Harita Mühendisliği İş Alanlarında İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yrd.Doç.Dr. H.Ebru ÇOLAK KTÜ Harita Mühendisliği Bölümü GISLab ecolak@ktu.edu.tr
Harita Mühendisliği iş alanlarında İSİG Yapı işleri Köprü Yapım İşlerinde Yol yapım işlerinde Kadastro
Yapı İşleri Yapı İşleri: maden ocakları hariç olmak üzere, yerüstü ve yeraltında, su üstü veya su altında yapılan; bina, set, baraj, yol, demiryolu, havai hat, tünel, metro, köprü, çelik yapı, ve montajı, iskele, liman, gemi inşaatı, dalgakıran, kanalizasyon, lağım, kuyu, kanal, duvar ve benzeri inşaat, tamirat, tadilat ve yıkım işlerini; toprak kazı, yarma ve doldurma işlerini, elektrik, sıhhi tesisat ve kalorifer tesisatı işlerini; dülgerlik marangozluk, sıva, badana ve boya işlerini; bu işlerde kullanılan sabit ve hareketli makine ve tesislerin kullanılmasını kapsar. Yapı İşleri, çalışma şartları bakımından, en riskli sektör olup, iş kazası sayısı ve kaza sonucu meydana gelen ölüm sayısı bakımından, tüm sektörler arasında birinci sırada yer almaktadır.
Yapı İşleri Yapı İşlerinde yapılan çalışmalar sürekli değişim gösterir. Bu nedenle de alınması gerekli önlemler de sık sık değişim gösterir. Yapı İşleri, geçici işlerdir, çalışmalar belirli sürelidir. Diğer taraftan günlük çalışma süreleri uzun veya çalışma saatleri düzensizdir. Bu nedenle çalışanların motivasyonu yeterli olmayabilir. Yapı İşleri, eğitimsiz ve vasıfsız işçilerin çok sayıda çalıştığı bir sektördür. Çalışanlar sık değişir, işçi sirkülâsyonu fazladır. Yapı İşlerinde; Üretim şekli ve kullanılan malzemeler çok çeşitlidir. Çalışma alanı genellikle geniş ve dağınıktır. Bu nedenle çalışanların topluca korunmaları mümkün değildir. Termal konfor şartları bakımından her türlü olumsuzluğa rastlanır.
Yapı İşleri Proje Sorumlusu: İşveren tarafından görevlendirilen ve işveren adına projenin hazırlanmasından, uygulanmasından ve uygulamanın kontrolünden sorumlu gerçek veya tüzel kişiyi İfade eder. Hazırlık Koordinatörü: Projenin hazırlık aşamasında işveren veya proje sorumlusu tarafından sorumluluk verilen, sağlık ve güvenlikle ilgili görevleri yapan gerçek veya tüzel kişiyi İfade eder. Uygulama Koordinatörü: Projenin uygulanması aşamasında işveren veya proje sorumlusu tarafından sorumluluk verilen ve sağlık ve güvenlikle ilgili görevleri yapan gerçek veya tüzel kişiyi İfade eder. Koordinatörlerin Atanması, Sağlık ve Güvenlik Planı ve Bildirim (M.6) a) Aynı yapı alanında bir veya daha fazla işveren veya alt işverenin iş yaptığı durumda, işveren veya proje sorumlusu, sağlık ve güvenlik konularında bir veya daha fazla koordinatör atayacaktır. b) İşveren veya proje sorumlusu, yapı işine başlamadan önce, yapı alanında yürütülen faaliyetleri dikkate alarak, uygulanacak kuralları belirleyen bir sağlık ve güvenlik planı hazırlayacak veya hazırlanmasını sağlayacaktır. Yapı alanında iş sağlığı ve güvenliği risklerini içeren çalışmalar yapılmıyorsa koordinatör atanmayabilir. c) İşveren veya proje sorumlusu Yapı işi 30 iş gününden fazla sürecek ve devamlı olarak 20 den fazla işçi çalışacaksa İşin büyüklüğü 500 yevmiyeden fazla çalışma gerektiriyorsa, yapı işine başlamadan önce Bakanlığın ilgili bölge müdürlüğüne bildirim vermekle yükümlüdür. * Koordinatör hem projenin yapım hem de uygulama aşamalarında iş sağlığı ve güvenliği risklerini tanımlayarak, bunlara karşı önlemler planlamakta, planlanan sağlık ve güvenlik kurallarının uygulanması ve denetlenmesinde görev almaktadır.
