SFG2508 V2 Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Türkiye Elektrik İletim A.Ş Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized 2. Denizaltı Kablosu İnterface Noktaları Nihai Sadeleştirilmiş Arazi Edinim Planı (SAEP) Aralık 2016 1
İÇİNDEKİLER 1.PROJE TANIMI...3 2. POTANSİYEL ETKİLER VE ETKİLENENKİŞİLER...3 Proje Etkileri...4-5-6-7 Projeden Etkilen Kişiler...7 Uygunluk Kriterleri...8 3. YASAL ÇERÇEVE...9 4. UYGULAMA, TAZMİNAT VE DİĞER YARDIMLAR...10 5. KAMU BİLGİLENDİRME, İSTİŞARE VE KATILIMI...11 6. ŞİKAYETLERİN GİDERİLMESİ MEKANİZMASI...12 7. İZLEME VE RAPORLAMA...13 8. ZAMANLAMA VE BÜTÇE...14.-15-16 2
1. PROJE TANIMI Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) tarafından tesisi ve işletilmesi planlanan 380 kv Lapseki 2- Sütlüce 2 Denizaltı Kablosu ile Çanakkale ili, Lapseki ve Gelibolu ilçeleri arasında 380 kv Cenal TES-Lapseki 2 Enerji İletim Hattı (EİH) ve 380 kv Sütlüce 2-Gelibolu EİH nin interface noktaları ile bağlantısının sağlaması planlanmaktadır. Proje Çanakkale ve İstanbul illerinin yakın gelecekte karşılaşılabileceği olası enerji sıkıntısını engellemek amacıyla planlanmıştır. Proje ile bu bölgelere sağlanan enerji iletiminin kapasitesinin arttırılması ve bölgedeki kullanıcıların olumsuz yönde etkilenmesinin minimuma indirilmesi amaçlanmaktadır. Proje Dünya Bankası kredisi ile finanse edilecek olup, TEİAŞ tarafından tesis edilecek ve işletilecektir. Şekil. Uydu Görüntüsü Bu Sadeleştirilmiş Arazi Edinim Planı nda (SAEP) sunulan prosedürler Türk Hukuk ve Mevzuatı (Türk Mevzuatı aşağıda verilmektedir.) ile Dünya Bankası Politikaları ve DB OP/BP 4.12 Gönülsüz Yeniden Yerleşim de belirtilen prosedürlere uyum sağlamak amacıyla detaylandırılmıştır.(bu Projede fiziki yeniden yerleşim yapılmamasına rağmen) 3
2. POTANSİYEL ETKİLER VE ETKİLENEN KİŞİLER Proje Etkileri Proje, Lâpseki 2 Interface noktasından başlayacak ve boğazın diğer tarafından Sütlüce 2 Interface noktasında tamamlanacaktır. Interface noktalarından ise tesis edilecek EİH ile enterkonnekte sisteme bağlantısı gerçekleştirilecektir. Interface Noktaları ve EİH için hem kamuya hem de özel arazilerin satın alımı gerekebilir. Denizaltı kablosunun döşenmesi esnasında gerekli izinler alınarak su altı yaşamına zarar verilmeyecek şekilde tesisinin yapılmasına dikkat edilecektir. İnterface merkezlerinin tesis edildiği alanlarda herhangi bir balıkçı barınağı, iskele vb. yapı ve faaliyet bulunmamakta olup, gerek ilk yapılan interface merkezleri gerek ikinci interface merkezleri tesis aşamasında Bölge Müdürlüğüne hiçbir balıkçılık faaliyeti ile ilgili talep, öneri veya şikayet ulaşmamıştır. TEİAŞ tarafından hattın Lapseki 2 kısmında daha önceden su ürünleri kooperatifi ile görüşülmüş olup onlar açısından herhangi bir sıkıntının doğmayacağı bilgisi alınmıştır. Lapseki 2 Interface Noktası: Lapseki ilçesi 57 ada 11 numaralı parsel interface noktası olarak seçilmiştir. Parselin tamamı 29.851,00 m² (2,9851 ha) olup 15.244,00 m² lik (1,5244 ha) kısmı kamulaştırılacaktır. Kamulaştırma bedeli ödenecek kişi sayısının 3 kişi olması beklenmektedir. Maliklerden 2 kişi İstanbul da diğer bir kişi ise Ankara da ikamet etmektedir. Kamulaştırılacak parsel tarımsal arazidir. Söz konusu parsel üzerinde kuru tarım yapılmakta ve üzerinde buğday yetiştirilmektedir. Parsel malik veya varisleri tarafından değil kiralama yoluyla kiracı tarafından ekilip dikilmektedir. Taşınmazlar kiracı tarafından kullanılmakta olup 1000 m² si (0,1 ha) 85 TL ye kiralanmakta ve kiracısı 1000 m² de (0,1 ha) ekilen üründen ortalama senelik 375 TL kazanmaktadır. Yörede Kiralama ile işletilen birçok benzer özellikte tarımsal nitelikli taşınmaz bulunmakta olup kiracılar kamulaştırmadan etkilenmeyecektir. Taşınmazın kira bedeli yöredeki özel emlak bürolarından yapılan sorgulamalar ile belirlenmiştir. Sütlüce 2 Interface Noktası: Sütlüce ilçesi 684, 683, 682 parsel numaralı şahıs arazileri ile 1182 parsel numaralı hazine taşınmazı interface noktası olarak seçilmiştir. Kamulaştırma bedeli ödenecek kişi sayısının 19 kişi olması beklenmektedir. Maliklerden 2 kişi İzmir de geri kalan malikler ise Gelibolu ve köylerinde ikamet etmektedir. 1182 no lu hazine arazisinin tamamı kamulaştırılacaktır. 30. Maddeye göre devir istenecektir. 683, 682 ve 684 numaralı parseller özel şahıs arazisi olup tamamı kamulaştırılacaktır. 683 parsel: 19,220,00 m² (1,9 ha) 682 parsel: 3.000,00 m² ( 0,3 ha) 1182 parsel: 1.460,00 m² (0,15 ha) 684 parsel: 6.786,00 m 2 (0,68 ha) 4
