Öğrenciler Mevzuat : L. 311-11 ve L. 313-7 maddeleri } CESEDA R. 318-8 ve R. 313-10-5 maddeleri}ceseda 13 Mart 1971 tarih ve 71-376 numaralı Yönetmelik (Değişik 28 Eylül 2005 tarih ve 2005-1247 sayılı Yönetmelik ve 28 Eylül 2005 tarihli arrêt d'application ) Eğitim-Öğretim Kanunu, madde D. 123-22 A. Bir Fransız yüksek öğrenim kurumunda eğitim görmek amacı ile yapılacak başvurularda yerine getirilmesi gerekenler 1. Fransa da ikamet eden öğrenciler * Fransız lise diplomasi ya da istisna sağlayan ve Fransa'dan alınmış bir belge var ise : Aday öğrenciler lisans 1. sınıf ya da örgenci seçmeli programlardan (hazırlık sınıfları, BTS, IUT, IUP, vs.) istedikleri herhangi birine Fransız öğrencilerin tabi olduğu uygulamanın aynısına tabi olarak doğrudan başvuruda bulunabilirler. Bu durum, özellikle, Fransa'ya reşit olmadan önce ailesi ile ya da münferiden gelmiş ve üniversite öncesi eğitimlerinin bir kısmini ya da tamamını Fransa'da geçirmiş olan öğrenciler içindir. Bu öğrencilerden Fransız üniversiteleri Fransa'ya giriş vizesi ya da oturum müsaadesi istemezler. * Fransız lise diplomasi yok ise : Fransız lise diplomasi olmayan ancak buna denk bir diplomasi olan aday öğrenciler, ilgili üniversitenin öğrenci islerinden ya da Milli Eğitim Bakanlığı nın internet sitesinden lisans 1. sınıfa ilk defa ön kayıt için bir yeşil dosya alırlar. Bu durumda, aday öğrenci, 13 Mayıs 1971 tarihli yönetmelik uyarınca, en az 1 yıllık oturum müsaadesi ya da esinin veya ebeveynlerinin en az 3 yıl geçerli oturum müsaadesini ibraz etmelidir. Bu dosya bir önceki eğitim-öğretim yılının en geç 31 Ocak tarihine kadar alınmalı ve aynı yılın en geç 1 Şubat tarihinde teslim edilmelidir. Öğrenciler KadirEVLER Her hakkı saklıdır www.kadirevler.com 1
2. Fransa da ikamet etmeyen öğrenciler a. Genel uygulama 1) Lisans 3. sınıfa ve Master'a, öğrenci seçmeli programlara ya da Lisans 1. ve 2. sınıflara yeniden kayıt Aday öğrenciler, usul ve kural yönünden Fransız öğrenciler ile tamamen ayni kurallara tabidirler ve kayıtlarını doğrudan ilgili üniversite nezninde yaptırırlar. Ancak üniversite örgencinin Fransızca dil yeterliliğinin almak istediği eğitime yeterli olup olmadığını kontrol eder. Fakat üniversite öğrenciye başvuru dosyasını vermek için herhangi bir vize ya da oturum müsaadesinin ibrazını istemez. 2) Lisans 1. ve 2. sınıflara ilk kayıt Aday öğrenciler, bazı istisnalar dışında, lisans 1. ve 2. sınıfa ya da Hukuk Kapasitesi 1. sınıfa ilk defa veya yeniden kayıt olurken vatandaşı oldukları ülkede bazı işlemlerde bulunurlar. Bunlar özellikle ön kayıt işlemleri ve Fransızca dil yeterliliğine dair işlemlerdir. - Ön kayıt dosyasının alınması ve başvuru Fransa ya lisans 1. veya 2. sınıfa eğitim görmeyi planlayan öğrenciler öncelikle bir ön kayıt yaptırmış olmalıdırlar. Ön kayıt dosyası, Beyaz Dosya, bulunulan ülkede, eğitimin yapılması istenen yılın önceki 1 Aralık ve 15 Ocak tarihleri arasında posta yolu ile istenmelidir. Başvuru merkezlerinden ise 31 Ocak tarihine kadar elden alınabilir. Bu dosya Fransız elçiliklerinin Đşbirliği ve Kültürel Hareketler Servisi'nden veya Milli Eğitim Bakanlığı nın internet sitesinden temin edilebilir. Dosya kesinlikle en geç 1 Şubat tarihine kadar Fransız elçiliğine teslim edilmelidir. Türkiye'de bu işlemler Campus France aracılığı ile gerçekleştirilmektedir. - Fransızca testi Đstisnalar dışında, aday öğrenci, eğitim alacağı bölüm ile ilgili olarak yeterli Fransızcaya sahip olduğunu gösteriri bir