3 KASIM 2002 DEN E TÜRKİYE NİN BİR YILI ARAŞTIRMASI KASIM 2003 w w w. g e n a r. c o m. t r Abide-i Hürriyet Cd. Celilağa İş Mrkz. No:9 Kat:10 D:41/42 Mecidiyeköy /İSTANBUL TEL: 212 80 52 Pbx Fax:212 38 02
. İÇİNDEKİLER 1. Araştırmanın Adı 2. Araştırmanın Amacı 3. Araştırmanın Yapılış Tarihi 4. Araştırma Nasıl Yapıldı? 4.1- Araştırmanın Örneklemi 4.2- Araştırma Nerelerde Yapıldı? 4.3- Araştırmanın Yöntemi? 4.4- Araştırma Kimlerle Yapıldı? 5. Demografik Durum 6. Düz Sonuçlar 7. Medya Takip Alışkanlıkları 8. Değerlendirme 1
. 1. Araştırmanın Adı 3 Kasım 2002 den 3 Kasım 2003 e Türkiye nin Bir Yılı Araştırması 2
. 2. Araştırmanın Amacı Türkiye nin son bir yıllık sürecinin Türk halkı tarafından nasıl algılandığını gösteren, aynı zamanda AK Parti hükümetinin bir yıllık icraatlarını da değerlendiren bu araştırma; 3 Kasım 2002 Genel Milletvekilliği seçimleri itibariyle son bir yılda Türkiye de yaşanan olaylara Türk halkının verdiği önemi, bakış açısını, şu anki siyasi tercihlerini ve siyasi tercihlerindeki değişimleri, güncel konulardaki değerlendirmelerini/tercihlerini tespit etmek amacıyla yapılmıştır. 3
. 3. Araştırmanın Yapılış Tarihi Bu araştırma; 20 Ekim - 3 Kasım 2003 tarihleri arasında yapılmıştır. 4
. 4. Araştırma Nasıl Yapıldı? 4.1- Araştırmanın Örneklemi 4.2- Araştırma Nerelerde Yapıldı? 4.3- Araştırmanın Yöntemi 4.4- Araştırma Kimlerle Yapıldı? 5
. 4.1- Araştırmanın Örneklemi Araştırma; %95 Güven Aralığında, 0,02 hata payı ile 2527 kişi ile görüşülerek yapılmıştır. 6
. 4.2- Araştırma Nerelerde Yapıldı Araştırmanın yapıldığı iller : 1 İstanbul 8 Diyarbakır 2 İzmir 9 Gaziantep 3 Ankara 10 Trabzon 4 Bursa 11 Samsun 5 Adana 12 Denizli 6 Konya 13 Şanlıurfa 7 Antalya 14 Erzurum 7
. 4.3- Araştırmanın Yöntemi Bu çalışmada, araştırma neticesinde bilimsel veriler elde etmek için kantitatif araştırma yöntemi ve bu yöntemin büyük örneklemler için kullanılan yüz yüze anket tekniği uygulanmıştır. 8
. 4.4- Araştırma Kimlerle Yapıldı Araştırma, demografik bilgileri aşağıda belirtilen, 3 Kasım 2002 de oy kullanan veya ilk seçimlerde oy kullanacak olan vatandaşlarla yapılmıştır. 9
5. DEMOGRAFİK DURUM 10
D1- Yaş durumu Frekans Yüzde 18 24 606 24 25 34 648 25,6 35 44 503 19,9 45 54 356 14,1 55 ve üstü 414 16,4 2527 100 D2- Cinsiyet durumu Frekans Yüzde Bayan 1100 43,5 Bay 1427 56,5 2527 100 11
D.3- Medeni durum Frekans Yüzde Evli 1415 56,1 Bekar 944 37,4 Dul 121 4,8 Boşanmış 44 1,7 2524 100 D4- Eğitim durumu Frekans Yüzde Okur yazar değil 53 2,1 İlkokul mezunu değil 151 6 İlkokul mezunu 637 25,3 Ortaokul mezunu 334 13,2 Lise mezunu 928 36,8 Üniversite mezunu +.. 421 16,7 2523 100 12
D5.1-Şu an ne iş yaptığı Frekans Yüzde Ev hanımı 538 21,4 Esnaf 423 16,8 Eğitimli işçi 307 12,2 Öğrenci 258 10,2 Emekli 241 9,6 Eğitimsiz işçi 206 8,2 Geliri düşük serbest 150 6 İşsiz 143 5,7 Memur 138 5,5 Geliri yüksek serbest 72 2,8 Teknik eleman 27 1,1 Yönetici 18 0,7 2521 100 13
D6- Ailede (hanede) yaşayan kişi sayısı Frekans Yüzde 1 kişi 108 4,4 2 kişi 289 11,7 3 kişi 489 19,8 4 kişi 712 28,9 5 kişi 458 18,6 6 kişi 222 9 7 kişi 67 2,7 8 kişi 51 2,1 9 kişi 31 1,3 10 kişi ve üzeri 41 1,4 2467 100 14
D7- Tüm gelirler dahil olmak üzere ailenin aylık ortalama gelir durumu Frekans Yüzde Söylemek istemiyor 53 2,1 Alt Gelir Grubu 883 34,9 Orta Gelir Grubu 1431 56,6 Üst Gelir Grubu 160 6,3 2527 100 Alt Gelir Grubu Orta Gelir Grubu Üst Gelir Grubu : 500 milyon ve altı : 501 milyon 1,5 milyar arası : 1,5 milyar üzeri 15
D8- Araba sahipliği durumu Frekans Yüzde Yok 1931 76,4 Var 576 22,8 Cevap yok 20 0,8 2527 100 16