Kamulaştırılacak parseller tarım arazisidir. Söz konusu parselde kuru tarım yapılmakta ve üzerinde buğday yetiştirilmektedir. Parsel malik veya varisleri tarafından değil kiralama yoluyla kiracı tarafından ekilip biçilmektedir. Taşınmazlar kiracı tarafından kullanılmakta olup 1000 m² si (0,1 ha) 80 TL ye kiralanmakta ve kiracısı 1000 m² de (0,1 ha) ekilen üründen ortalama senelik 350 TL kazanmaktadır. Kiralama amacıyla yörede birçok tarımsal nitelikli taşınmaz bulunmakta olup kiracılar kamulaştırmadan etkilenmeyecektir. Taşınmazın kira bedeli yöredeki özel emlak bürolarından yapılan sorgulamalar ile belirlenmiştir. Lapseki 2 ve Sütlüce 2 Interface noktasına isabet eden parseller malik veya hissedarları tarafından kullanılmamakta, kiracılar tarafından kullanılmaktadır. Ayrıca maliklerle yapılan uzlaşma görüşmelerinde tek geçim kaynaklarının bu taşınmazlar olmadığı öğrenilmiştir. Denizaltı kablosunun güzergâhı içinde balıkçılık faaliyetleri az olmakla birlikte(sadece yerel halk bu faaliyetleri belirli zamanlarda sürdürülmektedir), aktif olarak çalışan balıkçı barakası bulunmamaktadır. *Bağlantı Hatları İle İlgili Bilgiler: 380 kv Sütlüce 2 - Gelibolu 380 TM Enerji Hattı (EİH) : Sütlüce 2 Interface noktasına bağlantı sağlayacak olan hat 16.3 km uzunluğundadır. Hat Gelibolu ilçesi sınırları içerisinden geçmekte olup tarım arazilerine isabet etmektedir. Toplam EİH alanı 583.243,47 m² dir ( 58,324 ha). Bu alanın 562.056,93 m² si (56,21 ha) irtifak alanı olup, 21.186.54 m² si (2,12 ha) ise direk yerleri için mülkiyet kamulaştırmasına tabi olacaktır. EİH, şahıs mülkiyetinde olan ve tarım arazisi vasfı bulunan toplam 208 parsele isabet etmektedir. Ormanlık alan bulunmamaktadır. EİH kapsamında toplam 45 direk bulunmaktadır. Mera arazisi bulunmamaktadır. Tarım arazilerinin tarım dışı amaçla kullanılmaları için Çanakkale Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünden 25/12/2014 tarihinde izin alınmıştır. Özel mülkiyette kalan 45 adet direk 208 adet parsele isabet etmektedir. 27. Madde davaları sonucu 23 adet taşınmaz için toplam 461.734,84 TL bedel taşınmaz sahipleri hesabına yatırılmıştır. Kamulaştırma süreci devam etmektedir. 380 kv Cenal TES-Lâpseki 2 Enerji İletim Hattı: Lâpseki 2 Interface noktasına bağlantı sağlayacak olan hat 62 km uzunluğundadır. Hat Biga ve Gelibolu ilçesi sınırları içerisinden geçmekte olup tarım ve Orman arazilerine isabet etmektedir. Hat güzergâhında Mera arazisi bulunmamaktadır. Toplam EİH alanı 752.168,83 m² dir. (75,22 ha). Bu alanın 733.775,93 m² si (73,38 ha ) irtifak alanı, 18.392,90 m² si (1,84 ha) ise direk yeridir. EİH toplam 449 parsele isabet etmektedir. Ormanlık alanda 30 parsel bulunmaktadır. Tescil harici 8 adet parsel, 30. Madde işlemi yapılacak 7 adet parsel bulunmaktadır. EİH kapsamında toplam 139 direk bulunmaktadır. Direklerden 93 tanesi Ormanlık alanda, 45 tanesi de özel mülk arazisinde kalmaktadır. 1 adet direk tescil harici arazide 5
kalmaktadır. Tarım arazilerinin tarım dışı amaçla kullanılmaları için Çanakkale Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünden 25/12/2014 tarihinde izin alınmıştır. Özel mülkiyette kalan 45 adet direk 68 adet parsele isabet etmektedir. Özel arazi sahiplerine ödenen kamulaştırma bedeli (21 adet tescil işlemi bitirilen dosya için) mülkiyet ve irtifak toplam bedeli olarak 417.820,23 TL'dir. Söz konusu hatta 188 adet taşınmaz için 27. Madde davaları açılmıştır. Bugüne kadar hat için mahkeme ve avukat masrafları, tapu harçları vb. giderler ile birlikte toplamda 2.988.061,85 TL harcanmıştır. Kamulaştırma çalışmalarında 4650 sayılı Kanun ile değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 