BÖLÜM 12 12. ÖLÇÜLENDİRME TEKNİKLERİ



Benzer belgeler
AUTO CAD 2007 ÖLÇÜLENDĐRMESĐ

2. ŞEKLİN ÇİZİLMESİ, ÖLÇÜLENDİRİLMESİ ve ÖLÇÜ AYARLARI

BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM (TEKNİK RESİM-II) Yrd. Doç. Dr. Muhammed Arslan OMAR

ÖLÇÜLENDİRME. Prof. Dr. Selim ÇETİNKAYA

7. Hafta. Dr. Hilmi Berk ÇELİKOĞLU İTÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü, Ulaştırma Anabilim Dalı

DERS-2. A. Genel Ayarların Yapılması B. Yardım Menüsünün Kullanımı

ÖLÇÜLENDİRME Ölçülendirme elemanları. Ölçülendirme seçenekleri

BÖLÜM KATMAN OLUŞTURMA (LAYER) Command line: Layer (veya transparent komutu için 'Layer kullanın)

AUTOCAD 2D UYGULAMA AUTOCAD Uygulama Süresi: 5 dk. Uygulama Seviyesi: Zor. Eğitmen / Bölüm Başkan Yrd. Ali İhsan DEĞİRMENCİ TAMAMLANMIŞ GÖRSEL

6. HAFTA ENM 108 BİLGİSAYAR DESTEKLİ TEKNİK RESİM. Yrd.Doç.Dr. İnan KESKİN.

Command: zoom [All/Center/Dynamic/Extents/Previous/Scale/Window] <real time>: a

AUTOCAD: Çizim Limitleri

BÖLÜM 11. Çizim elemanlarına tarama işlemleri yapar.

ITEC186 Bilgi Teknolojilerine Giriş AUTODESK AUTOCAD 2014-III

AutoCAD Temrini (giriş seviyesi)

MODIFY (DÜZENLEME) KOMUTLARI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) MAKİNE TEKNOLOJİSİ ÖZELLİK VE TANIMLAMA

MICROSOFT WORD Şekil 1 TABLO HAZIRLAMA : Word 2002/II TAB AYARLARI :

İnönü Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü

Ölçek Kavramı Görünüşler AutoCAD ile çizime hazırlık Komut Anlatımı Komut Satırı Koordinat Girişi (Line)

Başlarken. AutoCAD Arayüzü. AutoCAD Arabirimleri. AutoCAD Arabirimleri. Şablon (Template) Seçimi. Yeni çizim dosyası açmak. Ekran Formatı B Ö L Ü M 1

131 Draw ARC Draw Arc arc Arc Arc ı Tanımlayan Geometrik Özellikler: Şekil Points Kullanımı arc Şekil 3.37.

Yrd.Doç.Dr. Aydın Mühürcü, Yrd.Doç.Dr. Ahmet Küçüker

AUTOCAD: Komut Anlatımı

SOLİDWORKS SOLİDWORKS E GİRİŞ 01 İSMAİL KELEN

BÖLÜM 5 5. ÇİZİM ALANINA ÖZELLİK KAZANDIRMAK. Başlangıçta yapılabilen ayarlar, daha sonra çizim alanının içinde iken de yapılabilir.

BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM (TEKNİK RESİM-II) Yrd.Doç.Dr. Muhammed Arslan OMAR

GÖRÜNÜŞLER. Bir nesneyi daha iyi resmedebilmek için Görünüşlerden yararlanılır.

Autocad 2015 Genel Görünümü

Pro/E. Sketch ( Taslak Çizim) Ortamı

SCALE. Ölçek Kayar menü Insert Features Scale. Araç Çubuğu Features Scale

Çizim Alanı Sınırlama

İNŞAAT TEKNOLOJİSİ ALANI

BÖLÜM ÜÇ BOYUTLU NESNELERİ KAPLAMA VE GÖLGELENDİRME

7. HAFTA ENM 108 BİLGİSAYAR DESTEKLİ TEKNİK RESİM. Yrd.Doç.Dr. İnan KESKİN.

MICROSOFT WORD Word 2000/II TAB AYARLARI :

SOLID EDGE PROGRAMINDA SKETCH MENÜSÜ Çizim Alanı Temel Çizimleri Çizgileri İlişkilendirme Çizgi Referansı Yakalama Ölçülendirme 3 Ersin Toptaş Mekatro

Kiriş oluşturmak Kiriş geçerli ayarları ile çalışmak Kirişler ve diğer elemanlar arasında 3D kesişim önceliği

2 TEMEL ÇİZİM KOMUTLARI

ITEC186. Bilgi Teknolojilerine Giriş AUTODESK AUTOCAD 2014-I

Dr. Fatih BARUTÇU GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI EĞİTİM YAYIM VE YAYINLAR DAİRESİ BAŞKANLIĞI HİZMET İÇİ EĞİTİM PROGRAMLARI MÜFREDATLARI BÖLÜM I

2 BOYUTLU ÇİZİM KOMUTLARI

Teknik Doküman. Autodesk Revit Building te yeni ölçü tipleri yaratmak

DİŞLİ ÇARK ÇİZİMİ: 1. Adım Uzunlukları diş üstü dairesi çapından biraz büyük olacak şekilde bir yatay ve bir düşey çizgi çizilir.