D9.1- Evde bilgisayar sahipliği durumu Frekans Yüzde Var 482 19,2 Yok 2032 80,8 2514 100 D9.2- İş yerinde bilgisayar sahipliği durumu (Çalışanlara sorulmuştur) Frekans Yüzde Var 400 24,3 Yok 1244 75,7 1644 100 D10- Bilgisayar kullanmayı bilme durumu Frekans Yüzde Evet, biliyorum 1151 45,7 Hayır, bilmiyorum 1368 54,3 2519 100 17
6. DÜZ SONUÇLAR 18
S1-Türkiye'nin en önemli sorunu Frekans Yüzde İşsizliğin çözülememesi 1057 41,8 Ekonomik problemlerin devam etmesi 597 23,6 Yolsuzluklar 175 6,9 Enflasyonun düşürülememesi 130 5,1 Eğitim 127 5 Irak savaşının çıkması 122 4,8 İnsan hak ve özgürlükleri 65 2,6 Tezkereler 41 1,6 Bankaların batması 37 1,5 AB'ye girmek 25 1 Kürt sorunu 22 0,9 Diğer 128 5,1 2527 100 19
S2-3 Kasım 2002'den 3 Kasım 2003'e kadar Türkiye'de yaşanan en önemli olay Frekans Yüzde Irak savaşının çıkması 885 35 Tezkereler 276 10,9 Ekonomik sorunların çözülememesi 231 9,1 Ekonominin canlanması 160 6,4 Uzan grubunun batması 130 5,2 AKP'nin iktidara gelmesi 103 4,1 İşsizliğin devam etmesi 88 3,5 Yolsuzlukların ortaya çıkması 52 2,1 Yolsuzlukların devam etmesi 49 1,9 AB için yapılan çalışmalar 38 1,5 Hükümetin rektörlerle karşı karşıya gelmesi 33 1,3 Hükümetin tek başına iktidara gelmesi 24 1 Fikrim yok 190 7,5 Diğer 267 10,4 2527 100 20
S3.1- Türk Halkı 3 Kasım 2002 seçimleri öncesine göre bugün, Türkiye'nin geleceği nasıl görülüyor Frekans Yüzde Şu anda çok daha umutluyum 1116 44,2 Değişen hiçbir şey yok 845 33,4 Şu anda öncekinden daha umutsuzum 560 22,2 Cevap yok 6 0,2 2527 100 21
S3.2-3 Kasım 2002 seçimleri öncesine göre bugün, insanlar kendi geleceklerini nasıl görüyorlar Frekans Yüzde Şu anda çok daha umutluyum 1035 41 Değişen hiçbir şey yok 882 34,9 Şu anda öncekinden daha umutsuzum 600 23,7 Cevap yok 10 0,4 2527 100 22
S4- Türk Toplumu Siyasi duruş olarak kendini nasıl tanımlıyor(*) Cevap Denek Frekans Sayısına Göre Sayısına Göre Yüzde Yüzde(*) Demokrat 1014 16,7 40,1 Atatürkçü 977 16,1 38,7 Laik 844 13,9 33,4 Milliyetçi 698 11,5 27,6 Sağcı 512 8,4 20,3 İslamcı 354 5,8 14,0 Solcu 286 4,7 11,3 Muhafazakar 242 4,0 9,6 Sosyal Demokrat 235 3,9 9,3 Sosyalist 205 3,4 8,1 Muhafazakar Demokrat 204 3,4 8,1 Devrimci 171 2,8 6,7 Liberal 125 2,1 5,0 Belli bir siyasi görüşü yok 89 1,5 3,5 Cevap yok 60 1,0 2,4 Diğer 51 0,7 1,9 6067 100,0 240,1 *Birden fazla cevap alınmıştır 23
S5-3 Kasım 2002 Genel Milletvekilliği seçimlerinde Hangi partiye oy verdiniz? Frekans Araştırma Resmi Sonucu: Sonuç: AKP 683 34,4 34,4 CHP 385 19,4 19,4 DYP 189 9,5 9,5 MHP 165 8,3 8,4 GENÇ PARTİ 144 7,3 7,3 DEHAP 122 6,1 6,1 ANAP 101 5,1 5,1 SAADET PARTİSİ 49 2,5 2,5 DSP 24 1,2 1,2 Diğer 120 6,1 6,1 1982 100 100 OY VERMEDİM 544 2527 24
S6- Şu anda değerlendirdiklerinde 3 Kasım 2003 te verdikleri kararı doğru buluyorlar mı (Oy vermeyenlere sorulmamıştır) Frekans Yüzde Evet 1531 75,8 Hayır 376 18,6 Cevap yok 114 5,6 2021 100 25
S7- Bugün bir Milletvekilliği Genel Seçimi olsa partilerin muhtemel oy dağılımı ( Kararsız ve Oy vermeyeceğim cevabı verenler dağıtılmıştır.) Frekans Yüzde AKP 889 45,8 CHP 331 17,1 DYP 113 5,8 MHP 140 7,2 GENÇ PARTİ 155 8,0 DEHAP 128 6,6 ANAP 26 1,3 SAADET PARTİSİ 27 1,4 DSP 20 1,0 Diğer 110 5,7 1939 100 26
S8- Kararsızların kendilerini yakın hissettikleri partiler(*) Frekans 27 Cevap Sayısına Göre Yüzde Denek Sayısına göre Yüzde(*) AKP 63 18,7 25,1 CHP 48 14,3 19,1 HİÇBİRİ 41 12,1 16,2 DYP 28 8,3 11,1 GENÇ PARTİ 20 6,0 8,1 MHP 19 5,6 7,5 ANAP 17 5,1 6,8 DSP 10 2,9 3,9 SAADET PARTİSİ 4 1,2 1,6 ÖDP 4 1,1 1,5 DEHAP 3 1,0 1,4 KARARSIZ 32 9,4 12,6 SÖYLEMEK İSTEMİYOR 22 6,2 8,4 DİĞER 29 8 10,9 338 100,0 134,3 *Birden fazla cevap alınmıştır.
