Union and the Republic of Turkey Gümrük Borcunun Tahsili ile Gümrük Vergilerinin Geri Verilmesi/Kaldırılması Mevzuatının AB Mevzuatı ile Uyumlu Hale Getirilmesi KISA SÜRELİ EŞLEŞTİRME PROJESİ GÜMRÜK VERGİLERİNİN GERİ VERİLMESİ/KALDIRILMASI This is a Twinning Partnership between Turkey and Spain Bu proje Türkiye ve İspanya işbirliğinde yürütülen bir AB Eşleştirme Projesidir
GÜMRÜK VERGİLERİNİN GERİ VERİLMESİ/ KALDIRILMASI 4458 sayılı Kanuna göre Gümrük Vergileri aşağıdaki hallerde geri verilir/kaldırılır; o Ödenmemesi gereken vergilerin ya da fazla ödenen vergilerin olduğu hallerde o Beyannamenin iptali halinde o Kusurlu veya sözleşme hükümlerine aykırı eşyaların olduğu hallerde o Bunlar dışında Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen hallerde
GÜMRÜK VERGİLERİNİN GERİ VERİLMESİ/ KALDIRILMASI Avrupa Birliği mevzuatı ile tam uyumlaştırılmanın gerçekleştirildiği hallerde yukarıda sayılan hallere ek olarak geri verme/kaldırmaya esas alınacak yeni hükümler: o İlgili gümrük idaresinin hatasından kaynaklanan hallerde ohakkaniyet
GÜMRÜK İDARESİNDEN KAYNAKLANAN HATALAR Gümrük vergileri ilgili gümrük idaresinin yaptığı bir hata sonucu olarak başlangıçta ödenmesi gereken tutardan daha düşük bir tutarda yükümlüye tebliğ edildiyse, aşağıda belirtilen koşulların da sağlanması şartıyla kaldırılır: o Borçlunun bu hatayı tespit etmesinin mümkün olmaması o Borçlunun iyi niyetle hareket ediyor olması
GÜMRÜK İDARESİNDEN KAYNAKLANAN HATALAR Gümrük idarelerinden kaynaklanan hatalar nelerdir? Hata gümrük idaresinin kendisinden kaynaklanmak zorundadır ve ilgili kişi, bu hata sonucunda ortaya çıkan yasal beklentileri karşılamak için vergileri ödemek zorunda bırakabilir. Aşağıda yer alan açıklamalar bu hatalara örnek olarak gösterilebilir: omevzuatın yanlış anlaşılması ve yorumlanması sonucunda, tercihli tarife antlaşması kapsamında prosedür tamamlanmadan ilgili kişinin tercihli tarifeden yararlandırılması o Ulusal tarifelerin hatalı şekilde yayımlanması
GÜMRÜK İDARESİNDEN KAYNAKLANAN HATALAR Bununla birlikte; bazı pasif durumlarda hata olarak tanımlanabilir: o Beyannamelerde yer alan hataların açıkça görülebilir olmasına rağmen gümrük idaresi tarafından, çok sayıda ve uzun süre hatalı beyannameler kapsamı işlemlere müdahale edilmemesi
GÜMRÜK İDARESİNDEN KAYNAKLANAN HATALAR Tespit edilemez hata nedir? Gümrük idaresi tarafından yapılan hatanın yükümlü tarafından tespit edilir olup olmadığını anlamak için aşağıdaki unsurların değerlendirilmesi gerekir; ohatanın niteliğine oödemekle yükümlü kişinin deneyimine oyükümlünün gerçekleştirdiği işlemin niteliğine Gümrük idaresinin hata yapması, kendiliğinden, bunun yükümlü tarafından tespit edilemez bir hata olarak değerlendirilmesi için yeterli değildir.
İYİ NİYET Yükümlünün iyi niyeti; oyükümlü iyi niyetle hareket etmek zorundadır.topluluk Gümrük Kodu 220 inci maddenin 2. fıkrasının b bendinde açıkça belirtilen kaçakçılık suçu işleyen operatör bu kapsamın dışındadır. okaçakçılığa ilişkin herhangi bir delil mevcutsa, iyi niyetle hareket ettiğini ve kaçakçılık suçu işlemediğini kanıtlamak yükümlünün sorumluluğudur.
İYİ NİYET Hukukta iyi niyet, bir hakkın kazanılmasına veya bir hukukî sonucun doğmasına engel olan durumları bilmeme veya bilebilecek durumda olmama anlamına gelir. Hakkın kazanılmasında veya daha genel olarak hukukî sonucun doğmasında var olan kanunî engeli bilmeyen ve durumun gereğine göre bilmesi gerekmeyen bir kimse iyi niyetlidir. Onun iyi niyetliliği, işlemdeki eksikliği ortadan kaldırır ve hakkın kazanılmasını sağlar.
