ULUSOY ELEKTRİK İMALAT TAAHHÜT VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2015 TARİHİ İTİBARIYLA HAZIRLANAN KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR VE BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU
Ulusoy Elektrik İmalat Taahhüt ve Ticaret A.Ş. Yönetim Kurulu na Ankara Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Rapor BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU Ulusoy Elektrik İmalat Taahhüt ve Ticaret A.Ş. nin ( Şirket ) ve bağlı ortaklıklarının (hep birlikte Grup olarak anılacaktır) 31 Aralık 2015 tarihli konsolide finansal durum tablosu ile aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait; konsolide kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosu, konsolide özkaynaklar değişim tablosu, konsolide nakit akış tablosu ile önemli muhasebe politikalarını özetleyen dipnotlar ve diğer açıklayıcı notlardan oluşan ilişikteki konsolide finansal tablolarını denetlemiş bulunuyoruz. Yönetimin Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Sorumluluğu Grup yönetimi; konsolide finansal tabloların Türkiye Muhasebe Standartları'na ( TMS ) uygun olarak hazırlanmasından, gerçeğe uygun bir biçimde sunumundan ve hata veya hile kaynaklı önemli yanlışlık içermeyen konsolide finansal tabloların hazırlanmasını sağlamak için gerekli gördüğü iç kontrolden sorumludur. Bağımsız Denetçinin Sorumluluğu Sorumluluğumuz, yaptığımız bağımsız denetime dayanarak bu konsolide finansal tablolar hakkında görüş vermektir. Yaptığımız bağımsız denetim, Sermaye Piyasası Kurulu'nca yayımlanan Bağımsız Denetim Standartları'na ve Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu ( KGK ) tarafından yayımlanan Türkiye Denetim Standartları nın bir parçası olan Bağımsız Denetim Standartları na uygun olarak yürütülmüştür. Bu standartlar, etik hükümlere uygunluk sağlanmasını ve bağımsız denetimin, konsolide finansal tabloların önemli yanlışlık içerip içermediğine dair makul güvence elde etmek üzere planlanarak yürütülmesini gerektirmektedir. Bağımsız denetim, konsolide finansal tablolardaki tutar ve açıklamalar hakkında denetim kanıtı elde etmek amacıyla denetim prosedürlerinin uygulanmasını içerir. Bu prosedürlerin seçimi, konsolide finansal tablolardaki hata veya hile kaynaklı önemli yanlışlık risklerinin değerlendirilmesi de dâhil, bağımsız denetçinin mesleki muhakemesine dayanır. Bağımsız denetçi, risk değerlendirmelerini yaparken, şartlara uygun denetim prosedürlerini tasarlamak amacıyla işletmenin konsolide finansal tablolarının hazırlanması ve gerçeğe uygun sunumuyla ilgili kontrolü değerlendirir, ancak bu değerlendirme, işletmenin iç kontrolünün etkinliğine ilişkin bir görüş verme amacı taşımaz. Bağımsız denetim, bir bütün olarak konsolide finansal tabloların sunumunun değerlendirilmesinin yanı sıra, işletme yönetimi tarafından kullanılan muhasebe politikalarının uygunluğunun ve yapılan muhasebe tahminlerinin makul olup olmadığının değerlendirilmesini de içerir. Bağımsız denetim sırasında elde ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının, görüşümüzün oluşturulması için yeterli ve uygun bir dayanak oluşturduğuna inanıyoruz.
Görüş Görüşümüze göre, konsolide finansal tablolar, Ulusoy Elektrik İmalat Taahhüt ve Ticaret A.Ş. nin ve bağlı ortaklıklarının 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla finansal durumunu ve aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait finansal performansını ve nakit akışlarını Türkiye Muhasebe Standartları na uygun olarak tüm önemli yönleriyle gerçeğe uygun bir biçimde sunmaktadır. Mevzuattan Kaynaklanan Diğer Yükümlülüklere İlişkin Rapor 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu nun ( TTK ) 398 inci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca düzenlenen Riskin Erken Saptanması Sistemi ve Komitesi Hakkında Denetçi Raporu 8 Mart 2016 tarihinde Şirket in Yönetim Kurulu na sunulmuştur. TTK nın 402 nci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca; Grup un 1 Ocak 31 Aralık 2015 hesap döneminde defter tutma düzeninin, finansal tablolarının, TTK ile Şirket esas sözleşmesinin finansal raporlamaya ilişkin hükümlerine uygun olmadığına dair önemli bir hususa rastlanmamıştır. TTK nın 402 nci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca; Yönetim Kurulu tarafımıza denetim kapsamında istenen açıklamaları yapmış ve talep edilen belgeleri vermiştir. DRT BAĞIMSIZ DENETİM VE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş. Member of DELOITTE TOUCHE TOHMATSU LIMITED Erdem Taş, SMMM Sorumlu Denetçi Ankara, 8 Mart 2016
İÇİNDEKİLER KONSOLİDE FİNANSAL DURUM TABLOSU KONSOLİDE KAR VEYA ZARAR TABLOSU KONSOLİDE DİĞER KAPSAMLI GELİR TABLOSU KONSOLİDE ÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOSU KONSOLİDE NAKİT AKIŞ TABLOSU KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI DİPNOTLAR SAYFA 1-2 3 4 5 6-7 8-67
BAĞIMSIZ DENETİMDEN GEÇMİŞ 31 ARALIK 2015 TARİHI İTİBARIYLA KONSOLİDE FİNANSAL DURUM TABLOSU Cari Dönem Geçmiş Dönem Dipnot 2015 2014 VARLIKLAR Dönen Varlıklar 82.318.395 84.096.657 Nakit ve Nakit Benzerleri 29 14.017.384 17.674.396 Ticari Alacaklar 5 37.527.680 50.844.671 İlişkili Taraflardan Alacaklar 4 1.414.209 46.050 İlişkili Olmayan Taraflardan Ticari Alacaklar 36.113.471 50.798.621 Diğer Alacaklar 6 1.047.156 284.162 İlişkili Taraflardan Diğer Alacaklar 4 409.144 56.554 İlişkili Olmayan Taraflardan Diğer Alacaklar 638.012 227.608 Stoklar 7 24.452.999 12.943.992 Peşin Ödenmiş Giderler 15 2.010.358 2.106.073 Diğer Dönen Varlıklar 16 3.262.818 243.363 ARA TOPLAM 82.318.395 84.096.657 Satış Amaçlı Sınıflandırılan Duran Varlıklar 23-23.330.374 Duran Varlıklar 68.654.935 37.622.675 Finansal Yatırımlar 26 231.819 - Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller 11 1.341.250 1.444.650 Maddi Duran Varlıklar 9 66.627.907 32.871.898 Maddi Olmayan Duran Varlıklar 10 138.175 135.857 Peşin Ödenmiş Giderler 15 118.684 2.984.624 Ertelenmiş Vergi Varlığı 24 197.100 185.646 TOPLAM VARLIKLAR 150.973.330 145.049.706 İlişikteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. 1