Yapı Alanları İçin Asgari Sağlık ve Güvenlik Koşulları 1. Sağlamlık ve dayanıklılık 2. Enerji dağıtım tesisleri 3. Acil çıkış yolları ve kapıları 4. Yangın algılama ve yangınla mücadele 5. Havalandırma 6. Sıcaklık 7. Doğal ve suni aydınlatma 8. Pencereler Çatı Pencereleri 9. Kapılar ve geçitler 10. Trafik yolları Araç Yolları Tehlikeli alanlar 11. Yürüyen merdivenler ve yürüyen bantlar için özel önlemler 12. Yükleme yerleri ve rampaları 13. Çalışma yerinde hareket serbestliği 14. İlk Yardım 15. Temizlik ekipmanı 16. Dinlenme ve Barınma yerleri 17. Oda boyutları ve hava hacmi 18. Odaların taban, duvar ve tavanları 19. Gebe ve emzikli kadınlar 20. Engelli işçiler 21. Hava koşulları 22. Düşen cisimler 23. Yüksekten düşme 24. İskele ve seyyar merdivenler 25. Kaldırma araçları 26. Kazı ve malzeme taşıma araç ve makineleri 27. Tesis, makine, ekipman 28. Kazı işleri, kuyular, yeraltı işleri, tünel ve kanal işleri 29. Yıkım işleri 30. Metal veya beton karkas, kalıp panoları ve ağır prefabrike elemanlar 31. Batardolar (koferdamlar) ve kesonlar 32. Çatılarda çalışma
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ RİSKLERİNİ İÇEREN ÇALIŞMALARIN LİSTESİ 1. Özellikle yapılan işin ve işlemlerin niteliği veya işyeri alanının çevresel özelliklerinden dolayı, işçilerin toprak altında kalma, bataklıkta batma veya yüksekten düşme gibi risklerin fazla olduğu işler. 2. Yasal olarak sağlık gözetimi gerektiren veya kimyasal ve biyolojik özelliklerinden dolayı işçilerin sağlık ve güvenlikleri için risk oluşturan maddelerle yapılan işler. 3. Yürürlükteki mevzuat uyarınca, denetimli ve gözetimli alanlar belirlenmesini gerektiren iyonlaştırıcı radyasyonla çalışılan işler. 4. Yüksek gerilim hatları yakınındaki işler. 5. Boğulma riski bulunan işler. 6. Kuyu, yeraltı kazıları ve tünel işleri. 7. Hava beslemeli sistem kullanan dalgıçların yaptığı işler. 8. Basınçlı keson içinde yapılan işler. 9. Patlayıcı madde kullanımını gerektiren işler.
1. GÜVENLİK ORGANİZASYONU VE YÖNETİMİ: Sağlık ve güvenlik konusu ve çalışma şartlarının iyileştirilmesi, ilgili kesimlerin tümünün birlikte çalışmalarına bağlıdır. İşyerlerinde güvenlik yönetimi (iş güvenliği çalışmaları); planlama, problemli alanların, risk gruplarının belirlenmesi, koordinasyon, kontrol ve güvenlik çalışmalarının düzenli bir şekilde yürütülmesini kapsar. 330 KEZ TEKRARLANAN BİR KAZA OLAYI; Ağır yaralanma ölüm ------------ 1 Hafif yaralanma---------------------- 29 Yaralanmasız------------------------- 300 OLAYLA SONUÇLANMAKTADIR. ETKİLİ BİR GÜVENLİK YÖNETİMİNDEN Çevre güvenliğinin sağlanması, İş güvenliğinin sağlanması, Çalışanların güvenlik konusunda bilinçlendirilmesi, BEKLENİR.
1.1 GÜVENLİK POLİTİKASI: İşyerlerinde, sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamının oluşması şans eseri olmaz. Bu konuda bir politika oluşturulmalı ve bu politika aşağıdaki konuları kapsamalıdır: İşyerinde tüm seviyelerde eğitim düzenlenmeli, özellikle iskele yapımında çalışan, vinç operatörleri gibi, yapacakları hataların diğer işçiler için de tehlike oluşturacağı işlerde çalışan kişilere özel önem gösterilmelidir. Riski yüksek olan çalışmalarda, güvenli sistem ve metotlar geliştirilmelidir. Denetimle görevli personel ve kilit personelin görev ve sorumlulukları iyi belirlenmelidir. Çalışanlar tarafından bilinmesi gerekli sağlık ve güvenlik bilgileri iyi düzenlenmelidir. Güvenlik konusunda bir kurul oluşturulmalıdır. Taşeron veya alt işveren seçimi ve kontrolü iyi yapılmalıdır.
