SEÇĠM YARIġI BAġLARKEN

SEÇĠM YARIġI BAġLARKEN 12 Haziran 2011 Seçim AraĢtırması - NĠSAN 2011 -

SUNUġ GENAR AraĢtırma, 1997 den beri araģtırma sektöründe faaliyet gösteren bir kurumdur. Sosyal sorumluluğunun bir gereği olarak GENAR Türkiye de siyasal, toplumsal, ekonomik, kültürel geliģmeleri ve bu geliģmelere dair algıları araģtırarak kamuoyuyla paylaģmaktadır. Elinizdeki bu rapor, Türk halkının siyasi değerlendirmelerini içermektedir. Bu araģtırma GENAR ın özkaynaklarıyla yapılmıģtır. AraĢtırmanın herhangi bir sponsoru bulunmamaktadır. AraĢtırma, Mustafa ġen ve Ġhsan AKTAġ tarafından yönetilmiģtir. 2

AraĢtırmacılar Derneği üyesi olan GENAR, araģtırmalarına olan güvenini her türlü denetime ve bilimsel sorgulamaya açık olduğunu gösteren Onur SözleĢmesini imzalayarak da belirtmiģtir. Tüm araģtırmalarında belirlenen uluslararası bilimsel ve etik kuralların yanı sıra sektördeki ulusal ve uluslararası kurumların ve mesleki derneklerin belirlediği standartları uygulamaktadır. Bu çerçevede sektördeki kalitenin standartlaģtırılmasını ve yükseltilmesini amaçlayan GAB (Güvenilir AraĢtırma Belgesi) çalıģmalarını sürdürmektedir. GENAR ın verdiği AraĢtırma, DanıĢmanlık ve Eğitim hizmetlerinin kalitesi ISO 9001:2000 Uluslararası Kalite Belgesi ile onaylanmıģtır.

ĠÇĠNDEKĠLER 1. ARAġTIRMANIN KĠMLĠĞĠ 5 2. DEMOGRAFĠK BĠLGĠLER 7 3. ARAġTIRMA BULGULARI 15 3.1. SĠYASĠ TERCĠHLER 16 3.2. GÜNDEM 31 3.3. AVRUPA BĠRLĠĞĠ 44 3.4. HÜKÜMET, PARTĠLER, KURUMLAR VE KĠġĠLER ĠLE ĠLGĠLĠ DEĞERLENDĠRMELER 49 4

ARAġTIRMANIN KĠMLĠĞĠ

ARAġTIRMANIN ADI SEÇĠM YARIġI BAġLARKEN ARAġTIRMANIN AMACI Bu araģtırmanın amacı; Türkiye de siyasal geliģmelere dair algıları araģtırarak kamuoyuyla paylaģmaktır. ARAġTIRMANIN TARĠHĠ Bu araģtırmanın saha uygulaması, 13 27 Nisan 2011 tarihleri arasında yapılmıģtır. ARAġTIRMANIN ÖRNEKLEMĠ AraĢtırmada Çok AĢamalı Tabakalı Kümeli Örneklem kullanılmıģtır. Türkiye genelini temsil edecek bir örneklem seçilmiģtir. ARAġTIRMANIN YÖNTEMĠ Bu araģtırmada, kantitatif araģtırma yönteminin yüz yüze anket tekniği kullanılmıģtır. ARAġTIRMANIN YAPILDIĞI YER Bu araģtırma Türkiye genelinde 60 ilde, bu illere bağlı 121 ilçe ve 23 köyde yapılmıģtır. 6

DEMOGRAFĠK ÖZELLĠKLER

GörüĢülen bireylerin yaģ gruplarına göre dağılım(%) 8

GörüĢülen bireylerin cinsiyete göre dağılımı 9

GörüĢülen bireylerin eğitim durumuna göre dağılımı(%) 10

GörüĢülen bireylerin medeni duruma göre dağılımı 11

GörüĢülen bireylerin asıl meslekleri Frekans Yüzde Ev hanımı 742 33,1 Emekli 283 12,6 Eğitimsiz iģçi 231 10,3 Eğitimli iģçi 210 9,4 Esnaf 205 9,1 Öğrenci 155 6,9 ĠĢsiz 139 6,2 Geliri düģük serbest meslek 121 5,4 Memur 112 5,0 Geliri yüksek serbest meslek 46 2,0 2244* 100 *Bu soruya 6 kiģi yanıt vermemiģtir. 12

