POLĠPROPĠLEN (PP) VE ATIK PĠRĠNÇ SAPLARINDAN ÜRETĠLEN KOMPOZĠTLERĠN BAZI MEKANĠK VE FĠZĠKSEL ÖZELLĠKLERĠNĠN BELĠRLENMESĠ Ertuğrul ALTUNTAġ 1, Halime ACAR 1 Mehmet Hakkı ALMA 1 Eyup Karaoğul 1 Tufan SALAN 1 1 KahramanmaraĢ Sütçü Ġmam Üniversitesi, Orman Fakültesi, Orman Endüstri Mühendisliği Bölümü, AvĢar YerleĢkesi, 46100, OnikiĢubat, KAHRAMANMARAġ ertugrulaltuntas@gmail.com Özet Yapılan çalıģmada lignoselülozik bir atık olan pirinç sapları ile polipropilen(pp) kullanılarak odun plastik kompozit malzeme üretilmiģtir. Lignoselülozik malzeme ve polipropilen arasında bağlayıcı ajanı olarak maleik anhidrit graft edilmiģ polipropilen (MAPP) kullanılarak kompozit malzemeler üretilmiģtir. Üretilen malzemelerin çekme direnci, çekmede elastikiyet modülü ve Ģok(darbe) direnci gibi mekanik özellikleri ile su adsorplama özellikleri araģtırılmıģtır. Kompozit levharın üretilmesi sırasında tek vida ekstruder kullanılmıģ sonrasında üretilen kompozit malzemeler sıcak pres altında preslenerek levha haline dönüģtürülmüģtür. Üretilen levhalar uygun testler için ASTM standartlarına göre çeģitli ölçülerde kesilerek iklimlendirilmiģ ve sonranrasında testler yapılmıģtır. Sonuçlar lignoselülozik atık pirinç sapının polipropilen eklenmesinin üretilen kompozitlerin elastikiyet modülünün iyileģtirdiği anlaģılmıģtır. Kompozit levhalar içerisindeki pirinç sapı miktarı arttırıldığı zaman örneklerin çekme direnci azalmıģtır. Prinç sapı miktarının artması eğilme direncini çok değiģtirmemiģtir fakat %50 pirinç sapı içeren örneklere %2 MAPP katılması eğilme direncini etkisi olmamıģtır. Diğer taraftan kompozit örnekler içindeki pirinç sapı oranı arttıkça malzemenin su adsorplama kapasitesi önemli ölçüde artmıģtır. Anahtar sözcükler: odun plastik kompozit, yıllık atıklar, pirinç sapı, maleik anhidirit bağlı polietilen Determination Of Some Physical And Mechanical Properties Of The Composites Produced From The Waste Rice Stalk And Polypropylene Abstract In this study, composite materials were produced by using polypropylene(pp) which is a thermoplastic, rice stalks which are lignocellulosic waste and the maleic anhydride grafted polypropylene (MAPP) which is a binding agent. Mechanical properties such as tensile strength, modulus of elasticity at tensile, shock (impact) strength and water adsorption properties of composites were investigated. For manufacturing the tests samples, rice stalks was milled after drying and mixed with PP thoroughly in different proportions. Results showed that of the addition of lignocellulosic waste rice stalk to the PP, relatively improved mechanical and physical properties of the produced composites. On the other hand, when the rice stalk proportion increased in the composite samples, water adsorption capacity of the material increased significantly. 690
