Diyanet İşleri Başkanlığı, gençlerin özellikle sosyal medyadan yoğun ilgi gösterdiği Cami ve Gençlik kampanyası başlatmıştı. Din Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen haftada sosyal medyanın da etkin olarak kullanıldığı görüldü. Kampanya Cami ve Gençlik, GeçKalmaGençGel CamiCokGuzelGelsene hashtagleriyle sosyal medyada adından söz ettirdi. Peki, gençlerin ilgi gösterdiği kampanya ve haftayı yazılı basın nasıl yansıttı? Hangi konular, hangi gazetelerde ön plana çıktı? Haberlerin ana çerçevesi ne oldu? İshak Özen sizin için hazırladı: Medyada Camiler Haftası Diyanet İşleri Başkanlığının öncülüğünde her yıl 1-7 Ekim tarihleri arası Camiler ve Din Görevlileri Haftası olarak kutlanıyor. 1986 yılında ihdas edilen hafta, bu yıl hac ve kurban bayramı dolayısıyla 13-19 Ekim tarihleri arasında kutlandı. Diyanet İşleri Başkanlığı son yıllarda önemli zaman dilimlerini daha verimli kutlamak ve daha kalıcı hizmetlere kapı aralamak amacıyla belirlediği temalar çerçevesinde kutluyor. Geçtiğimiz yıllarda cami ve çocuk, cami ve engelliler, cami ve kadın gibi temalarla kutlanan Camiler ve Din Görevlileri Haftası bu yıl cami ve gençlik teması çerçevesinde kutlandı. Haftanın açılış programı Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Mehmet Görmez ve Gençlik ve Spor Bakanı Çağatay Kılıç ın da katılımıyla Ankara Kocatepe Camii avlusunda gerçekleştirildi. Hafta boyunca Diyanet İşleri Başkanlığı ve müftülükler başta olmak üzere Gençlik ve Spor Bakanlığı ve çeşitli sivil toplum kuruluşları tarafından birçok etkinlik düzenlendi. Bu yazımızda Camiler Haftası kutlamalarının medyaya yansıyış biçimini ve Diyanet İşleri Başkanlığının gençlere yönelik geç kalma genç gel çağrısının medyada ne kadar ve nasıl yer bulduğuna kısaca bakmak istiyoruz. Bunu yaparken yalnızca ülkemizdeki ulusal, günlük ve basılı medyanın değerlendirmeye alındığının bilinmesinde yarar var. 1
Genel değerlendirme Camiler Haftası nın başladığı ilk gün haftayla ilgili 5 gazetede 5 haber yer almış. Anadolu Ajansının abonelerine geçtiği haber Yeni Akit, Milli Gazete, Türkiye, Yeni Mesaj ve Yeni Asya gazetelerinde aynı başlıkla, Cezaevindeki gençler camiye çağrılacak başlığıyla yer almış. Anadolu Ajansının Diyanet İşleri Başkanlığı Din Hizmetleri Genel Müdürü Dr. Yaşar Yiğit in hafta boyunca yapılacak binlerce faaliyeti anlattığı röportajdan sadece cezaevlerindeki gençlere yönelik kısmı ön plana çıkartarak haber yapması, etkinliklerin cezaevindeki bu programdan ibaretmiş gibi algılanmasına yol açmıştır. Diğer bir nokta da cezaevinde mahkum olan gençlerin camiye davet edilmesinin ne kadar mantıklı olduğu ve gençlerin davet edildiği camiye nasıl gideceği? Açıklamalarına baktığımızda Yiğit in din görevlileri cezaevlerindeki gençlerle de bir araya gelecek dediğini ancak ajansın bunu Cezaevindeki gençler camiye çağrılacak şeklinde yansıttığını görüyoruz. Haftaya ilişkin haberler 14 Ekim de de Yeni Şafak, Yeni Akit, Türkiye ve Milli Gazete olmak üzere 4 gazetede 4 haber olarak yer almış. Camiler ve Din Görevlileri Haftası na ilişkin haberlerin en fazla olduğu gün de 7 gazetede 8 haberle 15 Ekim olmuş. Bu tarihte daha önce Camiler Haftası nı hiç görmeyen bazı medya organlarının da haftayı gördüğüne şahit oluyoruz. Ama tabi ki her zaman olduğu gibi yine negatif açıdan. Hafta boyunca gerçekleştirilen hiçbir etkinliği sayfalarında göremediğimiz Hürriyet, Milliyet, Posta, Habertürk ve Birgün gazeteleri Samsun müftüsü Hayrettin Öztürk ün hafta dolayısıyla yaptığı açıklama sonrası hakkında açılan soruşturmaya ilişkin haberlere yer vermiş sayfalarında. Bunların dışında Yeni Asya ve Milat gazetesinin de aynı habere sayfalarında yer verdiğini görüyoruz. 