ÜÇÜNCÜ ÜLKE GÜMRÜK İDARESİNDEN KAYNAKLANAN HATALAR Üçüncü ülke gümrük idaresince düzenlenen hatalı menşe belgesinin sunulduğu durumlarda, yükümlü tarafından tespit edilebilecek bir hatadan söz edilemez. Aynı şekilde ihracatçı üçüncü ülke gümrük idaresine, menşe belgesinin hazırlanması için yanlış bilgi verdiyse ve menşe belgesi bu bilgilere dayanılarak hazırlandıysa bu durumda ihracatçı ülke gümrük idaresinin hatasından bahsedilemez.
ÜÇÜNCÜ ÜLKE GÜMRÜK İDARESİNDEN KAYNAKLANAN HATALAR İhracatçı tarafından ihracatçı ülke gümrük idaresine yanlış bilgi verilmiş olsa bile belgeyi düzenleyen merci, eşyanın tercihli rejimden yararlanmak için gerekli olan koşulları yerine getirmediğini biliyorsa veya bilmesi gerekiyorsa, bu durumda gümrük idaresi tarafından yapılmış bir hata söz konusudur. Yükümlü, ticari işlemler sürerken tercihli rejimin tüm koşullarını yerine getirmek için gerekli özeni gösterdiğini ispatlayabilirse, iyi niyetli olarak değerlendirilir.
GÜMRÜK İDARESİNDEN KAYNAKLANAN HATALAR Örnek: Bir ithalat firması Ocak ayında 3005.90.00.00 tarife pozisyonundan yaptığı ithalatla faaliyetlerine başlar. Firma her ay bu tarifedeki ürün için iki adet beyanda bulunmakta ve yeşil hat almaktadır. Ancak, risk analizi sonucunda firmanın bir beyannamesi Ağustos un sonunda kırmızı hatta düşer ve eşya analiz için laboratuara gönderilir. Yapılan tahliller sonucunda bu ürünün daha yüksek bir vergi ile 3004.05.20.00 sayılı tarifede sınıflandırılması gerektiği tespit edilir. Bu tahlile dayalı olarak, gümrük mercileri tarafından Ocak ayından itibaren yapılmış ithalatlar için ek tahakkuk çıkarılır. Bunun üzerine yükümlü, gümrük idaresince yapılan bir hata olduğu ve kendisinin iyi niyetli hareket ettiği gerekçesiyle bu borcun kaldırılmasını talep eder. Bu durumda, Gümrük idaresinin, daha sonra tespit edilen bir hata içeren çeşitli beyanları mükerrer olarak kabul etmiş olmasından dolayı bu talebi kabul etmesi gerekir.
HAKKANİYET Hakkaniyet hükmü uyarınca ithalat veya ihracat vergilerinin geri verilebilmesi/kaldırılabilmesi için; Bu konudaki diğer hükümlerin uygulanabilir olmaması Gümrük borcunun özel şartlar altında doğmuş olması o Aynı sektörde faaliyet gösteren diğer operatörlerle karşılaştırıldığında osöz konusu özel durumun olmaması halinde yükümlünün bu borca maruz kalmayacağı Yükümlüye atfedilebilecek aldatıcı hareket veya açık ihmal olmamalı
HAKKANİYET Hakkaniyet hükmü uyarınca ithalat veya ihracat vergilerinin geri verilebilmesi/kaldırılabilmesi için; Bu konudaki diğer hükümlerin uygulanabilir olmaması Gümrük borcunun özel şartlar altında doğmuş olması o Aynı sektörde faaliyet gösteren diğer operatörlerle karşılaştırıldığında osöz konusu özel durumun olmaması halinde yükümlünün bu borca maruz kalmayacağı Yükümlüye atfedilebilecek aldatıcı hareket veya açık ihmal olmamalı
HAKKANİYET Örnek: Trendy airlines, son kullanıcı rejimini uygulamak için yetkilendirilmiş uluslararası bir firmadır ve malların serbest dolaşıma sokulmasını sağlamak için yanlışlık eseri, uçak parçaları ile ilgili bir Tek İdari Beyannamesi sunar. Şirket, dört ay sonra, malların şirketin kendi uçağına monte edilmiş olmaları nedeniyle sevk edildikleri yere gönderilmemiş olduğunu fark eder. Akabinde, Trendy Airlines bunların başlangıçta son kullanıcı rejimi de dahil ürün sevk yerini içerecek biçimde beyan edilmiş olması halinde vergiden muaf tutulmuş olacaklarını düşünerek ödenen vergilerin iade edilmesi için başvuruda bulunur.