GörüĢülen bireylerin asıl memleketi Frekans Yüzde Frekans Yüzde Konya 81 3,7 Kayseri 33 1,5 Ankara 79 3,6 Giresun 33 1,5 Ġzmir 74 3,4 Denizli 33 1,5 Ġstanbul 74 3,4 Malatya 29 1,3 Samsun 72 3,3 Van 29 1,3 Bursa 68 3,1 Çanakkale 29 1,3 Sivas 64 2,9 Edirne 29 1,3 Trabzon 61 2,8 Muğla 29 1,3 ġanlıurfa 58 2,6 Elazığ 29 1,3 Diyarbakır 53 2,4 EskiĢehir 27 1,2 Balıkesir 52 2,4 Tekirdağ 27 1,2 K. MaraĢ 51 2,3 Tokat 27 1,2 Antalya 50 2,3 Kocaeli 26 1,2 Adana 50 2,3 MuĢ 26 1,2 Manisa 50 2,3 Yozgat 25 1,1 Ordu 44 2,0 Kastamonu 23 1,0 Erzurum 44 2,0 Çorum 22 1,0 Hatay 43 1,9 Osmaniye 22 1,0 Ġçel 42 1,9 Afyon 21 1,0 Adıyaman 42 1,9 Sakarya 21 1,0 Aydın 41 1,9 Diğer 398 18,0 Mardin 40 1,8 2207* 100 Gaziantep 36 1,6 *Bu soruya 43 kiģi yanıt vermemiģtir. 13

AĠLENĠZĠN (Tüm ev halkının kazancı, gayri menkul gelirleri vb dahil) aylık TOPLAM geliri nedir? Frekans Yüzde 500 TL ve altı 192 8,7 501 TL - 1000 TL 897 40,4 1001 TL - 1500 TL 605 27,3 1501 TL - 2000 TL 291 13,1 2001 TL - 2500 TL 108 4,9 2501 TL - 3000 TL 44 2,0 3001 TL - 3500 TL 17 0,8 3501 TL - 4000 TL 16 0,7 4001 TL - 5000 TL 17 0,8 5001 TL - 5500 TL 9 0,4 5501 TL - 6000 TL 7 0,3 6001 TL - 6500 TL 1 0,0 6501 TL - 7000 TL 8 0,4 7001 TL - 7500 TL 1 0,0 7500 TL ve üzeri 5 0,2 2218* 100 *Bu soruya 32 kiģi yanıt vermemiģtir. 14

ARAġTIRMA BULGULARI

3.1. SĠYASĠ TERCĠHLER 16

Bu Pazar bir Milletvekilli Genel Seçimi olsa hangi partiye oy verirsiniz?(%) 17

Bu Pazar bir Milletvekilli Genel Seçimi olsa hangi partiye oy verirsiniz? Frekans Yüzde Geçerli Yüzde AK PARTĠ 868 38,6 48,7 CHP 449 20,0 25,2 MHP 212 9,5 11,9 BDP 114 5,0 6,4 DĠĞER 139 6,1 7,8 ARA TOPLAM I 1782 79,2 100 ADAYA BAĞLI 10 0,4 KARARSIZ 256 11,4 OY KULLANMAYACAĞIM 86 3,8 CEVAP YOK 116 5,2 ARA TOPLAM II 468 20,8 2250 100 18

Hangi partiye daha yakınsınız? (Bu soru, Milletvekilli Genel Seçimleri için KARARSIZ olduğunu belirtenlere sorulmuģtur.) KARARSIZLAR Frekans Yüzde Geçerli Yüzde AK PARTĠ 78 30,5 49,7 CHP 36 14,1 22,9 MHP 16 6,3 10,2 HAS PARTĠ 7 2,7 4,5 BBP 7 2,7 4,5 SAADET PARTĠSĠ 5 2,0 3,2 DP 3 1,2 1,9 BTP 3 1,2 1,9 DĠĞER 2 0,8 1,3 ARA TOPLAM I 157 61,3 100 CEVAP YOK/ FĠKRĠM YOK 83 32,4 KARARSIZ 16 6,3 ARA TOPLAM II 99 38,7 256 100 19

12 Haziran 2011'de yapılacak olan Milletvekilli Genel Seçimi için 'oy verebilirim' ya da 'kesinlikle oy vermem' Ģeklinde değerlendirir misiniz?(%) 20