8. maddesinin uygulanması öncelikli ve esas olmakla birlikte, maliklerin adres bilgilerine ulaşılmasında karşılaşılan güçlükler, taşınmaz malikleriyle uzlaşma oranının düşük olması ve uzlaşma sağlanamayan malikler için 4650 sayılı Kanun ile değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 10. maddesi kapsamında açılacak olan Kamulaştırma bedelinin mahkemece tespiti ve taşınmazın idare adına tescili davalarında mahkemelerin iş yükünün fazlalığı sebebiyle bu aşamanın uzun süreceği de göz önüne alındığında, söz konusu taşınmazlara el atılamaması durumunda tesisin inşaat çalışmaları aksayabileceği gibi tesisin tamamlanması da mümkün olamayabilecektir. Bu gibi durumlarda 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu nun 27. maddesine göre Acele Kamulaştırma yöntemi uygulanabilmektedir. Interface noktalarının kamulaştırma işlemlerinde de bu yöntem kullanılmıştır. Acele Kamulaştırma yönteminde mahkemeden alınan kararlar sadece taşınmazlara el atma kararları olduğu için bir an önce 8. madde ve 10. maddelerin uygulanmasına geçilmiştir. Lâpseki 2 Interface Noktası: Lâpseki 2 Interface noktasına isabet eden taşınmazın kamulaştırma işlemleri başlanmıştır. Acele kamulaştırma yöntemi kullanılmıştır. (Kamulaştırma Kanunu 27. Madde). 27. Madde acele kamulaştırma davası açılmış olup parsel sahipleri adına 132.781,90 TL hisse bazında parsel sahiplerine ödenmiştir. Uzlaşma görüşmeleri 21/08/2016 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Ancak anlaşma sağlanamadığı için Kamulaştırma Kanunu 10. Madde si hükümlerince dava açılmıştır. 10. Madde dava sonucu taşınmaz sahiplerine toplam 1.498.299,10 TL ödenmiş olup tescil işlemi neticelendirilmiştir. Ayrıca, Lâpseki 2 İnterface Merkezine ait imar planı teklifi dosyası Lâpseki Belediye Başkanlığınca 2015 yılı Ekim ayı Meclis Toplantısında uygun görülmüştür. Lapseki 2 interface merkezi Lapseki Belediyesi sınırları içerisinde ancak herhangi bir onaylı 1/5000 veya 1/1000 Ölçekli imar planı içerisinde kalmamaktadır. Kamulaştırma işlemleri sürecinde taşınmazın cinsi tarla olduğundan, kamulaştırma için imar planı yapılması zorunluluğu olmayıp Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğünden alınan tarım dışı amaca tahsis izni sonrası kamulaştırma işlemlerine başlanmıştır. Kurumumuzca İmar Kanunu hükümleri doğrultusunda mevzii imar planı hazırlanıp onaylatılarak taşınmaza imarlı taşınmaz kimliği kazandırılmıştır. 6
Sütlüce 2 Interface Noktası: Gelibolu 2 İnterface tesisi için imar planı tadilatı sonrasında kamulaştırma işlemleri başlamıştır. 3. Derece Doğal Sit alanında kalan Gelibolu 2 interface merkezine ait imar planına esas hâlihazır harita hazırlanması işi ile kıyı kenar çizgisinin onaylı hâlihazır haritalara aktarılıp onaylanması işleri tamamlanmıştır. Koruma Amaçlı İmar Planı Bakanlık onayı ve askı süreci tamamlanmıştır. Söz konusu taşınmazlara 27. Madde Acele Kamulaştırma davaları açılmış olup, mahkeme sonucu toplam 993.129,16 TL bedel taşınmaz mal sahipleri hesabına yatırılmıştır. (684 parsel için 223.339,48 TL, 683 parsel için 665.857,68 TL 682 parsel için 103.932,00 TL ). Bedel tespiti sırasında emlakçılardan güncel rayiç bedeller, il Tarım müdürlüğü ve diğer kurumlar ile ziraat mühendislerinin verdiği bedeller göz önüne alınmakta ve genellikle piyasa fiyatı üzerinden belirlenmektedir. İntarface noktalarına isabet eden taşınmazlar tarım arazisidir. Taşınmazlar üzerinde Kuru tarım yapılmakta ve üzerinde buğday yetiştirilmektedir. Kamulaştırma sonrasında herhangi bir yapı ve tesis etkilenmeyecektir.