KAPLAMASIZ SEMENTİT KARBÜR KESİCİ TAKIM VE KESME PARAMETRELERİNİN YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNE ETKİSİNİN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ



Benzer belgeler
PVD VE CVD KAPLAMALI SEMENTİT KARBÜR KESİCİ TAKIMLARIN İŞLEME PARAMETERLERİNE BAĞLI OLARAK YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNE ETKİSİNİN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

KAPLAMA ÇEŞİDİ VE İŞLEME PARAMETRELERİNE BAĞLI OLARAK TAKIM-TALAŞ ARAYÜZEY SICAKLIĞI VE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNDEKİ DEĞİŞİM

AISI 304 östenitik paslanmaz çeliklerde kesme parametrelerine bağlı olarak yüzey pürüzlülüklerinin araştırılması

CNC TORNA TEZGAHINDA AISI 304 ÇELİKLERİN İŞLENEMESİNDE OPTİMUM YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNÜ SAĞLAYACAK KESME PARAMETRELERİNİN TESPİTİ

AA5052 ALAŞIMININ İŞLENMESİNDE İŞLEME PARAMETRELERİNİN KESME KUVVETİ VE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNE ETKİSİNİN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

DENEY 2 KESME HIZININ YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

İŞLEME PARAMETRELERİNDEN KESME HIZININ INCONEL 718 SÜPER ALAŞIMIN İŞLENEBİLİRLİĞİNE ETKİSİ

KAPLAMASIZ SERMET TAKIMLA AISI 6150 ÇELİĞİNİN FREZELENMESİNDE KESME PARAMETRELERİNİN YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNE ETKİSİ *

TAKIM ÖMRÜ MODELLERİNDE SERMET KESİCİ TAKIMLAR İÇİN n ÜSTEL DEĞERLERİNİN DENEYSEL OLARAK ARAŞTIRILMASI

INVESTIGATING THE EFFECTS OF PROCESSING PARAMETERS OVER THE BUILT-UP LAYER AND BUILT-UP EDGE FORMATION WITH SEM DURING THE PROCESSION OF AA2014 ALLOY

AISI 01 SOĞUK İŞ TAKIM ÇELİĞİNİN İŞLENEBİLİRLİĞİNİN KESME KUVVETLERİ VE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ AÇISINDAN ARAŞTIRILMASI ÖZET

TORNALAMA İŞLEMLERİNDE KESİCİ TAKIM TİTREŞİMİNİN YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI

0,35 0,3 0,25 0, m/min 130 m/min 169 m/min 220 m/min 286 m/min 0,15 0,1 0,05

AISI 1040 çeliğin tornalamasında kesme parametrelerinin kesme kuvvetine etkisi

TORNALAMADA DEĞİŞKEN İLERLEMENİN BAŞLANGIÇ AŞINMASINA OLAN ETKİLERİNİN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi

INCONEL 718 SÜPER ALAŞIMININ İŞLENMESİNDE KESME PARAMETERELERİNİN KESME KUVVETİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

AISI H13 SICAK İŞ TAKIM ÇELİĞİNİN İŞLENMESİNDE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNÜN DENEYSEL İNCELENMESİ. Metin ZEYVELİ 1,*, Halil DEMİR 1

SAVUNMA SANAYİNDE KULLANILAN PASLANMAZ ÇELİKLERİN İŞLENEBİLİRLİKERİNİN İNCELENMESİ

AISI 1040 Çeliğinin Tornalanmasında Kesme Şartlarının Yüzey Pürüzlülük Değerlerine Etkilerinin İncelenmesi

AISI 1040 Çeliğinin Kuru Tornalanmasında Yüzey Pürüzlülüğünün İncelenmesi

AISI 303 ÖSTENİTİK PASLANMAZ ÇELİĞİN İŞLENMESİNDE KESİCİ KENAR FORMUNUN KESME KUVVETLERİ VE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNE ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI

HSS Torna Kalemindeki Talaş Açısının Kesme Kuvvetlerine Etkisi

AISI 304 OSTENİTİK PASLANMAZ ÇELİĞİN KAPLANMIŞ SEMENTİT KARBÜR KESİCİ TAKIMLA İŞLENMESİ ESNASINDA OLUŞAN TAKIM AŞINMASI

Yunus KAYIR a*, Ahmet AYTÜRK a. Geliş Tarihi/Received : , Kabul Tarihi/Accepted :

7075 Alüminyum Alaşımının Tornalamasında Kesme Parametrelerinin Yüzey Pürüzlülüğüne Etkilerinin Analizi

Sığ ve derin kriyojenik işlem uygulanmış karbür takımların kesme kuvvetlerine etkisi

GGG 90 Küresel Grafitli Dökme Demirin İşlenebilirliğinin Kesme Kuvvetleri ve Yüzey Pürüzlülüğü Açısından Değerlendirilmesi

Anahtar Kelimeler: Östenitik paslanmaz çelik, Kesme kuvveti, Sonlu elemanlar metodu.

