ZONGULDAK SAĞLIK YÜKSEKOKULU HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ 9102 ÖĞRETİM PLANI DERS İÇERİKLERİ

ZONGULDAK SAĞLIK YÜKSEKOKULU HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ 9102 ÖĞRETİM PLANI DERS İÇERİKLERİ I.YARIYILI HEL 101 HEMŞİRELİĞE GİRİŞ (1 0 0 1 2) Hemşireliğe girişin tanımı, amacı, felsefesi, görev-yetki ve sorumlulukları, ulusal ve uluslar arası mesleki kuruluşlar. HEL103 FİZYOLOJİ (4 0 2 5 4) Hücre fizyolojisi, kas sistemi fizyolojisi, kan fizyolojisi, sindirim sistemi fizyolojisi, boşaltım sistemi fizyolojisi, solunum sistemi fizyolojisi, endokrin sistemi fizyolojisi, merkezi sinir sistemi fizyolojisi. HEL 105 PSİKOLOJİ (2 0 0 2 2) Psikolojinin tanımı ve alt dalları, psikolojinin konusu amacı, psikolojinin diğer bilimler arasındaki yeri, öğrenme ve türleri, öğrenmeyi etkileyen faktörler, bellek ve algı, davranışın gelişimi, fiziksel, bilişsel, sosyal ve ahlaksal yönleri, kişilik tanımı, oluşumu ve kişilik kuramları, başa çıkma davranışları, psikolojik testler, zeka ve yetenek testleri, kişilik testleri, davranış bozuklukları, psikotik ve nevrotik reaksiyonlar, kişilik bozuklukları, davranış bozukluğunun psikolojik tedavisi, grup kavramı ve grubun davranışa etkisi. HEL 107 MİKROBİYOLOJİ PARAZİTOLOJİ (3 0 2 4 4) Mikrobiyolojiye giriş, mikroorganizmaların sınıflandırılması, genel özellikleri, bakteri metabolizması, beslenmesi, çoğalması, normal mikrop florası, enfeksiyon ve bulaşma yolları, sterilizasyon ve dezenfeksiyon, antijen ve antikorlar, bağışıklık, aşılar ve serumlar, stafilokok, streptokok, pnömokok ve neisserria, mikobakteriler, aerob ve anaeorob gram pozitif basiller, gram negatif enterik bakteriler, mikoplazma, riketsiya ve klamidya, mantarların genel özellikleri, protozon ve helmintlerin genel özellikleri. 1

HEL109 HEMŞİRELİKTE KİŞİLERARASI İLİŞKİLER (2 0 0 2 3) Sosyal varlık olarak insan, insanın temel gereksinimleri, kültür ve kültürel farklılıklar, sağlık kavramı, kişilik ve kendini tanıma, iletişim, alışılagelmiş iletişim örüntüleri, mesleki ilişki ve etkileşimler, disiplinlerarası ilişkiler, sağlık sorunu olan bireylerde duygusal davranışsal sorunlar, kaygı ve stres. HEL 111 ANATOMİ (2 0 2 3 4) Anatomiye giriş, kemik, kas, eklem ve genital sistem bilgileri, üst ekstremite, alt ekstremite, toraks duvarı anatomisi ve diyafragma, burun ve larenks, trakea, akciğerler ve plevra, kalp, perikardiyum ve dolaşım sistemi, cavum oris, farenks, ösofagus, mide, ince ve kalın barsaklar, karaciğer, pankreas, dalak, böbrekler ve üreterler, mesane ve üretra, kadın ve erkek genital organları, merkezi sinir sistemi, medulla spinalis morfolojisi, beyin sapı, serebellum ve kraniyal sinirler, otonom sinir sistemi, diensefalon, endokrin sistem, göz ve görme yolları, kulak, işitme ve denge yolları. HEL 113 HİSTOLOJİ (2 0 0 2 2) Histolojiye giriş, histolojinin tanımı, histolojik preparat hazırlama aşamaları, fiksasyon, dehidratasyon, şeffaflaştırma, bloklama, kesit alma, boyama, histolojide sık kullanılan mikroskop türleri ve mikroskop yöntemleri, histolojide kullanılan özel yöntemler, hücre, hücre membranı, nükleus, sitoplazma, sitoplazmik inklüzyonlar, sitoskeleton, hücre bölünmesi, hücre hareketi, hücre ölümü, epitel doku, epitel hücrelerinin şekil ve özellikleri, hücre yüzeyi özelleşmeleri, epitel tipleri, epitel dokunun genel biyolojisi, epitel dokunun yenilenmesi, bağ dokusu, temel madde, lifler, hücreler, bağ dokusunun tipleri, bağ dokusunun histofizyolojisi, yağ dokusu, beyaz (uniloküler) yağ dokusu, kahverengi (multiloküler) yağ dokusu, kıkırdak dokusu, kıkırdak dokusunun genel özellikleri, hyalin kıkırdak, elastik kıkırdak, fibröz kıkırdak, kıkırdak dokusunun histofizyolojisi, kemik dokusu, kemiğin makroskobik yapısı, kemiğin mikroskobik yapısı, kemik dokusunun histeogenezi, kemik dokusunun büyümesi ve yeniden şekillenmesi, kemik dokusunun histofizyolojisi, kas dokusu, kas dokusunun genel özellikleri, iskelet kası, kalp kası, düz kas, kas dokusunun yenilenmesi, sinir dokusu, nöron, sinir lifleri, nöroglia, periferik sinirler, otonom sinir sistemi, sinir dokusunun histofizyolojisi, sinir dokusunun dejenerasyonu ve rejenerasyonu. 2

