ARDUINO İLE TASARLANMIŞ SİSTEMLERİN İNTERNET TABANLI KONTROLÜ VE İZLENMESİ INTERNET BASED CONTROL AND MONITORING OF THE SYSTEMS DESIGNED BY ARDUINO

Benzer belgeler
Denetleyici Alan Ağı Üzerinden Sensör Verilerinin İzlenmesi. Monitoring of Sensor Datas Over the Controller Area Network

PROJE RAPORU. Proje adı: Pedalmatik 1 Giriş 2 Yöntem 3 Bulgular 6 Sonuç ve tartışma 7 Öneriler 7 Kaynakça 7

PLC (Programlanabilir Kontrol Cihazı) TABANLI SİSTEMLERİN İNTERNET ÜZERİNDEN İZLENMESİ

WEB TABANLI OTOMASYON SİSTEMİ TASARIMI VE YAPIMI DESIGN AND APPLICATION OF A WEB BASED AUTOMATION SYSTEM

BLUETOOTH KUMANDA KONSOLU ĐLE KONTROL EDĐLEN ROBOT KOLLU PALETLĐ MOBĐL ARAŞTIRMA ROBOTU

Arduino nedir? Arduino donanım ve yazılımın kolayca kullanılmasına dayalı bir açık kaynak elektronik platformdur.

BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

DOKUMANLAR

Web Üzerinden Labview Kullanarak Altı Eksenli Robot Kolu Kontrolü

WiFi RS232 Converter Sayfa 1 / 12. WiFi RS232 Converter. Teknik Döküman

İçİndekİler. 1. Bölüm - Mİkro Denetleyİcİ Nedİr? 2. Bölüm - MİkroDenetleyİcİlerİ Anlamak

Giyilebilir Teknolojiler ve Solar Enerjili Şapka Uygulaması

Sensör Kullanarak Servis Araçlarının Koltuk Doluluk Durumlarının Uzaktan İzlenmesi

ESNEK ALGILAYICI KONTROLLÜ ANĐMATRONĐK EL UYGULAMASI FLEXIBLE SENSORS CONTROLLED ANIMATRONIC HAND APPLICATION

BETİ GSM/GPRS MODEM KULLANIM KILAVUZU

T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRONİK SİSTEMLER LABORATUVARI 1

DELTA PLC EĞİTİM SETİ KİTAPÇIĞI

ACR-Net 100 Kullanım Kılavuzu

MODELLER D8210, D8220, D8520

MCR02-AE Ethernet Temassız Kart Okuyucu

BESLEME KARTI RF ALICI KARTI

VIERO ARAÇ SAYIM SİSTEMİ

Adres Yolu (Address Bus) Bellek Birimi. Veri Yolu (Databus) Kontrol Yolu (Control bus) Şekil xxx. Mikrodenetleyici genel blok şeması

4-Deney seti modüler yapıya sahiptir ve kabin içerisine tek bir board halinde monte edilmiştir.

SERNET ET485CAS x2 RS485/RS422 Seri Kanal Sunucu KULLANICI KILAVUZU. Telif Hakkı Uyarısı. >>> Otomasyon Ürünleri

BİLGİSAYAR BİLİMİ DERSİ (KUR-2)

ARDUİNO İLE ELEKTRİK MOTORLARININ İNTERNET TABANLI KONTROLÜ ve İZLENMESİ

Temel Bilgi Teknolojileri I

VIERO, görüntü tabanlı analiz sayesinde, ortalama araç hızı bilgisi üretmekte ve araç yoğunluğunu da ölçmektedir. VIERO Araç Sayım Sistemi

Sistem Nasıl Çalışıyor: Araç İzleme ve Filo Yönetim Sistemi

WiFi Relay Sayfa 1 / 11. WiFi Relay. Teknik Döküman

Melih Hilmi ULUDAĞ. Yazılım Mühendisi Mekatronik Mühendisi. a aittir.

Dağıtık Sistem Tasarımının Mekatronik Bir Sistem Üzerinde Uygulaması

Paralel ve Seri İletişim. Asenkron/Senkron İletişim. Şekil 2: İletişim Modları

Öğr. Gör. Serkan AKSU 1

MODELLER B8220, B8520

MOBİL İLETİŞİM CİHAZLARI İLE EV OTOMASYON SİSTEMLERİ (EOS)

SERNET ET232CAS x2 RS232 Seri Kanal Sunucu KULLANICI KILAVUZU. Telif Hakkı Uyarısı. >>> Otomasyon Ürünleri

Erzurum Teknik Üniversitesi RobETÜ Kulübü Robot Eğitimleri. ARDUİNO EĞİTİMLERİ I Arş. Gör. Nurullah Gülmüş

AĞ SĠSTEMLERĠ. Öğr. Gör. Durmuş KOÇ

Hızlı Kurulum Kılavuzu MODELLER P4320, P4520 UYARI!