16 Ekim de 6 gazetede 8 haberle haftaya ilişkin en çok haber yapılan günlerden olmuş. Bu gazeteler Sabah, Milat, Milli Gazete, Yeni Akit ve Yeni Asya. 17 Ekim de Yeni Şafak ta, 19 Ekim de de Habertürk te haftaya ilişkin çeşitli haberler yer almış. 20 Ekim de de Milat, Milli Gazete, Yeni Asya, Yeni Şafak, Ortadoğu, Yeni Akit, Milli Gazete ve Önce Vatan olmak üzere 8 gazetede çeşitli haberler yer almış. Haftaya ilişkin haberler, 21 Ekim de de Yeni Akit ve Milat gazetelerinde yer almış. 2
13 EKİM 2014 YENİ AKİT Cezaevindeki gençler camiye çağrılacak başlığıyla 2. sayfadan duyurmuş. Anadolu Ajansı nın servis ettiği haber Diyanet İşleri Başkanlığı Din Hizmetleri Genel Müdürü Dr. Yaşar Yiğit in açıklamaları kendisinin küçük bir fotoğrafı ve Gençlerin dünyasına ulaşmak için yeni bir dil ve Camilere muhtacız alt başlıklarıyla verilmiş. MİLLİ GAZETE Aynı haber Milli Gazete nin de 2. sayfasında yer bulmuş. Çeyrek sayfaya yakın bir büyüklükte Cezaevindeki gençler camiye çağrılacak başlığıyla ve cezaevinden elinde tespihli mahkumların yer aldığı bir fotoğrafla okuyucuya ulaştırılmış. Bu yıl cami ve gençlik temasıyla kutlanacak, Camiler ve Din Görevlileri Haftası nda din görevlileri cezaevlerindeki gençlerle de bir araya gelecek spotları ve Gençlerin dünyasına ulaşmak için yeni bir dil ve Ruh dünyamızı imar edebilmek için camilere muhtacız alt başlıklarıyla duyurulmuş. Milli gazete aynı haberi sayfa 24 de -bir yanlışlık sonucu olsa gerek- Diyanet ten cami ve gençlik projesi başlığıyla bir kez daha vermiş. Haber bu kez Cezaevindeki gençler camiye çağrılacak başlığı ile kısa şekilde verilmiş. Haber, demir koğuş kapsında bulunan ve dışarısıyla irtibatı sağlayan küçük pencereden görülen genç bir mahkumun yüzü ve arka planda görülen bir Türk bayrağı fotoğrafı ile servis edilmiş. TÜRKİYE Anadolu Ajansı nın haberini veren gazetelerden biri de Türkiye gazetesi. Gazete, haberi 19. sayfadan küçük ve fotoğrafsız olarak görmüş. YENİ MESAJ Yeni Mesaj da aynı habere yer veren gazetelerden. Gazete haberi Cezaevindeki gençler camiye çağrılacak başlığıyla 8. Sayfanın sol alt köşesinde Dr. Yaşar Yiğit in bir fotoğrafıyla vermiş. 3
Haber 6. sayfada Geç kalma genç gel başlığıyla çeyrek sayfadan büyük şekilde verilmiş. Gazete haberde Kocatepe Camii nin namaz sırasında çekilmiş bir fotoğrafı ile diğer gazetelerin aksine Diyanet İşleri Başkanlığı Cami Hizmetleri Daire Başkanı Selahaddin Çelebi nin fotoğrafını kullanmış. Ancak fotoğraf yazısında söz konusu kişinin Yaşar Yiğit olduğu yazılı. Yazıda şöyle deniyor: Diyanet İşleri Başkanlığı Din Hizmetleri Genel Müdürü Yaşar Yiğit, 13-19 Ekim tarihlerinde kutlanacak Camiler ve Din Görevlileri Haftası nda bu yıl geç kalma genç gel sloganıyla cami ve gençlik konularının işleneceğini söyledi. Haber, Bu yıl cami ve gençlik temasıyla kutlanacak ve Camiler ve din görevlileri Haftası nda din görevlileri cezaevlerindeki gençlerle de bir araya gelecek spotlarıyla servis edilmiş. Alt başlık da Ruh dünyamızı imar edebilmek için camilere muhtacız. 14 EKİM 2014 YENİ ŞAFAK 3. sayfada Diyanet İşleri Başkanı Görmez in küçük bir fotoğrafı ve Gençlerle camide buluşalım başlığıyla verilmiş. Düşünülmeli ve faydalı olsun haberin alt başlıkları. YENİ AKİT 1. sayfa sağ alt köşede küçük olarak verilen haberde Camiye geç kalma genç gel başlığı tercih edilmiş. Haberin devamı da 2. sayfada verilmiş. 