zabitliği bölümlerinden mezun olanlar, istedikleri taktirde, Alternatif enerji kaynakları teknolojisi, Elektrik enerjisi üretim,iletim ve dağıtımı,endüstriyel kalıpçılık,gemi makineleri işletme,grafik tasarımı,iş makineleri operatörlüğü,makine,mekatronik,metalürji,otomotiv teknolojisi,oto boya karoseri,otomotiv teknolojisi,raylı sistem makine teknolojisi,sondaj teknolojileri,tarım makineleri,tarımsal ürün muhafaza ve depolama teknolojileri ön lisans programlarına sınavsız geçiş için başvurabilirler.
Meslek yüksek okulunu başarıyla tamamlayan öğrenciler dikey geçiş sınavıyla, kendi alanlarındaki lisans programlarına dikey geçiş yapabilirler. Anadolu Denizcilik Meslek Liselerinin Makine Zabitliği Bölümünden mezun olanlar M.T.O.K. (Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumları kontenjanı) kapsamında Teknoloji fakültelerinin imalat mühendisliği, makine mühendisliği, mekatronik mühendisliği ve otomotiv mühendisliği lisans bölümlerine osym puanları ile avantajlı olarak başvurabilmekte ve yerleşebilmektedirler. Makine zabiti yeterliği ile iki yıl denizde makine zabitliği yaptıktan sonra sözleşmenin öngördüğü A-III/2 müfredat programı ile idarenin öngördüğü İngilizce eğitiminin idare tarafından uygunluğu onaylanan bir eğitim kurumunda tamamlama, idarenin öngördüğü ikinci makinist sınavında başarılı olma şartlarını yerine getirenler, ikinci makinist yeterliğini almaya hak kazanırlar. İkinci makinist yeterliği ile iki yıl denizde ikinci makinistlik yapmak, idarenin öngördüğü başmakinist sınavında başarılı olmak şartlarını yerine getirenler baş makinist yeterliğini almaya hak kazanırlar. GEMİ YAPIMI ALANI ALANIN ALTINDA YER ALAN BÖLÜMLER Çelik Gemi Yapımı Deniz Araçları Ressamlığı Deniz Araçları Tesisat Donatım ÇELİK GEMİ İNŞA TEKNİSYENİ Çelik Gemi İnşa teknisyeni, belirli bir süre içerisinde inşa edilecek geminin projesini okuyan, yapı elemanlarını üreten, montaj, bakım onarım ve kalite kontrol görevlerini uygulayan teknik elamandır. Büyük tonajlı yük ve yolcu gemileri, tanker ve benzerlerinin yapımı ve montajından başlayıp kullanıma hazır hale getirilmesine kadar olan işlemlerde mühendis ve teknikerlere yardımcı olan nitelikli kişidir. İş organizasyonu yapmak. Deniz araçları yapım projesini okumak. Malzeme kesmesi yapmak. Temel tesviye işlemlerini yapmak. Gemi yapı elemanları ön imalatını yapmak Kaynakla birleştirme işlemlerini yapmak. Gemi yapı elemanları montajını yapmak. Kalite kontrol işlemlerini yapmak. Bakım onarım işlemlerini yapmak.
Çelik gemi inşaa teknisyeni, kamuya ve özel sektöre ait açık havada tersanelerde çalışmaktadır. Genellikle işini ayakta yapar. Çalışma ortamı nemli, gürültülü, kirli, titreşimli, tozlu olabilir. İşlerinde yakıcı maddeler, patlayıcı maddeler, zehirli maddeler, elektrik çarpması, kesici aletler ve makinelerden kaynaklanacak iş kazaları ile karşılaşılabilir. Bu nedenle iş güvenliği kurallarını iyi bilmeli ve tam uygulamalıdır. Tam gün ve hafta sonu çalışması gerekebilir. Çalışırken meslektaşlarıyla, işçilerle, gemi inşaat mühendis ve teknikerlerle iletişim hâlindedir. Not: Sağlık raporu ile meslekte çalışabilir belgesi alınması zorunludur. DENİZ ARAÇLARI RESSAMI Deniz araçları ressamı, temel el becerilerini kazanan, teknik resim bilgisine sahip, bilgisayar destekli çizim programlarını kullanabilen, deniz araçları yapı elemanlarını tanıyan ve resmini çizebilen nitelikli kişidir. İş organizasyonu yapmak. Proje çizmek Proje okumak. Bilgisayar destekli iki ve üç boyutlu çizim yapmak. Bilgisayar destekli katı modelleme yapmak. Gemi yapı elemanları imalat resmini çizmek. Gemi yapı elemanları montaj resmini çizmek. Deniz araçları ressamı, tersaneler ve dizayn bürolarında çalışmaktadır. Genellikle işini bilgisayar ile çeşitli çizim programlarını kullanarak yapar. Çalışma ortamı temiz, sessiz ve güvenlidir. Tam gün ve hafta sonu çalışması gerekebilir. Çalışırken meslektaşlarıyla, işçilerle, gemi inşaat mühendis ve teknikerlerle iletişim hâlindedir. Not: Sağlık raporu ile meslekte çalışabilir belgesi alınması zorunludur. DENİZ ARAÇLARI TESİSAT DONATIM TEKNİSYENİ Deniz araçları tesisat donatım teknisyeni, belirli bir süre içerisinde makine dairesi ve üst güverte tesisatının projesini okuyan, üretimini, montajını, bakım onarım ve kalite kontrol görevlerini uygulayan teknik elamandır. Büyük tonajlı yük ve yolcu gemileri, tanker ve benzerlerinin yapımı ve montajından başlayıp kullanıma hazır hale getirilmesine kadar olan işlemlerde mühendis ve teknikerlere yardımcı olan nitelikli kişidir. Meslek ve eğitim standartları doğrultusunda aşağıdaki işve görevler yerine getirilir: İş organizasyonu yapmak. Deniz araçları tesisat projelerini okumak. Malzeme kesmesi yapmak. Temel tesviye işlemlerini yapmak. Makine dairesi tesisatını kurmak Gemi temiz ve atık su tesisatını yapmak.
