Mucize Kâşifi Can ın Olay Yeri İncelemeleri Yayınevi Sertifika No: 14452 Yayın No: 237 BİR SORUM VAR-3 / NEDEN? Mehmet Yaşar Genel Yayın Yönetmeni: Ergün Ür Yayınevi Editörü: Ömer Faruk Paksu İç Düzen: Nurullah Bilekli Kapak Çizimi: Gülşen Arslan 3 ISBN: 978-605-9723-86-2 1. Baskı: Ekim 2016 Copyright Zafer Yayınları, 2016 Uğurböceği Yayınları, Zafer Yayın Grubu nun bir kuruluşudur. Talatpaşa Mah. İmrahor Cad. Terasevler Sitesi No: 1-A Kâğıthane/İstanbul Tel: (0212) 446 21 00 / Faks: (0212) 446 01 39 www.zafer.com / zafer@zafer.com twitter.com/zaferyayinlari / facebook.com/zaferyayinlari Baskı-Cilt: Çınar Matbaacılık Yayıncılık San. Tic. Ltd. Şti. Yüzyıl Mah. Matbacılar Cad. Ata Han No: 34 Kat: 5 Bağcılar/İstanbul Tel: (0212) 628 96 00 / Matbaa Sertifika No: 12683 Bu eserin tüm yayın hakları, 14452 sertifika numaralı, Zafer Basın Yayın Turizm ve Bilg. Ürün. San. Tic. Ltd. Şti. ye aittir. Eserde yer alan metin ve resimlerin Zafer Basın Yayın Turizm ve Bilg. Ürün. San. Tic. Ltd. Şti. nin önceden yazılı izni olmaksızın, elektronik, mekanik, fotokopi ya da herhangi bir kayıt sistemi ile çoğaltılması, yayınlanması ve depolanması yasaktır. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu nun (FSEK), 21, 22 ve 23. maddelerine göre bu eserin işleme, çoğaltma ve yayma hakkı 14452 sertifika numaralı Zafer Basın Yayın Turizm ve Bilg. Ürün. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından, yazılı bir izinle 12683 sertifika numaralı Çınar Matbaacılık Yayıncılık San. Tic. Ltd. Şti. ye verilmiştir. Mehmet Yaşar Resimleyen: Gülşen Arslan
MEHMET YAŞAR 1973 te İstanbul da doğdu. İlk ve orta öğrenimini aynı şehirde tamamladı. 1996 yılında İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Kimya Bölümü nü bitirdi. Çeşitli kurumlarda eğitimci olarak çalıştı. 1999 da kızının doğumuyla birlikte çocuk merkezli çalışmalara yöneldi. Bu çerçevede bir arkadaş grubuyla iki yıl boyunca çocuk hikâyeleri üzerine çalıştı. 1999 yılında çocuklara yönelik radyo programcılığına başladı. Bu tarihten itibaren 15 yılı aşan, Türkiye radyolarının en uzun soluklu çocuk programı Tahterevalli nin yapım ve sunuculuğunu üstlendi. Yirmi yıla varan radyo programcılığı yanında medya sektöründe yöneticilik faaliyetleri de yürüttü. 2011 yılında çocuk alanında çalışan uzman arkadaşlarıyla Pedagoji Derneği nin kurucu üyeliği ve yönetim kurulu üyeliğini üstlendi. Bu faaliyetlerin dışında başta çocuk dergisi olmak üzere bazı dergilerde yayın yönetmenliği ve yayın kurulu görevlerinde bulundu. Mehmet Yaşar, Popüler Bilim Serisi olarak hazırlanan Bir Sorum Var-1 / Neden? Bir Sorum Var-2 / Nasıl? Bir Sorum Var-3 / Neden? ve Halim Selim ile 40 Hadis kitaplarının da yazarıdır. Yazar, evli ve Eslem in babasıdır. yasarmehmed@hotmail.com facebook.com/yasarmehmed73 twitter.com/yasarmehmed İçimdeki Sorular Sunuş...7 Vuvuzelanın Hoplatıcı Gücü...13 İnsanların Sesleri Farklıdır NEDEN?...21 Benden de Meraklısına Konuşma Mucizesi: Ses Telleri...45 Cam Saydamdır NEDEN?...49 Benden de Meraklısına Cam Sıvı mı, Yoksa Katı mı?...71 5
Kaslarımıza Kramp Girer NEDEN?...75 Benden de Meraklısına Ayılana Limon, Kasılana Kramp...97 Ekmek Küflenir NEDEN?...103 Benden de Meraklısına Bunlar, Eften Püften Değil, Küf ten İşler...119 Maddeler Farklı Görünür NEDEN?...125 Benden de Meraklısına Bana Bir Hâller Oluyor: Katı, Sıvı, Gaz!...153 Sunuş Can Bilir i bilen bilir, O, mucize kâşifidir. Mikro âlemlere gider gelir, Hep sorularının peşindedir. Bilirsin, mucize her yerdedir, Kâşiflik acayip iştir. Şimdi Can okulda, Yine binbir soru aklında. Kim bilir, neler gelecek başına? Haydi sen de takıl ona, Koş maceradan maceraya. Derin bir nefes al şimdi, Bak, işte çaldı ders zili... Haydi iyi dersler! Aman iyi keşifler! Mehmet YAŞAR 7
Soran dağları aşmış, sormayan düz yolda şaşmış. Atasözü
Sor, sor ki bilesin. Sormayan ne bilsin? Güzel soru sormak, Yarısıdır ilmin.