(kuyular, çitler, ağaçlar) Tesisin inşaatı esnasında araziye hasat sonrasında girilmesine gayret edilecek, bunun mümkün olmaması durumunda (arazinin ekili-dikili olması durumunda) Gıda Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğünden alınacak teknik personel desteği ile zarar tespiti yapılarak oluşacak ürün zararı tazmin edilecektir. Hasat zamanından önce araziye el atılması söz konusu olduğunda ise hasat bedeli her koşulda kullanıcıya peşin ödenerek mağduriyet oluşmaması sağlanmaktadır. Kiralama yoluyla kullanılan taşınmazlar için kiracılar ile yapılan görüşmelerde kiracılara tarım için yeni alternatif alanlar bulmakta zorlanmayacakları anlatılmıştır. Hasat zamanından önce araziye el atılması söz konusu olduğunda hasat bedelinin her koşulda kullanıcıya peşin ödenerek mağduriyet oluşturulmayacağı bildirilmiştir. Ancak EİH için gerekli araziler mülkiyet kamulaştırması (direk yerleri için)ve irtifak hakları (hat altındaki araziler için) kurularak temin edilir. Direk yerleri için küçük boyutta alanlar edinilecektir. Oysa elektrik iletim hatları için uzun süreli irtifak hakları tesis edilecek olup arazi kullanımında sınırlama olmayacaktır. Belirtilen özel arazilerden EİH altında kalanlar öncelikle tarım ve otlatma amacıyla kullanılmaktadır. Araziyi dar bir şerit şeklinde takip eden EİH nedeniyle kaybedilen arazi, direk yerlerinin isabet ettiği küçük alanlar ile sınırlıdır. İnşaat esnasında ve sonrasında hat altında tarımsal faaliyetler devam edecektir. Trafo Merkezinde olduğu gibi, EİH altında kalan orman ve mera vasfındaki taşınmazlar yakındaki yerleşim yerlerindeki halk tarafından otlatma veya herhangi bir gelir getirici etkinlik, geçimleri için tehdit oluşturabilecek bir amaçla kullanılmamaktadır. Arazideki yapıların etkilenmesi veya fiziksel yer değişikliği beklenmemektedir. TEİAŞ müzakere (uzlaşma) yoluyla satın alma sürecini başlatmıştır. Görüşmelerin olumsuz olması halinde, TEİAŞ kamulaştırma kanunu uyarınca işlemlere devam edecektir. Daha önce de belirtildiği gibi kalıcı arazi edinimi çok küçük direk yerleri ile trafoya giden küçük yolları kapsayacaktır. Direk yerleri arasında arazi kamulaştırması olmayacaktır. İrtifak hakkı tesisi kurulan yerlerde tel altında mevcut tarımsal faaliyetler yürütülecektir. Arazi sahipleri arazilerini 7
kullanmaya devam edebilir fakat elektrik direklerine zarar gelmeyecek şekilde tel altlarında inşaat yapabilir, belirli yüksekliklerde ağaç yetiştirebilirler. (Bu yükseklikler teknik şartnamelerde belirtilmiştir.) Arazi edinimi / kamulaştırmada, inşaat aşamasında ilgili tesisler için büyük malzeme taşıyan araçlar tarafından bitkilere ve meyve ağaçlarına, ya da hayvan otlatma alanlarına bazı zararlar verilebilir. Bu gibi durumlarda, zarar TEİAŞ tarafından telafi edilecektir. Bazı durumlarda kısmi arazi edinimi; arazi/arsa sahiplerinin kullanımına elverişli değilse ilgili mevzuatta belirtilen süreler ve teknik değerlendirmeler dikkate alınarak tüm arazi/arsa kamulaştırılabilir. Projeden etkilenen savunmasız insanlar için seçenek ve öneriler önceden ele alınırsa en azından bu insanlar Projeden olumsuz etkilenmez ve proje öncesi seviyelerine kadar iyi bir düzeyde hayatlarının devamını sağlarlar. Projeden Etkilenen İnsanlar Projeden etkilenen kişilerin, taşınmazların sahipleri, kiracıları veya elektrik iletim hatları güzergâhına ve İnterface noktaları sahalarına karşılık gelen taşınmaz malların kullanıcıları olması muhtemeldir. Yer seçimi yapılırken Proje bileşenlerinin konumlarının kişiler üzerindeki etkilerini en aza indirmek için arazi kullanım şekilleri ve kullanım amacının birlikte dikkate alınması gerekir. Denizaltı kablosunun güzergâhı içinde balıkçılık faaliyetleri az olmakla birlikte(sadece yerel halk bu faaliyetleri belirli zamanlarda sürdürülmektedir), aktif olarak çalışan balıkçı barakası bulunmamaktadır. Deniz altı kablosunun balıkçılık üzerinde herhangi bir etkisinin olup olmadığının tespit edilebilmesi için Lapsekide Su ürünleri kooperatifi ile görüşme sağlanmış ve geçim kaynakları üzerinde herhangi bir etki olmadığı belirtilmiştir. 4. Bölüm listelerinde yer alan Hak Matrisinde Proje kapsamında etkilenen insanlar üzerindeki potansiyel etkilerin önemli kategorilere ayrılması sağlandı. EİH güzergâhı altında kalan taşınmaz sahipleri ve arazi kullanıcıları içerisinde kırılgan grup bulunmamaktadır. Uygunluk Kriterleri Hak sahipliği matrisinde yukarıda ayrıntılı olarak açıklanan ve etkilenen kişiler şunlardır. Arazileri istemsiz alınan malikler Kamulaştırılacak taşınmazdaki kiracılar Kazanılmış toprakların veya kamu arazilerinin diğer kullanıcıları Arazi üzerinde uzun süreli irtifak hakkına sahip kişiler Kamulaştırma kararı verildikten sonra, bir alan araştırmasının ardından etkilenen kişilerin 8