HEL SAĞLIK VE MEDYA (ALAN DIŞI SERBEST SEÇMELİ) (2 0 0 2 3) Sağlık ve medya kavramları, sağlık ve medya arasındaki ilişki, medyanın sağlık üzerine etkileri, sağlığın sürdürülmesinde medya, medya ve cinsellik, medyanın çocuk sağlığı üzerine etkileri, medya ve şiddet üzerine etkileri, medya ve beslenme bozukluklarına etkileri, medyanın alkol, sigara ve madde bağımlılığı üzerine etkileri, medyanın çocuk ve adölesanların ruhsal gelişimleri üzerine etkileri, medyanın toplumsal değerlere etkisi II. YARIYIL HEL102 HEMŞİRELİKTE TEMEL İLKE VE UYGULAMALAR (6 16 2 15 14) Hasta ve hemşirelik bakım sistemi, sağlık, hasta, hemşirelik kavramları, iletişim kavramı, birey ve hastane ortamı, asepsi kavramı, hareket gereksiniminin karşılanması, hijyen gereksinimi ve bu gereksinimin karşılanması, yatağa bağımlı bireyin hijyenik gereksinimi, yatak yapma yöntemleri, yaşam bulguları (nabız, vücut ısısı, solunum, kan basıncı), sıcak ve soğuk uygulamalar, ilaçlar ve uygulama yöntemleri, enjeksiyonlar, temel fizyolojik gereksinimler, beslenme gereksinimi (gavaj ve gastrostomi), boşaltım gereksinimi, lavmanlar, rektal tüp uygulaması, kolostomi, üriner boşaltım (mesane katerizasyonu), uyku ve dinlenme gereksinimi, ölüm, ölümden sonra bakım, ameliyat öncesi ve sonrası bakım. HEL 104 FİZİKSEL DEĞERLENDİRME (2 0 2 3 2) Yeni doğanda fiziksel değerlendirmesi, çocukta fiziksel değerlendirme, solunum sisteminin fiziksel değerlendirmesi, dolaşım sisteminin fiziksel değerlendirilmesi, üriner sistemin fiziksel değerlendirilmesi, kas iskelet sisteminin fiziksel değerlendirilmesi, nörolojik değerlendirme. HEL 106 BİYOKİMYA (2 0 0 2 2) Karbonhidratlar, aminoasitler, proteinler, enzimler, nükleik asitler, lipidler, hormonlar, vitaminler, su ve mineraller, asit baz dengesi, sindirim sistemi biyokimyası, karaciğerin fonksiyonları, karaciğer hastalıklarında biyokimyasal testler, kardiyovasküler sistem hastalıklarında biyokimyasal testler, endokrin sistem hastalıklarında biyokimyasal testler, kan hastalıklarında biyokimyasal testler, kas ve iskelet sistemi hastalıklarında biyokimyasal testler, beyin omurilik sıvısında biyokimyasal testler. 3

HEL 110 HEMŞİRELİKTE BAKIM TEKNOLOJİSİ (MESLEKİ SEÇMELİ) ( 2 0 0 2 3) Biyopsikososyal sağlığın korunması, hastalıkların tanılanması, tedavisi, bakımı ve rehabilitasyonunu içeren hemşirelik uygulamalarında kullanılan teknolojik ürünlerin özellikleri, kullanımı, korunması ve geliştirilmesi(tasarımı) bilgisi ve uygulamaları. HEL 112 GİRİŞKENLİK EĞİTİMİ (MESLEKİ SEÇMELİ) (2 0 0 2 3) Girişkenlik kavramı, dinleme, beden dili, zamanlama, davranış kavramı ve davranış çeşitleri, atılganlık. III. YARIYIL HEL 201 PATOLOJİ (2 0 0 2 2) Patolojinin ilgi alanları, hastalık tanımı ve sebepleri, doku zedelenmesi çeşitleri ve sebepleri (dejenerasyonlar, infiltrasyonlar, nekrozlar), büyüme ve gelişme bozuklukları (hipertrofi, hiperplazi, atrofi, diğerleri), dolaşım bozuklukları (hemoraji, hiperemi, trombozis, embolizm, iskemi, infarktüs), iltihap, tamir ve iyileşme, transplantasyon, genel tümör bilgisi. HEL 203 HEMŞİRELİKTE ÖZEL FARMAKOLOJİ (2 0 0 2 2) Farmakolojiye giriş ve ilaçların veriliş yolları, ilaçların vücuttaki sonuçları, ilaçların etki mekanizmaları, ilaçların tesirini etkileyen faktörler, ilaçlar arasında etkileşme şekilleri, ilaçların toksisitesi, kemoterapötik ajanlar hakkında genel bilgi, penisilinler ve sefalosporinler, geniş spektrumlu antibiyotikler, sulfonamidler ve antitüberküloz ilaçlar, antihelmintik, antiprotozoer, otonom sinir sisteminin farmakolojik yönü, otonom sinir sistemi ilaçları I ve II, antihipertansif ilaçlar, diğer kardiyovasküler ilaçlar, endokrin sistemi ile ilgili ilaçlar, analjezik ilaçlar I ve II, SSS nin farmakolojik yönü, SSS ilaçları I ve II, genel anestezikler, ilaç suistimali ve bağımlılığı. HEL 205 İÇ HASTALIKLARI HEMŞİRELİĞİ (6 16 0 14 14) Hemşirelik süreci, yaşlı hasta bakımı, yatağa bağımlı hasta bakımı, sıvı elektrolit, asit-baz dengesi ve düzensizlikleri, şok ve bakımı, onkoloji hemşireliği, alerjik hastalıklar ve hasta bakımı, solunum sistemi hastalıkları ve hasta bakımı, kalp hastalıkları ve hasta bakımı, kan hastalıkları ve hasta bakımı, sindirim sistemi hastalıkları ve hasta bakımı, endokrin sistemi hastalıkları ve hasta bakımı, eklem hastalıkları ve hasta bakımı, böbrek hastalıkları ve hasta bakımı, sinir sistemi hastalıkları ve hasta bakımı. 4

