18. Mesleki Denetim Raporu TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi, 3 büyükkent bölge temsilciliği, 8 temsilcilik ve 1 mesleki denetim görevlisi (MDG) ile mesleki denetim uygulamasına devam etmektedir. Şubemiz mesleki denetim çalışmalarında şube bünyesinde 3, Bakırköy de 2, Kadıköy de 2, Kartal de 1, Yalova Temsilciliği nde 1 profesyonel mimar çalışanı ile hizmet vermektedir. Bunun dışında, mesleki denetim uygulaması, şube hinterlandındaki diğer temsilciliklerde ve bu alanda görevlendirilen mimarlarca dönüşümlü olarak gerçekleştirilmektedir. Serbest mimarlık hizmetleri büro tescil işlemleri ve mesleki denetim uygulamaları, TMMOB Mimarlar Odası Serbest Mimarlık Hizmetlerini Uygulama, Tescil ve Mesleki Denetim Yönetmeliği ile yönetmelik uyarınca çıkarılan şartnameler doğrultusunda gerçekleştirilmektedir. Mesleki denetim uygulamalarına yönelik veriler, şube bünyesinde düzenli olarak tutulmakta ve yıllara göre değişimler izlenerek, periyodik aralıklarla düzenlenen raporlarla, istatistik bilgiler diğer birimler ile paylaşılmaktadır. Merkezi idare tarafından yürürlüğe konulan yasa ve yönetmelik değişiklikleri nedeniyle mimari proje, TUS ve şantiye sayılarının son beş yıl içerisinde büyük oranlarda düştüğü görülmektedir. Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi ve bağlı birimleri tarafından 2012 ve 2013 yıllarında gerçekleştirilen mimari proje, TUS ve şantiye mesleki denetimi verilerinin tüm şubelerde gerçekleştirilen işlemlerle karşılaştırılması Tablo 1 ve 2 de gösterilmiştir. Tablo 1: TMMOB Mimarlar Odası 1.1.2012-31.12.2012 Arası Mesleki Denetim Verileri İstanbul Büyükkent Şubesi Alan Verilen Belge Proje TUS Şantiye Proje TUS Şantiye 28.188.757,39 234.250,18 6.447.116,15 15.351 1.117 3.487 Diğer Şubeler 111.386.714,92 6.089.545,84 22.100.455,75 70.304 17.190 11.963 Tüm Şubeler 139.575.472,31 6.323.796,02 28.547.571,90 85.645 18.307 15.450 İstanbul/Genel Oranı 20,20 3,70 22,58 17,91 6,10 22,57 394
Tablo 2: TMMOB Mimarlar Odası 1.1.2013-31.12.2013 Arası Mesleki Denetim Verileri Alan Verilen Belge Proje TUS Şantiye Proje TUS Şantiye İstanbul Büyükkent Şubesi 18.640.891,53 85.314,47 3.208.121,10 11.051 348 1.989 Diğer Şubeler 63.397.390,07 2.824.584,66 8.749.638,15 39.244 7.164 6.077 Tüm Şubeler 82038281,6 2909899,13 11957759,25 50.196 7.512 8.066 İstanbul/Genel Oranı 22,72 2,93 26,83 21,82 4,63 24,66 Son beş yıllık veriler incelendiğinde, mimari proje mesleki denetimi sayısal olarak 2009 yılında gerçekleştirilen mimari proje mesleki denetim sayısı, 2006 yılının da gerisinde kalarak, bir önceki yıla oranla %20 oranında düşüşle 15.263 adet olmuştur. 2010 yılında gerçekleştirilen mimari proje mesleki denetim sayısı 2009 yılına göre %19,96 artarak 18.309 olmuştur. 2011 yılında da bir önceki yıla göre %6,20 oranında artışla 19.445 adet olmuştur. 2012 yılında 2011 yılına göre %21,05 oranında düşüşle 15.351 adet olan proje mesleki denetimi 2013 yılında bir önceki yıla göre %28,01 lik düşüşle 11.051 adet olarak gerçekleşmiştir. Mesleki denetimin proje alanı cinsinden 2009-2013 yılları içerisindeki gelişimi için bkz. Grafik 1. Grafik 1 İstanbul Büyükkent Şube ve bağlı birimlerince gerçekleştirilen, 2012-2013 Yıllarına ait proje, fenni mesuliyet ve şantiye şefliği hizmetlerinin mesleki denetim sayı ve alan bilgileri tablolarda belirtilmiştir (Bkz. Tablo 3 ve 4). 395