Key words: wood plastic composite, the annual waste, rice straw anhydride grafted polyethylene GiriĢ Termoplastiklerin üretimi esnasında malzemeye yüksek direnç özellikleri katmak veya maliyetini düģürmek amacıyla plastik malzeme içerisine katkı maddesi ya da güçlendirici olarak katılırlar. Bu maddeler geleneksel olarak organik olmayan mika, cam elyafı, kil gibi yüksek yoğunluğa sahip maddeler olup son yıllarda odun ya da yıllık bitkilerden elde edilen lif veya unlar bu amaçla kullanılmaya baģlanmıģtır. Katkı maddelerin plastik içerisine homojen bir Ģekilde karıģtırılması yeterli mukavemete sahip malzemeler için çok önemlidir. Pamuk sapı, buğday sapı, keten, kenevir gibi birçok tarımsal atık bu Ģekilde değerlendirilebilmektedir. Odun plastik kompozitleri, kendisini oluģturan plastik ve oduna kıyasla daha üstün özelliklere sahip olmaları sayesinde tüm dünyada geniģ kullanım alanları bulmaya baģlamıģtır. Bu özellikler arasında plastik malzemeye kıyasla daha düģük maliyetli olmaları ve doğada daha kolay bozularak çevre dostu olmaları; ağaç malzemeye kıyasla ise daha iyi boyutsal stabiliteye sahip olmaları, istenilen boyut ve Ģekilde, farklı renk ve dokuda üretilebilmeleri; çatlamalara, mantarlara ve böceklere karģı daha dayanıklı olmaları; geri dönüģümlü atık malzemelerden üretilebilmeleri sayılabilir (Kaymakçı ve ark., 2014). Odun lifli-dolgu kompozitler, çevresel problemlerin çözümüne katkı sağlamakta ve güverte yapımı, balkonlar, çitler, bahçe mobilyaları, kapı ve pencere doğraması, otomotiv iç döģeme parçaları, müzik ve spor aletleri yapımı, çöp kovaları ve çiçek saksıları yapımı vb. alanlarda kullanılmaktadır. Farklı plastik materyaller, kompozit üretiminde kullanılabilir ve odun yüzdesi oranı % 10 ile 70 arasında çeģitlilik gösterir. Odun parçacıkları (lif veya un) dolgu maddesi ya da güçlendirici eleman olarak kullanılabilir. Kompozitlere hedeflenen kullanım yerine bağlı olarak odun unu, bıçkı tozu, küçük parça, lif ya da özel iģlem görmüģ atık kağıt eklenebilir. Odun lifli plastik kompozitleri plastik iģleme endüstrisinde kullanılan ektrüzyon, enjeksiyonlu kalıp, sıcaklıkla Ģekillenme, pres ve perdahlama gibi plastik iģleme teknolojisiyle iģlem görmektedir ( Bledzki ve Sperber, 1999 ). Ülkemiz tarım ve orman alanlarının % 34.9 unu orman, % 27.9 unu ekili tarım alanları, %7 sini nadas alanları ve geriye kalan kısmını ise çayır ve mera arazileri, sebze ve meyve bahçeleri oluģturmaktadır (DĠE, 2007) Bu arazilerden önemli miktarda biyokütle üretimi elde edilmektedir. Elde edilen ürünler asli kullanım alanlarında değerlendirildikten sonra önemli miktarlarda atıklar oluģmaktadır. Türkiye nin yıllık biyokütle potansiyeli ve tarımsal atık potansiyeli sırasıyla Tablo 1 ve Tablo 2 de verilmiģtir. Tablo 1. Türkiye nin yıllık biyokütle potansiyeli (Saraçoğlu, 2008) Biyokütle Yıllık Biyokütle (milyon ton) Yıllık bitkiler 55 Çok yıllık bitkiler 16 Orman atıkları 18 Tarım endüstrisi atıkları 10 Odun endüstrisi atıkları 6 Diğer 7 Toplam 112 Tablo 2. Ülkemizde Bulunan Tarımsal Atık Potansiyeli (Saraçoğlu, 2008) Türkiye nin Lif Kaynakları Türkiye Yıllık Bitki (milyon ton) Buğday Samanı 26.4 Arpa samanı 13.5 Mısır 4.2 Pamuk çiçeği kabuğu 2.9 Ayçiçeği kauğu 2.7 ġeker kamıģı atığı 2.3 Fındık kabuğu 0.8 Yulaf samanı 0.5 691