The Influence of Cutting Parameters on Surface Roughness and Tool Wear In Milling of AISI D2 Cold Work Tool Steels of Different Hardness

Yaşam Bilimleri Dergisi; Cilt 5 Sayı 2 (2015) Journal of Life Sciences; Volume 5 Number 2 (2015)

TEL EROZYON YÖNTEMİ İLE İŞLENEN KALIP ÇELİKLERİNDE İŞLEM PARAMETRELERİNİN YÜZEY KALİTESİNE ETKİSİ

AISI D6 İŞ PARÇASININ TORNALANMASINDA YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNÜN İNCELENMESİ ÖZET ABSTRACT

AISI 303 OSTENİTİK PASLANMAZ ÇELİKLERİN İŞLENMESİNDE KESME HIZI VE İLERLEMENİN TALAŞ BİÇİMİNE ETKİSİ

Ç1040 VE 11SMnPb37 ÇELİKLERİNİN İŞLENMESİNDE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ VE ÜRETİM MALİYETİNİN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

KESME HIZININ YIĞINTI KATMANI VE YIĞINTI TALAŞ OLUŞUMU ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN SEM İLE İNCELENMESİ

ÖSTEMPERLENMİŞ KÜRESEL GRAFİTLİ DÖKME DEMİRİN SİNTERLENMİŞ KARBÜR KESİCİ TAKIM İLE TORNALAMA İŞLEMİNDE TAKIM PERFORMANSININ İNCELENMESİ

KAPLAMASIZ SEMENTİT KARBÜR KESİCİ TAKIMLARDA TAKIM-TALAŞ ARA YÜZEY SICAKLIĞININ DENEYSEL OLARAK ARAŞTIRILMASI

T. C. GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK ve DOĞA BİLİMLERİ FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

ÖSTEMPERLENMİŞ KÜRESEL GRAFİTLİ DÖKME DEMİRLERİN İŞLENMESİNDE, SERAMİK VE KARBÜR KESİCİLERİN PERFORMANSLARININ KARŞILAŞTIRILMASI.

AŞINMIŞ KESİCİ TAKIMLAR İLE ORTOGONAL TALAŞ KALDIRMADA KESME KUVVETLERİNİN DENEYSEL İNCELENMESİ ÖZET ABSTRACT

Serkan ATEŞ. Int.J.Eng.Research & Development,Vol.2,No.1,January

SERTLEŞTİRİLMİŞ 30MnVS6 MİKROALAŞIMLI ÇELİĞİN KESME KUVVETLERİ VE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ AÇISINDAN İŞLENEBİLİRLİĞİNİN ARAŞTIRILMASI

Tornalamada Yaklaşma Açısı ve Talaş Açısına Bağlı Tırlama Titreşimlerinin Yüzey Pürüzlülüğüne Etkileri

Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi

Fen Bilimleri Dergisi

AISI 316 Östenitik Paslanmaz Çeliğin İşlenmesinde Talaş Kırıcı Formunun Takım Aşınmasına ve Yüzey Pürüzlülüğüne Etkisi

KÜRESEL GRAFİTLİ DÖKME DEMİRLERİN SON BİTİRME OPERASYONLARININ ANALİZİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA A STUDY ON ANALYSIS OF FINISH OPERATIONS OF DUCTILE IRON

TORNALAMA İŞLEMİNDE KESİCİ UÇ TUTTURMA YÖNTEMİNİN YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNE ETKİLERİNİN İNCELENMESİ

YÜKSEK ALAŞIMLI BEYAZ DÖKME DEMİRLERİN (Nİ-HARD) TORNALANMASINDA KESME KUVVETİNİN MODELLENMESİ

AA 6063 Alaşımının Tornalanmasında Ti Alaşımının Yüzey Pürüzlülüğü Üzerine Etkisinin Araştırılması

Alüminyum Alaşımlarının İşlenmesinde Kesme Hızı ve Talaş Açısının Yüzey Pürüzlülüğü, Yığıntı Talaş ve Yığıntı Katmanı Oluşumu Üzerine Etkisi

Kriyojenik İşlem Uygulanmış Tungsten Karbür Takımların Kesme Kuvvetleri ve Yüzey Pürüzlülüğü Üzerine Etkisi

Metrik Vida Açmada Alternatif Kesici Uç Yaklaşımı

ISLAH ÇELİĞİNİN FARKLI KESİCİ TAKIMLARLA İŞLENMESİNDE KESME PARAMETRELERİNİN TALAŞ ŞEKİLLERİ ÜZERİNE ETKİSİ VE TALAŞ ŞEKİLLERİNİN SINIFLANDIRILMASI

T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ TALAŞLI İMALAT LABORATUARI DENEY FÖYÜ

15-5 PH PASLANMAZ ÇELİĞİN TORNALANMASINDA KESME KUVVETİNİN TAGUCHİ METODU İLE OPTİMİZASYONU

KAPLAMALI VE KAPLAMASIZ SEMENTİT KARBÜR TAKIMLAR İÇİN TAKIM ÖMRÜ MODELİ NDEKİ N ÜSTEL DEĞERİNİN DENEYSEL OLARAK ARAŞTIRILMASI

AISI D2 ve AISI D3 Soğuk İş Çeliklerinin Delinmesinde İşleme Parametrelerinin Çapak Oluşumuna Etkilerinin Deneysel Olarak İncelenmesi

Kesici Uç Pah Açısının Kesme Kuvvetleri ve Kesici Takım Gerilmelerine Etkisi

Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi

Frezeleme İşlemlerinde Titreşimi ve Yüzey Pürüzlülüğünü Etkileyen Parametrelerin Optimizasyonu

DİŞLİ ÇARK ÜRETİMİNDE KESİCİ TAKIM PERFORMANSININ DEĞERLENDİRİLMESİ EVALUATION OF CUTTING TOOL PERFORMANCE IN GEAR MANUFACTURING

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR

CNC TORNALAMA İŞLEMİNDE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ VE KESME KUVVETLERİNE ETKİ EDEN PARAMETRELERİN MATEMATİKSEL OLARAK MODELLENMESİ

SERTLEŞTİRİLMİŞ AISI 1040 ÇELİĞİNİN SERAMİK KESİCİ TAKIMLA İŞLENMESİNDE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNÜN TAGUCHİ METODU İLE DEĞERLENDİRİLMESİ