2. Sayfada haber oldukça geniş bir şekilde ve Camiler Haftası nın Kocatepe Camii avlusundaki açılış programından büyük bir fotoğrafla servis edilmiş. Cami gençlerle güzel başlığıyla verilen haberde Yapacağımız çok şey var, Gençler, sizsiz cami çok ıssız ve Bakan Kılıç: camiyle buluşma, çocukluktan başlamalı, alt başlıkları tercih edilmiş. Haberde ayrıca, gençlerin camilere nasıl çekilmesi gerektiği yolunda yapılan bir proje hakkında bir Kur an kursu öğrencisinin sözlerine Cami ye gittim, kötü alışkanlıklardan kurtuldum şeklindeki başlıkla dikkat çekilmiş. 4
TÜRKİYE Haber, Diyanet İşleri Başkanı Görmez in kürsüde konuşurken çekilmiş bir fotoğrafı ve Gençlere: Camiye gelin, dünya kelamı konuşalım başlığıyla 13. sayfada oldukça kısa bir haber olarak kendine yer bulmuş. MİLLİ GAZETE Gazete, 16. sayfanın sağ üst köşesinde bu kez Konya dan bir kutlama haberi vermiş. Beyşehir de cami ve gençlik konferansı başlıklı haberde, ilçe müftülüğü tarafından konuya ilişkin düzenlenen konferansın ayrıntılarına yer verilmiş. 15.10.2014 Yeni Asya gazetesi, 15. sayfada neredeyse tam sayfaya yayılan bir haber ve Diyanet İşleri Başkanı Görmez in açılış programında kürsüde konuşma yaparken çekilmiş bir fotoğrafıyla ve Nasıl bir cami istiyorsunuz? başlığıyla selamlamış okuyucularını. Haber, Diyanet İşleri Başkanı Görmez in açılış programında kürsüde konuşma yaparken çekilmiş bir fotoğrafına ek olarak protokol başta olmak üzere tüm katılımcıları gösteren bir fotoğrafla süslemiş haberini. Haber, Camilere çocuklarınızla gidin ve Gençleri anlayamıyoruz alt başlıklarıyla ve ayrıca Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından hafta dolayısıyla hazırlanan genç kızların yer aldığı Şehrin kalbinde buluşalım afişi ile de desteklenmiş. BİRGÜN 3. sayfanın alt kısmında Zorunlu din dersleri camilerde işlenecek başlığıyla Camiler ve Din Görevlileri Haftası münasebetiyle bir açıklama yapan Edirne il müftüsü Emrullah Üzüm ün açıklamalarına yer vermiş. Küçük bir fotoğrafıyla servis edilen haberde Üzüm, üzerinde çalışılan bir protokolle Türkiye de ilk kez Edirne de din derslerinin her dönem en az bir defa camilerde verileceğini belirtmiş. Haberden uygulamanın Türkiye geneline yayılacağını da öğreniyoruz. 5
HABERTÜRK Gazete 18. sayfasında Samsun müftüsü Hayrettin Öztürk ün Camiler Haftası münasebetiyle yaptığı bir açıklamaya gelen tepkiler sonrası yaşanan gelişmeleri konu edinen Anadolu Ajansı ve Doğan Haber Ajansı nın abonelerine geçtiği bir habere yer vermiş. Haber Samsun müftüsü Öztürk e inceleme başlığıyla fotoğrafsız kısa bir haber olarak okuyuculara duyuruluyor. MİLLİYET Aynı haber Milliyet gazetesinin de 23. Sayfasının sol alt köşesinde yer almış. Haber, Öztürk ün küçük bir fotoğrafı ve Skandal müftü Ankara ya çağrıldı başlığıyla verilmiş. POSTA Haber, Posta gazetesinin de 18. sayfasında Müftüyü dinleyeceğiz ve Sözlerim cımbızlandı başlıklarıyla ve Öztürk ün küçük bir fotoğrafıyla yer almış. MİLAT Aynı haber Milat gazetesinde de 3. sayfanın sağ üst köşesinde Müftüye inceleme başlığıyla iki satırlık kısa bir haber olarak yer almış. Haberi sayfalarına taşıyan gazetelerden biri de Yeni Asya. Gazete, haberi, 3. Sayfanın sağ alt köşesinde Müftü Öztürk hakkında ön inceleme başlığıyla yer almış. HÜRRİYET Haberi Hürriyet de atlamamış. 3. Sayfada Samsun müftüsüne inceleme üst başlığıyla Tecavüz sözlerim cımbızlandı başlıkları ve Öztürk ün küçük bir fotoğrafıyla verilmiş. 6