Çavdar samanı 0.4 Pirinç kabuğu 0.4 Meyve kabukları 0.1 Asma Çubuğu 0.6 Toplam 55 Bu tablolarda miktarları verilen tarımsal atıklardan termoset esaslı kompozit üretimi dünyanın birçok yerinde gerçekleģtirilmektedir. BaĢta Amerika, olmak üzere tüm dünyada çok hızlı endüstriyel üretim artıģı göstermektedir. Plastik kompozitler diğer levha ürünlerine göre mekanik özelliklerinin iyi olması, ses ve gürültüyü azaltıcı özellikte olmaları, doğal ve geri dönüģüme uygun olmaları sebebiyle araģtırmacıların dikkatini çekmiģtir. Tüm bu üstün yönleri ve ülkemizde bulunan potansiyel göz önüne alınırsa bu konuda çalıģma yapmanın zorunluluğu daha açık bir Ģekilde görülecektir (Korucu ve Mengeloğlu, 2007). Materyal ve Metot Yapılan çalıģmada doğal lignoselüllozik atık olarak pirinç sapı kullanılmıģtır. Pirinç sapları ise KahramanmaraĢ merkeze bağlı Önsen kasabası kırsalından temin edilmiģtir. Toplanan pirinç sapları KSÜ Orman Fakültesi laboratuarlarındaki öğütücülerden geçirilerek küçük boyutlara dönüģtürülmüģtür. Öğütülen pirinç sapları sarsak eleklerden geçirilerek değiģik boyutlarda sınıflandırılmıģlardır. Yapılan bu çalıģmalarda eleklerde sınıflandırılan malzemelerden sadece 60 mesh lik elek üzerinde kalan pirinç sapları kullanılmıģtır. Bu çalıģmada polimer malzeme olarak Petkim firmasından alınan polipropilen (PP), Bağlayıcı olarak maleik anhidritle muamele edilmiģ polietilen (MAPP) kullanılmıģtır. Yapılan çalıģmalarda tasarlanan deney parametreleri ve hammadde oranları Tablo 3 de verilmiģtir. Tablo 3. Lignoselülozik atık, polimer ve bağlayıcı katkılı kompozitlerin bileģim oranları Örnekler Pirinç (%) PP (%) MAPP (%) Örnek 1 0 100 Örnek 2 30 70 Örnek 3 40 60 Örnek 4 50 50 Örnek 4 50 48 2 Lignoselülozik hammaddeler 103 C de 24 saat etüvde bekletilerek rutubetlerinin uzaklaģtırılması sağlandı. Sonrasında karıģımları hazırlanarak yüksek devirli karıģtırıcılardan geçirildi. Hazırlanan karıģımlar ekstruder aģamasına sevk edildi. Kullanılan ekstruder makinesi tek vidalı olup karıģımlar besleme ağzından verilmiģtir. BeĢ farklı ısıtma alanına sahip olan ekstruder içerisindeki sıcaklıklar 170 C ile 200 C arasına ayarlanmıģtır. Üretim aģamasında ekstruder vida dönme hızı dakikada 45 devir olacak Ģekilde ayarlanmıģtır. Ekstruder içerisine gelen karıģım, sıcaklığın ve kovan içerisindeki sürtünmenin etkisi ile erimeye baģlamıģ ve vida yardımıyla ekstruder içerisinde ileriye doğru yönlendirilmiģtir. Ekstruderden çıkan erimiģ haldeki karıģım kesilerek soğuk su banyosu içerisine konulmuģ ve soğutularak sertleģmesi sağlanmıģtır. Ekstruderden geçirilen kompozit materyal suda soğutulduktan sonra kırıcılardan geçirilerek granül elde edilmiģtir. Elde edilen parçacıklar nemli oldukları için en az 6 saat süreyle 103±2 ºC sıcaklıktaki etüvde bekletilerek rutubetlerinin uzaklaģtırılması sağlanmıģtır. Bu iģlem sonrasında granüller paketlenip rutubet almayacak Ģekilde muhafaza edilmiģtir. 692