RESİM KAĞIDI ÖLÇEK VE ÖLÇÜLENDİRME

Menüden Browse kutucuğu seçilir.block seçilir ve okey tuşuna basılır.

1.Adım: Boş Mimari dosyası çift tıklanarak açılır.

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI MAKĠNE TEKNOLOJĠSĠ ÖZELLĠK VE TANIMLAMA 520TC0029

Bilgisayar Destekli Tasarım Ders Notları

TOLERANSLAR VE YÜZEY İŞLEME İŞARETLERİ

MONTAJ ( ASSEMBLIES )

20. Detay Çıkartma. ArchiCAD 9 Prof. Dr. Salih Ofluoğlu

PARÇA MODELLEMEYE GİRİŞ

SolidWORKS te rahat çizim yapabilmek, komutlara rahat ulaşabilmek. için Windows ta da olduğu gibi araç çubukları vardır. Bazı araç çubukları

5. Hafta. Dr. Hilmi Berk ÇELİKOĞLU İTÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü, Ulaştırma Anabilim Dalı

T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) BİLGİSAYARLA ÇİZİM TEKNİKLERİ 2

AUTOCAD: Çizime hazırlık

MICROSOFT WORD Şekil 1

MÜHENDİSLİ ÇİZİMLERİ LABORATUVAR UYGULAMASI

BÖLÜM YÜZEY MODELLEME VE KATI MODELLEME

TABLO ve HÜCRE SEÇİMİ

BİLGİSAYAR UYGULAMALARI BÖLÜM 2

4. HAFTA ENM 108 BİLGİSAYAR DESTEKLİ TEKNİK RESİM. Yrd.Doç.Dr. İnan KESKİN.

22. Ölçü ve Kot Eklemek

SOLĐD EDGE KOMUTLAR DRAW KOMUTLARI

Autocad genel anlamda; tasarımlarınızı ve çizimlerinizi bilgisayarda hatasız ve istenilen hassasiyette yapabilmenize olanak sağlayan bir

Kanal açmada izlenecek işlem sırası şu şekildedir

BÖLÜM 1 GİRİŞ 1.1 GİRİŞ

TEMEL BİLGİSAYAR. Ders Notları. Yrd. Doç. Dr. Seyit Okan KARA

AutoCAD B Çizim Uygulamaları

3. Bölüm DRAW (ÇİZİM) VE MODIFY (DÜZENLEME) KOMUTLARI

BİLGİSAYAR DESTEKLİ TEKNİK RESİM. Hazırlayan: Araş. Gör. Ezgi Öztorun

BÖLÜM 5 5. TABLO OLUŞTURMAK

AutoCAD SORULARI 3. 1) AutoCAD'de yaratılmış bir çizgi üzerinde oynamaya yarayan komutlar hangi menü altında toplanmıştır?

BÖLÜM 13. Çelik Profil Aracı

Perspektif resimler. MAK112E Computer Aided Technical Drawing Dr C Erdem Perspektif resimler

BÖLÜM 7. Şekil 7.1. Modify Araç Çubuğu

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM DERSİ 6. SINIF 2. DÖNEM 2. SINAV ÇALIŞMA NOTLARI

Ekran Arayüzü ve Obje Seçimi (V )

(AUTOCAD-I) DERS NOTLARI

CAEeda TM OM6 KANADI MODELLEME. EDA Tasarım Analiz Mühendislik

Bu sekme ile genel olarak biçimlendirme ile ilgili ayarlamaların yapıldığı sekmedir.

TAKIM YOLU DÜZENLENMESİ (TOOLPATH EDITOR)

Sadece kabloda sıcaklığın 100º Fahrenheit düşmesine bağlı olarak oluşan mesnet reaksiyonlarını ve yer değiştirmeleri belirleyiniz.

ECDL Avrupa Bilgisayar Yetkinlik Sertifikası ECDL CAD Müfredatı Versiyon 3.0

MICROSOFT EXCEL 2000

MICROSOFT WORD Şekil 1

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM DERSİ 6. SINIF 2. DÖNEM 2. SINAV ÇALIŞMA NOTLARI

14. BÖLÜM. BİLGİSAYAR DESTEKLİ ÇİZİM: AUTOCAD version: 2007

12. Kat Oluşturma. Bu konuda mevcut bir katın bilgilerini kullanarak nasıl yeni katlar oluşturulabileceği incelenecektir.

