2012 Eylül, Yıl 5, Sayı 57 TURİZM YAZARLARI VE GAZETECİLERİ DERNEĞİ Tuyed Bülteni Türkiye nin yeni otel kralları Yeni nesil otel yatırımcıları, Türkiye nin turizm atağında önemli roller üstlenmeye başladı. Türkiye nin en büyük 100 oteli listesinde yeni ve ilginç başarı öyküleri var. Öte yandan, bu otel yatırımları tam 54 sektöre 2 milyar dolarlık iş hacmi yaratıyor... TUYED Başkanı Kerem Köfteoğlu, haftalık Para dergisinde, yatak kapasitesi bakımından Türkiye nin 100 oteline ilişkin ayrıntılı bir araştırma haber yaptı. Türkiye nin turizmde adını dünyanın ilk 10 una yazdırmasında, otelcilerimizin yatırım ve işletmede geliştirdiği yeni yöntemlerin ciddi katkısı olduğuna vurgu yapan Köfteoğlu kapak haberinde şu görüşlere yer veriyor: Turizmin gelişmeye başladığı yıllardan bu yana otelcilik alanında birçok başarıya imza atıldı. Turizmdeki başarı öykülerinde kimlerin imzası yok ki? Koç Holding, Sabancı Holding, Doğuş Holding, Nurol Holding, Dedeman Holding, MNG Holding, Polat Holding, Öger Holding, Silkar Holding, Akfen Holding... Bu büyük grupların yanı sıra Barut, Güral gibi köklü aileler; Oğuz Gürsel, Fettah Tamince gibi bireysel girişimcilerle listeyi daha da uzatmak mümkün. Turizm sektöründeki başarıdan yola çıkarak, ilk kez yatak kapasitesi bakımından Türkiye nin 100 büyük oteli listesini hazırladık. Yetinmeyip, bu listeye girip de pek tanınmayan yeni otel krallarının başarı öykülerini derledik Başarı öyküleri ve yeni yatırımları Köfteoğlu nun Para dergisinde yer alan haberinde aralarında Anemon Hotels, Crystal Hotels, Noa Hotels, Delphin Hotels, Aska Hotels, Dinler Hotels, Alba Hotels, Akka Hotels, Cornelia Hotels, Otium Hotels, NG Hotels, Rose Hotels ve Eresin Otelleri nin sahiplerinin öykü ve yeni ataklarına yer veriliyor. (Devamı sayfa 3 te) Turizmdeki düşüş kapanmadı Hükümetin izlediği Suriye politikasının turizme olumsuz etkileri gelen ziyaretçi sayısı ve turizm gelirindeki düşüş rakamlarına yansımaya devam ediyor. Kısa adı TÜİK olan Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, yüksek sezondaki artışa karşın gelen ziyaretçi sayısı geçen yılın gerisinde kaldı. TÜİK verilerine göre bu yılın ocak temmuz dönemini kapsayan 7 ayda gelen yabancı ziyaretçi sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1,88 azaldı. Geçen yılın 7 aylık döneminde Türkiye ye gelen ziyaretçi sayısı 17,3 milyon kişi olarak gerçekleşti. Ziyaretçi düşüşünü ülkelere göre dağılımında in büyük kayıp İran dan gelenlerde yaşandı. Yılın 7 aylık döneminde İran dan Türkiye ye gelen ziyaretçi sayısı geçen yıla göre yüzde 38 azaldı. Geçen yılın 7 aylık döneminde İran dan Türkiye'ye 1 milyon 107 kişi gelmişken bu yılın aynı döneminde gelenler yüzde 38.4'lük azalarak 682 bin 311'e indi. Bu arada Türkiye nin turizmde ikinci büyük pazarı olan Rusya dan gelenlerin sayısı da yüzde 1.6 azaldı. Düşüş gösteren diğer ülkeler de şöyle belirleniyor: Ülke Düşüş (%) Fransa 14.21 Portekiz 17.73 İngiltere 6.87 İtalya 3.16 BU SAYIDA Bursa karavan turizminde atağa kalktı 2 Turizmci kendi istatistiğini yapacak 2 Türkiye nin yeni otel kralları 3 Ayvalık Körfezi doluyor 4 Sektör altı ayda 139 projeye teşvik aldı 5 İspanya 7 ayda 31 milyar Avro kazandı 6 Arap Baharı Mısır turizmine zarar verdi 6
