1 Genel Başkan Yardımcısı Umut Oran: Türkiye ile AB arasındaki gelir uçurumu azalmadı arttı Tarih : 14.12.2012 2011 DE HIZLI KALKINMA MASALINA ULUSLARARASI YALANLAMA TÜİK, EUROSTAT ve OECD işbirliğiyle yürütülen; 27 AB ülkesi ile üyelik müzakereleri devam eden Hırvatistan, 3 EFTA üyesi, Türkiye, Makedonya, Karadağ ve Sırbistan ı kapsayan 4 aday ülke ve Arnavutluk ve Bosna-Hersek olmak üzere 2 potansiyel aday ülkeyi kapsayan Satın alma Gücü Paritesi Araştırmasının 2011 sonuçları belli oldu. 2011 yılında satın alma gücü paritesine göre kişi başına GSYH de 37 ülke içinde uncu sıradaki yeri değişmeyen Türkiye, gerçek bireysel tüketim de ise bir basamak gerileyerek 29 unculuktan unculuğa düştü. 2011 de AB ekonomisindeki daralma ve Türkiye ekonomisinde kağıt üzerindeki hızlı büyümeye rağmen Türk insanının refah düzeyi, 27 AB ülkesi ortalamasının yaklaşık yarısı düzeyinde kaldı. Gelir ve tüketimde AB ile Türkiye arasındaki uçurum kapanmak bir yana daha da büyüdü. Lüksemburg, 27 AB ülkesi ortalamasında değeri 100 kabul edilen satın alma gücü paritesine göre kişi başına GSYH de 2011 itibariyle 2, gerçek kişisel tüketimde de 140 değeriyle 37 ülkenin en zengini, Arnavutluk ise her iki bazda da en yoksul ülke olmaya devam etti. Lüksemburg da kişi başına milli gelirinin Türkiye ye göre 5.2 kat, gerçek kişisel tüketimde ise 2.5 kat daha yüksek olduğu belirlendi. Başka deyişle bir Lüksemburglu kişi başına gelirde yaklaşık 5, gerçek kişisel tüketimde ise 2.5 Türk e bedel. Yaşadığı ağır ekonomik kriz nedeniyle iflası konuşulan Yunanistan ise kişi başına GSYH de 18 incilikten 21 inciliğe, gerçek kişisel tüketimde de 17 ncilikten 18 inciliğe düştü. Buna rağmen Yunanistan, her iki bazda da Türkiye nin oldukça üzerinde bulunuyor. Bu sonuçlar aktif ve kaliteli demokrasi olmadan güçlü ekonomiye geçilemediğini ortaya koyuyor. AKP nin 10 yıldır anlayamadığı da budur! -1/5-
2 2011 yılında AB ekonomisi kriz ve resesyona bağlı olarak kan kaybederken Türkiye ekonomisinin yüzde 8.5 lik hızlı bir büyüme kaydederek dünyaya örnek olduğu masalı uluslar arası gelir ve tüketim araştırması ile yalanlandı. Türkiye, 2011 yılında Avrupa ve bölgesindeki 37 ülke içinde satın alma gücü paritesine (SGP) göre kişi başına gayri safi yurt içi hasılada (GSYH) uncu sıradaki yerini korurken, gerçek kişisel tüketim hacminde bir basamak düşerek 29 unculuğa geriledi. Buna göre AB bölgesinde yaşanan ekonomik kriz ve resesyona rağmen Türkiye, her iki bazda da 27 ülke ortalamasının yaklaşık yarısı düzeyinde kaldı. 2011 de AB ekonomisindeki daralma ve Türkiye ekonomisinde kağıt üzerindeki hızlı büyümeye rağmen Türk insanının refah düzeyi, 27 AB ülkesi ortalamasının yaklaşık yarısı düzeyinde kalmaya devam etti. Yani gelir ve tüketimde AB ile Türkiye arasındaki uçurum kapanmak bir yana daha da büyüdü. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), EUROSTAT ve OECD işbirliğiyle yürütülen Satın alma Gücü Paritesi, 2009, 2010 ve 2011 Yılı Avrupa Karşılaştırma Programı sonuçlarını açıklandı. Karşılaştırmalarda, 27 AB ülkesi ile Türkiye, Makedonya, Karadağ ve Sırbistan olmak üzere 4 aday ülke, İsviçre, İzlanda ve Norveç in oluşturduğu 3 EFTA ülkesi ve Arnavutluk ve Bosna-Hersek ten oluşan 2 potansiyel aday ülkeyi kapsandı. Satın alma gücü paritesi değerleri kullanılarak elde edilen GSYH ve gerçek kişisel tüketime ilişkin kişi başına hacim endeksleri, AB ye üye 27 ülkenin ortalaması 100 olacak şekilde 37 ülke için kişi başına reel değerleri ifade eder şekilde ayrı ayrı hesaplandı. Ülkelerin gelişmişlik ve refah düzeylerinin karşılaştırılmasında kişi başına GSYH temel alınırken, tüketicilerin göreli refah düzeylerinin karşılaştırılmasında kişi başına Gerçek Bireysel Tüketim endeksleri daha uygun bir gösterge olarak kabul ediliyor. Gerçek bireysel tüketim, tüketicilerin satın aldığı mal ve hizmetlere ek olarak devlet veya kar amacı olmayan kuruluşlar tarafından sağlanan eğitim, sağlık gibi hizmetleri de kapsıyor. Bir Lüksemburglu 5 Türk e bedel 27 AB ülkesi ortalamasında değeri 100 kabul edilen kişi başına GSYH, Türkiye de 50 den ye, gerçek kişisel tüketim değeri de ten ye yükseldi. Ancak Türkiye kişi başına GSYH sıralamasında unculuğunu korurken, gerçek tüketim hacmine göre sıralamada da 29 unculuktan unculuğa geriledi. 37 ülkenin en zengini olan Lüksemburg un kişi başına milli gelirde Türkiye ye göre 5.2 kat, gerçek kişisel tüketimde de 2.2 kat daha yüksek olduğu dikkati çekti. Bu da başka bir deyişle bir Lüksemburglunun kişi başına gelirde yaklaşık 5, gerçek kişisel tüketimde ise 2.5 Türk e bedel olduğunu gösteriyor. 2011 yılı sonuçlarına göre, Lüksemburg 2 ile hem GSYH, hem de 140 ile gerçek kişisel tüketime ilişkin kişi başına hacim endeksi en yüksek ülke olmaya devam etti. Buna göre Lüksemburg, AB-27 ortalamasının neredeyse 3 katı bir kişi başına gelir ve yaklaşık 1.5 katı kişi başına tüketim düzeyi sergiledi. Kişi başına GSYH endeksi 4 puan artan Lüksemburg un gerçek tüketim endeksi ise 1 puan geriledi. Norveç, İsviçre, Hollanda, İrlanda, Avusturya, İsveç, Danimarka, Almanya, Belçika, Finlandiya, İzlanda, İngiltere, Fransa, İtalya ve İspanya kişi başına GSYH değeri en yüksek ülkeler arasında yer aldı. Kişi başına gerçek tüketim endeksinde de Lüksemburg u sırasıyla Norveç, -2/5-
3 İsviçre, Almanya, Avusturya, İngiltere, İsveç, Hollanda, Danimarka, Fransa, Finlandiya, Belçika ve İzlanda izledi. Türkiye den yoksul sadece 7 ülke var Kişi başına GSYH endeksine göre AB ortalaması 100 kabul edildiğinde 37 ülkenin en yoksulları endeks değeriyle Arnavutluk ve Bosna-Hersek oldu. Bu bazda Romanya 49, Bulgaristan, Karadağ 42, Makedonya ve Sırbistan da endeks değeriyle Türkiye den daha yoksul ülkeleri oluşturdu. Gerçek Kişisel Tüketime ait kişi başına hacim endeksine göre de Arnavutluk 34 endeks değeriyle en son sırada yer aldı. Sırasıyla Romanya, Bulgaristan, Sırbistan, Makedonya ve Bosna-Hersek de kişi başına gerçek tüketimi Türkiye den daha düşük ülkeler olarak belirlendi. Yunanistan Türkiye den 12 basamak üstte Bu arada yaşadığı ağır ekonomik kriz nedeniyle iflası konuşulan Yunanistan ise kişi başına GSYH de 18 incilikten 21 inciliğe, gerçek kişisel tüketimde de 17 ncilikten 18 inciliğe düştü. Buna rağmen Yunanistan, kişi başına GSYH hacim endeksinde 79 değeriyle Türkiye nin 9 basamak; gerçek tüketim