TAKIM ÖMRÜ MODELLERİNDE KÜBİK BOR NİTRİT KESİCİ TAKIMLAR İÇİN n ÜSTEL DEĞERLERİNİN DENEYSEL OLARAK ARAŞTIRILMASI

Invastigation of the Effect Surface Roughness of Cutting Parameters on the Ms 58 Brass Materials by Using Turn-Milling Process

Sigma 29, , 2011 Research Article / AraĢtırma Makalesi EFFECT OF WIPER CUTTING TOOL GEOMETRY ON MACHINING OF DUCTILE CAST IRON

AISI 316Ti PASLANMAZ ÇELİĞİN TORNALANMASINDA KESİCİ UÇ ETKİSİNİN TAGUCHI YÖNTEMİ İLE ANALİZİ

Ç 5140 Çeliğinin Mekanik Özelliklerinin Takım Aşınması ve Kesme Kuvvetlerine Etkisinin İncelenmesi

TiN KAPLANMIŞ KESİCİ TAKIMLARDA GERİLME ANALİZİ VE TAKIM-TALAŞ ARA YÜZEYİNDEKİ SÜRTÜNME KATSAYISININ ETKİSİ

Politeknik Dergisi, 2017; 20 (1) : Journal of Polytechnic, 2017; 20 (1) : 43-49

T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

FARKLI MİKROYAPILARA SAHİP AISI 4140 ÇELİĞİNİN İŞLENMESİNDE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ VE TALAŞ ATILABİLİRLİĞİNİN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

ORTAGONAL KESME İŞLEMİNDE KESİCİ TAKIM KAPLAMA MALZEMESİNİN TALAŞ KAYMA AÇISI ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN MODELLENMESİ

KESİCİ TAKIM AŞINMASI VE İŞ MALZEMESİ MEKANİK ÖZELLİKLERİNİN YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ VE KESME KUVVETLERİNE ETKİSİ

İleri Teknoloji Bilimleri Dergisi Journal of Advanced Technology Sciences ISSN:

Al MATRİSLİ MgO TAKVİYELİ KOMPOZİTLERİN FARKLI KESİCİ UÇLARLA TORNALANMASINDA KESME HIZININ AŞINMA DAVRANIŞINA ETKİLERİNİN İNCELENMESİ

16 th International Materials Symposium IMSP' Oct 2016, Pamukkale University Denizli - Turkey

Ç4140 MALZEMESİNİN TORNALAMASINDA İLERLEME, KESME HIZI VE KESİCİ TAKIMIN YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ, TAKIM ÖMRÜ VE AŞINMAYA ETKİLERİ

16 th International Materials Symposium IMSP' Oct 2016, Pamukkale University Denizli - Turkey

Geliş Tarihi/Received : , Kabul Tarihi/Accepted :

HAVA VE GELENEKSEL SOĞUTMA YÖNTEMİ İLE FREZELEMEDE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNÜN İNCELENMESİ

DIN sıcak iş takım çeliğinin testere freze çakılarıyla işlenebilirliğinin araştırılması

CAM ELYAF TAKVİYELİ PLASTİK KOMPOZİT MALZEMENİN İŞLENMESİ ESNASINDA KESME PARAMETRELERİNİN YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNE ETKİLERİNİN İNCELENMESİ

Farklı Elektrotlar ile Delik Delme İşlemlerinde Yüzey Pürüzlülüğünün İncelenmesi

Ç 4140 MALZEMESİNİN TORNALANMASINDA İLERLEME, KESME HIZI VE KESİCİ TAKIMIN YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ, TAKIM ÖMRÜ VE AŞINMAYA ETKİLERİ.

ORTOGONAL KESME İŞLEMİNDE KAPLAMA MALZEMESİNİN TALAŞ MORFOLOJİSİ ÜZERİNDE ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN VE MÜHENDİSLİK DERGİSİ Cilt: 15 Sayı: 3 sh Ocak 2013

KESME PARAMETRELERĐNĐN BAŞLANGIÇ AŞINMASINA ETKĐSĐNĐN DENEYSEL OLARAK ĐNCELENMESĐ

Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi Pamukkale University Journal of Engineering Sciences

AISI 1050 Çeliğinin Delinmesinde Kesme Parametrelerinin ve Kaplama Uygulamasının Dairesellikten Sapma (Ovalite) Üzerindeki Etkilerinin Araştırılması

Sıtkı AKINCIOĞLU, *Şenol ŞİRİN, Gülşah AKINCIOĞLU, Emine ŞİRİN

RADÜSLÜ VE PAHLI KESİCİ KENAR MİKRO GEOMETRİLERİNİN KESME KUVVETİ TAKIM SICAKLIĞI VE TAKIM AŞINMASINA ETKİSİ

Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi

I. ULUSAL TALAŞLI İMALAT SEMPOZYUMU Yıldız Teknik Üniversitesi 2 3 Ekim 2009

Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi

YÜKSEK HIZLI TALAŞLI İŞLEMEDE YÜZEY KALİTESİNİN İYİLEŞTİRİLMESİ

Transkript:

