YAŞ İHRACATÇILARI BİRLİĞİ 2015 YILI ÇALIŞMA ÖZETİ 2015 yılı sonunda Türkiye genelinde taze meyve sebze ihracatı miktarda %6 oranında düşüşle 3,3 milyon ton, değer bazında ise %13'lük düşüşle 2 milyar 58 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Meyve Sebze Mamulleri sektöründe ise miktarda %4 oranında artış gerçekleşerek 1,3 milyon ton, değerde ise %6 azalış ile 1,3 milyar dolarlık ihracat kayıt altına alınmıştır. Toplamda gerçekleşen 3,4 milyar dolar ihracatın %60'ını taze meyve sebze ürünleri, %40'ını ise meyve sebze mamulleri oluşturmaktadır (Tablo 1). Taze meyve sebze sektöründe yer alan düşüşün sebebi olarak Rusya Federasyonu'nda yaşanan ekonomik krize bağlı olarak Rublenin dolar karşısında aşırı değer kaybetmesi ve diğer komşu ülkelerde yaşanan olumsuz siyasi koşullar gösterilebilir. Meyve sebze mamullerinde yaşanan düşüşün sebeplerine bakacak olursak, Ortadoğu'da yaşanan siyasi karışıklıkların düşüşte etkili olduğu söylenebilir. Bununla birlikte AB ülkelerine değer bazında ihracatımızın dolar olarak kayıt altına alınması sebebiyle değerlendirmede bir yanılgıya düşülebilir. Bu bölgeye ihracatımız Euro bazında dikkate alındığında bir miktar artış olduğu görülmektedir. TABLO 1: Türkiye Geneli Yaş Meyve Sebze ve Mamulleri İhracatı TÜRKİYE GENELİ SEBZE GENEL ($) ($) (%) (%) 3.522.861.237 2.369.777.720 3.316.328.713 2.058.613.528-6% -13% 1.330.449.373 1.440.194.564 1.384.182.703 1.348.440.958 4% -6% 4.853.310.610 3.809.972.283 4.700.511.416 3.407.054.486-3% -11% Birliğimiz üzerinden gerçekleşen ihracat kayıt rakamları incelendiğinde, 2015 yılında miktarda 457 bin ton, değerde ise 586 milyon dolar ihracatın gerçekleştiği görülmektedir. 2014 yılı ile karşılaştırıldığında, miktarda %2, dolar bazında ise %13'lik değer kaybı yaşanmıştır. 2015'de gerçekleşen 586 milyon dolarlık ihracatın 471 milyon doları meyve sebze mamulleri ihracatı, 115 milyon doları ise taze meyve sebze ihracatından kaynaklanmaktadır. Sektörel dağılıma bakıldığında, 2015 yılında Birliğimiz kanalı ile gerçekleşen ihracatın %80'ini meyve sebze mamulleri, %20'sini ise taze meyve sebze ürünlerinin oluşturduğu görülmektedir (Tablo 2). Ege İhracatçı Birlikleri kanalı ile gerçekleşen yaş meyve sebze ihracatı Türkiye genelinde % 5,6 pay alırken, meyve sebze mamulleri ihracatının payı %34,9'dur. 1
TABLO 2: Ege İhracatçı Birlikleri Yaş Meyve Sebze ve Mamulleri İhracatı EİB KAYITLARI SEBZE GENEL ($) ($) (%) (%) 149.564.354 186.321.214 118.170.392 115.358.588-21% -38% 315.414.225 490.282.490 339.759.530 471.433.478 8% -4% 464.978.579 676.603.704 457.929.923 586.792.066-2% -13% Türkiye genelinde taze meyve sebze ve mamullerinde en fazla ihracat yapılan ürünlerde ilk 3 sırayı Rusya Federasyonu, Irak ve Almanya almaktadır. Rusya Federasyonu'nun