IP Sistem Özellikleri ve Kablo Türleri

EC-100. Ethernet RS232/422/485 Çevirici. İstanbul Yazılım ve Elektronik Teknolojileri

ATB100. ATB100 GPRS / GPS Tabanlı Filo Yönetim Terminali. Bilgi Dokümanı. 1

ETHERNET ÜZERİNDEN VERİ AKTARAN SICAKLIK/NEM ÖLÇÜM İSTASYONU TASARIMI VE UYGULAMASI

EC-485. Ethernet RS485 Çevirici. İstanbul Yazılım ve Elektronik Teknolojileri

RTP TEKNOLOJİSİ İLE ON-LİNE GÖRÜNTÜ İLETİMİ VE İLGİLİ GÖRÜNTÜNÜN ON-LİNE KONTROLÜ

İçindekiler FPGA GELİŞTİRME KARTI ENERJİ BESLEMESİ:... 5 ENERJİ SİSTEMİ ŞEMASI:... 5 FPGA GELİŞTİRME KARTINA PROGRAM YÜKLEME:... 6

SERNET ET232CAS x2 RS232 Seri Kanal Sunucu KULLANICI KILAVUZU. Telif Hakkı Uyarısı. >>> Otomasyon Ürünleri

SİNYAL TEMELLERİ İÇİN BİR YAZILIMSAL EĞİTİM ARACI TASARIMI A SOFTWARE EDUCATIONAL MATERIAL ON SIGNAL FUNDAMENTALS

Proje Adı : MATLAB Real-Time Windows Target toolbox kullanımı ve ilişkili bir uygulama geliştirilmesi

EasyPic 6 Deney Seti Tanıtımı

S7 300 HABERLEŞME SİSTEMİ. S7 300 plc MPI, Profibus ve Endüstriyel Ethernet gibi haberleşme ağlarına bağlanabilme olanağı sağlar.

ATC-3200 ZigBee to RS232/422/485 Çevirici Kullanıcı Kılavuzu

RS 232 veya 485 seri port. Kapı manyetiği girişi

IŞIK ĐZLEYEN ROBOT PROJESĐ FOLLOWĐNG ROBOT SĐNOP LIGHT PROJECT. Proje Yürütücüleri Bünyamin TANGAL, Sinop Ünv. Meslek Yüksekokulu Mekatronik Bölümü

ANDROID AÇIK AKSESUAR API & AKSESUAR GELİŞTİRME. Dr. Fatma Cemile Serçe

AĞ TEMELLERİ 4.HAFTA CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ AKHİSAR MESLEK YÜKSEKOKULU

Bilgisayar Ağları. Bilgisayar Ağları. Modelleri. Main-Frame Client/Server

T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ

TCP / IP NEDİR? TCP / IP SORUN ÇÖZME

IR Modülü. Kart Özellikleri Çalısma Frekansı: 38KHz Mesafe: 6 Metre Çalısma Voltajı: 3.3-5V Kart Boyutları: 20 mm x 20 mm

Bilgisayar Sistemleri ilk ortaya çıktığında...

YILDIZ TEKNIK ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK - ELEKTRONİK FAKULTESİ ELEKLTRONİK VE HABERLEŞME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

REMOTE IO KONFİGÜRASYON YAZILIMI

3 Fazlı Motorların Güçlerinin PLC ile Kontrolü. Doç. Dr. Ramazan BAYINDIR

BioAffix Ones Technology nin tescilli markasıdır.

BSM 532 KABLOSUZ AĞLARIN MODELLEMESİ VE ANALİZİ OPNET MODELER

MODELLER D6330, D6530

Gömülü Sunucu ile Sıcaklık/Nem Ölçüm ve Kontrol Sisteminin Tasarımı ve Uygulaması

Ağ Nedir? Birden fazla bilgisayarın iletişimini sağlayan printer vb. kaynakları, daha iyi ve ortaklaşa kullanımı sağlayan yapılara denir.

UZAKTAN KUMANDA VE LDR KONTROLLÜ JALUZĐ PERDE LDR CONTROLLED REMOTE CONTROL AND VENETIAN BLINDS

İÇİNDEKİLER 1. KLAVYE KLAVYE RB KLAVYE RBHIGH DİSPLAY... 31

Alçak Gerilim PV Sistemler için Akıllı Şebeke Kontrolcüsü

Neden CnlnlRTID. Elektronik Sinyalizasyon. Kontrol. Estetik. Tümüyle Endüstriyel. Kontrol ve Koruma Gerçek Verme. Karar

Doç. Dr. Cüneyt BAYILMIŞ

PLC (Programlanabilir Lojik. Denetleyici)

EC-232C. Ethernet RS232 Çevirici. İstanbul Yazılım ve Elektronik Teknolojileri

Coslat Monitor (Raporcu)

EEM 419-Mikroişlemciler Güz 2017

BILGİSAYAR AĞLARI. Hakan GÖKMEN tarafından hazırlanmıştır.

NETWORK BÖLÜM-4 AĞ TOPOLOJİLERİ. Öğr. Gör. MEHMET CAN HANAYLI CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ AKHİSAR MESLEK YÜKSEKOKULU

Electronic Letters on Science & Engineering 12(1) (2016) Available online at

Akıllı telefonlar, avuçiçi bilgisayarlar ile taşınabilir (cep) telefonların özelliklerini birleştiren cihazlardır. Akıllı telefonlar kullanıcıların

Uygulama 6. Sunum 5. Oturum 4. Taşıma 3. Ağ 2. Veri iletim 1

Android Cihazlarda Konum Tespiti ve Aktarılması

7 Uygulama 6. Sunum 5 Oturum Taşıma. 4 Ara katman- Yazılım ve donanım arası 3. Ağ Veri iletim. 2 Ağ Grubu-Donanım 1. Fiziksel. Uygulama Grubu-Yazılım

Ağ Temelleri. Murat Ozdemir Ondokuz Mayıs Üniversitesi Bilgi İşlem Daire Başkanı 15 Ocak Ref: HNet.23

Algılayıcılar / Transmitter

03/03/2015. OSI ve cihazlar. Ağ Donanımları Cihazlar YİNELEYİCİ (REPEATER) YİNELEYİCİ (REPEATER) Yineleyici REPEATER

Kablosuz Sensör Ağı Uygulamaları İçin.Net Tabanlı Otomasyon Yazılımı Modeli

Dokunmatik Panel Ürün Ailesi. Eğitim Sunumu: Proje Uyarlama Kılavuzu

Bir bölgede başka bir bölgeye karşılıklı olarak, veri veya haberin gönderilmesini sağlayan.sistemlerdir.