PAMUKKALE ÜNİ VERSİ TESİ MÜHENDİ SLİ K FAKÜLTESİ PAMUKKALE UNIVERSITY ENGINEERING COLLEGE MÜHENDİ SLİ K B İ L İ MLERİ DERGİ S İ JOURNAL OF ENGINEERING SCIENCES YIL CİLT SAYI SAYFA : 2006 : 12 : 1 : 59-64 KAPLAMASIZ SEMENTİT KARBÜR KESİCİ TAKIM VE KESME PARAMETRELERİNİN YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNE ETKİSİNİN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ Hasan GÖKKAYA*, Gökhan SUR**, Hakan DİLİPAK** *Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Safranbolu Meslek Yüksekokulu, 78600/Karabük **Gazi Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi, Makine Eğitimi Bölümü, 06500/Ankara Geliş Tarihi : 10.11.2004 ÖZET Bu çalışmada, AISI 1030 çeliği bilgisayarlı sayısal denetimli (BSD) torna tezgahında, soğutma sıvısı kullanılmadan, kesme derinliği sabit tutularak (2 mm), değişik kesme hızı ve ilerleme hızı değerlerinde kesme işlemi gerçekleştirilmiştir. AISI 1030 çeliği kaplamasız sementit karbür kesici takımla işlenerek, kesme parametrelerinden kesme hızı ve ilerleme hızı değerinin yüzey pürüzlülüğüne etkisi araştırılmıştır. Deneylerde, 0.25-0.45 mm/dev arasında beş farklı ilerleme ve 100, 200 ve 300 m/dak kesme hızı kullanılmıştır. İlerleme değerinin % 80 azaltılmasıyla yüzey pürüzlülüğünde % 215 iyileşme sağlanmış, kesme hızının % 200 azaltılmasıyla ise % yüzey pürüzlülüğünde % 13 iyileşme elde edilmiştir. Anahtar Kelimeler : Kaplamasız sementit karbür kesici takım, Kesme parametreleri, Yüzey pürüzlülüğü THE EXPERIMENTAL INVESTIGATION OF THE EFFECTS OF UNCOATED CEMENTIT CARBIDE INSERT AND CUTTING PARAMETERS ON SURFACE ROUGHNESS ABSTRACT In this work, AISI 1030 steel has been machined on a CNC lathe without cutting fluid, at various cutting speed and feed rate values with a constant depth of cut. Effect of cutting speed and feed rate on surface rougness were investigated by machining AISI 1030 steel by a carbide insert without coating. In the experiments five different feed rate values between 0.25 and 0.45 mm/dev and three different cutting speed settings 100, 200 and 300 m/dak were used. It is found that at lower feed rates, lower surface roughness is and at higher cutting speeds, higher surface roughness values are obtained. The lessening of cutting speed about 80 % improves the surface roughness 215 %, by increasing the cut-off rate about 200 % obtained an improvement of 13% respectively. Key Word : Uncoated cemented carbide ınsert, Cutting parameters, Surface roughness 1. GİRİŞ Makine parçalarının istenilen verimde çalışması, mekanik ömrü ve dış etkilere karşı direnci diğer faktörlerin yanında yüzey kalitesine de bağlıdır. Talaşlı imal usulleri kullanılarak yapılan yüzey operasyonları, birçok değişkenden etkilenebilmektedir. Yüzey pürüzlülük değerinin azaltılması; paso derinliğinin azaltılması, düşük ilerleme ve yüksek kesme hızları kullanımı, soğutma sıvısı debisinin artırılması, kesici takımın uç yarıçapının ve talaş açısı değerlerinin büyük olması 59