BAĞIMSIZ DENETİMDEN GEÇMİŞ 31 ARALIK 2015 TARİHI İTİBARIYLA KONSOLİDE FİNANSAL DURUM TABLOSU Cari Dönem Geçmiş Dönem KAYNAKLAR Dipnot 2015 2014 Kısa Vadeli Yükümlülükler 42.518.698 26.597.204 Kısa Vadeli Borçlanmalar 26 6.824.638 240.038 Ticari Borçlar 5 14.422.120 17.590.432 İlişkili Taraflara Ticari Borçlar 4 30.104 66.446 İlişkili Olmayan Taraflara Ticari Borçlar 14.392.016 17.523.986 Çalışanlara Sağlanan Faydalar Kapsamında Borçlar 14 1.341.491 1.174.583 Diğer Borçlar 6 13.436.935 - İlişkili Taraflara Diğer Borçlar 6 13.436.935 - Ertelenmiş Gelirler 15 2.037.381 1.352.161 Dönem Karı Vergi Yükümlülüğü 24-2.469.678 Kısa Vadeli Karşılıklar 688.026 455.593 Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Kısa Vadeli Karşılıklar 14 618.026 417.593 Diğer Kısa Vadeli Karşılıklar 12 70.000 38.000 Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler 16 3.768.107 3.314.719 ARA TOPLAM 42.518.698 26.597.204 Satış Amaçlı Sınıflandırılan Varlık Gruplarına İlişkin Yükümlülükler 23-564.684 Uzun Vadeli Yükümlülükler 1.703.216 1.112.180 Ticari Borçlar 5-240.000 Uzun Vadeli Karşılıklar 1.525.001 872.180 Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Uzun Vadeli Karşılıklar 14 1.525.001 872.180 Ertelenmiş Vergi Yükümlülüğü 24 178.215 - ÖZKAYNAKLAR 106.751.416 116.775.638 Ana Ortaklığa Ait Özkaynaklar 106.360.229 116.310.942 Ödenmiş Sermaye 17 40.000.000 40.000.000 Sermaye Düzeltme Farkları 17 1.584.621 1.584.621 Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler veya Giderler 14 (388.500) - Tanımlanmış Fayda Planları Yeniden Ölçüm Farkları (388.500) - Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılacak Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler veya Giderler (7.782) (44.806) Yabancı Para Çevrim Farkları (7.782) (44.806) Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler 17 15.722.489 13.519.428 Geçmiş Yıllar Kar/Zararları 35.781.274 15.971.060 Net Dönem Karı 13.668.127 45.280.639 Kontrol Gücü Olmayan Paylar 391.187 464.696 TOPLAM KAYNAKLAR 150.973.330 145.049.706 İlişikteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. 2
BAĞIMSIZ DENETİMDEN GEÇMİŞ 1 OCAK - 31 ARALIK 2015 DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE KAR VEYA ZARAR TABLOSU KAR VEYA ZARAR KISMI Cari Dönem Geçmiş Dönem 1 Ocak- 1 Ocak- Dipnot 2015 2014 Hasılat 18 144.484.002 177.158.557 Satışların Maliyeti (-) 18 (114.946.640) (103.739.247) BRÜT KAR/ZARAR 29.537.362 73.419.310 Genel Yönetim Giderleri (-) 19 (5.493.109) (5.545.374) Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri (-) 19 (6.957.602) (5.927.388) Araştırma ve Geliştirme Giderleri (-) 19 (2.458.419) (1.852.400) Esas Faaliyetlerden Diğer Gelirler 20 7.980.046 7.456.039 Esas Faaliyetlerden Diğer Giderler (-) 20 (5.734.859) (10.195.617) ESAS FAALİYET KARI 16.873.419 57.354.570 Yatırım Faliyetlerinden Gelirler 21 178.042 942.648 Yatırım Faliyetlerinden Giderler 21 (19.091) (581.549) FİNANSMAN GİDERİ ÖNCESİ FAALİYET KARI 17.032.370 57.715.669 Finansman Giderleri (-) 22 (1.496.086) (600.344) SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER VERGİ ÖNCESİ KARI 15.536.284 57.115.325 Sürdürülen faaliyetler vergi gelir/gideri (1.957.533) (11.869.962) Dönem Vergi Gideri 24 (1.873.069) (11.984.394) Ertelenmiş Vergi Gelir/Gideri 24 (84.464) 114.432 SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER DÖNEM KARI 13.578.751 45.245.363 DÖNEM KARI 13.578.751 45.245.363 Dönem Karının Dağılımı Kontrol Gücü Olmayan Paylar (89.376) (35.276) Ana Ortaklık Payları 13.668.127 45.280.639 13.578.751 45.245.363 Pay başına kazanç 25 0,34 1,13 İlişikteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. 3
BAĞIMSIZ DENETİMDEN GEÇMİŞ 1 OCAK - 31 ARALIK 2015 DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE DİĞER KAPSAMLI GELİR TABLOSU DİĞER KAPSAMLI GELİRLER Cari Dönem Geçmiş Dönem 1 Ocak- 1 Ocak- Dipnot 2015 2014 Dönem Karı 13.578.751 45.245.363 Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacaklar (388.500) - Tanımlanmış Fayda Planları Yeniden Ölçüm Kazançları/Kayıpları 14 (485.625) - Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak Diğer Kapsamlı Gelire İlişkin Vergiler 97.125 - Ertelenmiş Vergi Gideri/Geliri 24 97.125 - Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılacaklar 52.891 (67.775) Çevirim Farkları 52.891 (67.775) TOPLAM KAPSAMLI GELİR 13.243.142 45.177.588 Toplam Kapsamlı Gelirin Dağılımı Kontrol Gücü Olmayan Paylar (73.509) (55.608) Ana Ortaklık Payları 13.316.651 45.233.196 13.243.142 45.177.588 İlişikteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. 4
BAĞIMSIZ DENETİMDEN GEÇMİŞ 1 OCAK - 31 ARALIK 2015 DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE ÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOSU Ödenmiş Sermaye Sermaye düzeltmesi farkları Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler ve Giderler Yeniden Değerleme ve Ölçüm Kazanç / Kayıpları Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılacak Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler ve Giderler Yabancı Para Çevrim Farkları Geçmiş Yıllar Kar / Zararları Net Dönem Karı Ana Ortaklığa Ait Özkaynaklar Toplamı Kontrol Gücü Olmayan Paylar Özkaynaklar Toplamı 1 Ocak 2014 itibarıyla bakiyeler 40.000.000 1.584.621 4.798.581-2.637 (76.270) 70.945.237 117.254.806 520.304 117.775.110 Toplam kapsamlı gelir / (gider) - - - - (47.443) - 45.280.639 45.233.196 (55.608) 45.177.588 Temettüler - - - - - (45.004.000) - (45.004.000) - (45.004.000) Transferler - - 8.720.847 - - 62.224.390 (70.945.237) - - - Diğer (*) - - - - (1.173.060) - (1.173.060) (1.173.060) 31 Aralık 2014 itibarıyla bakiyeler 40.000.000 1.584.621 13.519.428 - (44.806) 15.971.060 45.280.639 116.310.942 464.696 116.775.638 Toplam kapsamlı gelir / (gider) - - - (388.500) 37.024-13.668.127 13.316.651 (73.509) 13.243.142 Temettüler (**) - - - - - (22.772.875) - (22.772.875) - (22.772.875) Transferler - - 2.203.061 - - 43.077.578 (45.280.639) - - - Diğer (*) - - - - - (494.489) - (494.489) - (494.489) 31 Aralık 2015 itibarıyla bakiyeler 40.000.000 1.584.621 15.722.489 (388.500) (7.782) 35.781.274 13.668.127 106.360.229 391.187 106.751.416 (*) 6111 sayılı kanun kapsamında stok affına ilişkin olarak Şirket ortağına 6 Nisan 2015 tarihinde 174.504 TL, 6 Temmuz 2015 tarihinde 165.140 TL ve 7 Ekim 2015 tarihinde 154.845 TL tutarında ödeme yapılmıştır (31 Aralık 2014: 1.173.060 TL). (**) Grup, 7 Nisan 2015 tarihinde gerçekleştirdiği Genel Kurul Toplantısı nda 2014 yılı net dağıtılabilir dönem karının 22.772.875 TL (Not: 3) tutarındaki kısmının temettü olarak ödenmesine karar vermiştir. Söz konusu temettünün 6.840.876 TL tutarındaki kısmı 1 Temmuz 2015 tarihinde ödenmiş olup, Ulusoy Ailesi ne Borsa İstanbul da işlem görmeyen paylarından dolayı yapılacak temettü ödemesinin tamamının faizsiz olarak 2016 yılı sonuna kadar yapılması planlanmaktadır (Not: 4). İlişikteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. 5