1.2 GÜVENLİK ORGANİZASYONU: Yapı işyerlerinde güvenlik organizasyonu; İşyeri büyüklüğüne, işin kapasitesine, istihdam sistemine ve hazırlanan proje tarzına göre belirlenmelidir. İşyerindeki sağlık ve güvenlik problemlerinin çözümü için istatistikler, kayıtlar tutulmalıdır. Taşeron kullanılan işyerlerinde sözleşmeler, taşeron tarafından alınması ve yerine getirilmesi gerekli görev, sorumluluk ve güvenlik tedbirleri belirtilerek yapılmalıdır. Bu güvenlik tedbirleri, özel güvenlik araç ve gereçlerini sağlama ve kullanmayı, özel görevleri güvenle sürdürmeyi, denetleme ve aletlerin uygun kullanılması gibi konuları da kapsamalıdır. Eğitim; yöneticiler, denetçiler ve işçileri de kapsayacak şekilde, tüm seviyelerde düzenlenmelidir. Taşeron ve taşeron işçilerinin de işyerinde uygulanan güvenlik yöntemine uygun olarak eğitilmesi gerekir. Aynı zamanda, tehlikeli çalışma ve uygun olmayan malzeme konusunda, işyeri yönetimini çabucak bilgilendirecek bir sistem olmalıdır. Sağlık ve güvenlik işleri, bu konuda yetkilendirilmiş belirli kişiler tarafından yürütülmelidir. Bu işler, aşağıdaki konuları kapsamalıdır. Güvenlik işaretlerinin düzenlenmesi, Yol geçişleri ve yaya yolları, bariyer ve korkuluklar gibi inşaat veya onarım güvenliğinin sağlanması, İskele, merdiven, geçit ve platformların kontrolü, Sosyal tesislerin kontrol ve temizliği, Her çalışma grubuna, kendileri ile ilgili güvenlik planının iletilmesi, Acil durum ve tahliye planları,
1- ÇEVRE GÜVENLİĞİ: Yapı alanının korunması, Uyarı levhaları, İşyeri düzeni, Aydınlatma, Yakından geçen enerji hattı, 2- KAZI ÇALIŞMALARI: Kazı alanının korunması, Kazı alanının kontrolü, (yeraltı tesisatları) Kazı kontrolü, Şev - iksa uygulamaları, Yer altı-kuyu çalışmaları, (su baskını, gaz vb.) Kazı malzemesi taşıma-depolama, 3- YAPI İSKELELERİ VE MERDİVENLER: (Ahşap, çelik borulu, asma iskeleler) Montaj-demontaj, Kontrol, B.A. Kalıp çalışmaları, Merdivenler, (Sabit, taşınabilir) 4- YIKIM İŞLERİ: Denetim, Tesisat önlemleri, (Doğal gaz, hava gazı, elektrik, su v.b.) Güvenlik alanı-perde, Yıkımdan çıkan malzemenin taşınması, Tehlikeli kısımlar, Kişisel koruyucular. 5- SOSYAL TESİSLER - DESTEK BİRİMLER VE SAĞLIK KONTROLLERİ: Çalışanların sağlık kontrolleri, (Genel, gaz, toz, gürültü, vibrasyon, portör) Sağlık ekipmanları, sağlık birimleri, (İlk yardım odası, ilk yardım malzemesi, ulaşım aracı, yardımcı sağlık elamanı) Sosyal tesisler, (İşçi koğuşları, yemekhane, duş, tuvalet, dinlenme yerleri) Destek birimler,
ŞANTİYEDEKİ TEMEL GÜVENLİK KURALLARI Şantiyede uyulması gereken temel güvenlik kuralları şunlardır: Şantiyelerin temiz ve düzenli olması gerekir. Dikkatli ve usulüne uygun çalışma gerekir. Uygun çalışmayan aletler operatörlerin zaman kaybını artırır. Uygun giyinme ve vücudun korunması gerekir. Temiz taşıma yolları daha iyi çalışma ortamı sağlar ve depolama alanlarına ulaşmayı kolaylaştırır. Malzemelerin ve işçilerin düzgün hareketine izin verecek şekilde geçitleri ve koridorları engellerden uzak tutmak önemlidir.
ŞANTİYEDE İŞ GÜVENLİĞİ Çalışma yerlerinde elde edilen tecrübelere göre, kazaların büyük çoğunluğu insanların hatalarından ileri gelmektedir. ŞANTİYEDEki insan kaynaklı kazaları önlemek ve onlardan korunmak için aşağıdaki kişisel hususlara önem verilmelidir. İşe dinlenmiş olarak gelinmeli, Çevik ve idmanlı olmalı, İş başında dikkatli ve uyanık bulunmalı, Psikolojik olarak üzüntülü ve sinirli olmamalı, Çalışanlar her zaman birbirine yardıma hazır olmalı, İş başında, şaka, oyun ve sakıncalı hareketler yapılmamalıdır.