Baz: 1382 KiĢi AK PARTĠ ne yaparsa AK PARTĠ' ye oy verirsiniz? (Bu soru, Milletvekilli Genel Seçimlerinde AK Parti dıģında bir partiye oy vereceğini belirtenlere sorulmuģtur.) Frekans Cevapların Yüzdesi Deneklerin Yüzdesi* Ne yaparsa yapsın oy vermeyeceğim 727 50,7 52,6 Ekonomiyi düzeltirse 164 11,4 11,9 ĠĢsizlik sorununu çözerse 160 11,1 11,6 Beğendiğim birini aday gösterirse 63 4,4 4,6 KadrolaĢma yapmazsa 38 2,6 2,7 Kürt sorununu çözerse 16 1,1 1,2 Diğer 77 5,4 5,6 Cevap yok/ Fikrim yok 190 13,2 13,7 *Birden çok cevap alınmıģtır. 1435 100 103,8 21

CHP ne yaparsa CHP' ye oy verirsiniz? (Bu soru, Milletvekilli Genel Seçimlerinde CHP dıģında bir partiye oy vereceğini belirtenlere sorulmuģtur.) Baz: 1801 KiĢi Frekans Cevapların Yüzdesi Deneklerin Yüzdesi* Ne yaparsa yapsın oy vermeyeceğim 1050 56,1 58,3 Ekonomiyi düzelteceğine dair güven verirse 180 9,6 10,0 ĠĢsizlik sorununu çözeceğine dair güven verirse 179 9,6 9,9 Beğendiğim birini aday gösterirse 120 6,4 6,7 KadrolaĢma yapmazsa 41 2,2 2,3 Ġyi bir gelecek sağlayacağına dair güven verirse 14 0,7 0,8 Diğer 43 2,3 2,4 Cevap yok/ Fikrim yok 244 13,0 13,5 *Birden çok cevap alınmıģtır. 1871 100 103,9 22

Hiçbir zaman ve hiçbir Ģekilde oy vermem dediğiniz bir parti var mı? Hangi partiye hiçbir zaman ve hiçbir Ģekilde oy vermezsiniz? Frekans Yüzde BDP 557 38 CHP 395 27,1 AK PARTĠ 364 25 MHP 107 7,4 SAADET PARTĠSĠ 24 1,6 DĠĞER 13 0,9 1460* 100 *Bu soruya 24 kiģi yanıt vermemiģtir. 23

Seçimlere doğru terör olaylarında bir artıģ olması durumunda oy vereceğiniz parti değiģir mi? 24

Siyasi tercihlere göre seçimlere doğru terör olaylarında artıģ olması durumunda oy vermeyi düģündükleri partide değiģim olma durumu(%) Hayır değiģmez Evet değiģir AK PARTĠ 93,7 6,3 100 MHP 94,9 5,1 100 BDP 96,5 3,5 100 CHP 96,7 3,3 100 DĠĞER 88,5 11,5 100 ADAYA BAĞLI 90,0 10,0 100 KARARSIZ 78,3 21,7 100 OY KULLANMAYACAĞIM 83,7 16,3 100 CEVAP YOK 87,7 12,3 100 25

Seçimlere doğru terör olaylarında artıģ olması durumunda oy vereceği partide bir değiģiklik olabileceğini belirtenlerin yönelecekleri partiler(%) (%8,2 nin dağılımı) Baz: 129 KiĢi *Bu soruya 54 kiģi yanıt vermemiģtir. 26

Ergenekon sanıklarının CHP den aday gösterilmesi CHP ye yaklaģımınızı nasıl etkiler? 27

Ergenekon sanıklarının CHP den aday gösterilmesi CHP ye yaklaģımınızı nasıl etkiler?(%) Olumsuz etkiler Hiçbir Ģekilde etkilemez Olumlu etkiler BDP 62,2 34,2 3,6 100 AK PARTĠ 59,5 37,5 3,0 100 MHP 31,4 56,7 11,9 100 CHP 15,4 55,8 28,8 100 DĠĞER 35,1 56,0 9,0 100 ADAYA BAĞLI 60,0 30,0 10,0 100 KARARSIZ 41,4 51,2 7,4 100 OY KULLANMAYACAĞIM 33,7 61,6 4,7 100 CEVAP YOK 29,8 62,5 7,7 100 28