Etüvde 6 saat kurutularak hazırlanan ve muhafaza edilen granüller sıcak pres aģamasına sevk edildi. Presleme aģaması kademe kademe yapılmıģtır. Bunun sebebi malzemenin içerisinde bulunan plastik atık ve katkılarının erimesinin zaman almasıdır. Malzeme 170ºC de, 10 dakika süre ile 100 bar basınç altında preste kaldıktan sonra çıkarılıp kondisyonlaģması sağlanmıģtır. Elde edilen levhanın boyutları 220 410 5 mm dir. Elde edilen levhalar ASTM standartlarının mekanik testlerinde kullanılacak ebatlara göre kesilmiģtir. Hazırlanan test örneklerinin iklimlendirme dolabında ASTM 618 standardına göre iklimlendirilmesi sağlanmıģtır. Ġklimlendirmede malzemeler en az 60 saat bekletilmiģtir. Çekme ve Eğilme Direnci testleri sırasıyla ASTM D638 ve ASTM D790 standartlarına göre 5 13 165 ve 5 13 150 ebatlarında kesilen 10 örnek grubu kullanılarak Zwick/Roell Universal test cihazında gerçekleģtirilmiģtir. ġok Direnci testleri ise ASTM D256 metoduna göre 5 13 64 ebatlarında kesilen ve ortasından çentiklenen 10 örnek grubu ile Zwick/Roell HIT 5.5P test cihazında gerçekleģtirilmiģtir. Su absorbsiyon özelliklerinin araģtırılması 13 25 5 mm ebatlarında örnekler kullanılmıģtır. Örnekler kurutma fırınında 103±2 C de kurutulmuģtur ve ağırlıkları alınmıģtır. Her bir örnek 24 saatte bir olmak üzere 5 gün süreyle ağırlıkları ölçülmüģtür. Ölçümler sonunda malzemenin su alma miktarları belirlenmiģtir. Her bir deney örneğinden en az 5 örnek ölçülmüģtür. Bu örneklerin rutubet miktarı (M) yüzde olarak aģağıdaki formüle göre hesaplanmıģtır. 693
Burada; M : Su Alma Miktarı (%) M: m1 m0 m0 m 0 : Örneğin tam kuru ağırlığı (g), 100 m 1 : Örneğin suda bekletildikten sonraki ağırlığı (g) dır. Bulgular ve TartıĢma PP, Pirinç ve MAPP Eklenen Grupların Mekanik Test Sonuçları Yapılan çalıģmada elde edilen levhalardan her bir mekanik test için 10 örnek hazırlanmıģtır. Test örnekleri ASTM D 618 standartlarına uygun olarak iklimlendirilerek mekanik testleri uygulanmıģtır. Mekanik özelliklerin belirlenmesinde çekme ve Ģok(darbe) direnci deneyleri gerçekleģtirilmiģtir. Bu amaçla çekme direncinin belirlenmesinde ASTM D 638 ve Ģok(darbe) direncinin belirlenmesinde ASTM D 256 standartları kullanılmıģtır. Lignoselülozik dolgu maddesi olarak pirinç sapları kullanılmıģtır. Kompozit malzeme içerisinde polimer madde olarak PP ve uyumsuzluğu gidermek için de MAPP kullanılarak kompozitler üretilmiģtir. Tablo 4 de verilen bütün örneklerde PP kullanılmıģ ve PP ye eklenen pirinç sapı miktarlarına göre kıyaslama tabloda verilmiģtir. Tablo4. PP, Pirinç ve MAPP Eklenen Grupların Mekanik Değerleri. Katkılar % 0 Pirinç %30 Pirinç %40 Pirinç %50 Pirinç %50 Pirinç + %2 MAPP Çekme Direnci (MPa) Çekmede Elastikiyet Modülü (MPa) Ortalama 28,21 458,77 23,93 Standart Sapma 2,85 68,30 5,61 Varyans Katsayısı 10,10 14,89 23,44 Ortalama 17,54 620,73 22,32 Standart Sapma 0,47 117,96 1,63 Varyans Katsayısı 2,68 19 7,30 Ortalama 14,54 675,51 21,16 Standart Sapma 1,1 32,05 1,31 Varyans Katsayısı 7,57 4,74 6,19 Ortalama 14,41 735,71 20,48 Standart Sapma 0,46 17,96 1,94 Varyans Katsayısı 3,19 2,44 9,47 Ortalama 13,68 659,04 20,66 Standart Sapma 1,4 101,04 1,92 Varyans katsayısı 10,23 15,33 9,29 ġok Direnci (J/m) Yapılan çalıģmada aynı Ģartlarda daha önce üretilen %100 PP kontrol örnekleri için verilen mekanik test sonuçlarından faydalanılmıģtır (Kabakçı, 2009). Elde edilen mekanik değerler, standart sapma ve varvasyon katsayısı değerleri Tablo 4. de verilmiģtir. ġekil 1 de PP, pirinç sapı ve MAPP eklenen kompozitlerin çekme direnci değerlerini gösteren çubuk grafiği verilmiģtir. 694