kimlikleri, tapu ve kadastro kayıtları yoluyla tespit edilecektir. Etkilenen kişilere arazi edinimi bildirilecektir. Bu aynı zamanda uygunluk tespiti için anahtar tarih olacaktır. 3. YASAL ÇERÇEVE Türk yasal çerçevesi kapsamında, arazi edinimi/kamulaştırma: 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu ile Türk Anayasasının 46. maddesine dayanmaktadır. TEİAŞ'ın kamulaştırma faaliyetlerini düzenleyen diğer mevzuatlar ise şunlardır; 1-4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu 2-4721 sayılı Medeni Kanun, 3-233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname 4- Anastatü 5- İmar Kanunu, Kadastro Kanunu, Orman Kanunu, Mera Kanunu, Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu, 6- Çevre Kanunu, Tarım Reformu Kanunu ve ilgili diğer mevzuat Arazi edinimini ve yeniden yerleşimi düzenleyen ulusal yasalara ilişkin detaylar bu projenin bir dökümanı olan Yeniden Yerleşim Politika Çerçevesinde (YPÇ) verilmektedir. İzlenecek ulusal mevzuata ek olarak, TEİAŞ ayrıca adres ve geliştirme projeleri kapsamında zorunlu yeniden yerleşimden kaynaklanan riskleri en aza indirmek için önlemler içeren Dünya Bankası OP/BP 4.12 Gönülsüz Yeniden Yerleşim Politikasını taahhüt edecektir. Ulusal düzenleme ve işlemlerin güncellenmiş olmasına rağmen hala Türk mevzuatı ile Dünya Bankası OP 4.12 arasında boşluk oluşturacak bazı sorunlar vardır. Oluşacak ana boşluklar aşağıda sıralanmıştır. Kamu bilgilendirme, danışma ve katılım Ev sahipleri, ortakçı ve mülk sahibi olmayan toprakların diğer kullanıcılarına, tazminat veya yardım Meraların kullanıcılara tazminat ödeme Yedek değeri / kamulaştırılacak taşınmaz mallar için maliyet değerlendirmesi Yeniden yerleşim kapsamında yeniden yerleşim eylem planlarının hazırlanması İzleme Şikâyetlerin Giderilmesi Mekanizması YPÇ nin ilgili bölümünde belirtildiği gibi, TEİAŞ yukarıdaki başlıklar altında belirtilen eksiklikleri gidermek amacıyla azami gayret gösterecektir. 9
4. UYGULAMA, TAZMİNAT VE DİĞER YARDIMLAR Arazi edinim süreci TEİAŞ yerel birimleri tarafından gerçekleştirilecektir. Arazi türüne bağlı olarak;( kamu veya özel) TEİAŞ izinleri alacak, müzakereleri yapacak ya da kamulaştırma yoluyla toprak elde edecektir. Özel arazilerin satın alınmasından önce varlıkların değerlemesi TEİAŞ konu uzmanları tarafından yapılacaktır. (Genellikle 3 uzman). Değerleme işlemi tamamlandıktan sonra, uygun kamulaştırma bedeli tazmin edilecek bütün kişiler ile görüşmeler için irtibata geçilecektir. Müzakerelerin başarısız olması durumlarında, TEİAŞ Kamulaştırma Kanunu uyarınca ilgili mahkeme sürecini başlatacaktır. Taşınmazların değerlemesi Mahkemece tayin edilen bir değerleme komitesi tarafından yapılacaktır. Mahkeme sürecinin tamamlanmasından sonra, TEİAŞ inşaat öncesinde her malikin banka hesabına mahkeme tarafından belirlenen bedeli yatıracaktır. Mülk sahiplerine ödenecek tazminat aynı bölgede eşdeğer bir mülk satın almak için yeterli olacak şekilde hesaplanacaktır. Kamulaştırılan taşınmazın değerlemesi sırasında Kamulaştırma Kanununun 11. maddesinde belirlenen kriterler dikkate alınacaktır. Buna göre arsaların emsal değer, tarım arazilerinin ise net gelir metoduna göre değeri belirlenir. Tarım arazilerinde ilgili il veya ilçe tarım müdürlüğünden o yöredeki münavebe cetveli, yıllık ortalama verim, ürünlerin ortalama birim bedelleri gibi verileri temin edilerek tarım arazisi niteliğindeki taşınmazların bedelleri yıllık ortalama net gelir ve kapitalizasyon faiz oranına dayalı gelir yöntemine göre hesaplanmaktadır. Kamulaştırma bedelinin tespiti sırasında taşınmaz üzerindeki ürün ve ağaçlar dikkate alınmamışsa bunların bedelleri de ayrıca inşaat esnasında zarar ziyan bedeli olarak ödenir. Arazinin hasattan önce alınmasını gerektiren durumlarda, TEİAŞ ürün bedellerini telafi edecektir. Sadece arazi sahiplerinin değil aynı zamanda kamulaştırma sırasında bitkileri, ekonomik ağaçları veya yapıları olan arazi kullanıcılarının