S9-28 Mart 2004'te yapılacak olan Belediye Başkanlığı seçimlerinde partilerin muhtemel oy dağılımı 28 Kararsız ve Oy vermeyeceğim cevabı verenler dağıtılmıştır Frekans Yüzde Frekans Yüzde AKP 750 29,7 750 41,3 CHP 372 14,7 372 20,5 DYP 82 3,3 82 4,5 MHP 123 4,9 123 6,8 GENÇ PARTİ 97 3,8 97 5,3 DEHAP 118 4,7 118 6,5 ANAP 55 2,2 55 3,0 SAADET PARTİSİ 22 0,9 22 1,2 DSP 26 1,0 26 1,4 DİĞER 78 3,1 170 9,4 OY VERMEYECEĞİM 184 7,3 KARARSIZ 519 20,5 ADAYA BAĞLI 92 3,6 CEVAP YOK 9 0,4 2527 100 1815 100
S10-28 Mart 2004'te yapılacak olan yerel seçimlerde partiler mi daha öncelikli olacak, yoksa adaylar mı Frekans Yüzde Partiler 815 32,3 Adaylar 1613 63,8 Cevap yok 92 3,6 Her ikisi de 7 0,3 2527 100 29
S11- Türk Halkına Göre 3 Kasım 2002 den 3 Kasım 2003 e Siyasetin itibar durumu Frekans Yüzde İtibar kazandı 1118 44,3 İtibar kazanmadı 1182 46,8 Fikrim yok 226 8,9 2527 100 S12- AK Parti Hükümeti Türkiye'nin yurtdışındaki itibarını artırdı mı Frekans Yüzde Evet 1129 44,7 Hayır 1171 46,4 Fikrim yok 226 8,9 2527 100 30
S13-3 Kasım 2002 seçimleri eski siyasetçileri tasfiye mi etti, yoksa beklemeye mi aldı Frekans Yüzde Tasfiye etti 1328 52,6 Beklemeye aldı 1057 41,8 Fikrim yok 134 5,3 Diğer 7 0,3 2527 100 31
S14- Eski başbakanlardan hangileri yeniden başbakan olarak görülmek isteniyor 3 Kasım 2002 den 3 Kasım 2003 e Türkiye nin Bir Yılı Frekans Yüzde Hiçbiri 2065 81,7 Tansu Çiller 107 4,2 Necmeddin Erbakan 82 3,2 Mesut Yılmaz 51 2 Süleyman Demirel 75 3 Bülent Ecevit 63 2,5 Fikrim yok 85 3,3 2527 100 S15-3 Kasım 2002 seçimlerinin akabinde genel başkanlıktan çekilme yönünde açıklama yapan MHP lideri Devlet Bahçeli'nin yeniden genel başkan seçilmesi nasıl bulunuyor Frekans Yüzde Doğru buluyorum, bir sorun görmüyorum 588 23,3 Yanlış buluyorum 1435 56,8 32
Fikrim yok 504 19,9 3 Kasım 2002 den 3 Kasım 2003 e Türkiye nin Bir Yılı 2527 100 S16- Bazı kişi ve kurumların son bir yıl içerisindeki başarı durumlarının değerlendirilmesi Hiç başarılı değil Başarılı değil Ne başarılı ne değil Başarılı Çok başarılı Toplam Ahmet Necdet Sezer T.B.M.M. F 211 418 524 898 388 2439 Y 8,6 17,2 21,5 36,8 15,9 100,0 F 232 582 639 808 138 2400 Y 9,7 24,3 26,6 33,7 5,8 100,0 Bülent Arınç F 262 521 511 781 203 2277 33
AK Parti Hükümeti Recep Tayip Erdoğan Ana Muhalefet Partisi CHP Deniz Baykal Genç Parti Cem Uzan Y 11,5 22,9 22,4 34,3 8,9 100,0 F 358 503 464 767 362 2454 Y 14,6 20,5 18,9 31,3 14,7 100,0 F 361 497 396 721 494 2468 Y 14,6 20,1 16,0 29,2 20,0 100,0 F 645 962 419 298 73 2397 Y 26,9 40,1 17,5 12,4 3,1 100,0 F 750 929 363 303 69 2414 Y 31,1 38,5 15,0 12,6 2,8 100,0 F 1261 615 196 211 105 2388 Y 52,8 25,7 8,2 8,9 4,4 100,0 F 1320 572 189 210 107 2398 Y 55,0 23,8 7,9 8,8 4,5 100,0 34
Başarı Ortalaması: Ortalama Ahmet Necdet Sezer 3,3422 Recep Tayip Erdoğan 3,1979 AK Parti Hükümeti 3,1105 Bülent Arınç 3,0619 T.B.M.M. 3,0161 Ana Muhalefet Partisi CHP 2,2457 Deniz Baykal 2,1761 Genç Parti 1,8627 Cem UZAN 1,8378 35
S17- CHP dışındaki muhalefet partilerinin başarı durumları Frekans Yüzde GENÇ PARTİ 427 16,9 DYP 426 16,9 MHP 272 10,8 DEHAP 146 5,8 SAADET PARTİSİ 116 4,6 ANAP 105 4,2 36
DSP 66 2,6 BBP 43 1,7 İP 28 1,1 ÖDP 25 1 TKP 24 1 HİÇBİRİ 668 26,4 FİKRİ YOK 118 4,7 DİĞER 63 2,5 3 Kasım 2002 den 3 Kasım 2003 e Türkiye nin Bir Yılı 2527 100 37
S18- Muhalefet partilerinden hangileri gelecek seçimlerde iktidar olma başarısı gösterebilir(*) *Birden fazla cevap alınmıştır Frekans Cevap Sayısına Denek Sayısına Göre Yüzde Göre Yüzde(*) CHP 619 22,6 24,5 DYP 377 13,8 14,9 GENÇ PARTİ 376 13,8 14,9 MHP 245 9,0 9,7 DEHAP 95 3,5 3,7 SAADET PARTİSİ 90 3,3 3,6 ANAP 71 2,6 2,8 BBP 24 0,9 0,9 DSP 18 0,7 0,7 LDP 17 0,6 0,7 HİÇBİRİ 579 21,2 22,9 FİKRİ YOK 156 5,7 6,2 CEVAP YOK 15 0,5 0,6 DİĞER 53 2 2,1 2733 100,0 108,0 38