OBJECT GENERATOR 2014

EKOM WEB DESIGNER PROGRMI KULLANMA KILAVUZ. 1 - Web Sayfası Tasarımı Oluşturma / Var Olan Tasarımı Açma:

Karabük Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi... TEKNİK RESİM

BÖLÜM 8 B- SUNU PROGRAMI 1. MICROSOFT POWERPOINT NEDİR? 2. POWERPOINT PROGRAMININ BAŞLATILMASI

3. BİLGİSAYAR DESTEKLİ ÇİZİM VE ARAÇLARI

Sonsuz uzunlukta düzenleme çizgisi oluşturmak için kullanılır.

MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI GEMİ YAPIMI GEMİ MODELİ ÖLÇÜLENDİRMESİ

12 TBT / WEB TASARIM ve PROGRAMLAMA ( Not 3 )

DEĞİŞİKLİK KOMUTLARI. Prof. Dr. Selim ÇETİNKAYA

Transkript:

BÖLÜM 12 12. ÖLÇÜLENDİRME TEKNİKLERİ AutoCAD çizimlerinde nesneler oluşturulduktan sonra boyutlarını tanımlayabilmek için ölçülendirilmeleri gerekir. AutoCAD2000 ile ölçülendirme daha pratik ve görsel hale getirilmiştir. Ölçülendirme ayarların açılan diyalog kutusundan, değişiklikleri görerek ayarlanabilir. Şekil 12.1. Ölçülendirme Özellikleri Şekil 12.2 Ölçülendirme Araç Çubuğu 12.1. DIM ve DIM1 Ölçülendirme erişim modları. Komut Satırından: Dim veya Dim1

DIM komutu girildikten sonra çizim özelliğine göre bir ölçülendirme tekniğinin tanımlanması gerekir. Command: Dim Dim: Angular Select arc, circle, line, or <specify vertex>: Select second line: Select second line: 12.2. DIMALIGNED Açılı doğrusal objeleri boyutlandırmak için kullanılır. Dimension toolbar: Dimension menu: Aligned Komut Satırından: Dimaligned DIMALIGNED komutu ile nesne elemanları üzerindeki açılı yüzeylerin ölçüleri tanımlanır. Options (seçenekler): Extension Line Origin (başlangış çizgisini uzatma) Object Selection (nesne seç) Extension Line Origin seçeneği ile ölçülendirme açılı doğrunun birinci ve ikinci noktalarını tanımlayarak yapılır. Select Object: Nesne seç Dimension Line Location: Ölçü çizgisi yerini tanımlayın Mtext: Çoklu yazı ekleme

Text: Yazı ekleme Angle: Açı değeri ile ölçülendirme Command: Dimaligned Specify first extension line origin or <select object>: (birinci noktayı tanımla) Specify second extension line origin: (ikinci noktayı tanımla) Specify dimension line location or [Mtext/Text/Angle]: (ölçü çizgisi yerini tanımlayın veya yeni bir değer için seçeneklerden birini seçin) Dimension text = 31.07 Şekil 12.3. Dimaligned Komutunun Kullanımı Object Selection seçeneği ile ölçülendirilecek doğrusal nesne tanımlanır. Command: Dimaligned Specify first extension line origin or <select object>: Select object to dimension: (doğru üzerinde bir nokta tanımla P1) Specify dimension line location or [Mtext/Text/Angle]: Dimension text = 31.07

Şekil 12.4. Dimaligned Komutunun Kullanımı 12.3. DIMANGULAR Nesne elemanları arasındaki açı değerini tanımlama. Dimension toolbar: Dimension menu: Angular Komut Satırından: Dimangular DIMANGULAR komutu çizim üzerinde mevcut bulunan elemanların açısal değerlerini tayin eder. İki çizgi arasındaki açıyı tanımlama, bir yayın açısal değeri, bir çemberin merkezinden herhangi bir noktayı tanımlayarak bu komut kullanılabilir. DIMANGULAR komutu girildikten sonra açısal doğrunun birinci noktası ve ikinci noktası tanımlanır, açısal değer kendiliğinden hesaplanır. Daha sonra ölçü çizgisinin yeri tanımlanır. İsteğe bağlı olarak Mtext ve Text seçenekleri ile ölçü yazısı yerine başka yazılar veya açısal değerler verilebilir. Options (seçenekler): Arc Selection (yay seçme) Circle Selection (çember seçme) Line Selection (çizgi seçme) Three-Point Specification (üç nokta tanımlama)

Aşağıdaki şekli çizerek komut kullanımını inceleyin. Command: Dimangular Select arc, circle, line, or <specify vertex>: Select second line: Specify dimension arc line location or [Mtext/Text/Angle]: Dimension text = 135 Command: Dimangular Select arc, circle, line, or <specify vertex>: Specify second angle endpoint: Specify dimension arc line location or [Mtext/Text/Angle]: Dimension text = 103 Command: Dimangular Select arc, circle, line, or <specify vertex>: Specify dimension arc line location or [Mtext/Text/Angle]: Dimension text = 83 Şekil 12.5. Dimangular Komutunun Kullanımı