Çekme Direnci (MPa) 35 30 25 20 15 10 5 0 %0 Pirinç %30 Pirinç %40 Pirinç %50 Pirinç %50 Pirinç + %2 MAPE ġekil 1. PP, Pirinç ve MAPP Eklenen Kompozitlerin Çekme Direnci. Tablo 4 den anlaģılacağı üzere pirinç sapı ve PP eklenen grupların çekme direncinde eklenen pirinç sapı oranının artması ile doğrusal olmayan bir azalma söz konusudur. %100 PP örneğinde çekme direnci 28,21 MPa dır. %30 pirinç sapı eklenen grubun çekme direnci değeri 17,54 MPa olup, %40 pirinç sapı eklendiğinde çekme direnci değeri 14,54 MPa olmuģtur. Eklenen pirinç sapı oranı %50 ye çıkarıldığında çekme direncinde fazla bir değiģme gözlenmemiģ ve çekme direnci değeri 14,41 MPa olarak ölçülmüģtür. %50 pirinç sapı eklenen gruba %2 MAPP eklendiğinde çekme direnci değerinin 13,48 MPa olduğu, bir iyileģme olmadığı aksine bir düģüģün olduğu gözlenmiģtir. %50 pirinç sapı eklenmiģ örneğin çekme direnci ve %2 MAPP eklenen örnek grubundan yüksek olup 14,41 MPa ile diğer örneklerin tersi bir durum oluģmuģtur. ġekil 1 den anlaģılacağı gibi eklenen pirinç % 30 iken düģme gerçekleģmiģ, eklenen pirinç sapı oranı %40/50 iken çekme direnci değerinin birbirine benzer sonuçlar verdiği ortaya çıkmıģtır. Çekme direncinde varyans değerleri kıyaslandığında kabul edilebilir sınırlar içerisinde olduğu görülmüģtür. ġekil 2 de PP, pirinç sapı ve MAPP eklenen grupların çekmede elastikiyet modülü değerlerini gösteren çubuk grafiği verilmiģtir. ġekil 2. PP, Pirinç ve MAPP Eklenen Grupların Çekmede Elastikiyet Modülü. Yapılan çalıģmada PP içerisine değiģik oranlarda pirinç sapı eklenerek örnek grupları hazırlanmıģtır. Hazırlanan örnek grupların çekmede elastikiyet modülü bulguları yukarıdaki Tablo 4 de verilmiģtir. Pirinç sapı ve PP eklenen örnek gruplarında bağlayıcının çekmede elastikiyet modülü üzerine bir etkisinin olmadığı görülmüģtür. En iyi sonucu %50 pirinç sapı (735,71 MPa) eklenen örnek grupları vermiģtir. ġekil 2 de görüldüğü gibi en olumsuz değeri 458,77 MPa olmak üzere %100 PP örneği vermiģtir. Bu durum incelendiğinde lignoselülozik dolgu malzemesinin(pirinç sapı oranının) artması ile çekmede elastiyet modülünün arttığı tespit edilmiģtir. MAPP nin pirinç sapı ve PP den üretilmiģ örneklerin çekmede elastikiyet modülü değerleri üzerinde kısmi bir olumsuz etkisinin olduğu düģünülmektedir. ġekil 3 de PP, pirinç sapı ve MAPP eklenen grupların Ģok direnci değerlerini gösteren çubuk grafiği verilmiģtir. 695
ġekil 3. PP, Pirinç ve MAPP Eklenen Grupların ġok Direnci. ġekil 3 den anlaģılacağı üzere en iyi Ģok direnci değerini %100 PP örnek grubu ile %30 pirinç sapı eklenen örnek grubu (23 J/m) vermiģtir. %40/50 pirinç sapı eklenen ve MAPP eklenen örnek gruplarının Ģok direnci değerlerini birbiri ile kıyasladığımızda birbirine benzer sonuçlar verdiği(19 J/m) tespit edilmiģtir. PP, Pirinç ve MAPP Eklenen Kompozitlerin Su Alma Test Bulguları Yapılan çalıģmada PP içerisine farklı oranlarda pirinç sapı ve MAPP bağlayıcı eklenen kompozit levhaların su absorbe miktarını belirlemek için 13 25 5 mm ebatlarında 5 adet örnek hazırlanmıģtır. Hazırlanan