gibi faktörlere bağlıdır (Thomas, 1982; Bayrak, 2002). Kopac ve Bahor, sanayi de sık kullanılan temperlenmiş Ç1060 ve Ç4140 çeliklerinin işleme koşullarına bağlı olarak ile yüzey pürüzlülüğünün değişimi üzerine çalışmalarında, işleme parametrelerinin rasgele seçimi neticesinde ne tür sonuçlar ile karşılaşılabileceği üzerinde durmuşlardır. Çalışmalarında, her iki çelik için büyük uç yarıçaplı kesici takım kullanıldığında, düşük yüzey pürüzlülüğü değerlerine ulaşıldığını bildirmişlerdir (Kopac and Bahor, 1991). Benzer çalışmalar Yuan ve arkadaşları, Eriksin ve Özses tarafından da yapılmıştır (Yuan et al., 1996; Eriksen, 1998; Özses, 2002). Dhar, AISI 1060 ve AISI 4140 çeliklerin talaşlı imalatı sırasında soğutma faktörlerinin yüzey pürüzlülüğü, takım aşınması ve ölçüsel sapmalar üzerinde belirli bir etkisinin olduğunu tespit etmiştir. Kullandığı özel soğutma yöntemiyle kesme esnasında meydana gelen takım ısısını azaltmıştır. Takım aşınmasını, yüzey pürüzlüğünü ve ölçüsel sapmaları soğutma sistemi kullanmadan yaptığı çalışmalarla karşılaştırmıştır. Talaş kırıcılı ve kırıcısız iki tip takım kullanmış ve sıvı azotun 196 o C de takım yüzeyine püskürtülmesiyle (cryogenic cooling) elde ettiği sonuçlarda ön ve yan kenar aşınmasının, operasyon sırasında parçalarda ölçüsel sapmalarının azaldığı ve yüzey pürüzlülüğünün iyileştiğini bildirmiştir (Paul and Dhar, 2001; Dhar and Paul, 2001). Lin in S55C çeliği kullanarak yaptığı çalışmada, yüzey pürüzlülüğü ve kesme kuvvetlerinin deneysel çalışmalarla elde ettiği sonuçları, regresyon analizleriyle formülize etmiş, kesme parametrelerinin yüzey pürüzlülüğü ve kesme kuvvetlerine etkilerini modellemiştir (Lin and Lee, 2001). Lin in çalışmasına benzer çalışmalar (Risbood, Ghani, Petropulos ile Torrance, Feng, Sekulic ve Gadelmavla) tarafından yapılmıştır (Ghani and Choudhury, 2002; Feng and Wang, 2002; Sekuliç, 2002; Gadelmavla and Koura, 2002; Risbood and Dixit, 2003; Petropoulos et al., 2003). Bu çalışmada, kaplamasız sementit karbür (sert metal olarak adlandırılır) takımla, işleme parametresi olarak üç farklı kesme hızı ve beş farklı ilerleme kullanılarak, AISI 1030 çeliğinden talaş kaldırılmıştır. Kaplamasız sementit karbür kesici takım ve işleme parametrelerinin yüzey pürüzlülüğüne etkisi araştırılmıştır. Yığıntı talaş (Built Up Edge, BUE), yanak ve çentik aşınmalarının yüzey pürüzlülüğü üzerindeki etkilerini belirlemek amacıyla, kesme işlemi sonrası yığıntı talaş, yanak ve çentik aşınmaları optik mikroskopla ile incelenmiştir. 2. MATERYAL VE METOT 2. 1. Deney Numuneleri Deneysel çalışmalar için, endüstride yaygın olarak kullanılan AISI 1030 çelik malzemeden Ø 150 x 450 mm boyutlarında hazırlanmış deney numuneleri kullanılmıştır. Deney numunelerinin spektral analiz ile elde edilen kimyasal bileşimi Tablo 1 de ve mekanik özellikleri ise Tablo 2 de verilmiştir. Tablo 1. Deney Numunelerinin Kimyasal Kompozisyonu (% Ağırlık) C Si Mn P S 0.276 0.110 0.610 0.040 0.050 Tablo 2. Deney Numunelerinin Mekanik Özellikleri Kopma Kopma Sertlik Akma sınırı dayanımı uzaması HB MPa MPa % (5do) 126 463.7 341.3 31.2 2. 2. Kesici Takım, Tezgah ve Yüzey Pürüzlülüğü Ölçme Aleti Yalın karbonlu çelik malzeme için Mitsubishi firmasına ait ISO P20 kalitesinde kaplamasız sementit karbür kesici takım (UTİ20T) kullanılmıştır. Deneylerde SNMA 12 04 08 formunda değiştirilebilir uçlar ve bu uçlara uygun PSBNR 2525 M12 takım tutucu kullanılmıştır. Talaş kaldırma işlemleri için teknik özellikleri Tablo 3 de verilen JOHNFORD T35 CNC torna tezgahı kullanılmıştır. Tablo 3. JOHNFORD T35 CNC Torna Tezgahının Özellikleri X ekseni 350 mm Z ekseni 600 mm Tezgah Gücü 10 kw Devir sayısı 4000 dev/dak Hidrolik ayna çapı 350 mm Hassasiyet 0.001 mm Taret hane sayısı 12 adet ISO 3685 de tavsiye edilen aralıkta 0.25, 0.30, 0.35, 0.40 ve 0.45 mm/dev ilerleme hızı değerleri ve uç radyüsüne bağlı olarak 2 mm kesme derinliği belirlenmiştir. Kesme hızı olarak imalatçı firmanın önermiş olduğu ideal kesme hızının dışına çıkılarak üç farklı kesme hızı 100, 200 ve 300 m/dak seçilmiştir. Mühendislik Bilimleri Dergisi 2006 12 (1) 59-64 60 Journal of Engineering Sciences 2006 12 (1) 59-64