Köprü-Viyadük inşaatlarında İSİG Köprü Yapım İşlerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Köprü yapım işi "yapı işlerinde işçi sağlığı ve iş güvenliği tüzüğü"nde "yapı işleri" deyimi ile ifade edilmektedir. Yapı işleri; maden ocakları hariç olmak üzere, yerüstü veya yeraltında, su üstü veya su altında yapılan bina, set, baraj, yol, demiryolu, havai hat, tünel, metro, köprü, çelik yapı ve montajı, iskele, liman, gemi inşaatı, dalgakıran, kanalizasyon, lağım, kuyu, kanal, duvar ve benzeri inşaat, tamirat, tadilat ve yıkım işlerini; toprak kazı, yarma ve doldurma işlerini; elektrik, sıhhi tesisat ve kalorifer tesisatı işlerini; dülgerlik, marangozluk, sıva, badana ve boya işlerini; bu işlerde kullanılan sabit ve haraketli makina ve tesislerin kullanılmasını kapsar.
Yapı İş Defteri ve Köprü inşaatı genel kuralları Bu defter işveren tarafından işyerinin bağlı bulunduğu bölge çalışma müdürlüğüne her sayfası mühürletilmek suretiyle onaylattırılır. Yapı iş defteri fenni mesul tarafından tutulur. Yapı iş defterine "Yapı İşlerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü"nün ilgili maddelerinde belirtilen hususlar ve gerekli diğer bilgiler işlenir. (Özellikle inşaatın her safhasında alınan güvenlik önlemleri, kazı kontrolü, gırgır vincin kontrolü, asma iskelenin kontrolü, betonarme kalıplarının kontrolü vb. hususlar tarih atılmak kaydıyla yazılır.) Yapı iş defterinin, istenmesi halinde, işyerini teftiş ve kontrole yetkili memurlara gösterilmesi zorunludur. Bu nedenle şantiyede bulundurulması gereklidir. Köprü yapım işlerinin gündüz yapılması esastır. Karanlıkta veya gece çalışılmasının gerekli veya zorunlu bulunduğu hallerde, çalışma yerinin ve geçitlerin yeterince ve uygun şekilde aydınlatılır ve iş güvenliği sağlanır. Köprü yapı alanı içindeki tehlikeli kısımlar, açıkça sınırlandırılır ve buralara görünür şekilde yazılmış uyarı levhaları konulur ve gecelerin kırmızı ışıklarla aydınlatılır. Köprü yapımının devamı süresince sivri uçları veya keskin kenarları bulunan malzeme ve artıklar, gelişi güzel atılmaz ve ortaklıkta bulundurulmaz. Köprü yapı işyerinde kazaya sebep olacak veya çalışanları tehlikeli durumlara düşürecek şekilde malzeme istif edilmez ve araçlar gelişi güzel yerlere bırakılmaz. İşyerlerinde, içinde (tentürdiyot, alkol, sargı bezi, pamuk, yanık pomadı, suni teneffüs cihazı vb.) ilk yardım levazımı bulunan ilk yardım dolabı ile bir sedye ve bir battaniye bulundurulur.
Köprü Yapım İşlerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği İle İlgili Yapılan Çalışmalar İşverenler, yapı işyerlerinde işçilerin sağlığını ve iş güvenliğini sağlamak için, "yapı işlerinde işçi sağlığı ve iş güvenliği tüzüğü" nde belirtilen koşulları yerine getirir ve gerekli araç ve gereçleri eksiksiz olarak bulundurur. İşçiler de, bu yoldaki usul ve koşullara uyarlar. İşverenler, yapı işlerini, fenni yeterliği bulunan kişilerin,teknik gözetimi ve sorumluluğu altında yürütür. İşverenler, birinci sayfası Çalışma Bakanlığınca saptanacak örneğe uygun ve diğer sayfaları bir asıl ve bir suret olacak şekilde bir yapı iş defterini, işyerinde bulundururlar.
Köprü yapım işlerinde çalışan işçilere kişisel koruyucu malzemeler verilir; İşçiler koruma başlığı (baret) takarak çalışırlar. Yüksekliği tabandan itibaren 3 metreden daha fazla olan ve düşme veya kayma tehlikesi bulunan köprülerde çalışanlara emniyet kemerleri verilir ve işçiler de verilen bu kemerleri kullanırlar. Su içinde yapılan köprülerde çalışan işçilere, uygun lastik çizmeler verilir. Diz boyunu aşan suların yenilmesi için ayrıca gerekli tedbirler alınır. El ve kolların korunması için işçinin ellerine ve yapacakları işe uygun seçilmiş olan eldivenler kullanılır.