da kayıpları telafi edilecektir. TEİAŞ arazi sahipleri ve muhtarlarla yaptığı görüşmeler yoluyla bu tür gayri kullanıcıları belirlemek için gerekli çabayı gösterecektir. Ayrıca TEİAŞ projeden sonra malik/kullanıcıların durumlarının etkilenmemesi için çevrede ek arazi durumunu araştıracaktır. TEİAŞ hasat sezonundan sonra inşaata başlamaya büyük önem verecektir. Ancak bunun mümkün olmadığı durumlarda (inşaat başlamadan arazide ürün yetiştirildiyse İlçe Tarım Müdürlüğünden teknik destek alınarak kayıp/hasar değerlendirmeleri yapılacak ve tazminat ödenecektir. Kamu arazisi edinimi durumlarında, bu tazminat köy tüzel kişiliğine veya büyükşehir belediyelerinde, düzenlenen Belediye Kanunu gereğince Valiliklere ödenecektir. Gerekmesi halinde kamulaştırmadan etkilenen kişilerin geçim durumlarını güçlendirmek adına gerekli destekler TEİAŞ tarafından yapılacaktır. 10
Proje kapsamında sağlanacak haklar ve tazminat aşağıdaki matris içinde sunulmuştur. Hak Sahipliği Matrisi Proje B,ileşenleri Unsur Projenin Etkileri Projeden Etkilenen Şahısların Sınıfı Sahip Olunan Hak Ek Hükümler Arazi Edinimi (bütün)malik Malik Maliklere, eşit değerde arazi satın alması için yeterli tazminat ödemesi; Hasat edilmemiş ürün için tazminat Bölgede Karşılaştırılabilir arazi (arazi kıymet takdir komisyonu ölçme ve bölgede benzer arazi değerlendirerek tazminat işleri belirlenmesi) olduğundan emin olun Trafo merkezleri ve Denizaltı Kabloları Bağlantı Noktaları İletim hatları Trafo Merkezi Sahası / Bağlantı Noktası sahası Direk Alanı Arazi Edinimi (kısmi) Arazi Edinimi Mera sahası kaybı Arazi Edinimi (kısmi) Malik Kiracı / Kullanıcı Kullanıcı Malik İletim Hattı İrtifak Hakkı Malik Maliklere, eşit değerde arazi satın alması için yeterli tazminat ödemesi; Hasat edilmemiş ürün için tazminat Maliklere, eşit değerde arazi satın alması için yeterli tazminat ödemesi; Hasat edilmemiş ürün için tazminat; ekinlere ve ağaçlara verilen zararın tazmini (yüklenici) Hasat edilmemiş bitkiler için tazminat; bitkilere ve ağaçlara verilen zararlardan dolayı tazminat Kanun uyarınca eğer arazinin geri kalanı kullanım için yetersizse, tamamının kamulaştırılması Bölgede kiralanacak benzer toprak olduğundan emin olunmalı;(kiracının mal sahibine ödediği bedel kişisel kontrat hukuku çerçevesinde kiracı tarafından geri alınır) (Bu husus kiracı ile kiralayan arasında özel hukuk sözleşmesi olup TEİAŞ ı bağlamaz.) Bölgede yeteri kadar otlak olduğundan emin olunmalı Arazinin inşaat öncesi durumunda bırakılması. Arazinin inşaat öncesi durumunda bırakılması. 5. KAMU BİLGİLENDİRME, İSTİŞARE VE KATILIMI Arazi edinim prosedürleri öncesinde düzenlenen Birincil danışma toplantıları Çevresel Değerlendirme kapsamında kamuyu aydınlatma toplantılarına paralel olarak etkilenen kişiler ile düzenlenmiştir. Kamuya danışma ve arazi edinimi konusunda bilgilendirme hususlarında Türk Mevzuatında yeterli hükümler olmamasına rağmen, TEİAŞ etkilenen topluluğu bilgilendirmek adına muhtarlara gerekli bilgilendirmeyi yapmış ve arazi edinim politika çerçevesini Muhtarlık ofislerine bırakmıştır. Projenin şikâyet mekanizması hakkında etkilenen insanlara irtibata geçebilecekleri kişilerin adları ve iletişim bilgilerinin verilmesi sağlanmıştır. Çevre Değerlendirmeleri için danışma toplantılarının yapılamadığı durumlarda istişarelerin yerel TEİAŞ büro personeli ile etkilenen kişiler arasında gerçekleşeceği Çevre Yönetim Planları 11
aracılığıyla açıklanmıştır. Kamulaştırma uygulama işlemleri 2.Bölge Müdürlüğü-Bursa tarafından yürütülmekte olup gerek arazi sahipleri gerek yöre halkına gerekli bilgilendirmeler yapılmıştır. Arazi sahipleri ve birebir etkilenen diğer kişiler ile görüşen TEİAŞ kamulaştırma personeli bu SAEP uygulanması için gerekli olan sosyo-ekonomik bilgileri toplamaya devam edecektir. Kesinleşmiş SAEP kamulaştırma başlatılmadan önce TEİAŞ sitesinde ve Dünya Bankası Infoshop'ta, yerel proje sitelerinde ifşa edilecektir. Danışmalar TEİAŞ yerel kamulaştırma ekibi tarafından yapılan ziyaretler sırasında arazi edinim süreci boyunca devam edecektir. Yapılan toplantılar, katılımcılar ve sorunlar Dünya Bankası'na sağlanan izleme raporlarında belgelenmiş olacaktır. Taşınmaz sahipleri ve mirasçılarının taşınmaz üzerinde veya yakın çevresinde yaşamadığı durumlarda, taşınmaz sahiplerine ulaşmak için şu prosedürler uygulanacaktır. 