12.4. DIMCENTER Merkez işareti veya eksen çizgisi oluşturur. DIMCENTER komutu çember veya yayların orta noktasını belirlemek için kullanılır. Objelerin merkezine konacak çizgi tipini ve büyüklüğünü tanımlamak gerekir. Dimension Style Manager diyalog kutusundan merkeze konacak çizginin tipi ve büyüklüğü tanımlanır. Size: Eksen çizmede kullanılacak sembolün büyüklük değeri verilir. Mark: Size seçeneğinde belirtilen büyüklük değeri ile merkez noktayı tanımlar. Line:line seçeneği aktif yapılırsa, verilen size değeri ile çember veya yaya merkezi tanımlayan doğrular çizer. Çember veya yaydan size değerinin ½ mesafesi kadar dışarı çıkar. None: None seçeneği aktif yapılırsa, merkez veya eksen çizgisi tanımlanmaz. Dimension toolbar: Dimension menu: Center Mark Komut Satırından: Dimcenter

Şekil 12.6. Dimcenter Komutunun Kullanımı 12.5. DIMCONTINUE Ardışık/ sürekli ölçülendirme yapar. DIMCONTINUE komutu ile en son yapılmış ölçülendirilmiş veya daha önceden yapılmış bir ölçülendirmeyi seçerek seçilen ölçülendirmeye paralel ardışık/sürekli ölçülendirme yapmak için kullanılır. Dimension toolbar: Dimension menu: Continue Komut Satırından: Dimcontinue Options (seçenekler): No Prior Dimension (önceden çizilmiş ölçülendirme yok) Linear or Angular Dimension ( doğrusal veya açısal ölçülendirme) Ordinate Dimension ( sıralı ölçülendirme) Şekil 12.7. Dımcontınue Komutunun Kullanımı

12.6. DIMDIAMETER Çap değeri vererek ölçülendirme DIMDIAMETER komutu ile çember, daire, yay gibi çizim elemanlarının çap değeri tanımlanır. Dimension toolbar: Dimension menu: Diameter Komut Satırından: Dimdiameter Options (seçenekler): Dimension Line Location (ölçü çizgisi yeri) Mtext (çoklu yazı ekleme) Text (yazı ekleme) Angle (açı değeri verme) Şekil 12.8. Dimdiameter Komutunun Kullanımı Command: Dimdiameter Select arc or circle: (çember veya yay seç) Dimension text = 110 (ölçü değeri)

Şekil 12.9. : Dimdiameter Komutunun Kullanımı Specify dimension line location or [Mtext/Text/Angle]: (ölçü çizgisini tanımla veya seçeneklerden birini seç, komutu tamamlayıp çıkmak için ENTER tuşuna bas.) 12.7. DIMRADIUS Yarıçap değeri vererek ölçülendirme DIMRADIUS komutu ile çember, yay gibi objelerin yarıçap değerinin tanımlamak için kullanılır. Dimension toolbar: Dimension menu: Radius Komut Satırından: Dimradius Şekil 12.10. Dimradius Komutunun Kullanımı Command: Dimradius Select arc or circle: (yay veya çemberi seçin) Dimension text = 51 (ölçü değeri) Specify dimension line location or [Mtext/Text/Angle]: (ölçü çizgisi yerini tanımlayın veya seçeneklerden birini girin komutu tamamlayıp çıkmak için ENTER tuşuna tıklayın

12.8. DIMLINEAR Doğrusal ölçülendirme. DIMLINEAR komutu ile doğrusal nesnelerin boyut ölçüleri tanımlanır. Ölçülendirilecek nesnelerin iki noktasını tanımlayarak veya nesneyi seçerek ölçülendirme yapılabilir. DIMLINEAR komutu ile Horizontal (yatay), Vertical (dikey) ölçülendirme yapılabilir. Dimension toolbar: Dimension menu: Linear Komut Satırından: Dimlinear Options: Extension Line Origins Object Selection Command: Dimlinear Specify first extension line origin or <select object>: (objenin birinci noktasını tanımlayın) Specify second extension line origin: (ikinci noktayı tanımlayın) Specify dimension line location or [Mtext/Text/Angle/ Horizontal/ Vertical/Rotated]: (ölçü çizgisi mesafesini tanımlayın veya seçeneklerden birini girin komutu tamamlayın çıkmak için ENTER tuşuna basın) Dimension text = 137 (ölçü değeri) DIMLINEAR komutu ile objelerin ölçü değerleri AutoCAD tarafından otomatik olarak belirlenir. Bu değerler kabul edebilir veya Mtext, Text, Angle seçenekleri ile yazı veya açı eklenebilir.