HEL 207 BESLENMEYE GİRİŞ (2 0 0 2 2) Beslenmenin tanımı ve önemi, besin öğeleri, besinlerin enerji değeri, yiyecek grupları, yemek planlama, besin satın alma, saklama, hazırlama, pişirme kuralları, özel durumlarda beslenme, beslenme eğitimi. HEL 209 SAĞLIĞI GELİŞTİRME (MESLEKİ SEÇMELİ) (2 0 0 2 3) Sağlığı geliştirme kavramı ve kuramları, Avrupa da sağlığı geliştirme politika ve uygulamalarında gelişmeler, temel sağlık hizmetleri, sağlıklı yaşlanma, zihinsel ve duygusal sağlık, spor ve sağlık, çağdaş sağlık hizmetlerinde insan gücü. HEL 211 KÜLTÜRLERARASI HEMŞİRELİK (MESLEKİ SEÇMELİ) (2 0 0 2 3) Sağlık ve hastalık kültürü, kültür kavramı, dünya kültürleri, kültürün sağlıktaki önemi ve yeri, sağlıkta kültürel davranışlar, farklı kültürlerde hasta yakınları ve sağlık personeli ilişkisi, bir hastalığın farklı kültürlere göre yaşanması, kültürlerarası hemşirelik kavramı, kültürlerarası bakım yaklaşımı. HEL STRES YÖNETİMİ (ALAN DIŞI SERBEST SEÇMELİ) (2 0 0 2 3) Stres kavramı, stres kaynakları, stresin belirtileri, stresin etkileri ve sonuçları, stresi değerlendirme, stresin krizle ilişkisi, stresle bireysel ve kurumsal başa çıkma yöntemleri, rahatlama ve gevşeme teknikleri. IV. YARIYIL HEL 202 SAĞLIK SOSYOLOJİSİ ( 2 0 0 2 2) Sosyolojinin tanımı ve ekolleri, sosyolojinin konusu, sosyolojinin diğer bilimlerle ilişkisi, kültür ve toplum, kişi ve toplum, sosyal tabakalaşma, yığın ve kategoriler, sosyal sistem olarak hastalık ve sağlık, geleneksel tıp, Türkiye de sağlık sistemi, hastalık ve resmi kuruluş ilişkilerinin sosyal-kültürel yönü, sağlık ve hastalık yönünden beslenmeyi etkileyen sosyokültürel unsurlar, anne ve çocuk bakımının sosyo-kültürel yönleri, halkın sağlık ve hijyenle ilgili tutum ve inançları, sağlık-hastalık ve sosyal değişme. 5

HEL204 CERRAHİ HASTALIKLARI HEMŞİRELİĞİ (6 16 0 14 14) Asepsi, aseptik yöntemler, hastane enfeksiyonlarının kontrolü, cerrahinin tanımı, inflamasyon, yara tipleri ve bakımı, cerrahide sıvı elektrolit denge ve düzensizliği, ameliyat öncesi ve sonrası bakım, sindirim sistemi cerrahi hastalıkları hemşirelik ve bakımı, böbrek, idrar yolları ve erkek üreme organlarının cerrahi hastalıkları ve hemşirelik bakımı, meme hastalıkları ve hemşirelik bakımı, solunum sisteminin cerrahi hastalıkları ve hemşirelik bakımı, kalp damar sisteminin cerrahi hastalıkları ve hemşirelik bakımı, ortopedi hastalıkları ve hemşirelik bakımı, göz hastalıkları ve hemşirelik bakımı, KBB hastalıkları ve hemşirelik bakımı, ameliyathane, endokrin sistemin cerrahi hastalıkları ve hemşirelik bakımı, transplantasyon ve yanık tedavisinde genel ilkeler, sinir sisteminin cerrahi hastalıkları ve hemşirelik bakımı. HEL 206 BULAŞICI HASTALIKLAR HEMŞİRELİĞİ (2 0 0 2 2) Ülkemiz için önemli olan bulaşıcı hastalıkların klinik özellikleri, kontrol önlemleri, bakım ilkeleri. HEL 208 ELEKTROKARDİYOGRAFİ HEMŞİRELİĞİ (MESLEKİ SEÇMELİ) (2 0 2 3 5) Kalp anatomisi ve fizyolojisi, kalpte normal ritmi etkileyen faktörler, aritmiler ve ileti bozuklukları, bloklar, infarktüs, EKG çekimi öncesi hasta hazırlığı, EKG çekimi sonrası hasta bakımı, EKG çekimi ve yorumlanması. HEL 210 PALYATİF BAKIM (MESLEKİ SEÇMELİ) (2 0 2 3 5) Palyatif bakım sürecinde primer hastalığın kontrolü, fiziksel semptomların değerlendirilmesi, palyatik bakım gereken hasta ve ailesinde psikiyatrik sorunlar, manevi sorunlar, sosyal sorunlar, ekonomik sorunlar, yaşam sonu gereksinimlerin tanılanması, bakım süreci, yas dönemiyle etkin baş etme. HEL SAĞLIKLI YAŞAM VE CİNSELLİK (ALAN DIŞI SERBEST SEÇMELİ) (2 0 0 2 3) Sağlıklı yaşam ve cinsellikle ilgili kavramlar, sağlıklı yaşam ve cinselliğin önemi, kadın üreme organlarının anatomisi, erkek üreme organlarının anatomisi, kadın üreme organlarının fizyolojisi, erkek üreme organlarının fizyolojisi, gebeliğin fizyolojisi, doğum kontrol yöntemleri, cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve korunma, kadında ve erkekte cinsel işlev bozuklukları, kadında ve erkekte sık görülen kanserler ve kanserden korunma. 6