örnek grupları her 24 saatte bir ölçülmek kaydıyla 120 saat süre ile % ağırlık artıģları hesap edilmiģtir. tablo 5 de ortalama değerler ve standart sapma değerleri verilmiģtir. Tablo 5. PP, Pirinç ve MAPP Eklenen Kompozitlerin Su Alma Test Sonuçları Örnek Grupları %30 PĠRĠNÇ SAPI %70 PP %40 PĠRĠNÇ SAPI %60 PP %50 PĠRĠNÇ SAPI %50 PP %50 PĠRĠNÇ SAPI %48 PP %2 MAPP 1 Ortalama, 2 Standart Sapma x 1 st 2 0,94 0,19 x st x st x st Süre(saat) 24 48 72 96 120 2,20 0,45 1,74 0,19 1,55 0,16 1,40 0,25 2,26 0,22 2,24 0,14 2,22 0,29 1,70 0,30 3,32 0,59 2,53 0,26 2,95 0,33 2,44 0,38 3,79 0,50 3,82 0,23 3,91 0,32 2,45 0,37 4,25 1,09 4,10 0,26 3,97 0,30 ġekil 5 de PP içerisine pirinç sapı ve MAPP bağlayıcı eklenerek hazırlanan örnek grupların su alma % değerleri verilmiģtir. 696
ġekil 4. PP, Pirinç ve MAPP Eklenen Kompozitlerin Su Alma Oranları. ġekil 4 ten görülebileceği üzere kompozit malzeme içerisindeki PP oranı azaldıkça daha fazla su absorbe edildiği saptanmıģtır. En fazla suyu %50 pirinç sapı eklenen örnek grubu absorbe etmiģtir ve bu oran %4,10 dur. %30/40 ve MAPP eklenen kompozit örneklerinde de aynı durum söz konusu olup %50 pirinç sapı-pp den üretilen kompozit gruplarından daha az su alma özelliklerine sahiptir. PP-pirinç sapının %50 lik örnek grubuna %2 oranında eklenen MAPP nin daha az su absorbe etmesini sağladığı ve 120 saatin sonunda su alma oranı %4,10 iken, MAPP nin etkisiyle 120 saatin sonunda su alma oranı %3,97 ye düģtüğü görülmektedir. Odun plastik kompozitler masif ahģaba göre oldukça ağırdır. Rutubete maruz kaldığında mantarlara karģı direnç özellikleri daha iyidir. Ayrıca boyutsal stabilite açısından masif ahģaba göre daha iyi olanaklara sahiptir. Yüksek odun içerikli kompozitlerin üretiminde bazı imalatçılar mantarlara karģı önlem almak için çinko borat gibi katkı maddeleri kullanıyorlar. Saf plastik kompozitler ısıtıldığında genleģir; odun ilave edildiğinde ise ısı genleģmesi azalır (Clemons, 2002). Plastik kompozitleri ile ilgili yapılan baģka bir çalıģmada bir tarımsal atık olan fındık kabuğu unu ve PP kullanılarak polimer kompozit üretilmiģtir. Üretilen kompozitlerin fiziksel ve mekanik test değerleri belirlenmiģtir. %30/40/50 olmak üzere farklı miktarlarda kullanılan fındık kabuğu unu oranının artması ile, kalınlığına ĢiĢme ve su alma oranlarında artıģ meydana geldiği tespit edilmiģtir (AkbaĢ ve ark. 2013). Sonuç Elde edilen sonuçlara göre kompozitlerin mekanik ve fiziksel özelliklerinin iyileģtiği tespit edildi. Pirinç sapı arttıkça eğilmede elastikiyet modülünde önce bir iyileģme olduğu görülmüģtür. Kompozit malzeme içerisine eklenen lignoselülozik madde oranı arttırıldığında elde edilen kompozitlerin bazı mekanik özellikleri ve su tutma özelliği azalmıģtır. Yapılan çalıģmada, PP ile üretilen bütün polimer kompozitlerin eğilmede elastikiyet modülü ve eğilme direnci bakımından ASTM D 6662 (2001) standardında istenilen değerlerden daha yüksek değerlere sahip olduğu ve istenilen özellikleri sağladığı tespit edilmiģtir. ġimdiye kadar yakılarak bertaraf edilen veye doğaya çürümeye bırakılan endüstriyel, tarımsal ve plastik atıklar