S19- Muhalefet partilerin liderlerinden en başarılı bulunan lider kim Frekans Yüzde Deniz Baykal 439 17,4 Mehmet Ağar 338 13,4 Cem Uzan 310 12,3 Devlet Bahçeli 209 8,3 Necmeddin Erbakan 126 5 Ali Talip Özdemir 104 4,1 Muhsin Yazıcıoğlu 92 3,7 Doğu Perinçek 60 2,4 Bülent Ecevit 59 2,3 Tuncer Bakırhan 36 1,4 Cevap yok 13 0,5 39
Hiçbiri 563 22,3 Fikri yok 129 5,1 Diğer 49 1,9 3 Kasım 2002 den 3 Kasım 2003 e Türkiye nin Bir Yılı 2527 100,0 S20- AK Parti siyasi kimliğini -Muhafazakar Demokrat- olarak tanımlıyor. AK Parti muhafazakar demokrat bir parti mi Frekans Yüzde Evet 1122 44,4 Hayır 1080 42,8 Fikrim yok 324 12,8 2527 100 S21-0-10 puan arası hükümetin performansı 40
Frekans Yüzde 0 puan 308 12,2 1 puan 163 6,4 2 puan 148 5,8 3 puan 222 8,8 4 puan 189 7,5 5 puan 288 11,4 6 puan 224 8,8 7 puan 253 10 8 puan 304 12 9 puan 149 5,9 10 puan 281 11,1 2527 100 Ortalama Performans 5,1498 41
S22- Hükümetin bugüne kadar ki icraatlarına göre Türk Halkının bugün ve bundan sonrası başarı değerlendirmesi Şu an başarılılar ve gelecekte daha da başarılı olacaklar Şu an başarılılar ama gelecekte başarılı olamayacaklar Şu an başarısızlar ve gelecekte daha da başarısız olacaklar Şu an başarısızlar ama gelecekte başarılı olacaklar Frekans Yüzde 1073 42,5 213 8,4 790 31,3 201 8 42
Fikrim yok 249 9,9 2527 100 S23.2- Bakanlıklar ve bakanların bir yıllık icraatı göz önünde bulundurulduğunda en başarılı bulunan ilk üç bakan Frekans Yüzde 1. Sırada Abdullah Gül 577 22,8 2. Sırada Ali Babacan 234 9,3 3. Sırada Hüseyin Çelik 149 5,9 Diğer Bakanlar 728 28,8 HİÇBİRİ 538 21,3 Fikri yok 301 11,9 2527 100 43
S24-3 Kasım 2003'ten öncesiyle bugünkü durum mukayese edildiğinde ülkenin ekonomik durumu Frekans Yüzde Kötüydü, iyi oldu 1133 44,8 Kötüydü, hala kötü, fark etmedi 800 31,7 Kötüydü, daha da kötü oldu 272 10,8 İyiydi, daha da iyi oldu 118 4,7 İyiydi, kötü oldu 103 4,1 İyiydi, hala iyi, fark etmedi 100 4 2527 100 S25- Deneklerin bir yıl önceki ekonomik durumlarıyla şimdiki durumları mukayese edildiğinde ne değişti Frekans Yüzde Kötüydü, hala kötü, fark etmedi 862 34,1 Kötüydü, iyi oldu 634 25,1 Kötüydü, daha da kötü oldu 339 13,4 İyiydi, hala iyi, fark etmedi 315 12,4 İyiydi, kötü oldu 231 9,1 İyiydi, daha da iyi oldu 146 5,8 44
2527 100 S26- Hükümetin en beğenilen icraatı Frekans Yüzde Ekonomide iyileşme olması 226 9 Enflasyonu düşürmesi 192 7,6 Yolsuzlukların üstüne gitmesi 188 7,4 Okullarda bedava kitap dağıtması 172 6,8 Eğitimde olumlu politikaların izlenmesi 130 5,2 Doların düşmesi 119 4,7 AB üyeliği için gerekli adımları atması 108 4,3 Birinci Tezkerenin geçmemesi 64 2,5 Vergi reformunun yapılması 50 2 45
Askerliğin düşmesi 47 1,9 Meslek liselerinin önünü açmak için çalışması 41 1,6 YÖK ile ilgili çalışmalar yapması 40 1,6 Irak savaşında doğru politikayı izlemesi 36 1,4 Duble yol projesini hayata geçirmesi 36 1,4 İşçi ve memurların maaşlarına yeterli zammı yapması 35 1,4 Dış politikada başarılı bir grafik çizmesi 31 1,2 Hiçbir icraatını beğenmiyorum 514 20,3 Fikri yok 221 8,8 Cevap yok 54 2,2 Diğer 184 7,1 3 Kasım 2002 den 3 Kasım 2003 e Türkiye nin Bir Yılı 2527 100 S27- Hükümetin en beğenilmeyen icraatı Frekans Yüzde İkinci Tezkerenin çıkması 551 21,8 46
Irak savaşında yetersiz kalması 169 6,7 Yeni vergi yasası çıkarması 121 4,8 Ekonomik sıkıntıların çözülememesi 113 4,5 Hiçbir icraatını beğenmiyor 101 4 1. tezkerenin çıkmaması 63 2,5 YÖK'le ilgili düzenleme yapmaya çalışması 62 2,5 İşçi ve memurlara az zam yapması 60 2,4 ABD ile işbirliği yapması 56 2,2 İstihdam alanlarının yaratılamaması 47 1,9 Eğitimde istikrarın sağlanamaması 44 1,7 Dış siyasette aktif olmaması 39 1,5 Türbanın tekrar gündeme gelmesi 33 1,3 İmam hatiplerin önünün açılmaya çalışılması 32 1,3 Uzan grubuna karşı tavır alması 32 1,3 Ormanları satmaya kalkması 28 1,1 IMF ile birlikte olması 23 0,9 Yolsuzlukla yeterince mücadele edilmemesi 22 0,9 YÖK'e karşı pasif olması 21 0,8 Genel olarak pasif bir görüntü çizilmesi 21 0,8 Bürokraside kadrolaşmaya gidilmesi 20 0,8 47 3 Kasım 2002 den 3 Kasım 2003 e Türkiye nin Bir Yılı