Yüzey pürüzlülük değerlerinin ölçümü için MAHR- Perthometer M1 ölçü aleti kullanılmıştır. Yüzey pürüzlülüğü ölçümleri üç tekrarlamalı olarak yapılmıştır. İş parçası üzerinde işleme sırasında oluşan yüzey pürüzlülüğü değerlerinin ölçümleri için Cut-off (kesme uzunluğu) uzunluğu 0.8 mm ve örnekleme uzunluğu 5.6 mm olarak alınmıştır. Ortam sıcaklığı 20 ±1 ºC dır. 3. DENEY SONUÇLARI VE TARTIŞMA 3. 1. Kesme Hızı ve İlerlemeye Bağlı Olarak Yüzey Pürüzlülüğündeki Değişim kesme hızının arttırılması, literatürdeki en yaygın yöntemdir (Boothroyd, 1981; Shaw, 1984; Trent, 1984; Modern Metal Cutting, 1994; Paul Degarmo et al., 1997). Ancak bu çalışmada, denen değerler arasında kesme hızındaki artışa bağlı olarak, yüzey pürüzlülük değerlerinde artış görülmüştür. Bu durum, kaplamasız kesici takımların, yüksek kesme hızlarında kullanılmasında kesme bölgesinde yüksek sürtünme katsayısına bağlı olarak oluşan yüksek sıcaklıkların kesici takım üzerinde oluşturduğu yan kenar ve çentik aşınmalarına bağlanmıştır. Kullanılan kesme hızları sonucunda kesici takım üzerinde görülen yan kenar ve çentik aşınması 30x büyütmeli optik mikroskop sonuçlarının şekilleri aşağıda verilmiştir. Kaplamasız sementit karbür takımlarda, üç farklı kesme hızı ve beş farklı ilerleme değerinde elde edilen ortalama yüzey pürüzlülük (Ra), değerleri Tablo 4 de gösterilmiştir. Tablo 4. Kesici Takım, Kesme Hızı ve İlerlemeye Bağlı Ortalama Yüzey Pürüzlülük Değerleri Kesici Takım Kaplamasız Sementit Karbür (Mitsubishi) Kesme Hızı m/dak 200 300 Kesme Derinliği mm İlerleme mm/dev Ortalama Yüzey Pürüzlülü ğü V a f Ra (µm) 2 0.25 2.45 100 2 0.30 3.53 2 0.35 4.93 2 0.40 6.18 2 0.45 7.32 2 0.25 2.61 2 0.30 3.66 2 0.35 5.2 2 0.40 6.32 2 0.45 7.5 2 0.25 3.39 2 0.30 4.24 2 0.35 6.12 2 0.40 6.64 2 0.45 7.99 Kesme hızlarına göre ortalama yüzey pürüzlülüğü değerine bakılacak olursa en az ortalama yüzey pürüzlülüğü 100 m/dak kesme hızında yapılan talaş kaldırmada görülmüş ve artan kesme hızıyla ortalama yüzey pürüzlülüğünün artığı belirlenmiştir. Kesme hızı farklılıklarına göre elde edilen ortalama yüzey pürüzlülüğü değerleri ilgili standart sapma ile Şekil 1 de verilmiştir. Şekil 1 deki grafikte, kesme hızındaki artışla birlikte, yüzey pürüzlülük değeri artış göstermektedir. Düşük kesme hızı 100 m/dak da ortalama yüzey pürüzlülük değeri, (4.842 µm) elde edilmiştir. 200 m/dak kesme hızında (5.058 µm), 300 m/dak kesme hızında ise (5.476 µm) elde edilmiştir. Yüzey pürüzlülüğünü iyileştirmek için Şekil 1. AISI 1030 çeliğinin kaplamasız sementit karbür kesici takım, beş farklı ilerleme hızı (0.25-0.45 mm/dev) ile 100, 200, 300 m/dak kesme hızlarında işlenmesinde elde edilen ortalama yüzey pürüzlülükleri, (R a ) Seçilen ilerleme hızlarında elde edilen ortalama yüzey pürüzlülüğü değerleri en küçükten en büyüğe doğru sırasıyla en yüksek ilerleme olan 0.45 mm/dev de (7.603 µm), 0.40 mm/dev de (6.38 µm), 0.35 mm/dev de (5.416 µm), 0.30 mm/dev de (3.81 µm) ve 0.25 mm/dev de (2.416 µm) bulunmuştur. 0.25, 0.30, 0.35, 0.40 ve 0.45 mm/dev lik ilerleme değerlerinde ortalama yüzey pürüzlülüğü değerleri incelendiğinde ilerleme değeri arttıkça yüzey pürüzlülüğünün arttığı görülmüştür (Şekil 2). Yüksek ilerleme değerinde (0.45 mm/dev) elde edilen ortalama yüzey pürüzlülüğü (7.603 µm) ilerlemenin % 80 civarında düşürülmesi ile (0.25 mm/dev) yüzey pürüzlülüğünde % 215 iyileşme (2.416 µm) gözlenmiştir. İlerleme değeri ile yüzey pürüzlülüğü arasında artan bir ilişki vardır. İlerleme değerindeki artışa bağlı olarak, yüzey pürüzlülüğündeki artış, beklenen bir özellik olup yüzey pürüzlülüğünü iyileştirmek için ilerleme değerinin azaltılması gerekmektedir (Boothroyd, 1981; Shaw, 1984; Trent, 1984; Modern Metal Cutting, 1994; Paul Degarmo et al., 1997). Mühendislik Bilimleri Dergisi 2006 12 (1) 59-64 61 Journal of Engineering Sciences 2006 12 (1) 59-64

pürüzlülük değişimi ilerleme hızının 0.35 mm/dev den 0.40 mm/dev e (% 14.2 artışla) arttırıldığında görülmüştür. Yüzey pürüzlülükteki artış % 8 olarak tespit edilmiştir. 0.3 mm Şekil 2. AISI 1030 çeliğinin kaplamasız sementit karbür kesici takım, üç farklı kesme hızı (100, 200, 300 m/dak) ve beş farklı ilerleme hızı (0.25-0.45 mm/dev) değerlerinde işlenmesinde elde edilen ortalama yüzey pürüzlülükleri, (R a ) 300 m/dak kesme hızı, 2 mm kesme derinliği ve beş farklı ilerleme hızı (0.25-0.45 mm/dev) değerlerinde yapılan talaş kaldırma sonucunda elde edilen ortalama yüzey pürüzlülük değerleri grafik olarak Şekil 3 de, kesme işlemi sonrasında kesici takım üzerinde oluşan aşınmalar Şekil 4 de yan üst görünüş olarak verilmiştir. (a) (b) Şekil 4. AISI 1030 çeliğinin 300 m/dak kesme hızı, 2 mm kesme derinliği ve beş farklı ilerleme hızına (0.25-0.45 mm/dev) bağlı olarak işlenmesi sonucunda kesici takım üzerinde oluşan yanak ve çentik aşınması görüntüsü, a) kesici takım yanak yüzeyi, b) kesici takım uç radyüsü üst görünüşü. 200 m/dak kesme hızı, 2 mm kesme derinliği ve beş farklı ilerleme hızı (0.25-0.45 mm/dev) değerlerinde yapılan talaş kaldırma sonucunda elde edilen ortalama yüzey pürüzlülük değerleri grafik olarak Şekil 5 de, kesme işlemi sonrasında kesici takım üzerinde oluşan aşınmalar Şekil 6 da yan üst görünüş olarak verilmiştir. Şekil 3. AISI 1030 çeliğinin beş farklı ilerlemeye hızına (0.25-0.45 mm/dev) bağlı olarak işlenmesinde elde edilen ortalama yüzey pürüzlülükleri, (R a ) (Kesme hızı 300 m/dak kesme derinliği 2 mm ) Şekil 4 de 300 m/dak kesme hızında kesici takım üzerindeki yanak aşınması belirgin iken, çentik aşınması başlangıç düzeyde kalmıştır. Bu durum, kaplamasız sementit karbür kesici takımların yüksek kesme hızlarında kullanılması durumunda, kullanım sürelerinin azalacağını göstermektedir. Şekil 3 de 300 m/dak sabit kesme hızı ve 2 mm sabit kesme derinliği alınarak yapılan kesme işleminde ilerleme hızındaki % 20, 16.6, 14.2 ve 12.5 lik artışlarda yüzey pürüzlülük değerlerinde % 77, 44, 8 ve 20 lik değişmeler olmaktadır. En az yüzey Şekil 5. AISI 1030 çeliğinin beş farklı ilerlemeye hızına (0.25-0.45 mm/dev) bağlı olarak işlenmesinde elde edilen ortalama yüzey pürüzlülükleri, (R a ) (Kesme hızı 200 m/dak kesme derinliği 2 mm) Şekil 5 de 200 m/dak sabit kesme hızı ve 2 mm sabit kesme derinliği alınarak yapılan kesme işleminde ilerleme hızındaki % 20, 16.6, 14.2 ve 12.5 lik artışlarda yüzey pürüzlülük değerlerinde de % 40, 42, 22 ve 19 luk değişmeler olmaktadır. En az yüzey pürüzlülük değişimi ilerleme hızının 0.40 mm/dev den 0.45 mm/dev e çıkarılmasında (% 12.5 artışla) elde edilmiştir. Yüzey pürüzlülük değerinin % 19 arttığı tespit edilmiştir. Şekil 6 da görüldüğü gibi kesici takım üzerindeki yanak aşınması, 300 m/dak kesme hızında tespit edilen yanak aşınmasından daha az gerçekleşmiştir. Mühendislik Bilimleri Dergisi 2006 12 (1) 59-64 62 Journal of Engineering Sciences 2006 12 (1) 59-64