12.9. DIMLINEAR (Horizontal) Nesne elemanlarının yatay eksende olan mesafelerini tanımlar. Mevcut UCS ye göre X ekseninde olan boyutu ölçülendirir. DIMLINEAR komutu girildikten sonra nesnenin tanımlanması gerekir, nesne doğrultunun iki noktasını tanımlayarak veya objeyi seçerek tanımlanabilir. Dimension toolbar: Dimension menu: Linear Komut Satırından: Dimlinear Command: Dimlinear Specify first extension line origin or <select object>: (birinci noktayı tanımla veya objeyi seçmek için S seçeneğini girin) Specify second extension line origin: (ölçü çizgisinin ikinci noktasını tanımlayın) Specify dimension line location or [Mtext/Text/Angle/Horizontal/Vertical/ Rotated]: (ölçü çizgisinin yerini tanımlayın veya seçeneklerden birini girin) Dimension text = 46.14 (ölçü değeri) 12.10. DIMLINEAR (Vertical): Dikey Ölçülendirme. Mevcut UCS ye göre objelerin Y ekseninde olan boyutunu ölçülendirmek için kullanılır. Dimension toolbar: Dimension menu: Linear Komut Satırından: Dimlinear

Command: Dimlinear Specify first extension line origin or <select object>: (ölçü doğrultusunun birinci noktasını tanımla) Specify second extension line origin: (ölçü çizgisinin ikinci noktasını tanımla) Specify dimension line location or[mtext/text/angle/horizontal/vertical/ Rotated]: V (dikey ölçülendirme için V seçiniz) Specify dimension line location or [Mtext/Text/Angle]: ( ölçü noktasının yerini tanımlayın veya seçeneklerden birini girin) Dimension text = 74.51 (ölçü değeri) 12.11. LEADER Açıklayıcı bilgiler tanımlar. LEADER komutu ile bağlantı noktalarına, fatura kısımlarına açıklayıcı yazı eklemek için kullanılır. Dimension menu: Leader Komut Satırından: Leader LEADER komutu girildikten sonra başlangıç noktasını tanımlanır veya Settings (ayarlar) seçeneği ile Leader değişkenleri ayarlanır. Birinci nokta tanımlandıktan sonra ikinci nokta tanımlanır. Yazının eklenmesi ile ENTER tuşuna basılarak komuttan çıkılır. 12.11.1. LEADER SETTİNGS DİYALOG KUTUSU Leader komutu girildikten sonra S (Settings) seçeneği girilerek diyalog kutusu görüntülenir. Leader Settings Diyalog Kutusu ile Annotation (açıklayıcı notlar), Leader Line and Arrow (leader çizgisi ve ok)ve Attachment (bağlama) ile ilgili bilgiler belirlenir.

Annotation (açıklayıcı notlar) seçeneği ile açıklayıcı notlar belirlenir. Annotation Type bölümünde Mtext (çoklu yazı ekleme), Copy an Object (bir nesne kopyalama), Tolarance (tolerans kutusu ekleme), Block Reference (referans bloklama), None (açıklayıcı bilgi yok) gibi seçenekler belirlenir. Şekil 12.11. Leader Ayar Menüsü Mtext options, seçeneğinde Prompt for width (yazı genişlikle sevketmek), Always left just (yazıyı sürekli soldan kaydır), Frame text (yazıyı çerçeve içine almak) gibi seçenekler tayin edilir. Annotation Reuse seçeneğinde None (yazıyı tekrar kullanma), Reuse Next (belirlenen yazıyı bundan sonra yeniden kullan), Reuse Current (güncel olan yazıyı yeniden kullan) gibi seçenekler tayin edilir. Leader Line and Arrow diyalog kutusunda Leader Line (leader çizgisi), Arrowhead (ok başlığı), Number of Points (nokta sayısı), Angle Constraints (çizginin açısal yönlendirilmesi) gibi değişkenler belirlenir.

Şekil 12.12. Leader Çizgisi ve Ok Leader Line seçeneğinde leader çizgisinin Straight (düz) veya Spline (eğri çizgi) olması belirlenir. Number Of Points seçeneğinde No Limit (sınır yok) veya Maximum sekmesinde maksimum çizgi sayısı belirlenir. Arrowhead seçeneğinde ok başı tipinin belirlenmesi gerekir. Angle Constraints seçeneğinde First Segment (birinci çizginin açısı), Second Segment (ikinci çizginin açısı) değişkenleri tanımlanır. Şekil 12.13. Geometrik Tolerans Menüsü Geometric Tolerans değerleri ile Leader kullanımı.

