İL ÖZEL İDARELERİ PAYININ DAĞITIM VE KULLANIM ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi: 10/06/1997 Yayımlandığı Resmi Gazete No: 23015 BİRİNCİ KISIM : Amaç, Kapsam, Dayanak Amaç Madde 1 - Bu yönetmeliğin amacı, il özel idarelerinin bu yönetmelikle gösterilen hizmet ve yatırım alanlarındaki çalışmalarını desteklemek, bu hizmet ve yatırımlarda verimlilik, sürat etkinliği sağlamak üzere, 2380 sayılı Kanunun 3004 sayılı Kanunla değişik 1 inci maddesinin 8 inci fıkrası gereğince genel bütçe vergi gelirleri tahsilat toplamından % 1,4 oranında ayrılan İl Özel İdaresi Payının, %20'sine tekabül eden ve İller Bankasında il özel idareleri için, İçişleri Bakanlığı emrinde toplanan kısmın, bu idarelere yardım olarak dağıtım ve kullanım esas ve usullerini düzenlemektedir. Kapsam Madde 2 - Bu yönetmelik, ayrılan paydan yapılacak yardımların tahsis edileceği hizmet ve yatırım konularına, bu yardımların tahsis, harcama ve denetimine dair hükümleri kapsar. Hukuki Dayanak Madde 3 - Bu yönetmelik, 2380 sayılı Kanunun 3004 sayılı Kanunla değişik 1 inci maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak hazırlanmıştır. İKİNCİ KISIM : Genel Esaslar Paydan Yapılacak Yardımlar Madde 4 - İçişleri Bakanlığı emrinde toplanan %20'lik paydan il özel idarelerine aşağıda belirtilen hizmet ve yatırımlar için yardım yapılır. a) Tarım ve hayvancılıkta üretimin arttırılmasını, tarımda sanayinin gelişmesini sağlayacak nitelikteki yatırımlar, b) Kültür ve turizmin gelişmesine yönelik yatırım ve hizmetler, c) Anonim şirketlere iştirakler, d) Altyapı hizmetleri için özel idare araç parklarına iş makinası alınması, e) Mahalli idareler personeli eğitim tesisleri yapımı, onarımı, donatımı ve işletilmesi ile ilgili hizmetler, f) Fakir öğrenciler içini yurt yapımı, onarımı, donatım ve işletilmesi, g) Hizmet binaları ile lojman satın alınması ve yaptırılması,
h) Düşkünler evi yaptırılması ve onarımı, ı) (Değişik bend: 22/09/1992-21353 S. R.G.) İl ve ilçe merkez belediye hudutları dışında yapılacak spor tesisleri, j) Kırsal alanda sağlık ocağı yapımı ve onarımı, k) Valilik misafirhanesi yapımı, satın alınması, onarılması ve donatımı, l) (Değişik bend: 22/09/1992-21353 S. R.G) Projeye dayalı köy altyapı hizmetleri, m) (Değişik bend: 22/09/1992-21353 S. R.G.) İçişleri Bakanlığı'nca yapılmasında zorunluluk görülen diğer hizmetler, Dağıtımda Öncelik Sırası Madde 5 - Yardımlar aşağıdaki öncelik sırasına göre yapılır. a) Kalkınmada öncelikli yörelerdeki yatırımlar, b) Hemen üretime geçebilecek yatırımlar, c) Döviz sağlayıcı yatırımlar, d) Sabit sermaye yatırım tamamlanmış ancak işletme sermayesi yetersizliği sebebiyle faaliyete geçemeyen yatırımlar, e) Diğer sebeplerle yarım kalmış yatırımlar, Yukarıda gösterilen yatırımlara öncelik verilir. Yardımların Tahsisi ve Ödenmesi Madde 6 - Payın dağıtımından yararlanmak isteyen iller 4 üncü madde kapsamına giren hizmet ve yatırımlara yardım yapılması isteğiyle ilgili; a) (Değişik bend: 10/06/1997-23015 S. R.G.) Valilik gerekçe raporu, b) Yardım konusu yatırımın, Bayındırlık Müdürlüğünce tasdikli proje ve keşif özetini (Tip projelerde tasdik aranmaz.), c) İl özel idaresinin son kesin hesabından çıkarılmış mali durum cetvelini, d) Sanayiye yönelik yatırımlar için fizibilite raporunu, Gerekçeli bir yazıya bağlayarak valilik görüşü ile birlikte İçişleri Bakanlığına gönderirler. Yarım kalmış yatırımlar içinse yatırımın son durumunu ve nekadar ödeneğe ihtiyaç bulunduğunu belirten Bayındırlık Müdürlüğünce düzenlenecek belgenin eklenmesi gereklidir.