Ayrıca, 300 m/dak da görülen çentik aşınması ise görülmemiştir. Kesme hızındaki düşüşe bağlı olarak yanak aşınmasında görülen düşüş literatürle paralellik arz etmektedir (Modern Metal Cutting, 1994). (a) (b) Şekil 6. AISI 1030 çeliğinin 200 m/dak kesme hızı, 2 mm kesme derinliği ve beş farklı ilerleme hızına (0.25-0.45 mm/dev) bağlı olarak işlenmesi sonucunda kesici takım üzerinde oluşan yanak aşınması görüntüsü, a) kesici takım yanak yüzey, b) kesici takım uç radyüsü üst görünüşü. 100 m/dak kesme hızı, 2 mm kesme derinliği ve beş farklı ilerleme hızı (0.25-0.45 mm/dev) değerlerinde yapılan talaş kaldırma sonucunda elde edilen ortalama yüzey pürüzlülük değerleri grafik olarak Şekil 7 de, kesme işlemi sonrasında kesici takım üzerinde oluşan aşınmalar Şekil 8 de verilmiştir. Şekil 7. AISI 1030 çeliğinin beş farklı ilerlemeye hızına (0.25-0.45 mm/dev) bağlı olarak işlenmesinde elde edilen ortalama yüzey pürüzlülükleri, (R a ) (Kesme hızı 100 m/dak kesme derinliği 2 mm ) Şekil 7 de 100 m/dak sabit kesme hızı ve 2 mm sabit kesme derinliği alınarak yapılan kesme işleminde ilerleme hızındaki % 20, 16.6, 14.2 ve 12.5 lik artışlarda yüzey pürüzlülük değerlerinde de % 57, 40, 25 ve 18 lik değişmeler olmaktadır. En az yüzey pürüzlülük değişimi ilerleme hızının 0.40 mm/dev den 0.45 mm/dev e çıkarılmasında (% 12.5 artışla) elde edilmiştir. Yüzey pürüzlülük değerinin % 18 arttığı tespit edilmiştir. Kesme işlemi sonucunda kesici takım üzerinde görülen yanak ve yığıntı talaş görüntüsü Şekil 8 de yan ve üst görünüş olarak verilmiştir. (a) (b) Şekil 8. AISI 1030 çeliğinin 100 m/dak kesme hızı, 2 mm kesme derinliği ve beş farklı ilerleme hızına (0.25-0.45 mm/dev) bağlı olarak işlenmesi sonucunda kesici takım üzerinde oluşan yanak aşınması ve yığıntı talaş görüntüsü, a) kesici takım yanak yüzeyi, b) kesici takım uç radyusü üst görünüşü. Şekil 8 de görüldüğü gibi 100 m/dak kesme hızında, kesici takım üzerinde yüksek kesme hızlarında görülen yanak aşınmasına göre daha az seviyede yanak aşınması görülmüştür. Yanak aşınmasının az olmasının yanında, kesici takım üzerinde yığıntı talaş oluşmuştur. Bu durum, takım-talaş ara yüzeyinde oluşan düşük sıcaklık ile açıklanabilir (Modern Metal Cutting, 1994). Kaplamasız sementit karbür kesici takımla elde edilen yüzey pürüzlülük değerlerine bakıldığında, düşük kesme hızında elde edilen yüzey pürüzlülük değerlerinin yüksek kesme hızında elde edilen değerlere göre daha düşük olduğu görülmüştür. Ancak, kaplamasız sementit karbür kesici takımla pürüzlülük değerinin düşük kesme hızında elde edilmesiyle, düşük kesme hızlarında elde edilen düşük sıcaklıklara bağlı olarak da kesici takım üzerinde farklı aşınma tipleri oluştuğu görülmüştür. Düşük kesme hızında (100 m/dak), takım-talaş ara yüzeyinde oluşan düşük sıcaklığa bağlı olarak yanak aşınması ve yığıntı talaş görülmüştür. Yüksek kesme hızlarında ise (özellikle 300 m/dak) düşük kesme hızında oluşan yığıntı talaş görülmemiştir. Ancak düşük kesme hızına oranla yüksek oranda yanak aşınması görülmüştür. 200 m/dak de ise sadece yanak aşınması görülmüştür. Kaplamasız sementit karbür kesici takım üzerinde yüksek sürtünme katsayısına bağlı olarak oluşan aşınmalar, işlenen yüzey üzerinde olumsuz etki yapmaktadır. 4. SONUÇ 0.3 mm Denenen sınırlar içerisinde deneme bulgularına göre elde edilen sonuçlar aşağıda özetlenmiştir: İlerleme hızı ile ortalama yüzey pürüzlülüğü arasında artan bir ilişki vardır. İlerleme hızının artmasıyla yüzey pürüzlülüğü de artmıştır. Mühendislik Bilimleri Dergisi 2006 12 (1) 59-64 63 Journal of Engineering Sciences 2006 12 (1) 59-64