T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EĞİTİM ÖĞRETİM YILI DERS KATALOĞU

FBs-serisi. Programlanabilir Kontrol Cihazı. Kullanım Kitabı - II [ İleri Düzey Uygulamalar. Önsöz, İçerik. FBs-PLC Interrupt Fonksiyonu 9

1. YARIYIL / SEMESTER 1 2. YARIYIL / SEMESTER 2

22/03/2016. OSI and Equipment. Networking Hardware YİNELEYİCİ (REPEATER) YİNELEYİCİ (REPEATER) Yineleyici. Hub

DM-501 Tak-Çalıştır GPRS-UART Köprüsü

İNTERNET VE GSM TABANLI UZAKTAN KONTROL UYGULAMASI INTERNET AND GSM BASED A REMOTE CONTROL APPLICATION

DY-45 OSĐLOSKOP KĐTĐ. Kullanma Kılavuzu

Transkript:

Mehmet Ali ŞİMŞEK, Kubilay TAŞDELEN 20 SDU International Journal of Technological Science pp. 20-33 Computational Technologies ARDUINO İLE TASARLANMIŞ SİSTEMLERİN İNTERNET TABANLI KONTROLÜ VE İZLENMESİ Mehmet Ali ŞİMŞEK, Kubilay TAŞDELEN Geliş Tarihi/ Received: 20.01.2016, Kabul tarihi/accepted: 24.02.2016 Özet Bu çalışmada, arduino geliştirme kartı kullanılarak üç deney modülü geliştirilmiştir. Deney modülleri sensörlerden ve elektrik motorlardan oluşmaktadır. Kullanıcılar, sensörlerden okunan değerleri internet üzerinden izleyebilmekte, motorları istediği yönde, hızda ve açıda hareket ettirebilmektedir. Motorların hareketleri kamerayla izlenebilmektedir. Modüllerin sunucu bilgisayar ile bağlantısı Denetleyici Alan Ağı (DAA, CAN - Controller Area Network) ile sağlanmıştır. Sunucu bilgisayar ile kullanıcılar arasındaki iletişim signalr (Real-time Application Development) ile sağlanmıştır. Arduino geliştirme kartların tek başına DAA ile haberleşme özelline sahip olmadığı için, CAN BUS shield kullanılarak bu özellik sağlanmıştır. Çalışma, Arduino kartların gerçek zamanlı internet üzerinden kontrolünü amaçlamaktadır. Anahtar kelimeler: Denetleyici alan ağı, arduino, signalr, can bus shield, sensörler, elektrik motoru. Abstract INTERNET BASED CONTROL AND MONITORING OF THE SYSTEMS DESIGNED BY ARDUINO In the research, three experiment modules have been developed by using Arduino development board. These modules consist of sensors and electric motors. Users can observe the values read by sensors through internet and control the motors in terms of direction, speed and angle. The movements of the motors can be observed via camera. The connection of the modules with the server is provided with CAN. The communication between the server and the user is through signalr (Real-time Application Development). As Arduino development boards do not alone have a feature of communication with CAN, this feature is made through CAN BUS shield. The study was aimed to real-time control of the Arduino card via the Internet. Key Words: Controller area network, arduino, signalr, can bus shield, sensors, electric motor. Namık Kemal Üniversitesi, Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu, Tekirdağ E-posta: ma_simsek32@hotmail.com SDU International Journal of Technological Sciences e-issn 1309-1220