Bir Sorum Var 3 / Neden? Vuvuzelanın Hoplatıcı Gücü BU SEFER KESIN UÇACAK. Hatta tavana yapışacak. Tencereyle zıplattım, trampetimle hoplattım ama bu sefer kesin uçacak; hem de tavana kadar... Ama çok sessiz olmalıyım. Uzun zamandır bu ânı bekliyorum, planlarım suya düşmesin. Bütün aletleri odama saklamak iyi fikirdi... Şimdi yavaşça odaya süzülmeli, derin bir nefes almalı ve... Hay aksi! Az daha unutacaktım, heyecandan kulak tıkaçlarımı takmamışım. Hah, şimdi oldu işte. Hiçbir şey duymuyorum. Artık hazırım, sen de hazır mısın? 12 13
Bir Sorum Var 3 / Neden? Bir Sorum Var 3 / Neden? Neye mi? Elbette, bütün gücümüzle vuvuzela üflemeyeee!... VUUUuuuUUUUuuuuUUUUUuuuuu! Uaağğahhh! İşte vuvuzelanın uyandırıcı, hoplatıcı, tavana yapıştırıcı gücü, harika! Şimdi abimin bayıltıcı yumruk gücünü tatmadan hemen tüymeli... Caaannn! Gel buraya! Seni küçük fare, kaçma! Hemen babamın arkasına kaçmazsam, abim çiğ çiğ yiyecek beni. Babaaa!... Allah Allah, bu gürültü de neyin nesi? Yine sabah sabah n oluyor? Anlaşılan vuvuzelanın sesini herkes duymuş. Zaten duymamak için sağır olmak lazım. Bu sesle bütün mahalleyi sahura bile kaldırabilirim. Ramazan davulcusunun yerinde olsam, milleti sahura vuvuzela ile kaldırırdım. Neyse, davulcuları kendi haline bırakıp abimin elinden kurtulma yolunu bulsam iyi olacak. Ne olduğunu ona sor baba! Hatta sen zahmet etme, ver onu bana, ben sorayım! Can?... Şeyyy... Babacığım, abim odasında uyuyordu, bir anda uyandı. Galiba rüyasında kötü bir şey gördü, çünkü korkudan tavana kadar sıçradı. Sonra da beni kovalamaya başladı. Ben de anlamadım ne olduğunu. 14 15
Bir Sorum Var 3 / Neden? Bir Sorum Var 3 / Neden? Sen, babamın arkasında bir çık, öyle konuşalım! Sana anlatacağım ne rüya gördüğümü! Abimin gözlerinden ateş püskürüyor. Bu sefer elinden kurtulmam zor olabilir, bütün şirinliğimi takınmam lazım. Peki o ses neydi? Abinin çıldırması o ses yüzünden olabilir mi acaba? Ben bir şey yapmadım ki baba. Sadece abimi uyandırmak için yanına gitmiştim. Sonra... Bir şey yapmamışmış. Daha ne yapacaksın! Vuvuzelayı kulağımın dibinde babam mı öttürdü? Bak işte, sen kendin diyorsun, babam öttürmüş vuvuzelayı, bana neden kızıyorsun ki? Baba, Allah aşkına, ver onu bana. Bu kez onu parçalayacağım! Bu sabah, sağ salim evden çıkamayacağım galiba. Özür dilersem biraz yumuşar mı acaba? Haydi, herkes sofraya! Kahvaltı hazır. Cavit, çocuklara da seslen, onlar da gelsinler. Ohhh, işte bu harika! Bir an kurtulamayacağımı sandım. Canım annem, tam zamanında yetişti yine. Şimdi mutfağa sıvışma zamanı. Geliyoruz anne!... Bizim evde her pazartesi curcuna günüdür. Abimin, hafta sonu horul horul uyuma alışkanlığı, hafta başı da devam edince, evin uyandırma servisi olarak hemen devreye girerim. Ve abimi acayip yollarla uyandırmaya bayı- 16 17