Birim Tablo 3: İstanbul Büyükkent Şube 2012 Yılı Mesleki Denetim Verileri Alan Proje TUS Şantiye Proje TUS Verilen Belge Şantiye Plan Telif Toplam İstanbul Büyükkent Şb. 8.677.529,51 13.094,37 2.174.132,91 2.840 38 887 7 130 3.795 Trakya 1. 7.381.778,50 581,76 1.475.076,51 4.113 4 715 0 8 4.832 Anadolu 1. 4.293.796,34 1.230,56 1.186.296,95 2.665 10 817 0 8 3.496 Anadolu 2. 3.572.719,96 98,78 774.747,07 1.950 2 476 0 2 2.436 Çerkezköy 658.472,27 4.009,89 61.478,28 432 29 61 0 0 633 Çorlu 918.621,36 25.628,59 192.651,43 841 227 126 0 0 1.228 Edirne 312.828,42 55.207,98 86.524,59 388 209 65 0 0 641 Keşan 248.841,85 35.976,51 95.739,96 316 208 52 0 0 498 Kırklareli 303.539,69 45.072,90 35.716,30 243 94 33 0 0 343 Lüleburgaz 266.091,15 20.379,62 85.445,73 247 119 21 0 0 373 Tekirdağ 805.077,24 24.352,58 98.967,28 662 88 77 0 0 846 Yalova 749.461,10 8.616,64 180.339,14 654 89 157 1 6 987 Toplam 28.188.757,39 234.250,18 6.447.116,15 15.341 1.117 3.487 8 154 20.108 Birim Tablo 4: İstanbul Büyükkent Şube 2013 Yılı Mesleki Denetim Verileri Alan Proje TUS Şantiye Proje TUS Verilen belge Şantiye Plan Telif Toplam İstanbul Büyükkent Şb. 5.503.483,68 6.303,19 973.187,36 2.487 24 574 0 45 3.079 Trakya 1. 4.578.563,80 135,80 912.223,91 3.177 1 595 0 5 3.759 Anadolu 1. 3.720.836,38 1.762,00 684.939,00 2.096 6 421 0 16 2.503 Anadolu 2. 2.383.151,60 354.491,41 1.443 0 191 0 11 1.667 Çerkezköy 218.771,31 916,00 135 6 0 0 0 149 Çorlu 471.945,98 7.728,35 67.686,46 256 73 21 0 0 350 Edirne 16.447,43 10.917,67 1.434,00 37 19 1 0 0 55 Keşan 72.925,74 9.008,16 4.848,13 130 67 6 0 0 215 Kırklareli 30.237,19 267,20 20 1 0 0 0 21 Lüleburgaz 13.025,38 1.340,00 941,66 13 6 1 0 0 20 Tekirdağ 846.807,84 30.723,63 92.678,97 594 33 41 0 1 666 Yalova 784.695,20 16.212,47 121.993,31 663 112 138 0 10 893 Toplam 18.640.891,53 85.314,47 3.214.424,21 11051 348 1.989 0 88 13.377 2012 yılına ait proje mesleki denetiminin %75,36 sı İstanbul da (Büyükkent Şube %18,50; Bakırköy %26,79; Kadıköy %17,36; Kartal %12,70), %24,64 ü ise diğer temsilciliklerde gerçekleştirilmiştir (Grafik 2). 396
Grafik 2 2013 yılına ait proje mesleki denetiminin %83,28 i İstanbul da (Büyükkent Şube %22,50; Bakırköy %28,75; Kadıköy %18,97; Kartal %13,06); %16,72 i ise diğer temsilciliklerde gerçekleştirilmiştir (Grafik 3). Grafik 3 2009 ile 2013 yılları arasında gerçekleştirilen proje mesleki denetiminin adet cinsinden aylık dağılımı Grafik 4 te gösterilmiştir. Mimari proje mesleki denetim uygulamasının aynı dönemlere (2009-2013) ait alansal değişimleri incelendiğinde 2009 yılında son beş yılın en düşük seviyesinde ve bir önceki yıla göre %17,58 oranında düşüşle 23.443.655,41 m 2 olarak gerçekleşen, 2010 yılında 2009 a göre %56,13 oranında artışla 397