Türban meselesini çözümlememesi 19 0,8 İrticai faaliyetlerin desteklenmesi 18 0,7 Beğenmediği icraatı yok 249 9,9 Fikri yok 255 10,1 Cevap yok 45 1,8 Diğer 281 11 3 Kasım 2002 den 3 Kasım 2003 e Türkiye nin Bir Yılı 2527 100 S28- Hükümet yetkililerinin ekonominin iyiye gittiğine dair sözlerine katılma durumu Frekans Yüzde Hayır, katılmıyorum 1256 49,7 Evet, katılıyorum 1267 50,1 Cevap yok 4 0,1 2527 100 48
s.28.2- Bu ekonomik iyileşme size de yansıdı mı? Frekans Yüzde Evet 762 60,1 Hayır 504 39,8 Cevap yok 2 0,1 1267 100 49
S29- Parasal birikimlerin değerlendirilme yolları (*) Frekans 50 Cevap Sayısına Göre Yüzde Denek Sayısına Göre Yüzde(*) Parasal birikimim yok 1728 67,0 68,3 Bankaya yatırarak 272 10,5 10,8 İş Sermayesi yaparak 172 6,7 6,8 Dolar alarak 90 3,5 3,6 Gayri Menkul alarak 83 3,2 3,3 Altın alarak 81 3,2 3,2 Euro alarak 65 2,5 2,6 Faizsiz finans kuruluşlarına yatırarak 26 1,0 1,0 Hazine Bonosuna yatırarak 18 0,7 0,7 Borsa, Hisse Senedi alarak 16 0,6 0,6 Repoya yatırarak 13 0,5 0,5 Devlet Tahvili alarak 12 0,5 0,5
*Birden fazla cevap alınmıştır 2576 100,0 101,9 S30-2B tanımı kapsamındaki orman arazilerinin satışı için referanduma gidilmesi halinde hangi yönde oy kullanılacak 51 Frekans Yüzde Satış izninin verilmemesi yönünde 1264 50 Satış izni verilmesi yönünde 718 28,4 2B ile ilgili bilgim yok 259 10,3
Cevap yok 161 6,4 Henüz düşünmedim 124 4,9 2527 100 3 Kasım 2002 den 3 Kasım 2003 e Türkiye nin Bir Yılı S31- Yeni YÖK tasarısı konusundaki tartışmalarda hükümet mi, yoksa bu tasarıya karşı çıkanlar mı destekleniyor Frekans Yüzde Hükümeti destekliyorum 1033 40,9 Karşı çıkanları destekliyorum 703 27,8 İkisini de desteklemiyorum 347 13,7 Fikri yok 444 17,6 2527 100 52
S32- Meslek liselerinin üniversite sınavında diğer liselerle aynı statüde değerlendirilmeleri konusunda hükümetin yapmak istediği düzenlemeler nasıl değerlendiriliyor; gerekli görülüyor mu Frekans Yüzde Doğru, gerekli buluyorum 1586 62,8 Yanlış, gereksiz buluyorum 617 24,4 Fikri yok 233 9,2 Cevap yok 91 3,6 2527 100 S33- Türkiye'de imam-hatip liseleri olmalı mı Frekans Yüzde Olmamalı 571 22,6 Olmalı 1948 77,1 Cevap yok 7 0,3 2527 100 53
S33.2- İmam-hatip lisesi mezunları sadece din görevlisi mi olmalı, yoksa üniversitede istedikleri bölüme girebilmeli mi Frekans Yüzde Üniversitede istedikleri bölüme girebilmeli 1409 72,3 Sadece din görevlisi olmalı 533 27,3 Cevap yok 7 0,4 1949 100 S34- Hükümetin ABD'yle ilişkileri nasıl değerlendiriliyor Tamamen ABD menfaatleri doğrultusunda gidiyor Büyük oranda ABD menfaatleri doğrultusunda gidiyor Her ikisinin de ortak menfaatleri doğrultusunda gidiyor Frekans Yüzde 754 29,8 572 22,6 714 28,3 54
Büyük oranda Türkiye menfaatleri doğrultusunda gidiyor 205 8,1 Tamamen Türkiye menfaatleri doğrultusunda gidiyor 76 3 Fikri yok 206 8,2 3 Kasım 2002 den 3 Kasım 2003 e Türkiye nin Bir Yılı 2527 100 S35- AB'ye girebilmek için Kıbrıs'ta taviz verilmeli mi Frekans Yüzde Kıbrıs Türkiye için çok önemlidir taviz verilmez 1765 69,8 Kıbrıs Türkiye için önemlidir ama bir miktar taviz verilebil 409 16,2 Kıbrıs Türkiye için önemli değildir, taviz verilebilir 122 4,8 Fikri yok 137 5,4 Cevap yok 94 3,7 2527 100 55
S36- Türkiye'de insan hakları, işkence, temel hak ve özgürlükler konusunda sorun olduğu düşünülüyor mu Frekans Yüzde Hayır 615 24,3 Evet 1880 74,4 Fikrim yok 32 1,3 2527 100 S37- Hükümetin bu sorunları çözme konusunda yeterince çaba gösterdiği düşünülüyor mu Frekans Yüzde Evet 347 18,5 56
Hayır 1022 54,4 Kısmen 505 26,9 Fikrim yok 5 0,3 3 Kasım 2002 den 3 Kasım 2003 e Türkiye nin Bir Yılı 1880 100,0 S38- Türkiye'nin Irak'ta asker bulundurmasına yönelik 2. Tezkere nin Meclis'ten geçmesi doğru bulunuyor mu Frekans Yüzde Evet 728 28,9 Hayır 1635 64,8 57