Siz milletvekili olmak isteseydiniz hangi partiden aday olmak isterdiniz?(%) 29

Medyada yayınlanan siyasi araģtırmaların sonuçları sizin oy verme tercihinizi etkiliyor mu? Partilerin yürüttüğü seçim kampanyaları sizin oy verme tercihinizi etkiliyor mu? 30

3.2. GÜNDEM 31

Genel olarak 2011 in ilk 3 ayını (Ocak,ġubat,Mart) düģündüğünüzde sizce Türkiye nin gündemindeki en önemli olay ne olmuģtur? Frekans Yüzde Geçerli Yüzde Ergenekon soruģturması kapsamında pek çok gazetecinin gözaltına alınması 707 31,4 33,3 Japonya da yaģanan deprem felaketi 439 19,5 20,7 ABD, Fransa ve Ġngiltere nin öncülüğündeki koalisyon güçlerinin Libya ya karģı savaģ açması 275 12,2 13 Mısır da gerçekleģen olaylar 159 7,1 7,5 Ġbrahim Tatlıses in vurulması 144 6,4 6,8 Tunus ta yaģanan siyasi karmaģa 99 4,4 4,7 Hizbullah elebaģlarının CMK 102. Maddesi ile serbest bırakılması 90 4 4,2 Ankara OSTĠM deki patlamalar 32 1,4 1,5 Terör sorunu 28 1,2 1,3 Sınavlardaki Ģifre olayı 10 0,4 0,5 Diğer 140 6,2 6,5 Ara Toplam 2123 94,4 100 Cevap yok/fikrim yok 127 5,6 2250 100 32

Arap ülkelerinde yaģanan olaylar sizce halkın kendi iradesiyle mi yoksa Batılı ülkelerin kıģkırtmasıyla mı oluyor? Frekans Yüzde Geçerli Yüzde Batılı ülkelerin kıģkırtmasıyla 1466 65,2 80,9 Halkın kendi iradesiyle 345 15,3 19,1 Ara Toplam 1811 80,5 100 Fikrim yok 439 19,5 2250 100 33

Libya da Kaddafi ye karģı NATO nun düzenlediği askeri harekâta iliģkin Türkiye nin tutumuyla ilgili ne düģünüyorsunuz?(%) Ortalama: 2,90 Puan 34

Mısır daki halk isyanının sonucu olarak yaģanan siyasi değiģimi nasıl değerlendiriyorsunuz?(%) Ortalama: 3,18 Puan 35

Bugün için sizce Türkiye nin en temel sorunu nedir? Frekans Yüzde ĠĢsizlik 805 36,4 Terör 452 20,4 Ekonomik sorunlar 389 17,6 Doğu ve Güneydoğu sorunu 152 6,9 Eğitim 116 5,2 DemokratikleĢme 77 3,5 BaĢörtüsü sorunu 68 3,1 Yolsuzluklar 67 3,1 Kürt sorunu 17 0,8 Dini özgürlükler 3 0,2 Diğer 64 2,8 *Bu soruya 41 kiģi yanıt vermemiģtir. 2209* 100 36

Sizce Türkiye de nükleer enerji santrali kurulmalı mıdır, kurulmamalı mıdır? 37

GeçmiĢteki hükümetlerin dıģ politikaları ile karģılaģtırdığınızda, AK PARTĠ hükümetinin dıģ politikasının Türkiye nin ulusal menfaatlerine nasıl bir etkide bulunduğunu söyleyebilirsiniz?(%) Ortalama: 3,20 Puan 38

GeçmiĢteki hükümetlerin dıģ politikaları ile karģılaģtırdığınızda, AK PARTĠ hükümetinin dıģ politikasının Türkiye nin ulusal menfaatlerine nasıl bir etkide bulunduğunu söyleyebilirsiniz?(%) Olumsuz Aynı Olumlu AK PARTĠ 6,2 17,8 76,0 100 MHP 49,5 22,4 28,1 100 BDP 37,2 39,8 23,0 100 CHP 56,9 25,8 17,3 100 DĠĞER 42,8 23,9 33,3 100 ADAYA BAĞLI 10,0 50,0 40,0 100 KARARSIZ 22,3 33,6 44,1 100 OY KULLANMAYACAĞIM 40,5 32,1 27,4 100 CEVAP YOK 22,5 37,8 39,7 100 39