Fransızca testi geçmelidir. Uluslararası Pedagojik Eğitimler Merkezi'nce düzenlenen Fransızca testi, Fransız elçiliğinin Kültür Ateşeliği nde ya da ön kayıt başvuru dosyasının teslim edildiği yerde, en geç 1 Mart tarihine kadar düzenlenir. Bu sınava kayıt ücreti 63 avrodur. Fransa dışında teslim edilen dosyalar, Fransa Elçiliklerince en geç 31 Mart tarihine kadar, adayın ilk tercihi olan üniversiteye gönderilir. Bu üniversite en geç 30 Nisan tarihine kadar kararını bildirir. Ret cevabi Öğrenciler KadirEVLER Her hakkı saklıdır www.kadirevler.com 2
verilmesi üzerine, bu üniversite, dosyayı derhal adayın ikinci tercihi olan üniversiteye gönderirler. Bu üniversite ise kararını en geç 31 Mayıs tarihine kadar bildirir. Đkinci üniversitenin de ret cevabi vermesi üzerine, bu üniversite dosyayı derhal adayın üçüncü tercihi olan üniversiteye gönderir. Üçüncü üniversite ise kararını en geç 30 Haziran tarihine kadar bildirir. Üniversitenin vereceği olumlu cevap, aday öğrencinin kesin kaydının yapıldığı anlamına gelmez. Aday öğrenci üniversiteye kaydının yapılması istemini teyit etmeli ve kayıt işlemini üniversitenin talep ettiği şartları, belirtilen tarihler içerisinde yerine getirerek gerçekleştirmelidir. Eğer aday öğrenci her üç üniversiteden de olumlu bir cevap alamazsa, 10 Temmuz tarihine kadar Milli Eğitim Bakanlığı ndan (Direction de l'enseignement supérieur, bureau A6, 99, rue de Grenelle, 75357 Paris 07 SP) kendisinin başka bir üniversiteye yönlendirilmesini isteyebilir. Bu talep ile birlikte diğer üniversitelerden verilen cevap ve ön kayıt dosyasının teslim edildiği anda verilen alındı belgesinin de ibrazı gerekir. Her halükarda aday öğrencinin kaydının yapılıp yapılmaması ilgili üniversitenin tasarrufundadır. - Đstisnalar Bazı aday öğrenciler ya Fransızca dil testinden ya da gerçekleştirilmesi gereken her türlü şarttan istisnadır. - Dil yeterlilik testinden muaf olan öğrenciler : * Fransızcanın resmi dil olduğu ülkelerin vatandaşı aday öğrenciler; * Lise eğitimin büyük bir kısmının Fransızca olduğu ülkelerin vatandaşı aday öğrenciler; * Milli Eğitim ve Dış Đsleri Bakanlıkları nın hazırladığı ve Fransızcanın da kullanıldığı ülkeler olarak belirlenen ülkelerin vatandaşı aday öğrenciler; * Derinleştirilmiş Fransızca Dil Diplomasi (DALF) sahibi olanlar; * Paris Ticaret ve Sanayi Odası nca düzenlenmiş ve yazılı ifade sınavından 14/20 not almış olan öğrenciler. Uluslararası anlamsalar ile belirlenmiş bazı istisnai durumlar da bulunmaktadır. - Dil yeterlilik testinden ve ön kayıt işlemlerinden muaf olan öğrenciler (doğrudan ya da özel bir usule tabi olarak kayıt yaptırabilecek olan öğrenciler) : * Fransa dışında, Fransız lise diplomasına sahip olan öğrenciler özel bir kayıt usulünden yararlanırlar. Bu öğrenciler eğitim yılının bir önceki Şubat ayinin sonuna kadar kayıt işlemlerini www.dossierbleu.fr adresinden yaptırmalıdırlar. * Avrupa Birliği ve Avrupa Ekonomik Birliği ne üye ülke vatandaşları; * Hükümetler ya da üniversiteler arası anlaşmalar gereği Fransa'ya yüksek öğrenim için gelen öğrenciler; * CNOUS ya da EGIDE tarafından burs alan öğrenciler; Öğrenciler KadirEVLER Her hakkı saklıdır www.kadirevler.com 3