Köprü Yapımında Kazı İşlerinde Alınacak Güvenlik Tedbirleri Kazıların her bölümü ilgili fenni mesul (TUS) tarafından her gün en az bir defa kontrol edilir ve çalışılmasında bir sakınca olmadığı sonucuna varılırsa işe devam edilir; çalışılmasında sakınca olduğu anlaşılırsa sakınca giderilinceye kadar iş durdurulur. Her iki halde de, durum, yapı iş defterine yazılıp imza edilir. Sert kaya, sert şist, betonlaşmış çakıl, sert kalker, killi şist kaya, gre ve konglomera gibi kendini tutabilen zeminlerde yetkililerin gerekli gördüğü hallerde ve şevsiz yapılmak zorunluluğu bulunan 150 cm.den daha derin kazılarda, yan yüzler uygun şekilde desteklenmek veya iksa edilmek suretiyle tahkim olunur ve iksa için kullanılacak kalas başları, kazı üst kenarından 20 cm. yukarı çıkarılır. İksanın yeterliliği iş süresince kontrol edilerek sonuçlar yapı iş defterine kaydedilir. 150 cm.den daha derin olan kazı işlerinde, işçilerin inip çıkmaları için yeteri kadar el merdivenleri bulundurulur. İksa tertibatını ve desteklerini, inip çıkma için kullanmak yasaktır. Kazı işlerinde yağış sırasında işçi çalıştırılmaz. İşveren, yağışlı havalarda, işçilerin ıslanmalarını önlemek için, kendilerini koruyacak kapalı bir yer sağlar. İşçiler ıslak elbise ile çalıştırılmaz.
KÖPRÜ YAPIM İŞLERİNDE YAPI İSKELELERİNDE VE MERDİVENLERİNDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLER Yapı İskelelerinde Alınacak Güvenlik Önlemeleri Yapı iskeleleri, ancak sorumlu ve yetkili teknik elemanın yönetimi altında, tecrübeli ustalara iskele ölçüleri ve malzeme özellikleri göz önünde bulundurularak kurdurulur veya söktürülür. İskeleler, sık sık ve en az ayda bir kere muayene ve kontrol edilir ve sonuçlar yapı iş defterine yazılır. İskeleler her fırtınadan sonra kontrol edilir. Yük taşıyan iskelelerde alet ve malzemenin düşerek kazaya sebep olmasını önlemek için döşeme dış kısmına 15 cm. yüksekliğinde bir etek tahtası konulur. Bu etek tahtası ile döşeme arasında en çok bir santimetre boşluk bırakılır. İskelelerde köprü görevi görecek geçitler, 60 cm.den dar ve korkuluksuz yapılmaz.
Çelik Borulu İskelelerde Alınacak Güvenlik Önlemleri Çelik borulu iskeleler, sağa ve sola sallanmayacak şekilde yeteri kadar çapraz borularla takviye edilir ve binadan ayrılmayacak şekilde tespit olunur. Çelik borulu iskelelerdeki platformlarda kullanılacak kalas veya diğer ahşap kısımların özellikleri ile kullanılacak çaprazlar, korkuluklar, ara korkuluklar ve benzeri kısımlardaki aralıklar ahşap iskelelerde aranan özelliklere uygun olarak düzenlenir. Boru veya madeni iskeleler statik, elektriğe karşı uygun şekilde topraklanır.
Sıpa İskelelerde Alınacak Güvenlik Önlemleri Duvar işlerinde veya 120 santimetreden yüksekte yapılacak işlerde kullanılacak sıpa iskelelerde aşağıdaki özellikler bulunur; Genişlikleri 125 santimetreden az, Yükseklikleri 300 santimetreden çok, Platform kalınlığı 5 santimetreden az, İskele bacak ve kirişleri 10X10 santimetre kesitinden küçük, Takviye ve çaprazlar 2,5X15 santimetre veya 5X10 santimetre kesitinden küçük, olmaz.
Asma İskelelerde Alınacak Güvenlik Önlemleri Asma iskelelerin aşağı ve yukarı hareketlerini sağlayan makina, teçhizat ve vinçlerin, kullanmaya elverişli olduklarına ilişkin ve yetkili teknik elemanca kullanmaya başlamadan önce düzenlenmiş belgeleri işyerinde saklanır. Asma iskele askısı için kullanılacak çelik veya kendir halatların yahut benzeri malzemenin her gün işe başlamadan önce muayene edilerek ezik, kopuk, çürük veya başka bir özrü olup olmadığı hususu yapı iş defterine kaydedilir, ancak sağlam olduğu anlaşıldıktan sonra iskelede çalışma yapılır. Asma iskele tavan kısmında mutlak surette sabit bir noktaya sağlam bir şekilde bağlanır. Asma iskele korkulukları, en az 100 cm. yükseklikte ve ara korkuluklu yapılır, etek tahtaları ise en az 15 cm. yükseklikte olur.