1. Yerel köylülere ve muhtara güncel adres araştırması için sorular sorulur. 2. Şahsın kendi ulusal kimlik numarası üzerinden tapu ve kadastro kayıtları ve kolluk kayıtlarından bilinen son ikameti sorgulanır. 3. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 10. maddesi uyarınca ilan yoluyla tebligat yapılır. Tüm bunlara rağmen hala taşınmaz sahibine ulaşılamadı ise taşınmazın kamulaştırma bedeli taşınmaz sahibi adına bankaya yatırılır. Taşınmaz sahibi istediği zaman bedeli çekebilir. 6. ŞİKÂYETLERİN GİDERİLMESİ MEKANİZMASI TEİAŞ tarafından kurulan bir şikâyet mekanizması tarafından desteklenen arazi edinimi faaliyetleri proje öncesinde etkilenen kişilere bildirilir. Sistem etkilenen kişilerin şikâyet, endişe ve taleplerinin düzgün bir şekilde kayıt altına alınmasına ve zamanında değerlendirilmesine olanak sağlar. Proje bileşenlerinin isabet ettiği sahaların uygunluk kriterlerinden tazminat konusuna kadar çeşitli konular şikâyetlere neden olabilir. Etkilenen kişilerin mağduriyetlerini zamanında ve bir mağduriyete sebep olmadan tatmin edici bir şekilde çözebilmek için TEİAŞ uygun prosedürleri sağlayacaktır. Ayrıca, TEİAŞ özellikle kadınların ve hassas grupların (örneğin yaşlılar, engelliler vb. gibi) şikâyet giderim mekanizmalarına eşit erişimini sağlamak için özel önlemleri hazırlayacaktır. TEİAŞ proje süresi boyunca etkilenen kişiler ve etkilenen yerleşim (ler) ile ilgili her türlü bilgilendirme ve istişare sırasında Projenin şikâyet mekanizmasının düzeltilmesi için gerekli çabayı gösterecektir. TEİAŞ inşaat sırasında arazi ve mülkiyet edinimi veya arazi ile ilgili olanlar da dâhil olmak üzere Projeyle ilgili her türlü sorunların (kaygılar, şikâyetler, vb. talep) iletebileceği erişilebilir bir irtibat kişisi (isim / pozisyonu) tahsis edebilir. Bu kişi dosyalanmış şikâyetlerin kayıtlarını tutmakla sorumludur. TEİAŞ ve yerel ofis, tüm şikâyetlerin Dünya Bankası politikası ihtiyaçları doğrultusunda zamanında ele alınmasını ve çözülmesini sağlayacaktır. 12
Gerek kurum gerekse de yetkililerin irtibat telefon ve Kurumumuz adresi Muhtarlıklara verilmiştir. Herhangi bir konuda bilgi talep edilmesi halinde Kamulaştırma Başmühendisi Evren SERPİL 0-224 243 13 30 nolu telefondan ulaşılabileceği bildirilmiştir. Bugüne kadar herhangi kayıtlı bir şikâyet bulunmamaktadır. Şikâyetler öncelikle TEİAŞ ın açılmış yerel ofislerinde ele alınacaktır. Aşağıdaki tabloda örneklendiği gibi şikâyet giderme mekanizması kurulmuştur. Düzey Mercii Başvuru Şekli Yerel TEİAŞ Ofisi 1 TEL: Evren Serpil:0-224- Yüz yüze, 243 13 30 telefon, ADRES: TEİAŞ 2. Bölge yazışma Müd. Bursa Organize Sanayi Böl. Sarı Cad. ile Nilüfer/ BURSA 2 Merkezi TEİAŞ Ofisi TEL: Aişegül Arslan:0-312-203 85 70 Türkan YARAN:0-312- 203-85-69 ADRES:TEİAŞ Çevre ve Kamulaştırma Dairesi Başkanlığı Kamu. ve İmar. Müd. Balgat/ANKARA) E-mail: gul.arslan.teias.gov.tr. Telefon, yazışma, eposta ile Yapılanlar Soru ya da şikâyet değerlendirilir. Kişiye geri bildirimde bulunulur. Çözülememiş ise hukuki yollara yönlendirilir. Soru ya da şikâyet değerlendirilir. Kişiye geri bildirimde bulunulur. Çözülememiş ise hukuki yollara yönlendirilir. Süreç 1 hafta 2 hafta 3 turkan.yaran@teias.gov.tr Gerekli Asliye Hukuk Mahkemesi Yazışma ile Hukuki mevzuat çerçevesinde yürür Hukuki Süreç Çerçevesinde *Şikayet giderme mekanizması izleme sistemi ile işbirliği içinde çalışacaktır. 7. İZLEME VE RAPORLAMA TEİAŞ arazi edinimi faaliyetlerinin uygulanması, bu SAEP ile tam bir uyum olmasını sağlayacaktır. Sadeleştirilmiş Arazi Edinimi (SAEP) uygulamasının bir parçası olarak, TEİAŞ aşağıdaki belirtilen genel proje ilerleme raporuna dâhil edilecek, her altı ayda bir Dünya Bankası arazi edinimi faaliyetlerini içeren bir izleme raporu sağlayacaktır. Parsellerin sayısı, etkilenen malikler ve mevcut durumları Müzakerelerin, varsa temyiz ve devam eden davaların durumu. Önerilen ve ödenmiş Tazminat, (eğer mümkünse orijinal bütün arsa ve kazanılmış özel alanın büyüklüğünü (metrekare),numarasını ve ödenen tazminatı gösteren excel listesi. Etkilenen kişiler ile gerçekleştirilen görüşmeler.(hangi sıklıkta ve gündeminde konuşulan konular ) Dosyalanmış şikâyetlerin türleri ve sayısı, şikâyetlerin çözülme yüzdesi, devam eden ve çözülemeyen herhangi bir sorunlu konu varsa belirtilir. 13