* Fransa'da bulunan diplomatların çocukları. Son iki kategori için üniversiteler yine de dil yeterlilik ve gerekli diplomaların varlığını kontrol etmektedirler. B. Öğrenci oturum kartının alınabilmesinin şartları 1. Đlk oturum müsaadesi a) Reşit olmadan önce Fransa'ya girmiş olan genç reşitlerin durumu Reşit olmadan önce Fransa'da ikamet eden öğrenciler, reşit olduklarından sonra kişisel ya da ailevi durumlarına göz önüne alınarak genellikle özel ve ailevi yasam oturum kartı sahibi olurlar. Kendilerine öğrenci oturum kartı verilmez. Fakat bazı durumlarda reşit olduktan sonra özel ve ailevi yasam oturum kartını almaya hakki olmayanlar için öğrenci oturum kartı verilir. Bu durum eğitim süresinin bitmesinden sonra öğrencinin hukuki statüsünden kaynaklanan değişikliklerde sorun çıkarabilir. Bu durumda vali her ne kadar istisnai haklara sahip olarak başvuru sahibine geçici süreli bir oturum müsaadesi verebilse de 2003 yılından itibaren ilgililere öğrenci oturum kartı verilmesi mevzuatta öngörülmüştür. Üniversite öncesi eğitimlerini Fransa'da gerçekleştiren genç reşitler için ilgili kanunun L. 313-7 maddesi uyarınca bu oturum kartının uzun süreli vize olmasa dahi verilebilmesinin şartları şunlardır : - En az 16 yaşlarından itibaren Fransa'da eğitim görmüş olmaları; - Fransa ya yasal yollardan girmiş olmaları; - Herhangi bir yüksek öğrenim kurumuna kayıtlarının yapıldığının belgelendirilmesidir. Başvuru sahibi, ayni zamanda, öngörülen eğitim planının gerçek ve ciddi olduğunu da ispatlamakla yükümlüdür. b) Genel uygulama Henüz Fransa'da ikametgâha kabul edilmeyen ve öğrenci geçici oturum müsaadesinde bulunan öğrenci adayı, başvurusu ile birlikte ayni zamanda : - Geçerli bir pasaport; - Uzun süreli bir vize; - Ön kayıt ya da kesin kayıt belgesi; - Yeterli geçim kaynaklarına dair belgeler; - Sağlık muayenesi raporu; - Đkametgâh belgesi ibraz etmek zorundadır. En az bir yıllık geçerlilik süresine sahip uzun süreli vizesi bulunan öğrencinin oturum müsaadesi istemesi gerekmez. Bu halde, vize oturum müsaadesi yerine geçer. Öyle ki öğrenci Fransa'ya varışından itibaren vizesini Fransız Uyum ve Göçmenlik Bürosu'nca onaylatmalı ve gerekirse sağlık muayenesinden geçmelidir (art. L. 311-3 CESEDA). 24 Temmuz 2006 tarihli bir yasa hangi hallerde öğrencinin bu formalitelerden Öğrenciler KadirEVLER Her hakkı saklıdır www.kadirevler.com 4
geçmeyerek, otomatik olarak, bu kartı alabileceğini düzenlemiştir (bk. c). 1/ Uzun süreli oturum vize Uzun süreli vizenin ibrazı, kural olarak, öğrenci oturum kartının alınması için gereklidir. Bu vize, geçerlilik süresi boyunca oturum müsaadesinin yerine kullanılır ve geçerlilik süresi 1 yıldır. Bazı durumlarda bu vize öğrenci- seçme vizesi ile değiştirilebilir. Bu vize, aday öğrencinin kesin kaydının yapılmasından önce bir sınav ya da seçmelerden geçmesinin gerekli olduğu hallerde, bu sınav ya da seçmelere girebilmesine yönelik Fransa'ya gelebilmesi için verilir. Aday öğrencinin bu sınav veya seçmelerden başarılı olması halinde ülkesine geri dönerek öğrenci oturum kartı alabilmek için yeniden uzun süreli vize talebinde bulunmasına gerek yoktur. Bazı diğer kolaylıklar da mevzuatça öngörülmüş, ancak bunlar valinin inisiyatifine bırakılmıştır. Vali, özellikle, uzun süreli vize olmadan dahi oturum müsaadesini Fransa'ya yasal yollardan girmiş olma ve eğitimin gerçekleşmesindeki gereklilikleri dikkate alarak bu yola başvurabilir (art. L. 313-7). R. 313-10 maddesi ise öğrencinin en azından, özel durumlar dışında, dört yıllık bir yüksek öğrenimi tamamlamış olmasını ve buna göre bir diplomaya sahip olmasını şart koşmuştur. 