toplam ihracattan aldığı pay %26'dır. Rusya Federasyonu'na ağırlıklı olarak yaş meyve sebze; Almanya ve Irak'a ise meyve sebze mamul ihracatı gerçekleşmektedir. İlk 10 ülkeye değer bazında yapılan ihracat toplam ihracatın %70'ine denk gelmektedir (Tablo 3). TABLO 3: Türkiye Geneli Ülkelere Göre Yaş Meyve Sebze ve Mamulleri İhracatı ÜLKE ($) PAY ($) 1 RUSYA FEDERASYONU 1.289.620.132 882.207.924 26% 2 IRAK 824.072.751 423.199.934 12% 3 ALMANYA 308.336.288 333.758.328 10% 4 ABD 82.546.915 144.606.885 4% 5 HOLLANDA 107.838.372 130.040.265 4% 6 İNGİLTERE 175.202.989 115.231.604 3% 7 SUUDİ ARABİSTAN 171.684.246 101.399.748 3% 8 UKRAYNA 167.192.009 95.574.609 3% 9 ROMANYA 122.764.167 85.230.768 3% 10 İTALYA 45.480.262 70.746.491 2% İLK 10 ÜLKE 3.294.738.130 2.381.996.556 70% DİĞERLERİ 1.402.992.040 1.023.305.176 30% GENEL 4.697.730.170 3.405.301.732 100% Ege İhracatçı Birlikleri kayıtlarına göre yaş meyve sebze ve mamulleri ihracatı gerçekleştirilen ilk 3 ülke ise Tablo 4'de görüldüğü üzere Almanya, A.B.D. ve İngiltere'dir. Bu ülkelere mamul ihracatı ağırlıktadır. İlk 10 ülkeye gerçekleşen meyve sebze mamulleri ihracatı toplam ihracatın %74'ünü oluşturmaktadır. 2
TABLO 4: EİB Ülkelere Göre Yaş Meyve Sebze ve Mamulleri İhracatı ÜLKE ($) PAY ($) 1 ALMANYA 93.722.091 126.413.600 22% 2 ABD 50.273.144 86.599.163 15% 3 İNGİLTERE 44.451.154 47.668.500 8% 4 HOLLANDA 31.034.563 46.815.843 8% 5 İTALYA 22.132.554 39.588.689 7% 6 RUSYA FEDERASYONU 40.479.972 26.941.422 5% 7 AVUSTRALYA 10.407.951 20.290.929 3% 8 FRANSA 8.421.217 15.060.510 3% 9 KANADA 7.514.774 12.729.253 2% 10 BELÇİKA 7.307.050 11.695.549 2% İLK 10 ÜLKE 315.744.472 433.803.459 74% DİĞERLERİ 142.104.910 152.848.899 26% GENEL 457.849.381 586.652.358 100% Birliğimiz kayıtlarından ihracatı en fazla gerçekleştirilen ürünlere baktığımızda, taze meyve sebze sektöründe bölgemizden en fazla ihracatı yapılan ürünlerin kiraz, üzüm, domates, kestane ve satsuma cinsi mandarin olduğunu görmekteyiz. İhracatı gerçekleşen ilk 5 ürünün tamamında bir önceki yıla göre miktar ve değerde düşüş yaşanmıştır (Tablo 5). TABLO 5: EİB Taze Meyve Sebzede En Fazla İhracatı Gerçekleştirilen 5 Ürün ÜRÜN ADI ($) ($) (%) (%) 1 KİRAZ 16.438.464 51.285.734 13.464.628 25.828.096-18% -50% 2 ÜZÜM 33.308.790 24.419.637 22.934.783 16.863.655-31% -31% 3 DOMATES 25.352.228 19.722.178 23.372.522 15.236.007-8% -23% 4 KESTANE 10.203.090 35.602.833 4.626.647 12.613.795-55% -65% 5 SATSUMA 18.012.228 10.461.999 11.551.362 7.657.121-36% -27% İLK 5 ÜRÜN 103.314.800 141.492.381 75.949.942 78.198.674-26% -45% DİĞERLERİ 46.249.554 44.828.833 42.220.450 37.159.914-9% -17% SEBZE 149.564.354 186.321.214 118.170.392 115.358.588-21% -38% 3