Bakanlıkça uygun görülen hizmet ve yatırımlara yardım yapılması hakkında Bakanlık Onayı alınır ve yardımın ilgili valilik emrine gönderilmesi için İller Bankasına talimat verilir. Verilen talimat üzerine paydan yapılacak yardımlar 15 gün içinde İller Bankası tarafından ilgili valilik emrine gönderilir, ayrıca İçişleri Bakanlığı ile ilgili valiliğe bilgi verilir. İl'e gönderilen yardım paraları T.C. Ziraat Bankasında ayrı bir hesaba yatırılarak, İl Daimi Encümen Kararı ile özel idare bütçesinin ilgili bölüm ve maddelerine gelir ve gider kaydedilir. İller Bankası 2380 sayılı Kanunun 3004 sayılı Kanunla değişik 1 inci maddesinin 8 inci fıkrası gereğince İçişleri Bakanlığı emrinde toplanan %20'lik pay miktarını her ayın sonunda İçişleri Bakanlığına bildirir. Paydan Yapılan Yardımların Miktarı Madde 7 - Paydan yapılacak yardımlar; a) İl özel idaresinin kendi uyguladığı veya en az % 51 hissesi kendisine ait projelerde % 70'ini, b) Sermaye şirketlerine iştirak halinde, özel idare ortaklık payının % 70'ini, geçemez. Özel İdarenin Şirketlerde Temsili Madde 8 - (Değişik madde: 22/09/1992-21353 s. R.G.) Paydan yardım yapılmak suretiyle il özel idarelerinin ortak bulunduğu şirketlerde, il özel idaresi vali veya görevlendireceği memurlar tarafından temsil edilir. Yatırımların Gerçekleştirilmesi Madde 9 - (Değişik madde: 24/07/1994-21997 s. R.G.) Valilikler emrine gönderilerek il özel idareleri bütçelerin maledilen pay yardımları kanun ve diğer mevzuat çerçevesinde projesine uygun olarak il daimi encümen kararı ile harcanabileceği gibi valinin uygun görmesi halinde vali veya görevlendireceği vali yardımcısının başkanlığında, il özel idare müdürü ve vali tarafından görevlendirilecek bir teknik elemanın katılmasıyla kurulacak üç kişilik bir komisyon tarafından da harcanabilir. Ancak ilin merkez ilçesi dışındaki proje ve hizmetlerden, kaymakamlıklarca gerçekleştirilmesi uygun görülenlere ait ödenekler, il özel idarelerince ilgili kaymakamlıklar emrine gönderilir ve kaymakamın başkanlığında ilçe özel idare müdürü ve vali tarafından görevlendirilecek bir teknik elemanın katılması ile kurulacak 3 kişilik komisyon tarafından harcanır. Yardımların Takibi, Denetimi ve Bakanlığa Bilgi Verilmesi Madde 10 - Yapılan yardımların yönetmelik hükümlerine göre amacına uygun olarak harcanıp, harcanmadığı ve pay yardımı ile yapılması öngörülen hizmet ve yatırımların mali ve
fiziki gerçekleşme durumlarının denetimi mülkiye Müfettişleri ile Mahalli İdareler Kontrolörleri tarafından yapılır. Valilikler, yatırım ve hizmetlerin devam ettiği hallerde 3 ayda bir ve işin bitiminde çalışmalar ile ödeneklerin harcama durumları hakkında İçişleri Bakanlığına bilgi verirler. (Değişik fıkra: 06/01/1994-21810 ve 21/07/1994-21997 s. R.G.) Pay'dan yapılacak yardımlara ilişkin işler İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü tarafından yürütülür ve takip edilir. Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün bu hizmetlerle ilgili denetim ve eğitim giderleri ile kırtasiye ve demirbaş alımları bu pay'dan karşılanır. Harcamalar İçişleri Bakanının onayı ile yapılır. Yardımların Başka İşlerde Kullanılmaması Madde 11 - İl özel idarelerine paydan yapılan yardımlar, proje ve tahsis amacı dışında kullanılamaz. Pay yardımı ile gerçekleştirilecek bir proje veya hizmetin hergangi bir sebeple gerçekleştirilmesinden vazgeçilmesi veya mecburi sebeplerle uygulanmasının mümkün olmaması halinde, durum en kısa zamanda İçişleri Bakanlığına bildirilir ve Bakanlıkça verilecek talimata göre hareket edilir. Yardım tahsisleri, mecburi sebepler dışında alındığı tarihten itibaren 1 yıl içerisinde harcanmasına başlanılmaması veya Bakanlığın belirleyeceği süre içerisinde projenin gerçekleşmemesi halinde, Bakanlık Onayı ile yardım iptal edilir ve harcanılmayan kısmı İller Bankasındaki İçişleri Bakanlığı emrinde toplanan pay hesabına iade edilir. Bir aylık süre içerisinde iade edilmediği takdirde İller Bankasınca nüfus esasına göre il özel idarelerine gönderilen paylardan toplu olarak kesilir. ÜÇÜNCÜ KISIM : Çeşitli Hükümler Yürürlükten Kaldırılan Yönetmelik Madde 12-19 Eylül 1984 gün ve 18520 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "İl Özel İdareleri Fon Yönetmeliği" ile bu yönetmeliğin ek ve değişiklikleri yürürlükten kaldırılmıştır. Yürürlük Madde 13 - Bu yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme Madde 14 - Bu yönetmelik hükümlerini İçişleri Bakanı yürütür. Ek Madde Ek Madde 1 - (Ek madde: 10/06/1997-23015 S. R.G.)
İçişleri Bakanlığı emrinde toplanan il özel idareleri payından il özel idareleri ve/veya köylerin de üye olduğu mahalli idare birliklerine bu Yönetmeliğin 4 üncü maddesinde belirtilen hizmet ve yatırımlar için yardım yapılabilir. Yardım talepleri, bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesindeki usule uygun olarak Birlik Başkanlığınca Valilik kanalı ile Bakanlığa yapılır. Ancak, yardım talebi ve gönderilen paraların harcanması konusunda bu Yönetmelikle il özel idarelerine ve organlarına verilen görev, yetki ve sorumluluk, kendileri ile ilgili konularda birlik ve birlik organlarınca yerine getirilir.