2/ Kayıt ya da ön kayıt Oturum müsaadesine başvuru ile birlikte aday öğrenci ayni zamanda kesin ya da ön kayıt belgesini de ibraz etmek zorundadır. Bu belgeyi su kurumlardan almış olabilir : - Özel ya da kamu yüksek öğrenim kurumlarından herhangi birinden; - Devletin diploma vermeye yetkili kıldığı temel eğitim veren herhangi bir kurumdan; - Temel ya da ikincil olarak mesleki yüksek eğitim veren kurumlardan herhangi birinden; - Avrupa Birliği nin işbirliği anlaşmaları dâhilinde (Leonardo, Erasmus, Jeunesse et Service volontaire européen); - Öğrenci, şirket ve eğitim kurumu arasında imzalanmış ve DDTEFP tarafından onaylanmış bir staj sözleşmesi. 3/ Yeterli geçim kaynaklarının belgelenmesi Bu yönde mevzuatın düzenlemesi şöyledir : - Fransız hükümetince bursiyerlere aylık olarak verilen geçim yardımı bedeli yeterli görülmektedir (2011 için 767 avro); - Yabancı hükümetlerce ya da Fransız hükümetince veya Avrupa Birliği nin programlarından yararlananların aldıkları burslar otomatik olarak yeterli görülmektedir; - Đlgilinin faydalanabileceği maddi olmayan yardımlar da göz önüne alınır (aile bireylerinden birince aday öğrencinin ikametgâhının sağlaması gibi); - Bu geçim kaynaklarının banka teminatı, tabi ülkenin yetkili makamlarınca verilen teminatlar, maddi imkânı bulunan kişilerin verdiği teminatlar, vs. ; Öğrenciler KadirEVLER Her hakkı saklıdır www.kadirevler.com 5
- Fransa'da alınan eğitimin yanında öğrencinin ikincil olarak yapacağı bir isten, aylık yasal çalışma saatinin % 60'ina kadar (yıllık yaklaşık 964 saat), elde edeceği gelirler. 4/ Sağlık belgesi ve ücretler Uzun süreli vizeye sahip olan öğrencinin oturum müsaadesine başvurması gerekmez. Bu öğrenci, Fransa'ya girişinden itibaren 3 ay içersinde, Fransız Uyum ve Göçmenlik Bürosu'ndan, iadeli taahhütlü bir mektup ile OFII belgesi ister. Bu durumda, sağlık muayenesi OFII'nin daveti üzerine yapılır. Öğrencinin Fransız hükümeti bursiyeri olması halinde, sağlık meyanesi tabi olunan ülkede elçiliklere yetkili kilinmiş bir tabip tarafından yapılır. OFII tarafından, vergi pulu olarak, öğrenci adayından ilk oturum müsaadesinin verilmesi esnasında bir bedel alınır. Bu da öğrenciler için 55 avrodur. 5/ Đkametgâh ilmühaberi Öğrencinin ikamet yeri : - Kişisel bir ikamet yeri (kira sözleşmesi, kira makbuzu, elektrik faturası, vb.); - Özel ya da kamu öğrenci yurdu (yöneticinin belgesi); - Özel bir kişinin öğrenciyi barındırması (barındırma belgesi ve kimlik fotokopisi); ile belgelenebilir. c) Öğrenci oturum kartının kanuni hak olarak verilmesi durumu 24 Temmuz 2006 tarihli yasaya göre bazı hallerde ilgiliye öğrenci oturum kartı kanuni bir hak olarak verilir. Bu haller şunlardır : - Devlet ve yüksek eğitim kurumu arasında imzalanan bir anlaşmaya istinaden verilmiş bir uzun süreli vize ve bu eğitim kurumuna yapılmış kayıt belgesinin ibrazı hali; - Hükümetle sözleşme imzalamış ve örgencilerini seçmelere tabi tutan yüksek eğitim kurumlarından birinin seçmelerinden başarılı olma hali; - Fransız hükümeti bursiyerleri; - Fransa dışında, Fransız eğitim kurumlarından birinde en az 3 yıl eğitim almış olma ya da Fransız Eğitim Ajansı na bağlı bir kurumdan alınmış Fransız lise diplomasına sahip olma hali; - Fransa ile karşılıklı olarak öğrencilerin oturuma kabulüne dair anlaşması olan ülke vatandaşlarından birisi olma hali. Başvurusu ile ayni zamanda, öğrenci uzun süreli vizesini, bu hallerden birisine dâhil olduğunu gösterir belgeyi ve yüksek öğrenim kurumuna kayıt belgelerini ibraz etmek zorundadır. Öğrenciler KadirEVLER Her hakkı saklıdır www.kadirevler.com 6