Arduıno İle Tasarlanmış Sistemlerin İnternet Tabanlı Kontrolü Ve İzlenmesi 21 1. Giriş Endüstriyel veri iletişim sistemleri, günümüz modern üretim süreçlerinin otomasyonu için gerekli bileşenlerden biridir. Üretim sürecine ilişkin verilerin toplanması ve değerlendirilmesi bu sistemler aracılığıyla gerçeklenir. Endüstriyel tesislerin işletiminin düzenli bir şekilde yapılabilmesi, sistemin uzaktan izlenmesi ve sistemde oluşan hataların gerçek zamanlı aktarımı ile olanaklıdır. Günümüzde, üretici kuruluşlarının kendi ürünleri arasındaki iletişimi sağlamak üzere geliştirilen birçok veri iletişim sistemi bulunur (Kahveci, 2007). Bu sistemler endüstriyel ağlar veya saha yolu haberleşme sistemi gibi isimlerle de anılabilir. Günümüzde farklı organizasyonlar tarafından ve farklı amaçlar için geliştirilmiş DAA, PROFIBUS (Process Field Bus), WorldFIP (Factory Instrumentation Protocol), InterBus ve P-NET (Process Network) vb. birçok saha yolu sistemi bulunmaktadır (Bayılmış, 2006). DAA, veri iletişim sistemleri arasında yaygın olarak kullanılanlarından birisidir. Sensör, motor, PLC (Bingöl vd., 2014), mikrodenetleyicili sistemler (Kutlu ve Taşdelen, 2010) gibi endüstriyel ortamda bulunan elemanların kontrolü (Bingöl ve Aydoğan, 2012),, izlenmesi DAA ve benzeri veri iletişim sistemleri ile sağlanmaktadır. Günümüzde DAA protokolünün kullanıldığı pek çok ağ yapıları vardır. Otomotiv sektörü, otomasyon sistemleri, veri toplama sistemleri, akıllı bina yapıları, robot sistemleri buna örnek olarak gösterilebilir (Santur ve Can, 2006; Şimşek ve Taşdelen, 2015). Bu çalışmada, arduino mega 2560 geliştirme kartları ile üç deney modülü oluşturulmuş, bunların DAA haberleşme protokolü kullanarak internet üzerinden kontrol edilebilmesi amaçlanmıştır. Birinci deney modülünde iki sensör bulunmaktadır. Bunlar, sıcaklık nem sensörü ve ışık sensörüdür. Kullanıcı internet üzerinden istediği sensöre ait veriyi izleyebilmektedir. İkinci deney modülüne bir adet step motor bağlanmıştır. Kullanıcı yön, hız ve adım bilgilerini modüle gönderip motorların çalışmasını gözlemleyebilmektedir. Üçüncü deney modülünde bir adet DC motor ve bir adet servo motor bulunmaktadır. Kullanıcı, ikinci modülde olduğu gibi bu motorlara da istenilen hareketi yaptırabilmekte ve gözlemleyebilmektedir. Motorların hareketlerini anlık olarak gözlemleme işlemi, modülleri gören webcam sayesinde sağlanmaktadır. Kullanıcı, web arayüzünden motorların hareketlerini anlık olarak görebilmektedir. Deney modülleri, DAA ile oluşturulan doğrusal ağ topolojisi yardımıyla bir sunucu bilgisayarına bağlıdır. Web tarafındaki sunucu, kullanıcı arayüzleri ile modüller arasındaki iletişimi kuracak yazılımı barındırır. Kullanıcılar ile sunucu bilgisayar arasındaki haberleşme signalr ile sağlanmaktadır. Literatür araştırmaları sonucunda, DAA protokolü yardımıyla elektronik deney modüllerinin uzaktan kontrol edilebildiği görülmüştür. Bu çalışmalar içerisinde DAA protokolü ile Arduino geliştirme kartlı sistemlerin kontrol edilmesi örnekleri oldukça azdır. Bu da yapılan çalışmanın özgün değerine katkı sağlayacaktır. Arduino kartlı sistemlerin yüksek seviyeli haberleşme protokolleri ile birlikte endüstride kullanılabilirliği de çalışmanın özgün değerine hizmet etmektedir. 2. Materyal ve Metot Bu çalışmadaki deney modülleri Arduino mega 2560 geliştirme kartı ile oluşturulmuş ve sunucu bilgisayar ile DAA protokolü üzerinden haberleştirilmiştir. Modüllerinin DAA

Mehmet Ali ŞİMŞEK, Kubilay TAŞDELEN 22 üzerinden haberleşebilmelerini sağlamak için DAA shield kullanılmıştır. Deney modüllerinin internet tabanlı kontrolünün sağlanması gerekmektedir. Bunun için SignalR (Real-time Application Development) framework tercih edilmiştir. Sunucu bilgisayar ile DAA protokolü arasındaki bağlantı "Kvaser USBcan Dönüştürücü" ile sağlanmıştır. Arduino Mega 2560 ATmega2560 mikroişlemcisine dayalı bir kartıdır. 54 dijital giriş / çıkış pini (15 pini PWM çıkışları olarak kullanılabilir), 16 analog giriş, 4 UART, 16 MHz kristal osilatör, USB bağlantısı, güç girişi, ICSP ve bir reset butonu barındırır. Çalışma gerilimi 5 volt olup bağlı olduğu bilgisayar üzerinden sağlanmıştır. USB bağlantısı, batarya, yada adaptör ile beslenebilir. Arduino kartları için geliştirilen pek çok shield ile uyumludur (Arduino, 2014). Şekil 1'de Arduino mega 2560 geliştirme kartı görünmektedir. Şekil 1. Arduino mega 2560 Arduino geliştirme kartlarına, DAA protokolü ile haberleşebilme özelliği kazandırmak için bir shield kullanılır. Bunun için geliştirilmiş shield yapıları bulunmaktadır. Bu çalışmada Sparkfun firması tarafından geliştirilen CAN-BUS Shield kullanılmış ve Şekil 2'de gösterilmiştir. Deney modüllerinin DAA mesajı gönderip alabilmesi için Cevallos (2014) tarafından geliştirilen açık kaynak kodlu Can_Library isimli kütüphane geliştirilerek kullanılmıştır. Şekil 2. DAA shield Deney modülleri ile sunucu bilgisayar arasındaki bağlantıyı sağlamak, DAA veri yolunda olan mesaj trafiğini gözlemlemek ve modüllere internet üzerindeki kullanıcılar tarafından DAA frame paketi gönderip alabilmesi için "Kvaser USBcan Dönüştürücü" kullanılmıştır. Şekil 3'de Kvaser USBcan Dönüştürücü gösterilmiştir. SDU International Journal of Technological Sciences e-issn 1309-1220