Fikrim yok 154 6,1 Cevap yok 7 0,3 3 Kasım 2002 den 3 Kasım 2003 e Türkiye nin Bir Yılı 2524 100 S39- Amerika nın Türkiye'de asker bulundurması, limanların kullanımı gibi kararların alınmış olacağı 1. Tezkere nin Meclis'ten geçmemiş olması doğru bulunuyor mu Frekans Yüzde Evet 1656 65,5 Hayır 672 26,6 Fikrim yok 199 7,9 2527 100 58
S40- AB'nin Türkiye'yi üye yapacağına inanılıyor mu Frekans Yüzde Evet 731 28,9 Hayır 1611 63,8 Fikrim yok 185 7,3 2527 100 S41- AK Parti hükümetinin AB'ye üye olma konusundaki çabaları yeterli ve samimi bulunuyor mu Frekans Yüzde Hem yeterli hem de samimi buluyorum 1027 40,7 Hem yeterli hem de samimi bulmuyorum 528 20,9 Yeterli buluyorum ama samimi bulmuyorum 932 36,9 Samimi ama yetersiz buluyorum 8 0,3 Fikrim yok 32 1,3 59
2526 100 S42- Vatandaşlar Türkiye'nin AB'ye üye olmasını istiyor mu Frekans Yüzde Evet 1969 77,9 Hayır 470 18,6 Fikrim yok 88 3,5 2527 100 60
7. MEDYA TAKİP ALIŞKANLIKLARI 61
M.1- En çok okuduğunuz veya tercih ettiğiniz gazete hangisidir? Frekans Yüzde HÜRRİYET 310 12,3 POSTA 209 8,3 MİLLİYET 197 7,8 SABAH 182 7,2 AKŞAM 170 6,8 CUMHURİYET 143 5,7 RADİKAL 133 5,3 ZAMAN 110 4,3 VAKİT 80 3,2 STAR 77 3,1 FANATİK 66 2,6 TÜRKİYE 50 2 ÖZGÜR GÜNDEM 43 1,7 YENİ ŞAFAK 42 1,7 62
TAKVİM 32 1,3 TERCÜMAN 31 1,2 YENİ ASIR 22 0,9 MİLLİ GAZETE 20 0,8 VATAN 12 0,5 PEK OKUMUYOR 398 15,8 HEPSİ-FARKETMEZ 116 4,6 DİĞER 80 2,8 3 Kasım 2002 den 3 Kasım 2003 e Türkiye nin Bir Yılı 2523 100 M.1.1- En çok tercih ettiğiniz diğer gazeteler hangisidir? Frekans 63 Cevap Sayısına Göre Yüzde Denek Sayısına Göre Yüzde SABAH 285 14,6 19,3 POSTA 241 12,3 16,3
MİLLİYET 209 10,7 14,1 HÜRRİYET 201 10,3 13,6 AKŞAM 100 5,1 6,8 STAR 98 5,0 6,7 RADİKAL 98 5,0 6,6 ZAMAN 86 4,4 5,8 CUMHURİYET 82 4,2 5,5 FANATİK 81 4,2 5,5 TÜRKİYE 65 3,3 4,4 YENİ ŞAFAK 63 3,3 4,3 TAKVİM 46 2,3 3,1 VAKİT 38 2,0 2,6 VATAN 26 1,3 1,8 MİLLİ GAZETE 23 1,2 1,5 TERCÜMAN 17 0,9 1,2 PEK OKUMUYOR 70 3,6 4,8 HEPSİ- FARKETMEZ 32 1,6 2,2 DİĞER 91 5 6,6 1951 100,0 132,0 *Birden çok cevap alınmıştır. 3 Kasım 2002 den 3 Kasım 2003 e Türkiye nin Bir Yılı 64
M.2- En çok dinlediğiniz veya tercih ettiğiniz radyo hangisidir? Frekans Yüzde KRAL FM 324 12,8 TRT FM 181 7,2 SÜPER FM 134 5,3 RADYO 7 91 3,6 BEST FM 86 3,4 POWER FM 83 3,3 METRO FM 55 2,2 SHOW RADYO 55 2,2 NUMBER ONE 53 2,1 YÖN FM 53 2,1 RADYO D 44 1,7 KLAS FM 42 1,7 İSTANBUL FM 40 1,6 65
YEREL RADYOLAR 33 1,3 TATLISES FM 26 1 MARMARA FM 24 0,9 PEK DİNLEMİYOR 643 25,4 HEPSİ-FARKETMEZ 193 7,6 DİĞER 371 12,5 3 Kasım 2002 den 3 Kasım 2003 e Türkiye nin Bir Yılı 2526 100 M.2.1- En çok tercih ettiğiniz diğer radyolar hangisidir? Frekans 66 Cevap Sayısına Göre Denek Sayısına Göre
Yüzde Yüzde SÜPER FM 140 11,0 14,0 SHOW RADYO 105 8,2 10,5 KRAL FM 89 6,9 8,9 TRT FM 87 6,8 8,8 PEK DİNLEMİYOR 82 6,4 8,2 RADYO D 77 6,0 7,7 POWER FM 71 5,6 7,1 NUMBER ONE 64 5,0 6,4 METRO FM 59 4,6 5,9 TATLISES FM 58 4,6 5,8 HEPSİ-FARKETMEZ 36 2,8 3,6 BEST FM 32 2,5 3,2 RADYO 7 27 2,1 2,7 KLAS FM 27 2,1 2,7 YÖN FM 26 2,1 2,7 YEREL 26 2,1 2,6 İSTANBUL FM 21 1,7 2,1 MARMARA FM 21 1,7 2,1 DİĞER 234 18,7 23,5 1276 100,0 127,4 67
M.3- En çok izlediğiniz veya tercih ettiğiniz TV kanalı hangisidir? Frekans Yüzde ATV 569 22,5 KANAL D 301 11,9 HEPSİ-FARKETMEZ 283 11,2 SHOW TV 242 9,6 KANAL 7 201 8 TRT 1 173 6,8 NTV 172 6,8 CNN TÜRK 129 5,1 PEK SEYRETMİYOR 123 4,9 STAR 114 4,5 TGRT 60 2,4 68
STV 50 2 MED TV 27 1,1 KRAL TV 18 0,7 CNBC E 14 0,5 DİĞER 48 1,6 3 Kasım 2002 den 3 Kasım 2003 e Türkiye nin Bir Yılı 2525 100 M.3.1- En çok tercih ettiğiniz diğer TV kanalları hangisidir? 69