V. YARIYIL HEL301 DOĞUM - KADIN SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI HEMŞİRELİĞİ (6 16 0 14 14) Kadın ve erkek üreme organları, meme bezleri, üreme sisteminin fizyolojisi, insan embriyolojisi, gebelik ve hemşirelik bakım, gebe kadında görülen değişiklikler, gebelik belirtileri, aile planlaması, doğum olayı ve hemşirelik bakımı, doğum eyleminde hemşire yaklaşımı, doğum sonu dönem ve hemşire yaklaşımı, gebelik, doğum ve doğum sonu dönemde riskli durumlar, doğum sonu sorunlar, jinekolojik muayene ve testler, üreme organları anomolileri, genital organların iyi ve kötü huylu tümörleri ve hemşire bakımı yaklaşımı, üreme organlarının cerrahisi. HEL303 BİLGİSAYAR UYGULAMALARI ( 0 2 0 1 1) Bilgisayar ve işlevi, bilgisayar çalışma prensipleri, programlama dilleri, algoritma, değişkenler, değişmezler, aritmetik işlemle basit giriş işlemleri, basit çıkış işlemleri. HEL 305 BİYOİSTATİSTİK (2 0 0 2 2) İstatistikte kullanılan temel yöntemler, araştırma konularına uygun istatistiksel yöntemlerin seçimi ve hemşirelik bakımında en çok kullanılan istatistiksel testler, SPSS paket programına veri girişi HEL 307 KLİNİK NÜTRİSYON HEMŞİRELİĞİ (MESLEKİ SEÇMELİ) (2 0 4 4 7) Tıbbi beslenme tedavisine ilişkin tanımlar, beslenme-sağlık ilişkisi, beslenme durumunun saptanması, diyet planlama ilkeleri, klinik çalışmalarda diyetisyenin görev ve yetkileri, şişmanlık, zayıflık, diyabet, kardiyovasküler hastalıklar, hipertansiyon, sindirim sistemi hastalıkları, inflamasyon ve enfeksiyon hastalıkları ve yanık hastalıklarında tıbbi beslenme tedavisi, karaciğer, safra kesesi ve pankreas hastalıkları, böbrek hastalıkları, kemik ve eklem hastalıkları, sinir sistemi hastalıkları, kanser hastalıklarında tıbbi beslenme tedavisi ile test ve diyetleri. HEL 309 İNFEKSİYON KONTROL HEMŞİRELİĞİ (MESLEKİ SEÇMELİ) (2 0 4 4 7) Hastalık etkeni mikroorganizmalar, mikrobiyolojik tanı yöntemleri, antibiyotik direnci ve sorunları ile bulaşıcı hastalıklarda izolasyon, hastane infeksiyonlarının tarihçesi, tanımları, hastane infeksiyonları sürveyansı, hastane infeksiyonlarının önlenmesinde infeksiyon kontrol komitesinin rolü, yenidoğan, çocuk, yaşlı, spinal kord yaralanması olan, kanserli, 7

transplantasyonlu ve HIV lı hastalarda görülen infeksiyonların epidemiyolojisi ve kontrolü, toplumda sık karşılaşılan infeksiyon hastalıklarının önlenmesi, korunma, kontrolünü kapsayan bilgi ve uygulamalar. HEL 311 ERİŞKİN ONKOLOJİSİ HEMŞİRELİĞİ (MESLEKİ SEÇMELİ) (2 0 4 4 7) Kanser terminolojisi, kanserin patofizyolojisi, kanserin sınıflandırılması, kanserin risk faktörleri, kanserin önlenmesi, teknolojik gelişmeler doğrultusunda kanserde tanı ve tedavi, kanserli hastalarda görülen sorunlar ve bu sorunlara yönelik hemşirelik bakım girişimleri. HEL 313 CİNSEL SAĞLIK (MESLEKİ SEÇMELİ) (2 0 4 4 7) Cinsel sağlık bilgileri eğitimi, toplumlarda cinselliğe bakış, değer oluşturma, cinsel kimlik gelişimi, ergenlik döneminde bedensel değişiklikler, ergenlik döneminde ruhsal değişiklikler, üreme sağlığı, karar verme süreci ve güvenli davranış, ergenlikte sağlığa zararlı alışkanlıklar, başvuru merkezleri, mutlu ve güvenli cinsellik, CYBE/AIDS, haklar, cinsellik ve şiddet, cinsel sağlık eğitimi uygulamaları. HEL 307 İŞ HAYATI İÇİN İNGİLİZCE (MESLEKİ SEÇMELİ) ( 2 0 1 2 3) İleri akademik ve mesleki çalışmalar ağırlıklıdır. Ders, öğrencilerin gelecekteki mesleklerinde etkili bir şekilde iletişim kurmalarını sağlayacak aktiviteleri içerir. Dersin asıl hedefi; öğrencilerin özgeçmiş yazma, iş mektupları ve rapor yazma, telefon ve internet ile iletişim kurabilme gibi aktiviteler ile iş hayatında kendilerini ifade edebilmeleri için gerekli olan önceden edinilen mesleki dil becerilerini pekiştirmek ve geliştirmektir. Öğrenciler programı bitirdiklerinde bağımsız dil öğrenimine devam edebilmek için gerekli olan beceri ve güveni kazanacaklar ve becerilerini daha ileriye taşıma yeteneğini geliştireceklerdir. HEL 317 HEMŞİRELİKTE İNGİLİZCE LİTERATÜR İNCELEME (MESLEKİ SEÇMELİ) (2 0 1 2 3) Hemşirelik alanında uluslar arası gelişmeleri içeren seçilmiş makale ve yazıların analizi HEL 319 TEMEL YAŞAM DESTEĞİ (MESLEKİ SEÇMELİ) (2 0 1 2 3) Solunum yolu tıkanıklarının belirti ve bulguları, solunum yolu tıkanıklıklarında ilk yardım, solunum ve kalp durmasının tanımlanması, temel yaşam desteği gerektiren durumlar, solunum yolunun açılması, solunumun sağlanması, dolaşımın sağlanması (kalp masajı), bebeklerde kardiyolpumoner resüsitasyon, yenidoğanda kardiyopulmoner resüsitasyon, çocukta kardiyopulmoner resüsitasyon, erişkinde kardiyopulmoner resüsitasyon 8