Gemi yangın tesisatını yapmak. Gemi buhar tesisatını yapmak. Üst güverte tesisatını kurmak. Kaynakla birleştirme işlemlerini yapmak. Kalite kontrol işlemlerini yapmak. Bakım onarım işlemlerini yapmak. Deniz araçları tesisat donatım teknisyeni, kamuya ve özel sektöre ait açık havada tersanelerde gemi tesisat donatımını çalışmaktadır. Genellikle işini ayakta yapar. Çalışma ortamı nemli, gürültülü, kirli, titreşimli, tozlu olabilir. İşlerinde yakıcı maddeler, patlayıcı maddeler, zehirli maddeler, elektrik çarpması, kesici aletler ve makinelerden kaynaklanacak iş kazaları ile karşılaşılabilir. Bu nedenle iş güvenliği kurallarını iyi bilmeli ve tam uygulamalıdır. Tam gün ve hafta sonu çalışması gerekebilir. Çalışırken meslektaşlarıyla, işçilerle, gemi inşaat mühendis ve teknikerlerle iletişim hâlindedir. Not: Sağlık raporu ile meslekte çalışabilir belgesi alınması zorunludur. MESLEK ELEMANLARINDA ARANAN ÖZELLİKLER Çelik gemi inşaa teknisyeni, deniz araçları ressamı, deniz araçları tesisat donatım Teknisyeni olmak isteyenlerin; Mesleki yabancı dili çok iyi kullanabilir düzeyde olmaları gerekir. Sağlık raporu ile (Görme ve işitme duyu organları işlevlerini tam olarak yerine getirir durumda olmalı, el ve parmaklarını ustalıkla kullanabilmeli, yaratıcı ve titiz olmalı, bedenen ve ruhsal olarak sağlıklı olmalı) gemi inşa teknisyeni olur. belgesine sahip olmalıdır. Göz ve ellerini eşgüdümlü kullanabilme yeteneğine sahip olmalıdır. Çevreye karşı duyarlı ve iş ahlakına sadık olmalıdır. Sorumluluk duygusuna ve yeterli teknik bilgiye sahip olabilmelidir. Ayrıca; Üst düzeyde genel yeteneğe ve sayısal düşünme ve çizim yeteneğine sahip, Şekil ve uzay ilişkilerini algılayabilen, El becerisi gelişmiş, ince ayrıntıları algılayan, Yönergeye uyabilen, Mekanik yeteneğe sahip, Matematik ve fiziğe ilgi duyan ve bu alanlarda başarılı, İş güvenliği ilkelerine uyan mesleki eğitim almış kişiler olmalıdır. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI İŞBULMA İMKÂNLARI Bu alandan mezun olmuş elemanlar; gemi inşa sektörü içinde,dizayn bürolarda, devlete veya özel sektöre ait tersanelerde üretim, tasarım, montaj, bakım ve onarım alanlarında çalışabileceği gibi, kaldırma sistemleri, montaj işletmeleri, güç ve hareket iletimi, çelik yapı ve yat endüstrisi gibi geniş bir çalışma alanı bulurlar. Ayrıca usta, ustabaşı, formen, şef vb. pozisyonlara yükselebilirler. Ülkemizde son yıllarda denizcilik faaliyetleri hızla artmıştır. İş bulma olanağı oldukça fazladır.
EĞİTİM VE KARİYER İMKÂNLARI Gemi Yapımı alanından mezun olanlar, istedikleri takdirde Gemi İnşaatı ön lisans programına sınavsız geçiş yapabilirler. Ön lisans programlarını başarı ile bitirenler ÖSYM tarafından açılan dikey geçiş sınavında başarılı oldukları takdirde, kendi alanlarıyla ilgili lisans programlarına dikey geçiş yapabilirler. Anadolu Denizcilik Meslek Liselerinin Gemi Yapımı Bölümünden mezun olanlar M.T.O.K. (Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumları kontenjanı) kapsamında Teknoloji fakültelerinin imalat mühendisliği, makine mühendisliği, mekatronik mühendisliği ve otomotiv mühendisliği lisans bölümlerine osym puanları ile avantajlı olarak başvurabilmekte ve yerleşebilmektedirler. Kaynak: MEGEP Okul Rehberlik Servisi