Gırgır Vinçlerde (Asansör) Alınacak Güvenlik Önlemleri Gırgır vincin elektrik motoru topraklanır. Vincin şalteri otomatiktir, vinç kovasının belirli bir yüksekliğe çıkması halinde otomatik şalter devreyi keser. Çelik halatın tamburdan dışarı fırlaması önlenir. Kullanılacak çelik halatın çapı 12 milimetreden az olmaz, sağlam ve özürsüz tellerden yapılır. Kova kancasına takılacak çelik halatın uç kısmı yüksüklü olarak kancaya takılır ve serbest kalan uç kısmı uzun kısma en az 3 adet U klemensi ile uygun şekilde tespit edilir. Kancanın kovadan kurtulmaması için, mandal, kilitli mandal veya bağlama gibi uygun tertibat bulunur. Vincin tespit edildiği kolon ahşap ise, kesiti 20X20 cm.den küçük olmaz ve kolon, sağa sola yalpa yapmayacak şekilde tespit edilir. Ek bulunduğu hallerde, kolonun dört bir yüzünde, ekleme şartlarına uygun saplama yapılır. Hareketi sırasında katlar arasında kovaya takılır herhangi bir engel bulundurulmaz. İçine konacak her türlü malzemenin yüksekliği kova üst düzeyini aşmaz. Kalas, uzun tahta, demir ve benzeri malzeme veya eşya gırgır vince uygun ve emniyetli şekilde bağlandıktan sonra taşınır. Hareket sırasında alabora olmaması için kova sapı kenarında kilitli mandal kullanılır. Gırgır vinci çalıştıran işçiye güvenlik kemeri, lastik eldiven ve lastik ayakkabı gibi uygun kişisel koruyucu araçlar verilir. Gırgır vincin tabanda durduğu alanın ön yüzünde parmaklık (bariyer) şeklinde bir kapısı bulunur, diğer tarafları ise en az 90 santimetre yüksekliğinde bir korkulukla çevrilir. Gırgır vincin hareketi sırasında çevrili olan içinde hiç bir işçi bulundurulmaz. Gırgır vince malzeme yükleyen bütün işçilere koruma başlığı (baret) giydirilir. Gırgır vincin bütün kısımları en az haftada bir kere ve ayrıca her yer değişmesinde kontrol edilir ve sonuçlar yapı iş defterine yazılarak imzalanır.
Elektrik Panosu Ve İletkenler - Topraklama İşlerinde Alınacak Güvenlik Önlemleri Elektrik panolarının taban alanlarında yalıtkan malzeme (lastik paspas veya tahta ızgara) bulunur. Tehlike anında panoya ulaşmak için elektrik panolarının önlerine herhangi bir engel bulundurulmaz. Elektrik kabloları, mekanik ve kimyasal etkilerden korunmuş olarak yerleştirilir. Elektrikli makinaları, uygun bir şekilde topraklanır. Topraklama hatları kolay muayene edilecek şekilde çekilmiştir. Seyyar elektrikli makinalarda, gelen ve dönen akımı kontrol edip eşit olmadığı zamanlarda elektriği kesen kaçak akım röleleri kullanılır. Tuvaletler İşyerlerinin uygun mahallerinde yeter sayıda helalar bulundurulur. Hela yapılmasına işyerinin durumu müsait değilse ve yakınlarda da özel helalar bulunmuyorsa, işverenler, işçilerin bu ihtiyaçlarını civarda hela yapımına uygun yerler bularak yapmak suretiyle sağlar.
KAYNAKLAR 1. İşçi Sağlığı Ve İş Güvenliği Tüzüğü 2. Yapı İşlerinde İşçi Sağlığı Ve İş Güvenliği Tüzüğü 3. Samsun Karayolları 7.Bölge Müdürlüğü Köprü Başmühendisliği/Köprü Arazi Mühendisi Mustafa DUYAR 4. Samsun Karayolları 7.Bölge Müdürlüğü Köprü Başmühendisliği/Köprü Başmühendisi Hakkı KELEŞOĞLU 5. Samsun 19 Mayıs Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü/Yrd. Doç. Dr Bayram ÇEPNİLER 6. SGK
Yol yapım inşaatlarında İSİG YOL PROJESINDE ÇALIŞMA SAHASI Çalışmanın yürütüldüğü alan ile bu alanın yanında malzemelerin, aletlerin, kazı malzemelerinin depolandığı ve çalışma sırasında araçların manevrası için kullanılan alandır. Çalışmaların engellenmemesi için çalışma sahasını yeterince geniş tutmak gerekir. Bu saha trafikten tamamen arındırılmış ve emniyet alanından da ayrılmış olmalıdır.