Arduıno İle Tasarlanmış Sistemlerin İnternet Tabanlı Kontrolü Ve İzlenmesi 23 Şekil 3. Kvaser usb can dönüştürücü SignalR, uzaktaki istemcilerine veri iletmek için kullanılan açık kaynaklı bir framework'tür. Tüm SignalR istemcileri, Şekil 4'de görüldüğü gibi web sunucu üzerindeki bir ağ dağıtıcısı (hub) nesnesine bağlıdır. İstemciler yeni durum ya da mesaj göndermek istedikleri zaman ağ dağıtıcısı üzerindeki bir metodu çağırır. Aynı yöntemle ağ dağıtıcısı da kendine bağlı tüm istemcilerdeki aynı metodu çağırır ve durumu yada mesajı iletmiş olur. Böylece istemcilerin birinde olan değişiklik tüm istemcilere iletilebilir (Zheng, 2014; Dimitrijević, 2013). İletilmek istenen durum tüm istemcilere gönderilebileceği gibi istenilen istemcilere de gönderilebilir. Şekil 4. Gerçek zamanlı signalr mesaj/durum gönderimi DAA Protokolü, 1980 lerin ortalarında Alman firması olan Robert Bosch tarafından, otomotiv uygulamalarında seri veri iletiminin oluşturulması amacıyla tasarlanmıştır. 1993 yılında ISO tarafından uluslararası standart olarak kabul edilmiştir. DAA Protokolü, otomotiv sektöründe olduğu gibi endüstri sektöründe de yaygın olarak kullanılmaktadır. Örneğin, tarımsal makineler, tıbbi makineler, otomasyon, tekstil üretim sistemleri, paketleme kontrol sistemleri, robot kontrol sistemleri gibi daha birçok sistem içerisinde DAA nın kullanılması, bu protokolün popülaritesini arttırmıştır (Kutlu ve Ünal, 2008).

Mehmet Ali ŞİMŞEK, Kubilay TAŞDELEN 24 3. Sistemin Tasarımı ve Uygulaması Çalışmanın donanım kısmı, oluşturulan elektronik modülleri ve bunlar arasındaki kurulan fiziksel bağı ifade etmektedir. Yazılım kısmı ise elektronik modüllerin içerisindeki yazılımı, bu modüllerin kontrolü için gerekli web sayfalarını ve sunucu bilgisayar yazılımlarını ifade etmektedir. Şekil 5 de gerçekleştirilen çalışmanın temel şeması görülmektedir. Şekil 5. Çalışmanın genel mimarisi Çalışmanın donanım kısmı; sensör modülü, step motor modülü, DC motor - servo motor modülü ve bunlar arasındaki fiziksel katmandan oluşur. Modüller Arduino mega 2560 geliştirme kartı ve DAA shield ile oluşturulmuştur. Arduino geliştirme kartları SPI seri veri bağlantı standardını kullanır. Bu standart; SCLK, MOSI, MISO ve SS olmak üzere 4 pine ihtiyaç duyar. Bu pinler Arduino Mega 2560 kartında 50., 51., 52. ve 53. pinlerde bulunur. Bu yüzden Arduino Mega 2560'da ki ilgili pinler DAA shieldindeki ilgili pinlere Tablo 1'deki pin haritasında gösterildiği gibi bağlanır. Bağlantı sağlandıktan sonra DAA shieldi üzerindeki pinler Şekil 6'da görüldüğü gibi boşa çıkarılmalıdır. Bu yöntem ile Arduino Mega 2560 geliştirme kartı ile DAA shield çalışabilir konuma getirilmiştir. Tablo 1. Arduino Mega 2560 ve DAA shield SPI pinleri bağlantı haritası Pin İsmi DAA Shield Mega SS Dijital 10 Dijital 53 MOSI Dijital 11 Dijital 51 MISO Dijital 12 Dijital 50 SCLK Dijital 13 Dijital 52 SDU International Journal of Technological Sciences e-issn 1309-1220

Arduıno İle Tasarlanmış Sistemlerin İnternet Tabanlı Kontrolü Ve İzlenmesi 25 Şekil 6. SPI pinleri bağlantısı sonrası DAA shield pin durumu Sensör modülü, Arduino geliştirme kartı ve shield ile oluşturulan bütüncül yapıya ışık sensörü ve sıcaklık nem sensörü barındıran devre tasarlanıp eklenmesiyle oluşturulmuştur. Şekil 7a'da sensör modülü görülmektedir. Şekil 7b'de sensörlerin bağlantı şeması gösterilmiştir. Sensörlerin Arduino ile kurdukları bağlantı uçları Tablo 2'de gösterilmiştir. Şekil 7a. Sensör modülü Şekil 7b. Sensör modülü bağlantı şeması

Mehmet Ali ŞİMŞEK, Kubilay TAŞDELEN 26 Tablo 2. Sensör modülünün Arduino kart ile bağlantı uçları haritası Pin No İsmi Sensör Arduino Ucu 1 VDD Sıcaklık ve Nem +5 V 2 Data(Dijital) Sıcaklık ve Nem Digital 24 3 GND Sıcaklık ve Nem GND 4 VDD Işık +5 V 5 Data(Analog) Işık Analog 0 6 GND Işık GND Step motor modülü, Arduino Mega 2560 geliştirme kartına motor shield ve DAA shield ile birleştirilmesi sonucu oluşturulmuştur. Step motora ait 4 adet yönlendirme ucu motor shield terminallerine bağlanmıştır. Şekil 8'de görüldüğü gibi step motor modülü oluşturulmuştur. Şekil 8. Step motor modülü DC motor ve servo motor modülü, DC motora ait yönlendirme uçları motor shield terminallerine bağlanmıştır. Servo motorun 3 adet bağlantı ucu bulunmaktadır. Bunlar GND, 5V ve signal uçlarıdır. Signal ucu geliştirme kartının analog 0 pinine diğer uçlar ise ilgili pinlere bağlanmıştır. Şekil 9'da DC motor ve servo motor modülü görülmektedir. Şekil 9. DC motor ve servo motor modülü SDU International Journal of Technological Sciences e-issn 1309-1220