İlerleme hızının % 80 artmasıyla ortalama yüzey pürüzlülüğü % 215 artmıştır. Kesme hızı ile ortalama yüzey pürüzlülüğü arasında artan bir ilişki vardır. Kesme hızının artmasıyla yüzey pürüzlülüğü de artmıştır. Kesme hızının % 200 artmasıyla ortalama yüzey pürüzlülüğü % 13 artmıştır. Kesme hızındaki farklılıklara göre en iyi yüzey pürüzlülüğü 100 m/dak kesme hızında elde edilmiştir. Bunu sırasıyla 200 m/dak kesme hızı ve 300 m/dak kesme hızı takip etmiştir. Kesici takım üzerinde yığıntı talaş, yanak aşınması ve çentik oluşumu yüzey pürüzlülüğünü olumsuz yönde etkilemektedir. 5. KAYNAKLAR Thomas, T.R. 1982. Rough Surface, Longman, New York. Bayrak, M. 2002. Kesme Parametrelerinin Yüzey Pürüzlülüğüne Etkisi ve Uzman Sistemle Karşılaştırılması, Yüksek Lisans Tezi, G.Ü. Makine Mühendisliği Bölümü, Ankara. Kopac, J. and Bahor, M. 1999. Interaction of the Technological History of a Workpiece Material and the Machining Parameters on the Desired Quality of Thesurface Roughness of A Product, Journal of Materials Processing Technology, 92-93. Yuan, Z.J. Zhou, M. and Dong, S. 1996. Effect of Diamond Tool Sharpness On minimum Cutting Thickness and Cutting Surface Integrity in Ultraprecision Machining, Journal of Material Processing Technology 62, 327-330. Eriksen, E. 1998. Influence From Production Parameters on the Surface Roughness of a Machined Short Fibre Reinforced Thermoplastic, International Journal of Machine Tools & Manufacture, 39, 1611-1618. Özses, B. 2002. Bilgisayar Sayısal Denetimli Takım Tezgahlarında Değişik İşleme Koşullarının Yüzey Pürüzlülüğüne Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, G.Ü. Makine Mühendisliği Bölümü, Ankara. Paul, S. and Dhar, N.R. 2001. Benefical Effects of Cryogenic Cooling Over Dry and Wet Machining on Tool Wear and Surface Finish in Turning AISI 1060 Steel, Journal of Material Processing Technology, 116: 44-48. Dhar, N.R. and Poul, S. 2001. Machining of AISI 4140 Steel Under Cryogenic Cooling Tool Wear Surface Roughness and Dimensional Deviation, Journal of Material Processing Technology, 123: 483-489. Lin, W.S. and Lee, B.Y. 2001. Modeling the Surface Roughness and Cuting Forces During Turning, Journal of Material Processing Technology, 108: 286-293. Risbood, K.A. and Dixit, U. S. 2003. Prediction of Surface Roughnes and Dimensional Deviation By Measuring Cutting Forces and Vibration in Turning Process, Journal of Material Processing Technology, 132: 203-214. Ghani, A.K. and Choudhury, I.A. 2002. Study of Tool Life Surface Roughness and Vibration in Machining Nodular Cast Iron With Ceramic Tool, Journal of Material Processing Technology, 127: 17-22. Petropoulos, G. A., Torrance, A. and Pandazaras, C.N. 2003. Abbott Curves Characteristics of Turned Surfaces, International Journal of Machine Tool & Manufacture, 43: 237-243. Feng, C. Wang, X. 2002. Development of Emprical Models For Surface Roughness Prediction in Finish Turning, Internatianal Journal of Advanced Manufacturing Technology, 20: 1-8. Sekuliç, S. 2002. Correlation Beetween the Maximal Roughness Height and Mean Arithmetic Deviation of the Profile From the Mean Line of Machined Surface in Finish Turning, Internatıonal Conference on Tribology, pp. 29-34, Kayseri. Gadelmavla, E. S. Koura, M. M. 2002. Roughness Parameter, Journal of Material Processing Technology, 123: 133-145. Shaw, M. C. 1984. Metal Cutting Principles, Oxford University Press, London, ISBN 0-19-859002-4. pp. 594. Trent, E. M. 1984. Metal Cutting, 2nd ed., Butterwoths, London ISBN 0-408-10856. Boothroyd, G. 1981. Fundamentals of Metal Machining and Machine Tools, International Student ed. 5th Printing, McGraw-Hill, ISBN 0-07-085057-7, New York. Modern Metal Cutting. 1994. Practical Handbook, Sandvik. Paul Degarmo, E. Black, J.T. Ronaldo, A.K. 1997. Material and Process in Manufacturing, Prentice Hall International In. Mühendislik Bilimleri Dergisi 2006 12 (1) 59-64 64 Journal of Engineering Sciences 2006 12 (1) 59-64