Attachment diyalog kutusu ile Multi-line Text Attachment (çoklu çizgilere yazı seçenekleri), Underline bottom line (son çizgi altı çizgili) değişkenleri belirlenir. Underline bottom line seçeneği işaretlenirse belirtme yazısının altında bir çizgi oluşacaktır. Şekil 12.14. Leader Attachment Menüsü Şekil 12.15. Leader Uygulamaları

12.12. DIMBASELINE Referans çizgiye göre ölçülendirir. DIMBASELINE komutu ile, seçilen referans ölçü çizgisine göre ölçülendirme yapmak için kullanılır. Dimension toolbar: Dimension menu: Baseline Komut Satırından: Dimbaseline DIMBASELINE komutu girildikten sonra başlangıç ölçü çizgisi tanımlanır. Diğer ölçülerin son noktaları tanımlanarak referans noktasına göre ölçü değerleri belirlenir. Verilen bir ölçüyü geri almak için Undo seçeneği, farklı bir referans tanımlamak için Select seçeneğini girin. DIMBASELINE komutu için geçerli değişkenleri DDIM (ölçü düzenleme seçeneği) komutundan ayarlanır. Options (seçenekler): Second Extension Line Origin (ikinci ölçü başlangıç çizgisi) Undo (geri) Select (seç) Command: Dimbaseline Select base dimension: Specify a second extension line origin or [Undo/Select] <Select>: Dimension text = 37.95 Specify a second extension line origin or [Undo/Select] <Select>:

Dimension text = 63.81 Specify a second extension line origin or [Undo/Select] <Select>: Dimension text = 88.19 Specify a second extension line origin or [Undo/Select] <Select>: Select base dimension: Şekil 12.16. : Dimbaseline Uygualaması 12.13. TOLERANCE Tolerans değerleri ekleme. TOLERANCE komutu ile çizime tolerans sembol ve değerleri eklenir. Dimension toolbar: Dimension menu: Tolerance Komut Satırından: Tolerance TOLERANCE komutu girildiğinde Geometric Tolerance diyalog kutusu ekrana gelir. Bu diyalog kutusu ile Sym (sembol), Tolerance (tolerans), Datum (referans harfi), Project Tolerance Zone (tolerans bölgesini tanımlar), Height (yansıtılmış tolerans bölgesi değeri), Datum Identifier (ölçüde başlangıç noktası tanımlama), Material Condition (malzeme durumu) gibi seçenekler belirlenir.

12.13.1. TOLERANCE KOMUTU SEÇENEKLERİ: Options (seçenekler) Sym (sembol) Tolerance 1 (tolerans 1) Tolerance 2 (tolerans 2) Datum 1 (1. referans harfi) Datum 2 (2. referans harfi) Datum 3 (3. referans harfi)height (yansıtılmış tolerans bölgesi değeri) Projected Tolerance Zone (tolerans bölgesini tanımlama) Datum Identifier (ölçüde başlangıç noktası tanımlama) Symbol (sembol), seçeneğinde Symbol diyalog kutusu ekrana gelir. Seçilecek sembolün üzerine tıklayarak sembol seçilir. Şekil 12.17. Sembol kütüphanesi Mevcut Sembollerin Özellikleri: Doğruluk Düzlemsellik Dairesellik (şekil toleransları) Silindiriklik

Bir çizginin profili Bir yüzeyin profili Paralellik Diklik (doğrultu toleransları) Eğiklik Bir eksenin konumu Eş merkezlilik ve eş eksenlilik (yer toleransları) Simetriklik Salgı Toplam salgı (hareket toleransları) Material Condition diyalog kutusunda malzeme durumu belirlenir. M Maksimum malzeme şartı L Limit (en az) malzeme şartı S Unsur büyüklüğü önemli değil Şekil 12.18 Toleransların Gösterimi

12.14. DIMENSION STYLE Ölçülendirme tekniklerini belirler. Dimension toolbar: Format menu: Dimension Style Dimension menu: Style Komut Satırından: Dimstyle Dimension Style komutu girildikten sonra Dimension Style Manager diyalog kutusu ekrana gelir. Bu diyalog kutusu ile Set Current (güncel set), New (yeni), Modify (değişiklik yapmak), Override (hakkını vermemek), Compare (karşılaştırmak), List (liste) gibi seçeneklere cevap verilir. Şekil 12.19. Ölçülendirme Tipi Yöneticisi AutoCAD2000 gelişen ölçülendirme değişkenleri ile kullanıcıya, yapılan değişkenleri model resim üzerinde uygulayarak büyük kolaylıklar sağlamaktadır. Yapılan değişiklikler Preview (ön görünüş) bölümünde görünmektedir.