16.10.2014 SABAH Gazete nin Ankara ekinin 5. Sayfasında Ahmet Tezcan ın Camiler haftası ve Kocatepe başlıklı köşe yazısı yer alıyor. Tezcan, yazısında Kocatepe Camii ne ilişkin bir dizi olumsuzluğa dikkat çekip çözüm istiyor. MİLAT Gazete 12. sayfasında Geç kalma genç gel başlığıyla Gaziantep il müftüsü Ahmet Çelik in haftayla ilgili açıklamalarına yer vermiş. Haber Çelik in ve bir caminin fotoğrafıyla ve Cami ortamına getirmek, Engellilere de çözüm olacak, Sağduyulu olacağız alt başlıklarıyla servis edilmiş. Haberde Çelik in bazı camilerde gençlik teşkilatları kurulacağını söylediği aktarılıyor. MİLLİ GAZETE 8. sayfada Gençler camiye alıştırılıyor başlıklı bir haber yer alıyor. Oldukça geniş olarak yer bulan habere göre Çanakkale nin Lapseki ilçesinde Gazi Süleyman Paşa Camii nde düzenlenen programın ayrıntılarına yer verilmiş. Haberde camiden liseli gençlerin yer aldığı bir de fotoğraf kullanılmış. YENİ AKİT 17. sayfada Serdar Demirel in Cami ruhunun restorasyonu başlıklı köşe yazısı yer alıyor. MİLAT Tekirdağ Süleymanpaşa ilçe müftülüğünce hazırlanan Haydi! ailecek camiye başlıklı haber, gazetenin 12. sayfasında haber olmuş. Kısa haberde ilçe müftüsü Süleyman Yeniçeri nin açıklamalarına ve fotoğrafına yer veriliyor. Aynı haberin hemen üstünde de Tekirdağ il müftüsü Mahmut Gürlen in açıklamalarına yer veriliyor. Camiler gençlerle güzel başlıklı haberde Gürlen in fotoğrafının yanı sıra bir de cami fotoğrafı kullanılmış. 7
Camiler Haftası ile ilgili bir de müzik haberi yansımış gazetelere. Yeni Asya gazetesinin 4. Sayfasında yer alan Din görevlileri korosu konser verdi başlıklı haberde konser sırasında çekilen bir de fotoğraf eklenmiş.. Sayfa 3 te Diyanet-sen Genel Başkanı Mehmet Bayraktutar ın açıklamaları Gençliğimize sahip çıkalım başlığıyla haberleştirilmiş. Diyanet-sen Başkanı Bayraktutar Gençliğimize sahip çıkmadığımızda toplumun saldırgan metaforları tarafından gençliğin hedef alındığı bilinmelidir dedi spotuyla duyurulan haberde, Cami sosyal hayatın merkezidir ve Yarınlar için daha temkinli olmalıyız alt başlıkları tercih edilmiş. Haber, Bayraktutar ın küçük bir fotoğrafıyla da desteklenmiş. Sayfa 1 de Gençlere doğru İslam anlatılmalı başlığıyla Dinbir-sen Genel Başkanı Lütfi Şenocak ın açıklamalarına yer verilmiş. Haberin devamı da 9. sayfada aynı başlık, Şenocak ın fotoğrafı ve Din görevlilerimiz toplumu aydınlatmalı alt başlığıyla verilmiş. 17.10.2014 YENİ ŞAFAK Yusuf Kaplan 12. sayfada Urfa nın peygamber çiçekleri başlıklı köşe yazısı yer alıyor. Kaplan köşesinde Diyanet İşleri Başkanlığının daveti üzerine haftaya ilişkin Malatya ve Şanlıurfa da verdiği konferanslardaki izlenimlerini okuyucularıyla paylaşıyor. Kaplan, kendisini davet eden Diyanet yetkilisinin Abdülkadir Bekiroğlu olduğunu yazmış ancak sanırım doğrusu Haydar Bekiroğlu olmalı. 8
SONUÇ Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından 13-19 Ekim tarihleri arasında ülke genelinde Cami ve Gençlik temasıyla kutlanan Camiler Haftası na ilişkin haber ve yorumların genellikle İslami medya da yer aldığı buna karşılık ana akım medyada bu haberlerin fazla yer almadığı görülüyor. Haftayla ilgili gerek Diyanet İşleri Başkanlığı ve Gençlik ve Spor Bakanlığı ve gerekse sivil toplum kuruluşları tarafından birçok örnek faaliyet düzenlenmesine rağmen bu haberlere sayfalarında yer vermeyen ana akım medyanın Samsun Müftüsü Hayrettin Öztürk ün açıklamalarını sayfalarına taşıması, ana akım medyanın bu ülke halkının inancına hala şaşı baktığının en büyük göstergesi olmuştur. 9