AK PARTĠ hükümetinin ülkedeki Ģiddetin / terörün bitmesi için Kuzey Irak taki Kürt yönetimi ile temas kurmasını nasıl değerlendiriyorsunuz?(%) Ortalama: 2,89 Puan 40

AK PARTĠ hükümetinin ülkedeki Ģiddetin / terörün bitmesi için Kuzey Irak taki Kürt yönetimi ile temas kurmasını nasıl değerlendiriyorsunuz?(%) Olumsuz Kısmen olumlu Olumlu AK PARTĠ 18,4 21,6 60,0 100 BDP 30,7 27,2 42,1 100 MHP 73,8 13,3 12,9 100 CHP 69,6 19,0 11,3 100 DĠĞER 47,5 30,2 22,3 100 ADAYA BAĞLI 20,0 60,0 20,0 100 KARARSIZ 41,1 30,2 28,6 100 OY KULLANMAYACAĞIM 57,0 23,3 19,8 100 CEVAP YOK 33,3 36,9 29,7 100 41

Türkiye nin Ortadoğu ülkeleri ile iliģkilerini nasıl değerlendiriyorsunuz? Ortalama: 3,28 Puan 42

Türkiye nin Ortadoğu ülkeleri ile iliģkilerini nasıl değerlendiriyorsunuz?(%) Olumsuz Kısmen olumlu Olumlu AK PARTĠ 7,5 20,7 71,8 100 BDP 17,5 40,4 42,1 100 MHP 39,6 30,7 29,7 100 CHP 40,4 37,5 22,1 100 DĠĞER 24,6 37,0 38,4 100 ADAYA BAĞLI 22,2 55,6 22,2 100 KARARSIZ 19,4 30,4 50,2 100 OY KULLANMAYACAĞIM 40,7 34,9 24,4 100 CEVAP YOK 23,9 29,4 46,8 100 43

3.3. AVRUPA BĠRLĠĞĠ 44

AB konusunda hükümetin izlediği siyaseti nasıl değerlendiriyorsunuz? Ortalama: 2,99 Puan 45

AB konusunda hükümetin izlediği siyaseti nasıl değerlendiriyorsunuz?(%) Olumsuz Kısmen olumlu Olumlu AK PARTĠ 15,0 21,5 63,5 100 BDP 35,1 34,2 30,7 100 MHP 59,2 21,1 19,7 100 CHP 64,7 23,1 12,1 100 DĠĞER 64,7 14,7 20,6 100 ADAYA BAĞLI 20,0 40,0 40,0 100 KARARSIZ 32,9 30,1 37,0 100 OY KULLANMAYACAĞIM 53,7 31,7 14,6 100 CEVAP YOK 35,5 31,8 32,7 100 46

Türkiye nin Avrupa Birliği ne girmesini istiyor musunuz? 47

Sizce Türkiye nin Avrupa Birliği ne girmesi konusunda Avrupa Birliği ülkeleri samimi mi yoksa ikiyüzlü mü? Frekans Yüzde Geçerli Yüzde Ġkiyüzlü 1822 81 91,9 Samimi 160 7,1 8,1 Ara Toplam 1982 88,1 100 Fikrim yok 268 11,9 2250 100 48

3.4. HÜKÜMET, PARTĠLER, KURUMLAR VE KĠġĠLER ĠLE ĠLGĠLĠ DEĞERLENDĠRMELER 49

AK PARTĠ hükümetini belirtilen konularda baģarılı bulup bulmadığınızı söyler misiniz? (Ortalama Puan) Ortalama 100 puan üzerinden hesaplanmıģtır. 50

Partilerin son 3 aylık süreçteki performanslarını nasıl değerlendirirsiniz? (Ortalama Puan) Ortalama 100 puan üzerinden hesaplanmıģtır. 51

Belirtilen kurumlara güveniyor musunuz? (Ortalama Puan) Ortalama 100 puan üzerinden hesaplanmıģtır. 52

Belirtilen siyasetçilere güveniyor musunuz? (Ortalama Puan) Ortalama 100 puan üzerinden hesaplanmıģtır. 53

www.genar.com.tr ġehit Ahmet Sok. Mecidiyeköy ĠĢ Merkezi No:4 K:2 D: 62-63-64-65 Mecidiyeköy Ġstanbul Tel: +90 212 212 80 52 Fax: +90 212 212 38 02