dıģ mekanda kullanılabilecek ürünlere dönüģtürülecektir. Hayatımızın birçok alanında yaygın olarak kullanılan plastiklerin kullanılmasında yeni bir kullanım alanının açılması ülkemiz ekonomisine olumlu katkı sağlayacaktır. Ülkemizde her yıl tonlarca endüstriyel, doğal lifsel ve plastik atığı ortaya çıkmaktadır. Gerek tesislerin kendi atıkları gerekse de tarımsal ve ormansal atıkların polimer matrisinde dolgu maddesi olarak kullanılabilirliği ortaya çıktığı için bu atıkların daha verimli bir Ģekilde değerlendirilmesi açısından bu çalıģmalar önem kazanmıģtır.bu konuda yapılan çeģitli teknik ve bilimsel araģtırmaların artması, yeni yatırımların ve yeni teknolojilerin ortaya çıkmasına öncülük yapacaktır.atıkların değerlendirilmesi ve orman endüstrisinde alternatif hammadde oluģturma potansiyeli ormanlar üzerindeki baskıyı azaltabilir.atık potansiyeli yüksek olan ülkemizde atıkların değerlendirilmesi konusundaki araģtırma ve uygulamaya yönelik çalıģmalar teģvik edilmeli, atıkları kullanmanın gerekliliği konusunda kamuoyu oluģturulmalı ve bilinçlendirme politikaları uygulanmalıdır. 697
Kaynaklar AkbaĢ, S., 2013. Fındık Kabuklarının Polipropilen Esaslı Polimer Kompozit Üretiminde Değerlendirilmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, Cilt: 14, Sayı:1, Sayfa: 50 56, Nisan 2013 Bledzki, A. K. & Sperber, V. E., 1999. Recent developments in wood-plastic: United States, Japan, and Europe,The Fifth International Conference on Woodfiber-Plastic Composites, May 26-27 1999, The Madison Concourse Hotel, Madison, Wisconsin, 187-192. Clemons, C., 2002. Wood Plastic Composites In The United States: The Interfacing Of Two Industries. Forest Product Journal, 52 (6): 10-18. DĠE, 2007. Tarım Ġstatistikleri Özeti 1988 2007. T.C. BaĢbakanlık Devlet Ġstatistik Enstitüsü. ISSN 1300 1213. Georgopoulos, S.T., Tarantili, P.A., Avgerinos, E., Andreopoulos, A.G., Koukios, E.G., 2005. Thermoplastic polymers reinforced with fibrous agricultural residues. Polymer Degrade Stability, 90 (2): 303-312. Kaymakcı A., AyrılmıĢ N., Akbulut, T., 2014. DıĢ Cephe Kaplamalarına Ekolojik bir YaklaĢım: AhĢap Polimer Kompozitler, 7. Ulusal Çatı & Cephe Sempozyumu 3 4 Nisan 2014. Korucu, T., Mengeloğlu, F., 2007. Potentials of Agricultural Residues as Raw Materials and Their Alternative Usage Possibilities in Turkey. National Agricultural Mechanisation Congress, KahramanmaraĢ, s. 297-307. PAGEV, 2011. Türkiye Plastik Sektörü 2011 yılı Ġzleme Raporu, 14 s. Panthapulakkal, S. & Saın, M. 2006. Injection molded wheat straw and corn stem filled polypropylene composites. Journal of Polymers and The Environment,14:265-272. Plastics Europe, 2013. Association Of Plastics Manufactures, An analysis of European latest plastics production, demand and waste data Plastics-The Facts 2013, 38 s. Saraçoğlu, N., 2008. Modern Enerji Ormancılığı Ormanlardan Biyokütle Enerjisi Üretimi ve Çözümlemeler. Orman Genel Müdürlüğü. Ankara. 28s. Silva, A., Freitag C., Morrel, J.J., Gartner, B., 2001. Strength of wood plastic composites. The Sixth International Conference On Woodfiber-Plastic Composites, May 15-16, 73-77. 698