Bursa karavan turizminde atağa kalktı Doğal güzellikleri, kaplıcaları ve tarihiyle önemli olan Bursa, bugüne kadar turizm pastasından hak ettiği payı bir türlü alamadı. Şehre gelen turist sayısı çok düşük rakamlarda kalırken, bundan somaki süreçte bu durumu tersine çevirebilmek için gerekli olan adımlar yavaş yavaş atılmaya başlandı. Milyar dolarların döndüğü turizm pastasından pay alabilmek için harekete geçen kent dinamikleri Bursa'yı tennal turizm merkezi yapmak için kollan sıvarken, şehre gelen turist sayısını arttırabilmek için alternatif turizm türlerine de el atıldı. Bu alternatif turizm türlerinden biri de kamp ve karavan turizmi oldu. Avrupa'da çok sayıda insan tarafından tercih edilen karavan turizmini kente kazandırmak için Nilüfer ilçesinde kamp ve karavan alanının yapımına başlandı. Bu kamp ve karavan alanıyla bugüne kadar tesis olmadığı için Avrupa Kamp ve Karavanalar Federasyonu'nun haritasında olmayan Bursa'yı, bu alanda en gözde uğrak yeri haline getirilmesi hedefleniyor. Türkiye de yeniden canlanmakta olan alternatif turizmin önemli çeşitlerinden karavan turizmi, Bursa nın Nilüfer ilçesinin önüne ciddi fırsatlar çıkarıyor. Turizmci kendi istatistiğini oluşturacak Türkiye İstatistik Kurumu nun (TÜİK) turizm konusunda dönemsel olarak yayımladığı istatistikleri geçerli bulmayan turizmciler, kendi istatistiklerini oluşturmak istiyor. Habertürk gazetesinden Ünsal Ereke'nin haberine göre, ilk etapta Türkiye ye gelen turistlerin hareketlerini izlemeyi planlayan turizmciler, bunun için mobil operatörlerin kapısını çaldı. Operatörler kimliklerin saklı kalması koşuluyla, turistlerin cep telefonları sinyallerini izleyip, nerede ne kadar zaman geçirdiklerini saptarken, turizmciler de bu bilgileri turist yoğunluğunun oluştuğu yerlerde projeler geliştirme yönünde kullanacaklar. "TÜİK bilgilerine güvenemiyoruz" Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkanı Osman Ayık, Türkiye ye gelen turist hareketlerini izlemek üzere Turkcell, Avea ve Vodafone gibi cep telefonu operatörleriyle turizm istatistikleri oluşturmak için işbirliği yapmaya başladıklarını söyledi. Ayık, Türkiye ye gelen turistin nereleri kaç gün boyunca ziyaret ediyor, nerede ne kadar kalıyor gibi verilerini TÜİK ten alıyoruz. Ancak TÜİK bu noktada deneme yanılma ve anket metoduyla çalıştığı için bunlara güvenemiyoruz. Biz de cep operatörleriyle ortak çalışmaya karar verdik diye konuştu Turist bilgileri nokta olarak görülebilecek Turist hareketlerinin izlemenin Türkiye deki turizm yatırımlarına yön verme konusunda bir kılavuz olacağını söyleyen Osman Ayık, Turist yoğunluğunun yaşandığı bölgelerde yeni projeler ortaya koyabileceğiz diye konuştu. Ayık, operatörlerin uygulamalarında turist bilgilerinin alınmayacağını, verilerin nokta olarak görüleceğini de kaydetti. 2