VI.YARIYIL HEL302 ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI HEMŞİRELİĞİ (6 16 0 14 14) Çocuğun özellikleri, gereksinimleri, çocuk sorunları, çocuğun büyüme ve gelişmesine etki eden etmenler, yaşlara göre büyüme gelişme, çocuğu ve ailesini etkileyen krizli durumlar, hasta çocuk, aile ve hemşire, ülkemizde çocuk ölümleri ve sakatlıklarına neden olan önemli sağlık sorunları, yüksek riskli yeni doğan, çocukta ilaç uygulamaları, solunum sistemi sorunu olan çocuk, genito üriner sistem sorunu olan çocuk, kan elementlerine yönelik sorunu olan çocuk, gastrointestinal sistem sorunu olan çocuk, nörolojik sorunu olan çocuk, kas iskelet sistemi sorunu olan çocuk, endokrin sistem sorunu olan çocuk, konjenital kalp hastalığı olan çocuk, onkolojik sorunu olan çocuk, kollajen doku hastalığı olan çocuk, klinik uygulamaya uyum, hemşirelik planı geliştirme ve uygulama. HEL 304 ACİL BAKIM HEMŞİRELİĞİ (2 0 2 3 4) Aniden hastalanan ve yaralanan bireye en yakındaki kişi olarak anında ve yerinde yaşamı kurtarıcı acil bakım vermeyi, afetlerde kurtarma ve acil bakımı nasıl yapacağını inceler. HEL 306 HEMŞİRELİK TARİHİ VE DEONTOLOJİSİ (2 0 0 2 2) İlkçağda hemşirelik kavramı, ortaçağda hemşirelik kavramı, yeniçağda hemşirelik kavramı, hemşirelik bakımını ve gelişimini etkileyen faktörler, hemşire eğitiminin gelişimi ve bugünkü durumu, meslek tanımı, bir meslek olarak hemşireliğin tanımı, hemşirelik mesleğinde ahlak kavramı, hemşirelik mesleği ile ilgili yasa, tüzük, yönetmelik, yönerge ve talimatlar, görünüm ve davranış olarak hemşirelik görüntüsü, hemşirelik mesleği sorunları, nedenleri ve çözüm yolları, ulusal ve uluslararası hemşirelik organizasyonları. HEL 308 HEMŞİRELİKTE ÖZEL EPİDEMİYOLOJİ (2 0 0 2 3) Epidemiyolojinin genel ilkeleri, bu ilkeler ışığında ülkemiz için önemli sağlık sorunları ve bunlarla savaşta hemşirenin işlevleri, epidemiyolojik araştırma yöntemleri. HEL 310 ÇOCUK ONKOLOJİSİ HEMŞİRELİĞİ (MESLEKİ SEÇMELİ) (2 0 4 4 7) Tümörlerin tanımı, evrelemesi, sınıflandırması, kanser risk faktörleri, teknolojik gelişmeler doğrultusunda çocukta erken tanı ve tedavi yöntemleri, kanserli çocuklarda görülen sorunlar ve bu sorunlara yönelik hemşirelik bakım girişimlerine ilişkin bilgi ve uygulamalar. 9

HEL 312 STOMATERAPİ HEMŞİRELİĞİ (MESLEKİ SEÇMELİ) (2 0 4 4 7) Tarihçe, eğitim programı rol ve işlevleri, stoma endikasyonları ve çeşitleri, kolorektal cerrahide ameliyat öncesi hemşirelik bakımı, kolorektal cerrahide ameliyat sonrası hemşirelik bakımı, stoma komplikasyonları ve hemşirelik bakımı, stomalı hastaların yaşadıkları fizyolojik sorunlar ve hemşirelik bakımı, stomalı hastaların yaşadıkları psiko-sosyal sorunlar ve hemşirelik bakımı, stomalı bireylerin eğitimi ve yaşam kalitesi, kolostomi irigasyonu, inkontinansı olan bireyin bakımı. HEL 314 YARA BAKIMI HEMŞİRELİĞİ (MESLEKİ SEÇMELİ) (2 0 4 4 7) Derinin yapısı, yaranın tanımı, yara iyileşmesinin evreleri ve yara iyileşmesini etkileyen faktörler, yaranın değerlendirilmesi, yara bakımı ve tedavisi, basınç ülserlerinin önlenmesi ve tedavisi, vasküler bacak yara fizyopatolojisi, tedavisi ve bakımı, diyabetik ayak fizyopatolojisi, önleme stratejileri ve hemşirelik bakımı, yara bakım ürünleri ve yaraya özel doğru ürün seçimi, iyileşmesi güç yaralarda tedavi alternatifleri ve hemşirelik bakımı. HEL 316 AİLE PLANLAMASI HEMŞİRELİĞİ (MESLEKİ SEÇMELİ) (2 0 4 4 7) Aile planlamasına giriş, aile planlamasının tanımı ve önemi, aile planlamasının amacı, Dünya da ve Türkiye de aile planlaması çalışmalarının tarihçesi, bugünü ve yarını, Dünya da ve Türkiye de nüfus politikaları, hızlı nüfus artışının getirdiği sorunlar, aile planlamasının yararları, aile planlamasında danışmanlık, başvuranın değerlendirilmesi, rahim içi araçlar, hormonal kontrasepsiyon yöntemleri, bariyer yöntemler (kondom, diyafram, spermisitler), doğal aile planlaması yöntemleri (dap), laktasyonel amenore metodu (lam), gönüllü cerrahi sterilizasyon (tüp ligasyonu-vazektomi), doğum ve düşük sonrası kontrasepsiyon, acil kontrasepsiyon, özel durumlarda kontrasepsiyon, infertilite. 10