Grafik 4 36.603.107,46 m 2 ile son 5 yılın en yüksek seviyesine ulaşan alansal değişim, 2011 yılında %4,12 oranında düşüşle 35.096.615,05 m 2, 2012 yılında 2011 yılına göre %5,99 oranında düşüşle 32.993.688,44 m 2 ve 2013 yılında bir önceki yıla oranla %43,06 oranında düşüşle 18.786.258,13 m 2 olarak gerçekleşmiştir (Grafik 5). Grafik 5 2012 yılına ait proje mesleki denetiminin alansal olarak %84,70 i İstanbul da (Büyükkent Şube %36,02; Bakırköy %23,95; Kadıköy %13,66; Kartal %11,08), %15,30 u ise diğer temsilciliklerde gerçekleştirilmiştir (Grafik 6). 2013 yılında ise proje mesleki denetiminin alansal olarak %86,80 ü İstanbul da (Büyükkent Şube %29,93; Bakırköy %24,31; Kadıköy 398
Grafik 6 %19,88; Kartal %12,68), %13,20 si ise diğer temsilciliklerde gerçekleştirilmiştir (Grafik 7). Grafik 7 2012 yılında gerçekleştirilen mimari proje mesleki denetiminin sayısal olarak %83,83 ünün (13.514 adet) ilk kez mesleki denetim yapılan projeler, %9,01 inin (1.452 adet) tadilat projeleri, %3,58 inin (577 adet) ilave projeler, %2,03 ünün (327 adet) eski eser projeler ve %1,56 sının (251 adet) ise fikir projeleri, telif kayıtları, mesleki kontrollük belgeleri ve yeni yapı rölöveleri oldukları görülmektedir (Grafik 8). 2013 yılında gerçekleştirilen mimari proje mesleki denetiminin sayısal 399
Grafik 8 olarak %85,60 ının (9.768 adet) ilk kez mesleki denetim yapılan projeler, %8,03 ünün (916 adet) tadilat projeleri; %2,55 inin (291 adet) ilave projeler; %2,79 unun (318 adet) eski eser projeler ve %1,03 ünün (118 adet) fikir projeleri, telif kayıtları, mesleki kontrollük belgeleri ve yeni yapı rölöveleri oldukları görülmektedir (Grafik 9). Grafik 9 Son beş yıllık mesleki denetim verilerine göre şube çevresinde 2010 yılına kadar gerçekleştirilen TUS mesleki denetiminde çok küçük sayısal değişim olmuştur. 2011 yılında Yapı Denetim Yönetmeliğinin tüm Türkiye de uygu- 400
lanmaya başlanması nedeniyle 2010 yılında TUS mesleki denetimi son 5 yılın en yüksek seviyesine ulaşmıştır. Şube çevresinde mesleki denetim uygulanan TUS sayısı 2009 yılında, 2008 yılına oranla %11,30 oranında artışla 2.777 adet, 2010 yılında 2009 yılına oranla %37,59 artışla 3.821 adet, 2011 yılında bir önceki yıla oranla %46,90 düşüşle 2029 adet, 2012 yılında 2011 yılına göre %49,19 oranında düşüşle 1031 adet TUS düzenlenirken bu sayı 2013 yılında bir önceki yıla göre %67,41 oranda düşüş ile 336 adet olarak gerçekleşmiştir (Grafik 10). Grafik 10 Geçmiş yıllarda ilgili belediyenin isteği doğrultusunda düzenlenen Şantiye Şefi Sicil Durum Belgesi, Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği nde yapılan değişiklik ve Yapı Ruhsatı ve Yapı Kullanma İzin Belgelerinin Kullanılmasına Grafik 11 401
İlişkin Mecburi Standart Tebliği ekinde yapılan açıklamalar sonucunda, 2008 yılından itibaren artan bir oranda düzenlenmeye başlamıştır. Şubemizde 2009 yılında %82,38 lik bir artışla 3.447 adet, 2010 yılında 2009 yılına oranla %16,48 artışla 4015 adet, 2011 yılında bir önceki yıla oranla %40,07 artışla 5624 adet, 2012 yılında 2011 e göre %53,43 lük düşüşle 2619 adet ve 2013 yılında ise 2012 yılına göre %38,30 oranında düşüşle 1616 adet şantiye belgesi düzenlenmiştir (Grafik 11). 402