*Birden çok cevap alınmıştır. Frekans 3 Kasım 2002 den 3 Kasım 2003 e Türkiye nin Bir Yılı Cevap Sayısına Göre Yüzde Denek Sayısına Göre Yüzde KANAL D 482 15,7 26,8 ATV 436 14,2 24,3 SHOW TV 417 13,6 23,2 STAR 322 10,5 17,9 TRT 1 286 9,3 15,9 NTV 216 7,1 12,0 KANAL 7 162 5,3 9,0 TGRT 152 5,0 8,5 CNN TÜRK 146 4,8 8,1 STV 118 3,9 6,6 KRAL TV 56 1,8 3,1 TRT 2 47 1,5 2,6 PEK SEYRETMİYOR 28 0,9 1,5 HEPSİ-FARKETMEZ 58 1,9 3,2 DİĞER 139 4,2 8,1 3065 100,0 170,5 70
m.4- En çok izlediğiniz ya da güvendiğiniz ana haber bülteni hangisidir? Frekans Yüzde ATV 475 18,8 TRT 1 399 15,8 KANAL 7 329 13 NTV 266 10,5 CNN TÜRK 249 9,9 KANAL D 180 7,1 PEK SEYRETMİYOR 152 6 HEPSİ-FARKETMEZ 116 4,6 71
SHOW TV 113 4,5 STAR 89 3,5 STV 53 2,1 TGRT 51 2 DİĞER 55 2 3 Kasım 2002 den 3 Kasım 2003 e Türkiye nin Bir Yılı 2526 100 m.5- En çok izlediğiniz televizyon dizisi hangisidir? 72
Frekans Yüzde KURTLAR VADİSİ 352 14 ASMALI KONAK 270 10,7 ÇOCUKLAR DUYMASIN 252 10 EKMEK TEKNESİ 224 8,9 ZERDA 179 7,1 KINALI KAR 150 6 HAYAT BİLGİSİ 117 4,6 BİR İSTANBUL MASALI 80 3,2 TATLI HAYAT 47 1,9 SULTAN MAKAMI 37 1,5 ÇİÇEK TAKSİ 29 1,2 SIDIKA 29 1,2 LİSE DEFTERİ 26 1 SERSERİ 24 1 İZLEMİYORUM 474 18,8 DİĞER 208 8,2 2521 100 73
m.6- Son bir yılda en beğendiğiniz reklam hangisidir? Frekans Yüzde COLA TURKA 914 36,4 HATIRLAMIYOR 304 12,1 REKLAM SEYRETMİYOR 297 11,8 ARÇELİK 124 4,9 ÇAMLICA GAZOZ 112 4,5 TURKCELL 112 4,5 TOFİTA 32 1,3 YAPI KREDİ WORDCARD 31 1,2 AKBANK 31 1,2 TOYOTA COROLLA 26 1,1 74
PEUGEOT 26 1 KEKSTRA 25 1 ETİ CİCİ BEBE 22 0,9 HİÇBİRİ 21 0,8 BİNGOMATİK 20 0,8 COCA-COLA 16 0,6 GARANTİ BONUS KART 15 0,6 FRUKO 15 0,6 ÜLKER 15 0,6 DİĞER 361 13,1 3 Kasım 2002 den 3 Kasım 2003 e Türkiye nin Bir Yılı 2513 100 75
8. DEĞERLENDİRME 76
Türkiye nin en önemli problemlerinin başında işsizlik geliyor. İkinci sırada ekonomik sorunların aşılamaması bulunmaktadır. 3 Kasım 2002 den beri en önemli olay olarak Irak savaşı ve buna bağlı olarak tezkereler görülmektedir. Halkın %44 ü 3 Kasım seçimlerinden öncesine göre ülkenin geleceğine daha umutlu bakıyor. Halkın %41 i 3 Kasım seçimlerinden öncesine göre kendi geleceğine daha umutlu bakıyor. Kendi geleceğine dair umudu ülke geleceğinden daha düşük bir orana sahip. Halkın kendi siyasi duruşunu tanımlamasında ilk üç sırayı Demokratlık, Atatürkçülük ve Laiklik paylaşıyor. Halkın dörtte üçü 3 Kasım da verdiği oyun arkasında duruyor, verdiği oydan memnun. Bugün bir milletvekilliği seçimi olsa AKP %45.9 oy oranı ile birinci parti konumunda olabilir. Kararsızlar kendilerini en fazla AKP ve CHP ye yakın görüyorlar. 77
78 3 Kasım 2002 den 3 Kasım 2003 e Türkiye nin Bir Yılı Önümüzdeki yerel seçimlerde birinci parti olarak AKP görülüyor (%41,3), ancak yerel seçimler sözkonusu olduğunda kararsızların oranı artmakta bu durum AKP ye oy kaybettirebilir. Yerel seçimlerde halkın üçte ikisi adayları partilerden daha önemli görüyor. Halkın %44.3 ü 3 Kasım seçimlerinden sonra siyasetin itibar kazandığını söylerken bir değişim olmadığını belirtenlerin oranı %46.8 olmaktadır. Halkın %44.7 si AKP hükümetinin ülkenin yurtdışında itibarını artırdığını düşünürken aksini söyleyenlerin oranı %46.4 olmaktadır. Halkın %52.6 sı 3 Kasım seçimlerinin eski siyasetçileri tasfiye ettiğini söylemektedir. Halkın %81.7 si eski başbakanların hiçbirini yeniden başbakan olarak görmek istemiyor. Genel başkanlıktan çekileceğini söyleyen Devlet Bahçeli nin yeniden genel başkan olması halkın %56.8 i tarafından yanlış bulunuyor. Bazı kişi ve kurumların başarı sıralamasında Ahmet Necdet Sezer birinci, Recep Tayyip Erdoğan ikinci, AKP hükümeti üçüncü sırada geliyor. CHP dışındaki muhalefet partilerinin içinde en başarılı görülen parti Genç Parti dir. Muhalefet partilerinin liderleri içerisinde en başarılı görüleni Deniz Baykal olurken ikinci sırada Mehmet Ağar, üçüncü sırada ise Cem Uzan gelmektedir. Halkın sadece %44.4 ü AKP nin muhafazakar demokrat bir parti olduğunu düşünüyor. AKP hükümetinin performansı 10 puan üzerinden 5.14 olarak değerlendirilmektedir.