1 2 3 4 Birliğimiz kanalı ile en fazla ihracatı gerçekleşen meyve sebze mamulleri incelendiğinde ise kurutulmuş domates ve turşu ihracatının ön planda olduğu görülecektir. Mamul ihracatında Birliğimiz aynı zamanda en fazla ihracat yapılan birlik durumundadır. TABLO 6: EİB Meyve Sebze Mamullerinde En Fazla İhracatı Gerçekleştirilen 5 Ürün ÜRÜN ADI KURUTULMUŞ DOMATES SALATALIK VE KORNİŞON TURŞUSU TATLI BİBER TURŞUSU KONSERVE BİBER ($) ($) (%) (%) 18.318.653 69.768.264 19.007.408 66.376.952 4% -5% 57.280.018 68.852.042 55.220.420 58.026.515-4% -16% 37.363.727 46.345.860 35.967.883 39.765.147-4% -14% 37.793.183 41.081.331 39.480.431 38.599.645 4% -6% 5 ELMA SUYU 13.776.357 22.414.541 16.691.998 23.524.733 21% 5% İLK 5 ÜRÜN 164.531.938 248.462.038 166.368.140 226.292.992 1% -9% DİĞERLERİ 150.882.287 241.820.452 173.391.390 245.140.486 15% 1% 315.414.225 490.282.490 339.759.530 471.433.478 8% -4% 2015 Yılında Gerçekleşen Faaliyetler 1. Info stand ile katılım sağlanan fuarlar a. Fruit Logistica, 4-6 Şubat 2015, Almanya b. Asia Fruit Logistica, 2-4 Eylül 2015, Hong Kong c. World Food Moscow, 14-17 Eylül 2015, Rusya d. ANUGA, 1014 Ekim 2015, Almanya 2. Yurt dışına yönelik diğer faaliyetler a. Yaş Meyve Sebze ve Meyve Sebze Mamulleri Sektörel Kataloglarının Hazırlanması b. Taze Kiraz ve Üzüm Ur-Ge Başvurusu c. Yaş Meyve Sebze ve Mamullerine İlişkin Web Tabanlı Portal Hazırlanması 4
3. Yönetim Kurulu düzeyinde katılım sağlanan toplantı ve heyetler a. Ekonomi Bakan Yardımcısı Adnan Yıldırım'ın başkanlığında 16-17 Şubat 2015 tarihlerinde Rusya Federasyonu İş Adamları Heyeti, b. Ekonomi Bakan Yardımcısı Adnan Yıldırım'ın başkanlığında 25-27 Şubat 2015 tarihlerinde Kazakistan İş Adamları Heyeti, c. Ekonomi Bakan Yardımcısı Adnan Yıldırım'ın başkanlığında 6-9 Nisan 2015 tarihlerinde Ege İhracatçı Birlikleri organizatörlüğünde düzenlenen Hindistan Ticaret Heyeti, d. 17-18 Nisan 2015 tarihlerinde Antakya'da gerçekleşen narenciye sektör toplantısı e. 11 Mayıs 2015 tarihinde Başbakan Sayın Ahmet Davutoğlu'nun katılımı ile İstanbul'da gerçekleşen sektör sorunlarının değerlendirildiği toplantı, f. 20-29 Mayıs 2015 tarihlerinde Arjantin ve Brezilya'ya yönelik narenciye inceleme heyeti, g. 24-25 Temmuz 2015 tarihlerinde Çeşme'de gerçekleştirilen Yaş Meyve Sebze Ortak Akıl Toplantısı, h. Sultaniye ve Mevlana cinsi sofralık üzümlerin kesim ve ihraç heyeti çalışmaları, i. 7 Eylül 2015 tarihinde Birliğimizde gerçekleşen Eximbank bilgilendirme semineri, j. Satsuma cinsi mandarin kesim ve ihraç heyeti çalışmaları, k. 22 Ekim 2015 tarihinde İstanbul'da gerçekleşen TİM Delegeler Toplantısı, l. 9 Kasım 2015 tarihinde hal kayıt sistemindeki sorunlara ilişkin Gümrük ve Ticaret Bakanlığı yetkilileri ile gerçekleşen toplantı. Birliğimizin 2014 yılında 538 olan üye sayısı 2015 yılı sonunda 539 olmuştur. 5