BAĞIMSIZ DENETİMDEN GEÇMİŞ 1 OCAK - 31 ARALIK 2015 DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE NAKİT AKIŞ TABLOSU Cari Dönem Geçmiş Dönem 1 Ocak- 1 Ocak- Dipnot 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 İşletme Faaliyetlerinden Elde Edilen Nakit Akışları Dönem Karı/Zararı 13.578.751 45.245.363 Dönem Net Karı/Zararı Mutabakatı ile İlgili Düzeltmeler - Vergi gideri / geliri ile ilgili düzeltmeler 24 1.957.533 11.869.962 - Faiz (gelirleri)/giderleri ile ilgili düzeltmeler 20-22 (726.961) (2.609.301) - Reeskont geliri / gideri ile ilgili düzeltmeler - net 20 (193.433) 352.194 - Maddi duran varlıkların elden çıkarılmasından kaynaklanan kayıp/kazançlar ile ilgili düzeltmeler 21 (129.951) (789.293) - Kullanılmamış izin karşılığı ile ilgili düzeltmeler 14 200.433 75.758 - Kredilerden kaynaklanan kur farkı (geliri) / gideri 22 968.521 12.004 - Fonksiyonel para birimi çevriminden kaynaklanan kur farkı 37.024 (47.443) - Şüpheli alacak gideri ile ilgili düzeltmeler 5 775.997 1.702.604 - Amortisman ve itfa payları ile ilgili düzeltmeler 9-10-11 3.062.692 1.941.523 - Kıdem tazminatı karşılığı ile ilgili düzeltmeler 14 793.591 432.153 - Dava karşılığı gideri ile ilgili düzeltmeler 12 32.000 (10.000) İşletme sermayesinde gerçekleşen değişimler - Ticari alacaklardaki (artış)/azalış ile ilgili düzeltmeler 10.328.739 453.718 - Stoklardaki (artış)/azalış ile ilgili düzeltmeler (11.509.007) (3.984.474) - Diğer alacaklar ve dönen varlıklardaki (artış)/azalış ile ilgili düzeltmeler (769.028) (3.018.488) - Ticari borçlardaki artış/(azalış) ile ilgili düzeltmeler (3.902.801) (568.794) - Peşin ödenmiş giderlerdeki artış / (azalış) ile ilgili düzeltmeler 2.961.655 (3.414.460) - Diğer borçlar ve gider tahakkuklarındaki artış/(azalış) ile ilgili düzeltmeler 620.296 (1.414.930) - Ertelenmiş gelirlerdeki artış / (azalış) ile ilgili düzeltmeler 685.220 (6.957.798) Faaliyetlerden Elde Edilen Nakit Akışları 18.771.271 39.270.298 Ödenen faiz 22 (194.905) (19.370) Alınan faiz 20 921.866 2.628.671 Ödenen gelir vergisi 24 (4.342.747) (14.431.260) Ödenen kıdem tazminatı 14 (626.395) (184.153) Diğer nakit çıkışları 26 (231.819) - 14.297.271 27.264.186 İlişikteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. 6
BAĞIMSIZ DENETİMDEN GEÇMİŞ 1 OCAK - 31 ARALIK 2015 DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE NAKİT AKIŞ TABLOSU Yatırım Faaliyetlerinden Kaynaklanan Nakit Akışları Cari Dönem Geçmiş Dönem 1 Ocak- 1 Ocak- Dipnot 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Maddi duran varlık satışından elde edilen nakit 198.513 2.025.918 Maddi ve maddi olmayan duran varlık alımı amacıyla yapılan ödemeler 9-10 (17.031.399) (12.624.209) Yatırım amaçlı gayrimenkul satışından elde edilen nakit 103.400 388.955 Finansman Faaliyetlerinden Nakit Akışları (16.729.486) (10.209.336) Alınan krediler 17.367.408 10.701.092 Kredi geri ödemeleri (11.751.329) (11.117.478) Ödenen Temettüler (6.840.876) (45.004.000) (1.224.797) (45.420.386) Nakit ve Nakit Benzerlerindeki Net Artış/(Azalış) (3.657.012) (28.365.536) Dönem Başı Nakit ve Nakit Benzerleri 29 17.674.396 46.039.932 Dönem Sonu Nakit ve Nakit Benzerleri 29 14.017.384 17.674.396 İlişikteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. 7
1. GRUP UN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU Ulusoy Elektrik İmalat Taahhüt ve Ticaret A.Ş. ( Şirket ) 1985 yılında Ankara, Türkiye de kurulmuştur. Şirket in adresi ve başlıca faaliyet merkezi 1.Organize Sanayi Bölgesi Oğuz Cad. No: 6 Sincan, Ankara dır. Şirket tesislerinde hava yalıtımlı modüler hücreler, trafo, metal-clad hücreler, havai hat ürünleri olan otomatik yük ayırıcısı ve otomatik tekrar kapamalı kesici, komple gaz yalıtımlı hücreler, monoblok beton köşkler, alçak ve orta gerilim kablo aksesuarları üretilmektedir. Şirket, Sermaye Piyasası Kurulu na ( SPK ) kayıtlıdır ve 31 Aralık 2015 itibarıyla, Şirket hisselerinin %30 u Borsa İstanbul da işlem görmektedir. Şirket üretim faaliyetlerini 56.000 m² si kapalı olmak üzere, toplamda 83.000 m² lik alanda gerçekleştirmektedir. Şirket in Ankara Organize Sanayi Bölgesi nde 30.000 m² si kapalı alan olmak üzere, toplamda 53.000 m² lik fabrika yatırımlarından, beton köşk fabrikası 13 Mayıs 2015 ve trafo fabrikası 30 Kasım 2015 tarihinde tamamlanarak işletmeye alınmıştır. Şirket in 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla toplam çalışan sayısı 492 kişidir ( 31 Aralık 2014: 479). Şirket in ana ortağı ile esas kontrolü elinde tutan taraf Ulusoy Ailesi dir. Şirket in Cezayir de ve pazarlama sektöründe faaliyet gösteren bağlı ortaklığı Sarl UE Algeria, 15 Ekim 2009 tarihinde kurulmuştur. Şirket in diğer bağlı ortaklığı olan ve elinde 4,18 MW lık elektrik üretim lisansı bulunduran Bozat Elektrik Üretim A.Ş. 2008 yılında kurulmuştur. Söz konusu tesisin geçici kabulü 17 Ekim 2014 te yapılmış olup bu tarihten itibaren elektrik üretimine ve satışına devam edilmektedir. Şirket ve bağlı ortaklıkları, Sarl UE Algeria ve Bozat Elektrik Üretim A.Ş. birlikte Grup olarak anılacaktır. Konsolidasyona dâhil edilen şirketlerin, esas faaliyet alanları ve Şirket in hisse oranları aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Şirket İsmi Faaliyet Alanı Hisse oranı (%) Sarl UE Algeria Pazarlama 70 70 Bozat Elektrik Üretim A.Ş. (*) Elektrik üretim ve satış 100 100 (*) 31 Aralık 2014 tarihi itibarıyla ekli konsolide finansal tablolarda Satış Amaçlı Sınıflandırılan Duran Varlıklar altında gösterilen Bozat Elektrik Üretim A.Ş., 2015 yılı içerisinde somut bir satış fırsatı olmamasından ötürü satışından vazgeçilerek Grup yönetimi tarafından 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla satış amaçlı sınıflandırılan duran varlıklardan çıkarılmıştır (Not:23). Şirket in uzun vadeli finansal yatırımları içinde yer alan iştirak Sarl Eldis ile Endonezya da pazarlama ve üretim faaliyetlerinde bulunmak amacıyla kurulan PT Ulusoy Electric Indonesia ve PT Ulusoy Electric Industry bağlı ortaklıkları henüz faaliyete geçmemelerinden ve konsolide finansal tabloları önemli düzeyde etkilememeleri sebebiyle konsolidasyona dahil edilmemiştir. Sarl Eldis in faaliyetlerine ilişkin belirsizlikten ötürü 31 Aralık 2015 ve 31 Aralık 2014 tarihleri itibarıyla bu şirketteki paylar için değer düşüklüğü karşılığı ayrılmıştır (Not: 26). Grup yönetimi Ağustos 2014 içerisinde Sarl Eldis teki payların devrine ilişkin bir protokol imzalamıştır. 8