79 3 Kasım 2002 den 3 Kasım 2003 e Türkiye nin Bir Yılı Halkın %42.5 i AKP hükümetinin başarılı olduğunu ve gelecekte daha da başarılı olacağına inanmaktadır. Bakanlar içerisinde başarı sırlamasında ilk üç sırayı Abdullah Gül, Ali Babacan ve Hüseyin Çelik paylaşmaktadır. 3 Kasım öncesiyle mukayese edildiğinde halkın %44.8 i ülkenin önceden kötü şimdi ise iyi olduğunu düşünmektedir. Halkın kendisi için sorulduğunda bu oran %25 e düşmektedir. AKP hükümetinin en beğenilen icraatı ekonominin düzeltilmesi olurken, halkın %20 si hükümetin hiçbir icraatını beğenmediğini ifade etmektedir. AKP hükümetinin en beğenilmeyen icraatı ise 2. tezkerenin Meclis ten geçmesi olarak belirtilmektedir. Bunun yanında hükümetin her icraatını beğenenlerin oranı ise %9.9 olmaktadır. Halkın %50.1 i hükümet yetkililerinin ekonominin iyiye gittiğine dair sözlerine inanmakta ve bunun kendilerine de yansıdığını söyleyenlerin oranı %60.1 olmaktadır. Halkın %67 si parasal birikiminin olmadığını söylüyor. 2B kapsamında belirtilen orman arazilerinin satılması konusunda referandum yapılması halinde halkın sadece %28.4 ü satılması yönünde oy kullanacağını söylüyor. YÖK ile ilgili tartışmalarda hükümetin halk desteği karşı çıkanlardan daha yüksek gözükmektedir. İmam Hatip Liselerinin diğer liselerle aynı statüde değerlendirilmeleri ile ilgili konuda hükümetin halk desteği %62.8 dir.
Halkın %77 si Türkiye de İmam Hatip Liselerinin olmasını istiyor. İmam Hatip 3 Kasım 2002 den 3 Kasım 2003 e Türkiye nin Bir Yılı Liselerinin olmasını isteyenlerin %72 si İmam Hatip Lisesi mezunlarının üniversitede istedikleri bölüme girebilmelerini istiyor. Halkın %29.8 i ABD ile olan ilişkilerimizin tamamen onların menfaatleri doğrultusunda gittiğini söylüyor. Tamamen aksini söyleyenlerin oranı sadece %3, her ikisinin ortak menfaatleri doğrultusunda gittiğini söyleyenler %28.3 tür. Halkın %69.8 i AB ye girebilmek için Kıbrıs tan taviz verilmemesi gerektiğini düşünüyor. Her üç kişiden ikisi Türkiye de temel hak ve özgürlükler konusunda sorunlar olduğunu düşünüyor. Hükümetin bu sorunları çözmek için yeterince gayret sarfettiğini düşünenlerin oranı ise %18.5 dır. 2. tezkerenin Meclis ten geçmesini yanlış bulanların oranı %64.8. Halkın %63.8 i AB nin Türkiye yi üye yapmayacağına inanıyor. Hükümetin, Türkiye nin AB ye üye olması için sarfettiği çabayı hem yeterli hem de samimi bulanların oranı %40. Halkın %77.9 u Türkiye nin AB ye üye olmasını istiyor. 80
ÖZETLE; MUHTEMEL BİR GENEL SEÇİMDEN; 81
- AK Parti Oylarını Artırmış Olarak Çıkacak 3 Kasım 2002 den 3 Kasım 2003 e Türkiye nin Bir Yılı - Diğer Tüm Partilerin Oy Oranlarında Düşüş Gözlenirken Genç Parti 3 Kasım da Aldığı Oy Oranına Sahiplenmiş Görünüyor 28 MART YEREL SEÇİMLERİNDEN; - AK parti oylarını artırmış olarak çıkacak ancak bu artış muhtemel bir genel seçimdeki kadar olmayacak - Çünkü seçmen nezdinde aday faktörü partiden daha öne çıkıyor HÜKÜMETİN PERFORMANSI; - Türk Toplumu Ak Parti Hükümetini Takdir Ederken Tereddütlerini Ortaya Koymayı Da İhmal Etmiyor - Toplumun %50 den fazlası hükümeti başarılı buluyor GENEL; - Türk Toplumu bugünü dünden, yarını bugünden daha iyi görüyor - 3 Kasım 2002 itibariyle siyasette yeni bir yapılanma olmuş ve Türk Halkı bu yapılanmayı tasvip etmiştir. 82
- Hükümet YÖK, Meslek Liseleri gibi konularda Türk Toplumunun desteğini alıyor - Her 10 Türk vatandaşından 7 si Türkiye de İmam Hatip Liselerinin var olması gerektiğini düşünüyor SONUÇ; - TÜRKİYE 3 KASIM 2002 DE VERDİĞİ KARARDAN MEMNUN ANCAK İHTİYAT PAYINI ELİNDE SAKLI TUTUYOR 83
- 28 MART TA YAPILACAK YEREL SEÇİMLER, 3 KASIM 3002 DE YAPILAN SEÇİMLERİN BİR TÜR TEYİDİ OLACAK! 84