Arduıno İle Tasarlanmış Sistemlerin İnternet Tabanlı Kontrolü Ve İzlenmesi 27 Bu çalışmada oluşturulan yazılımlar, deney modülü yazılımları, sunucu bilgisayar yazılımı ve web sunucu yazılımları olarak üç ana başlık altına toplanmaktadır. Deney modülü yazılımları, arduino geliştirme kartına yüklenen yazılımlardır. Sunucu bilgisayar yazılımı, deney modüllerinin bağlı olduğu bilgisayarda bulunan yazılımdır. Web sunucu yazılımları ise, kullanıcıların kontrol ve izlemek için kullanacağı web arayüzleri ve gerçek zamanlı haberleşmeyi sağlayan signalr sınıfı yazılımlarıdır. Çalışmanın yazılım mimarisi Şekil 10'de gösterilmiştir. Şekil 10. Yazılım mimarisi Kullanıcı, üye ise sistemi kullanabilmektedir. Üye girişi yapıldıktan sonra kullanıcı, kontrol etmek istediği modülü seçmelidir. Seçilen modüle göre web arayüzü üzerinden mesaj göndermelidir. Mesajlar, kullanıcı arayüzünden web sunucu yazılımı olan signalr ağ dağıtıcısına iletilir. SignalR ağ dağıtıcısı kendine bağlı olan tüm istemcilere bu mesajı iletir. Sunucu bilgisayar, deney modüllerinin bağlı olduğu bilgisayardır ve üzerinde bulunan yazılım signalr için bir istemcidir. SignalR ağ dağıtıcısı sınıfından gelen mesajları sunucu bilgisayar yazılımı kabul eder. Bu yazılım üzerinde bulunan CanLibModüle sınıfı yardımıyla gelen signalr mesajı DAA frame yapısına dönüştürülerek veri yoluna gönderir. CanLibModüle mesajların DAA frame paketine dönüştürülmesi ve veri yoluna gönderilip, veri yolundaki DAA framlerinin alınması işlemini yapan ara katmandır. Bu sınıf CANlib SDK C# kütüphaneleri kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Sistem iki yönlü çalışabilmektedir. Deney modülü yazılımları, gelen remote frame ya da data frame paketini alır, gerekli işlemleri yapar, eğer cevap olarak gönderilecek data frame paketi varsa hazırlar ve gönderir. Gelen mesajların alınması ve mesaj gönderilmesini sağlayacak kodları yazmak için Cevallos (2014) tarafından geliştirilen açık kaynak kodlu Can_Library isimli kütüphane kullanılmıştır. Modüllerde bulunan yazılımın genel DAA frame alma/gönderme akış diyagramı Şekil 11'de gösterilmiştir. Bu yazılımlar kontrol etmiş oldukları elemanların yazılımına ve DAA mesaj ID'lerine göre birbirlerinden ayrılırlar.

Mehmet Ali ŞİMŞEK, Kubilay TAŞDELEN 28 Şekil 11. Arduino yazılımlarının genel akış diyagramı Sensör modülü için kullanılan frame paketlerinin, frame çeşidi, gönderenin türü, data uzunluğu ve paketlerinin kullandıkları data alanlarını ne için kullandıkları Tablo 3'de görülebilmektedir. Tablo 3. Sensör modülü frame paketleri ayrıntılı gösterimi Frame ID Gönderen Frame Çeşidi Data Uzunluğu D1 D2 110 Kullanıcı Remote Frame 0 - - 111 Kullanıcı Remote Frame 0 - - 112 Modül Data Frame 1 Sıcaklık verisi - 120 Kullanıcı Remote Frame 0 - - 121 Kullanıcı Remote Frame 0 - - 122 Modül Data Frame 1 Nem verisi - 130 Kullanıcı Remote Frame 0 - - 131 Kullanıcı Remote Frame 0 - - 132 Modül Data Frame 2 Işık verisi Işık verisi Sensör modülü arduino yazılımı, sıcaklık ve nem sensörü ve ışık sensörü olmak üzere iki sensörü kontrol etmektedir. Bu özelliklere göre mesaj ID'leri Tablo 4'deki gibi oluşturulmuştur. Örneğin 132 mesajı; yüzler basamağındaki 1, sensör modülüne ait olduğunu, onlar basamağındaki 3, ışık sensörüne ait olduğunu, birler basamağındaki 2 ise mesaj gönderme eylemine ait olduğunu göstermektedir. Bu kodlama yöntemi diğer modüller içinde geçerlidir. Tablo 4 sensör modülüne ait DAA mesaj ID'lerini göstermektedir. SDU International Journal of Technological Sciences e-issn 1309-1220

Arduıno İle Tasarlanmış Sistemlerin İnternet Tabanlı Kontrolü Ve İzlenmesi 29 Tablo 4. Sensör modülü (Modül 1) DAA mesaj ID leri EYLEM ÇALIŞTIR DURDUR MESAJ GÖNDER DEĞER 0 1 2 Sıcaklık 1 110 111 112 Nem 2 120 121 122 Işık 3 130 131 132 Sunucu bilgisayarı, ağ topolojisinin bağlı olduğu bilgisayardır. Bu bilgisayar üzerinde bulunan yazılımın ekran görüntüsü Şekil 12'de görüldüğü gibi bir windows form yazılımıdır. Kullanıcılar ile deney modülleri arasındaki iletişimi sağlayan yazılımdır. Bu yazılımda web sayfaları gibi SignalR sınıfı olan CanHub için bir istemcidir. Şekil 12. Sunucu bilgisayar yazılımı Web sayfaları, modülleri kontrol etmek ve izlemek için 3 web sayfası, sisteme giriş yapmak için 1 giriş sayfası ve modül seçimi yapmak için 1 seçim sayfasından oluşmaktadır. Kullanıcı, kullanıcı adı ve şifresiyle oturum açmakta ve uygun olan modülü seçebilmektedir. Sıcaklık nem sensörü ve ışık sensörünün bulunduğu sensör modülünü kontrol etmek için oluşturulmuş "Sensör Modülü Konrol Ekranı" Şekil 13'de görülmektedir. Her bir sensör verilerini izlemek için bir grafik ve anlık değer gösterge elemanından oluşmaktadır. Ayrıca kontrol edilen modüle gönderilen ve modülden gelen mesajları "Mesaj Trafiği" alanında görülmektedir. Sıcaklık bilgisi, ışık bilgisi ve nem bilgisi için oluşturulan her bir alanın altında buton bulunur. Sıcaklık sensörününden veri akışını başlatmak için grafiğin altında bulunan butona basıldığında 110 ID'li sıcaklık senösünü başlat mesajı gönderilir. Ardından gelen mesajlara göre grafik ve göstergedeki değişimi gözlenir. Bilgi akışı devam ederken aynı butona yeniden basılırsa, bu kez 111 ID'li sıcaklık senösünü durdur mesajı sensör modülüne gönderilir.