Yol yapım işlerinde dikkat edilecek İSİG kuralları: Yol yapım esnasında araç kullananların sigara içmemeli 4 saatten fazla devamlı çalışmamaları gerekir İş kanununa göre bir işçi haftada 45 saat çalışabilmektedir. Yol yapımında bu kriterler göz önünde bulundurulmaktadır. Yol yapımı ağır ve tehlikeli işler sınıfında yer almaktadır. Bu nedenle çalışan işçilerin eldivenleri, ayaklarında çelik burunlu ayakkabıları üzerilerinde de yansıtıcı özelliği olan kıyafetleri olmalıdır. Yol yapım esnasında yapım bölgesinde trafiğe göre bazı önlemler alınmalıdır. Örneğin, birbirini gören bayrakçıların mutlaka çalışma alanlarının en uç bölgelerinde bulunması gerekmektedir. İş makinelerinin çalışma alanlarına göre şeritler kapatılmalıdır. Bu konuda sıkışan trafiğe önlem olarak ülkemizde servis yollarının artırılmasının önemlidir. İş güvenliği açısından yolların duba ile desteklenmesi gerekmektedir. Yol yapımında işçiler açık alanda bulunulmasından dolayı çalışanların baret takılması şart değildir. Fakat tehlikeli bölgeler de yamaç alanlarında- çalışanlardan baret takması özenle istenilir. İş güvenliği açısından araçların belli dönemlerde bakım ve oranımı yapılarak, oluşabilecek herhangi bir iş kazasının önüne geçmek amaçlanmıştır. İş güvenliği açısından yol yapım esnasında sıcak havalarda çok fazla toz olmaması için belirli periyotlarla yol sulanması gerekmektedir. Yol sulanmadığı taktirde oluşan toz bulutu kazalara neden olmaktadır. Sonuç olarak, iş güvenliği açısından bayrakçıların ve yol emniyetinin şart olduğu, işçi güvenliği açısından da gerekli ekipmanların olması ve işçilere brifing verilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Harita mühendisi açısından yol yapımını değerlendirildiğinde, yol çalışmalarında harita mühendisi veya topograf kesinlikle olmalıdır. Yapılan çalışmaların hızlı ve kesintisiz ilerlemesi için haritacının yol yapım bölgesinde sürekli bulunması gerekmektedir. Yol sınırının tespit eder ve yoldaki şevler için kot çalışması yapar. Haritacının bu bölgede koordinat çalışmalarının sağlıklı yapması gerekmektedir ve aplikasyon yaparken oluşturulacak poligon noktalarına dikkat edilmelidir. İş güvenliği ve işçi sağlığı açısında haritacı bazen güvenli bölgede bulunmadığından operatörün ve jaloncunun trafiğe dikkat etmesi gerekmektedir. Geçmişte bu şekilde yaralanmalar ve ölümler meydana gelmiştir. Özelikle Karadeniz bölgesinde çalışma yapan harita ekiplerine, vatandaşın arazisine tecavüz edildiği düşüncesi ile tartışmalar meydana gelmektedir.
ÇALIŞMA SIRASINDA ALINACAK ÖNLEMLER Trafiğin başka bir yola yönlendirilmesi mümkün ise çalışma yapılan yolun trafiğe kapatılması gerekir. Mümkün ise çalışma yapılan yerin çevresi, hem o alanın çevresi hem de orada çalışanların korunması amacıyla geceleri aydınlatılmalıdır. Çalışma sahası koni veya onarım yaklaşım levhaları ile yaya bariyerleri kullanılarak çevrilir. Böylece sürücülerin platformu daha rahat görmesi amaçlanmaktadır. Konilerin, trafik işaretlerinin, lambaların vs. yerleştirilmesi sırasında iş ile ilgili tüm personelin, üzerinde ışık yansıtıcı materyal bulunan bakım yeleği bulunması gerekir. Çalışma sahasına yaklaşırken ilk uyarı işaretinin kullanılacağı yer, sürücünün işareti gördüğünde gerekli tedbirleri alması için gerekli zaman ve yeterli mesafeyi sağlayacak uzaklıkta olmalıdır. Yol işaretlenmesi çalışma bölgesinin en uzak noktasından başlayıp çalışma yerine doğru yaklaşmak suretiyle yapılmalıdır. Trafik işaret levhalarının herhangi bir nedenle devrilmesinin önlenmesi için sabitlenmelidir. Çarpılma, kirlenme ve kaybolma gibi nedenlerden dolayı, trafik işaretleri düzenli olarak kontrol edilmedir. Çalışmaların geceye sarkması durumunda flaşörler kullanılmalı ve lambalar yerine konmadan önce yakılıp kontrol edilmelidir.