2. Oturum kartının yenilenmesi Uzun süreli vize ve sağlık muayenesi dışında kalan ve ilk defa oturum müsaadesi için geçerli olan tüm şartlar yenileme için de geçerlidir. Ancak eğitimin gerçek ve ciddi olması şartı burada aranır. Öğrenci, ayni zamanda, OFII'ye, eğer oturum müsaadesi 1 yıllık geçerli ise 30 avro, 1 yıldan daha fazla geçerli ise 55 avro ücret ödemelidir. C. Eğitim süresince bir meslek ile uğraşma 1 Temmuz 2007'den itibaren öğrencilerin çalışabilmek için ayrıca bir geçici çalışma iznine başvurmaları gerekmemektedir. Geçici öğrenci oturum kartı, ayni zamanda örgencilere yasal çalışma süresinin % 60'i kadar çalışma müsaadesini de ayni zamanda vermektedir 5art. 313-7 et art. R. 341-4-3 du Code du Travail). Ancak is veren, öğrenciye oturum müsaadesi veren valiliğe, öğrencinin açık adi belirtilmiş olarak bir beyanda bulunması gereklidir (art. L. 341-4-1 ve R. 341-4-3 du Code du Travail). D. Mesleki stajlar Stajyer geçici oturum müsaadesi, yetkili makamlarca onaylanmış bir sözleşme dâhilinde Fransa'da staj yapacağını belgeleyenlere verilir. Aday stajyer ayni zamanda yeterli geçim kaynaklarını da belgelemelidir. Stajın gerektirdiği ve Fransa'ya yasal yollardan girilmiş olması halinde, idari makamlar ilgiliye stajyer oturum kartının verilmesinde uzun süreli vize şartını aramaya da bilir. E. Statünün değişimi 1. Statünün öğrencinin kişisel ya da ailevi durumuna binaen değişmesi Fransa'da ne kadar süre geçirdiğine bakılmaksızın, öğrenci oturum müsaadesine sahip kişiye hukuki hak olarak özel ve ailevi yasam kartı su hallerde verilir : - Fransız vatandaşı bir kişi ile evlenmesi halinde; - Fransa'da yasal olarak ikamet eden bir yabancı ile evlenmesi halinde; - Fransız bir çocuğun ebeveyni olması halinde (art. L. 313-11, 1, 4, 5 ya da 6 ). 2. Statünün ise binaen değişmesi * Đsçi ya da geçici isçi statüsüne geçme : L. 311-11. maddeye göre aşağıdaki şartların yerine getirilmesi halinde öğrenciye altı ay süreli, yenilenemez, geçici oturum müsaadesi verilir : - Öğrenci, eğitiminin sonunda en az Master seviyesinde bir diploma almış olmalı; - Öğrenci, çalışma süresinin sonunda ülkesine dönme niyetinde olmalı ve bu isi eğitiminin tamamlayıcı bir parçası olarak yapacak olmalı; - Yapılacak olan is için ödenecek ücret, en azından asgari ücretin 1 buçuk kati olmalıdır. Öğrenciler KadirEVLER Her hakkı saklıdır www.kadirevler.com 7
Öğrenci bu yöndeki talebini en geç öğrenci oturum müsaadesi bitmeden 4 ay önceden yapmalıdır. Talebinin yanında en az Master seviyesinde bir diploma ibraz edilmeli ve yapacak olduğu isin Fransa'ya ekonomik yönden katkısının ne olacağını belirtir bir niyet mektubu ibraz etmelidir. Altı aylık geçici oturum müsaadesi öğrenciye hem is arama imkânı hem de eğer daha önceden bulmuş ise, bu iste yasal çalışma süresinin % 60'i oranında çalışma müsaadesi verir. Altı aylık sürenin geçmesi sonunda, öğrenci is bulmuş ya da ise kabul sözleşmesi imzalamış ve kanun aradığı şartları yerine getirmişse, is durumu aranmaksızın kendisine çalışmasına müsaade eden bir oturum kartı verilir. Kendisine verilecek olan kart, isin süresi en az bir yıl ya da süresiz ise işçi kartı, isin süresi 1 yıldan az ise geçici çalışma kartı olarak verilir. Đlgilin is sözleşmesinin imzalanmasından en çok 15 gün sonra oturum müsaadesine başvurmalıdır. * Bilim adamı statüsüne geçme : Bu geçiş, özellikle doktora sahiplerini ve kendilerini kabul edecek bir kurumun varlığında söz konusu olur. Öğrenciler KadirEVLER Her hakkı saklıdır www.kadirevler.com 8