endeksinde de 91 değeriyle 12 basamak üzerinde yer aldı. Avrupa daki krizin en yoğun yaşandığı diğer ülkelerden Güney Kıbrıs, İspanya, İtalya gibi ülkeler için de aynı durum geçerli. Kişi başına hacim endeksleri (AB27=100) Kişi başına Gerçek Bireysel GSYH Endeksi Tüketim Endeksi 2009 2010 2011 2009 2010 2011 Lüksemburg 255 267 2 1 141 140 Hollanda 132 131 131 118 114 113 İrlanda 1 129 129 103 103 101 Avusturya 125 127 129 116 118 119 İsveç 120 124 127 116 114 116 Danimarka 123 128 125 116 116 113 Almanya 115 119 121 115 117 120 Belçika 118 119 119 109 111 111 Finlandiya 114 113 114 110 111 112 İngiltere 111 111 109 121 120 118 Fransa 109 108 108 113 113 113 Euro Bölgesi 109 108 108 107 107 107 17* İtalya 104 101 100 103 102 101 İspanya 103 99 98 96 95 94 Güney Kıbrıs 100 97 94 102 99 98 Malta Slovenya 87 Çek Cumhuriyeti Yunanistan 94 87 79 104 97 91 Ülkeler -3/5-
4 Portekiz Slovakya Estonya Litvanya 55 Macaristan 65 Polonya Letonya Romanya Bulgaristan Norveç 177 İsviçre 150 İzlanda 120 Hırvatistan 62 Türkiye Karadağ 41 Makedonya Sırbistan Arnavutluk 28 Bosna-Hersek 31 65 1 1 112 59 50 42 27 77 67 66 66 64 49 186 1 111 42 72 62 64 134 128 111 51 50 41 32 37 56 60 67 53 1 129 106 40 70 70 69 45 1 1 107 59 53 40 34 (*): Para birimi olarak Euro yu kullanan ülkeler. Satın alma gücü paritesi ile karşılaştırma Farklı ulusal paralarla ifade edilen ekonomik göstergelerin ortak para birimine dönüştürülmesinde kullanılan, ulusal para birimlerinin satın alma gücünü eşitleyen değişim oranına Satın alma Gücü Paritesi deniyor. Satın alma gücü paritesi, belirli bir mal ve hizmet sepetinin satın alınması için gereken ulusal para tutarlarının birbirine oranını gösteriyor. Bu oran kullanılarak ortak bir para birimine dönüştürülen harcamalar ülkeler arasında anlamlı karşılaştırmaların yapılabilmesini sağlıyor. Makyajsız veriler gerçeği ortaya koyuyor SGP çalışmaları, BM ve Dünya Bankasının organizasyonunda yaklaşık 200 ülkenin katılımıyla bölgesel temelde yürütülen Uluslararası Karşılaştırma Programı kapsamında yapılıyor. Türkiye, Uluslararası Karşılaştırma Programının bir alt grubunu oluşturan EUROSTAT-OECD karşılaştırma programı çerçevesinde, Eurostat ın organizasyonunda ki Avrupa Karşılaştırma Programı çalışmalarında yer alıyor. Program kapsamında, katılımcı ülkeler, GSYH nın alt gruplarına ilişkin fiyat ve harcama verilerini Eurostat a iletmekle yükümlüdür. Programın Türkiye ile ilgili çalışmaları TÜİK tarafından yürütülüyor. Ulusal düzeyde yaptığı çalışmalarda, başta dış ticaret olmak üzere birçok temel ekonomik göstergeye ilişkin verileri çeşitli yöntemlerle makyajlayarak, olduğundan çok iyi gösteren TÜİK in bu uluslar arası çalışmada aynı şeyi yapamadığı görülüyor. Bu nedenle söz konusu karşılaştırma programından elde edilen veriler, 2011 yılı için Türkiye ekonomisine ilişkin yaratılan iyimser tablonun gerçeği yansıtmadığını ortaya koyuyor. -4/5-
5 AKP ye sormak lazım 2011 de AB ağır bir ekonomik kriz ve hızlı resesyon yaşarken, Türkiye ekonomisi yüzde 8.5 gibi rekor bir büyüme kaydettiyse, Türkiye ile AB arasındaki refah düzeyi uçurumu neden kapanmak yerine, daha da açıldı? -5/5-