Mehmet Ali ŞİMŞEK, Kubilay TAŞDELEN 30 Şekil 13. Sensör modülü kontrol ekranı Step motor modülü 1 tane step motordan oluşmaktadır. Bu modülü kontrol etmek için oluşturulan "Step Motor Modülü Kontrol Ekranı" Şekil 14'de verilmiştir. Bu web sayfasında motorun ayarlarının yapılması için "Ayar", mesaj trafiğinin gösterilmesi için "Mesaj Trafiği" ve anlık hareketinin web kamerası aracılığıyla aktarılması için "Görünüm" alanları bulunmaktadır. Step motora ait hız, adım ve yön bilgileri seçilerek step motoru çalıştır butonuna basılır. Hız özelliği step motorun her bir adımı arasındaki bekleme süresidir. Kullanılan step motorun her bir adımı 0.9 derecelik açıya karşılık gelmektedir ve toplamda 400 adımdır. Motorun döndürülmesi istenen yön seçimi yapıldıktan sonra butona basılır ve step motoru çalışmasını sağlayacak 210 ID'li mesaj step motor modülüne gönderilmiş olur. Bu DAA mesajı yukarıda belirtildiği gibi data alanında hız, adım ve yön bilgilerini barındır. Motorun çalışması web kamerası yardımıyla anlık görülebilmektedir. Step motor çalışmasını bitirdiğinde 211 ID'li bitti mesajını gönderir. Şekil 14. Step motor modülü kontrol ekranı SDU International Journal of Technological Sciences e-issn 1309-1220

Arduıno İle Tasarlanmış Sistemlerin İnternet Tabanlı Kontrolü Ve İzlenmesi 31 Dc motor ve servo motor modülünü kontrol etmek için oluşturulan kullanıcı arayüzü "Dc Motor ve Servo Motor Modülü Kontrol Ekranı" Şekil 15'de gösterilmiştir. Bu sayfa Dc motor ayarlarını yapabilmek için "DC Motor",servo motor ayarlarını yapabilmek için "Servo Motor", mesaj trafiğini görebilmek için "Mesaj Trafiği" ve motorların anlık hareketlerini gözlemleyebilmek için "Görüntü" alanlarından oluşmaktadır. DC motoru çalıştırmak için ilgili alanlardaki ayarlamalar yapıldıktan sonra switch butona basılır ve 310 ID'li DC motor çalıştır mesajı gönderilir. Çalışır durumdayken bu butona tekrar basılınca 311 ID'li DC motoru durdur mesajı gönderilir. Aynı şekilde servo motor için gerekli hız ve adım parametreleri seçilip servo motoru çalıştır butonuna basıldığında servo motor çalıştırılır. Bunun için 320 ID'li mesaj oluşturulur. Servo motor işlemi yerine getirdikten sonra işlemin bittiğini gösteren 321 ID'li mesaj modülden istemciye gelir."çalışır" durumda görülen step motora ait butonun metni "Durdu" konumuna gelir. 4. Tartışma ve Sonuç Şekil 15. DC motor ve servo motor modülü kontrol ekranı Bu çalışmada, arduino geliştirme kartları ile tasarlanmış 3 deney modülü oluşturulmuştur. Birinci deney modülü üzerinde sensörler, ikinci deney modülü üzerinde bir adet step motor ve üçüncü deney modülü üzerinde bir adet DC, bir adet servo motor bulunmaktadır. Deney modüllerinin bağlı bulundukları sunucu bilgisayar ile veri iletişimi DAA ile sağlanmıştır. Ağ üzerindeki elemanların kontrolü internet üzerinden yapılabilmektedir. Gerçek zamanlı gerçekleşen kullanıcı - sunucu bilgisayar arasındaki iletişim signalr ile sağlanmıştır. DAA protokolü kullanılarak pek çok mikrodenetleyicili sistem kontrolünü içeren çalışmalar yapıldığı görülmüştür. Bu çalışma ile benzerlik gösteren bazı çalışmalar Tablo 5'de sunulmuştur. Tablonun son satırında bu çalışmaya yönelik bilgiler verilmiştir. Benzeri çalışmaların 8051, PIC, ARM gibi denetleyiciler kullanılarak oluşturulduğu gözlenmiştir. Bu çalışmaların çoğu bilgisayar üzerinden kontrol edilebilme gözlenebilme imkanı sunarken bazıları internet üzerinden kontrol edilebilme ve gözlenebilme imkanı sunmamaktadır. İnternet üzerinden kontrol edilebilen çalışmalarda bu özellik genellikle WebServis ile sağlanmaktadır. Oluşturulan deney setlerinde led, sensörler, motor gibi elemanların kontrol edildiği görülmektedir.