Türkiye nin yeni otel kralları (Birinci sayfadan devam) Haberde ayrıca, Ekin Araştırma Birimi nin verileri baz alınarak şu görüşlere yer veriliyor: Türkiye de halen işletme belgeli 2 bin 755 otel bulunuyor. Bunların 679 u yerli, 140 ise yabancı zincir veya grupların bünyesinde hizmet veriyor. Zincir veya grup bünyesindeki 819 tesisin yüzde 82.9 u yerli, yüzde 17.1 i ise yabancılara ait. Bu da yerli otel krallarının daha atak olduğuna işaret ediyor. 2 milyar dolarlık pasta Kültür ve Turizm Bakanlığı ndan sertifikalı 2 bin 755 tesiste, 2011 yılı itibariyle 313 oda ve toplam 658 bin yatak kapasitesi bulunuyor. Türkiye de yılda ortalama 100 yeni tesis daha hizmete giriyor. Ekin Araştırma Birimi nin yaptığı hesaplamalara göre, mevcut tesislerin yenilenmesi ve 2013 e kadar devreye yeni girecek tesisler, 54 sektör için toplamda 2 milyar dolarlık pasta yaratıyor. Söz konusu pastadan şu sektörlere iş imkânı doğuyor: Mekanik tesisat işleri, iklimlendirme ve havalandırma tesisatı, sıhhi tesisat, sıva boya işleri, alüminyum doğrama işleri, elektrik tesisatı, oda mobilyaları, zemin kaplama işleri, mutfak ve çamaşırhane, duvar imalatı ve duvar kaplama işleri, Halen tesis sayısı bakımından 6 markasıyla 25 otele sahip olan Hilton un Türkiye deki en büyük yabancı zincir olduğunu görüyoruz. Yerlilerden Anemon, tesis sayısı açısından 17 otelle listenin ilk sırasında bulunuyor. Yatak sayısını esas aldığımızda ise ilk beş yerli otel şöyle sıralanıyor: Crystal (13 bin 380), Rixos (12 bin 150), Pegasos (8 bin 837), Paloma 8 bin 700 ve Kaya (8 bin 404) TÜRKİYE'NİN 100 BÜYÜK OTELİ LİSTESİNİN İLK 10'U Tesis adı Tesis sayısı Oda sayısı Yatak kapasitesi SUNTOPIA HOTELS TUI 18 7452 20098 CRYSTAL HOTELS 11 5247 13380 RIXOS OTELLERİ 15 4750 12150 HILTON INTERNATIONAL 25 6078 11858 PEGASOS OTELLERİ 6 3050 8837 PALOMA HOTELS DİANA 10 3103 8700 KAYA HOTELS 9 3076 8404 DELPHİN HOTELS 5 2300 7000 CLUB VOYAGE GRUPU ETS 7 2785 6522 PRINCESS OTELLERİ 9 1450 6318 yatak odaları mefruşat ve perde, alçıpen işleri, iç mekân kapıları, çelik yapı işleri, asansör, çevre düzenleme ve peyzaj işleri, bar ve disko mekânları, sağlık merkezi ekipmanı, yönlendirme levhaları, eğlence ve oyun mekânları ile yazılımdonanım 3
Ayvalık Körfezi doluyor Cunda adasını Ayvalık a bağlamak için Lale Adası ile Ayvalık arasını toprakla doldurarak yapılan Gönül Yolu, su sirkülasyonunu engellediği için deniz dibinde biriken balçık, körfezin dolmasına yol açtığı gibi deniz canlılarının yaşamlarını da tehdit ediyor. Cunda, Tavuk Adası, Güvercin Adası başta olmak üzere 23 adası, altın kumsalları ve ölmez ağaç zeytinlikleriyle Tanrı nın bir armağanı olan Ayvalık, kültür, doğa, deniz, dalış, ekoturizm açısından inanılmaz zenginliklere sahip. Tarihi ve doğal güzellikleriyle Bodrum, Alaçatı gibi turizm merkezleriyle boy ölçüşmek için fazlası var, eksiği yok...halis Komili, Rahmi Koç, Güler Sabancı Cunda da, Dikran Masis Tavuk Adası nda yatırım yapıyor. Ancak Ayvalık Körfezinde deniz dibinde biriken balçık oranı her geçen yıl daha da artıyor. Alüvyon oranının düşmesi denizdeki canlı türlerinin hızla azalmasına yol açıyor. Denizin kirlenmesinin biririnci nedeni Ayvalıktaki lağım sularının Mitralyöz Burnu mevkiinden 1200 metre açığında 35 metrede denize dökülmesi. Ayvalık Belediyesi lağım sularının arıtılarak denize akıtılması için bir plan yapmış. Çevre ve Orman Bakanlığı nın açıklamasına göre arıtma tesisi ancak 2014 te çalışmaya başlayacak. Körfez in kirlenmesinin bir diğer nedeni ise 1817 yılında Cunda ya kara yoluyla ulaşmak için Ayvalık ve önündeki Lale (Soğan Adası)nın arasındaki geçidin toprakla