Arazi edinimini izleme basamağının amacı şunları doğrulamak olacaktır: Bu SAEP de açıklanan eylem ve taahhütlerin tam ve zamanında uygulandığını Etkilenen insanların anlaşılan uygun zaman çerçevesinde tam tazminat haklarını aldıklarını Projeden etkilenen kişiler tarafından yapılan şikâyetlerin takip edilip edilmediği ve gerektiğinde bu şikâyetler için uygun düzeltici eylemlerin uygulanıp uygulanmadığını Projenin sonunda, TEİAŞ tüm arazi edinimi faaliyetlerini ve kamulaştırma sonuçlarını açıklayan bir tamamlama raporunu Dünya Banka sına sunacaktır. 8. ZAMANLAMA VE BÜTÇE İnterface noktaları için arazi edinim faaliyetleri için zaman çizelgesi aşağıda sunulmuştur. Anahtar uygulama sorunları Orman izin başvurusu TM için gerekli arazi belirlenmesi TM için arazi ediniminin başlaması 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q1 Q2 Q3 Q1 Q2 Q3 Halk görüşmeleri* Tazminat ödemeleri* İnşaatın başlaması* İzleme aktiviteleri* *Lapseki 2 Interface Noktası yer teslimi 24/02/2016 tarihinde, Sütlüce 2 Interface Noktası yer teslimi 22/08/2016 tarihinde yapılmıştır. 14
Trafo Merkezi Arazi edinimi için gerçekleştirilecek bütçe dökümü aşağıdaki gibidir. * 27. Madde Acele Kamulaştırma davaları açılmış olup, mahkeme sonucu toplam 993.129,16 TL bedel taşınmaz mal sahipleri hesabına yatırılmıştır. 10. madde davalarından sonra kesin bedeller hesaplanabilecektir. Kamulaştırma Bedeli 1.498.299,10 TL (tazminat ödemeleri dahil) İzin bedeli Ormanlık alan yok Tazminat ödemeleri Ek sosyal yardım ücreti İzleme ücretleri Olası masraflar Toplam ücret 1.125.911,06 TL Mevcut değil Mevcut değil Henüz final aşamasına gelinmedi. Henüz final aşamasına gelinmedi. * Şu ana kadar herhangi bir aksaklık olmadığından olası bir masraf öngörülmemektedir. *380 Kv Sütlüce 2 Gelibolu 380 TM E.İ.Hattı E.İ.Hattının Arazi Edinim Faaliyetleri İçin Zaman Çizelgesi Aşağıda Sunulmuştur. Anahtar uygulama sorunları Orman izin başvurusu EİH için gerekli arazi belirlenmesi EİH için arazi ediniminin başlaması Halk görüşmeleri Tazminat ödemeleri İnşaatın başlaması* 2013 2014 2015 2016 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 İzleme aktiviteleri 15
EİH için arazi edinimi için gerçekleştirilecek bütçe dökümü aşağıdaki gibidir. Kamulaştırma Bedeli İzin bedeli 782.243,33 TL (tazminat ödemeleri dahil) Ormanlık alan bulunmamaktadır. Tazminat ödemeleri 461.734,84 TL Ek sosyal yardım ücreti Mevcut değil İzleme ücretleri Henüz final aşamasına gelinmedi. Olası Masraflar Henüz final aşamasına gelinmedi. Toplam ücret 782.243,33 TL *Tabloda belirtilen bedeller bugüne kadar kamulaştırma adına yapılan harcamaları belirtmekte olup, kamulaştırma süreci devam etmektedir. *380 kv Cenal TES-Lapseki 2 Enerji İletim Hattı E.İ.Hattının arazi edinim faaliyetleri için zaman çizelgesi aşağıda sunulmuştur. Anahtar uygulama sorunları Orman izin başvurusu EİH için gerekli arazi belirlenmesi EİH için arazi ediniminin başlaması Halk görüşmeleri Tazminat ödemeleri İnşaatın başlaması* 2013 2014 2015 2016 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 İzleme aktiviteleri EİH için arazi edinimi için gerçekleştirilecek bütçe dökümü aşağıdaki gibidir. Kamulaştırma Bedeli İzin bedeli Tazminat ödemeleri Ek sosyal yardım ücreti İzleme ücretleri Olası masraflar Toplam ücret 2.988.061,85 TL (tazminat ödemeleri dahil) 5,525,375.31 TL (2014-2015) Orman Bedeli 417.820,23 TL Mevcut değil Henüz final aşamasına gelinmedi. Henüz final aşamasına gelinmedi. 8.513.437,16 TL *Tabloda belirtilen bedeller bugüne kadar kamulaştırma adına yapılan harcamaları belirtmekte olup, kamulaştırma süreci devam etmektedir. 16