Mehmet Ali ŞİMŞEK, Kubilay TAŞDELEN 32 Tablo 5. Bu çalışmaya benzerlik gösteren çalışmalar Yazarlar Deney Seti Kontrol Ünitesi Deney Modülleri İnternetten Kontrol DAA Donanımı Kamera (Taşdelen,2004) 8051 Led Sistemler WebServis PCICan-D E (Santur ve Can, buton, 7- PIC16F877 - - H 2006) segment diyot, (Turan, 2007) 8051 - PCICan-D H transistör (Oh vd., 2007) FPGA Motor - (Coşkun, 2008) ARM7 GPRS ve GSM modem Kvaser Leaf Lıghty Usb H WebServis ARM9 H (Delikanlı, 2009) 8051 Motor - PCICan-D H (Ye, 2010) P87C591 Araç üniteleri - - H (Presi, 2013) PIC Araç üniteleri - - H Bu çalışma Arduino Sensör,Motor SignalR Kvaser USBcan Dönüştürücü E 5. Teşekkür 3919-YL1-14 No`lu Proje ile bu çalışmayı maddi olarak destekleyen Süleyman Demirel Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Yönetim Birimi Başkanlığı na teşekkür ederim. 6. Kaynaklar Arduino, 2014. Erişim Tarihi:15.11.2014. http://www.http://arduino.cc Bayılmış, C., 2006. IEEE 802.11B KLAN Kullanılarak CAN Segmentleri Genişleten Arabağlaşım Birimi Tasarımı. Kocaeli Üniverstesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 162s, Kocaeli. Bingol, O., Aydoğan Ö., 2012. Web Based Remote Controlled Electrical Motor Laboratory used as Educational Tool. PRZEGLAD ELEKTROTECHNICZNY (Electrical Review), ISSN 0033-2097, R. 88 NR 6/2012, pp.342-347. Bingol, O., Taşdelen, K., Keskin, Z., Kocatürk, Y.E., 2014. "Web-based Smart Home Automation: PLC-controlled Implementation". Acta Polytechnica Hungarica, Vol. 11, No. 3. pp.51-63 Cevallos, P., 2014. CAN-Library, Erişim Tarihi: 30/06/2014. https://github.com/dro/can- Library. Coşkun, U., 2008. Controller Area Network ve Uygulaması.Gebze Yüksek Teknoloji Entitüsü, Mühendislik ve Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 69s, Gebze. Delikanlı, K., 2009. Uzaktan Erişimli Kontrol Laboratuarları.Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü,Yüksek Lisans Tezi, 81s, Isparta. Dimitrijević, D., Nedić, N., Dimitrieski, V., 2013. Real-Time Carpooling and Ride-Sharing: Position Paper on Design Concepts, Distribution and Cloud Computing Strategies. Proceedings of the 2013 Federated Conference on Computer Science and Information Systems, 8-11 Eylül, Krakow(Polonya), 781-786. SDU International Journal of Technological Sciences e-issn 1309-1220

Arduıno İle Tasarlanmış Sistemlerin İnternet Tabanlı Kontrolü Ve İzlenmesi 33 Kahveci, E., 2007. Endüstriyel Veri İletişim Sistemlerinde Bir Profinet Uygulaması, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 49s, İstanbul. Kutlu, A., Taşdelen, K., 2010. Remote Electronic Experiments Using LabVIEW Over Controller Area Network. Scientific Research and Essays. Vol 5(13), pp. 1754-1758 Kutlu, A., Ünal, İ.," Mikrodenetleyiciler İçin Kontrol Alan Ağı Üzerinden Sistem İçi Programlayıcı Tasarımı", Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 12(2),149-153(2008). Oh., B., Y., Cho, J., U., Le, N., Q., Kwon, K., H., Jeon, J., W., 2007. FPGA-Based Motion Controller Using CAN.International Conference on Control, Automation and Systems 2007, 17-20 Ekim, Seoul(Güney Kore), 1503-1508. Presi, T. P., 2013. Design And Development Of PIC Microcontroller Based Vehicle Monitoring System Using Controller Area Network (CAN) Protocol. 2013 International Conference on Information Communication and Embedded Systems (ICICES), 21-22 Şubat, Chennai(Hindistan), 1070-1076. Santur, Y., Can, H., 2006. Kontrol Alan Ağı Protokolü Kullanılarak Tasarlanan Eğitim Amaçlı Deney Seti. Elektrik-Elektronik-Bilgisayar Mühendislikleri Eğitimi 3. Ulusal Sempozyumu,16-18 Kasım 2006, İstanbul,88-91. Şimşek, M. A., Taşdelen, K., 2015. Denetleyici Alan Ağı Üzerinden Sensör Verilerinin İzlenmesi. Akademik Bilişim 2015, 4-6 Şubat 2015, Eskişehir. Taşdelen, K., 2004. Mühendislik Eğitimi İçin İnternete Dayalı, İnteraktif, Sanal Mikrodenetleyici Laboratuar Tasarımı. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yülsek Lisans Tezi, 71s, Isparta. Turan, C., 2007. Endüstriyel Ağ Kullanılarak LabView İle Elektronik Deney Modüllerinin Yönetimi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Lisans Tezi, 70s, Isparta. Ye, Q., 2010. Research and Application of CAN and LIN Bus in Automobile Network System. 3rd International Conference on Advanced Computer Theory and Engineering(ICACTE), 20-22 Ağustos, Chengdu(Çin), V6-150 - V6-154. Zheng, W., Zhang, M., Zhang, Li,G., Zhang, J., Zhuang, G., 2014. Service-Oriented Remote Operation System for J-TEXT Tokamak. IEEE Transactıons On Plasma Scıence, 42(3), 477-481.