doldurulup, buraya Gönül Yolu isminde bir yol yapılması. Yol su sirkülasyonunu engellediği için körfez dolma tehlikesiyle karşı karşıya. Sorunun çözümü için belediyenin yaptığı sondaj çalışmaları olumsuz sonuçlanmış. Belediye sondaj çalışmalarının yetersiz kalması nedeniyle bilim adamlarından çözüm üretmelerini bekliyor. İzmir Deniz Ticaret Odası Başkanı Geza Dologh un bu konudaki görüşleri şöyle: Eğer deniz dibi kirlilik oranı bu şekilde artmaya devam ederse, iki nesil sonrasında Ayvalık Körfezi 1 1,5 metrelik suyla sığ olarak kalacaktır. Bu yüzden de bana göre öncelikle Lale adasına geçişin sağlandığı Gönül Yolu olarak adlandırılan yerde suyun sirkülâsyonunu sağlamak gerekiyor. Mesela o noktaya Büyükçekmece de bulunan Mimar Sinan Köprüsü benzeri bir köprü inşa edilebilir. Mevcut kanal sistemi yetersiz kaldığına göre, belki kanalın genişletilmesi de ilk etapta faydalı olabilir. Ama Ayvalık Körfezinin tek kurtuluşu, suyun akışını sağlayacak sirkülâsyonun bir an önce sağlanmasıyla başlayacaktır. Deniz ticaret sektörü temsilcilerinden ve balıkadam Kemal Çalışkan da Dolog u şu sözlerle doğruluyor; Geçen yıl yaptığımız dalışlarda Ayvalık Körfezi nin doğal liman içinde deniz dibinin en az 2 metre yükselmiş olduğunu fark ettik. Balçığın yoğunluğunun artması nedeniyle liman içinde canlı hayat kalmadı. Deniz patlıcanlarını yok ediyorlar Ayvalık taki denizdeki canlı hayatın önemli sorunlarından biri de deniz patlıcanlarının (deniz hıyarı) azalması. Deniz patlıcanı, Tayvan, Singapur, Hong Kong, Çin ve Kore gibi Uzak Doğu ülkelerine ihraç ediliyor ve yılda 2 milyon dolar kazandırıyor. Deniz patlıcanları, Türkiye' de yenmediği için sadece balık yemi olarak kullanılıyor. Uzak Doğu ülkelerinde afrodizyak etkisinden dolayı tercih ediliyor. Hal böyle olunca balıkçılar deniz patlıcanı avına başlamış. Oysa deniz tabanında ağzına aldığı kumu öğütüp süzen, deniz tabanındaki kumun, çamurun içinde bulunan organizmalarla beslenen deniz patlıcanı, bir yandan da kumun, çamurun filtre edilmesini ve temizlenmesini sağlıyor. Bir deniz patlıcanı bir yıl içerisinde bir hektar alandaki 150 ton kumu süzüp temizliyor. Pinaları avlamak sözde yasak!... Türü tükenmekte olan bir başka deniz canlısı da Pina isimli midye türü. Koruma altına alınmış olmasına, her türlü avlanması yasak olan rağmen bilinçsizce avlanıyor. İçinden inci çıkacağı inancıyla avlanan Pina lar, günübirlik teknelerde çalışanların anlamsız şov merakı yüzünden denizden çıkarılıyor. Mikroorganizmalarla beslenen vedenizi temizleyen bu iri midye türünün avlanması ise Ayvalık ı seven ve doğaya saygılı insanları deli ediyor. Aynur Gürsoy
Turizm sektörü ilk altı ayda 139 projeye teşvik aldı Turizm sektörüne yılın ilk 6 ayında 139 projede 38 bin yatak için teşvik belgesi verildi. Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (AKTOB) Ar Ge Birimi tarafından hazırlanan Turizm Yatırımları Analizi çalışmasına göre; Turizm sektörü 2012 nin ilk yarısında, 139 yatırım projesi ile 1,8 milyar TL lik yatırım teşvik belgesi aldı. Projelerin 118 adedi ile 28 binden fazla yeni yatak üretilecek. Diğer yandan, sektörün Ocak Haziran döneminde aldığı teşviklerle 7 bin 639 kişi de istihdam edilecek. İstihdamın 7 bin 354 adedi, komple yeni yatırımlarla sağlanacak. Turizm sektörünün aldığı ve komple yeni yatırımları öngören 118 projenin % 33 ünü 4 yıldızlı tesisler, % 28 ini 3 yıldızlı tesisler oluştururken, 5 yıldızlı tesisler ile butik/özel belgeli oteller de % 14 erlik paylar aldı. Öte yandan komple yeni yatırımların il bazında dağılımında % 17 ile İstanbul ilk sırada yer aldı. Bu ili % 12 ile Antalya, % 8 ile Muğla ve % 7 den fazla payı ile İzmir izliyor. Bu 4 il aynı zamanda toplam teşviklerin % 50 sine yakın bir büyüklüğe sahip. 6 ayda verilen yatırım teşvik belgelerinin diğer yarısı ise Anadolu nun 35 ilinde bulunuyor. Turizm teşvikleri kapsamından yararlanan öğrenci yurdu projelerinin sayısı 18 e çıkarken, bu projelerle 4 bin 792 öğrenci yatağı yapılacak. Yeni Yatırım projelerinin tesislere dağılımı (%) Tesis türü Payı 4* 33,05 3* 27,97 5* 14,41 BUTİK ÖB 14,41 OTEL 5,93 DİĞER 4,24 Yeni Yatırım projelerinin illere dağılımı (%) İller Payı İSTANBUL 16,95 ANTALYA 11,86 MUĞLA 8,47 İZMİR 7,63 VAN 4,24 ADANA 3,39 MARDİN 3,39 DENİZLİ 3,39 DİYARBAKIR 3,39 HATAY 3,39 TRABZON 2,54 MERSİN 2,54 DİĞER (27 İL) 28,81 Yatırım teşvik belgeleri* (Ocak Haziran 2012) Teşvik Teşvik Teşvik Teşvik Teşvik alan Tutarı alan alan alan Proje Milyon TL İstihdam Oda Yatak Teşvikler sayısı (kişi) sayısı sayısı Komple yeni yatırımlar 118 1.736,40 7.354 14.246 28.707 Teşvik toplamı 139 1.852,10 7.639 18.940 38.055 *Yurtlar hariç 5
İspanya nın yedi aylık turizm geliri 31 milyar Avro İspanya, ülkenin içinde bulunduğu ekonomik bunalım ortamında turizmde yükselişini sürdürüyor. Bu yıl ziyaretçi sayısının yanında turizm gelirini de artıran İspanya'nın 7 aylık turizm geliri geçen yıla göre yüzde 6,4 artışla 31 milyar avro olarak gerçekleşti. Öte yandan İspanya'nın bu yıl en büyük gelişmeyi İngiltere pazarında gösterdiği bildirildi. İspanya Turizm Araştırmaları Enstitüsü (IET) verilerine göre, İspanya'ya temmuz ayında gelen ziyaretçi sayısı da geçen yıla göre yüzde 8.9 artış gösterdi. İspanya'da ortalama geceleme sayısının da 9.6 olduğu belirtiliyor İET verilerine göre İspanya'ya gelen ziyaretçilerin kişi başına günlük harcaması da geçen yıla göre yüzde 3,6 artışla ortalama 102 avro oldu. Bülten Yayın Yönetmeni Kerem Köfteoğlu kkofteoglu@tuyed.org.tr Bülten Editörü Aynur Gürsoy aynurgursoy@tuyed.org.tr İletişim Adresi Dümen Sokak N: 11 Arap Baharı Mısır turizmine zarar verdi Mısır Turizm Bakanı Hisham Zazouva, turizm gelirinin 14 milyar dolardan 9 milyar dolara düştüğünü söyledi. Mısır Turizm Bakanı Hisham Zazouva, Arap Baharı ile turizmden çok para kaybettiklerini belirterek turizm gelirinin 14 milyar dolardan 9 milyar dolara düştüğünü söyledi. Mısır Turizm Bakanı Hisham Zazouva, yaşanan olayların Mısır'ın iç dinamikleriyle ilgili olduğunu ve turistlere yönelik hiçbir tehlikenin bulunmadığını savunarak Türkiye hükümetiyle turizm konusunda anlaşmalar yapıldığını belirti. Zazoua, Arap baharı nedeniyle Mısır'a gelen Türk turist sayısının çok düşmesi nedeniyle sayının eski haline getirilmesi için projeler geliştirdiklerini söyledi. Zazoua, THY ile Şarm el Şeyh ve Hurgada'ya 9 Ekim'den itibaren direkt seferlerin başlatılacağını belirtti. Gümüşsuyu İş Merkezi İst info@tuyed.org.tr www.tuyed.org.tr 6