VII.YARIYIL HEL401 RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI HEMŞİRELİĞİ ( 6 16 0 14 14) Ruh sağlığının korunması kavramı, kaygı sorunu ve başetme mekanizmaları, toplumsal ve sosyal değişmeler ve ruh sağlığı, ruh sağlığı bozukluklarının ele alınmasında hemşireliğin duyarlılık sağlayıcı, toplumu harekete geçirici rolü, ruh sağlığı bozukluklarının erken dönemde tanınması, hemşirelik tanıları, acil ruhsal sorunlarda hemşire sorumlulukları, hastane sonrası bakımın hastaneye yatıştan başlayarak planlanması ve ev ziyaretleri, rehabilitasyonda hemşirenin sorumlulukları, ruh sağlığı, alanında yasal-etik konulara hemşirenin duyarlılığının önemi, hastayı koruma sorumluluğu. HEL 403 HEMŞİRELİKTE ÖĞRETİM (2 2 0 3 4) Hemşirelikte öğrenimin genel ilkeleri, öğrenimin amaçları, felsefesi, eğitici, eğitilenlerin özellikleri, öğrenim sistemlerinin yanısıra öğrenim aktivitelerinin planlanması, organizasyonu ve yönetilmesi, öğretim ve öğrenimde değerlendirme konuları. HEL 405 HEMŞİRELİKTE ARAŞTIRMA I (2 0 0 2 2) Hemşirelikte toplumdaki problemlerin çözümü için araştırma sürecinin aktif olarak uygulanması. HEL 407 ÇOCUK GELİŞİMİ (MESLEKİ SEÇMELİ) (2 0 8 6 10) Çocuğun doğumundan erişkin döneme kadar insan gelişimini ve normal yaşam etkinlikleri, gelişimin temel kavramları, kişilik gelişimi, psikosesksüel gelişim, psikososyal gelişim, bilişsel gelişim ve Albert Bandura, ahlak gelişimi, dil gelişimi, benlik saygısı, kendini gerçekleştirme, gelişim dönemlerine göre çocuk sorunlarının tanılanması ve hemşirelik uygulamaları. HEL 409 YOĞUN BAKIM HEMŞİRELİĞİ (MESLEKİ SEÇMELİ) (2 0 8 6 10) Yoğun bakım ünitesinin tasarımı ve organizasyonu, yoğun bakım ünitesine hastanın kabulü, yoğun bakım hastasında fizyolojik ve psikolojik değişiklikler, sıvı-elektrolit bozuklukları ve yoğun bakım, hastanın hemodinamik izlemi, yoğun bakım ünitesinde hasta transferi, yoğun bakım ünitesinden hastanın taburculuğu, mekanik ventilasyondaki hastanın bakımı, yoğun bakım ünitesinde hasta ve ailesinin gereksinimleri, yoğun bakım ünitesinde infeksiyonlar, yaşam sonu bakım, yoğun bakımın etik boyutu. 11

HEL 411 KONSÜLTAN-LİYEZON HEMŞİRELİĞİ (MESLEKİ SEÇMELİ) (2 0 8 6 10) Konsültan-Liyezon Hemşireliğinin tarihsel gelişimi, uygulama alanları, ayaktan ve yatan hastaların psikolojik izlemi, psikolojik bakım düzeyleri, eğitim ve danışmanlık hizmetleri. HEL 413 DİYALİZ HEMŞİRELİĞİ (MESLEKİ SEÇMELİ) (2 0 8 6 10) Böbreğin anatomi ve fizyolojisi, böbrek hastalıklarında kullanılan tanı yöntemleri ve hemşirelik yaklaşımları, böbrek yetmezliği ve hemşirelik yaklaşımları, diyaliz, diyaliz endikasyonları, diyaliz çeşitleri, diyalizin fizyolojik prensipleri, diyaliz için gerekli materyaller, diyaliz uygulamaları, diyaliz komplikasyonları, diyalizli hastalarda optimal yaşam kalitesinin sağlanması için gerekli hemşirelik yaklaşımları, diyaliz uygulamalarında karşılaşılan komplikasyonlar ve hemşirelik yaklaşımları, çocuklarda, yaşlılarda ve gebelikte diyaliz uygulamaları, diyalizli hastaların beslenmesi ve eğitimi. HEL 415 DİYABET HEMŞİRELİĞİ (MESLEKİ SEÇMELİ) (2 0 8 6 10) Diyabet hemşireliğinde temel kavramlar, diyabet hemşiresinin rol ve sorumlulukları ve ekip yaklaşımı, diyabetin epidemiyolojisi ve önemi, diyabette güncel tanı yaklaşımları, diyabet tedavisi; oral antidiyabetik ilaçlar, diyabet tedavisi; insülin tedavisi ve uygulamaları, diyabette tıbbi beslenme tedavisi ve sağlıklı beslenme yaklaşımları, diyabette akut ve kronik komplikasyonlar ve hemşirelik bakımı, diyabetli hasta ve yakınlarının eğitimi, diyabette koruma stratejileri / ulusal ve uluslararası programlar. HEL 417 SANAT TERAPİSİ (MESLEKİ SEÇMELİ) (2 0 8 6 10) Sanatın tanımı, sanatın bir terapi yöntemi olarak psikiyatride kullanımı, bireysel tedavi teknikleri, geçiş nesnelerinin sanatta kullanımı, psikopatolojik sanatın klinik uygulaması, psikiyatri hastanelerinde klinik sanat terapisi uygulamaları, akut psikotik hastalarda sanat terapi pratiği, müzik terapi, sanat terapide semboller ve kullanımı, yaratıcılık, ülkemizde sanat terapinin geçmişi ve kullanım alanları. HEL 419 SAĞLIK SİGORTACILIĞI (MESLEKİ SEÇMELİ) (2 0 8 6 10) Sağlık hizmetleri finansman sistemleri hakkında genel bilgiler, sağlık sigortası ve ödeme sistemleri, sigortacılığın tarihsel gelişimi, kapsamı, sigortalılığın sağlık hizmetleri kullanımı ve sağlık üzerine etkileri, sağlık sigortası türleri, özel sigorta ve sosyal sigorta, sağlık sigortası sistemlerinin hizmet kullanımı ve sağlık üzerine etkileri, zorunlu ve özel sağlık sigortasının, 12