HAKKANİYET Bu durumda neden hakkaniyet hükmü uygulanır; Gümrük beyannamesi tutarı doğru olduğu için normalin üzerinde fatura edilmiş olan tutarlarla ilgili madde uygulanamaz; uygulanan rejim yanlış olduğu için de ithalat vergilerinin normalin üzerinde fatura edilmesine ilişkin madde de uygulanamaz. Bu durumda kusurlu herhangi bir ürün olmadığı için kusurlu ürünler maddesi uygulanamaz. Yetkili mercilerin hatası ile ilgili hüküm de uygulanamaz, çünkü gümrük mercileri tarafından yapılmış herhangi bir hata mevcut değildir. Uygulanacak süre dolmuş olduğu için beyannameyi geçersiz kılmamız mümkün değildir.
ÖZEL DURUM KAVRAMI Özel durum, bu durum nedeniyle borca maruz kalan yükümlünün, aynı sektörde faaliyet gösteren kişilerle karşılaştırıldığında istisnai bir durumda olması ve bu özel şartların yokluğunda bu borcun ortaya çıkmayacağı durumdur. Başka bir deyişle yükümlünün normal profesyonel ve ticari riski özel bir durum oluşturmaz.
ALDATICI DAVRANIŞ veya AÇIK İHMAL OLMAMASI Genel olarak aldatıcı davranış, adli takibata neden olacak bir fiilin işlenmesi veya işlenmeye teşebbüs edilmesidir. Eğer aldatıcı davranış konusunda bir şüphe mevcutsa, yükümlü iyi niyetli davrandığını ve aldatıcı harekette bulunmadığını ispatlamak zorundadır. Yükümlünün iyi niyetli davranıp davranmadığının tespitinde kullanılan kriterler veya gümrük idaresince yapılan bir hatanın yükümlü tarafından tespit edilip edilemeyeceği konusunda kullanılan kriteler aynıdır. Bunlar; Hatanın doğası Yükümlünün profesyonel tecrübesi Yükümlünün gerekli özeni gösterip göstermediği
KUSURLU veya SÖZLEŞME HÜKÜMLERİNE AYKIRI EŞYAYA İLİŞKİN VERGİLERİN GERİ VERİLMESİ Eğer Eşya; Kusurlu ya da, Sözleşme hükümleri ile uyumsuzsa Eşyanın kullanılmamış ve Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkarılması şartıyla geri verme/kaldırma yapılır. Aşağıdaki durumlarda geri verme veya kaldırma kararı verilmez; Eşyanın serbest dolaşıma girişinden önce test edilmek amacıyla özel bir işleme tabi tutulmuş olması ve eşyanın kusurlu veya sözleşme şartlarına uygun olmamasının bu tür testler sırasında ortaya çıkarılmış olduğu tespit edilmemişse,
KUSURLU veya SÖZLEŞME HÜKÜMLERİNE AYKIRI EŞYAYA İLİŞKİN VERGİLERİN GERİ VERİLMESİ Başta eşyanın fiyatı olmak üzere eşyanın kusurlu olmasının, eşyanın bir gümrük yükümlülüğü doğmasına neden olan bir gümrük rejimine tabi tutulmasından önce sözleşme şartlarının hazırlanması sırasında göz önünde bulundurulması veya Eşyanın kusurlu olduğunun veya sözleşme şartlarına uygun olmadığının tespit edilmesinden sonra başvuru sahibince satılması.
BEYANNAMENİN İPTALİ Gümrük vergileri, gümrük beyannamesinin iptali üzerine geri verilir. Gümrük beyannamesinin iptali durumunda iptale ilişkin maddelerin öngördüğü süre içinde, gümrük idarelerine yapılır. Gümrük idaresi, yükümlü tarafından eşyanın söz konusu rejime hataen tabi tutulduğunun ispatlanması şartıyla beyannameyi iptal eder. Beyanname, Gümrük Yönetmeliğinin 123,124,125,126,127,128,129 maddelerinde belirtilen haller dışında iptal edilemez.
Union and the Republic of Turkey İLGİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM This is a Twinning Partnership between Turkey and Spain Bu proje Türkiye ve İspanya işbirliğinde yürütülen bir AB Eşleştirme Projesidir