1. GRUP UN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU (devamı) Konsolide finansal tabloların onaylanması: Bu 1 Ocak 31 Aralık 2015 dönemine ait konsolide finansal tablolar Yönetim Kurulu tarafından onaylanmış ve 8 Mart 2016 tarihinde yayınlanması için yetki verilmiştir. Yönetim Kurulu ve Genel Kurul dışındakilerin konsolide finansal tabloları değiştirme yetkisi bulunmamaktadır. 2. KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR 2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar TMS ye Uygunluk Beyanı Şirket ve Türkiye de yerleşik bağlı ortaklıklığı, yasal defterlerini ve kanuni finansal tablolarını Türk Ticaret Kanunu ( TTK ) ve vergi mevzuatınca belirlenen muhasebe ilkelerine uygun olarak tutmakta ve hazırlamaktadır. Sarl UE Algeria Cezayir de kayıtlı olup muhasebe kayıtlarını Cezayir de geçerli olan muhasebe standartlarına göre, Cezayir Dinarı bazında hazırlamaktadır. İlişikteki konsolide finansal tablolar Sermaye Piyasası Kurulu nun ( SPK ) 13 Haziran 2013 tarih ve 28676 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Seri II, 14.1 No lu Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği ( Tebliğ ) hükümlerine uygun olarak hazırlanmış olup Tebliğin 5. Maddesine istinaden Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu ( KGK ) tarafından yürürlüğe konulmuş olan Türkiye Muhasebe Standartları ile bunlara ilişkin ek ve yorumları ( TMS ) esas alınmıştır. Ayrıca konsolide finansal tablolar ve dipnotlar SPK tarafından 7 Haziran 2013 tarihli duyuru ile açıklanan formatlara uygun olarak sunulmuştur. Konsolide finansal tablolar tarihi maliyet esasına göre hazırlanmaktadır. Tarihi maliyetin belirlenmesinde, genellikle varlıklar için ödenen tutarın gerçeğe uygun değeri esas alınmaktadır. Kullanılan Para Birimi Grup un her işletmesinin kendi finansal tabloları faaliyette bulundukları temel ekonomik çevrede geçerli olan para birimi (fonksiyonel para birimi) ile sunulmuştur. Her işletmenin finansal durumu ve faaliyet sonuçları, Şirket in geçerli para birimi olan ve konsolide finansal tablolar için sunum para birimi olan Türk Lirası cinsinden ifade edilmiştir. Grup un ileride bahsedilen bağlı ortaklıkları, fonksiyonel para birimi olarak operasyonlarını önemli derecede etkileyen veya üzerinde etkisi olan ve bu grupla ilgili olay ve durumların ekonomik önemini yansıtan para birimlerini kullanmaktadırlar. Bu kapsamda Sarl UE Algeria, Cezayir Dinarı kullanmaktadır. TMS 21 e göre Cezayir Dinarı cinsinden bilanço kalemleri (sermaye hesapları hariç) bilanço tarihinde geçerli olan alış kuru ile (31 Aralık 2015: 1 DNR = 0,0271 TL, 31 Aralık 2014: 1 DNR = 0,0264 TL, gelir tablosu kalemleri ise aylık ortalama alış kurları ile TL ye dönüştürülerek konsolidasyona dahil edilmiştir. Özsermaye hesaplarından sermaye tarihsel nominal değeri ile taşınmakta olup, buna ilişkin çevrim farkları ile bilanço ve gelir tablosunun TL ye çeviriminden kaynaklanan çevrim farkları özsermaye içerisinde yabancı para çevrim farkları hesabında muhasebeleştirilmektedir. 9
2. KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) 2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar (devamı) Yüksek enflasyon dönemlerinde finansal tabloların düzeltilmesi SPK nın 17 Mart 2005 tarih ve 11/367 sayılı kararı uyarınca, Türkiye'de faaliyette bulunan ve SPK Muhasebe Standartları'na uygun olarak finansal tablo hazırlayan şirketler için, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere enflasyon muhasebesi uygulamasına son verilmiştir. Buna istinaden, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren 29 No lu Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Standardı ( TMS 29 ) uygulanmamıştır. Karşılaştırmalı Bilgiler ve Önceki Dönem Tarihli Finansal Tablolarının Düzeltilmesi Mali durum ve performans trendlerinin tespitine imkan vermek üzere, Grup un konsolide finansal tabloları önceki dönemle karşılaştırmalı olarak hazırlanmaktadır. Cari dönem konsolide finansal tabloların sunumu ile uygunluk sağlanması açısından karşılaştırmalı bilgiler gerekli görüldüğünde yeniden sınıflandırılır ve önemli farklılıklar açıklanır. Grup un 31 Aralık 2015 itibarıyla, Bozat Elektrik Üretim A.Ş. nin Satış Amaçlı Sınıflandırılan Duran Varlıklar dan çıkarılması kararı neticesinde 2014 yılında Durdurulan Faaliyetlerden Dönem Karı/Zararı altında gösterilen (499.415) TL dönem zararı, aşağıda sunulan sınıflamalar çerçevesinde sürdürülen faaliyetlerde gösterilmiştir. Yapılan bu sınıflamaların kar veya zarar tablosuna net etkisi bulunmamaktadır. Konsolide Kar Veya Zarar Tablosu Önceden Yeniden raporlanan sınıflandırılmış 1 Ocak- 1 Ocak- 2014 2014 Fark Hasılat 177.026.602 177.158.557 (131.955) Genel Yönetim Giderleri (-) (5.231.614) (5.545.374) 313.760 Yatırım Faliyetlerinden Gelirler 933.734 942.648 (8.914) Finansman Giderleri (-) (453.242) (600.344) 147.102 Ertelenmiş Vergi Gelir/Gideri 293.854 114.432 179.422 Durdurulan Faaliyetlerden Dönem Karı/Zararı (499.415) - 499.415 172.069.919 172.069.919-10
2. KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) 2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar (devamı) Konsolidasyona İlişkin Esaslar Bağlı Ortaklıklar: 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibarıyla Şirket in bağlı ortaklıklarının detayı aşağıdaki gibidir: Grup'un sermayedeki pay oranı ve oy kullanma hakkı oranı (%) Bağlı Ortaklıklar Ana faaliyeti Kuruluş ve faaliyet yeri 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Sarl UE Algeria Pazarlama Cezayir 70 70 Bozat Elektrik Üretim A.Ş. (Not:1) Elektrik üretim ve satış Türkiye 100 100 Konsolide finansal tablolar Şirket ve Şirket in bağlı ortaklıkları tarafından kontrol edilen işletmelerin finansal tablolarını kapsar. Kontrol, bir işletmenin faaliyetlerinden fayda elde etmek amacıyla finansal ve operasyonel politikaları üzerinde kontrol gücünün olması ile sağlanır. Yıl içinde satın alınan veya elden çıkarılan bağlı ortaklıkların sonuçları, satın alım tarihinden sonra veya elden çıkarma tarihine kadar konsolide kapsamlı gelir tablosuna dahil edilir. Kontrol gücü olmayan paylar ters bakiye ile sonuçlansa dahi, toplam kapsamlı gelir ana ortaklık hissedarlarına ve kontrol gücü olmayan paylara aktarılır. Gerekli olması halinde, Grup un izlediği muhasebe politikalarıyla aynı olması amacıyla bağlı ortaklıkların finansal tablolarında muhasebe politikalarıyla ilgili düzeltmeler yapılmıştır. Tüm grup içi işlemler, bakiyeler, gelir ve giderler konsolidasyonda elimine edilir. 2.2 Muhasebe Politikalarındaki Değişiklikler Muhasebe politikalarında yapılan önemli değişiklikler geriye dönük olarak uygulanmakta ve önceki dönem finansal tabloları yeniden düzenlenmektedir. Grup un cari yıl içerisinde muhasebe politikalarında önemli bir değişikliği olmamıştır. 2.3 Muhasebe Tahminlerindeki Değişiklikler ve Hatalar Muhasebe tahminlerindeki değişiklikler, yalnızca bir döneme ilişkin ise, değişikliğin yapıldığı cari dönemde, gelecek dönemlere ilişkin ise, hem değişikliğin yapıldığı dönemde hem de gelecek dönemlerde, ileriye yönelik olarak uygulanır. Grup un cari yıl içerisinde muhasebe tahminlerinde önemli bir değişikliği olmamıştır. 11
2. KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) 2.4 Yeni ve Revize Edilmiş Türkiye Muhasebe Standartları a) Konsolide finansal tablolarda raporlanan tutarları ve dipnotları etkileyen TMS de yapılan değişiklikler Bulunmamaktadır. b) 2015 yılından itibaren geçerli olup, Grup un konsolide finansal tablolarını etkilemeyen standartlar, mevcut standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar TMS 19 (Değişiklikler) Çalışanlara Sağlanan Faydalar 1 2010-2012 Dönemine İlişkin Yıllık TFRS 2, TFRS 3, TFRS 8, TFRS 13, TMS 16 ve TMS 38, İyileştirmeler TMS 24, TFRS 9, TMS 37, TMS 39 1 2011-2013 Dönemine İlişkin Yıllık İyileştirmeler TFRS 3, TFRS 13, TMS 40 1 1 30 Haziran 2014 tarihinden sonra başlayan hesap dönemlerinden itibaren geçerlidir. TMS 19 (Değişiklikler) Çalışanlara Sağlanan Faydalar Bu değişiklik çalışanların veya üçüncü kişilerin yaptığı katkıların hizmete bağlı olmaları durumunda hizmet dönemleri ile nasıl ilişkilendirileceğine açıklık getirmektedir. Ayrıca, katkı tutarının hizmet yılından bağımsız olması durumunda, işletmenin bu tür katkıları hizmetin sunulduğu döneme ilişkin hizmet maliyetinden azalış şeklinde muhasebeleştirilmesine izin verilir. 2010-2012 Dönemine İlişkin Yıllık İyileştirmeler TFRS 2: Bu değişiklik hakediş koşulu ve piyasa koşulu tanımlarını değiştirirken performans koşulu ve hizmet koşulu tanımlarını getirmektedir. TFRS 3: Bu değişiklik ile koşullu bedel her bir raporlama tarihinde gerçeğe uygun değeriyle ölçülür. TFRS 8: Bu değişiklikler birleştirme kriterlerinin faaliyet bölümlerine uygulanmasında yönetim tarafından yapılan değerlendirmelerin açıklanmasını zorunlu kılar ve bölüm varlıkları toplamının işletme varlıkları toplamı ile mutabakatının ancak bölüm varlıklarının raporlanması durumunda gerektiğini belirtir. TFRS 13: Bu değişiklik, TFRS 9 ve TMS 39 a getirilen değişikliklerin bazı kısa vadeli alacaklar ve borçların iskonto edilmeden ölçülebilmesini değiştirmediğine açıklık getirir. TMS 16 ve TMS 38: Bu değişiklik ile bir maddi duran varlık kalemi yeniden değerleme işlemine tabi tutulduğunda, varlığın defter değerinin yeniden değerlenmiş tutarına göre düzeltilir. TMS 24: Bu değişiklik işletmenin diğer bir işletmeden kilit yönetici personel hizmetleri alması durumunda bu yöneticilere ödenmiş veya ödenecek tazminatların açıklanması gerektiğine açıklık getirir. 2010-2012 Dönemine İlişkin Yıllık İyileştirmeler sırasıyla TFRS 9, TMS 37 ve TMS 39 standartlarının da ilgili yerlerinde değişikliklere yol açmıştır. 12
2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) 2.4 Yeni ve Revize Edilmiş Türkiye Muhasebe Standartları (devamı) b) 2015 yılından itibaren geçerli olup, Grup un konsolide finansal tablolarını etkilemeyen standartlar, mevcut standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar (devamı) 2011-2013 Dönemine İlişkin Yıllık İyileştirmeler TFRS 3: Bu değişiklik müşterek anlaşmanın kendi finansal tablolarında müşterek anlaşma oluşumunun muhasebeleştirilmesinin TFRS 3 kapsamı dışında olduğuna açıklık getirir. TFRS 13: Bu değişiklik, 52 nci paragraftaki istisnanın kapsamına açıklık getirir. TMS 40: Bu değişiklik bir gayrimenkulün yatırım amaçlı gayrimenkul veya sahibi tarafından kullanılan gayrimenkul olarak sınıflandırılması konusunda TFRS 3 ve TMS 40 arasındaki ilişkiye açıklık getirir. c) Henüz yürürlüğe girmemiş standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar Grup henüz yürürlüğe girmemiş aşağıdaki standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen aşağıdaki değişiklik ve yorumları henüz uygulamamıştır: TFRS 9 TFRS 9 ve TFRS 7 (Değişiklikler) TMS 16 ve TMS 38 (Değişiklikler) TMS 16 ve TMS 41 (Değişiklikler) ile TMS 1, TMS 17, TMS 23, TMS 36 ve TMS 40 (Değişiklikler) TFRS 11 ve TFRS 1 (Değişiklikler) Finansal Araçlar TFRS 9 ve Geçiş Açıklamaları için Zorunlu Yürürlük Tarihi Amortisman ve İtfa Payları İçin Uygulanabilir Olan Yöntemlerin Açıklanması 1 Tarımsal Faaliyetler: Taşıyıcı Bitkiler 1 Müşterek Faaliyetlerde Edinilen Payların Muhasebeleştirilmesi 1 2011-2013 Dönemine İlişkin Yıllık İyileştirmeler TFRS 1 2 TMS 1 (Değişiklikler) Açıklama Hükümleri 2 2012-2014 Dönemine İlişkin Yıllık İyileştirmeler TFRS 5, TFRS 7, TMS 34, TMS 19 2 TMS 27 (Değişiklikler) Bireysel Finansal Tablolarda Özkaynak Yöntemi 2 TFRS 10 ve TMS 28 (Değişiklikler) Yatırımcı ile İştirak veya İş Ortaklığı Arasındaki Varlık Satışları veya Ayni Sermaye Katkıları 2 TFRS 10, TFRS 12 ve TMS 28 Yatırım İşletmeleri: Konsolidasyon İstisnalarının (Değişiklikler) Uygulanması 2 TFRS 14 Düzenlemeye Dayalı Erteleme Hesapları 2 1 31 Aralık 2015 tarihinden sonra başlayan hesap dönemlerinden itibaren geçerlidir. 2 1 Ocak 2016 tarihinden sonra başlayan hesap dönemlerinden itibaren geçerlidir. 13
2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) 2.4 Yeni ve Revize Edilmiş Türkiye Muhasebe Standartları (devamı) c) Henüz yürürlüğe girmemiş standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar (devamı) TFRS 9 Finansal Araçlar Kasım 2009 da yayınlanan TFRS 9 finansal varlıkların sınıflandırılması ve ölçümü ile ilgili yeni zorunluluklar getirmektedir. Ekim 2010 da değişiklik yapılan TFRS 9 finansal yükümlülüklerin sınıflandırılması ve ölçümü ve kayıtlardan çıkarılması ile ilgili değişiklikleri içermektedir. TFRS 9 ve TFRS 7 (Değişiklikler) TFRS 9 ve Geçiş Açıklamaları için Zorunlu Yürürlük Tarihi TFRS 9 un zorunlu uygulama tarihi 1 Ocak 2018 tarihinden önce olmamak kaydıyla ertelenmiştir. TMS 16 ve TMS 38 (Değişiklikler) Amortisman ve İtfa Payları İçin Uygulanabilir Olan Yöntemlerin Açıklanması Bu değişiklik, maddi duran varlıklar için bir varlığın kullanımı sonucunda oluşan faaliyetlerden elde edilen gelire dayalı amortisman yönteminin kullanılmasının uygun olmadığına açıklık getirirken, aksi ispat edilene kadar hukuken geçerli öngörü olan ve yalnızca maddi olmayan duran bir varlığın gelir ölçümü olarak ifade edildiği nadir durumlarda ya da maddi olmayan duran varlıktan elde edilen gelir ile ekonomik faydaların birbiriyle yakından ilişkili olduğunun kanıtlandığı durumlarda maddi olmayan duran varlıklar için bir varlığın kullanımı sonucunda oluşan faaliyetlerden elde edilen gelire dayalı itfa yönteminin kullanılmasının uygun olmadığı görüşünü de ileri sürmüştür. Bu değişiklik ayrıca bir varlığın kullanılması sonucunda üretilen bir kalemin gelecek dönemlerde satış fiyatında beklenen düşüşlerin bir varlığın, teknolojik ya da ticari bakımdan eskime beklentisini işaret edebileceği ve sonrasında varlığa ilişkin gelecekteki ekonomik faydalarda düşüşün