maliyet paylaşımının sağlık hizmeti kullanımı ve sağlık üzerine etkisi, Dünya da ve ülkemizde sağlık sigortacılığı, sigortacılık alanında yaşanan sorunlar, reform çabaları, maliyet kısma yöntemleri ve bunların hizmet maliyeti, kullanımı ve sağlık üzerine etkileri, sağlık sigortacılığı ve ödeme sistemlerinde yaşanan son gelişmeler. VIII.YARIYIL HEL 402 HALK SAĞLIĞI HEMŞİRELİĞİ (6 16 0 14 14) Halk sağlığında hemşireliğin tarihçesi, felsefesi, temel sağlık hizmetleri, çevre sağlığı, bulaşıcı ve sosyal hastalıklarda halk sağlığı hemşireliğinin rolü, sağlık ocağı hemşireliği hizmetlerinde kullanılan kayıt ve istatistikler, nüfus ve sağlık, yaşlılık sorunları ve kronik hastalıklar, iş sağlığı ve meslek hastalıkları, sosyal hizmetler, toplum ruh sağlığı, Türkiye de ana ve çocuk sağlığı sorunları, evde doğum öncesi bakım, evde doğum, doğum sonrası bakım, evde yeni doğanın bakımı, 0-6 yaş çocuk izlemi, okul sağlığı, adölesan çağı sorunları, ev ziyareti ve bakım denetim hizmetleri, halk sağlığı hemşirelik bakım süreci. HEL 404 HEMŞİRELİKTE YÖNETİM (2 2 0 3 4) Hemşirelik mesleğinin sorumlulukları, hemşirelik hizmetleri yönetiminin felsefesi, hemşirelik hizmetleri ile ilgili mevzuat, görev analizi, görev tanımı, personel sayısının hesaplanması, personelin işe alınması, personelin denetlenmesi, personelin değerlendirilmesi, personelin motivasyonu, personelin doyumu, sorun çözme ve karar verme, değişme olgusu, toplantı, raporlar, ekip çalışması. HEL406 HEMŞİRELİKTE ARAŞTIRMA II (0 0 2 1 2) Hemşirelikte, toplumdaki problemlerin çözümü için araştırma sürecinin aktif olarak uygulanması. HEL 408 EVDE BAKIM HEMŞİRELİĞİ (MESLEKİ SEÇMELİ) (2 0 8 6 10) Evde bakımın tanımı, yararları, Dünya da ve ülkemizde evde bakım hizmetleri, kronik hastalıklar ve evde bakım, evde bakım uygulamaları ve hemşirenin rolü. HEL 410 OKUL SAĞLIĞI HEMŞİRELİĞİ (MESLEKİ SEÇMELİ) (2 0 8 6 10) Okul sağlığı kavramı ve okul sağlığı hizmetleri yaklaşımı, okul sağlığı çalışma alanları, birinci basamakta okul sağlığı hizmetleri ve karşılaşılan sorunlar, okul sağlığı hemşireliği 13

kavramı ve uygulamaları, ülkemizde okul sağlığı mevzuatı, okul sağlığı hizmetlerinde örgütlenme, mevzuatta karşılaşılan sorunlar. HEL 412 YAŞLI SAĞLIĞI HEMŞİRELİĞİ (MESLEKİ SEÇMELİ) (2 0 8 6 10) Dünya da ve ülkemizde yaşlı nüfus ve sorunları, yaşlanma süreci ile birlikte gelişen ve değişen sağlık sorunları ve bu sorunlara yaklaşım, yaşlılara sunulan hizmetler, sağlıklı yaşlanma ve yaşlılıkta yaşam kalitesinin artırılması, yaşlılıkta hemşirelik bakımı. HEL 414 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HEMŞİRELİĞİ (MESLEKİ SEÇMELİ) (2 0 8 6 10) Çağdaş sağlık anlayışı, işçi sağlığının boyutları, nitelikleri ve önemi, işyerinde işçi sağlığı uygulamaları, çalışma hayatında fizyolojik stresler ve ergonomi, işçi beslenmesi, meslek hastalıklarına genel bakış, işle ilgili hastalıklar, metallerle olan meslek hastalıklarının irdelenmesi (civa ve kurşun), solventlerle olan meslek hastalıklarının irdelenmesi, organik fosforlu insektisitler, çalışma hayatında rastlanan tozlar ve sağlık sakıncaları, iş kazalarına genel bakış. HEL 416 AMELİYATHANE HEMŞİRELİĞİ (MESLEKİ SEÇMELİ) (2 0 8 6 10) Ameliyathane hemşireliğine giriş, ameliyathane hemşireliğinde standartlar, ameliyathanede güvenlik önlemleri, ameliyathanede hemşirelik bakımı, asepsi, sterilizasyon, temel cerrahi aletleri, dökümantasyon. HEL 418 HEMŞİRELİK HİZMETLERİ YÖNETİMİ (MESLEKİ SEÇMELİ) (2 0 8 6 10) Hemşirelik hizmetlerinde temel kavramlar, etkin hemşirelik hizmetleri yönetiminin esasları, hemşirelikte liderlik, sağlık meslekleri, sağlık ekibi ve rol yapıları, yönetime yardımcı teknikler, personel yönetimi, hizmet içi eğitim, sağlık hizmetlerinde toplam kalitenin yönetimi, sağlık ve hemşirelikle ilgili yasal ve etik düzenlemeler, sağlık hizmetlerinin denetimi ve değerlendirilmesi. HEL 420 REHABİLİTASYON HEMŞİRELİĞİ (MESLEKİ SEÇMELİ) ( 2 0 8 6 10) Rehabilitasyonun tanımı, uygulama alanları, engellilik, bozukluk, sakatlık tanımlamaları, sınıflamalar, psikososyal rehabilitasyona giriş, psikolojinin tanımı, fizyoloji ve davranış, bellek, kişilik ve psikososyal gelişim, terapiler, sosyal destek ve sağlık, nöropsikolojik bozukluklar, zeka ve zeka bozuklukları, stres, post travmatik stres sendromu, depresyon ve 14