Bir Sorum Var 3 / Neden? Bir Sorum Var 3 / Neden? lırım. Gerçi az önce yakalasa ben bayılmadan o kesin bayıltırdı ya, çok şükür, son anda kurtuldum elinden. Çok mu abarttın, diyorsun; haklısın, bu sabah biraz abarttım galiba. Bunun için abime bir özür borçluyum. Ama ne yapabilirim ki, deneyerek öğrenmeyi seviyorum. Ve tek laboratuvarım abim. Tabii yakalanırsam ben de onun tek boks torbası oluyorum, benim işimin riski de bu işte... Diğer maceralarımı okuyanlar bilir; benim hiç bitmeyen merakım ve sorularım var. Bu sabah uyanınca yine aklıma bir soru takılmıştı. İnsanlar, abim gibi habersiz bir şekilde korkunca aniden havaya sıçrıyor ya, işte ben de, NEDEN insanlar Hii... Az daha soruyu soruyordum. Şimdi çene mi tutmalıyım. Bilirsin, ben Neden? diye sorunca, mikro âlemin kapıları hemen açılıyor. Sonra, doğru mikro âleme yolculuk Benim ise şimdi okula gitmem gerekiyor. En iyisi, bu sorunun peşine başka bir zaman düşmek. Zaten boks torbası olmaktan son anda kurtuldum, şansımı fazla zorlamasam iyi olur. Can! Servis geldi galiba. Hemen çıksan iyi olacak... Tamam anne. Gidiyorum, hoşça kal! İyi dersler yavrum. Allah zihin açıklığı versin. 18 19
Bi r So r u m Va r 3 / Ne d en? İnsanların Sesleri Farklıdır NEDEN? SERVIS DE GELDI IŞTE. Tam vaktinde in- mişim. Geç kalsam, Hüseyin abi okula gidene kadar bir sürü laf ederdi. Doğrusu güne onun sesini dinleyerek başlamak istemem. Sabahları bizim Hüseyin abinin sesi, aynı aç aslan kükremesi gibidir. Eğer geç kaldıysan Arkadaşlar, servis bekletilmez, beklenir. Kendinizi ona göre ayarlayın. Alimallah bi dahaki sefere beklemem, ona göre! diye kükremeye başlar, okula kadar kafamız şişer. Allah nasıl bir ses vermişse artık... Günaydın Hüseyin abi! Günaydın arkadaşlar! 20 21
Bir Sorum Var 3 / Neden? Bir Sorum Var 3 / Neden? Can gel, burada boş yer var. N aber Arda? İyiyim Can. Sen nasılsın? Hayırdır, bu sefer geç kalmadın servise, çok mu özledin okulu? Evden uçarak çıktım oğlum. Sabah abime bir şaka yapayım dedim, elinden zor kurtuldum. Az daha parçalayacaktı beni. Onun için mi nefes nefesesin? Eee, n aptın abine? Anlatsana... Gerçi bu seferki biraz eşek şakası oldu. Adamı korkudan tavana yapıştırdım. Tavana mı, gerçekten mi? Nasıl oldu? Anlatırım da, Hüseyin abi neden farklı yoldan gidiyor okula? Hüseyin abi, sana gelmeden bi şeyler söylüyordu. Yeni öğrenci varmış galiba, onun için yolu değiştirmiş olabilir. Yeni öğrenci mi? Nasıl biri gelecek acaba? Gıcık bir tip olmasa bari. Baksana, az ileride bir çocuk var, gördün mü? Sanki bizim servisi bekliyor. Oğlum ne çocuğu? Görmüyor musun, koca adam o. Ama üzerinde bizim okulun forması var. Görüyorum, üzerinde forma var da, bu nasıl çocuk, onu anlamadım? O çocuksa biz neyiz? Tosun gibi maşaallah. İkimizi üst üste koysalar, onun yarısı etmeyiz oğlum. 22 23