Set Current seçeneği, Styles bölümünde mevcut olan ölçülendirme sitillerinden biri seçilerek güncel hale getirmek için kullanılır. New seçeneği yeni bir ölçülendirme tekniği tanımlamak için kullanılır. Şekil 12.20. Yeni Ölçülendirme Sitili Oluşturma New Style Name kısmına yeni sitilin ismi girilir. Start With kısmında daha önceden mevcut olan sitillerden başlayarak yeni sitilin başlangıç referansı tanımlanır. Use for kısmında oluşturulacak yeni sitilin hangi ölçülendirmeler için kullanılacağı tespit edilir. Bütün bir ölçülendirme için kullanılabilir veya açılacak alt seçeneklerden biri belirlenebilir. Continue sekmesi tıklanarak yeni oluşturulacak ölçülendirme sitili özelliklerinin tanımlanması için devam edilir. Modify seçeneği, ölçülendirme tekniğinde değişiklik yapmak için kullanılır. Modify seçeneği girildiği zaman Override Current Style diyalog kutusu ekrana gelir. Bu diyalog kutusu ile Lines and Arrows (çizgiler ve oklar), Text (yazı), Fit (uygunluk), Primary Units (temel birimler), Alternate Units (değişimli birimler), Tolerances (toleranslar) gibi değişkenler belirlenir. Lines and Arrows (çizgiler ve oklar) seçeneğinde ölçü çizgisi ve ok değişkenleri tanımlanır. Dimension Lines (ölçü çizgileri) seçeneğinde Color (renk), Lineweight (çizgi kalınlığı), Extend beyond ticks (işaretler ötesi uzantı), Basaline spacing (dimbasaline komutu ile ölçülendirme de ölçü çizgisi boşluğu), Suppress (gizle), Dim Line 1 (birinci çizgiyi gizle), Dim Line 2 (ikinci çizgiyi gizle) seçeneklerinde belirtilen değişkenler belirlenir

Şekil 12.21. Ölçülendirme Çizgileri ve Oklar. Extension Lines (ölçü uzantı çizgileri) seçeneğinde Color (renk), Lineweight (çizgi kalınlığı), Extend beyond dim lines (ölçü çizgisinden sonraki uzantı), Offset from origin (orijinden uzaklık), Suppress (gizle), Ext Line 1 (birinci uzantı çizgisini gizle), Ext Line 2 (ikinci uzantı çizgisini gizle) değişkenleri belirlenir. Arrowheads (ok başları) seçeneğinde 1. ve 2. ok başlarının tipi belirlenir. Leader (Leader ölçü oku), Arrow size (ok büyüklüğü) değişkenleri belirlenir. Center Marks for Circles (dairelerin merkez işareti), Type (tip), Size (büyüklük) değişkenleri tanımlanır.

Şekil 12.22. Ölçülendirme Yazı Menüsü Text seçeneğinde yazı ile ilgili değişkenler tanımlanır. Text Appearence (yazı görünümü) bölümünde, Text style (yazı sitili), Text color (yazı rengi), Text height (yazı yüksekliği), Fraction height scale (yükseklik kısmı ölçeği), Draw frame around text (yazı etrafını çerçeveleme) değişkenleri belirlenir. Şekil 12.23. Yazı Sitilleri

Text style seçeneğinin yanında bulunan sekmeye tıklanarak Text Style diyalog kutusu ekrana gelir. Bu diyalog kutusu ile Style name bölümünde önceden oluşturulan yazı sitillerinden biri seçilir veya New seçeneği ile yeni bir yazı sitili oluşturulabilir. Rename (yeniden isimlendirmek), Delete (silme). Font seçeneğinde Font name (font ismi), Font Style (kalın, kalın italik, normal, italik gibi seçenekler), Height (yazı yüksekliği) Use Big Font (büyük font kullan) gibi değişkenler. Effects (efektler) seçeneğinde Upside down (alt üst), Backwards (sondan başa), Vertical (dikey), Widht Factör (kalınlık faktörü), Oblique Angle (eğiklik açısı) gibi değişkenler tanımlanır. Preview bölümünde yazı ile ilgili yapılan değişiklikler görüntülenir. Apply seçeneği ile yapılan değişiklikler uygulanır. Cancel seçeneği ile diyalog kutusundan çıkılır. Text hakkında bilgi almak için Help (yardım) komutundan yararlanılabilir. Text Placement (yazı yerinin belirlenmesi) bölümünde, Vertical (dikey), kısmında Above (çizginin üstünde), Centered (çizginin ortasında), Outside (çizginin dışında) değişkenleri. Horizontal (yatay) bölümünde, Centered (çizgi ortasında), At Ext Line 1 (1. uzatma çizgisinde), At Ext Line 2 (2. uzatma çizgisinde), Over Ext Line 1 (1. uzatma çizgisinin altında), Over Ext Line 2 (2. uzatma çizgisinin altında) değişkenleri ile Offset from dim line (yazının ölçü çizgisinden olan mesafe) değişkenleri belirlenir. Text Alignment (yazı düzenleme) bölümünde yazının çizim üzerindeki konumu belirlenir. Horizontal (yazının yatay durması), Aligned with dimension line (ölçü çizgisine göre düzenleme), ISO Standard (ISO standartları) değişkenleri belirlenir. Tüm değişkenler tanımlandıktan sonra OK düğmesine tıklayarak komuttan çıkılır. Değişkenleri kabul etmeyip komuttan çıkmak için Cancel düğmesine basılır.