göstergesi olabileceği konusuna değinen açıklamalara da yer verir. TMS 16 ve TMS 41 (Değişiklikler) ile TMS 1, TMS 17, TMS 23, TMS 36 ve TMS 40 (Değişiklikler) Tarımsal Faaliyetler: Taşıyıcı Bitkiler Bu standart, taşıyıcı bitkilerin, TMS 41 standardı yerine, maddi duran varlıklar sınıflandırması altında, ilk muhasebeleştirme kaydı sonrasında maliyet ya da yeniden değerleme esasına göre ölçülmesine imkan sağlayacak şekilde TMS 16 standardı kapsamında ele alınmasını belirtir. Bu standartta ayrıca taşıyıcı bitki tarımsal ürünlerin üretimi veya temini için kullanılan, bir dönemden fazla ürün vermesi beklenen ve önemsiz kalıntı satışları dışında tarımsal ürün olarak satılma olasılığının çok düşük olduğu yaşayan bir bitki olarak tanımlanmıştır. Bu standartta taşıyıcı bitkilerden yetiştirilen ürünlerin TMS 41 standardının kapsamında olduğu da belirtilmektedir. TMS 16 ve TMS 41 de yapılan bu değişiklikler sırasıyla TMS 1, TMS 17, TMS 23, TMS 36 ve TMS 40 standartlarının da ilgili yerlerinde değişikliklere yol açmıştır. 14
2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) 2.4 Yeni ve Revize Edilmiş Türkiye Muhasebe Standartları (devamı) c) Henüz yürürlüğe girmemiş standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar (devamı) TFRS 11 ve TFRS 1 (Değişiklikler) Müşterek Faaliyetlerde Edinilen Payların Muhasebeleştirilmesi Bu standart, işletme teşkil eden müşterek bir faaliyette pay edinen işletmenin: TFRS 11 de belirtilen kurallara aykırı olanlar haricinde, TFRS 3 ve diğer TMS lerde yer alan işletme birleşmeleriyle ilgili tüm muhasebeleştirme işlemlerinin uygulaması, ve TFRS 3 ve diğer TMS ler uyarınca işletme birleşmelerine ilişkin açıklanması gereken bilgileri açıklamasını öngörür. TFRS 11 de yapılan bu değişiklik TFRS 1 standardının da ilgili yerlerinde değişikliklere yol açmıştır. 2011-2013 Dönemine İlişkin Yıllık İyileştirmeler TFRS 1: Bu değişiklik işletmenin TMS yi ilk defa uygulaması durumunda TMS lerin hangi versiyonlarının kullanılacağı konusuna açıklık getirir. TMS 1 (Değişiklikler) Açıklama Hükümleri Bu değişiklikler; finansal tablo hazırlayıcılarının finansal raporlarını sunmalarına ilişkin olarak farkında olunan zorunluluk alanlarında dar odaklı iyileştirmeler içermektedir. 2012-2014 Dönemine İlişkin Yıllık İyileştirmeler TFRS 5: Satış amaçlı elde tutulan bir duran varlığın ortaklara dağıtım amacıyla elde tutulan duran varlığa sınıflandığı ya da tam tersinin olduğu durumlara ve bir varlığın ortaklara dağıtım amacıyla elde tutulan olarak sınıflandırılmasına son verildiği durumlara ilişkin ilave açıklamalar getirmektedir. TFRS 7: Bir hizmet sözleşmesinin devredilen bir varlığın devamı olup olmadığı ve ara dönem finansal tablo açıklamalarındaki mahsuplaştırma işlemi konusuna netlik getirmek amacıyla ilave bilgi verir. TMS 34: Bilginin ara dönem finansal raporda başka bir bölümde açıklanmasına açıklık getirmektedir. 2012-2014 Dönemine İlişkin Yıllık İyileştirmeler TMS 19 standardının da ilgili yerlerinde değişikliklere yol açmıştır. 15
2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) 2.4 Yeni ve Revize Edilmiş Türkiye Muhasebe Standartları (devamı) c) Henüz yürürlüğe girmemiş standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar (devamı) 2012-2014 Dönemine İlişkin Yıllık İyileştirmeler (devamı) TMS 27 (Değişiklikler) Bireysel Finansal Tablolarda Özkaynak Yöntemi Bu değişiklik işletmelerin bireysel finansal tablolarında bağlı ortaklıklar ve iştiraklerdeki yatırımların muhasebeleştirilmesinde özkaynak yönteminin kullanılması seçeneğine izin vermektedir. TFRS 10 ve TMS 28 (Değişiklikler) Yatırımcı ile İştirak veya İş Ortaklığı Arasındaki Varlık Satışları veya Ayni Sermaye Katkıları Bu değişiklik ile bir yatırımcı ile iştirak veya iş ortaklığı arasındaki varlık satışları veya ayni sermaye katkılarından kaynaklanan kazanç veya kayıpların tamamının yatırımcı tarafından muhasebeleştirilmesi gerektiği açıklığa kavuşturulmuştur. TFRS 10, TFRS 12 ve TMS 28 (Değişiklikler) Yatırım İşletmeleri: Konsolidasyon İstisnalarının Uygulanması Bu değişiklik, yatırım işletmelerinin konsolidasyon istisnasını uygulamaları sırasında ortaya çıkan sorunlara aşağıdaki şekilde açıklık getirir: Ara şirket için konsolide finansal tablo hazırlanmasına ilişkin istisnai durum, bir yatırım işletmesinin tüm bağlı ortaklıklarını gerçeğe uygun değer üzerinden değerlediği hallerde dahi, yatırım işletmesinin bağlı ortaklığı olan ana şirket için geçerlidir. Ana şirketin yatırım faaliyetleri ile ilgili olarak hizmet sunan bir bağlı ortaklığın yatırım işletmesi olması halinde, bu bağlı ortaklık konsolidasyona dahil edilmemelidir. Bir iştirakin ya da iş ortaklığının özkaynak yöntemine göre muhasebeleştirildiği hallerde, yatırım işletmesinde yatırım işletmesi amacı gütmeyen bir yatırımcı iştirakteki ya da iş ortaklığındaki payları için uyguladığı gerçeğe uygun değer ölçümünü kullanmaya devam edebilir. Tüm iştiraklerini gerçeğe uygun değerden ölçen bir yatırım işletmesi, yatırım işletmelerine ilişkin olarak TFRS 12 standardında belirtilen açıklamaları sunar. TFRS 14 Düzenlemeye Dayalı Erteleme Hesapları TFRS 14 Düzenlemeye Dayalı Erteleme Hesapları standardı uyarınca Türkiye Finansal Raporlama Standartlarını ilk defa uygulayacak bir işletmenin, belirli değişiklikler dahilinde, düzenlemeye dayalı erteleme hesaplarını hem TFRS lere göre hazırlayacağı ilk finansal tablolarında hem de sonraki dönem finansal tablolarında önceki dönemde uyguladığı genel kabul görmüş muhasebe standartlarına göre muhasebeleştirmeye devam etmesine izin verilir. TFRS 14, TFRS 1 standardının da ilgili yerlerinde değişikliklere yol açmıştır. Söz konusu standart, değişiklik ve iyileştirmelerin Grup un konsolide finansal durumu ve performansı üzerindeki muhtemel etkileri değerlendirilmektedir. 16
2. KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) 2.5 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı) Hasılat Gelirler, tahsil edilmiş veya edilecek olan alacak tutarının gerçeğe uygun değeri üzerinden ölçülür. Net satışlar, malların satış tutarından tahmini ve gerçekleşmiş iade, indirim, komisyon, ciro primleri ve satış ile ilgili vergilerin düşülmesi suretiyle gösterilmiştir. Malların satışı: Malların satışından elde edilen gelir, aşağıdaki şartların tamamı yerine getirildiğinde muhasebeleştirilir: Grup un mülkiyetle ilgili tüm önemli riskleri ve kazanımları alıcıya devretmesi, Grup un mülkiyetle ilişkilendirilen ve süregelen bir idari katılımının ve satılan mallar üzerinde etkin bir kontrolünün olmaması, Gelir tutarının güvenilir bir şekilde ölçülmesi, İşlemle ilişkili ekonomik faydaların işletmeye akışının olası olması ve İşlemden kaynaklanan ya da kaynaklanacak maliyetlerin güvenilir bir şekilde ölçülmesi. Hizmet sunumu: Hizmet sunum sözleşmesinden elde edilen gelir, sözleşmenin tamamlanma aşamasına göre muhasebeleştirilir. Sözleşmenin tamamlanma aşaması aşağıdaki şekilde belirlenir: Kurulum ücretleri, kurulumun tamamlanma aşamasına göre muhasebeleştirilir. Tamamlanma aşaması, bilanço tarihi itibarıyla geçen sürenin, kurulumun tamamlanması için tahmin edilen toplam süreye oranı olarak belirlenir, Satılan malların fiyatlarına dahil edilen hizmet ücretleri, önceki mal satışlarında sağlanan hizmetlerin sayısı göz önünde bulundurularak, satılan mallara ilişkin sunulan hizmetin toplam maliyetine göre muhasebeleştirilir ve Harcanan süreye bağlı olan sözleşmelerden elde edilen gelir, çalışma saatleri ve doğrudan giderler oluştukça sözleşme ücretleri üzerinden muhasebeleştirilir. Faiz geliri Faiz geliri, kalan anapara bakiyesi ile beklenen ömrü boyunca ilgili finansal varlıktan elde edilecek tahmini nakit girişlerini söz konusu varlığın kayıtlı değerine indirgeyen efektif faiz oranı nispetinde ilgili dönemde tahakkuk ettirilir. Kira geliri: Gayrimenkullerden elde edilen kira geliri, ilgili kiralama sözleşmesi boyunca doğrusal yönteme göre muhasebeleştirilir. 17
2. KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) 2.5 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı) İlişkili Taraflar İlişkili taraflar, finansal tablolarını hazırlayan işletmeyle (raporlayan işletme) ilişkili olan kişi veya işletmedir. a) Bir kişi veya bu kişinin yakın ailesinin bir üyesi, aşağıdaki durumlarda raporlayan işletmeyle ilişkili sayılır: Söz konusu kişinin, (b) i. raporlayan işletme üzerinde kontrol veya müşterek kontrol gücüne sahip olması durumunda, ii. raporlayan işletme üzerinde önemli etkiye sahip olması durumunda, iii. raporlayan işletmenin veya raporlayan işletmenin bir ana ortaklığının kilit yönetici personelinin bir üyesi olması durumunda. Aşağıdaki koşullardan herhangi birinin mevcut olması halinde işletme raporlayan işletme ile ilişkili sayılır: i. İşletme ve raporlayan işletmenin aynı grubun üyesi olması halinde (yani her bir ana ortaklık, bağlı ortaklık ve diğer bağlı ortaklık diğerleri ile ilişkilidir). ii. iii. iv. İşletmenin, diğer işletmenin (veya diğer işletmenin de üyesi olduğu bir grubun üyesinin) iştiraki ya da iş ortaklığı olması halinde. Her iki işletmenin de aynı bir üçüncü tarafın iş ortaklığı olması halinde. İşletmelerden birinin üçüncü bir işletmenin iş ortaklığı olması ve diğer işletmenin söz konusu üçüncü işletmenin iştiraki olması halinde. v. İşletmenin, raporlayan işletmenin ya da raporlayan işletmeyle ilişkili olan bir işletmenin çalışanlarına ilişkin olarak işten ayrılma sonrasında sağlanan fayda plânlarının olması halinde. Raporlayan işletmenin kendisinin böyle bir plânının olması halinde, sponsor olan işverenler de raporlayan işletme ile ilişkilidir. vi. vii. İşletmenin (a) maddesinde tanımlanan bir kişi tarafından kontrol veya müştereken kontrol edilmesi halinde. (a) maddesinin (i) bendinde tanımlanan bir kişinin işletme üzerinde önemli etkisinin bulunması veya söz konusu işletmenin (ya da bu işletmenin ana ortaklığının) kilit yönetici personelinin bir üyesi olması halinde. İlişkili tarafla yapılan işlem raporlayan işletme ile ilişkili bir taraf arasında kaynakların, hizmetlerin ya da yükümlülüklerin, bir bedel karşılığı olup olmadığına bakılmaksızın transferidir. Stoklar Stoklar, maliyetin ya da net gerçekleşebilir değerin düşük olanı ile değerlenmektedir. Sabit ve değişken genel üretim giderlerinin bir kısmını da içeren maliyetler stokların bağlı bulunduğu sınıfa uygun olan yönteme göre ve çoğunlukla ağırlıklı ortalama yöntemine göre değerlenir. Net gerçekleşebilir değer, olağan ticari faaliyet içerisinde oluşan tahmini satış fiyatından tahmini tamamlanma maliyeti ile satışı gerçekleştirmek için yüklenilmesi gereken tahmini maliyetlerin toplamının indirilmesiyle elde edilir. Stokların net gerçekleşebilir değeri maliyetinin altına düştüğünde, stoklar net gerçekleşebilir değerine indirgenir ve değer düşüklüğü oluştuğu yılda gelir tablosuna gider olarak yansıtılır. Daha önce stokların net gerçekleşebilir değere indirgenmesine neden olan koşulların geçerliliğini kaybetmesi veya değişen ekonomik koşullar nedeniyle net gerçekleşebilir değerde artış olduğu kanıtlandığı durumlarda, ayrılan değer düşüklüğü karşılığı iptal edilir. İptal edilen tutar önceden ayrılan değer düşüklüğü tutarı ile sınırlıdır. 18
2. KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) 2.5 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı) Maddi Duran Varlıklar Maddi duran varlıklar, maliyet değerlerinden birikmiş amortisman ve birikmiş değer düşüklükleri düşüldükten sonraki tutar üzerinden gösterilirler. Arazi ve arsalar amortismana tabi tutulmazlar ve maliyet değerlerinden birikmiş değer düşüklükleri düşüldükten sonraki tutar üzerinden gösterilirler. Kiralama veya idari amaçlı ya da halihazırda belirlenmemiş olan diğer amaçlar doğrultusunda inşa edilme aşamasındaki varlıklar, maliyet değerlerinden varsa değer düşüklüğü kaybı düşülerek gösterilirler. Maliyete yasal harçlar da dahil edilir. Kullanıma ve satışa hazır hale getirilmesi önemli ölçüde zaman isteyen varlıklar söz konusu olduğunda, borçlanma maliyetleri aktifleştirilir. Bu varlıkların inşaası bittiğinde ve kullanıma hazır hale geldiklerinde ilgili maddi duran varlık kalemine sınıflandırılırlar. Bu tür varlıklar, diğer sabit varlıklar için kullanılan amortisman yönteminde olduğu gibi, kullanıma hazır olduklarında amortismana tabi tutulurlar. Arazi ve yapılmakta olan yatırımlar dışında, maddi duran varlıkların maliyet tutarları, beklenen faydalı ömürlerine göre doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak amortismana tabi tutulur. Beklenen faydalı ömür, kalıntı değer ve amortisman yöntemi, tahminlerde ortaya çıkan değişikliklerin olası etkileri için her yıl gözden geçirilir ve tahminlerde bir değişiklik varsa ileriye dönük olarak muhasebeleştirilir. Finansal kiralama ile alınan varlıklar, sahip olunan maddi duran varlıklarda olduğu gibi beklenen faydalı ömrüne göre amortismana tabi tutulur. Eğer finansal kiralama döneminin sonunda sahipliğin kazanılıp kazanılmayacağı kesin değil ise beklenen faydalı ömrü ile söz konusu kiralama süresinden kısa olanına göre amortismana tabi tutulur. Bir maddi duran varlık elden çıkarıldığında veya kullanımı ya da satışından, gelecekte ekonomik yarar elde edilmesinin beklenmemesi durumunda finansal durum tablosu dışı bırakılır. Maddi duran varlıkların elden çıkarılması ya da bir maddi duran varlığın hizmetten alınması sonucu oluşan kazanç veya kayıp satış hasılatı ile varlığın defter değeri arasındaki fark olarak belirlenir ve gelir tablosuna dahil edilir. Maddi duran varlıkların herhangi bir parçasını değiştirmekten doğan giderler bakım onarım maliyetleri ile birlikte varlığın gelecekteki ekonomik faydasını arttırıcı nitelikte ise aktifleştirilebilirler. Tüm diğer giderler oluştukça konsolide gelir tablosunda gider kalemleri içinde muhasebeleştirilir. Maddi duran varlıkların faydalı ömürleri aşağıdaki gibidir: Binalar Yeraltı ve yerüstü düzenleri Makine ve cihazlar Taşıt araçları Demirbaşlar Diğer maddi duran varlıklar Faydalı ömür 10-50 yıl 8 yıl 3-50 yıl 4-7 yıl 3-15 yıl 4 yıl 19
2. KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) 2.5 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı) Maddi Olmayan Duran Varlıklar Bilgisayar yazılımı Satın alınan bilgisayar yazılımları, satın alımı sırasında ve satın almadan kullanıma hazır olana kadar geçen sürede oluşan maliyetler üzerinden aktifleştirilir. Söz konusu maliyetler, faydalı ömürlerine göre (3-5 yıl) amortismana tabi tutulur. İşletme içi yaratılan maddi olmayan duran varlıklar araştırma ve geliştirme giderleri Araştırma masrafları, oluştuğu dönem içerisinde gelir tablosuna kaydedilir. Geliştirme faaliyetleri (ya da Grup içi bir projenin gelişim aşaması) sonucu ortaya çıkan işletme içi yaratılan maddi olmayan duran varlıklar yalnızca aşağıda belirtilen şartların tamamı karşılandığında kayda alınırlar: maddi olmayan duran varlığın kullanıma hazır ya da satılmaya hazır hale getirilebilmesi için tamamlanmasının teknik anlamda mümkün olması, maddi olmayan duran varlığı tamamlama, kullanma veya satma niyetinin olması, maddi olmayan duran varlığın kullanılabilir veya satılabilir olması, varlığın ne şekilde ileriye dönük olası bir ekonomik fayda sağlayacağının belli olması, maddi olmayan duran varlığın gelişimini tamamlamak, söz konusu varlığı kullanmak ya da satmak için uygun teknik, finansal ve başka kaynakların olması, ve varlığın geliştirme maliyetinin, geliştirme sürecinde güvenilir bir şekilde ölçülebilir olması. İşletme içi yaratılan maddi olmayan varlık tutarı, maddi olmayan duran varlığın yukarıda belirtilen muhasebeleştirme şartlarını karşıladığı andan itibaren oluşan harcamaların toplam tutarıdır. İşletme içi yaratılan maddi olmayan varlıklar kayda alınamadıklarında, geliştirme harcamaları oluştukları dönemde gider olarak kaydedilir. Başlangıç muhasebeleştirmesi sonrasında, işletme içi yaratılan maddi olmayan varlıklar da ayrı olarak satın alınan maddi olmayan duran varlıklar gibi maliyet değerlerinden birikmiş itfa payları ve birikmiş değer düşüklükleri düşüldükten sonraki tutar üzerinden gösterilirler. Maddi Duran Varlıklar ve Şerefiye Haricinde Maddi Olmayan Duran Varlıklarda Değer Düşüklüğü Grup, her raporlama tarihinde varlıklarında değer düşüklüğü olup olmadığını belirlemek için maddi olan ve olmayan duran varlıklarının defter değerini inceler. Varlıklarda değer düşüklüğü olması durumunda, değer düşüklüğü tutarının belirlenebilmesi için varlıkların, varsa, geri kazanılabilir tutarı ölçülür. Bir varlığın geri kazanılabilir tutarının ölçülemediği durumlarda Grup, varlıkla ilişkili nakit yaratan birimin geri kazanılabilir tutarını ölçer. Makul ve tutarlı bir tahsis esası belirlenmesi halinde şirket varlıkları nakit yaratan birimlere dağıtılır. Bunun mümkün olmadığı durumlarda, Grup varlıkları makul ve tutarlı bir tahsis esasının belirlenmesi için en küçük nakit yaratan birimlere dağıtılır. 20
2. KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) 2.5 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı) Maddi Duran Varlıklar ve Şerefiye Haricinde Maddi Olmayan Duran Varlıklarda Değer Düşüklüğü (devamı) Süresiz ekonomik ömrü olan ve kullanıma hazır olmayan maddi olmayan duran varlıklar, yılda en az bir kez ya da değer düşüklüğü göstergesi olması durumunda değer düşüklüğü testine tabi tutulur. Geri kazanılabilir tutar, bir varlığın veya nakit yaratan birimin, satış maliyetleri düşülmüş gerçeğe uygun değeri ile kullanım değerinden yüksek olanıdır. Kullanım değeri, bir varlık veya nakit yaratan birimden elde edilmesi beklenen gelecekteki nakit akışlarının bugünkü değeridir. Kullanım değerinin hesaplanmasında mevcut dönemdeki piyasa değerlendirmesine göre paranın kullanım değerini ve gelecekteki nakit akımları tahminlerinde dikkate alınmayan varlığa özgü riskleri yansıtan vergi öncesi iskonto oranı kullanılır. Bir varlığın (ya da nakit yaratan birimin) geri kazanılabilir tutarının defter değerinden düşük olduğu durumlarda, varlığın (ya da nakit yaratan birimin) defter değeri, geri kazanılabilir tutarına indirilir. İlgili varlığın yeniden değerlenen tutarla ölçülmediği hallerde değer düşüklüğü zararı doğrudan kar/zarar içinde muhasebeleştirilir. Bu durumda değer düşüklüğü zararı yeniden değerleme değer azalışı olarak dikkate alınır. İşletme Birleşmeleri İşletme satın alımları, satın alım yöntemi kullanılarak, muhasebeleştirilir. Bir işletme birleşmesinde transfer edilen bedel, gerçeğe uygun değeri üzerinden ölçülür; transfer edilen bedel, edinen işletme tarafından transfer edilen varlıkların birleşme tarihindeki gerçeğe uygun değerlerinin, edinen işletme tarafından edinilen işletmenin önceki sahiplerine karşı üstlenilen borçların ve edinen işletme tarafından çıkarılan özkaynak paylarının toplamı olarak hesaplanır. Satın alıma ilişkin maliyetler genellikle oluştukları anda gider olarak muhasebeleştirilir. Satın alınan tanımlanabilir varlıklar ile üstlenilen yükümlülükler, satın alım tarihinde gerçeğe uygun değerleri üzerinden muhasebeleştirilir. Aşağıda belirtilenler bu şekilde muhasebeleştirilmez: Ertelenmiş vergi varlıkları ya da yükümlülükleri veya çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin varlık ya da yükümlülükler, sırasıyla, TMS 12 Gelir Vergisi ve TMS 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar standartları uyarınca hesaplanarak, muhasebeleştirilir; Satın alınan işletmenin hisse bazlı ödeme anlaşmaları ya da Grup un satın alınan işletmenin hisse bazlı ödeme anlaşmalarının yerine geçmesi amacıyla imzaladığı hisse bazlı ödeme anlaşmaları ile ilişkili yükümlülükler ya da özkaynak araçları, satın alım tarihinde TFRS 2 Hisse Bazlı Ödeme Anlaşmaları standardı uyarınca muhasebeleştirilir; ve TFRS 5 Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetler standardı uyarınca satış amaçlı elde tutulan olarak sınıflandırılan varlıklar (ya da elden çıkarma grupları) TFRS 5 de belirtilen kurallara göre muhasebeleştirilir. 21