ÇALIŞMA SIRASINDA ALINACAK ÖNLEMLER Emniyet alanının içinde ikaz ışıklı bir araç bulundurulacaksa, bu araç ile çalışma sahası arasında en az beş metre boşluk bırakılmalıdır. Yaya yollarındaki yapım, bakım ve onarım çalışmalarında ve yaya yolarlını da kapsayan çalışmalarda, yayalara geçişleri için mutlaka bir alternatif yol gösterilmelidir. Yayarlın taşıt yolundan yürümelerinin zorunlu olduğu durumlarda, yaya bariyerleri ve koniler yardımıyla güvenli bir geçiş bölgesinin oluşturulması gerekmektedir. Çalışma yapılan yerin çevresinde yayarlın güvenle geçişini sağlayacak şekilde işaretleme yapılmalı ve çalışma sahasının yaya kaldırımına yakın olan kesimi, yaya bariyerleri ile çevrilmelidir. Çalışma sahalarının çok uzun tutulması önlenmeli, aktif çalışma alanları dışında trafiği engellemeyen kesimlerde çalışma sahası sınırlamaları işaretler ile sona erdirilerek aktif çalışma alanlarında tekrar başlatılmalıdır. Ancak, çalışma sahaları arasındaki mesafelerin kısa olması durumunda, bu alanların birleştirilerek işaretlemenin iki yöndeki başlangıçlarında yapılması yeterli bulunmaktadır. Yoldaki çalışmanın bitirilmesinden sonra çalışma ile ilgili trafik işaretlerinin derhal kaldırılması gerekmektedir. Trafik işaretleri ve konilerin toplanmasına, çalışma sahasına en yakın noktadan başlanmalıdır.
BAYRAKÇILAR Çalışma sahalarında kullanılacak bayrakçılar, trafiği yönlendirme konusunda eğitilmelidir. Bayrakçılar, çalışma sahasında oluşturulan rakordmanlardan önce araçların seyir yönüne göre sağ tarafta ve kaplama dışında durmalı ve birbirlerini görebilecek pozisyonda bulunmalıdırlar. Bayrakçılardan birisine yönetme görevi verilmeli, diğer bayrakçı onun talimatlarıyla hareket etmelidir. Bayrakçıların elinde bir yüzünde DUR, diğer yüzünde GEÇ işareti bulunan trafik el işaretleri olmalıdır. Çalışma sahası uzunluğunun 20 metreye kadar olduğu ve görüşün açık bulunduğu kesimlerde, tek bayrakçı kullanılabilir. Tek bayrakçı kullanılası halinde, bayrakçı, karşı şeridin dışında ve çalışma sahasını ortalayacak şekilde durmalıdır.
YOL YAPIMINDA İŞ GÜVENLİĞİ İÇİN KULLANILAN EKİPMANLAR
Kadastro Çalışmalarında İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Kadastro ; taşınmazların sınırlarını ve maliklerini belirleyip tapu siciline kayıt çalışmalarıdır. Bir başka deyişle kadastro, tüm ülke sınırları içerisindeki taşınmaz malların sınırlarını arazi ve harita üzerinde belirleyerek hukuki durumlarını tespit etmek ve işlemlerin kesinleşmesi sonucunda Türk Medeni Yasasınca öngörülen tapu siciline tescil ederek hak sahiplerine tapu belgelerini verme işleminin bütünüdür. Kadastronun amacı ise tapu sicilini oluşturarak ülkemizin kadastral topoğrafik haritasını oluşturup, taşınmaz mal mülkiyetinin tespiti ile tapusuz arazileri tapuya bağlamak ve eski tapulu olanların tapularını haritaya bağlayarak yenileyip, taşınmaz mal mülkiyetini devlet güvencesine ve kayıt altına almaktır. İş kazaları riski birçok meslek grubunda olduğu gibi haritacılık sektöründede önem teşkil etmektedir. İşçileri iş kazaları ve meslek hastalıklarından korumaya yönelik önlemleri almak ve onları bu konuda bilgilendirmek, İş Sağlığı ve Güvenliğinin temelini oluşturmaktadır
21.09.2005
16.01.2010