Fit (uygunluk) seçeneğinde Fit Options (uygunluk ayarları), Text Placement (yazı yeri belirleme), Scale for Dimension Features (ölçülendirme bölüm ölçeği), Fine Turning (küçük düzenlemeler) gibi değişkenler tanımlanır. Fit Options bölümünde uzatma çizgileri arasında yazı ve okların her ikisi için yeterli yer olanağı yoksa, uzatma çizgilerinin dışına taşımak için aşağıdaki seçeneklerden öncelikli olanı seçilir. Either the text or the arrows, whichever fits best seçeneğinde en iyi sığdırma için yazı veya oklardan her hangi birini seç, Arrows (ilk olarak okların taşınması), Text (ilk olarak yazının taşınması), Both text and arrows (yazı ve okların birlikte taşınması), Always keep text between ext lines (uzatma çizgileri arasında her zaman yazıyı sakla) değişkenleri ile Suppress arrows if they don t fit inside the extension lines (oklar uzatma çizgileri arasına sığmıyorsa, okları gizle) değişkenleri belirlenir. Şekil 12.24. Uygunluk Menüsü Text Placement (yazı konumlama) seçenek yazının pozisyon dışında olduğu zaman yazının yerini belirlemek için kullanılır. Beside the dimension lines (yazı ölçü çizgisinin yanında), Over the dimension line, with a leader (bir

liderle ölçü çizgisinin üstünde), Over the dimension line, without a leader (lidersiz ölçü çizgisinin üstünde) gibi değişkenler belirlenir. Scale for Dimension Features (ölçülendirme bölümleri için skala değerleri) bölümünde, Use overall scale of (tam skala değerlerini kullan), Scale dimension to layout (ölçülendirme bölümleri için skala değerleri) değişkenleri belirlenir. Fine Tuning (küçük düzenlemeler) bölümünde, Place text manually when dimensioning (ölçülendirirken yazı yerini elle ayarlamak), Always draw dim line between ext lines (uzatma çizgileri arasına sürekli ölçü çizgisi çiz) değişkenleri belirlenir. Şekil 12.25. Temel Birimler Menüsü Primary Units (temel birimler) seçeneğinde Linear Dimensions (doğrusal ölçülendirmeler), Measurement Scale (ölçü skala değeri), Zero Suppresion (sıfır saklamak) Angular Dimensions (açısal ölçülendirmeler) değişkenleri belirlenir.

Linear Dimensions bölümünde, Unit format (scientific, decimal, engineering, architectural, fractional, windows desktop gibi ölçü birimlerinden birini seçme), Precision (doğruluk hassasiyeti için virgülden sonra kaydırma değeri), Fraction Format (küçük parça formatı), Decimal Separator (ondalık ayırma biçimi), Round off (yuvarlatma değeri), Prefix (önek), Suffix (sonek) değişkenleri belirlenir. Measurement Scale (ölçü skala değeri) bölümünde, Scale factor (skala faktör değeri), Apply to layout dimensions only (yalnız layout ölçülendirmelerine uygula) Zero Suppresion (sıfırı saklı tutmak) bölümünde, sıfırın saklı tutulup tutulmaması belirlenir. Angular Dimensions (açısal ölçülendirme) bölümünde, Units Format (decimal degress, degress minutes seconds, gradian, radian gibi birim formatlarından biri seçilir), Precision (doğruluk hassasiyeti için virgülden sonra kaydırma değeri) değişkenleri belirlenir. Şekil 12.26. Alternate Units Menüsü

Alternate Units seçeneği tıklandığı zaman Desplay altertate units (değişimli birimleri göster) seçeneği ekrana gelir. Bu seçenek tıklanırsa değişimler için seçenekler oluşacaktır. Bu seçeneklerin Primary Units seçeneklerinden farklı olarak Multiplier for alt units (birimler çarpanı) değişkeninde mevcut ölçü değerlerinde bir sayı çarpanı kullanma değeri girilir. Placement (konum) bölümündü, After primary value (esas değerden sonra), Below primary value (esas değerin altında) değişkenleri tespit edilir. Şekil 12.27. Toleranslar Menüsü Tolerances seçeneğinde Tolerance Format (tolerans formatı) değişkeni tespit edilir. Method (none, Symmetrical, Deviation, Limits, Basic gibi metotlardan biri seçilir), Precision (doğruluk hassasiyeti için virgülden sonra kaydırma değeri), Upper value (üst değer), Lower value (alt değer), Scaling for height (yükseklik için skala değeri), Vertical position (Bottom, Middle, Top gibi dikey pozisyon biçimi) değişkenleri belirlenir.