başa çıkma yöntemleri, görme ve işitme engellilerde psikososyal rehabilitasyon, fiziksel engellilerde psikososyal rehabilitasyon, engelli çocuklarda ve kronik hastalıklarda psikososyal rehabilitasyon, hasta psikolojisi ve yaklaşımlar, hastalığa bağlı krizler, kronik ağrı, yaşlılık, kanser hastası ve iletişim. ORTAK ZORUNLU DERSLER TBT 181 TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ KULLANIMI ( 1 2 0 2 2) Temel bilgiler, DOS WINDOWS, kelime işleme, veri tabanı kullanma, prezentasyon hazırlama, grafik uygulamaları(cad), bilgi ağları kullanma:internet,e-mail,www.html Programlama, JAVA. TBT182 TEMEL BİLGİSAYAR BİLİMLERİ (2 2 0 3 ) Bilgisayar Organizasyonu- Algoritmalar- Programlama dilleri ve veri yapıları: Bir Programlama dili (Pascal/C/C++) UNİX İşletim sistemi- Bilgisayar ağları TUR 181 TÜRK DİLİ I ( 2 0 0 2 2 ) Dil nedir? Dilin sosyal bir kurum olarak millet hayatındaki yeri ve önemi, dil kültür ilişkisi, Türk Dili nin dünya dilleri arasındaki yeri, Türk Dili nin gelişmesi ve tarihi devreleri, Türk Dili nin bugünkü durumu ve yayılma alanları, Türkçe de sesler ve sınıflandırılması, Türkçe nin ses özellikleri ve ses bilgisi ile ilgili kurallar, hece bilgisi, imla kuralları ve uygulaması, noktalama işaretleri ve uygulaması. YDL 183 YABANCI DİL I ( 2 0 0 2 2 ) Bu ders öğrencilerin temel İngilizce nin dilbilgisel ve dilbilimsel açıdan doğru yapıları tanıması, belli İngilizce kelimeleri aktif bir şekilde kullanmaları ve tanımaları, ve karşılaşacakları İngilizce metinleri okuma ve anlayabilme, kendilerini yazı ve sözle ifade edebilmelerini hedefler. TUR 182 TÜRK DİLİ II ( 2 0 0 2 2 ) Türkçe nin yapım ekleri ve uygulaması, kompozisyonla ilgili genel bilgiler, kelime türleri, cümlenin unsurları, cümle tahlili uygulaması, anlatım ve cümle bozuklukları ve bunların düzeltilmesi, dilekçe, tutanak mektup ve çeşitleri, bilimsel yazıların hazırlanmasında uyulacak esaslar. 15

YDL184 YABANCI DİL II ( 2 0 0 2 2 ) YDL 185 in devamı niteliğindeki bu ders, YDL 185 dersinde edindikleri temel İngilizce bilgilerini pekiştirmek için çeşitli öğretici etkinlikleri uygulayabilmeyi, kelime öğrenme, hafızada tutma ve gerektiğinde kullanma beceri ve stratejilerini geliştirmeyi, karşılaştıkları metinleri öğrendikleri okuma stratejilerini kullanarak okuyabilmeleri, öğrencilerin ihtiyaç ve seviyeleri doğrultusunda İngilizce yazma becerilerini edinmelerini sağlamayı hedefler. AİT 281 ATATÜRK İLKE VE İNKİLAP TARİHİ I ( 2 0 0 2 2 ) İnkılap Tarihinin anlamı, Türk İnkılabının önemi, Türk İnkılabına yol açan nedenlere toplu bakış, Birinci Dünya Savaşı, Osmanlı Devleti nin parçalanmaya başlaması, işgaller karşısında memleketin durumu, Mustafa Kemal Paşa nın tutumu, kurtuluş için ilk adım, kongreler yolu ile teşkilatlanma, cemiyetler, Kuvayı Milliye, Misak-ı Milli, Türkiye Büyük Millet Meçlisinin açılışı, ulusal ordunun kurulması, iki önemli olay: Sevres ve Gümrü Barışı, Sakarya Savaşına kadar kurtuluş mücadelesi, Sakarya Savaşı- Büyük Taarruz, Mudanya dan Lozan a siyasal alanda iki büyük inkılap, Takrir-i Sükün dönemine geçiş. YDL 285 YABANCI DİL III ( 4 0 0 4 2 ) YDL derslerinin konuşma becerisi ağırlıklı devamı niteliğindedir. Ders öğrencilerin bilgisayar ve internetten yabancı kaynak taraması yaparak kendi meslekleri ile ilgili konularda akademik sunum yapma tekniklerini edinip bu becerilerini yapacakları sunumlarla geliştirmelerini; yapılacak olan çeşitli aktivitelerle, grup çalışması, ikili çalışmalar, rol yapma vb meslek yaşamlarının dışında günlük hayatta da kendilerini yabancı dilde ifade edebilme becerilerinin pekiştirilmesini; öğrencilerin İngilizce nin iletişim aracı olarak kullanıldığı iş, sosyal ve akademik çevrelerde çeşitli durumlarda etkin bir şekilde iletişim kurmak için İngilizce yi sözlü kullanmada da gerekli güven ve yeterliliği edinmelerini içerir. AİT 282 ATATÜRK İLKE İNKİLAP TARİHİ II ( 2 0 0 2 2) Türk İnkılabının yürütülmesindeki özellikler, hukuk sisteminin kurulması, eğitim sisteminin kurulması, ekonomi ve maliye alanında harcanan çabalar, toplumsal yaşayışı düzenleyen diğer yenilikler, Atatürk döneminde Türkiye Cumhuriyetinin iç siyaseti, Atatürk döneminde Türkiye Cumhuriyetinin dış siyaseti, Ünite Eki: Atatürk ün ölümü, Atatürk ün döneminden sonra Türkiye Cumhuriyetinin iç ve dış siyaseti, Atatürk ilkeleri genel olarak, Atatürk ilkeleri, 16

Cumhuriyetçilik, Atatürk ilkeleri, Milliyetçilik, Atatürk ilkeleri, Halkçılık ve Devletçilik, Atatürk ilkeleri, Laiklik, Atatürk ilkeleri, İnkılapçılık, Genel değerlendirme. YDL 286 YABANCI DİL IV ( 4 0 0 4 2 ) YDL derslerinin sonuncusu olan bu ders okuma becerisi ağırlıklıdır. Ders, öğrencilerin kendi meslekleri ile ilgili okudukları metni anlama; akademik yazıdan alınan ileri seviyede okuma parçalarını çevirme ve akademik çeviri tekniklerini uygulama; YDL 2 dersinde öğrendikleri Arayarak Okuma gibi stratejileri kullanarak karşılaşılan metinlerde bilmedikleri kelimelerin anlamını tahmin etme; genel konuyu anlama, detay bilgileri metin içerisinde hemen bulma gibi zihinsel yetilerini pekiştirip yapacakları ileri düzey mesleki çeviriler ile kelime dağarcıklarını geliştirerek karmaşık gramer yapılarını kolaylıkla çözümleme; öğrencilerde bağımsız dil öğrenimine devam edebilmek için gerekli olan beceri ve güveni kazandırarak dil becerilerini daha ileriye taşıma yeteneğinin oluşturulmasını içerir. 17